kwiecień 2001
IEC 61024-1:1990, IDT
nr ref. PN-IEC 61024-1:2001
Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny dnia 23 kwietnia 2001 r.
(Uchwała nr 15/2001-o)
ABSTRAKT NORMY
Podano podstawowe terminy i definicje oraz sformułowano zasady zewnętrznej i wewnętrznej ochrony
zwykłych obiektów budowlanych o wysokości do 60 m (wraz z ich zawartością) przed oddziaływaniem
wyładowań atmosferycznych
TŁUMACZENIE ABSTRAKTU
The standard is applicable to the design, installation, inspection, maintenance of effective system for the
protection of common structures up to 60 m high, with their contents. It contains the basic terms and
definitions as well as formulation of principles for external and internal protection systems.
Norma opracowana w Normalizacyjnej Komisji Problemowej nr 55 ds. Instalacji Elektrycznych i Ochrony
Odgromowej Obiektów Budowlanych
Pierwsze wydanie normy (rok) i lata kolejnych nowelizacji
Zmiany wprowadzone do normy
Numer zmiany, Data wprowadzenia
PRZEDMOWA KRAJOWA
Niniejsza norma jest tłumaczeniem oficjalnej wersji językowej normy międzynarodowej IEC 61024-1:1990 i
jest wydana jako identyczna, z wprowadzoną normą międzynarodową.
W normie są stosowane odsyłacze krajowe od
N1)
do
N3)
.
Norma zawiera załącznik krajowy NA, którego treścią jest wykaz norm IEC, na które powołano się w
niniejszej normie, i ich krajowe odpowiedniki.
Zwraca się uwagę, że z dniem 1 stycznia 1997 r. w IEC zmieniono numerację norm. Wszystkie normy IEC
otrzymały pięciocyfrowe bloki numerów rozpoczynające się cyfrą 6. W przypadku norm IEC wydanych przed
1997 rokiem numery zostały zmienione w następujący sposób: czterocyfrowe bloki numerów poprzedzono
cyfrą 6, a trzycyfrowe i dwucyfrowe bloki numerów, odpowiednio, 60 i 600. W danym przypadku numer
normy IEC 1024-1 został zmieniony na IEC 61024-1. Nowe numery są podawane w katalogach oraz w treści
norm IEC wydanych po 1997 roku (normy powołane), mimo że w powszechnym obiegu znajdują się normy
IEC o numerach odpowiadających starej (przed 1997 r.) i nowej numeracji.
Przy wprowadzaniu normy IEC do normy PN przyjęto zasadę, że numer PN-IEC odzwierciedla nową
numerację normy IEC, natomiast w tekście normy PN-IEC zachowuje się numerację norm zgodną z
oryginałem normy IEC.
Wersja polska
POLSKI KOMITET
NORMALIZACYJNY
POLSKA NORMA
PN-IEC 61024-1
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych
Zamiast:
PN-86/E-05003.02
Grupa katalogowa
ICS 91.120.40
Zasady ogólne
NORMA MIĘDZYNARODOWA
NORME INTERNATIONALE
INTERNATIONAL STANDARD
IEC 61024-1
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych
Część 1:
Zasady ogólne
Protection of structures against lightning
Part 1:
General principles
Protection des structures contre la foudre
Premiere partie:
Principes generaux
Niniejsza norma jest polską wersją normy międzynarodowej IEC 61024-1:1990. Została ona
przetłumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne.
MIĘDZYNARODOWA KOMISJA ELEKTROTECHNICZNA
OCHRONA ODGROMOWA BUDOWLI
Część 1: Zasady ogólne
PRZEDMOWA
1) Formalne decyzje lub uzgodnienia IEC w sprawach technicznych, prezentowane przez Komitety
Techniczne, w których są reprezentowane wszystkie szczególne zainteresowane Komitety Narodowe,
odzwierciedlają - w możliwie największym stopniu - międzynarodowy consensus poglądów w zakresie,
którego dotyczą.
2) Mają one formę zaleceń przeznaczonych do międzynarodowego stosowania i w tym charakterze są
akceptowane przez Komitety Narodowe.
3) W celu promowania międzynarodowej unifikacji IEC wyraża życzenie, aby wszystkie Komitety Narodowe
adaptowały tekst zaleceń IEC do swoich przepisów tak daleko jak pozwalają na to warunki krajowe. Każda
rozbieżność pomiędzy zaleceniem IEC i odpowiednikiem krajowym powinna być możliwie jasno w tym
odpowiedniku przedstawiona.
WSTĘP
Niniejsza norma została opracowana przez Komitet Techniczny 81 IEC: Ochrona Odgromowa.
Stanowi ona Część 1 serii dotyczącej ochrony budowli przed piorunami.
Treść niniejszej normy została opracowana na podstawie następujących dokumentów:
Pełną informację o głosowaniu w sprawie zatwierdzenia niniejszej normy podano w raporcie z głosowania
wymienionym w tablicy.
W niniejszej normie są cytowane następujące publikacje IEC:
N2)
IEC 50(826) (1982): International Electrotechnical Vocabulary (IEV), Chapter 826: Electrical installations of
buildings
IEC 364-4-41 (1982): Electrical installations of buildings, Part 4: Protection for safety - Chapter 41:
Protection against electric shock
OCHRONA BUDOWLI PRZED PIORUNEM
Część 1: Zasady ogólne
WPROWADZENIE
Należy odnotować, że system ochrony odgromowej nie może zapobiec formowaniu się piorunu.
System ochrony odgromowej zaprojektowany i zainstalowany zgodnie z niniejszą normą nie może
gwarantować absolutnej ochrony budowli, osób lub obiektów; jednakże, stosowanie niniejszej normy obniży
znacznie ryzyko szkód powodowanych przez pioruny w obiektach chronionych według niniejszej normy.
Reguła Sześciu Miesięcy
Raport z głosowania
Procedura Dwóch miesięcy
Raport z głosowania
81(CO)6
81(CO)8
81(CO)9, 81(CO)11
81(CO)10 i 10A, 81(CO)12
Rodzaj i rozmieszczenie urządzeń piorunochronnych wymaga starannych rozważań w fazie projektowania
nowego obiektu, co umożliwia maksymalne wykorzystanie w tym celu elektrycznie przewodzących
elementów budowli. W ten sposób ułatwione jest projektowanie i budowa zintegrowanej instalacji, mogą
być poprawione ogólne aspekty estetyczne, a także może być zwiększona skuteczność urządzenia
piorunochronnego przy minimum kosztów i prac realizacyjnych.
Po rozpoczęciu w terenie prac budowlanych może być niemożliwy dostęp do ziemi i właściwe wykorzystanie
konstrukcji stalowej fundamentów w celu utworzenia skutecznego uziemienia. Zatem, rezystywność gruntu i
charakter ziemi powinny być rozpatrywane w możliwie najwcześniejszym stadium projektowym. Informacja
ta jest zasadnicza dla projektowania systemu uziemień i może mieć wpływ na architektoniczny projekt
fundamentów.
W celu uniknięcia niepotrzebnej pracy niezbędne są regularne konsultacje pomiędzy projektantami systemu
ochrony odgromowej oraz architektami i wykonawcami.
Niniejsza norma zawiera informacje dotyczące wykonania urządzeń piorunochronnych (LPS) w obiektach
zwykłych.
Dalsze normy będą zawierały dodatkowe informacje na temat ochrony odgromowej obiektów specjalnych,
takich jak:
- budowle wysokie;
- obiekty, w których występuje ryzyko powstania paniki;
- obiekty, w których występuje ryzyko pożaru lub wybuchu.
Inne przewidziane publikacje będą obejmowały szczególne aspekty dotyczące ochrony wyposażenia
elektrycznego i elektronicznego przed zakłóceniami piorunowymi.
Ponadto, wytyczne aplikacyjne (Guides) pomogą użytkownikom w ocenie ryzyka, w wyborze właściwego
poziomu ochrony i w budowie urządzenia piorunochronnego (LPS).
Projektowanie, instalowanie i materiały urządzenia piorunochronnego (LPS) powinny w całości odpowiadać
postanowieniom niniejszej normy.
1. Postanowienia ogólne
1.1 Zakres i przedmiot normy
1.1.1 Zakres
Niniejsza norma ma zastosowanie w projektowaniu i instalowaniu urządzeń ochrony odgromowej (LPS)
obiektów zwykłych o wysokości do 60 m.
Do zakresu tej normy nie wchodzą:
a) systemy kolejowe;
b) znajdujące się poza obiektem systemy przesyłu, rozdziału i wytwarzania energii elektrycznej;
c) znajdujące się poza obiektem systemy telekomunikacji;
d) pojazdy, statki, samoloty i instalacje nadbrzeżne.
Uwaga. - Systemy od a) do d) podlegają zwykle specjalnym uregulowaniom podejmowanym przez
odpowiednie władze.
1.1.2 Przedmiot
Niniejsza norma zawiera informacje na temat projektowania, instalowania, badania i utrzymania sprawnego
urządzenia ochrony odgromowej obiektów wymienionych w p. 1.1.1, jak również znajdujących się w nich
lub na nich osób, instalacji i wyposażenia.
1.2 Terminy i definicje
W niniejszej normie są zastosowane następujące definicje.
1.2.1 Doziemne wyładowanie piorunowe
Wyładowanie elektryczne pochodzenia atmosferycznego między chmurą a ziemią, składające się z jednego
lub z większej liczby udarów.
1.2.2 Udar piorunowy
Pojedyncze wyładowanie elektryczne w doziemnym wyładowaniu piorunowym.
1.2.3 Punkt uderzenia
Punkt, w którym następuje kontakt udaru piorunowego z ziemią, budowlą lub urządzeniem
piorunochronnym (LPS).
Uwaga. - Wyładowanie może mieć więcej niż jedno miejsce uderzenia.
1.2.4 Przestrzeń chroniona
Część budowli lub rejonu, dla których - zgodnie z niniejszą normą - jest wymagana ochrona przed skutkami
uderzenia piorunu.
1.2.5 Urządzenie piorunochronne (LPS)
Kompletne urządzenie stosowane do ochrony przestrzeni przed skutkami piorunów. Składa się ono z
zewnętrznego i z wewnętrznego urządzenia piorunochronnego.
Uwaga. - W szczególnych przypadkach urządzenie piorunochronne (LPS) może się składać tylko z samego
urządzenia zewnętrznego lub wewnętrznego.
1.2.6 Zewnętrzne urządzenie piorunochronne
Urządzenie to składa się z systemu zwodów, przewodów odprowadzających i uziemień.
1.2.7 Wewnętrzne urządzenie piorunochronne
Zespół dodatkowych środków, uzupełniających system wymieniony w p. 1.2.6, pozwalających na
zredukowanie elektromagnetycznych efektów prądu piorunowego wewnątrz chronionej przestrzeni.
1.2.8 Połączenie wyrównawcze (EB)
N3)
Część wewnętrznego urządzenia piorunochronnego redukująca różnice potencjałów, wywoływane przez prąd
piorunowy.
1.2.9 Zwody
Część zewnętrznego urządzenia piorunochronnego (LPS), przeznaczona do przejmowania wyładowań
piorunowych.
1.2.10 Przewód odprowadzający
Część zewnętrznego urządzenia piorunochronnego (LPS), przeznaczona do odprowadzenia prądu
piorunowego od zwodu do uziemienia.
1.2.11 Uziemienie
Część zewnętrznego urządzenia piorunochronnego (LPS), przeznaczona do odprowadzenia do ziemi i
rozproszenia w niej prądu piorunowego.
Uwaga. - W gruntach o dużej rezystywności uziemienie może przejmować prądy piorunowe płynące przez
grunt wskutek pobliskich wyładowań doziemnych.
1.2.12 Uziom
Część lub zespół części uziemienia zapewniająca bezpośrednie połączenie elektryczne z ziemią i
rozpraszający w niej prąd piorunowy.
1.2.13 Uziom otokowy
Uziom tworzący zamkniętą pętlę wokół budowli pod lub na powierzchni ziemi.
1.2.14 Uziom fundamentowy
Uziom umieszczony w betonowym fundamencie budowli.
1.2.15 Zastępcza rezystancja uziemienia
Stosunek wartości szczytowych napięcia do prądu uziemienia, które na ogół nie występują równocześnie.
Umownie służy on za wskaźnik skuteczności uziemienia.
1.2.16 Napięcie uziemienia
Różnica potencjałów między uziemieniem a ziemią odniesienia.
1.2.17 Naturalna część urządzenia piorunochronnego (LPS)
Część, która pełni funkcję ochrony odgromowej, ale nie jest instalowana specjalnie w tym celu.
Uwaga. - Niektóre przykłady stosowania tego terminu są następujące:
- zwód naturalny;
- naturalny przewód odprowadzający;
- uziom naturalny.
1.2.18 Instalacje metalowe
Ciągi elementów metalowych chronionej przestrzeni, które mogą tworzyć drogę dla prądu piorunowego, jak:
rurociągi, poręcze schodowe, szyny dźwigów, ciągi wentylacyjne, grzewcze i klimatyzacyjne oraz wzajemnie
połączona stal zbrojeniowa.
1.2.19 Szyna wyrównawcza
Szyna, za pomocą której łączone są z urządzeniem piorunochronnym (LPS) metalowe instalacje, zewnętrzne
części przewodzące, linie energetyczne i telekomunikacyjne oraz inne przewody.
1.2.20 Przewód wyrównawczy
Przewód przeznaczony do wyrównywania potencjałów.
1.2.21 Wzajemnie połączona stal zbrojeniowa
Struktura stalowa obiektu traktowana jako galwanicznie ciągła.
1.2.22 Niebezpieczne iskry
Nieakceptowalne wyładowanie elektryczne wywołane przez prąd piorunowy wewnątrz chronionej
przestrzeni.
1.2.23 Bezpieczny odstęp
Minimalna odległość między dwiema przewodzącymi częściami chronionej przestrzeni, między którymi nie
może wystąpić niebezpieczna iskra.
1.2.24 Ogranicznik przepięć
Urządzenie przeznaczone do ograniczania napięcia udarowego między dwiema częściami w obrębie
chronionej przestrzeni, takie jak: iskiernik, odgromnik lub urządzenie półprzewodnikowe.
1.2.25 Zacisk probierczy
Złącze zaprojektowane i zastosowane w celu ułatwienia elektrycznych prób i pomiarów części składowych
urządzenia piorunochronnego (LPS).
1.2.26 Zewnętrzne urządzenie piorunochronne (LPS) izolowane od chronionej przestrzeni
Urządzenie piorunochronne (LPS), którego zwody i przewody odprowadzające są usytuowane w taki sposób,
że droga prądu piorunowego nie ma kontaktu z chronioną przestrzenią.
1.2.27 Zewnętrzne urządzenie piorunochronne (LPS) nieizolowane od chronionej przestrzeni
Urządzenie piorunochronne, którego zwody i przewody odprowadzające są usytuowane w taki sposób, że
droga prądu piorunowego może mieć kontakt z chronioną przestrzenią.
1.2.28 Obiekty zwykłe
Obiekty zwykłe są obiektami przeznaczonymi do celów zwyczajnych albo handlowych, przemysłowych,
rolniczych, i biurowych, albo mieszkalnych.
1.2.29 Poziom ochrony
Termin służący klasyfikacji urządzenia piorunochronne (LPS) zgodnie z jego skutecznością.
Uwaga. - Termin ten wyraża prawdopodobieństwo, z jakim urządzenie piorunochronne (LPS) chroni
przestrzeń przed skutkami piorunowymi.
1.3 Obiekty żelbetowe
Struktura stalowa w obrębie żelbetowego obiektu jest traktowana jako galwanicznie ciągła, jeżeli spełnia
następujące warunki:
a) ok. 50% prętów pionowych i poziomych ma połączenie spawane lub solidnie powiązane;
b) pręty pionowe są spawane lub zachodzą na siebie na długość równą co najmniej 20-krotnej ich średnicy i
są solidnie powiązane;
c) zapewniona jest ciągłość galwaniczna stali zbrojeniowej między poszczególnymi prefabrykowanymi
elementami zbrojonego betonu.
2. Zewnętrzne urządzenie piorunochronne (LPS)
2.1 Zwody
2.1.1 Postanowienia ogólne
Prawdopodobieństwo udaru piorunowego penetrującego do chronionej przestrzeni jest znacznie
zmniejszone, gdy zwody są zaprojektowane właściwie. Zwody mogą być utworzone przez dowolną
kombinację następujących elementów:
1) prętów;
2) rozpiętych przewodów;
3) przewodów ułożonych w postaci sieci.
2.1.2 Rozmieszczanie
Układ zwodów jest odpowiedni, jeżeli są spełnione wymagania wg tablicy 1. Przy projektowaniu zwodów
może być stosowana niezależnie, lub w dowolnej kombinacji, metoda:
a) kąta ochronnego;
b) toczącej się kuli;
c) wymiarowania sieci.
Uwaga. - Dalsze informacje na temat metod i zależności między rozmieszczeniem zwodów a poziomami
ochrony będą podane w przewodniku B przyszłej publikacji IEC, dotyczącej konstrukcji urządzeń
piorunochronnych.
2.1.3 Konstrukcja
W przypadku izolowanego urządzenia piorunochronnego (LPS) odległość między zwodami a dowolną
metalową instalacją w obrębie chronionej przestrzeni powinna być większa niż odstęp bezpieczny określony
w p. 3.2.
W przypadku urządzenia piorunochronnego (LPS) nieizolowanego od przestrzeni chronionej, zwody mogą
być instalowane bezpośrednio na dachu lub z niewielkim odstępem pod warunkiem, że prąd piorunowy nie
spowoduje szkody.
Do wyznaczenia przestrzeni chronionej przed udarem piorunowym powinny być rozpatrywane tylko
rzeczywiste wymiary zwodów metalowych.
2.1.4 „Naturalne” części składowe
Następujące części budowli mogą być rozpatrywane jako „naturalne” elementy zwodów:
a) metalowe pokrycia chronionych przestrzeni, pod warunkiem, że:
- zapewniona jest trwała ciągłość elektryczna między różnymi ich częściami;
- warstwa metalowa ma grubość nie mniejszą niż wartość t podana w tablicy 2, jeżeli istnieje konieczność
zachowania środków ostrożności przeciwko perforacji lub uwzględnienia problemów nagrzania miejscowego;
- warstwa metalowa ma grubość nie mniejszą niż 0,5 mm, jeżeli jest dopuszczalna perforacja pokrycia lub
nie ma niebezpieczeństwa zapalenia pod spodem jakiś łatwopalnych substancji;
- nie są one pokryte materiałem izolacyjnym;
- niemetalowe materiały na lub nad warstwą metalową mogą być wyłączone z chronionej przestrzeni.
b) metalowe elementy konstrukcji dachu (więźba, połączona wzajemnie stal zbrojenia itp.), poniżej
niemetalowego pokrycia dachu, pod warunkiem, że ta ostatnia część może być wyłączona z chronionej
przestrzeni;
c) metalowe części, takie jak: rynny, ornamenty, poręcze itp., których przekrój jest nie mniejszy niż
przewidziany w normie dla zwodów;
d) metalowe rury i zbiorniki, pod warunkiem, że są one wykonane z materiału o grubości nie mniejszej niż
2,5 mm i że w przypadku ich perforacji nie będą wytworzone niebezpieczne lub w inny sposób
nietolerowane sytuacje;
e) metalowe rury i ogólnie zbiorniki pod warunkiem, że są one wykonane z materiału o grubości nie
mniejszej niż grubość t z tablicy 2 i że wzrost temperatury wewnętrznej powierzchni w punkcie uderzenia
piorunu nie stworzy zagrożenia.
Uwagi. - 1. - Pokrycie cienką warstwą farby ochronnej, warstwą asfaltu grubości 0,5 mm lub warstwą PVC
grubości 1 mm nie jest uznawane za izolację.
2. - użycie rurociągu jako części składowej zwodu jest ograniczone do szczególnych przypadków (w
przygotowaniu).
2.2 Przewody odprowadzające
2.2.1 Postanowienia ogólne
W celu zmniejszenia możliwości występowania niebezpiecznych iskier, przewody odprowadzające należy
układać tak, aby na drodze od punktu uderzenia pioruna do ziemi:
a) istniało kilka równoległych dróg prądowych;
b) długości dróg prądowych były jak najmniejsze.
Przewody odprowadzające powinny być tak usytuowane, aby w stopniu możliwym do osiągnięcia tworzyły
bezpośrednią kontynuację zwodów.
2.2.2 Rozmieszczenie przewodów w izolowanym urządzeniu (LPS)
Jeżeli zwód składa się z prętów na oddzielnych masztach (lub na jednym maszcie), to dla każdego masztu
jest wymagany przynajmniej jeden przewód odprowadzający.
W przypadku masztów wykonanych z metalu lub z wzajemnie połączonej stali zbrojeniowej nie jest
wymagany dodatkowy przewód odprowadzający.
Jeżeli zwód składa się z oddzielnych przewodów poziomych (lub z jednego przewodu), to na każdym ich
krańcu jest potrzebny przynajmniej jeden przewód odprowadzający.
Jeżeli zwód tworzy sieć przewodów, to niezbędny jest przynajmniej jeden przewód odprowadzający na
każdej konstrukcji wsporczej.
2.2.3 Rozmieszczenie przewodów w nieizolowanym urządzeniu (LPS)
Przewody odprowadzające powinny być tak rozmieszczane wokół obrysu chronionej przestrzeni, aby średnia
odległość między nimi nie była większa niż odległości podane w tablicy 3. W każdym przypadku niezbędne
są przynajmniej dwa przewody odprowadzające.
Uwagi. - 1. - Średnia odległość między przewodami odprowadzającymi jest skorelowana z bezpiecznym
odstępem, podanym w p. 3.2. Jeżeli odległość ta jest większa niż odległości podane w tablicy 3, to odstępy
bezpieczne powinny być odpowiednio zwiększone.
2. - Preferuje się jednakową odległość między przewodami odprowadzającymi wokół obwodu. Jeżeli jest to
możliwe, to przewód odprowadzający powinien być usytuowany w pobliżu każdego narożnika obiektu.
Przewody odprowadzające powinny być połączone za pomocą poziomych przewodów opasujących przy
powierzchni ziemi i wyżej w odstępach pionowych co 20 m.
2.2.4 Konstrukcja
W przypadku izolowanego urządzenia piorunochronnego, odległość między systemem przewodów
odprowadzających i instalacjami metalowymi chronionej przestrzeni powinna być większa niż bezpieczny
odstęp podany w p. 3.2.
Przewody odprowadzające urządzenia piorunochronnego nie izolowanego od chronionej przestrzeni mogą
być zainstalowane jak następuje:
- jeżeli ściana jest wykonana z materiału niepalnego, to przewody odprowadzające mogą być umieszczane
na powierzchni ściany lub w jej wnętrzu;
- jeżeli ściana jest wykonana z materiału palnego, to przewody odprowadzające mogą być umieszczane na
powierzchni ściany, pod warunkiem, że wzrost ich temperatury pod wpływem prądu piorunowego nie jest
groźny dla materiału ściany;
- jeżeli ściana jest wykonana z materiału palnego i wzrost temperatury przewodów odprowadzających jest
groźny, to przewody odprowadzające powinny być umieszczone w taki sposób, by odstęp między nimi a
przestrzenią chronioną był zawsze większy niż 0,1 m. Montażowe uchwyty metalowe mogą mieć kontakt ze
ścianą.
Uwaga. - Przewody odprowadzające nie powinny być instalowane w rynnach lub w rurach spustowych nawet
jeżeli są one pokryte materiałem izolacyjnym. Oddziaływanie wilgoci w rynnach prowadzi do intensywnej
korozji przewodu odprowadzającego. Zaleca się rozmieszczać przewody odprowadzające w taki sposób, aby
zapewnić im dostęp do drzwi i okien.
Przewody odprowadzające powinny być instalowane wzdłuż trasy prostej i pionowej, tak aby zapewnić im
najkrótszą bezpośrednią drogę do ziemi. Należy unikać tworzenia się pętli. Gdzie jest to niemożliwe, odstęp
s, mierzony w przerwie między dwoma punktami przewodu i długość l przewodu między tymi punktami
powinna odpowiadać postanowieniom p. 3.2 (patrz rysunek 1).
2.2.5 „Naturalne” części składowe
Następujące części obiektu mogą być uznane za „naturalne” przewody odprowadzające:
a) instalacje metalowe pod warunkiem, że:
- ciągłość galwaniczna pomiędzy różnymi częściami jest zapewniona na stałe, zgodnie z wymaganiami p.
2.4.2;
- ich wymiary są co najmniej równe wymiarom standardowych przewodów odprowadzających;
Uwagi. - 1. - Metalowe instalacje mogą być pokryte materiałem izolacyjnym.
2. - Użycie rur jako przewodów odprowadzających jest ograniczone do szczególnych przypadków (w
przygotowaniu).
b) konstrukcje metalowe obiektu;
c) wzajemnie połączone elementy stalowe obiektu;
Uwaga. - W przypadku naprężanego betonu, należy zwrócić uwagę na ryzyko niedopuszczalnych wpływów
mechanicznych, częściowo wskutek prądów piorunowych, częściowo jako konsekwencja przyłączenia do
urządzenia piorunochronnego.
d) elementy fasad, szyny profilowe i konstrukcja wsporcza metalowych fasad pod warunkiem, że:
- ich wymiary odpowiadają wymaganiom dla przewodów odprowadzających i ich grubość nie jest mniejsza
niż 0,5 mm;
- ich ciągłość galwaniczna w kierunku pionowym odpowiada wymaganiom p. 2.4.2, albo odległość pomiędzy
częściami metalowymi nie przekracza 1 mm i powierzchnia zachodzenia na siebie elementów ma co
najmniej 100 cm
2
.
Poziome przewody otokowe nie są konieczne, jeżeli ramy metalowe konstrukcji stalowej, lub połączona stal
zbrojeniowa obiektu wykorzystywane jako przewody odprowadzające.
2.2.6 Zaciski probiercze
W miejscu przyłączenia uziemienia każdy przewód odprowadzający, z wyjątkiem „naturalnych” przewodów
odprowadzających, powinien być wyposażony w zacisk probierczy.
Zacisk ten powinien dać się rozłączyć za pomocą narzędzi, ale normalnie powinien być połączony.
2.3 Układy uziemień
2.3.1 Wymagania ogólne
Dla odprowadzenia do ziemi prądu piorunowego bez powodowania groźnych przepięć, bardziej istotne są
wymiary i ukształtowanie układu uziomowego niż znamionowa wartość jego rezystancji. Jednakże, ogólnie
rzecz biorąc, jest zalecana mała wartość rezystancji uziemienia.
Z punktu widzenia ochrony odgromowej preferowany i odpowiedni we wszystkich przypadkach (np. do
ochrony odgromowej urządzeń elektroenergetycznych niskiego napięcia i urządzeń telekomunikacyjnych)
jest jeden układ uziomowy o zintegrowanej strukturze.
Zaleca się aby układy uziomowe, które z innych powodów powinny być odseparowane, były przyłączone do
wspólnego układu za pomocą połączeń wyrównawczych zgodnie z p. 3.1.
Uwagi. - 1. - Warunki separacji i przyłączenia innych układów uziemieniowych są zwykle określane przez
uprawnione władze krajowe.
2. - Poważne problemy dotyczące korozji mogą wystąpić, gdy łączone są ze sobą układy uziemiające,
wykorzystujące różne materiały.
2.3.2 Uziomy
Stosowane mogą być następujące typy uziomów: pojedyncze lub wielokrotne uziomy otokowe, uziomy
pionowe (lub pochyłe), uziomy promieniowe lub uziomy fundamentowe.
Płyty i małe maty kratowe (oczkowe) są dopuszczalne, ale ze względu na korozję, zwłaszcza na
połączeniach powinny być - gdy to tylko możliwe - pomijane.
Uziom w postaci kilku właściwie rozmieszczonych przewodów jest preferowany przed pojedynczym długim
przewodem w ziemi. Minimalne długości uziomów, korespondujące z poziomami ochrony przy różnych
rezystywnościach gruntu, są podane na rysunku 2.
Uziomy głębokie są jednak skuteczne tam, gdzie rezystywność gruntu maleje z głębokością i gdzie podłoża
o małej rezystywności występują na głębokościach większych niż grubość podłoża, do którego są zwykle
wprowadzane uziomy prętowe.
2.3.3 Układy uziemiające w ogólnych warunkach
W uziemieniach są stosowane dwa podstawowe typy układów uziomowych.
2.3.3.1 Układ typu A
Układ tego typu jest złożony z promieniowych albo pionowych uziomów. Każdy przewód odprowadzający
powinien być przyłączony co najmniej do jednego oddzielnego uziomu, złożonego z przewodu albo
promieniowego, albo pionowego (lub pochyłego).
Uziom powinien się składać z co najmniej dwu przewodów.
Minimalna długość każdego przewodu wynosi:
l
1
- w przypadku poziomych uziomów promieniowych lub
0,5 l
1
- w przypadku uziomów pionowych (lub pochyłych); przy czym
l
1
- minimalna długość uziomów promieniowych, podana w odpowiedniej części rysunku 2.
Jeżeli na obszarze omawianego uziomu występuje zagrożenie dla ludzi lub zwierząt, to dla tego typu uziomu
powinny być przyjęte specjalne środki.
W gruntach o małej rezystywności można nie brać pod uwagę minimalnych długości z rysunku 2 pod
warunkiem, że zostanie osiągnięta rezystancja uziemienia o wartości mniejszej niż 10 Ω.
Uwagi. - 1. - W przypadku uziomów złożonych powinna być rozpatrywana całkowita ich długość.
2. - Układ typu A jest odpowiedni gdy rezystywność gruntu jest mała i obiekty są małe.
2.3.3.2 Układ typu B
W przypadku uziomu otokowego (lub fundamentowego) średni promień r obszaru objętego przez uziom nie
powinien być mniejszy niż długość l
1
zgodnie z warunkiem,
r ≥ l
1
dla którego l
1
przyjmuje wartość z rysunku 2 odpowiednio do aktualnego poziomu ochrony: I i II do IV.
Gdy wymagana długość l
1
jest większa niż dana wartość r, to powinien być wykonany dodatkowy uziom:
promieniowy lub pionowy (lub pochyły), którego długość l
r
(pozioma) i l
v
(pionowa) są wyrażone
zależnościami
l
r
= l
1
- r
i
2.3.4 Układy uziemiające w szczególnych warunkach
Kiedy zgodnie z rozdziałem 3 wymagane jest połączenie wyrównawcze, ale nie jest wymagane zewnętrzne
urządzenie piorunochronne, to jako uziom może być zastosowany przewód poziomy o długości l
1
lub
pionowy (lub pochyły) o długości 0,5 l
1
.
Do tego celu może być wykorzystane uziemienie instalacji elektrycznej niskiego napięcia pod warunkiem, że
ogólna długość uziomów nie będzie mniejsza niż l
1
- w przypadku uziomów poziomych, lub 0,5 l
1
- w
przypadku uziomów pionowych (lub pochyłych).
Uwaga. - Przyszły komentarz IEC będzie zawierał informację na temat warunków, w których nie jest
wymagana ochrona zewnętrzna.
2.3.5 Instalowanie uziomów
Zewnętrzny uziom otokowy powinien być w zasadzie zakopany na głębokości co najmniej 0,5 m, ale nie
bliżej niż 1 m od ścian.
Uziomy powinny być instalowane na zewnątrz chronionej przestrzeni na głębokości co najmniej 0,5 m i
rozmieszczane możliwie równomiernie, aby zminimalizować efekty elektrycznych sprzężeń w ziemi.
Pogrążane w ziemi uziomy powinny być instalowane w taki sposób, aby umożliwiały ich kontrolę w czasie
budowy.
Głębokość pogrążania i typ uziomu powinny sprzyjać minimalizacji efektów korozji, wysuszania i
przemarzania gruntu, a przez to stabilizować zastępczą rezystancję uziemienia. Zaleca się, aby pierwszy
metr pionowego uziomu nie był uznawany za skuteczny w warunkach zamarzania. W przypadku gołej skały
jest zalecany wyłącznie układ uziemiający typu B.
2.3.6 Uziomy naturalne
Połączone wzajemnie stalowe zbrojenie betonu lub inne odpowiednie podziemne konstrukcje metalowe,
których charakterystyki odpowiadają wymaganiom p. 2.5, mogą być wykorzystywane jako uziomy. Jeżeli
metalowe zbrojenie betonu jest wykorzystane jako uziom, to szczególna troska powinna być zwrócona na
połączenia, aby zapobiec mechanicznemu rozbijaniu betonu.
Uwaga. - W przypadku betonu naprężanego należy zwrócić uwagę na skutki przepływu prądu piorunowego,
który może wytwarzać niedopuszczalne naprężenia mechaniczne.
2.4 Zaciski i połączenia
2.4.1 Zaciski
Zwody i przewody odprowadzające powinny mieć pewne połączenia, aby elektrodynamiczne lub
przypadkowe siły mechaniczne (np. wibracje, zsuwanie się zwałów śniegu itp.) nie powodowały obluzowania
lub przerwania przewodów.
Uwaga. - Oszacowanie wymiarów zacisków jest w trakcie rozważań.
2.4.2 Połączenia
Liczba połączeń wzdłuż przewodów powinna być zminimalizowana. Połączenia powinny być wykonane
pewnie w sposób taki, jaki daje twarde lutowanie, spawanie, karbowanie, skręcanie lub zaciskanie.
Uwaga. - Oszacowanie wymiarów połączeń jest w trakcie rozważań.
2.5 Materiały i wymiary
2.5.1 Materiały
Stosowane materiały powinny wytrzymywać bez uszkodzeń elektryczne i elektromagnetyczne oddziaływania
prądu piorunowego i przewidywane naprężenia przypadkowe.
Materiał i wymiary powinny być wybierane z uwzględnieniem możliwości powstawania korozji zarówno
chronionego obiektu, jak i urządzenia piorunochronnego (LPS).
Części składowe urządzenia piorunochronnego (LPS) mogą być wykonane z materiałów wyszczególnionych
w tablicy 4, przy zapewnieniu odpowiedniej przewodności elektrycznej i odporności na korozję. Inne metale
mogą być użyte, jeżeli mają one równoważne właściwości mechaniczne, elektryczne i chemiczne (korozja).
2.5.2 Wymiary
Minimalne wymiary są podane w tablicy 5.
Uwagi. - 1. - W celu uniknięcia problemów mechanicznych lub korozyjnych wartości te mogą być
zwiększone.
2. - Dalsze wymiary są rozpatrywane.
2.5.3 Zabezpieczenie przed korozją
Gdzie występuje ryzyko korozji, tam materiały powinny być dobierane i wymiarowane zgodnie z tablicą 4 i
postanowieniami p. 2.5.2.
3. Wewnętrzna ochrona odgromowa
3.1 Połączenia wyrównawcze (EB)
3.1.1 Postanowienia ogólne
Ekwipotencjalizacja jest ważnym środkiem do zredukowania zagrożenia pożarowego i wybuchowego oraz
zagrożenia życia w chronionej przestrzeni.
Ekwipotencjalizacja jest osiągana za pomocą przewodów wyrównawczych lub ograniczników przepięć,
łączących urządzenie piorunochronne (LPS), konstrukcję metalową obiektu, metalowe instalacje,
zewnętrzne części przewodzące oraz elektryczne i telekomunikacyjne instalacje w obrębie chronionej
przestrzeni.
Zainstalowane urządzenie piorunochronne (LPS) może mieć wpływ na instalacje metalowe poza przestrzenią
chronioną. Należy mieć to na uwadze podczas projektowania takiego urządzenia. Połączenia wyrównawcze
(EB) mogą być również niezbędne w zewnętrznych instalacjach metalowych.
Jeżeli nie jest stosowane zewnętrzne urządzenie piorunochronne (LPS), a wymagana jest ochrona przed
oddziaływaniem piorunowym na wchodzące instalacje, to powinny być zastosowane połączenia
wyrównawcze (EB).
3.1.2 Połączenia wyrównawcze instalacji metalowych
Połączenia wyrównawcze (EB) powinny być wykonane:
a) w piwnicy lub przy powierzchni ziemi. Przewody wyrównawcze powinny być przyłączone do szyny
wyrównawczej wykonanej i zainstalowanej w taki sposób, by łatwo była dostępna do kontroli. Szyna
wyrównawcza powinna być połączona z uziemieniem. W obiektach rozległych należy zainstalować więcej niż
jedną szynę wyrównawczą, zapewniając ich wzajemne połączenie;
b) nad ziemią w odstępach pionowych nie przekraczających 20 m, jeżeli obiekty są wyższe niż 20 m. Szyny
wyrównawcze powinny być przyłączone do przewodów poziomych, łączących otokowo przewody
odprowadzające (patrz p. 2.2.3);
c) tam, gdzie wymagania dotyczące zbliżeń nie są spełnione (patrz p. 3.2), w przypadku:
- obiektu żelbetowego z wzajemnie połączonym zbrojeniem;
- obiektu o konstrukcji stalowej;
- obiektu z równoważnymi właściwościami ekranującymi.
Połączenia wyrównawcze (EB), wyszczególnione w b) i c), nie są zwykle konieczne w przypadku
wewnętrznych instalacji metalowych obiektu.
W przypadku izolowanego urządzenia piorunochronnego (LPS) połączenia wyrównawcze są wymagane tylko
na poziomie powierzchni ziemi.
Jeżeli w przewodach instalacji gazowej lub wodociągowej występują wstawki izolacyjne, to powinny być one
zbocznikowane za pomocą ograniczników przepięć (p. 1.2.24), dostosowanych do warunków pracy.
Ekwipotencjalizacja (EB) może być dokonana za pomocą:
- przewodów wyrównawczych, tam gdzie nie jest zapewniona ciągłość galwaniczna w sposób naturalny.
Jeżeli całkowity prąd pioruna lub zasadnicza jego część płynie przez połączenie wyrównawcze, to minimalne
przekroje przewodów wyrównawczych powinny odpowiadać danym z tablicy 6. Dla innych przypadków
przekroje są podane w tablicy 7;
- ograniczników przepięć, tam gdzie przewody wyrównawcze nie są dozwolone.
Uwagi. - 1. - Patrz również: IEC Publ. 364-4-41 p. 413.1.2.
2. - Ważny jest sposób, w jaki to osiągane, i powinien być on przedyskutowany z odnośnymi władzami,
ponieważ mogą być wymagania sprzeczne.
3. - Wymagania dotyczące charakterystyk ograniczników przepięć są w trakcie rozważań.
Ograniczniki przepięć powinny być instalowane tak, aby mogły być w sposób ciągły kontrolowane.
3.1.3 Połączenia wyrównawcze zewnętrznych części przewodzących
W przypadku zewnętrznych części przewodzących, połączenia wyrównawcze (EB) powinny być wykonywane
możliwie najbliżej punktów wejściowych do obiektu. Należy oczekiwać, że zasadnicza część prądu
piorunowego popłynie przez połączenia wyrównawcze. A zatem powinny być stosowane wymagania podane
w p. 3.1.2.
3.1.4 Połączenia wyrównawcze instalacji metalowych, elektrycznych i telekomunikacyjnych oraz
zewnętrznych części przewodzących w szczególnych warunkach
Jeżeli ochrona zewnętrzna nie jest wymagana, to instalacje metalowe, elektryczne i telekomunikacyjne oraz
zewnętrzne części przewodzące należy połączyć z uziemieniem na poziomie powierzchni ziemi w sposób
odpowiadający wymaganiom p. 2.3.4.
Uwaga. - Ma to zastosowanie w odniesieniu do obiektów określonych przez uprawnione instytucje.
3.1.5 Połączenia wyrównawcze instalacji elektrycznych i telekomunikacyjnych w zwykłych przypadkach
Połączenia wyrównawcze (EB) instalacji elektrycznych i telekomunikacyjnych powinny być ustalane zgodnie
z p. 3.1.2. Połączenia te powinny być wykonywane możliwie najbliżej punków wejściowych do obiektu.
Jeżeli przewody są ekranowane lub umieszczone w kanałach metalowych, to zwykle wystarczy połączyć
tylko osłony, pod warunkiem, że osłony te przedstawiają sobą taką rezystancję, że spadek napięcia na tej
rezystancji nie będzie stwarzał zagrożenia dla kabla i przyłączonego wyposażenia.
Wszystkie przewody linii powinny być połączone bezpośrednio lub pośrednio. Przewody pod napięciem
powinny być połączone z urządzeniem piorunochronnym (LPS) wyłącznie za pomocą ograniczników
przepięć. W układzie TN przewody PE lub PEN powinny być połączone bezpośrednio z urządzeniem
piorunochronnym.
Uwagi. - 1. - Sposób, w jaki jest to osiągnięte, jest ważny i powinien być przedyskutowany z odnośnymi
władzami, i ponieważ mogą być sprzeczne.
2. - Patrz również publikacja: IEC 50 (826) - definicja 826-04-06.
3.2 Zbliżenia instalacji do urządzenia piorunochronnego (LPS)
Aby uniknąć niebezpiecznych iskier, w przypadku gdy połączenia wyrównawcze nie mogą być wykonane,
powinien być zwiększony odstęp izolacyjny s pomiędzy urządzeniem piorunochronnym i instalacjami
metalowymi, jak również pomiędzy zewnętrznymi częściami przewodzącymi i liniami, ponad odstęp
bezpieczny d, zgodnie z zależnością:
s ≥ d
gdzie:
k
i
zależy od wybranego poziomu ochrony urządzenia piorunochronnego LPS (tablica 8)
k
c
zależy od geometrycznej konfiguracji (patrz rysunek 3, 4, 5)
k
m
zależy od materiału izolacyjnego (patrz tablica 9)
l(m) jest długością mierzoną wzdłuż przewodu odprowadzającego od punktu rozpatrywanego zbliżenia do
punktu najbliższego połączenia wyrównawczego.
Zależność ta jest ważna, jeżeli odległość między przewodami odprowadzającymi jest rzędu 20 m.
Uwagi. - 1. - Zależności dla innych odstępów są rozważane.
2. - W przypadku obiektów żelbetowych z połączoną wzajemnie stalą zbrojeniową i w przypadku obiektów o
konstrukcji stalowej lub obiektów o równoważnych właściwościach ekranujących wymagania dotyczące
zbliżeń są zwykle spełnione.
3.3 Ochrona przed zagrożeniem życia
Najważniejszym środkiem ochrony przed zagrożeniem życia w chronionej przestrzeni jest połączenie
wyrównawcze (EB).
Uwaga. - Inne środki są rozważane.
4. Projektowanie, utrzymanie i badania urządzenia piorunochronnego
(LPS)
4.1 Projektowanie
Skuteczność urządzenia piorunochronnego (LPS) maleje przy przejściu od poziomu I do poziomu IV.
Uwagi. - 1. - Skuteczność urządzenia piorunochronnego dla każdego poziomu ochrony jest przedmiotem
rozważań.
2. - Właściwy poziom ochrony powinien być wybrany na podstawie wymagań władz krajowych.
3. - Kryteria wyboru poziomów ochrony są przedmiotem rozważań.
Optymalne technicznie i ekonomicznie projektowanie urządzenia piorunochronnego (LPS) jest możliwe tylko
wtedy, gdy etapy tego projektowania są skorelowane z fazami projektowania i budowy obiektu, który ma
być chroniony. W szczególności w projektowaniu samego obiektu powinna być przewidziana możliwość
wykorzystania jego części metalowych jako części urządzenia piorunochronnego (LPS).
4.2 Użytkowanie i badania
4.2.1 Zakres badań
Celem badań jest upewnienie się, że:
a) urządzenie piorunochronne (LPS) jest zgodne z projektem;
b) wszystkie części składowe urządzenia piorunochronnego są w dobrym stanie, spełniają przypisane im w
projekcie zadanie i nie występuje na nich korozja;
c) wszystkie później wykonane instalacje lub konstrukcje powinny być włączone do chronionej przestrzeni
przez przyłączenie do urządzenia piorunochronnego (LPS) lub przez jego rozbudowę.
4.2.2 Porządek badań
Badania powinny być wykonane zgodnie z p. 4.2.1, w następującej kolejności:
- badanie w czasie budowy obiektu, by skontrolować pogrążane uziomy;
- badanie po zainstalowaniu urządzenia piorunochronnego (LPS), wykonane zgodnie z podpunktami a) i b);
- badania okresowo powtarzane, wykonywane zgodnie z podpunktami a), b) i c), w odstępach czasowych
określanych w zależności od charakteru chronionej przestrzeni i problemów korozji;
- badania dodatkowe wykonywane zgodnie z podpunktami a), b) i c), po zmianach lub naprawach, lub gdy
wiadomo, że obiekt był uderzony przez piorun.
4.2.3 Użytkowanie
Regularne badania należą do podstawowych warunków niezawodnego użytkowania urządzenia
piorunochronnego (LPS). Wszystkie zaobserwowane uszkodzenia powinny być naprawiane bez zwłoki.
Tablice
Tablica 1. Rozmieszczenie zwodów zgodnie z poziomem ochrony (patrz p. 2.1.2)
Poziom
h(m)
20
30
45
60
wymiar oka
Uwaga. — Inne wysokości są w opracowaniu.
Tablica 2. Minimalna grubość metalowych blach lub rur w urządzeniu piorunochronnym
(patrz p. 2.1.4)
Uwaga. - Inne grubości są rozważane.
Tablica 3. Średnia odległość między przewodami odprowadzającymi zgodnie z poziomem
ochrony (patrz p. 2.2.3)
Tablica 4. Materiały urządzenia piorunochronnego (LPS) i warunki stosowania (patrz p.
2.5.1)
ochrony
R(m)
α°
α°
α°
α°
sieci (m)
I
20
25
*
*
*
5
II
30
35
25
*
*
10
III
45
45
35
25
*
10
IV
60
55
45
35
25
20
* W tych przypadkach tylko tocząca się kula i sieć.
Poziom ochrony
Materiał
Grubość t (mm)
I do IV
Fe
4
Cu
5
Al
7
Poziom ochrony
Średnia odległość (m)
I
10
II
15
III
20
IV
25
Materiał
Zastosowanie
Korozja
Na otwartym
powietrzu
W ziemi
W
betonie
Odporność
Zwiększenie przez
Elektrolityczna
z
Miedź
Drut Linka Jako
powłoka
Drut Linka Jako
powłoka
-
Na wiele
substancji
Silnie skoncentrowane
chlorki Związki siarki
Materiały organiczne
-
Stal
cynkowana
na gorąco
Drut Linka
Drut
Drut
Duża, nawet
w gruntach
kwaśnych
-
Miedzią
Tablica 5. Minimalne wymiary materiałów urządzenia piorunochronnego (patrz p. 2.5.2)
Tablica 6. Minimalne przekroje przewodów wyrównawczych przenoszących zasadniczą część
prądu pioruna (patrz p. 3.1.2)
Tablica 7. Minimalne przekroje przewodów wyrównawczych przenoszących nieznaczną część
prądu pioruna (patrz p. 3.1.2)
Tablica 8. Zbliżenie instalacji do urządzenia piorunochronnego (LPS); wartości
współczynnika k
i
(patrz p. 3.2)
Tablica 9. Zbliżenie instalacji do urządzenia piorunochronnego (LPS); wartości
współczynnika k
m
(patrz p. 3.2)
Rysunek 1 - Pętla w przewodzie odprowadzającym (patrz p. 2.2.4)
Stal
nierdzewna
Drut Linka
Drut
-
Na wiele
substancji
Woda z rozpuszczonymi
chlorkami
-
Aluminium
Drut Linka
-
-
-
Czynniki zasadowe
Miedzią
Ołów
Drut Jako powłoka Drut Jako powłoka -
Na dużą
koncentrację
rsiaczanów
Grunty kwaśne
Miedzią
Poziom ochrony
Materiał
Zwód (mm
2
)
Przewód odprowadzający (mm
2
)
Uziom (mm
2
)
I do IV
Cu
35
16
50
Al
70
25
-
Fe
50
50
80
Poziom ochrony
Materiał
Przekrój (mm
2
)
I do IV
Cu
16
Al
25
Fe
50
Poziom ochrony
Materiał
Przekrój (mm
2
)
I do IV
Cu
6
Al
10
Fe
16
Poziom ochrony
k
i
I
0,1
II
0,075
III i IV
0,05
Materiał
k
m
Powietrze
1
Dielektryk stały
0,5
Rysunek 2. - Minimalna długość l
1
uziomu zgodnie z poziomami ochrony (patrz p. 2.3.2 i p.
2.3.3). Poziomy II do IV są niezależne od rezystywności gruntu l.
Rysunek 3. - Zbliżenie instalacji do urządzenia piorunochronnego (LPS).
Wartość współczynnika k
c
w jednowymiarowej konfiguracji (patrz p. 3.2)
Rysunek 4. - Zbliżenie instalacji do urządzenia piorunochronnego (LPS).
Wartość współczynnika k
c
w dwuwymiarowej konfiguracji (patrz p. 3.2)
Załącznik krajowy NA (informacyjny)
NORMY POWOŁANE W TREŚCI NORMY MIĘDZYNARODOWEJ I ICH KRAJOWE ODPOWIEDNIKI
UWAGA. - ZALECA SIĘ SPRAWDZIĆ, CZY PODANE W WYKAZIE NORMY I ICH ODPOWIEDNIKI KRAJOWE NIE
SĄ ZAKTUALIZOWANE
Normy powołane w IEC Odpowiedniki krajowe
IEC 50(826):1982: - PN-IEC 60050-826:2000 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki. Instalacje
elektryczne w obiektach budowlanych
A1:1990
A2:1995
A3:1998
IEC 364-4-41 (1982)
zastąpiona normą:
IEC 364-4-41:1992 - PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona
dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa
A1:1996
A1:1999
N2) Odpowiedniki krajowe - patrz załącznik krajowy NA
N3) Odsyłacz krajowy: Skrót utworzony od terminu angielskiego Equipotential Bonding.