PL
PL PL
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 25.11.2010
KOM(2010) 687 wersja ostateczna
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I
EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOA
ECZNEGO
SPRAWOZDANIE ROCZNE ZA 2009 r. DOTYCZ
CE WDRAŻANIA
INSTRUMENTU POMOCY PRZEDAKCESYJNEJ (IPA)
SEC(2010) 1430
PL PL
Streszczenie
Niniejsze sprawozdanie przedstawia działania podjęte w ramach wdrażania Instrumentu
Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) w 2009 r. i zawiera ogólny przegląd zmian, w tym pewne
uwagi na temat perspektyw.
Ze sprawozdania wynika, że w 2009 r. Komisja poczyniła konkretne kroki w kierunku
polepszenia skuteczności, wpływu i trwałości instrumentów IPA, dążąc do osiągnięcia
podejścia sektorowego do planowania i programowania strategicznego poprzez zwiększenie
koordynacji między darczyńcami oraz zwiększenie odpowiedzialności beneficjentów za
projekty. Lepsze tworzenie polityki udoskonali dialog polityczny i umożliwi osiągnięcie
lepszych wyników w procesie unijnej integracji Bałkanów Zachodnich, Turcji i Islandii.
Szczegółowe informacje dotyczące działań w zakresie programowania i wdrażania w
odniesieniu do każdego beneficjenta poszczególnych programów IPA lub programów IPA
skierowanych do wielu beneficjentów w okresie sprawozdawczym są dostępne w dokumencie
dołączonym do niniejszego sprawozdania (rozdziały I i II)1. W dokumencie tym
zamieszczono również dane finansowe (rozdział III). We wstępie do tego dokumentu
przywołano również ogólne ramy instrumentu finansowego IPA.
* * *
1. ROK OBJ
TY PRZEGL
DEM
1.1. Główne zmiany w procesie rozszerzenia
Rok 2009 był okresem stabilności i bezpieczeństwa na Bałkanach Zachodnich i w Turcji i
przyniósł pozytywne zmiany odnośnie do mobilności i stosunków sąsiedzkich. W obliczu
światowego kryzysu finansowego i gospodarczego Komisja przyczyniła się do zapewnienia
stabilności makroekonomicznej w regionie między innymi poprzez wprowadzenie dla tego
regionu pakietu pomocy związanej z kryzysem finansowym, w tym bezpośredniego wsparcia
budżetowego dla Serbii, finansowanego ze środków IPA.
W okresie sprawozdawczym wnioski o członkostwo w UE złożyły Albania (w kwietniu),
Islandia (w lipcu)2 i Serbia (w grudniu), natomiast Chorwacja poczyniła dalsze postępy w
kierunku zakończenia końcowych etapów negocjacji akcesyjnych. Po spełnieniu warunków
określonych w harmonogramach liberalizacji reżimu wizowego Czarnogóra, Serbia i Była
Jugosłowiańska Republika Macedonii uzyskały możliwość podróży bezwizowych do strefy
Schengen. Komisja kontynuowała również współpracę z Albanią oraz Bośnią i Hercegowiną
zmierzającą do zniesienia ich obowiązków wizowych.
1
Dokument roboczy służb Komisji  dokument dołączony do sprawozdania Komisji dla Rady,
Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego  sprawozdanie
roczne za 2009 r. dotyczące wdrażania Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA).
2
W paz
dzierniku 2009 r. Komisja zaproponowała wprowadzenie zmian do rozporządzenia
ustanawiającego IPA 1085/2006 w celu włączenia Islandii jako beneficjenta IPA (zmiany te zostały
przyjęte w 2010 r. w drodze rozporządzenia (UE) nr 540/2010 z dnia 16 czerwca 2010 r.).
PL 2 PL
Nie wszystko jednak zostało osiągnięte: w 2009 r. krajom Bałkanów Zachodnich oraz Turcji
pozostawała do wykonania, w różnym stopniu, znaczna ilość pracy niezbędnej do spełnienia
określonych kryteriów i warunków przystąpienia. Tempo przeprowadzania reform było
jednak często powolne, a międzynarodowy kryzys gospodarczy był przyczyną dodatkowych
trudności.
Ocena Komisji dotycząca postępów krajów kandydujących i potencjalnych kandydatów do
członkostwa w zakresie spełnienia odpowiednio warunków przystąpienia i warunków
określonych w układach o stabilizacji i stowarzyszeniu została przedstawiona w dokumencie
 Strategia rozszerzenia i najważniejsze wyzwania w latach 2009-2010 i towarzyszących mu
sprawozdaniach z postępów3 opublikowanych w paz
dzierniku 2009 r. Ustalenia i zalecenia
przestawione w powyższym komunikacie Komisji uzyskały szerokie poparcie Rady w
grudniu 2009 r.
1.2. Główne zmiany strategiczne mające na celu lepsze świadczenie pomocy w
ramach IPA: doświadczenia dwuletniego okresu wdrażania
W 2009 r. Komisja dalej zajmowała się badaniem skuteczności planowania i programowania
pomocy w ramach IPA, dążąc do opracowania nowego podejścia.
Na konferencji w sprawie koordynacji działań darczyńców, która odbyła się w Tiranie w dniu
2 kwietnia, zbadano kwestię postępów w zakresie koordynacji działań darczyńców w
praktyce. Na konferencji dokonano analizy mocnych i słabych stron istniejących
mechanizmów koordynacji na poziomie krajowym i regionalnym oraz przedstawiono
konkretne zalecenia, których należy przestrzegać w celu osiągnięcia lepszej koordynacji i
większej skuteczności pomocy. Na konferencji omówiono również możliwości udoskonalenia
strategicznego programowania i harmonizacji pomocy oraz krajowe plany rozwoju i unijne
plany integracji przyjęte przez beneficjentów IPA oraz w dokumentach dotyczących
wieloletniego planowania orientacyjnego.
Konferencja w sprawie skutecznego wspierania rozszerzenia, zorganizowana wspólnie przez
KomisjÄ™ i szwedzkÄ… prezydencjÄ™ UE w Brukseli w dniu 19 paz
dziernika, dotyczyła ogólnych
aspektów programu skuteczności pomocy. Stwierdzono na niej, że podejście do
programowania pomocy oparte na potrzebach i strategiach beneficjenta może przyczynić się
do zwiększenia skuteczności pomocy przedakcesyjnej. Uznano, że takie podejście będzie
korzystne nie tylko pod względem spełnienia priorytetów przedakcesyjnych, ale również pod
względem pomocy w ograniczaniu skutków kryzysu finansowego, a z uwagi na to, że
niektórzy darczyńcy na Bałkanach Zachodnich byli lepiej przygotowani do szybkiego
przezwyciężenia tych trudności, ścisła koordynacja działań darczyńców umożliwi
wykorzystanie wsparcia w ramach IPA w sposób najskuteczniejszy i najbardziej
komplementarny.
Sprawozdania z oceny dotyczące programowania i wdrażania zarówno pomocy w ramach
IPA, jak i wcześniejszej pomocy przedakcesyjnej (zob. rozdział 3 poniżej) również okazały
siÄ™ cennym z
ródłem informacji na temat lepszych sposobów zagwarantowania, aby osiągnięte
zostały ogólne cele pomocy.
Wnioski wyciągnięte z powyższych sprawozdań stanowiły podstawę dla działań Komisji
polegających na przeniesieniu pomocy przedakcesyjnej z podejścia opartego w głównej
3
Zob. http://ec.europa.eu/enlargement/press_corner/key-documents/reports_oct_2009_pl.htm
PL 3 PL
mierze na projektach na podejście bardziej kompleksowe i oparte na polityce w celu
zwiększenia jej ogólnego wpływu. W listopadzie Komisja podjęła decyzję o stopniowym
wprowadzaniu podejścia sektorowego do planowania IPA. Działania te zostały opracowane
w 2010 r. w celu wprowadzenia ich do strategicznego planowania i programowania pomocy
(szczegóły zob. rozdział 3 poniżej) i będą kontynuowane w 2011 r.
W grudniu 2009 r. Rada do Spraw Ogólnych udzieliła politycznego wsparcia nowemu
sektorowemu planowaniu IPA poprzez poparcie wniosków ze wspomnianych powyżej
konferencji:  Rada [& ] podkreśla zasadniczy związek pomiędzy priorytetami polityki
rozszerzenia i pomocÄ… finansowÄ… - zgodnie z rezultatami niedawno zorganizowanych ostatnio
konferencji poświęconych poprawie skuteczności pomocy - [& ] z zadowoleniem przyjmuje
działania Komisji zmierzające do tego, by ściśle dostosować roczne programy IPA do
priorytetów określonych w sprawozdaniach z postępów prac .
W świetle wniosków ze sprawozdań oceniających już w 2009 r. uproszczono programowanie
IPA poprzez zmniejszenie liczby projektów, które są za to większe. Ma to na celu ułatwienie
zarządzania wdrażaniem i zwiększenie jego skuteczności i widoczności. Główny nacisk nadal
kładziono na rozwój instytucjonalny, w szczególności w obszarach związanych z rządami
prawa, zgodnie ze strategią rozszerzenia. Ważnym priorytetem pozostał również rozwój
społeczno-ekonomiczny, w szczególności w świetle kryzysu gospodarczego. Przyjęto pakiet
reagowania kryzysowego na rzecz Bałkanów Zachodnich i Turcji, a Serbii udzielono
wsparcia budżetowego, związanego z umową z MFW.
2. PROGRAMOWANIE I WDRAŻANIE IPA: PRZEGL
D OGÓLNY
2.1. Planowanie i programowanie strategiczne
2.1.1. Wieloletnie orientacyjne ramy finansowe (MIFF)
W poniższej tabeli przedstawiono środki przydzielone w 2009 r. w ramach IPA (w mln EUR),
w podziale na beneficjentów i komponenty oraz z uwzględnieniem programów skierowanych
do wielu beneficjentów, zgodnie z aktualnymi danymi dotyczącymi MIFF na lata 2011
20134. Dane uwzględniają przenoszenie środków między komponentami I i II w trakcie 2009
r.
Tabela 1: środki przydzielone na 2009 r. w podziale na beneficjentów i komponenty (po
cenach bieżących, w mln EUR)
Beneficjenci/
I II III IV V OGÓA
EM
komponenty IPA
Albania 71,4 9,8 81,2
Bośnia i Hercegowina 83,9 5,2 89,1
Chorwacja 45,6 15,9 49,7 14,2 25,8 151,2
Była Jugosłowiańska
39,3 4,4 20,8 7,1 10,2 81,8
Republika Macedonii
Kosowo 106,1 106,1
Czarnogóra 28,6 4,7 33,3
Serbia 182,6 12,2 194,8
Turcja 239,6 3,0 182,7 55,6 85,5 566,4
Wielu beneficjentów 166,1 166,1
OGÓA
EM 963,2 55,2 253,2 76,9 121,5 1 470,0
4
COM(2009)543 wersja ostateczna z dnia 14 paz
dziernika 2009 r.
PL 4 PL
Informacje dotyczące podstawy przydzielania środków w podziale na beneficjentów i
komponenty można znalez
ć w komunikacie Komisji w sprawie wieloletnich orientacyjnych
ram finansowych.
2.1.2. Dokumenty dotyczÄ…ce wieloletniego planowania orientacyjnego (MIPD)
MIPD na lata 2009-2011 przedłożono do zaopiniowania Komitetowi Zarządzającemu IPA w
pierwszej połowie 2009 r., tj. w marcu (MIPD Albanii, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Byłej
Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, Czarnogóry i Kosowa) i w kwietniu (MIPD
Chorwacji, Turcji i wielu beneficjentów). Z jednym wyjątkiem (ze względu na wstrzymanie
się od głosu) otrzymały one jednomyślnie pozytywną opinię państw członkowskich i zostały
przyjęte przez Komisję w okresie od czerwca do lipca.
Podobnie jak w latach poprzednich i zgodnie z art. 6 ust. 5 rozporzÄ…dzenia ustanawiajÄ…cego
IPA dokonano przeglądu głównych priorytetów w ramach każdego komponentu zgodnie z
istniejącymi MIPD na lata 2008-2010, Przeważała ciągłość ze względu na to, że na poziomie
UE, w regionie lub innym obszarze, nie wystąpiły wydarzenia, które uzasadniałyby poważne
korekty. W ramach procesu dokonywania przeglÄ…du konsultowano siÄ™ z organami krajowymi
i innymi zainteresowanymi stronami (państwami członkowskimi, międzynarodowymi
instytucjami finansowymi, potencjalnymi beneficjentami, społeczeństwem obywatelskim).
W odniesieniu do wielkości pomocy w ramach komponentu I priorytetem dla krajów
kandydujących pozostała zdolność do przyjęcia obowiązków wynikających z członkostwa lub
do wdrażania dorobku na równi z kryteriami politycznymi odnośnie do Byłej
Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii. Drugim priorytetem był dla Turcji dialog
społeczeństwa obywatelskiego, a dla Chorwacji kryteria polityczne. Jeżeli chodzi o
potencjalnych kandydatów do członkostwa, w przypadku Serbii, Czarnogóry i Kosowa
przeważały kryteria ekonomiczne, natomiast w przypadku Albanii, oraz Bośni i Hercegowiny
na pierwszym miejscu postawiono zdolność do przyjęcia obowiązków wynikających z
członkostwa, a w przypadku tego ostatniego kraju  również kryteria polityczne. Dla Serbii,
Kosowa i Albanii Kolejnym priorytetem były kryteria polityczne, natomiast Czarnogóra
położyła jednakowy nacisk na kryteria polityczne i na standardy europejskie.
W kontekście Komitetu Zarządzającego IPA Komisja i państwa członkowskie dyskutowały
na temat możliwości przywiązywania większej wagi do następujących aspektów dokumentów
programowych:
 stosowanie wniosków wyciągniętych z akredytacji zdecentralizowanego wdrażania
w krajach kandydujących do procesu akredytacji w przypadku innych beneficjentów
IPA. Ogólnie lepsze dostosowanie zarządzania zdecentralizowanego do systemów
beneficjentów w celu zwiększenia odpowiedzialności i zdolności absorpcyjnej.
Wstrzymanie siÄ™ od wyznaczenia terminu akredytacji;
 dokładniejsze podkreślenie przewidywanych wyników w odniesieniu do
wzmacniania struktur integracji europejskiej poza wymogami dotyczÄ…cymi
przystąpienia do UE. Większe zaangażowanie struktur integracji europejskiej w
programowanie w celu weryfikacji krajowych priorytetów związanych z
przystąpieniem. Dokładniejsze dostosowanie pomocy w ramach IPA do krajowego
planowania strategicznego lub w przypadku jego braku  koncentrowanie siÄ™ na
PL 5 PL
wzmacnianiu planowania rządowego, sporządzaniu budżetów i systemach
skutecznego zarzÄ…dzania;
 kontynuacja działań podjętych w celu określania ograniczonej liczby priorytetów lub
głównych priorytetów ustalonych w porozumieniu z rządem. Przywiązywanie
większej wagi do wyciągniętych wniosków, określenie dalszych celów,
oczekiwanych wyników i możliwych do zmierzenia wskaz
ników;
 w przypadku problemów w związku ze zdolnością absorpcyjną, rozważenie zmiany
programowania z uwzględnieniem wykonalności przewidywanych wyników w
okresie obowiązywania MIPD; zwiększenie możliwości rozwoju regionalnego;
 dalsze działania na rzecz zwiększenia podziału pracy i partnerstwa z darczyńcą w
odniesieniu do najważniejszej pomocy dwustronnej i wielostronnej w kluczowych
obszarach. Dalsze usprawnienie procesu konsultacji w krajach będących
beneficjentami w oparciu o przejrzysty harmonogram, w tym wczesne konsultacje z
zainteresowanymi stronami przed sporządzeniem kart projektów;
 dostarczenie dokładniejszych wytycznych dotyczących zagadnień przekrojowych, w
tym trwałego rozwoju oraz szczególnych celów dotyczących kwestii związanych z
płcią i równouprawnieniem;
 zapewnienie dalszego wsparcia projektom związanym ze spełnieniem kryteriów
politycznych, reformą sądownictwa i zwalczaniem korupcji. Poświęcenie większej
uwagi kwestiom zamówień publicznych;
 dalsze zwiększenie lokalnych zdolności administracyjnych i wzmocnienie struktur w
dziedzinie ochrony środowiska oraz dążenie do równouprawnienia płci odnośnie do
nowych miejsc pracy związanych z ochroną środowiska (komponent III).
Dokładniejsze określenie procesu analizy włączenia społecznego i powiązanej
definicji strategii oraz wpływu zainteresowanych stron w tym zakresie (komponent
IV). Nadanie priorytetowego znaczenia podejściu Leader i dokładniejsze określenie
kwestii horyzontalnych (komponent V);
 usprawnienie lokalnej komunikacji w zakresie znaczenia działań dotyczących
przystąpienia do UE, podejmowanych przez wielu beneficjentów, będące również
sposobem na zwiększenie krajowej odpowiedzialności w odniesieniu do inicjatyw
regionalnych. Nacisk na zapewnienie regionalnej odpowiedzialności i
zaangażowania regionalnych struktur współpracy w procesie programowania.
Zgodnie z powyższymi dyskusjami Komisja podjęła środki w celu ulepszenia mechanizmu
konsultacji, wzmocnienia powiązania między MIPD a strategiami krajowymi i zapewnienia
większego niż dotychczas stopnia odpowiedzialności beneficjentów. Struktura MIPD zostanie
poddana dalszemu przeglądowi w celu dostosowania do postępów w zakresie przyjęcia
bardziej sektorowego podejścia do pomocy finansowej w ramach IPA i opracowania bardziej
kompleksowych ram programowych.
2.1.3. Programowanie pomocy w 2009 r.
Działania w zakresie programowania w 2009 r. polegały głównie na zakończeniu i przyjęciu
krajowych/rocznych i skierowanych do wielu beneficjentów programów IPA 2009 w ramach
komponentu I oraz rozpoczęciu przygotowań odnośnie do programów IPA 2010, W
PL 6 PL
odniesieniu do programów współpracy transgranicznej działania w zakresie programowania
ograniczono do dodania środków przydzielonych na 2009 r. do trwających wieloletnich
programów przyjętych w 2007 r., natomiast nie dokonano żadnych zmian w treści samych
programów. To samo dotyczy programowania komponentów III w odniesieniu do Byłej
Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii i komponentu V, natomiast nie podjęto żadnych
działań w zakresie programowania w 2009 r. ani w ramach komponentu III w odniesieniu do
Chorwacji i Turcji, ani w ramach komponentu IV, ponieważ rok ten już został uwzględniony
w istniejących programach wieloletnich. Zasadniczo w przypadku wszystkich krajów
kandydujących i potencjalnych kandydatów do członkostwa dotychczasowe doświadczenia i
wyciągnięte wnioski stanowiły podstawę realizacji programowania w ramach komponentu I
(określenie i zdefiniowanie projektu). Określone wnioski dla beneficjentów IPA obejmowały
potrzebę przywiązywania większej wagi do takich kwestii, jak:
 opracowanie i stopień przygotowania projektu (między innymi pod względem
dostępności analiz potrzeb, projektów, wykonalności i badań rynku; podkreślania
zagrożeń i założeń; określenia beneficjentów; prostych ustaleń wykonawczych);
 zdolności administracyjne i absorpcyjne beneficjentów (między innymi na podstawie
dotychczasowej działalności i istniejących zobowiązaniach związanych z
realizowanymi projektami CARDS i IPA);
 odpowiedzialność, która ma zostać zwiększona poprzez stosowanie również
własnych strategii rozwoju i planów działania beneficjentów oraz poprzez wczesne
włączanie się beneficjentów w planowanie i programowanie pomocy oraz we
wdrażanie;
 trwałość wyników zapewniona poprzez dokładne planowanie, ustanawianie
priorytetów i terminowe ustalanie kolejności działań oraz zwrócenie uwagi na
uwarunkowania;
 koordynacja na różnych poziomach, tj. między darczyńcami, z innymi powiązanymi
działaniami, między organami rządowymi na szczeblu centralnym i lokalnym;
 liczba najważniejszych priorytetów, która ma zostać ograniczona i ściśle
dostosowana do europejskiego programu reform;
 powiązania z budżetem i średniookresowe ramy wydatków;
 wzmożone monitorowanie, większe wpływ, widoczność i zaangażowanie
społeczeństwa obywatelskiego oraz zagadnienia przekrojowe.
Wyboru projektów dokonano na podstawie różnych kryteriów odzwierciedlających
powyższe wnioski, w tym na podstawie: i) zgodności z priorytetami strategicznymi i
istniejącymi strategiami sektorowymi, ii) zidentyfikowanych potrzeb, priorytetów i
odpowiednich zainteresowanych stron w odniesieniu do rozwoju i wdrażania projektów , iii)
stopnia przygotowania i trwałości projektów, iv) zdolności wdrożeniowych beneficjentów, v)
określania priorytetów i dokładnego ustalania kolejności zgodnie z priorytetami politycznymi
i strategicznymi, vi) znaczenia i wpływu, vii) ciągłości lub komplementarności z
dotychczasową lub obecnie udzielaną pomocą lub z innymi darczyńcami, viii) braku
duplikacji oraz ix) nowych możliwych obszarów pomocy wynikających z dialogu
politycznego i technicznego.
PL 7 PL
Poniżej określono najważniejsze uwagi dotyczące realizacji programowania w 2009 r. w
ramach komponentu I:
 tworzenie projektów partnerskich było preferowanym narzędziem wdrażania w
przypadku projektów związanych ze zbliżeniem przepisów w Chorwacji i ustalono,
że jego stosowanie będzie coraz częstsze;
 w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii zawarto mniej umów niż w
ramach programu z roku poprzedniego, chociaż ich liczba była nadal duża.
Poprawiła się jakość programowania;
 programowanie w Turcji w 2009 r. opierało się na szczegółowym opisie etapów,
kryteriów i terminów (dokument procesu programowania). Komisja wezwała do
stosowania spójnych strategii sektorowych, aby umożliwić kierowanie procesem
programowania i zaangażowaniem zainteresowanych stron w cykl programowania
poprzez sektorowe grupy robocze. W reakcji na kryzys finansowy i gospodarczy
skoncentrowano się na zwiększeniu odpowiedzialności i położeniu szczególnego
nacisku na dialog społeczeństwa obywatelskiego, przeniesieniu 35 mln EUR z
komponentu I do pakietu reagowania kryzysowego skierowanego do wielu
beneficjentów - Instrumentu Wspierania Efektywności Energetycznej, oraz na
szczególnym wkładzie we wsparcie uczestnictwa Turcji w programach UE. Z drugiej
strony po zasadniczym zatwierdzeniu przez beneficjenta wcześniejszego etapu
przygotowawczego i grup roboczych o charakterze bardziej sektorowym oraz
dyskusji dotyczących sposobów nadania programowaniu bardziej strategicznego
charakteru i ściślejszego powiązania go z polityką nie uzgodniono jeszcze
konkretnych środków. Utrzymanie elastyczności w oparciu o przyszłe potrzeby w
odniesieniu do sektorów objętych wsparciem i stosowanie programowania do
stymulowania reform we wszystkich ministerstwach stanowiło dla beneficjenta
bardzo istotną kwestię. Wstępnych wniosków dotyczących projektów było o jedną
trzecią mniej niż w 2008 r. (powyższą tendencję odnotowano również w procesie
programowania w 2010 r.) i nadal konieczne było wsparcie Komisji w celu ich
dostatecznego przygotowania;
Sytuacja powinna poprawić się po przyjęciu w lipcu 2009 r. ustawy określającej
organizację i zadania odpowiedniej struktury wdrażającej. Stopniowe wprowadzanie
podejść sektorowych do planowania i programowania pomocy powinno zwiększyć
odpowiedzialność oraz wzmocnić powiązania pomocy finansowej z priorytetami
politycznymi. Nadal będzie się dążyć do określania większej liczby istotnych i
możliwych do zmierzenia wskaz
ników i poziomów odniesienia oraz położy się
większy nacisk na wyniki i wpływ projektów. Zdolność struktur zaangażowanych w
programowanie, wdrażanie i monitorowanie IPA zostanie zwiększona, a prace
sektorowych podkomitetów monitorujących będą objęte przeglądami, jak również
nowymi MIPD;
 w Albanii odnotowano większe zaangażowanie beneficjentów w programowanie, co
przyczyniło się do zwiększenia odpowiedzialności. Poprawiono jakość kart
projektów i w odpowiedzi na kryzys finansowy odnotowano tendencję w kierunku
mniejszej liczby projektów (dotyczących infrastruktury), które są za to większe;
 w ramach programowania w Bośni i Hercegowinie skoncentrowano się na środkach
mających na celu złagodzenie skutków kryzysu finansowego. Zwiększono pomoc na
PL 8 PL
rzecz porozumień dotyczących wspólnego lub pośredniego scentralizowanego
zarządzania zawieranych z międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz z
innymi podmiotami krajowymi i międzynarodowymi. Również w tym przypadku
wyraz
na była tendencja w kierunku realizacji mniejszej liczby projektów, które są za
to większe;
 w Kosowie wzrosło zaangażowanie instytucji będących beneficjentami w
programowanie, wzrosła również liczba przedstawionych wniosków dotyczących
projektów (jednak odnotowano w pewnym zakresie brak ustanowienia priorytetów i
filtrowania). Ścisła koordynacja z misją Unii Europejskiej w zakresie
praworządności (EULEX) i specjalnym przedstawicielem Unii Europejskiej/
międzynarodowym biurem cywilnym zapewniła komplementarność działań Unii
Europejskiej;
 w odniesieniu do programowania w Czarnogórze odnotowano poprawę jakości
wstępnych kart projektów i zwiększenie nacisku na uwarunkowania
(współfinansowanie, własność gruntów i nabywanie własności w celu rozwijania
infrastruktury) i zakres projektów w zgodzie z (niewielkim) zakresem zdolności
administracyjnych i absorpcyjnych. Inne właściwości obejmowały większą
komplementarność i współpracę z innymi darczyńcami, skuteczniejsze konsultacje
ze społeczeństwem obywatelskim, większą rolę przywódczą beneficjenta w
odniesieniu do programowania w 2010 r. (rozpoczętego w 2009 r.) i zwracanie
stopniowo coraz większej uwagi na kryteria ekonomiczne i możliwość przyjęcia
obowiązków wynikających z członkostwa;
 w Serbii proces programowania charakteryzował się znacznym zaangażowaniem
instytucji będących beneficjentami i dobrej jakości dokumentami programowymi.
Ponad 60 % pomocy w ramach komponentu I przyznano w postaci wsparcia
budżetowego w celu ochrony reform strukturalnych; ogólnych uwarunkowań
obejmujących stabilne ramy makroekonomiczne i budżetowe, wspierane przez
międzynarodowe instytucje finansowe; obiegów środków administracyjnych i
finansowych stanowiących dobre otoczenie powiernicze; określonych warunków
wypłaty związanych z należytym zarządzaniem finansami publicznymi;
utrzymywania i rozwijania zdolności administracyjnych w odpowiednich
instytucjach i organach związanych z przystąpieniem do UE. Do końca okresu
sprawozdawczego rząd przedstawił Parlamentowi nową ustawę o systemie
budżetowym i przyjął strategię wewnętrznej publicznej kontroli finansowej.
Szczegółowe informacje dotyczące treści każdego krajowego/rocznego programu IPA 2009 i
programu IPA 2009 skierowanego do wielu beneficjentów można znalez
ć w dokumencie
dołączonym do niniejszego sprawozdania (w części I i w części II). To samo dotyczy
wieloletnich programów w ramach komponentów II-V.
2.2. Wdrażanie
2.2.1. Warunki i struktury wdrażania
Celem pomocy w ramach IPA jest przygotowanie krajów kandydujących i potencjalnych
kandydatów do członkostwa do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za zarządzanie pomocą
finansową UE. Zdecentralizowane zarządzanie przez beneficjentów jest zatem  docelowym
trybem zarządzania, który zostanie osiągnięty, gdy tylko zdolności administracyjne
PL 9 PL
beneficjentów zostaną uznane za dostatecznie rozwinięte i będą istniały odpowiednie systemy
zarządzania i kontroli zapewniające należyte zarządzanie finansowe. W przypadku krajów
kandydujących średniookresowym celem budżetowym jest w pełni zdecentralizowane
zarzÄ…dzanie, tj. jedynie z kontrolÄ… ex post przeprowadzanÄ… przez KomisjÄ™ (natomiast pomoc
w ramach komponentu V jest wdrażana w ten sposób od początku). Każdy beneficjent musi
zatem mieć określone strategie, plany działania i harmonogramy umożliwiające dążenie do
osiągania tych celów i jednocześnie przygotować organy krajowe do uzyskania odpowiedniej
zdolności do przyjęcia większych obowiązków w tym zakresie.
W 2009 r. tempo postępów w kierunku przyznania uprawnień w zakresie zarządzania
dotyczącego zarządzania zdecentralizowanego było w różne w przypadku poszczególnych
potencjalnych kandydatów do członkostwa. Do końca okresu sprawozdawczego Albania
poczyniła znaczne postępy w odniesieniu do komponentu I (ustanowienie kluczowych
struktur i dokonanie kluczowych nominacji oraz zapewnienie szkoleń pracownikom
odpowiednich agencji wdrażających) i obiecujące postępy w odniesieniu do komponentu V
(przygotowywanie projektu planu działania dotyczącego zarządzania zdecentralizowanego
bez kontroli ex ante), jednocześnie pozostając na wczesnym etapie w odniesieniu do
komponentów II, III i IV. Natomiast w Bośni i Hercegowinie odnotowano niewielkie
postępy, ponieważ dokonano jedynie nominacji krajowego koordynatora ds. IPA w
ministerstwie finansów, przy czym Dział Finansowania Centralnego i Umów oraz fundusz
narodowy nie mają jeszcze pełnej obsady kadrowej. Kosowo pozostało na bardzo wczesnym
etapie przygotowań planu działania dotyczącego zarządzania zdecentralizowanego. W
Czarnogórze odnotowano pewne postępy w odniesieniu do komponentów I i II w zakresie
oceny rozbieżności, natomiast w odniesieniu do komponentów III-V w stosunku do
określenia głównych organów wykonawczych nie podjęto jeszcze działań następczych w
formie kluczowych kroków, w tym nie określono jeszcze planów działania. Po ostatnim
zaktualizowaniu planów działania dotyczących zarządzania zdecentralizowanego w marcu
2009 r. i wyznaczeniu wszystkich głównych podmiotów do końca okresu sprawozdawczego
Serbia nie wywiązała się jeszcze ze swoich zobowiązań w odniesieniu do liczby
pracowników w strukturach integracji UE z powodu ograniczeń budżetowych.
Jeżeli chodzi o kraje kandydujące, w 2009 r. Chorwacja zajęła się wzmacnianiem już
akredytowanego systemu zarządzania zdecentralizowanego w odniesieniu do komponentów
IPA I-IV, głównie w zakresie audytu wewnętrznego, instytucji audytowej i funkcji
kontrolnych struktur operacyjnych. Przygotowano plany działania odnośnie do zniesienia
kontroli ex ante dotyczących komponentów I, III i IV, z których ostatni wymaga poprawek.
W przypadku komponentu II ustanowiono nową strukturę wdrażającą, ale do czasu
zakończenia okresu sprawozdawczego zniesienie kontroli ex ante jeszcze nie zostało
przeprowadzone. W przypadku komponentu V uprawnienia w zakresie zarzÄ…dzania
przyznano w 2009 r. w odniesieniu do dwóch z siedmiu środków. Przewiduje się, że inne
środki zostaną akredytowane w 2010 r.
W 2009 r. w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii przygotowanie planów
dotyczących przyznania uprawnień w zakresie zarządzania w ramach komponentu I opóz
niło
się z uwagi na szereg istotnych zagrożeń określonych w ramach odpowiednich struktur
wdrażających i struktur systemu kontroli. Przyznano natomiast uprawnienia w zakresie
zarządzania w ramach komponentów III, IV i V i przedłożono do rozpatrzenia Komisji plan
działania dotyczący zarządzania zdecentralizowanego bez kontroli ex ante odnośnie do
komponentu III (natomiast w przypadku komponentu IV przewiduje się, że działania takie
zostaną podjęte w 2010 r.). W 2009 r. nie przedstawiono wniosku o przyznanie uprawnień w
zakresie zarzÄ…dzania w ramach komponentu II, jest to natomiast przewidziane na rok 2010,
PL 10 PL
W 2009 r. uprawnienia w zakresie zarzÄ…dzania przyznano Turcji w odniesieniu do
programów operacyjnych w ramach komponentów III i IV, następnie podpisano cztery
powiązane umowy finansowe. Turcja przygotowała plany działania dotyczące pełnej
decentralizacji, podjęła środki ustawodawcze w celu wzmocnienia akredytowanych struktur w
ramach komponentu I i przygotowała plany, których celem jest wyeliminowanie pozostałych
niedociągnięć w systemach zarządzania i kontroli, jednak do czasu zakończenia okresu
sprawozdawczego jeszcze ich nie wprowadzono. Tymczasem zwiększył się zakres zdolności
agencji wdrażającej komponent I w wyniku przydzielenia jej funkcji w zakresie przetargów i
zawierania umów do 2010 r. przez struktury operacyjne w ramach komponentów III i IV.
Odnośnie do akredytacji w ramach komponentu V w 2009 r. nie dokonano żadnych
pozytywnych zmian ze względu na opóz
nienia w harmonogramie krajowej akredytacji
spowodowane takimi czynnikami, jak złożona struktura programu rozwoju obszarów
wiejskich w ramach IPA w Turcji i brak dostatecznego zaangażowania politycznego w ten
proces. W zmienionym planie działania przygotowanym w roku w objętym przeglądem
przewidziano krajową akredytację na 2010 r., która umożliwi przyznanie uprawnień w
zakresie zarządzania w 2011 r. W rezultacie wdrażanie funduszy z 2007 i 2008 r. w ramach
komponentu V może być utrudnione. Postępy w odniesieniu do komponentu II w ramach
zarządzania dzielonego również były ograniczone.
W sprawozdaniach z audytów w krajach kandydujących wskazano na różny stopień postępów
w krajowych systemach. Audyty systemów prowadzone przez Komisję w Turcji nadal
wskazywały na duży poziom ryzyka, jednak rzadziej niż w latach poprzednich. W Chorwacji
władze dokonały znacznych usprawnień w systemach zarządzania i kontroli dla środków IPA.
Nadal istnieją jednak obawy co do wykonalności proponowanych przez krajowego urzędnika
zatwierdzającego planów działania dotyczących zniesienia prowadzonych przez Komisję
kontroli ex ante, dlatego Komisja bada możliwość częściowego zniesienia poszczególnych
kontroli.
PL 11 PL
2.2.2. Przegląd wdrażania IPA w 2009 r.
2.2.2.1. Komponent I
Tabela 2: Ogólny przegląd IPA na lata 2007-2009, Komponent I (programy roczne) 
kwoty przyznane, kwoty będące przedmiotem umowy i wypłacone każdemu
beneficjentowi (w mln EUR), stan na dzień 31 grudnia 2009 r.
Beneficjenci IPA Kwoty Kwoty % kwot Kwoty %
zaangażow będące będących zapłaco kwot
ane przedmiote przedmiotem ne zapłaco
m umowy umowy nych
Albania 183,17 49,97 27,28% 14,67 8,01%
Bośnia i Hercegowina 196,99 58,59 29,74% 12,91 6,55%
Chorwacja 131,38 19,48 14,83% 13,48 10,26%
Była Jugosłowiańska
9,94%
109,12 21,98 20,14% 10,85
Republika Macedonii
Kosowo 16,95%
348,30 149,95 43,05% 59,02
Czarnogóra 11,05%
79,10 32,74 41,39% 8,74
Serbia 16,57%
504,03 242,80 48,17% 83,50
Turcja 31,77%
716,88 247,80 34,57% 227,75
Program skierowany do
597,88 421,50 70,50% 261,54 43,74%
wielu beneficjentów
Kraje kandydujÄ…ce
Odnośnie do komponentu I w ramach IPA 2007 i 2008 w Chorwacji do końca okresu
sprawozdawczego zawarto umowy na odpowiednio 32 % i 12 % środków. Nie prowadzono
działalności w zakresie zawierania umów w ramach IPA 2009, W 2009 r. wdrażanie
programów IPA 2007 oraz IPA 2008 stanowiło dla Chorwacji wyzwanie pod względem
zdolności administracyjnych, chociaż zwiększenie zasobów ludzkich w agencji wdrażającej
pomogło w przyspieszeniu udzielania zamówień w porównaniu z poprzednim programem
PHARE. Wdrażanie dorobku prawnego (w odróżnieniu od przyjmowania) i wzmocnienie
administracji w odniesieniu do poakcesyjnego zarzÄ…dzania funduszami strukturalnymi
stanowiły cel działalności, chociaż wyniki i wpływ pomocy w tym zakresie będą widoczne
dopiero po przystÄ…pieniu.
W 2009 r. w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii kontynuowano działania w
zakresie wdrażania w ramach komponentu I, a pierwszą umową finansową zawartą przed
terminem upływającym w dniu 30 paz
dziernika objęto wszystkie przydzielone środki z
budżetu IPA 2007, Zawieranie umów kontynuowano również w ramach drugiej umowy
finansowej. Do końca roku zawarto umowy obejmujące dwie trzecie przydzielanych środków
w ramach IPA 2007, W odniesieniu do programów IPA 2008 i IPA 2009 w 2009 r. nie
zawierano praktycznie żadnych umów, a działalność koncentrowała się na przygotowywaniu
projektów w ramach zarządzania zdecentralizowanego w odniesieniu do IPA 2009,
Działalność w zakresie rozwoju instytucjonalnego lub budowania potencjału w ramach
instrumentu TAIEX była intensywna, w szczególności w dziedzinie rolnictwa, rynku
wewnętrznego oraz wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.
PL 12 PL
Po ratyfikacji umowy ramowej IPA pod koniec 2008 r. wreszcie można było w 2009 r.
rozpocząć w Turcji wdrażanie IPA. W marcu i kwietniu podpisano dwie umowy finansowe
dotyczące wdrażania IPA 2008 na kwotę 256 mln EUR. Do końca okresu sprawozdawczego
zawarto umowy na realizację projektów w ramach IPA 2007, 2008 i 2009 obejmujące
odpowiednio jedną trzecią, jedną czwartą i ponad dwie piąte zaangażowanych funduszy.
Osiągnięte w tym względzie wyniki nie są jeszcze dostępne do uwzględnienia w
sprawozdaniu, ponieważ realizację umów rozpoczęto pod koniec okresu sprawozdawczego.
Należy jednak zwrócić uwagę na projekt partnerski w ramach komponentu I związany z
prawami dziecka, którego realizację rozpoczęto na początku roku. Widoczne były postępy w
jego realizacji i przewidywane wyniki zostały osiągnięte. Warto również wspomnieć, że
pozytywny wpływ na rozwój instytucjonalny/budowanie potencjału miała intensywna
działalność w ramach Biura Wymiany Informacji o Pomocy Technicznej (TAIEX)
podejmowana w 2009 r. Należy także wskazać na czynne uczestnictwo w programie  Uczenie
się przez całe życie i w programie  Młodzież w działaniu z uwagi na wpływ, jaki miało ono
na zwiększenie wzajemnej wiedzy i zrozumienia UE i Turcji.
Potencjalni kandydaci do członkostwa
Do końca okresu sprawozdawczego w Albanii zawarto umowy obejmujące odpowiednio
52 % i 43 % budżetu przydzielonych środków w ramach IPA 2007 i IPA 2008, Chociaż
żadnego projektu nie zakończono, a więc nie ma żadnych wyników, które można by
uwzględnić w sprawozdaniu, w drugiej połowie roku rozpoczęto wdrażanie pewnych
istotnych projektów dotyczących budowania potencjału, udzielając wsparcia władzom
albańskim w (ponownym) planowaniu lub wdrażaniu całego spektrum działań policji
albańskiej, planu działania dotyczącego zarządzania zdecentralizowanego, przekrojowej
strategii walki z korupcją, polityki w zakresie MŚP i środków wspierających. Rozpoczęto
większą liczbę działań w zakresie budowania potencjału również w odniesieniu do strategii
rozwoju obszarów wiejskich i środków zapobiegających chorobom zwierząt. Pod koniec roku
podpisano zamówienie publiczne na roboty budowlane związane z infrastrukturą drogową na
obszarach wiejskich. W 2009 r. opublikowano różne zaproszenia do składania wniosków
odnośnie do projektów partnerskich, obejmujących głównie sektor finansowy, natomiast do
końca roku jeszcze żadnego nie zatwierdzono. Podjęto również działania w ramach
instrumentów TAIEX i SIGMA.
Jak już podano w sprawozdaniu z 2008 r., wdrażanie w ramach IPA 2007 w Bośni i
Hercegowinie nie mogło rozpocząć się wcześniej niż w 2009 r. z uwagi na opóz
nienia w
przyjmowaniu prawodawstwa przewidującego zwolnienia z podatku umów finansowanych ze
środków IPA. W 2009 r. doszły dodatkowe opóz
nienia w odniesieniu do zawierania umów
finansowych, w wyniku których odnotowano ograniczone postępy we wdrażaniu zarówno w
przypadku IPA 2007, jak i IPA 2008, Liczba umów zawieranych w ramach IPA wzrosła z 6
umów w 2008 r. do 45 w 2009 r. Do końca okresu sprawozdawczego umowy zawierane w
ramach IPA 2007, IPA 2008 i IPA 2009 objęły odpowiednio 70 %, 13 % i 14 % dostępnych
funduszy. Rozpoczęto cztery projekty partnerskie w różnych sektorach, ale jeszcze żadnego
nie wdrożono. W ramach instrumentu SIGMA zapewniono również wsparcie w zakresie
rozwoju instytucjonalnego. Z uwagi na wspomniane powyżej opóz
nienia nie ma jeszcze
żadnych konkretnych wyników, które można by przedstawić w sprawozdaniu odnośnie do
komponentu I dla przedmiotowego okresu sprawozdawczego.
W 2009 r. odnotowano znaczne postępy we wdrażaniu IPA w Kosowie, gdzie Biuro
A
ącznikowe Komisji Europejskiej zawarło umowy obejmujące 90 % środków w ramach IPA
2007 i 40 % środków w ramach IPA 2008, Pozytywne wyniki były już widoczne w
PL 13 PL
przypadku realizowanych projektów (w tym ukończenie i oddanie wyremontowanych lub
nowych domów dla rodzin powracających mniejszości w jednej z czterech gmin; przyznanie
44 uczniom stypendiów umożliwiających podjęcie studiów na uniwersytetach w UE; otwarcie
w czterech gminach obiektów sportowych i placów zabaw), natomiast realizację innych
projektów (na przykład dotyczących trwałej relokacji i reintegracji społeczności Romów,
Aszkali i Egipcjan) rozpoczęto pod koniec okresu sprawozdawczego.
Do końca roku w Czarnogórze zawarto umowy obejmujące 75 % funduszy IPA 2007 i 45 %
funduszy IPA 2008 (zawarto 47 umów); odnośnie do pozostałych funduszy trwały procedury
przetargowe. W 2009 r. w ramach IPA 2007 realizowano różne właściwe projekty w takich
dziedzinach, jak zwalczanie korupcji/przestępczości zorganizowanej i reforma wymiaru
sprawiedliwości (projekty partnerskie), reformy polityczne i instytucjonalne systemu
kształcenia i szkolenia (projekt dotyczący rozwoju instytucjonalnego), sektor transportu
(roboty budowlane, pomoc techniczna i szczegółowe projektowanie). Inne istotne działania
finansowane w ramach IPA 2007, których wdrażanie rozpoczęto w 2009 r., związane były ze
zbliżeniem przepisów do dorobku prawnego w różnych dziedzinach. W marcu 2009 r.
opublikowano zaproszenie do składania wniosków w odniesieniu do dużego projektu
dotyczącego społeczeństwa obywatelskiego (IPA 2007), dzięki czemu rozpoczęto działania w
ramach 8 projektów (na temat problematyki Romów, opieki społecznej dla osób starszych,
polityki społecznej na szczeblu krajowym i lokalnym, rozwoju turystyki, architektury
tradycyjnej). Większą liczbę projektów zrealizowano w ramach IPA 2008  dotyczyły one
trwałych rozwiązań dla uchodz
ców i wysiedleńców oraz wsparcia na rzecz przekształcania
nadawców świadczących usługi nadawcze radiowe i telewizyjne w nadawców publicznych.
W Czarnogórze w 2009 r. podejmowano również bardzo wiele istotnych działań w ramach
instrumentu TAIEX, podobnie jak w ramach instrumentu SIGMA i projektów partnerskich (w
2009 r. trwała realizacja 6 z nich).
Działalność w ramach komponentu I w Serbii była intensywna - w ramach IPA 2007 i 2008
oraz części I IPA 2009 zawarto 190 umów, w ramach IPA 2008 i 2009 przygotowano
przetargi, natomiast nie zawarto żadnych umów w ramach części II programu krajowego IPA
2009, ponieważ nie podpisano powiązanej umowy finansowej. Do końca roku zawarto
umowy obejmujące 63 % środków IPA 2007, 24 % środków IPA 2008 i 57 % funduszy w
ramach IPA 2009, przy czym fundusze w ramach IPA 2009 objęto umowami dzięki wsparciu
budżetowemu. Rozpoczęto lub kontynuowano działania w różnych sektorach (takich jak
służba zdrowia, pomoc dla gmin i statystyka), a w kilku przypadkach rozpoczęto
przedstawianie przewidywanych wyników/rezultatów w tym zakresie (na przykład
dostarczony sprzęt i przeprowadzone szkolenia, projekty lub zmiany ustaw i przepisów,
podniesienie poziomu wiedzy poprzez konferencje i warsztaty, opracowane kursy). Działania
w innych dziedzinach (energia, regionalny rozwój społeczno-ekonomiczny, uchodz
cy i osoby
wewnętrznie przesiedlone oraz edukacja) były na etapie początkowym i ich wyniki nie były
jeszcze widoczne. Dotacje operacyjne przyznano agencjom rozwoju regionalnego i agencjom
wspierajÄ…cym integracjÄ™ uchodz
ców i osób wewnętrznie przesiedlonych. Odnotowano
postępy w zakresie wdrażania projektów związanych z ochroną środowiska: w ciągu roku
podpisano różne umowy, w tym dotyczące programów partnerskich i projektów, planu
ogólnego, usług w zakresie rozwoju systemu strategicznego i informatycznego. W takich
dziedzinach, jak ochrona środowiska, rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich, wymiar
sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, finanse publiczne i transport, opublikowano różne
zaproszenia do składania wniosków w sprawie projektów partnerskich, a trzy z nich zostały
zatwierdzone. Otwarta pozostaje kwestia, czy zwiększona zdolność absorpcyjna rządu
serbskiego będzie dostateczna do celów realizacji wszystkich trwających działań, ale
zauważono pozytywne zmiany w zakresie koordynacji programów partnerskich. W 2009 r.
PL 14 PL
znacznie zwiększyła się liczba wniosków dotyczących działań w ramach instrumentu TAIEX
i wzrosło uczestnictwo w organizowanych wydarzeniach.
Wielu beneficjentów
Odnotowano szybkie postępy we wdrażaniu IPA w 2009 r. w ramach programów IPA
skierowanych do wielu beneficjentów, przy czym do końca roku zawarto umowy obejmujące
79 % przydzielonych środków w ramach IPA 2007, 85 % przydzielonych środków w ramach
IPA 2008 i 53 % przydzielonych środków w ramach IPA 2009, Wdrażanie funduszy z lat
2008 i 2009 zwiÄ…zanych z pakietem reagowania kryzysowego i inwestycjami gminnymi
przeprowadzono w trybie przyspieszonym, aby pomóc beneficjentom IPA w złagodzeniu
skutków kryzysu gospodarczego. Najważniejszą rolę w zakresie inicjatyw skierowanych do
wielu beneficjentów w 2009 r. odgrywają:
 Rada Współpracy Regionalnej, która stała się w pełni operacyjna i której prace
koncentrują się na pełnieniu strategicznej roli w zakresie wspierania współpracy
regionalnej na podstawie programu strategicznego na lata 2011-2013
przygotowanego w 2009 r. przy wsparciu Komisji. Rada Współpracy Regionalnej
uczestniczyła również w programowaniu pomocy przeznaczonej dla wielu
beneficjentów w celu zapewnienia realizacji priorytetów i zaspokojenia potrzeb
regionalnych. W 2009 r. omawiano kwestię wsparcia finansowego dla jej działań w
przyszłości;
 Regionalna Szkoła Administracji Publicznej założona w maju 2009 r., której celem
jest ożywienie współpracy regionalnej w zakresie reformy administracji publicznej,
zwiększenie zdolności administracyjnych i rozwój zasobów ludzkich. Do końca 2009
r. czterech z siedmiu członków założycieli ratyfikowało międzynarodowe
porozumienie dotyczące jej założenia w Czarnogórze (porozumienie wchodzi w
życie po dokonaniu piątej ratyfikacji). Regionalna Szkoła Administracji Publicznej
działa jak dotąd jako szkoła wirtualna (najpierw za pośrednictwem OECD, a póz
niej
za pośrednictwem Europejskiego Instytutu Administracji Publicznej) i do końca
okresu sprawozdawczego znacznie rozwinęła swoją działalność, zapewniając 2500
osobodni szkoleń rocznie. Inicjatywa ta wywołała efekt mnożnikowy, bezpośrednio
przyczyniając się do zwiększenia lokalnego rozwoju w mieście, w którym
Regionalna Szkoła Administracji Publicznej ma swoją siedzibę (Danilovgrad);
 Walka z przestępczością zorganizowaną: należy zwrócić szczególną uwagę na dwa
projekty: 1) w sprawie współpracy sądowej (wsparcie sieci prokuratorskiej) ze
zaktualizowanym protokołem ustaleń rozszerzającym zakres współpracy poprzez
uwzględnienie również innych form poważnych przestępstw i 2) w sprawie
współpracy policyjnej w zakresie walki z nielegalnym handlem narkotykami i
zwalczania terroryzmu (podpisano umowę o dotację w celu wspierania współpracy
policyjnej w regionie i wzmocnienia ustanowionych jednostek koordynacji w
zakresie egzekwowania prawa oraz oceny wymogów dotyczących ustanowienia
jednostek koordynacji w Kosowie i Turcji);
 Instrument wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego: pojedynczy
instrument na rzecz wszystkich beneficjentów IPA, którego celem jest wzmocnienie
organizacji społeczeństwa obywatelskiego i ich roli w procesie politycznym,
zwiększenie lokalnego potencjału do mobilizowania obywateli, zachęcanie do
tworzenia sieci kontaktów oraz wspieranie współpracy i transferu know-how. Biuro
PL 15 PL
pomocy technicznej ustanowiono w połowie 2009 r. w celu szkolenia i zapewniania
doradztwa organizacjom lokalnym, oceny potrzeb, analizy lokalnego otoczenia
prawnego i finansowego oraz wspierania identyfikacji i wyboru projektów na
szczeblu lokalnym. Ustanowiono lokalne grupy doradcze, aby omawiać potrzeby i
kwestie strategiczne. Instrument wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
zapewniał wsparcie odnośnie do wydarzeń polegających na kontaktach z ludz
mi.
Odnotowano duże uczestnictwo przedstawicieli organizacji społeczeństwa
obywatelskiego i bardzo pozytywne informacje zwrotne dotyczÄ…ce roli takich
wydarzeń w rozumieniu polityk i programów UE oraz tworzeniu sieci kontaktów.
 Ramy inwestycyjne dla Bałkanów Zachodnich: oficjalnie wprowadzone w grudniu
2009 r., zapewniają skoordynowaną współpracę między międzynarodowymi
instytucjami finansowymi (EBI, EBOR, Bankiem Rozwoju Rady Europy i innymi) w
odniesieniu do znacznych potrzeb inwestycyjnych w regionie i niewielkich
dostępnych zasobów. Ramy inwestycyjne dla Bałkanów Zachodnich stanowią
pojedynczy punkt kontaktowy do składania wniosków o finansowanie inwestycji w
infrastrukturę, w którym fundusze IPA łączy się z innymi funduszami
międzynarodowych instytucji finansowych. Korzyści obejmują większą
odpowiedzialność beneficjentów i lepsze dostosowanie do priorytetów
krajowych/regionalnych, koordynację darczyńców i zwiększenie dotacji w
powiązaniu z pożyczkami międzynarodowych instytucji finansowych.
W 2009 r. odnotowano ponadto ogólne postępy odnośnie do innych działań regionalnych i
horyzontalnych zwiÄ…zanych z osiami norm politycznych, gospodarczych i europejskich w
ramach komponentu I, to jest w kwestii powrotu uchodz
ców, włączenia społecznego,
koordynacji zabezpieczenia społecznego, uczestnictwa w Unii dla Śródziemnomorza,
administracji publicznej, sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa, rozwoju i dialogu
społeczeństwa obywatelskiego, współpracy i konkurencyjności międzynarodowych instytucji
finansowych w zakresie wspierania inwestycji w infrastrukturę, efektywności energetycznej i
prywatnych inwestycji, konkurencyjności i handlu, edukacji, młodzieży, wysokiej jakości
infrastruktury, praw własności przemysłowej i intelektualnej, bezpieczeństwa żywności,
polityki weterynaryjnej i fitosanitarnej, energii, ceł i podatków, statystyki, środowiska (w tym
zmian klimatu) oraz bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przed promieniowaniem.
PL 16 PL
2.2.2.2. Komponent II
Tabela 3: Ogólny przegląd IPA w latach 2007-2009; Komponent II kwoty
zaangażowane, kwoty będące przedmiotem umowy i kwoty zapłacone w odniesieniu do
każdego beneficjenta na dzień 31 grudnia 2009 r. (w mln EUR)
Beneficjenci IPA Kwoty Kwoty % kwot Kwoty %
zaangażow będące będących zapłaco kwot
ane przedmiote przedmiotem ne zapłaco
m umowy umowy nych
Albania 25,09 0,68 2,71% 0,62 2,47%
Bośnia i Hercegowina 14,12 0,39 2,76% 0,31 2,20%
Chorwacja 40,32 0,44 1,09% 0,18 0,45%
Była Jugosłowiańska
0,00%
12,61 0,13 1,03% 0,00
Republika Macedonii
Kosowo -
- - - -
Czarnogóra 1,91%
13,07 0,58 4,44% 0,25
Serbia 2,76%
31,91 1,84 5,77% 0,88
Turcja 0,55%
8,02 0,06 0,69% 0,04
Kraje kandydujÄ…ce
W 2009 r. w Chorwacji działalność w zakresie zawierania umów została ograniczona
również w ramach komponentu II IPA z 2007 r. (5 %). Procedury przyznawania dotacji
rozpoczęto dla wszystkich programów, jednak w przypadku większości z nich do końca
okresu sprawozdawczego zawieranie umów się nie odbyło.
W 2009 r. rozpoczęto realizację działań w ramach powyższego komponentu również w Byłej
Jugosłowiańskiej Republice Macedonii, a w sierpniu ogłoszono pierwsze zaproszenie do
składania wniosków w odniesieniu do programu współpracy transgranicznej z Albanią.
Umowy finansowe dla programów współpracy transgranicznej na 2008 r. z Albanią i z Grecją
podpisano w grudniu 2009 r., umożliwiając ogłoszenie w 2010 r. zaproszeń do składania
wniosków łącznie dla funduszy z 2007 i 2008 r. Dotychczas nie podpisano jednak żadnych
umów w ramach powyższych dwóch programów. Podpisano tylko dwie umowy w ramach
programu współpracy transgranicznej dla Europy Południowo-Wschodniej. Pod koniec
okresu sprawozdawczego zawarto umowy na 30 % środków przydzielonych na programy
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach IPA 2007,
W Turcji w 2009 r. rozpoczęto procedury przyznawania dotacji w ramach przedmiotowego
komponentu (program obejmujÄ…cy basen Morza Czarnego w ramach Europejskiego
Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa  ENPI oraz program współpracy transgranicznej
między Turcją a Bułgarią), chociaż miały miejsce pewne opóz
nienia ze względu na
przedłużające się procedury administracyjne po stronie Turcji w ramach współpracy
transgranicznej między Bułgarią a Turcją. Oczekuje się, że sytuacja ulegnie poprawie w
wyniku zmian na poziomie struktur odpowiedzialnego zarzÄ…dzania.
Potencjalni kandydaci do członkostwa
W ramach komponentu II w 2009 r. rozpoczęto również realizację działań transgranicznych w
Albanii, w przypadku której pierwsze zaproszenia do składania wniosków w ramach
programów w obrębie Bałkanów Zachodnich (między Albanią a Czarnogórą oraz Albanią a
PL 17 PL
Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii) ogłoszono latem (ponad rok po podpisaniu
pierwszych umów finansowych) i zamknięto we wrześniu/paz
dzierniku. Selekcja zostanie
zakończona w 2010 r., w którym przewiduje się objęcie umowami całego przydziału środków
na 2010 r. W 2009 r. prowadzono również prace przygotowawcze dla zaproszenia do
składania wniosków w odniesieniu do programu z Grecją, którego realizacja rozpocznie się w
2010 r. W ramach programu transnarodowego Europa Południowo-Wschodnia EFRR
podpisano trzy umowy z beneficjentami z Albanii. Do końca roku zawarto umowy na 26 %
środków przydzielonych w ramach komponentu II IPA 2007,
W 2009 r. w Bośni i Hercegowinie kontynuowano realizację w odniesieniu do
przedmiotowego komponentu, a pierwsze zaproszenia do składania wniosków dotyczących
programów w obrębie Bałkanów Zachodnich w ramach IPA 2007 i IPA 2008 ogłoszono
latem tego roku po ustanowieniu struktur zarządzania, około rok po podpisaniu pierwszych
umów finansowych. Oczekuje się, że selekcja projektów zakończy się w trakcie 2010 r., w
którym umowami powinny zostać objęte wszystkie środki na 2007 i 2008 r. Zaproszenia do
składania wniosków ogłoszono także w ramach programów transgranicznych z państwami
członkowskimi, które również mają zostać zakończone w 2010 r. Podpisano umowy w
ramach programu transnarodowego  Europa Południowo-Wschodnia EFRR, które
pochłonęły wszystkie fundusze IPA 2007, oraz ogłoszono zaproszenia do składania wniosków
w ramach programu Morze Śródziemne.
Podobnie jak w latach poprzednich w 2009 r. nie realizowano działań związanych z
projektami transgranicznymi w Kosowie, ponieważ niezbędne warunki nie zostały jeszcze
spełnione.
W 2009 r. w ramach przedmiotowego komponentu w Czarnogórze ogłoszono cztery
zaproszenia do składania wniosków, z których trzy obejmowały fundusze IPA 2007 i 2008
Przewiduje się, że zaproszenia te zostaną zakończone w 2010 r.
W Serbii w 2009 r. ogłoszono pierwsze zaproszenia do składania wniosków, obejmujące
przydzielane środki z 2007, 2008 i 2009 r. dla wszystkich programów transgranicznych z
sąsiadami. Przewiduje się, że zawieranie umów będzie miało miejsce w 2010 r., z wyjątkiem
programu Europa Południowo-Wschodnia EFRR, w ramach którego w ostatnim kwartale
2009 r. podpisano 17 umów, a w listopadzie ogłoszono drugie zaproszenie do składania
wniosków.
Ogólnie zainteresowanie uczestnictwem w zaproszeniach było wyższe niż oczekiwano
zarówno w krajach kandydujących, jak i w krajach będących potencjalnymi kandydatami do
członkostwa, i zauważono, że programy transgraniczne są postrzegane jako zapewniające
możliwość pojednania i ustanowienia dobrych relacji sąsiedzkich oraz budowania lokalnego
potencjału.
2.2.2.3. Komponent III
Tabela 4: Ogólny przegląd IPA w latach 2007-2009; Komponent III kwoty
zaangażowane, kwoty będące przedmiotem umowy i kwoty zapłacone w odniesieniu do
każdego beneficjenta na dzień 31 grudnia 2009 r. (w mln EUR)
PL 18 PL
Beneficjenci IPA Kwoty Kwoty % kwot
zaangażowa zapłacone zapłaconych
ne
Chorwacja 142,35 42,80 30,07%
Była Jugosłowiańska Republika Macedonii 30,00%
40,50 12,15
Turcja 30,00%
524,00 157,20
W 2009 r. w Chorwacji rozpoczęto również realizację działań w ramach komponentu III.
Skoncentrowano się przede wszystkim na ocenie i zatwierdzaniu projektów oraz
rozpoczynaniu działań związanych z procedurami przetargowymi, natomiast zawieranie
umów pozostało na niskim poziomie ze względu na przedłużające się i złożone procedury
przetargowe w odniesieniu do programów infrastruktury. Około 30 % przydzielonych
środków w ramach przedmiotowego komponentu zostało wypłaconych do końca okresu
sprawozdawczego.
W Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii rozpoczęcie realizacji działań w ramach
przedmiotowego komponentu, obejmujących głównie przygotowanie projektów, było
możliwe dopiero w drugiej połowie okresu sprawozdawczego w wyniku przejęcia uprawnień
w zakresie zarzÄ…dzania i podpisania umowy finansowej.
W wyniku podpisania umów finansowych dla trzech programów operacyjnych we wrześniu i
listopadzie 2009 r. realizacja IPA w ramach komponentu III mogła się rozpocząć również w
Turcji, a zaproszenie do składania wniosków spotkało się ze znacznie większym
zainteresowaniem, niż oczekiwano (zgłoszenia w ramach programu operacyjnego
dotyczącego konkurencyjności regionalnej opiewały łącznie na kwotę ponad 17 razy wyższą
od dostępnych funduszy). Na koniec okresu sprawozdawczego zawieranie umów było nadal
ograniczone. Pod koniec 2009 r. Komisja zatwierdziła dwa główne projekty infrastruktury w
ramach programów operacyjnych dotyczących transportu i środowiska, których realizacja
rozpoczęła się tylko w odniesieniu do jednego przypadku. Powodem do niepokoju były
opóz
nienia w przygotowaniu i opublikowaniu dokumentacji przetargowej.
2.2.2.4. Komponent IV
Tabela 5: Ogólny przegląd IPA w latach 2007-2009; Komponent IV kwoty
zaangażowane, kwoty będące przedmiotem umowy i kwoty zapłacone w odniesieniu do
każdego beneficjenta na dzień 31 grudnia 2009 r. (w mln EUR)
Beneficjenci IPA Kwoty Kwoty % kwot
zaangażowa zapłacone zapłaconych
ne
Chorwacja 38,28 12,7 33,18%
Była Jugosłowiańska Republika Macedonii 30,00%
16,30 4,89
Turcja 30,00%
158,70 47,61
W 2009 r. w Chorwacji rozpoczęto realizację IPA w odniesieniu do komponentu IV w
postaci uruchomienia 8 programów dotacji w następstwie wejścia w życie umowy finansowej
w marcu. Do końca roku wypłacono ok. 33 % zobowiązań w ramach przedmiotowego
komponentu.
W Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii w paz
dzierniku 2009 r. przyznano
przekazanie uprawnień w zakresie zarządzania w ramach przedmiotowego komponentu, po
PL 19 PL
czym w listopadzie podpisano umowę finansową, a w grudniu dokonano płatności w ramach
prefinansowania. Realizacja działań nadal postępowała bardzo wolno, co doprowadziło do
poważnego zagrożenia, że konieczne będzie umorzenie funduszy w 2011 r. W 2009 r.
poważną kwestią było zatwierdzenie struktur operacyjnych; w 2010 r. sytuacja ta uległa
poprawie, jednak ze względu na zatwierdzenie dwóch odpowiednich struktur (z 15) kwestia
pozostaje nierozstrzygnięta i budzi niepokój z uwagi na brak wyraz
nych perspektyw w tym
zakresie.
W 2009 r. w ramach programu operacyjnego w odniesieniu do przedmiotowego komponentu
w Turcji ogłoszono pięć zaproszeń do składania wniosków w odpowiednich dziedzinach z
zakresu rozwoju zasobów ludzkich, takich jak edukacja dziewcząt. Ogólnie uczestnictwo było
na tyle liczne, że sprawne zarządzenie procesem oceny stało się znacznym wyzwaniem dla
władz tureckich. Do końca 2009 r. nie podpisano żadnych umów.
2.2.2.5. Komponent V
Tabela 6: Ogólny przegląd IPA w latach 2007-2009; Komponent V kwoty
zaangażowane, kwoty będące przedmiotem umowy i kwoty zapłacone w odniesieniu do
każdego beneficjenta na dzień 31 grudnia 2009 r. (w mln EUR)
Beneficjenci IPA Kwoty Kwoty % kwot
zaangażowa zapłacone zapłaconych
ne
Chorwacja 76,90 0,00 0,00%
Była Jugosłowiańska Republika Macedonii 0,00%
19,00 0,00
Turcja 0,00%
159,20 0,00
W odniesieniu do dwóch środków, które zostały zatwierdzone, w 2009 r. w Chorwacji nie
realizowano żadnych działań, a działalność skoncentrowano na akredytacji pozostałych
środków. Odnotowano pewne postępy w odniesieniu do zasad udzielania zamówień
publicznych, jednak opóz
nienia w realizacji utrzymywały się do końca okresu
sprawozdawczego, zagrażając tym samym funduszom z 2007 i 2008 r. Wysiłki
skoncentrowano zatem na przekazywaniu zarządzania i zaproszeniach do składania
wniosków. W ramach przedmiotowego komponentu nie zrealizowano żadnych wypłat.
W 2009 r. w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii poczyniono ostateczne
przygotowania do realizacji komponentu V, ale nie przeprowadzono żadnych działań
odnośnie do procedur przetargowych i zawierania umów. Ustanowiono ostatecznie system
zarzÄ…dzania i kontroli w odniesieniu do przedmiotowego komponentu, a w grudniu przyznano
przejęcie uprawnień w zakresie zarządzania. Rozpoczęto realizację trzech z czterech środków
w ramach programu. Wieloletnia umowa finansowa została sfinalizowana i weszła w życie.
W 2009 r. w Turcji nie przeprowadzono realizacji w ramach przedmiotowego komponentu ze
względu na opóz
nienia w krajowej akredytacji niezbędnych struktur. Komisja dalej wspierała
powyższy proces zapewniając pomoc w zakresie budowania potencjału.
3. WYNIKI OCENY
Głównym celem oceny jest wspieranie procesu decyzyjnego w zakresie planowania i
realizacji pomocy przedakcesyjnej oraz w zakresie opracowania polityki i strategii poprzez
ocenę funkcjonowania wsparcia finansowego w osiąganiu celów przedakcesyjnych. Ocena
PL 20 PL
skupia się przede wszystkim na szczeblu wyższym niż same projekty (sektory, programy, cele
strategiczne itp.). Ocena zapewnia również Komisji analizę działań według ich wyników,
wpływu oraz potrzeb, jakie mają spełniać, oraz zapewnia podział odpowiedzialności w
odniesieniu do wartości środków i wykorzystania funduszy przedakcesyjnych. Ponadto
zapewnia się dzięki temu wsparcie rozwoju lokalnych zdolności w zakresie oceny w celu
wzmocnienia potencjału beneficjentów w obszarze zarządzania pomocą przedakcesyjną i jej
kontrolowania.
W 2009 r. zakończono oceny sektorowe, tematyczne i ad hoc jako część systemu oceny
okresowej w Turcji i Chorwacji. Powyższe oceny obejmowały przede wszystkim
przedakcesyjne instrumenty finansowe (Turcja) oraz programy Phare i CARDS (Chorwacja).
W 2009 r. ocenę okresową zastąpiono nowym narzędziem oceny okresowej na poziomie
programu (ocena okresowa programu krajowego  CPiE) obejmującym zarówno pomoc w
ramach IPA, jak i przed wprowadzeniem IPA w trzech krajach kandydujÄ…cych. W
porównaniu z wcześniejszym podejściem skupiającym się na poziomie sektora instrument
CPiE w większym stopniu koncentruje się na podejściu skupiającym się na poziomie
programu, jednak nadal służy jako narzędzie zarządzania dla kierowników programów, tj.
poprzez zapewnienie wkładu w proces decyzyjny. CPiE jest również postrzegany jako
instrument służący zapewnieniu beneficjentom IPA właściwego i terminowego budowania
potencjału, aby pomóc im w spełnieniu wymogu rozporządzenia wdrażającego IPA, zgodnie z
którym po przekazaniu uprawnień w zakresie zarządzania beneficjenci są odpowiedzialni za
oceny okresowe w ramach komponentu I IPA
W odniesieniu do Chorwacji na koniec okresu sprawozdawczego instrument CPiE5 został już
zakończony. W odniesieniu do Turcji6 i Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii7
instrument CPiE zostanie zakończony w trakcie 2010 r. W ramach instrumentu CPiE w
Chorwacji dokonano przeglÄ…du szeregu kwestii horyzontalnych dotyczÄ…cych programowania,
monitorowania i oceny pomocy oraz zarzÄ…dzania niÄ… i przeprowadzono analizÄ™
odpowiedniości, wydajności, skuteczności, wpływu i trwałości inicjatyw finansowanych w
ramach programów PHARE 2005 i 2006 oraz IPA 2007 i 2008, Główne ustalenia 
pozytywne w odniesieniu do niektórych aspektów, a jednocześnie wskazujące na możliwość
poprawy innych aspektów  były następujące:
 Celowość działania: Ocena celowości działania wykazała dobre dostosowanie
programów krajowych do MIPD, natomiast na poziomie projektu nadal możliwe
były ulepszenia, szczególnie w odniesieniu do definicji celów i wskaz
ników;
 ZarzÄ…dzanie pomocÄ…: Mechanizm programowania ulega stopniowemu ulepszeniu,
jednak możliwe jest wprowadzenie bardziej rygorystycznej kontroli wniosków w
sprawie projektów na podstawie aspektów w większym stopniu merytorycznych, a w
mniejszym stopniu formalnych. W zakresie realizacji działań na poziomie projektu
poczyniono znaczne postępy w odniesieniu do procedur przetargowych i zawierania
umów; odnotowano też pewne postępy w odniesieniu do  wykonalności projektów;
5
Ocena okresowa programu krajowego z 2009 r. dotyczÄ…ca pomocy przedakcesyjnej na rzecz Chorwacji;
umowa nr IPA/2009/215-223.
6
Ocena okresowa programu krajowego z 2009 r. dotyczÄ…ca pomocy przedakcesyjnej UE na rzecz Turcji;
umowa nr IPA/2009/218-310.
7
Ocena okresowa programu krajowego z 2009 r. dotycząca pomocy przedakcesyjnej na rzecz Byłej
Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii; umowa nr IPA/2009/224-311.
PL 21 PL
 Monitorowanie: System monitorowania działał stosunkowo sprawnie, jednak
istniejący skład sektorowych podkomitetów monitorujących (które w 2006 r.
założono początkowo, aby zapewnić monitorowanie zdecentralizowanej pomocy
CARDS i PHARE) należy ponownie dostosować do priorytetów pomocy IPA z
uwagi na fakt, że struktura IPA różni się od PHARE i kieruje się innymi
priorytetami. Doprowadziło to do niezrównoważonej dystrybucji obciążenia pracą w
poszczególnych komitetach. Co więcej, nieliczne uczestnictwo urzędników
wyższego szczebla w posiedzeniach sektorowych podkomitetów monitorujących
ogranicza ich potencjał jako narzędzi decyzyjnych. Należy również znacznie
poprawić treść i jakość sprawozdań monitorujących przygotowywanych przed
administracjÄ™ chorwackÄ…;
 Ocena: Chociaż poziom zatwierdzania przez adresatów pomocy zaleceń zawartych
w zaleceniach Komisji Europejskiej wynikających z oceny był dość zadowalający,
konieczne jest wprowadzenie ulepszeń w mechanizmie prowadzenia działań
następczych w odniesieniu do realizacji tych zaleceń;
 Wykonanie zadań związanych z pomocą: Znaczna większość projektów wykazała
wysoki poziom adekwatności ze względu na ich dobre dostosowanie do
różnorodnych potrzeb związanych z przystąpieniem. Ogólnie skuteczność i
przewidywane skutki były pozytywne w dziedzinach związanych z szczególnymi
wymogami dorobku prawnego, ale wyniki sÄ… niejednorodne w obszarach zwiÄ…zanych
z potencjałem administracyjnym i administracją publiczną. Perspektywy dotyczące
trwałości wyników są mieszane. Głównym problemem okazała się niedostateczna
liczba pracowników w instytucjach beneficjentów i w szczególności trudności z
utrzymaniem personelu, ponieważ w wielu instytucjach miał miejsce odpływ
wykwalifikowanych pracowników, często szkolonych w ramach pomocy UE.
Mniej pozytywne stwierdzenia zawiera sporzÄ…dzone w 2009 r. sprawozdanie z oceny
dotyczÄ…ce reformy administracji publicznej w  Chorwacji i innych krajach 8, zgodnie z
którym niedostateczne zaangażowanie polityczne i niedostateczna odpowiedzialność oraz
nieodpowiednie podejście strategiczne osłabiły szerszy wpływ i zrównoważony rozwój w
Chorwacji. Odnośnie do innych krajów w sprawozdaniu tym stwierdzono, że ze względu na
brak jasnej strategii i metodologii w odniesieniu do rozwiązywania kwestii kryteriów
politycznych (w tym reformy administracji publicznej) kraje kandydujące nie znają dokładnie
swoich obowiązków w tym zakresie.
Ponadto w 2009 r. zakończono dalszą ocenę celowości działania w odniesieniu do pomocy
przedakcesyjnej na rzecz Turcji w ramach IPA9. W ocenie stwierdzono, że programowanie
IPA koncentrowało się przede wszystkim na poziomie projektu. Chociaż większość projektów
była właściwa dla przystąpienia, kompleksowe, wieloletnie programowanie nie zostało
8
 Supporting Public Administration Reform in Croatia and beyond , Thematic Report nr R/ZZ/
PAR/0811.
9
Ad Hoc Evaluation of the European Commission s Intervention Logic for Financial Assistance in
Candidate Countries and Key Lessons for MIPD 2010-2012 Revision - a Case Study  Turkey [Ocena
ad hoc celowości działania Komisji Europejskiej w zakresie pomocy finansowej w krajach
kandydujących i główne doświadczenia dla zmiany MIPD na lata 2010-2012  studium przypadku
(Turcja)]. Thematic Report as part of Interim Evaluation of the EU pre-accession programmes in HR
and in TR and Central Office Activities, Contract no. PHARE/2007/142-454 [Sprawozdanie tematyczne
jako część oceny okresowej programów przedakcesyjnych UE w HR i TR oraz działania biura
centralnego, umowa nr PHARE/2007/142-454].
PL 22 PL
wprowadzone. Trzyletni plan MIPD stanowił pierwszy krok w kierunku ustanowienia
bardziej strategicznych ram programowania  jednak nadal nie zapewniał on szczegółowych
ram wskazujących, w jaki sposób uwzględnić wszystkie potrzeby związane z przystąpieniem
do czasu przystąpienia oraz umożliwić skuteczną selekcję i ustalenie kolejności projektów.
Zarówno w roku 2009, jak i 2010 beneficjenci przekazywali swoje uwagi dotyczące
wniosków i zaleceń zawartych w ocenach. Natomiast Komisja nasiliła swoje zwykłe
monitorowanie postępów działań podejmowanych przez beneficjentów w odpowiedzi na
wnioski zawarte w ocenie. W świetle zaleceń sformułowanych na konferencji dotyczącej IPA
w 2009 r. oraz konkluzji Rady z grudnia 2009 r. dotyczących IPA Komisja zaczęła dążyć do
dalszego polepszenia celowości działań w ramach pomocy IPA. W tym celu już w 2010 r.
podjęła następujące kroki:
- trwa przegląd struktury i treści MIPD, zmierzający do osiągnięcia bardziej
strategicznych wieloletnich ram programowania, które lepiej dostosują pomoc
finansową do priorytetów politycznych i ułatwią beneficjentom IPA spełnienie
kryteriów dotyczących przystąpienia, a także umożliwią skuteczną selekcję i
ustalenie kolejności projektów;
- we właściwych przypadkach programowanie jest uzupełnianie przez podejście
bardziej sektorowe dzięki strategiom sektorowym mającym na celu zarówno
zwiększenie odpowiedzialności za projekt, jak i maksymalizację skutków;
- w przyszłości projekty będą miały lepiej sprecyzowane cele i wskaz
niki, co wpłynie
na poprawę skuteczności działań;
- we właściwych przypadkach wzmocnione zostanie wykorzystanie dokładnie
określonych warunków, dzięki czemu uzyskana zostanie większa pewność, że
beneficjenci realizujÄ… zobowiÄ…zania konieczne do tego, aby pomoc finansowa
przynosiła efekty i wywierała zamierzone skutki;
- polepszone zostaną systemy kontroli we współpracy z władzami w państwach
korzystających z pomocy, dzięki czemu zwiększy się nacisk na efekty i skutki
realizowanych projektów;
- zostaną podjęte dalsze działania w odpowiedzi na niezrealizowane jeszcze zalecenia
dotyczące wzmocnienia systemów zarządzania i kontroli w zdecentralizowanym
wdrażaniu projektów, co wpłynie na polepszenie nadzoru i kontroli funduszy;
- dzięki dodatkowym szczególnym kontrolom, ocenom i ścisłemu monitorowaniu
wprowadzone ulepszenia będą skuteczne, a możliwe będą również  w razie
konieczności  dodatkowe dostosowania systemu.
4. KOORDYNACJA WSPÓA
PRACY DARCZYC
CÓW Z PAC
STWAMI
CZA
ONKOWSKIMI ORAZ DARCZYC
CAMI DWUSTRONNYMI
Jak wspomniano wyżej, w kwietniu 2009 r. w Tiranie i w paz
dzierniku 2009 r. w Brukseli
zorganizowano konferencje na wysokim szczeblu zwiÄ…zane z pomocÄ… przedakcesyjnÄ…,
dotyczące koordynacji współpracy darczyńców i skutecznego wsparcia rozszerzenia. Na
konferencjach tych Komisja i państwa członkowskie wraz z międzynarodowymi instytucjami
finansowymi i darczyńcami nienależącymi do UE uzgodnili, że będą dążyć do poprawy
PL 23 PL
koordynacji w zakresie współpracy darczyńców i skuteczniejszego zarządzania funduszami
zgodnie z ideą i zasadami deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy, programu
działania z Akry i unijnego kodeksu postępowania w sprawie podziału pracy. Z uwagi na fakt,
że znaczna część pomocy dla regionu pochodzi z Unii Europejskiej i ograniczonej liczby
darczyńców dwustronnych, a wielu innych darczyńców zapewniło jedynie bardzo niewielką
kwotę funduszy dla pojedynczego beneficjenta, ustalono, że należy znacząco zwiększyć
komplementarność i podział pracy między darczyńcami.
Wnioski z powyższych konferencji zachęciły UE i darczyńców m. in. do pełnego wsparcia
odpowiedzialności krajów za koordynację współpracy darczyńców oraz dążenia do
osiągnięcia podejścia sektorowego, aby pomóc w zwiększeniu skuteczności i wpływu IPA
oraz innych funduszy; do organizacji wspólnych szkoleń z zakresu skuteczności pomocy i
metod współpracy; do uwzględnienia skuteczności pomocy we własnych celach zarządzania i
systemach sprawozdawczości; oraz do zapewnienia zdolności dostosowawczych i
przewidywalności w odniesieniu do pomocy. Beneficjentów zachęcono do wzmocnienia
struktur koordynacji współpracy darczyńców, zapewnienia spójnego wykorzystania pomocy
zewnętrznej i wewnętrznych zasobów budżetowych oraz czynienia dalszych postępów w
ustanawianiu struktur i odpowiedzialności niezbędnych w celu zagwarantowania skutecznego
zdecentralizowanego zarzÄ…dzania IPA.
Ogólnie w 2009 r. wzmocniono mechanizmy konsultacji służące omawianiu dokumentów
strategicznych IPA (takich jak MIPD) i dokumentów programowych (takich jak wykazy
projektów i programy krajowe) w celu uwzględnienia państw członkowskich, innych
darczyńców, lokalnych biur międzynarodowych instytucji finansowych oraz w określonych
przypadkach również przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego. Koordynację, spójność i
komplementarność zapewniono w znacznym stopniu poprzez organizację tego rodzaju
posiedzeń, podczas których dochodziło do wymiany informacji na temat planowania,
programowania i realizacji pomocy. W wielu przypadkach odnotowano zwiększenie
przywódczej roli beneficjenta, na przykład w Albanii, w której jeden departament rządowy
był odpowiedzialny za koordynację strategii krajowego, sektorowego i przekrojowego
rozwoju oraz za koordynację współpracy darczyńców. Nadal potrzebne są jednak dalsze
działania wspierające beneficjentów w objęciu w większym stopniu przywództwa nad
koordynacją współpracy darczyńców. Równie istotna jest potrzeba zwiększenia zdolności w
zakresie koordynacji współpracy darczyńców, aby uzyskać bardziej praktyczne wyniki i
ulepszenia w odniesieniu do skuteczności pomocy. Spotkania koordynujące należy w
większym stopniu ukierunkować na uzgodnienie działań operacyjnych i praktycznych, które
będą wspierać programowanie w celu osiągnięcia wyników, będą dotyczyć realizacji decyzji
w sprawie podziału pracy i wsparcia beneficjentów w celu rozwoju strategii sektorowych.
Spotkania te powinny również zapewnić podstawy dla podejścia sektorowego.
W Kosowie poczyniono postępy w zakresie rozwoju platformy zarządzania pomocą, która ma
na celu ułatwienie wymiany informacji na temat bieżących i planowanych projektów w całej
społeczności darczyńców. Rządy Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii i Serbii
również zestawiły dane na temat projektów finansowanych przez darczyńców. Albania oraz
Bośnia i Hercegowina sporządziły sprawozdania przedstawiające dystrybucję darczyńców na
mapie. Sprawozdania przedstawiające dystrybucję darczyńców na mapie są szczególnie
użyteczne z uwagi na fakt, że w trakcie 2009 r. na Bałkanach Zachodnich i w Turcji
dystrybucja darczyńców zaczęła się zmieniać. Zmiany w obecności darczyńców nastąpiły ze
względu na naciski w krajach darczyńców spowodowane kryzysem finansowym. Niektóre
państwa członkowskie ogłosiły plany ograniczenia liczby programów dwustronnych lub
wycofania się z nich, w szczególności w odniesieniu do programów z krajów kandydujących.
PL 24 PL
Chociaż wymiana informacji na temat bazy darczyńców oraz średnioterminowej obecności
darczyńców rzeczywiście miała miejsce, konieczne jest podjęcie dalszych działań w celu
wsparcia beneficjentów w zakresie planowania średnioterminowych ram wydatków oraz w
celu wsparcia darczyńców w planowaniu bardziej spójnych programów. Wyraz
ne uznanie
planów średnioterminowych wszystkich darczyńców (w tym w niektórych przypadkach Chin
i Rosji) będzie miało duże znaczenie dla wywiązania się z Unijnego kodeksu postępowania w
sprawie podziału pracy oraz dla wspierania podejść sektorowych. Chiny i Rosja rozpoczęły
realizację pewnych istotnych inwestycji i udzielanie pożyczek uprzywilejowanych w
regionach w ramach wspierania, na przykład, sektora energetycznego i sektora transportu.
Powyższe inwestycje należy uwzględnić równolegle do inwestycji międzynarodowych
instytucji finansowych, w szczególności EBI i EBOR.
Znaczne postępy poczyniono w ramach podziału pracy w Albanii, a także podejść opartych na
sektorach lub programach w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii. Oba kraje
wybrano do wdrożenia przyspieszonej inicjatywy podziału pracy, która ma na celu
promowanie wdrażania unijnego kodeksu postępowania w sprawie komplementarności i
podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju. Unijne ramy operacyjne skuteczności
pomocy (listopad 2009 r.) miały na celu osiągnięcie lepszych wyników w zakresie rozwoju
poprzez skuteczniejszą współpracę w terenie, ograniczanie dublowania działań i niższe koszty
transakcyjne. Albański rządowy Departament Strategii i Koordynacji Działań Darczyńców
sterował przyspieszoną inicjatywą podziału pracy, która jest elementem albańskiego
Krajowego Planu Działania na rzecz Harmonizacji i która stanowiła wartość dodaną w
odniesieniu do innych istniejących mechanizmów koordynacji. W trakcie 2009 r.
przeprowadzono wspólną analizę w celu ustalenia wspólnej definicji ról i obowiązków
głównych darczyńców oraz rozpoczęcia procesu przydziału darczyńców do przewodzenia w
poszczególnych sektorach.
Była Jugosłowiańska Republika Macedonii opracowała plany i metodykę podejścia opartego
na programie, przy dużym wsparciu ze strony Banku Światowego i UE, a nowo powstające
sektorowe grupy robocze w Serbii również zaczynają udowadniać, że skuteczna koordynacja
może przynosić wymierne efekty.
Zysk w zakresie wydajności i skuteczności, płynący ze struktur koordynacji darczyńców,
które są w stanie wdrażać zasady skuteczności rozwoju, powinien być bardziej dostrzegalny
zarówno dla beneficjentów, jak i darczyńców. Wszyscy donatorzy powinni nadal dążyć do
Wszyscy donatorzy powinni nadal dążyć do
ograniczania kosztów dublowania działań i kosztów transakcyjnych, np. poprzez wspólne
działania z zakresu analizy; udoskonalenie i wspólne wykorzystanie mechanizmów
monitorowania i oceny beneficjentów; zwiększenie zdolności beneficjentów do rozwoju
polityki sektorowej i wdrażania strategii sektorowych.
5. KOORDYNACJA POMOCY Z MI
DZYNARODOWYMI INSTYTUCJAMI
FINANSOWYMI
Komisja zobowiązała się do ściślejszej koordynacji pomocy z europejskimi i
międzynarodowymi instytucjami finansowymi, wspierającymi modernizację i rozwój
społeczno-gospodarczy na Bałkanach Zachodnich. Do ściślejszej koordynacji pomocy z
międzynarodowymi instytucjami finansowymi dąży się na poziomie
politycznym/instytucjonalnym oraz finansowym.
PL 25 PL
W skład grupy doradczej międzynarodowych instytucji finansowych wchodzą
przedstawiciele Komisji, Grupy Banku Åšwiatowego (MBOR/MKF), Europejskiego Banku
Odbudowy i Rozwoju (EBOR), Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Banku Rozwoju
Rady Europy (CEB), Rady Współpracy Regionalnej, Nordyckiego Banku Inwestycyjnego,
Nordyckiej Korporacji Finansowej na rzecz Ochrony Åšrodowiska i Czarnomorskiego Banku
Handlu i Rozwoju. Posiedzenie plenarne grupy doradczej zorganizowano w styczniu 2009 r.
w celu omówienia działań naprawczych dla Bałkanów Zachodnich i Turcji w obliczu kryzysu
finansowego i gospodarczego. Uczestniczy posiedzenia uzgodnili, że grupa doradcza
międzynarodowych instytucji finansowych powinna kontynuować ścisłą współpracę w
zakresie monitorowania sytuacji gospodarczej i finansowej w tym regionie i koordynować
odpowiednie reagowanie na kryzys.
W 2009 r. Komisja prowadziła bliską współpracę z Europejskim Bankiem Centralnym i
międzynarodowymi instytucjami finansowymi w celu ustanowienia pakietu reagowania
kryzysowego w wysokości 160 mln EUR ufundowanych w ramach IPA 2009, Dotacje UE
połączono z pożyczkami międzynarodowych instytucji finansowych w ramach pakietu w celu
przyspieszenia wdrożenia pilnie potrzebnych inwestycji w infrastrukturę gmin i inwestycji
mających na celu oszczędność energii.
Uznano konieczność działań następczych na poziomie beneficjentów i sektorów. Komisja
ustanowiła projekt regionalny z zakresu wspólnego zarządzania z Europejskim Bankiem
Centralnym jako część szerszego pakietu, który ma na celu reagowanie na kryzys finansowy.
Wsparcie na rzecz nadzoru regionalnego sektora bankowego (mikro- i
makroostrożnościowego) zostało ustanowione w celu zwiększenia zdolności krajowych
banków centralnych Bałkanów Zachodnich i Turcji oraz współpracy między nimi a 14
krajowymi bankami centralnymi Eurosystemu. W ramach powyższego projektu przez dwa
lata będzie się koordynować wkład głównych międzynarodowych podmiotów finansowych,
takich jak Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, Centrum Doskonałości w zakresie
Finansów (CEF) w Lublanie, Joint Vienna Institute w Wiedniu, Międzynarodowy Fundusz
Walutowy i Bank Światowy. Od 2009 r. sekretariat grupy doradczej międzynarodowych
instytucji finansowych został przejęty przez Komisję w wyniku zamknięcia wspólnego biura
Komisji Europejskiej i Banku Åšwiatowego w Brukseli.
Komisja prowadziła również współpracę w ramach inicjatywy OECD na rzecz inwestycji dla
Europy Południowo-Wschodniej w zakresie środków zwiększających konkurencyjność
gospodarek w kontekście pakietu reagowania kryzysowego od jesieni 2009 r.
W grudniu 2009 r. Komisja, EBI, EBOR i CEB ustanowiły ramy inwestycyjne dla
Bałkanów Zachodnich w celu dalszego zwiększania harmonizacji i współpracy w
finansowaniu inwestycji w rozwój społeczno-gospodarczy regionu. Ramy te obejmują dwa
instrumenty: wspólny mechanizm pożyczkowy i wspólny mechanizm dotacyjny. Wspólny
mechanizm pożyczkowy zbiera w ramach ogólnego przygotowania priorytetowych inwestycji
wspólne pożyczki z EBOR i EBI (orientacyjnie wynoszące ogółem 1 mld EUR) oraz z CEB i
innych dwustronnych instytucji finansowych państw członkowskich, które opłacają składki na
Europejski Wspólny Fundusz na rzecz Bałkanów Zachodnich. Wspólny mechanizm
dotacyjny tworzy pulę środków dotacyjnych UE (budżet IPA), uczestniczących partnerskich
międzynarodowych instytucji finansowych (CEB, EBI, EBOR) oraz Europejskiego
Wspólnego Funduszu na rzecz Bałkanów Zachodnich, do których mogą napływać składki od
państw członkowskich i innych potencjalnych darczyńców.
PL 26 PL
Można przytoczyć następujące przykłady wzmocnionej współpracy: większa widoczność
systemu przygotowań projektów międzynarodowych instytucji finansowych, wspólne wysiłki
mające na celu harmonizację priorytetów inwestycyjnych powyższych instytucji z
priorytetami akcesyjnymi UE według sektorów, większa reprezentacja beneficjentów IPA w
procesie wyboru projektów, usprawnienie przygotowań i wdrożeń, koncentrujące się na
projektach wymagających wsparcia międzynarodowych instytucji finansowych i udział
państw członkowskich z dotacjami dwustronnymi.
W 2009 r. podjęto także znaczne wysiłki, aby kontynuować wdrażanie trzech aspektów
współpracy z międzynarodowymi instytucjami finansowymi dotyczących: rozwoju sektora
prywatnego, mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), efektywności
energetycznej i infrastruktury.
 Aspekt 1 - rozwój sektora prywatnego: po stronie podaży pomoc UE w promocji
dostępu do środków finansowych dla mikro- i małych przedsiębiorstw jest
zapewniana głównie za pośrednictwem Europejskiego Funduszu na rzecz Europy
Południowo-Wschodniej, który łączy wcześniejsze programy mikrokredytów w
całym regionie w jeden instrument. Fundusz ten zapewnia długookresowy trwały
rozwój i zwiększenie funduszy poprzez oferowanie pokrycia ryzyka w celu
przyciągnięcia kapitału prywatnego do inwestycji w mikropożyczki. Fundusz ten
został utworzony z powodzeniem. Do grudnia 2009 r. wkład Komisji do tego
funduszu za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego wyniósł 96,4
mln EUR, a całkowitą wartość portfela zwiększono do 579 mln EUR. Pozostały do
spłaty portfel pożyczek uzupełniających wynosił 450 mln EUR rozłożonych
pomiędzy 115 600 pożyczkobiorców uzupełniających. Całkowite wypłaty od
powstania funduszu wynoszą 216 000 pożyczek, których łączna wartość wynosi 1,1
mld EUR.
PL 27 PL
 Aspekt II - efektywność energetyczna: aspekt ten służy zachęcaniu do inwestowania
w dziedzinie efektywności energetycznej i energii odnawialnej w sektorze małych i
średnich przedsiębiorstw, sektorze mieszkaniowym i sektorze publicznym w oparciu
o działania wspierane poprzez programy krajowe, w tym zwiększenie świadomości
publicznej w kwestii efektywności energetycznej oraz możliwych oszczędności
energii, wprowadzenie przepisów dotyczących dyrektywy w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków10 oraz dyrektywy w sprawie efektywności końcowego
wykorzystania energii i usług energetycznych11 (w tym energii odnawialnej).
Promowanie inwestycji w dziedzinie efektywności energetycznej jest zgodne z
zaleceniem zawartym w opracowanej przez Komisję Europejską zielonej księdze w
sprawie racjonalizacji zużycia energii12, zachęcającej międzynarodowe instytucje
finansowe do zapewniania długookresowego finansowania dla tego typu inwestycji.
W sektorze budownictwa i sektorze przemysłowym zapewniono większe wsparcie
dla pośredników finansowych i pożyczkobiorców końcowych w ramach programu
finansowania efektywności energetycznej poprzez zaoferowanie możliwości
większej oszczędności energii i zmniejszenie emisji CO2, Ponadto w ramach pakietu
reagowania kryzysowego z 2009 r. Komisja Europejska uczestniczyła w Funduszu
na rzecz Efektywności Energetycznej Europy Południowo-Wschodniej, partnerstwie
publiczno-prywatnym, zainicjowanym przez EBI i Kreditanstalt für Wiederaufbau
(KfW) i łączącym międzynarodowe instytucje finansowe, darczyńców i prywatnych
inwestorów. Fundusz zapewni inwestycje w efektywność energetyczną i energię
odnawialnÄ… poprzez specjalne wsparcie finansowe i pomoc technicznÄ… dla
przedsiębiorstw, firm świadczących usługi energetyczne, gospodarstw domowych,
gmin oraz innych instytucji publicznych. W 2009 r. w ramach programu wsparto
dwa lokalne banki w Bośni i Hercegowinie oraz Serbii poprzez rozwój ich portfela
inwestycyjnego w dziedzinie efektywności energetycznej i energii odnawialnej.
Projekty rozszerzono o łączne środki EBOR w wysokości 20 mln EUR wraz z 4,6
10
Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r.
11
Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r.
12
COM(2005) 265 wersja ostateczna z dnia 22 czerwca 2005 r.
PL 28 PL
mln EUR dotacji UE, stanowiÄ…cych bodz
ce inwestycyjne dla pożyczkobiorców
końcowych i opłaty administracyjne dla uczestniczącego banku.
 Aspekt III - Promowanie inwestycji w infrastrukturę: odpowiednie sieci i usługi w
zakresie infrastruktury w sektorze transportu, energii, środowiska i społeczeństwa
mają podstawowe znaczenie dla zapewniania zrównoważonego rozwoju społeczno-
gospodarczego i stabilności w regionie. Wśród kluczowych czynników hamujących
udoskonalanie infrastruktury znajdują się: nieefektywne wykorzystanie zasobów
finansowych, brak doświadczenia beneficjentów w przygotowywaniu projektów dla
międzynarodowych instytucji finansowych i środków od innych darczyńców lub luki
finansowe utrudniające zabezpieczenia pożyczki na projekt. Aspekt ten obejmował
ustanowienie instrumentu wspierania projektów infrastrukturalnych obejmującego
wiele sektorów i wielu beneficjentów. Instrument ten zapewnia instytucjom
korzystajÄ…cym na szczeblu krajowym, regionalnym i miejskim wsparcie w
przygotowaniu i wdrażaniu projektów dotyczących inwestycji infrastrukturalnych
finansowanych przez międzynarodowe instytucje finansowe lub innych darczyńców.
Celem mechanizmu jest zgromadzenie środków, które pozwolą na wdrożenie
projektów. Mechanizm zapewnia usługi specjalistycznego wsparcia technicznego
przy wykonywaniu projektów, takie jak wstępne studia wykonalności projektów,
studia wykonalności, wstępny i szczegółowy projekt, wsparcie przy procedurze
przetargowej, prace wdrożeniowe itp. Mechanizm współfinansuje również
inwestycje w infrastrukturę miejską, które są gotowe do wdrożenia przez
międzynarodowe instytucje finansowe. Powyższy mechanizm został włączony do
ram inwestycyjnych dla Bałkanów Zachodnich w grudniu 2009 r. Na koniec okresu
sprawozdawczego w ramach tego mechanizmu 65 projektów otrzymało wsparcie w
wysokości 123 mln EUR dotacji i 1 mld EUR szacowanych łącznych inwestycji.
Przykładowo w Albanii dotacja UE w wysokości 4,7 mln EUR była wsparciem dla
pożyczki w wysokości 12 mln EUR, która wraz z krajowym wkładem i innymi
dotacjami z dwustronnych z
ródeł, umożliwiła dostawy wody i inwestycję w
oczyszczalnię w wysokości 21,7 mln EUR.
PL 29 PL