38 MECHANIK NR 1/2009
Ramiona pomiarowe  pomiary skaningowe i specjalne,
pomiary w rozszerzonym zakresie, oprogramowania
EUGENIUSZ RATAJCZYK*
pomocą głowic laserowych pracujących na zasadzie
Pomiary skaningowe za pomocÄ… bezstykowo pracujÄ…cych
triangulacji.
głowic laserowych. Pomiary specjalne obejmujące rury
Pomiary skaningowe za pomocą głowic z końcówkami
i przewody hydrauliczne. Systemy rozszerzajÄ…ce zakres
sztywnymi to praktycznie pseudoskaning, bowiem zbiera-
pomiarowy w przypadkach gdy podstawowy zakres ra-
nie wartości punktów odbywa się poprzez częste nacis-
mion jest niewystarczajÄ…cy. Oprogramowania pomiarowe
kanie przez operatora spustu głowicy lub też odblokowa-
różnych firm.
nie spustu, umożliwiającego automatyczne zbieranie war-
tości punktów z określoną częstotliwością, przy czym
Opis ramion pomiarowych obejmujÄ…cy ich budowÄ™,
odległość między punktami zależna jest od prędkości
działanie, parametry techniczne oraz przykłady zastoso-
przemieszczania końcówki głowicy po mierzonym ele-
wań w pomiarach elementów maszynowych i motoryza-
mencie.
cyjnych przedstawiono w [1], jako część I zawierającą
Zasadniczy pomiar skaningowy przeprowadza siÄ™ bez-
zagadnienia zwiÄ…zane z ramionami pomiarowymi.
stykowo. W przypadku firmy CimCore  przez zastosowa-
Ramiona pomiarowe, zaliczane do urządzeń przenoś-
nie głowicy laserowej Perceptron, a w przypadku firmy
nych, występują również pod nazwą angielską Articuleted
Faro  za pomocą głowicy Faro ScanArm sprzęgniętej
Measuring Arms lub Portable CMM s (CMM jest skrótem
z głowicą stykową. Natomiast firma Romer stosuje głowi-
od Coordinate Measuring Machine zalecanym do stosowa-
ce laserowe G-Scan RX2.
nia przez polskÄ… wersjÄ™ normy ISO [2] w odniesieniu do
Ramiona pomiarowe CimCore [5] wyposażane są
współrzędnościowych maszyn pomiarowych). Ich przenoś-
w głowice laserowe, działające na zasadzie triangulacji,
ny charakter pozwala stosować je bezpośrednio w otocze-
pod nazwÄ… Contour Probe firmy Perceptron. GÅ‚owica
niu produkcji i w różnych pomieszczeniach, np. w hali
ta, o wymiarach 105 × 52 × 90 mm, generuje na badanÄ…
produkcyjnej. Inną istotną cechą jest możliwość wykony-
powierzchniÄ™ przedmiotu liniÄ™ (rys. 1). Linia ta wyznacza
wania pomiarów wewnątrz wielkogabarytowych obiektów,
wartości 768 punktów, co przy prędkości skanowania 30
jak np.: korpusów agregatów, silników okrętowych, kad-
linii/s pozwala na otrzymanie 23 040 wartości punktów
łubów i kokpitów samolotów, rakiet itp.
opisujących kształt mierzonej powierzchni.
Ramiona pomiarowe, chociaż mają otwartą budowę
i z tego tytułu są narażone na wpływ temperatury bardziej
niż współrzędnościowe maszyny pomiarowe, to  ze
względu na specjalne materiały, z których są budowane
tuby ramion, albo ze względu na zastosowanie w ich
budowie czujników pozwalających na kompensację tem-
peratury  odznaczają się względnie dobrą dokładnością.
Podstawowe pomiary opierajÄ… siÄ™ na pomiarach punk-
towych za pomocą głowic (sond) sztywnych lub impul-
sowych. Na uwagę zasługują pomiary skaningowe wyko-
nywane za pomocą głowic z przetwornikiem laserowym,
pracujące najczęściej w tzw. układzie triangulacyjnym [3].
Ramiona pomiarowe stosowane są również do wy-
znaczania wymiarów kątów zagięć elementów rurowych,
Rys. 1. GÅ‚owica laserowa Contour Probe firmy Perceptron
szczególnie przewodów hydraulicznych stosowanych
np. w sterowaniu hydraulicznym samolotów [4]. Na rys. 1 widać, że generowana wiązka światła lasero-
Ich zakresy pomiarowe zawierajÄ… siÄ™ w przedziaÅ‚ach od wego o dÅ‚ugoÅ›ci fali wynoszÄ…cej 0,67 µm tworzy trapez.
najmniejszych, wynoszących 1,2 m do największych  Jego długość  odpowiadająca zakresowi pomiarowemu
najczęściej 3,6 m. W przypadku pomiaru obiektów prze- głowicy  wynosi 104 mm, a szerokość podstaw  sta-
kraczajÄ…cych podstawowy zakres pomiarowy ramienia, nowiÄ…ca liniÄ™ penetrujÄ…cÄ…  zawiera siÄ™ w przedziale
można zastosować systemy pozwalające rozszerzyć te
zakresy nawet do kilkunastu metrów. Niektóre z tych
systemów zostaną zaprezentowane w artykule.
Bogate programy pomiarowe, często identyczne jak we
współrzędnościowych maszynach pomiarowych, pozwa-
lają na wykonywanie pomiarów do wyznaczenia wymia-
rów przedmiotów w zakresie ich gabarytów, jak i odchyłek
kształtu. Także stosowane są w tzw. inżynierii odwrotnej.
Pomiary skaningowe
Pomiary skaningowe możliwe są do przeprowadzenia
zarówno za pomocą głowic pracujących stykowo, jak i za
Rys. 2. Przykład po-
* Prof. zw. dr inż. Eugeniusz Ratajczyk  Wyższa Szkoła Ekologii miaru głowicą lasero-
i Zarządzania. Wydział Zarządzania w Warszawie wą Perceptron
MECHANIK NR 1/2009 39
32 ÷ 71 mm. PrzykÅ‚ad pomiaru gÅ‚owicÄ… Perceptron poka- Firma Faro [6] proponuje ramiona Faro Laser Scan-
zano na rys. 2. Arm, które (rys. 3 i 4) zawierają głowicę laserową zinteg-
Głowica ta pracuje z oprogramowaniem ScanWorks, rowaną z głowicą pracującą stykowo. Faro Laser Scan
które wspomaga operatora nie tylko w przetwarzaniu Arm pozwala na wykonywanie pomiarów stykowo lub
danych z tzw. chmury punktów, ale także informuje bezstykowo (na przemian bez konieczności demontażu
go (poprzez sygnały dz
więkowe i wizualne) o położeniu głowicy). Liczba punktów przypadająca na jedną linię
w zakresie pomiarowym wiązki. Jest to na tyle istotne, że wynosi 640, co w przypadku skanowania z częstotliwoś-
w zależności od usytuowania w zakresie pomiarowym cią wynosząca 30 linii/s pozwala uzyskać 19 200 wartości
zmienia się dokładność pomiaru, przy czym najwyższa punktów. Dokładność skanowania głowicą Laser Scan-
jest w środku zakresu, czyli w ognisku wiązki laserowej. Arm V2 została oceniona na 0,050 mm, a powtarzalność
Dokładność pomiaru, wg testu na kuli wzorcowej, wynosi na ą 0,050 mm, na poziomie prawdopodobieństwa od-
ą 0,03 mm na poziomie 2s, a powtarzalność ą 0,012 mm powiadającego 2s. Nowsza wersja głowicy, tzw. Laser
przy rozdzielczości 0,005 mm. ScanArm V3, pozwala uzyskać dokładność wynoszącą
Oprogramowanie ScanWorks zawiera także kilka pod- ą 0,035 mm, przy powtarzalności ą0,035 mm.
stawowych funkcji do wstępnej obróbki  chmury punk- Oczywiście dokładność finalna skanowania zależy rów-
tów , w celu dalszego przesłania do programów wyspe- nież od rodzaju zastosowanego ramienia pomiarowego.
cjalizowanych w obróbce zbiorów punktów o wielkiej W przypadku ramienia pomiarowego Platinum o nazwie
liczności (np. GeoMagic). Są to więc opcje, takie jak Laser ScanArm V2 o zakresie pomiarowym 1,2 m dokład-
zaznaczenie (na stworzonym w czasie rzeczywistym ność skaningu osiąga ą 0,068 mm, a o zakresie po-
przestrzennym obrazie modelu) wybranych do dalszej miarowym 3,7 m  ą 0,123 mm. W przypadku głowicy
obróbki, lub przeciwnie  do usunięcia obszarów punk- ScanArm V3 wartości te wynoszą odpowiednio ą 0,053
tów. Możliwa jest także metoda równomiernego (a nie i ą 0,108 mm.
obszarami) zmniejszenia liczności chmury punktów po- ScanArm jest wyposażona w system  Auto Material ,
przez specjalną filtrację. Należy pamiętać, że duża liczba który na początku sprawdza powierzchnię mierzonego
punktów pomiarowych to więcej informacji o powierzchni elementu, a następnie ustawia parametry skanera tak,
części, ale też dłuższy czas obliczeń przy dalszej obróbce. by zapewnić efektywne skanowanie.
Jak twierdzi producent, w głowicy
Rys. 5. GÅ‚owica laserowa G-Scan firmy Ro-
bardzo dobrze rozwiÄ…zano problem
mer
zależności dokładności pomiaru od
własności rozpraszających powierz-
chni pomiarowej (układy elektronicz-
ne automatycznie dopasowują próg
czułości fotolinijki do rodzaju kon-
trolowanej powierzchni). Możliwe
jest także skanowanie części prze-
zroczystych; wówczas należy użyć
specjalnego proszku w spreju, który
po spryskaniu tworzy na części rów-
nomiernÄ…, nieprzezroczystÄ… warst-
wę o grubości kilku mikrometrów.
Warstewka ta jest Å‚atwa do usu-
nięcia. Należy jednak pamiętać,
że wprowadza ona do pomiaru nie-
dokładność wynikającą z nierów-
nomierności rozłożenia warstewki
Rys. 6. Przykład pomiaru głowicą laserową
(grubość stała na pewnym obszarze G-Scan
może być kompensowana softwaro-
wo w procesie przetwarzania punktów). Do pomiarów Firma Romer stosuje głowicę laserową G-Scan RX2
skaningowych przy użyciu głowicy laserowej Contur Pro- działającą także na zasadzie triangulacji. Widok głowicy
be stosuje siÄ™ ramiÄ™ pomiarowe o symbolu Series 3000i zainstalowanej na ramieniu pomiarowym przedstawia
S.C. firmy CimCore. rys. 5, a przykład pomiaru  rys. 6.
Prędkość skanowania wynosi 640
Rys. 3. Głowica laserowa Laser ScanArm punktów w jednej linii, co pozwala
firmy Faro
uzyskać 19 200 pkt/s. Dokładność
skaningu wynosi Ä… 0,044 mm. GÅ‚o-
wica jest skonstruowana tak, że po
zamocowaniu do dowolnego ramie-
nia firmy Romer tworzy siódmą oś
(podobnie jak w przypadku ramion
firmy CimCore). Parametry skano-
wania, takie jak jasność, czy inten-
sywność są ustawiane w zależności
od skanowanej powierzchni. Wizua-
lizacja wyników zbieranej  chmury
punktów następuje w czasie rze-
czywistym, dzięki oprogramowaniu
G-Scan Light. Oprogramowanie to
Rys. 4. Przykład pomiaru głowicą laserową
ScanArm umożliwia również transformację ze-
40 MECHANIK NR 1/2009
branych punktów w format trójkątów. Przetworzenie da-
nych w tym formacie jest bardzo szybkie, bowiem w ciÄ…gu
1 s jest możliwe przetworzenie chmury punktów o liczno-
ści rzędu 250 000. Wartości punktów są eksportowane
w formacie ASCII, natomiast trójkąty w formacie STL lub
DXF.
Pomiary specjalne
Przez pomiary specjalne należy rozumieć pomiary nie-
typowych elementów, do których zalicza się m.in. rury
i różnego rodzaju przewody hydrauliczne. Praktycznie
wszyscy producenci ramion pomiarowych oferujÄ… opcje
ramion z odpowiednim wyposażeniem i oprogramowa-
niem do kontroli rur.
Firma CimCore oferuje stanowisko o nazwie Tube
Inspection Station, umożliwiające kontrolę każdego typu
rur (od układów wydechowych po hydraulikę). System
pozwala na określenie długości rur, kątów zagięć oraz
Rys. 9. Ekran z wynikami pomiaru w programie DOCS
oblicza dane korekcyjne dla giętarek. W skład stanowiska
o typowej konfiguracji (rys. 7) wchodzÄ…: ramiÄ™ pomiarowe
mierzonej rury (przewodu). Oprogramowanie to ma zdol-
Stinger II, stół pomiarowy, komputer z oprogramowaniem
ność do grupowania wielu rur w obrębie jednego planu
Supravision lub DOCS, widełki pomiarowe o pięciu za-
pomiarowego, co umożliwia przechowywanie wszystkich
kresach (6, 25, 75, 100 i 150 mm), podstawa kolumnowa
elementów składowych w jednym pliku. Istnieje funkcja
oraz specjalne uchwyty do mocowania rur.
rozbicia mierzonej rury na poszczególne elementy, tj. na
pojedyncze walce, punkty, przecięcia i płaszczyzny czo-
łowe. Możliwy jest również import mierzonego przewo-
du bezpośrednio z pliku CAD. W przypadku korzystania
z ramion serii Infinite dostępna jest opcja nakładania
mierzonej geometrii na obraz rejestrowany w czasie rze-
czywistym przez kamerę zamontowaną w głowicy pomia-
Rys. 7. Przykład pomiaru prze- rowej ramienia. Ułatwia to wizualizację podczas pomiaru,
wodu hydraulicznego za pomo-
a także umożliwia tworzenie raportu z rzeczywistym obra-
cÄ… ramienia pomiarowego na
zem mierzonej części.
stanowisku Tube Inspection Sta-
Również firma Zett Mess oferuje stanowisko wyspe-
dion firmy CimCore
cjalizowane do pomiaru rur (rys. 10). Najważniejsze skła-
dowe stanowiska to  oprócz ramienia pomiarowego 
komputer wraz z oprogramowaniem Futurex Tube oraz
granitowy stół pomiarowy, do którego montowane będą
specjalne uchwyty, podtrzymujÄ…ce rurÄ™ podczas pomiaru.
Firma Zett Mess dołącza do stanowiska zestaw spe-
cjalnych, v-kształtnych końcówek pomiarowych  widełek
Nasunięcie widełek na dany przekrój rury powoduje
pomiarowych, które  podobnie jak w przypadku innych
przerwanie sygnału pomiarowego biegnącego z emite-
producentów  zawierają dwie pary ułożonych naprzeciw
ra 1 do detektora 2 (rys.8). Każde przerwanie wiązki to
siebie emiterów i detektorów dwóch wiązek laserowych;
sygnał pomiarowy. Jednokrotne objęcie danego prze-
ich przerwanie podczas obejmowania rury przez końców-
kroju rury powoduje ośmiokrotne zakłócenie  wybrany
kę stanowi sygnał pomiarowy. Widełki do pomiaru rur
przekrój zostaje opisany przez osiem punktów pomiaro-
oferowane sÄ… w czterech opcjach wymiarowych (zakres
wych.
a) b)
Rys. 8. Stanowisko (a) i widełki pomiarowe (b) do pomiaru rur firmy
CimCore
Do pomiaru rur firma CimCore oferuje oprogramowanie
DOCS 2.0, którego ekran z raportem pomiarowym przed-
stawia rys. 9.
Rys. 10. Stanowisko
Program ten umożliwia uzyskanie informacji liczbo-
do pomiaru rur firmy
wej o długościach, kątach zagięcia i danych korekcyjnych Zett Mess
MECHANIK NR 1/2009 41
Rys. 11. Okno programu Futurex Tube fir-
Pomiary w rozszerzonym
my Zett Mess
zakresie pomiarowym

Do pomiaru przedmiotów o du-
żych gabarytach, przekraczających
zakres pomiarowy ramienia, stoso-
wane są różne systemy. I tak, fir-
ma CimCore oferuje system Grid-
LOK oraz SpaceLOK. Natomiast fir-
ma Faro  system oparty na za-
stosowaniu Laser Trackera, a firma
Romer  system VPS.
System GridLOK składa się z
siatki stożków osadzonych w be-
tonowym lub stalowym podłożu
Rys. 12. Stanowisko do pomiaru rur firmy
(rys. 13).
Romer
mierzalnych Å›rednic 6 ÷ 120 mm), co umożliwia kontrolÄ™ Rozmieszczenie stożkowych punktów bazowych
od cienkich rur drobnych układów hydraulicznych, po rury jest certyfikowane, co umożliwia dokładne ustalenie
o dużych średnicach (np. układów wydechowych). położenia ramienia pomiarowego w dowolnym miejscu
Oprogramowanie wspomagające pomiar rur Futurex podłoża (opisane siatką stożków). Odbywa się to po-
Tube (rys. 11) umożliwia, niezależnie od materiału z jakie- przez zetknięcie końcówki pomiarowej z trzema kolej-
go wykonana jest rura (stal, aluminium, plastik), okreś- nymi stożkami, co umożliwia jednoznaczne określenie
lenie długości, kątów obrotów i zagięć (postać LRA), pozycji ramienia w płaszczyz
nie opisanej siatką stoż-
oblicza dane korekcyjne dla giętarek i pozwala na bezpo- ków.
średnie przesłanie tych danych na giętarkę.
W skład stanowiska do pomiaru rur firmy Romer
(rys. 12) wchodzi ramię 2030 serii Sigma, które zostało
przewidziane specjalnie do tego zastosowania. Wykona-
ne jest ono z materiału będącego kompozycją aluminium
i włókna węglowego. Komputer ma zainstalowane oprog-
ramowanie podstawowe G-Pad i specjalne do pomiaru
rur G-Tube, tak by możliwy był pomiar zarówno standar-
dowymi końcówkami stykowymi, jak też specjalnymi do
pomiaru rur. RamiÄ™ zamocowane jest do granitowego
stołu pomiarowego na specjalnym statywie. Stanowisko
może być podłączone bezpośrednio do maszyny gnącej,
do której dane (długość  kąt obrotu  kąt zagięcia, LRA)
są przesyłane poprzez złącze szeregowe RS232.
Zestaw bezstykowych końcówek pomiarowych  wide-
łek (z dwiema przecinającymi się wiązkami laserowymi) Rys. 13. Przykład pomiaru karoserii przy zastosowaniu systemu Grid-
LOK
umożliwia kontrolę rur o maksymalnej średnicy 150 mm.
Oferowana jest też rozszerzona opcja stanowiska do
kontroli rur z dodatkową siódmą osią. Przemieszczenie Na dokładność systemu GridLOK składają się: do-
w tej osi jest realizowane przez zmotoryzowany napęd, kładność uzyskana podczas certyfikacji położenia stoż-
przesuwający ramię po prowadnicy zamocowanej do sze- ków oraz dokładność użytego ramienia pomiarowego.
ściometrowego boku stołu pomiarowego. Oprogramowa- Certyfikowanie położenia stożków odbywa się poprzez
nie automatycznie uwzględnia pozycję ramienia w siód- pomiary laserowe, przez co niedokładność wyznaczenia
mej osi przeliczane do układu kartezjańskiego. Przesuw ich położenia jest pomijalnie mała wobec niedokładności
na długości 6 m w dodatkowej osi predestynuje stanowis- póz
niejszego pomiaru tych stożków ramieniem pomiaro-
ko do kontroli długich rur układów wydechowych wykorzy- wym. Certyfikacja położenia stożków następuje po zbu-
stywanych w przemyśle lotniczym. dowaniu siatki w podłożu, a więc biegłość montażu sieci
Oprogramowanie wyspecjalizowane do pomiaru rur nie wpływa na ostateczną dokładność osiągalną w sys-
G-Tube oparte jest na systemie operacyjnym Windows temie.
NT, 2000 lub XP. Podaje ono wyniki pomiarów w postaci Podstawową zaletą GridLOK jest możliwość pomiaru
LRA lub XYZ (w przypadku pomiaru końcówką stykową). w jednym układzie współrzędnych, wspólnym dla całego
W przypadku deformacji rur (np. dużych odchyłek wal- obiektu. Dodatkowo system umożliwia pomiar z uży-
cowości) G-Tube umożliwia pomiar z podwójną precyzją. ciem dwóch lub więcej ramion CimCore. Standardowa
Oprócz danych: dÅ‚ugość  kÄ…t obrotu  kÄ…t zagiÄ™cia, powierzchnia pomiarowa GridLOK to 4 × 6 m, ale opc-
oprogramowanie podaje też giÄ™tarce siÅ‚Ä™ giÄ™cia i opis jonalnie możliwa jest nawet 60 × 60 m. Możliwe sÄ… wiÄ™c
przedłużenia rury (np. odcinka końcowego rury służącego pomiary elementów o wielkich gabarytach lub małych
do łączenia z kolejnymi rurami). Tworzone jest także części z utrzymaniem wysokiej dokładności. System
graficzne przedstawienie odchyłek rury. GridLOK znajduje zastosowanie w przemyśle moto-
Wyniki pomiarów są protokołowane w formacie Excel. ryzacyjnym, lotniczym, w budowie maszyn ciężkich i tur-
Oprócz protokołu z tabelarycznym i graficznym przed- bin o dowolnym rozmiarze, ale także w wielu specy-
stawieniem odchyłek, który może być konfigurowany ficznych przykładach, w których ważnym kryterium
przez użytkownika, tworzony jest też protokół statystycz- dobranego systemu pomiarowego stają się gabaryty
ny SPC. części.
42 MECHANIK NR 1/2009
SpaceLOK, podobnie jak GridLOK, jest systemem ma- znane). Sprawia to, że każda z kombinacji trzech z czte-
jącym na celu zwiększenie zakresu pomiarowego ramie- rech wybranych kul jest kombinacją niepowtarzalną i jed-
nia bez wzrostu niepewności pomiarowej ramienia. Pod- noznacznie określającą położenie ramienia. Tym samym
stawą systemu jest czworościan składający się z prętów naturalnie system nie jest idealnym czworościanem (gdy-
i z kul umocowanych na jego wierzchołkach (rys. 14), by tak było, to odniesienie pozycji ramienia do jednego
w których znajdują się stożki referencyjne  po odniesie- z trzech boków systemu nie byłoby jednoznaczne).
niu do jednego z trzech boków systemu SpaceLOK (zet- W efekcie system zwiększa 2,5-krotnie zakres pomia-
knięcie końcówki pomiarowej ramienia ze stożkami osa- rowy ramienia; spełnia więc podobną funkcję jak Grid-
dzonymi w trzech kulach jednego z boków czworościanu) LOK, ale ma w porównaniu z nim tę zaletę, że jest
możliwe jest przeniesienie ramienia w inne miejsce i po- systemem przenośnym. SpaceLOK jest także oferowany
wtórne ustalenie położenia względem dowolnego boku, w wersji z opcją demontażu i ponownego złożenia, jednak
bez utraty pozycji. niepowtarzalność montażu wyraz
nie wpływa na dokład-
ność; wersja ta jest praktycznie używana w celach de-
monstracyjnych.
SpaceLOK znajduje zastosowanie do pomiarów ele-
mentów o dużych gabarytach, często z wymogiem po-
miaru od wewnątrz elementu, a więc: kokpity, kadłuby,
przyczepy, ramy ciężarówek, łoża maszyn itd.
System pomiarowy VPS ma na celu zwiększenie za-
kresu pomiarowego dowolnego ramienia firmy Romer.
Idea działania systemu jest taka sama, jak w rozwiązaniu
GridLOK firmy CimCore. Na rys. 15 zostały przedstawio-
ne dwa etapy pomiaru, tj. zdefiniowanie pozycji ramienia
Rys. 14. Pomiary w systemie SpaceLOK firmy CimCore
(rys. 15a) i wykonanie pomiaru (rys. 15b), a na rys. 16a
Podobnie jak w GridLOK, także i w tym systemie
przesunięcie i zdefiniowanie nowej pozycji oraz wykona-
uzyskuje się zwiększoną dokładność pomiaru, ze wzglę-
nie kolejnego pomiaru (rys. 16b).
du na znane pozycje mierzonych punktów referencyj-
Zdefiniowanie pozycji ramienia w przestrzeni VPS
nych, dzięki czemu nie występuje zjawisko akumulacji
następuje poprzez zetknięcie z trzema dowolnymi płyt-
błędu podczas przenoszenia ramienia. Dokładność prze-
kami (tarczami) Vertex, osiÄ…galnymi z danego ustawie-
strzenna wynosi Ä… 0,050 mm.
nia ramienia. Każda taka płytka (niem. Vertex Scheibe)
W systemie SpaceLOK nie ma żadnych interfejsów,
jest: wbudowana w podłoże (betonowe lub marmurowe),
które wymagają obsługi operatora. W tle, podczas po-
jest wodoodporna i ma specjalne przykrycie, osłaniające
miaru, działa cały czas samodzielny program śledzący,
ją, gdy nie styka się z końcówką ramienia; podłoże
który automatycznie (podobnie jak w GridLOK), roz-
jest gładkie. Nie potrzeba dodatkowych czynności 
pozna trzykrotne zetknięcie ze stożkami referencyjnymi
oprogramowanie automatycznie rozpoznaje, że nastąpi-
i samodzielnie uwzględni to w transformowaniu współ-
ło zdefiniowanie kolejnej pozycji. Następnie przeprowa-
rzędnych mierzonych punktów do układu związanego
dza się pomiar, przesuwa ramię do pozycji, z której
z mierzoną częścią. Oznacza to praktycznie zerowy
dostępne są kolejne obszary części do kontroli, definiuje
czas konfiguracji i natychmiastowe rozpoczęcie pomia-
tę nową pozycję (jak wyżej) i znów przystępuje do
rów. To, że program obsługujący system rozpoznaje,
pomiarów.
który z boków czworościanu został użyty do zdefiniowa-
Każde ramię jest kompatybilne z systemem VPS dzięki
nia nowej pozycji wynika z różnej długości niektórych
specjalnej końcówce głowicy pomiarowej i systemowi
prętów (są to minimalne różnice, których wartości są
identyfikacyjnemu (Vertex).
Nie potrzeba dodatkowego oprog-
ramowania  VPS jest obsługiwane
przez standardowe oprogramowa-
nie Romera do pomiarów geometrii
G-Pad.
Odległości pomiędzy punktami re-
ferencyjnymi sÄ… certyfikowane syste-
mem laserowym i dlatego (tak samo
jak w systemie GridLOK) nie nastÄ™-
puje kumulacja niedokładności wy-
znaczania pozycji ramienia przy ko-
Rys. 15. Etapy działania systemu pomiarowego VPS firmy Romer lejnych zmianach tych pozycji. Do-
kładność pomiaru w systemie VPS
jest de facto związana tylko z dokład-
nością użytego ramienia. VPS może
obejmować powierzchnię pomiarową
do wymiarów 20 × 20 m.
Firma Faro zastosowała system
rozszerzajÄ…cy zakres pomiarowy
z wykorzystaniem Laser Trackera.
Laser Tracker pozwala rozszerzyć
zakres pomiarowy ramienia nawet
do 70 m. Rys. 17 pokazuje ideÄ™ sys-
temu dotyczÄ…cego ramion pomiaro-
Rys. 16. Kolejne etapy działania systemu pomiarowego VPS firmy Romer wych Titanium i Laser Tracker.