tej rubryce prezentujemy schema- co by było gdyby... Redakcja EdW nie waliście w praktyce nadsyłajcie wraz z mo-
ty nadesłane przez Czytelników. gwarantuje, że schematy są bezbłędne i na- delami do Forum Czytelników i do działu
W
W
W
W
Są to zarówno własne (genialne) rozwiąza- leży je traktować przede wszystkim jako E-2000. Nadsyłając godne zainteresowania
nia układowe, jak i ciekawsze schematy z z
ródło inspiracji przy tworzeniu własnych schematy z literatury, podawajcie z
ródło.
literatury, godne Waszym zdaniem publicz- układów. Osoby, które nadeślą najciekawsze
nej prezentacji bądz
przypomnienia. Są to Przysyłajcie do tej rubryki przede wszy- schematy oprócz satysfakcji z ujrzenia
tylko schematy ideowe, niekoniecznie stkim schematy, które powstały jedynie na swego nazwiska na łamach EdW, otrzyma-
sprawdzone w praktyce, stąd podtytuł papierze, natomiast układy, które zrealizo- ją drobne upominki.
Sterowanie MOSFET-a
Sterowanie MOSFET-a
Dobry regulator poziomu wody, (i in- ska elektrolizy, czy też należałoby napięcie. Przykładowy schemat po-
nych przewodzących cieczy), wyko- pracować przy znacznie większej kazany jest na rysunku. Zamiast ge-
rzystujący fakt przewodzenia prądu, częstotliwści (powyżej 1kHz, jak w neratora z bramką Schmitta może
powinien pracować przy napięciu większości urządzeń tego typu). być wykorzystany dowolny genera-
zmiennym. Wykorzystanie napięcia Do pełnego otwarcia typowego tran- tor, na przykład z kostką 555 lub
zmiennego pozwala uniknąć zjawi- zystora mocy MOSFET potrzebne dwiema jakimikolwiek bramkami
ska elektrolizy wody oraz stopnio- jest napięcie rzędu 6...8V. Więk- CMOS, pracujący z częstotliwością
wego niszczenia elektrod. szość układów logicznych jest zasila- kilkudziesięciu kiloherców. W ukła-
Prosty układ pokazany na rysunku na napięciem 5V, a nawet mniej- dzie można zastosować jakiekolwiek
wykorzystuje dodatkowe uzwojenie szym. Istnieją co prawda tranzystory miniaturowe diody, jednak zalecane
transformatora jako z
ródło sygnału mocy MOSFET przeznaczone do jest użycie diod Schottky'ego.
zmiennego. Wartość rezystora ogra- bezpośredniej współpracy układami W pokazanym prostym układzie wy-
niczającego należy dobrać tak, by logicznymi zasilanymi napięciem 5V, łączenie tranzystora następuje
przekaz
nik działał pewnie. jednak są trudniejsze do zdobycia. z pewnym opóz
nieniem wyznaczo-
Sprytny sposób okresowego dołą- Zamiast szukać specjalizowanych nym przez czas rozładowania kon-
czania drugiej (dolnej) elektrody po- MOSFET-ów o niskim napięciu densatora C3 przez rezystory R2
zwala w bardzo prosty sposób zrea- otwierania (typy z literą L w oznacze- i R3. Z tego względu stała czasowa
lizować układ z histerezą poziomu niu, np. BUZ11L), w wielu przypad- (R2+R3)C3 nie powinna być zbyt
cieczy - poziom cieczy będzie się kach wystarczy zastosować pro- duża.
zmieniał w czasie pracy między lmin ściutką przetwornicę podwyższającą
a lmax. Rys. 1.
R
y
s
.
1
.
Gdy poziom cieczy w zbiorniku obni-
ży się poniżej lmin, przekaz
nik puści,
zwierajac obwód pompy lub elektro-
zaworu oraz odłączając dolną elek-
trodę. Przekaz
nik złapie dopiero po
podniesieniu się poziomu do lmax,
i wtedy dołaczona zostanie dolna
elektroda - przekaz
nik włączy po-
mpę dopiero po opadnięciu pozio-
mu poniżej lmin.
Uwaga! Układ nie był testowany
w Redakcji EdW, wobec czego nie
wiadomo, czy częstotliwość sieci
50Hz wystarczy do uniknięcia zjawi-
12 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99
Wskaz
nik napięcia akumulatora 12V
Wskaz
nik napięcia akumulatora 12V
W większości testerów napięcia wystarczająca, można zmniejszyć dowanie mniejsza, co umożliwi
akumulatora z diodami LED, w cza- wartość rezystorów ograniczają- znaczne zwiększenie prądu diod.
sie pracy świeci więcej niż jedna cych lub nawet zastąpić je zworami. W czasie pracy układ pobiera do
dioda. Jeśli ktoś chciałby zbudować W przypadku zasilania kostek napię- 10mA, z czego znaczna część to
układ, w którym świeci tylko jedna ciem akumulatora, rezystancja wyj- prąd pobierany przez sam stabiliza-
dioda, może zastosować bramki ściowa bramek 4077 będzie zdecy- tor 78L05.
EX-NOR w układzie pokazanym na
rysunku. Popularny miniaturowy
stabilizator 78L05 dostarcza napię-
cia odniesienia o wystarczającej
stabilności cieplnej. Wzmacniacze
z kostki LM324 pracują w roli kom-
paratorów. Przy napięciu wejścio-
wym poniżej 8V nie świeci żadna
dioda. Przy wyższych świeci jedna
z diod D1...D4.
Na schemacie nie pokazano, czy ko-
stki LM324 i 4077 są zasilane napię-
ciem stabilizowanym 5V, czy napię-
ciem akumulatora. Dołączenie diod
LED wskazuje, iż układy są zasilane
napięciem 5V. Można zasilać je tak-
że napięciem akumulatora - obie ko-
stki tym samym napięciem. Przy za-
silaniu układów scalonych i diod
LED napięciem stabilizowanym, ich
jasność świecenia nie będzie zale-
żeć od napięcia akumulatora. Jeśli-
Rys. 1.
R
y
s
.
1
.
by jasność LED-ów okazała się nie-
Ochrona przed przepięciami
O
c
h
r
o
n
a
p
r
z
e
d
p
r
z
e
p
i
ę
c
i
a
m
i
Ochrona przed przepięciami
O
c
h
r
o
n
a
p
r
z
e
d
p
r
z
e
p
i
ę
c
i
a
m
i
Niektóre układy elektroniczne są bar- napięcia powyżej nastawionego który odłączy napięcie.
dzo wrażliwe na zwiększanie napię- potencjometrem P.
cia zasilającego. Nadmierny wzrost Drugi układ powoduje otwarcie
napięcia może uszkodzić układ, na tyrystora i zadziałanie przekaz
nika,
przykład spowodować wybuch kon-
densatorów elektrolitycznych.
Aby uniknąć takich przykrych sytu-
acji, można zastosować proste
układy ochronne. Dwa przykłady
pokazane są na rysunkach.
W pierwszym przypadku wzrost
napięcia spowoduje przewodzenie
diody Zenera i otwarcie tyrystora.
Załączony tyrystor zewrze linie za-
silania i spowoduje przepalenie
bezpiecznika. Układ ten działa bar-
dzo szybko i nie pozwala na wzrost Rys. 1. Rys. 2.
R
y
s
.
1
.
R
y
s
.
2
.
Koledzy, którzy nadesłali przedstawione układy otrzymują drobne upominki.
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/99 13