Bolesna prawda o wÅ‚asnym narodzie w “Odprawie posłów greckich", “Dziadach cz.III" i “Weselu".


“Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego jest pierwszÄ… polskÄ… tragediÄ… humanistycznÄ… utrzymanÄ… w konwencji tragedii
greckiej. Treść utworu odwoÅ‚uje siÄ™ do “Iliady" oraz mitu trojaÅ„skiego, opowiadajÄ…cego o porwaniu Heleny (żony Menelaosa) przez
Parysa
królewicza trojańskiego. Akcja utworu ozgrywa się w starożytnej Troi, dokąd przybywają posłowie greccy po porwaną Helenę i

tym samym zapobiec wojnie. Król Troi
Priam chce podjąć decyzję w oparciu o werdykt Rady Królewskiej. Królewicz Parys pragnie
zatrzymać Helenę, używa więc argumentów takich jak honor kraju, twierdzi że ustępstwo oznaczać będzie słabość państwa, stosuje
przekupstwo, stara się zdobyć jak najwięcej głosów. Popiera go Iketaon. Symbol stronniczości, przekupstwo i demagogu. Z kolei
Antenor- patriota nie daje się przekupić, jego zdaniem należy zwrócić Helenę mężowi nie nararażając kraju na krwawą walkę. Wygrywa

stronnictwo Parysa, posłowie greccy odjeżdżają z niczym, wojna jest nieunikniona.
Wydawać by się mogło, że utwór dotyczy całkowicie czasów historycznych epoki starożytnej. Tymczasem jest to dzieło
alegoryczne
czyli “pod pÅ‚aszczykiem" realiów starożytnych kryje siÄ™ znaczenie współczesne autorowi. “Odprawa posłów greckich"
jest dziełem narodowym i politycznym, ponieważ podejmuje problemy Rzeczypospolitej. Troja oznacza nasze państwo, źle rządzone i
znajdujące się w stanie kryzysu. Kochanowski poprzez przesłanie pouczając, że przekupstwo i prywata mogą doprowadzić tylko do

upadku państwa, wyraża swą troskę o ojczyznę. Król Priam wykazuje pewne podobieństwo do króla Zygmunta Augusta
chwiejnego w
swych decyzjach. Rada Królewska obraduje na wzór polskiego sejmu, marszałkowie stukają laskami o ziemię, posłowie rozstępują się,
by zagłosować. Autor apeluje o patriotyzm i miłość do ojczyzny. Pragnie uchronić naród przed prywatą, egoizmem, przekupstwem,
pochwala z kolei patriotyzm i rozsÄ…dek.


“Dziady cz. III" to wielki zbiorowy portret Polaków z pierwszej poÅ‚owy XIX wieku. Mickiewicz przeprowadziÅ‚ sÄ…d nad rodakami i wydaÅ‚
surowy wyrok. ZostaÅ‚ on sformuÅ‚owany przez Wysockiego na koÅ„cu sceny VII pt. “Salon warszawski":
“Nasz naród jak lawa

Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi;
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi."
W wielu realistycznych, nasyconych konkretami scenach, z aluzjami do znanych osób, przedstawił poeta różne warstwy narodu
polskiego. W Salonie warszawskim jest to podział na tych, którzy stoją przy drzwiach i na tych, którzy siedzą przy stoliku. Młodzi przy

drzwiach rozmawiają o aktualnych problemach Polaków, o prześladowaniach, o cierpieniach więźniów, buntują się i krytykują tych co
“stojÄ… na narodu czele". Towarzystwo stolikowe natomiast to arystokracja, którÄ… interesuje tylko zabawa i bale. Nie obchodzi ich tom co
dzieje sie w kraju, losy ojczyzny. Są obojetni na sprawy narodu. Brak patriotyzmu, kosmopolityzm, konformizm, lojalność wobec
zaborców - oto cechy arystokracji polskiej przedstawionej w “Dziadach".


Polacy i Polska w “Weselu"

Genezą utworu stało się wesele Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną w podkrakowskich Bronowicach w listopadzie

1900r. Postaci można podzielić na osoby (rzeczywiste) i osoby dramatu (zjawy). Głównymi osobami są: Pan i Panna Młoda,
Gospodarz (WÅ‚odzimierz Tetmajer), Gospodyni, Dziennikarz (ze staÅ„czykowskiego, konserwatywnego pisma “Czas"), Poeta
(Kazimierz Przerwa-Tetmajer), Czepiec (wójt, starosta wesela), Klimina, Radczyni (Antonina Domańska - autorka książek dla dzieci),
Rachela (córka karczmarza Singera), Jasiek (brat Panny Młodej). Weselnicy wywodzą się z inteligencji bądź z chłopstwa.
Akt I ma charakter realistyczny i jest obserwacją społeczeństwa. Chłopi interesują się życiem społecznym - Czepiec pyta Dziennikarza

- “Cóż tam, panie, w polityce?". Inteligenci lekceważą to jednak - uważajÄ… stan za ograniczony do zasiÄ™gu parafii. TraktujÄ… chÅ‚opów jako
skansen obyczajów i wartoÅ›ci, urzeczywistniajÄ…cych ideÄ™ “wsi spokojnej" Kochanowskiego. ChÅ‚opów cechuje patriotyzm i zapaÅ‚, ale
potrzeba im przywódcy - Czepiec wspomina tradycję udziału chłopów w powstaniu kościuszkowskim. Inteligencja nie rozumie
obyczajów, nie wie nic o pracy na roli - w rozmowie z RadczyniÄ… Klimina mówi - “WyÅ›cie sobie, a my sobie ..." - Poeta - “My do Sasa,

wy do lasa". Gospodarz wytyka artystom, że popadają w chłopomanię, pseudofascynację wsią i pijaństwo - Nos.
Dialog Poety i Racheli wzywający na weselę Chochoła zapowiada zmianę konwencji - Akt II ma charakter fantastyczny, symboliczny i
związany jest z osobami dramatu. Zjawy są personifikacją rozterek wewnętrznych, myśli, marzeń i odczuć osób realnych. Marysi
ukazuje się Widmo, Dziennikarzowi - Stańczyk, Poecie - Czarny Rycerz, Panu Młodemu - Hetman, Dziadowi - Upiór, Gospodarzowi -

Wernyhora. Widmo symbolizuje tęsknotę miłosną chłopki do zmarłego narzeczonego. Stańczyk jest alegorią troski o losy kraju.
Dziennikarz stwierdza, że Polacy są bezczynni, również i on; bez walki zmierzają ku zatraceniu. Błazen krytykuje działalność
lojalistów. Daje dziennikarzowi kaduceusz - symbol wÅ‚adzy - mówi “mąć tÄ™ narodowÄ… kadź, serce truj, gÅ‚owÄ™ trać". Dziennikarz
przeżywa rozterkę, ale rezygnuje z podjęcia postępowych działań. Rycerz Zawisza Czarny jest wcieleniem marzeń artystów Młodej
Polski o sile i potędze ducha. Ukazuje Poecie jego pustkę jako dekadenta i nicość w czasach gdy społe-czeństwo potrzebowało

literatury tyrtejskiej. Hetman Branicki, targowiczanin jest symbolem zdrajcy ojczyzny i ideałów. Ukazuje Panu Młodemu, że jego ślub
jest wyrazem ludomanii, nie zaś faktycznego zbratania się chłopów i inteligencji. Upiór to Jakub Szela, który był przywódcą rabacji
galicyjskiej. Stwierdza, iż między chłopami, a inteligencją nie może istnieć porozumienie. Upiór symbolizuje mściciela krzywdy
chłopskiej i nosi ciężar morderstwa popełnionego na szlachcie. Wernyhora to legendarny Kozak z II poł. XVIII, który wieszczył wojny

napoleońskie, rozbiory i wyzwolenie Polski. Przekazuje on gospodarzowi złoty róg oraz misję zorganizowania wśród chłopów zrywu
narodowego. Ten okazuje się nieodpowiedzialny - od-daje róg Jaśkowi i znużony zabawą zasypia.
Akt III Å‚Ä…czy dwie pÅ‚aszczyzny utworu. Gospodarz przypomina sobie o “niepodlegÅ‚oÅ›ciowym zleceniu". Okazuje siÄ™, że Jasiek zgubiÅ‚
róg schylając się po czapkę z piórami. Nie ziściły się marzenia o wolności. Zebrani tańczą w błędnym kole niemocy i zapomnienia w

rytm śpiewu chochoła.
Wyspiański ukazał przygnębiający obraz społeczeństwa. Wykazał podział stanowy, którego nie zmieniają chłopomańskie gesty
inteligentów. Chłopi czują niechęć do szlachty z powodu zatargów historycznych i braku faktycznego zainteresowania losami kraju.
“Wesele" jest krytykÄ… teraźniejszoÅ›ci i przeszÅ‚oÅ›ci. Stanowi sÄ…d nad biernoÅ›ciÄ…, egoizmem i pychÄ… inteligencji. WyspiaÅ„ski potÄ™piaÅ‚
postawy dekadenckie. ObaliÅ‚ mit wspólnoty narodowej i mit arkadyjski. KonkluzjÄ™ dramatu zawiera symboliczny “chocholi taniec".