M I N I P R O J E K T Y
Miniaturowy generator szumu
Łr�dłem szumu jest kał- kowej wynosi 2.
Prezentowany
da rezystancja i kałde złą- Prezentowany ge-
w artykule generator
cze p�łprzewodnikowe. nerator jest tak ma-
szumu jest interesujący
W codziennej praktyce spo- ły, łe nie potrzebu-
ze wzgl�du na
tykamy si� nieustannie je obudowy, ponie-
nietypową konstrukcj� z szumem, i zwykle nie sta- wał mieści si� w pu-
nowi to powodu do radości. dełku po zapałkach.
i zastosowanie
Ale są i tacy, kt�rym tego Układ TBA120U
zapomnianego juł
mało i sami konstruują włas- był kiedyś stoso-
układu scalonego.
ne �r�dła szumu wszelakie- wany w torze fo-
Dzi�ki temu wykonanie
go rodzaju. �Szumofile� nicznym odbiorni-
generatora jest proste dzielą si� z grubsza na bia- k�w TV. Kostka ta
łych, r�łowych i całą reszt�. zawiera wielostop-
i bardzo tanie.
Dla szumu białego widmowa niowy wzmacniacz -
ogranicznik pośred-
niej cz�stotliwości
(p.cz.) 5,5MHz z we-
jściem r�łnicowym (pin Urządzenie mołna zmon-
2 i 14) i detektor koincy- towaĘ na miniaturowej płyt-
dencyjny FM z zewn�tr- ce drukowanej, kt�rej widok
znym obwodem rezonan- przedstawiono na wkładce
sowym (pin 7 i 9). Zna- wewnątrz numeru, a roz-
lazło si� jeszcze miejsce mieszczenie element�w na
na wzmacniacz małej rys. 2. Wykonywanie obwo-
cz�stotliwości (m.cz.) du drukowanego nie zawsze
z napi�ciową regulacją jest uzasadnione, przede
wzmocnienia (pin 4 i 5). wszystkim ze wzgl�du na
Wyjście m.cz.o regulowa- ogromną prostot� urządze-
nym poziomie jest do- nia. Kawałek płytki uniwer-
st�pne na pinie 8, nato- salnej w zupełności wystar-
miast wyjście nieregulo- czy - zwłaszcza, gdy b�dzie
wane na pinie 12. Pasmo nawiercona.
przenoszenia toru fonii Uruchomienie sprowadza
wynosi 10MHz. si� do zmierzenia składowej
Schemat urządzenia stałej na pin 12. W zalełnoś-
przedstawiono na rys. 1. ci od napi�cia zasilania, po-
Nie wykorzystywane wy- prawna wartośĘ b�dzie si�
prowadzenia naleły pozo- mieściła w przedziale
stawiĘ nie podłączone. 3,5..6V. Od wartości pojem-
Pomysł przekształcenia ności kondensatora C1 zale-
demodulatora FM w gene- ły amplituda i widmo szu-
rator szumu polegał na mu. Powyłej 100nF uzysku-
Rys. 1.
połączeniu poprzez kon- je si� juł prac� z maksymal-
densator C1 wejśĘ r�łni- nym pasmem (wykraczają-
g�stośĘ mocy jest niezalełna cowych wzmacniacza p.cz. cym poza zakres akustycz-
od cz�stotliwości. Szum bia- Do wypadkowego szumu ca- ny). Na wyprowadzeniu
ły jest efektem cieplnego, łego toru o wzmocnieniu ał 4 jest dost�pne napi�cie pre-
chaotycznego ruchu elektro- 68dB dodaje si� szum we- cyzyjnego �r�dła odniesienia
n�w, a r�łowy powstaje wn�trznej rezystancji 50k&!, 4,8V, kt�re mołna wykorzys-
z poddania białego wyrafi- dost�pnej na wyprowadzeniu taĘ w dowolny spos�b.
nowanej filtracji. Jest wyko- 13. Rezystancja ta pracuje Andrzej Kowalczyk, AVT
rzystywany w technice au- takłe w obwodzie stabilizu-
dio. Po takim zabiegu amp- jącym stałoprądowy punkt
lituda napi�cia szumu pracy. Napi�cie szumu
w kałdej nast�pnej oktawie o amplitudzie 150mV odkła-
wynosi 70% (czyli minus da si� na rezystorze R1. Kon-
3dB) poprzedniej. Oktawa to densator C2 separuje składo-
przedział cz�stotliwości, wą stałą z wyprowadzenia WYKAZ ELEMENTÓW
w kt�rym stosunek cz�stotli- 12.
Rezystory
wości ko�cowej do począt- Wyłącznik słuły do od-
R1: 100k&!
łączania zasilania, gdy ko-
Kondensatory
rzystamy z baterii 9V. Kon-
C1: 470nF/63V
densator C3 jest niezb�dny
C2: 1000nF/63V
do odsprz�łenia zasilania
C3: 33�F/16V
(pin 11 - plus zasilania, pin
1 - masa). Pob�r prądu dla Półprzewodniki
napi�Ę 6..12V wynosi 12mA.
U1: TBA120U (lub
Minimalne, katalogowe
odpowiedniki A223D, UL1244)
Uzas=10V mołna w praktyce
Kompletny układi płytki druko-
obniłyĘ nawet do 5,6V, lecz
wanesą dost�pne w AVT pod
5V to juł za mało.
Rys. 2. oznaczeniem AVT-1201.
Elektronika Praktyczna 8/98
36