NAJCZ
STSZE PRZYCZYNY ZAPOBIEGANIE UPADKOM
UPADKÓW Z WYSOKOŚCI  WSKAZÓWKI
Do najczęstszych przyczyn upadków ludzi z wysoko- Wcelu zapobiegania upadkom z wysokości:
ści należą:
uzyskaj jak najwięcej informacji na temat  co lu-
niska świadomość zagrożenia,
dzie robiÄ… z
le i dlaczego ,
brak systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy
analizuj okoliczności i przy czyny wypadków
w firmie lub nieupewnienie siÄ™, czy sys-
przy pracach na wy sokości, również tych, któ re mia ły
tem został wdrożony i funkcjonuje,
miejsce w innych firmach,
rozpoczynanie pracy na wysokości
korzystaj z doświadczeń ludzi bezpośrednio wy-
bez szczegółowego jej zaplanowania,
konujących lub nadzorujących prace na wysokości.
niedostateczne informowanie pra-
Ramowy schemat działań ilustruje tabela.
cowników o zagrożeniach, m. in. niedo-
Identyfikacja czynności i środków ostrożności
Czy praca na wysokości (szczególnie większej niż 2 m)
UWAGA!
występuje?
Czy pracownicy znają niezbędne środki ostrożności?
ROBOTY
Czy miejsca niebezpieczne sÄ… dostatecznie oznako-
wane?
NA WYSOKOÅšCI
Dobór, używanie i utrzymanie sprzętu
chroniącego przed upadkiem z wysokości
Czy zaopatrzenie w sprzęt chroniący przed upadkiem
starczanie im stosownych instrukcji i nie-
z wysokości jest wystarczające?
prowadzenie szkoleń,
Przy pracach na wysokości przestrzegaj następu-
Czy posiadany sprzęt jest właściwie utrzymany?
niedostateczny nadzór nad wyko-
jÄ…cych zasad:
Czy pracownicy stosują sprzęt ochronny?
nywaniem prac na wysokości,
Nie rozpoczynaj pracy na wysokości bez dokładne-
niewyposaża nie pracowników,
System informowania i kontroli go jej zaplanowania.
stosownie do rodzaju prac wykonywa-
Upewnij się, czy rozważono wszystkie moż liwe
nych na wysokości, w sprzęt chroniący
Czy kadra kierownicza wie, jak przedstawić pod ległym
okoliczności, które mogą stanowić zagrożenie.
przed upadkiem,
pracownikom zagrożenia związane z pracą na wysoko-
W żadnym przy padku nie lek ceważ zagrożenia.
nieużywanie lub nie prawidłowe
ści oraz kontrolować ich pracę?
Proste środki, typu  zachować szczególną ostrożność , są
używanie przez pra cowników sprzę tu
zwykle niewystarczajÄ…ce.
ochronnego.
Zawsze przeanalizuj, czy sÄ… bezpieczniejsze meto-
dy wykonania danej pracy.
Używaj wy łącznie sprawnego sprzę tu ochronnego
Najczęstszymi przyczynami wypadków przy pracy
dostosowanego do specyfiki pracy na wysokości.
związanych z upadkiem z wysokości są:
Nigdy nie dopuszczaj do stosowania drabin w sytu-
niewłaściwe zachowanie się pracowników
acji, gdy pracę można wykonać przy użyciu innych urzą-
podczas pracy, spowodowane brakiem szko-
dzeń, np. podestów, schodków przystawnych, na
rzędzi
leń z zakresu bhp, oodpowiednio długich uchwytach.
Upewnij się, czy pracownicy umieją posługiwać się
brak lub zły stan techniczny urządzeń
przydzielonym sprzętem ochronnym.
ochronnych,
Upewnij się, czy praca na wysokości jest właściwie
niewłaściwa organizacja i koordynacja robót,
nadzorowana.
tolerowanie przez bezpośredni nadzór
ZASADY POST
POWANIA
odstępstw od podstawowych zasad bhp.
.
mi
e
i
b z
gi lu
Å‚o
d
o
m p
me
o
zi
o
p
d
m na
1
j
e
mni
-
j
a
n
o
c
i
śc
ko
so
y
w
a
n
j siÄ™
ce
jÄ…
du
aj
zn
i
n
h
c
z
r
e
wi
-
o
p
na
na
wa
ny
ko
y
w
ca
a
pr
t
s
e
j
i
śc
ko
so
y
w
a
n
cÄ…
a
Pr
?
i
c
a
b
o
r
Ak
I
ÅšC
KO
SO
Y
W
NA
CA
A
PR
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA WYSOKOR
CI
OBOWI
ZKI PRACODAWCY PRACA NA DRABINACH PRZENOÅšNYCH PRACA NA KLAMRACH I INNYCH
PODWYŻSZENIACH
Prace na wysokości zaliczane są do prac szczególnie Przy używaniu drabin przenośnych niedopuszczalne
niebezpiecznych. jest w szczególności: Przy pracach na klam rach i innych podwyższeniach
Każdy przedsiębiorca budowlany (pracodawca), reali- stosowanie drabin uszkodzonych, nieprzeznaczonych do pobytu ludzi, na wysokości do 2 m
zujący prace szczególnie niebezpieczne, ma obowiązek stosowanie drabiny jako drogi stałego transportu, nad poziomem pod łogi lub ziemi, kiedy prace te nie wy -
ustalić i ak tualizować wy kaz tych prac wy stępujących a także do przenoszenia ciężarów o masie powyżej 10 kg, magają od pracownika wychylania się poza ob rys urzą -
wjego zakładzie pracy, a zwłaszcza: używanie drabiny rozstawnej jako przystawnej, dzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszo-
zapewnić bezpośredni nad zór wyznaczonych opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczy- nej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości, należy
osób nad tymi pracami. Mogą to być na przykład kierowni- zny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów zapewnić, aby:
cy budów lub określonych robót, posiadający uprawnienia niezapewniające stabilności drabiny, klamry, pomosty i inne urządzenia były stabilne i za-
do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budow- stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, je - bezpieczone przed nieprzewidywaną zmianą po łożenia
nictwie; żeli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawianej oraz posiadały odpowiednią wy trzymałość na przewidy-
 zagwarantować asekurację osób wykonujących prace drabiny, wane obciążenie,
szczególnie niebezpieczne przez innych pracowników, któ- ustawianie drabin na nie pomost roboczy spełniał następujące wymagania:
stabilnym pod łożu oraz
rzy bezpośrednio prac tych nie wykonują, w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń  powierzchnia pomostu powinna być wystarczająca
 wyposażyć pracowników w środki ochrony indywidual-  wsposób stwarzający zagrożenie dla pracowników uży- dla pracowników, narzędzi oraz niezbędnych materiałów,
nej dobrane do rodzaju wykonywanej pracy oraz mogących wających drabiny,  podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umo-
się zak tywizować za gro żeń (np. sprzęt chro niący przenoszenie drabiny o długości powyżej 4 m przez cowana do elementów konstrukcyjnych pomostu,
przed upadkiem z wysokości) oraz przeszkolić pracowni- jedną osobę.  w widocznym miejscu pomostu powinny być umiesz-
ków w zakresie posługiwania się tymi środkami, Drabina przy stawna powinna wy stawać po nad po - czone czy telne in formacje mówiące o wielkości dopusz-
 wprowadzić urządzenia ochronne, np. osłony (barie- wierzchnię, na którą prowadzi, co najmniej 0,75 m, a kąt czalnego obciążenia.
ry) miejsc niebezpiecznych, oznakowanie stref i miejsc jej nachylenia powinien wynosić od 65° do 75°.
niebezpiecznych (np. otwory w stropach, sufitach, otwory Należy przestrzegać następujących wymagań doty-
okienne bez stolarki budowlanej). czących prac z użyciem drabin:
przeprowadzić in struktaż pra cowników, który dopuszcza się wy konywanie ro bót malarskich
powinien uwzględniać przede wszystkim: przy użyciu drabin rozstawnych tylko do wysokości nie -
 imienny podział pracy, przekraczającej 4 m od poziomu podłogi,
 kolejność wykonywania zadań, drabina bez pałąków, której długość przekracza 4 m,
 wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach. przed podniesieniem lub zamontowaniem powinna być
wyposażona w prowadnicę pionową, umoż liwiającą za ło-
żenie urządzenia samohamującego, po łączonego z linką
bezpieczeństwa szelek bezpieczeństwa,
osoby korzystające z drabin linowych powinny być
dodatkowo zabezpieczone przed upadkiem z wysokości
za pomocą prowadnicy pionowej, zamocowanej niezależ-
nie od lin nośnych drabiny,
wykonywanie robót murarskich i tynkarskich z dra-
bin przystawnych jest zabronione,
roboty ciesielskie z drabin można wykonywać wy -
łącznie do wysokości 3 m.
Rodzaj drabiny przenośnej należy dostosować
do specyfiki miejsca pracy.
PRACA NA RUSZTOWANIACH I RUCHOMYCH PRACA NA SA
UPACH, MASZTACH, ÅšRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
PODESTACH ROBOCZYCH KONSTRUKCJACH WIEŻOWYCH, KOMINACH,
KONSTRUKCJACH BUDOWLANYCH BEZ STROPÓW Pracodawca jest obowiązany:
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny być
dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochro-
wykonywane zgodnie z dokumentacją producenta albo Jeżeli rodzaj pracy wymaga od pracownika wychylenia
ny indywidualnej zabezpieczajÄ…ce przed upadkiem z wy-
projektem indywidualnym. się poza balustradę lub obrys urządzenia, na którym stoi,
sokości,
albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożą-
Rusztowania na leży ustawiać na pod łożu ustabili-
informować pracowników o sposobach posługiwa-
cej upadkiem z wysokości, należy w szczególności:
zowanym i wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwia-
nia się tymi środkami.
jącym odpływ wód opadowych. Liczbę i rozmieszcze-
Przy wykonywaniu prac na wysokości należy wyposa-
nie zakotwień rusztowania oraz wielkość siły kotwią-
żyć pracowników przede wszystkim w hełmy ochronne
cej należy określić w projekcie rusztowania lub doku-
oraz sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości.
mentacji producenta.
Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości
Na rusztowaniu lub ruchomym podeście roboczym
Skuteczność środków ochrony indywidualnej, w tym
powinna być umieszczona tablica określająca:
sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, uwa -
wykonawcę mon tażu rusz towania lub ruchomego
runkowana jest przede wszystkim:
podestu roboczego z podaniem imienia i nazwiska albo
właściwym doborem sprzętu ze względu na specy-
nazwy oraz numeru telefonu;
fikÄ™ i warunki, w jakich wykonywana jest praca,
dopuszczalne obciążenia pomostów i kon strukcji
rusztowania lub ruchomego podestu roboczego. bezwzględną, pełną sprawnością sprzętu,
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny:
umiejętnością posługiwania się przez pracowników
posiadać pomost o powierzchni roboczej wystar-
przydzielonym sprzętem.
czającej dla osób wykonujących roboty oraz do składowa-
Podstawowe rodzaje sprzętu chroniącego przed upad-
nia narzędzi i niezbędnej ilości materiałów;
kiem pracownika z wysokości to: urządzenia do opuszcza-
posia dać stabilną konstruk cję dostosowaną
nia, urządzenia samozaciskowe ze sztywną lub gięt ką
do przeniesienia obciążeń;
prowadnicą, linki bezpieczeństwa, amortyzatory, urządze-
posiadać poręcz ochronną i piony komunikacyjne.
nia samohamowne.
Uwaga! Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu
rusztowań oraz ruchomych podestów roboczych powinny
posiadać wymagane uprawnienia.
Montaż, eksploatacja i demontaż rusz towań i ru -
chomych podestów roboczych są zabronione:
a. przed rozpoczęciem prac sprawdzić:
jeżeli o zmroku nie zapewniono oświetlenia zapew-
niającego dobrą widoczność;
stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na któ -
w czasie gęstej mgły, opadów deszczu, śniegu oraz
rych ma ją być wykonywane prace, w tym ich stabilność,
gołoledzi;
wytrzymałość na przewidywane obciążenie,
w czasie burzy lub wiatru o prędkości przekraczają-
zabezpieczenie przed nieprzewidywanÄ… zmianÄ… po-
cej 10 m/s.
łożenia,
Użytkowanie rusztowania jest dopuszczalne po dokona-
stan techniczny sta łych elementów konstrukcji lub
niu jego odbioru przez kie rownika budowy lub uprawnionÄ…
urządzeń mających służyć do mocowania linek bezpie-
osobę. Odbiór rusztowania potwierdza się wpisem w dzien-
czeństwa,
niku budowy lub w protokole odbioru technicznego.
b. podczas pracy zapewnić stosowanie:
Rusztowania i ruchome podesty robocze powinny
odpowiedniego do ro dzaju wy konywanych prac
być każdorazowo sprawdzane przez kierownika budo-
sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, takie-
wy lub uprawnionÄ… osobÄ™: po silnym wietrze, opadach
go jak: szelki bezpieczeństwa z lin ką bezpieczeństwa
atmosferycznych, po przerwach roboczych dłuższych
przymocowaną do sta łych elementów konstrukcji, szelki
niż 10 dni oraz okresowo, nie rzadziej niż raz w miesią-
bezpieczeństwa z pasem biodrowym (do prac w podpar-
cu. Zakres czynności ob jętych kon trolą określa in - ciu  na słupach, masztach itp.),
strukcja producenta lub projekt indywidualny. hełmów ochronnych.
PRACA NA WYSOKOÅšCI
Akrobaci?
Pracą na wysokości jest praca wykonywana na po-
wierzchni znajdującej się na wy sokości co naj -
mniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
Nie za licza się do prac na wysokości pracy na po -
wierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajdu-
je, jeżeli powierzchnia ta:
osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co
najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami
oszklonymi,
wyposażona jest w inne sta łe
konstrukcje lub urzÄ…dzenia chroniÄ…-
ce pracownika przed upadkiem.
Prace na wy sokości powinny
być organizowane i wy konywane
w sposób niezmuszający pracow-
nika do wychylania siÄ™ poza po-
ręcz ba lustrady lub ob rys urzą -
dzenia, na którym stoi.
Na powierzchniach
wzniesionych na
wysokość powyżej 1 m
nad poziomem pod Å‚ogi
lub ziemi, na któ rych
w zwiÄ…zku z wykony-
wanÄ… pracÄ… mogÄ…
przebywać
pracownicy,
lub na po -
wierzchniach
służących
jako przejścia
powinny być zainstalowane
balustrady skła dające się z po ręczy ochron nych
STATYSTYKI ALARMUJ

umieszczonych na wy sokości co najmniej 1,1 m
i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Po-
Upadek z wysokości
między poręczą i krawężnikiem powinna być umiesz-
czona w po łowie wysokości poprzeczka lub prze -
jest przyczynÄ…
strzeń ta powinna być wypełniona w sposób unie -
co 6 wypadku śmiertelnego
możliwiający wypadnięcie osób.
w całej gospodarce narodowej
Jeżeli  ze względu na rodzaj i wa runki wykonywania
prac na wysokości  zastosowanie balustrad jest niemoż-
i aż co 3 wypadku śmiertelnego
liwe, należy stosować inne skuteczne środki ochrony pra-
w budownictwie.
cowników przed upadkiem z wy sokości, od powiednie
do rodzaju i warunków wykonywania pracy.
Bezpieczeństwo pracy
Copyright
Główny Inspektorat Pracy, 2008
©
-
u
co l

t
ma
e
t
na
cji
ma
r
fo
j in
ce
Ä™
wi
j
a
k n
ja
j
ska
y
uz

żą:
le
a
i n
śc
i:
śc
ko
so
y
w
om z
k
d
a
up
a
ni
ga
e
bi
po
a
z
lu
e
Wc
-
ko
so
y
w
z
i
dz
u
l
w
kó
d
a
p
u
n
y
cz
y
z
r
p
h
c
y
sz
t
s
Ä™
cz
j
a
n
Do
KI
W
ZÓ
A
K
S
 W
I
ÅšC
KO
SO
Y
W
Z
W
KÓ
D
A
UP
M
KO
D
A
P
U
E
NI
GA
E
BI
PO
ZA
NY
Y
CZ
Y
Z
PR
E
SZ

ST
Z
C
J
NA
Załącznik nr 16
Przestrzeganie przepisów bhp -
zapobieganie upadkom z wysokości
w zakładach przemysłu stoczniowego
Skontrolowano łącznie 52 place budów, na których wykonywało pracę 3 551 pracowników (zatrudnionych u 57
pracodawców) i 302 osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Odsetek
kontrolowanych
Zagadnienia objęte
budów na których Uwagi
kontrolÄ…
stwierdzono
nieprawidłowości
72 - niezabezpieczenie balustradami stanowisk pracy,
53 - niezgodne z przepisami przejścia i dojścia do stanowisk pracy,
48 - stosowanie balustrad zbudowanych niezgodnie z przepisami,
57 - niezastosowanie innych środków ochrony przed upadkiem z wysokości w przypadku, gdy
stosowanie balustrad było niemożliwe lub nieuzasadnione,
56 - niezabezpieczenie otwartych luków oraz innych otworów,
38 - brak informacji na pomostach o ich dopuszczalnym obciążeniu,
prace na wysokości
23 - stosowanie schodni, drabin, trapów i pomostów łączących jednostkę pływającą z lądem
lub z inną jednostką pływającą wykonanych niezgodnie z przepisami,
36 - brak informacji na trapach i pomostach o ich dopuszczalnym obciążeniu,
25 - niezabezpieczenie balustradami krawędzi doków i pochylni w miejscach, w których
różnica poziomów przekracza 1m,
23 - prowadzenie prac równocześnie na różnych poziomach rusztowania niezgodnie z
przepisami.
21 - dopuszczenie 18 pracowników do pracy na wysokości bez aktualnego orzeczenia
przygotowanie pracowników do lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do takiej pracy,
pracy na wysokości 12 - niepoddanie szkoleniu wstępnemu (instruktażowi stanowiskowemu) 71 pracowników,
14 - niewyposażenie 22 pracowników w środki chroniące przed upadkiem z wysokości.
43 - eksploatacja rusztowania bez uprzedniego sprawdzenia prawidłowości jego montażu
przez zakładowy nadzór techniczny,
23 - niewłaściwe posadowienie rusztowania na podłożu,
25 - nieprawidłowo wykonane kotwienie rusztowania do stałych elementów konstrukcji,
56 - brak tablic na rusztowaniach informujÄ…cych o dopuszczeniu rusztowania do eksploatacji
oraz o wielkości maksymalnego obciążenia ich pomostów,
montaż i eksploatacja rusztowań
59 - niewłaściwe pomosty robocze,
69 - brak lub niewłaściwie wykonane obarierowanie pomostów,
66 - niezabezpieczenie pomostów przed możliwością spadania z nich przedmiotów,
41 - ponadnormatywna odległość pomostu rusztowania od kadłuba statku lub innej konstrukcji,
36 - brak pionów komunikacyjnych pomiędzy różnymi poziomami pomostów,
29 - niewykonywanie prac konserwacyjnych rusztowania i jego okresowej kontroli.
12 - montaż i demontaż rusztowań przez osoby nieposiadające odpowiednich uprawnień,
przygotowanie pracowników do
- nieużywanie przez osoby dokonujące montażu i demontażu rusztowań ochron przed
montażu i demontażu rusztowań
16 upadkiem z wysokości.
Zastosowane środki prawne
351 decyzji, w tym:
- 44 decyzje wstrzymania prac,
- 14 decyzji skierowania 27 pracowników do innych prac;
52 wnioski w wystÄ…pieniach,
23 mandaty karne na łączną kwotę 20,6 tys. zł,
1 wniosek o ukaranie do sÄ…du,
4 środki oddziaływania wychowawczego.
Do chwili opracowania sprawozdania zrealizowano 98% decyzji i 73% wniosków zawartych w wystąpieniach.
 Drabiny w budownictwie
Zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, które obowiązywać będą po wejściu Polski do UE drabiny
zaliczone są do sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości, podobnie jak i rusztowania. Ujęcie drabin jako sprzętu
do tymczasowej pracy na wysokości w polskich przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy związane było z
dostosowaniem tych przepisów do dyrektyw Unii Europejskiej, w których właśnie drabiny, głównie stosowane w
budownictwie podlegajÄ… eksploatacyjnym wymaganiom takim samym, jak u\
ytkowane maszyny.
Kiedy mo\
na stosować drabiny jako sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości ?
Do pracy na wysokości mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze jedynie w warunkach, w
których zastosowanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione z powodu niskiego
poziomu ryzyka i krótkotrwałego czasu pracy albo istniejących okoliczności, których pracodawca nie mo\
e zmienić.
Drabiny mogą więc być wykorzystywane przy prowadzeniu robót budowlanych na otwartych przestrzeniach, jak
równie\
w obiektach budowlanych, np. podczas: robót ziemnych jako jedna ze stosowanych dróg komunikacyjnych,
prac wykończeniowych , np. instalacyjnych, malarskich itp
Pamiętaj !
Je\
eli tymczasowa praca na wysokości nie mo\
e być wykonana w sposób bezpieczny i zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa pracy z odpowiedniej powierzchni, wówczas dopuszcza się stosowanie drabin, które powinny
zapewnić bezpieczne warunki pracy. Rodzaj i parametry zastosowanych drabin muszą być dostosowane do
charakteru wykonywanej pracy, dających się przewidzieć obcią\
eń oraz zapewniać bezpieczne przemieszczanie się
pracowników.
Praca na drabinach - podobnie jak równie\
przy zastosowaniu innego sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości,
np. rusztowań - powinna być wykonywana tylko wtedy, gdy warunki pogodowe nie zagra\
ają bezpieczeństwu i
zdrowiu pracowników. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu drabin jako sprzętu do tymczasowej pracy w
budownictwie pracodawca powinien dokonać oceny ryzyka, która potwierdzi prawidłowość zastosowania drabin, a
nie innego sprzętu.
Pamiętaj!
Obowiązkowa certyfikacja drabin na znak bezpieczeństwa  B obowiązywała do 30 kwietnia 2004 r. Od 1 maja
2004 r. nowe drabiny stosowane w zakładach pracy oraz w budownictwie powinny spełniać wymagania Polskich
Norm.
Wymagania wobec drabin:
* muszą być one tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie u\
ytkowania;
* przenośne drabiny muszą opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, nieruchomym
podło\
u w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz były zabezpieczone przed
przemieszczaniem, zanim będą u\
ytkowane;
* zawieszane drabiny muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec, z wyjątkiem drabin linowych,
ich przemieszczaniu lub bujaniu;
* drabiny u\
ywane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad
platformę dostępu, chyba \
e zostały zastosowane inne środki zapewniające pewne uchwycenie poręczy;
* drabiny wieloczęściowe łączone lub wysuwane muszą być u\
ywane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu
się ich ró\
nych części względem siebie;
* drabiny przejezdne przed ich u\
yciem muszą być pewnie unieruchomione.
Pamiętaj!
Drabiny muszą być u\
ywane w taki sposób, aby przez cały czas była zapewniona mo\
liwość bezpiecznego
uchwycenia poręczy i wsparcia pracowników. Jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie mo\
e to
przeszkadzać pracownikowi w bezpiecznym trzymaniu się poręczy.
Przenośne drabiny muszą być zabezpieczone przed przemieszczaniem się w trakcie ich u\
ytkowania za pomocÄ…
urządzeń przeciwpoślizgowych przy górnych lub dolnych końcach podłu\
nic albo poprzez inne rozwiÄ…zania o
równowa\
nej skuteczności.
Wymagania eksploatacyjne wobec drabin przenośnych
Przy u\
ywaniu drabin przenośnych niedopuszczalne jest w szczególności:
1) stosowanie drabin uszkodzonych;
2) stosowanie drabiny jako drogi stałego transportu, a tak\
e do przenoszenia ciÄ™\
arów o masie powy\
ej 10 kg;
3) u\
ywanie drabiny niezgodnie z przeznaczeniem;
4) u\
ywanie drabiny rozstawnej jako przystawnej;
5) ustawianie drabiny na niestabilnym podło\
u;
6) opieranie drabiny przystawnej o śliskie płaszczyzny, o obiekty lekkie lub wywrotne albo o stosy materiałów
niezapewniające stabilności drabiny;
7) stawianie drabiny przed zamkniętymi drzwiami, je\
eli nie są one zamknięte na klucz od strony ustawianej
drabiny;
8) ustawianie drabin w bezpośrednim sąsiedztwie maszyn i innych urządzeń - w sposób stwarzający zagro\
enia dla
pracowników u\
ywajÄ…cych drabiny;
9) wchodzenie i schodzenie z drabiny plecami do niej;
10) przenoszenie drabiny o długości powy\
ej 4 m przez jednÄ… osobÄ™.
Drabiny przystawne powinny wystawać ponad powierzchnię, na którą prowadzą, co najmniej 0,75 m, a kąt ich
nachylenia powinien wynosić od 65° do 75°.
Sprawdz
drabiny znajdujące się w Twoim zakładzie lub na budowie. Zlikwiduj prowizoryczne, uszkodzone lub mało
wytrzymałe!
Zasady u\
ytkowania drabin
* nigdy nie u\
ywaj drabiny drewnianej sporządzonej we własnym zakresie z rozciętych na pół \
erdzi; tego typu
surowiec, to mało wytrzymałe i łamliwe drewno,
* nie posługuj się drabiną drewnianą ze szczeblami przybitymi do podłu\
nic; szczeble muszą być wpuszczane w
otwory wycięte w podłu\
nicach - w odstępach około 30 cm,
* nie maluj drabin drewnianych farbą kryjącą; farba taka niepotrzebnie osłania ewentualne uszkodzenia drabiny,
które mogą okazać się niebezpieczne przy u\
ytkowaniu;
* oba segmenty drabiny rozstawnej powinny być zabezpieczone przed rozsunięciem łańcuchem lub w inny trwały
sposób;
* wchodz
lub schodz
po drabinie twarzą do szczebli, nigdy tyłem.
Zapamiętaj!
* przy pracy na wysokości, np. w trakcie robót dekarskich warto stosować dodatkowy sprzęt chroniący przed
upadkiem;
* przy korzystaniu z pomieszczeń na wy\
szych poziomach unikniesz upadku z wysokości, zabezpieczając otwory
technologiczne, włazy stropowe ścienne, schody i pomosty barierkami ochronnymi o wysokości przynajmniej 1,1 m,
barierką pośrednią oraz deską krawę\
nikowÄ….
OBOWI
ZKI PRACODAWCÓW
Pracodawca, który u\
ytkuje drabiny powinien zapewnić spełnienie wymagań przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, w szczególności:
* udostępniając drabiny pracownikom na terenie zakładu pracy lub na budowie powinien mieć pewność, \
e sÄ… one
przygotowane właściwie do wykonywania pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonywania oraz mogą
być u\
ytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników,
* dokonując wyboru drabiny, powinien brać pod uwagę specyficzne warunki i rodzaj wykonywanej pracy,
* powinien zastosować odpowiednie rozwiązania mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z
u\
ytkowaniem drabiny.
KONTROLA UśYTKOWANYCH DRABIN
Stan techniczny drabin u\
ytkowanych w zakładach pracy powinien być systematycznie oceniany przez pracodawcę.
W przypadku zakupu u\
ywanej drabiny, gdy bezpieczne jej u\
ytkowanie jest uzale\
nione od warunków pracy,
powinna być ona przed rozpoczęciem eksploatacji poddana kontroli wstępnej. Kontroli drabin powinny dokonywać
osoby upowa\
nione przez pracodawcÄ™ i posiadajÄ…ce odpowiednie kwalifikacje.
Drabiny nara\
one na działanie warunków powodujących pogorszenie ich stanu technicznego powinny być poddane
okresowej kontroli przez osoby upowa\
nione przez pracodawcÄ™ i posiadajÄ…ce odpowiednie kwalifikacje. W
przypadku mo\
liwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z eksploatacją drabin, w wyniku:
a) prac modyfikacyjnych,
b) zjawisk przyrodniczych,
d) niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy,pracodawca powinien dokonać specjalnej kontroli drabiny
przeprowadzonej przez upowa\
nione przez niego osoby.
Wyniki wszystkich wymienionych kontroli pracodawca powinien rejestrować i przechowywać przez okres 5 lat od
dnia zakończenia tych kontroli.
Lista kontrolna
Bhp przy pracach na wysokości
1. Adres budowy:.......................................................................................................................................
2. Nazwa budowy:.....................................................................................................................................
3. Dane dotyczÄ…ce zatrudnienia (na budowie):
PracujÄ…cych ................ Zatrudnionych ............. Kobiet .................. MÅ‚odocianych ..................
Data rozpoczęcia
....................
budowy
Odpowiedz

lp. Pytanie dotyczÄ…ce badanego zagadnienia
Uwagi
1 2 3 4 5 6
Prace na wysokości:
A
1 Czy opracowano plan BIOZ uwzględniający prace na wyso-
kości?
2 Czy roboty na wysokości są prowadzone zgodnie z planem
BIOZ?
3 Czy stanowiska pracy na wysokości oraz przejścia i dojścia
do nich sÄ… zabezpieczone balustradami?
4 Czy balustrady zabezpieczajÄ…ce przed upadkiem z wysoko-
ści są zbudowane zgodnie z przepisami?
4 Czy zastosowano inne środki ochrony przed upadkiem z
wysokości, jeżeli stosowanie balustrad było niemożliwe lub
nieuzasadnione?
5 Czy prace na wysokości są zorganizowane tak, aby nie
zmuszały pracownika do wychylania się poza poręcz balu-
strady?
6 Czy drabiny, klamry, pomosty są odpowiednio wytrzymałe,
stabilne i zabezpieczone przed nie przewidywanÄ… zmianÄ…
położenia?
7 Czy pomosty robocze spełniają wymagania przepisów?
8 Czy na pomostach roboczych umieszczono informacjÄ™ o ich
dopuszczalnym obciążeniu?
9 Czy pracownikom dostarczono środki ochrony indywidualnej
przed upadkiem z wysokości?
10 Czy stosowane przez pracowników ochrony indywidualne
posiadają ocenę zgodności?
11 Czy są zabezpieczone otwory w stropach, na których pro-
wadzone sÄ… roboty?
12 Czy są zabezpieczone otwory w ścianach, których krawędz

jest na wysokości mniej niż 1,1 m?
NIE
TAK
NIE DOTYCZY
13 Czy osoby korzystające z urządzeń krzesełkowych, drabin
linowych lub ruchomych podestów roboczych są dodatkowo
zabezpieczone przed upadkiem z wysokości zgodnie z
przepisami?
14 Czy prace na wysokości wymagające stosowania środków
ochrony indywidualnej sÄ… wykonywane przez co najmniej
dwie osoby?
B Rusztowania:
1 Czy wyznaczono i wygrodzono strefÄ™ niebezpiecznÄ… przed
montażem rusztowania?
2 Czy montaż i demontaż rusztowań jest prowadzony przez
osoby majÄ…ce odpowiednie uprawnienia?
3 Czy osoby wykonujące montaż używają ochrony indywidu-
alnej przed upadkiem?
4 Czy rusztowanie wyposażono w tablicę zawierającą infor-
macje przewidziane przepisami?
5 Czy dokonano udokumentowanego odbioru rusztowania
przez nadzór techniczny przed oddaniem go do użytkowa-
nia?
6 Czy rusztowanie zostało prawidłowo posadowione na grun-
cie?
7 Czy powierzchnie robocze rusztowania zostały wypełnione
bezpiecznymi podestami?
8 Czy prawidłowo wykonano kotwienie rusztowania do stałych
elementów obiektu?
9 Czy wykonano piony komunikacyjne pomiędzy poziomami
pomostów rusztowania?
10 Czy wykonano zgodnie z przepisami balustrady pomostów
rusztowania?
11 Czy rusztowanie posiada zabezpieczenie przed spadaniem
przedmiotów?
12 Czy rusztowanie jest wykorzystywane zgodnie
z przeznaczeniem?
13 Czy rusztowanie jest okresowo konserwowane
i kontrolowane?
14 Czy rusztowania metalowe posiadajÄ… instalacjÄ™ odgromo-
wÄ…?
15 Czy równocześnie wykonywane roboty na różnych pozio-
mach rusztowania sÄ… prowadzone zgodnie z przepisami?
............................................. .................................................
(data) (podpis pracodawcy/
kierownika budowy/ kierownika robót)