1

U Z A S A D N I E N I E

Rozporz

ą

dzenie stanowi wykonanie upowa

ż

nienia zawartego w art. 22 ust. 2

pkt 2 lit. a i b ustawy z dnia 7 wrze

ś

nia 1991 r. o systemie o

ś

wiaty (Dz. U. z 2004 r.

Nr 256, poz. 2572, z pó

ź

n. zm.). Na podstawie tego przepisu, minister wła

ś

ciwy do

spraw o

ś

wiaty i wychowania zobowi

ą

zany jest do wydania rozporz

ą

dzenia

okre

ś

laj

ą

cego podstawy programowe wychowania przedszkolnego oraz kształcenia

ogólnego w poszczególnych typach szkół.

Zmianie – w stosunku do obecnie obowi

ą

zuj

ą

cych przepisów rozporz

ą

dzenia

Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy

programowej

wychowania

przedszkolnego

oraz

kształcenia

ogólnego

w

poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, z pó

ź

n. zm.) – ulegaj

ą

:

1) podstawa programowa wychowania przedszkolnego (zał

ą

cznik nr 1 do

obowi

ą

zuj

ą

cego rozporz

ą

dzenia);

2) podstawa programowa kształcenia ogólnego dla:

a) szkół podstawowych i gimnazjów (zał

ą

cznik nr 2 do obowi

ą

zuj

ą

cego

rozporz

ą

dzenia),

b) liceów

ogólnokształc

ą

cych,

liceów

profilowanych,

techników,

uzupełniaj

ą

cych liceów ogólnokształc

ą

cych i techników uzupełniaj

ą

cych

(zał

ą

cznik nr 4 do obowi

ą

zuj

ą

cego rozporz

ą

dzenia);

c) zasadniczych szkół zawodowych (zał

ą

cznik nr 5 do obowi

ą

zuj

ą

cego

rozporz

ą

dzenia).

Nie ulega natomiast zmianie podstawa programowa kształcenia ogólnego dla:

1) uczniów z upo

ś

ledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym

w szkołach podstawowych i gimnazjach (zał

ą

cznik nr 3 do obowi

ą

zuj

ą

cego

rozporz

ą

dzenia);

2) szkół policealnych (zał

ą

cznik nr 7 do obowi

ą

zuj

ą

cego rozporz

ą

dzenia);

3) szkół specjalnych przysposabiaj

ą

cych do pracy dla uczniów z upo

ś

ledzeniem

umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów

z niepełnosprawno

ś

ciami sprz

ęż

onymi (zał

ą

cznik nr 8 do obowi

ą

zuj

ą

cego

rozporz

ą

dzenia).

W rozporz

ą

dzeniu nie okre

ś

la si

ę

ju

ż

podstawy programowej kształcenia ogólnego

dla szkół ponadpodstawowych (zał

ą

cznik nr 6 do obowi

ą

zuj

ą

cego rozporz

ą

dzenia),

bowiem od roku szkolnego 2009/2010 szkoły te nie b

ę

d

ą

ju

ż

funkcjonowały.

2

Podstawa programowa okre

ś

la cele i tre

ś

ci nauczania, umiej

ę

tno

ś

ci uczniów

oraz zadania wychowawcze szkoły, które s

ą

uwzgl

ę

dniane odpowiednio w

programach wychowania przedszkolnego oraz w programach nauczania. Regulacja

tre

ś

ci kształcenia w j

ę

zyku efektów kształcenia, poprzez okre

ś

lenie wymaga

ń

na

koniec ka

ż

dego etapu edukacyjnego, ma na celu precyzyjne okre

ś

lenie tego, czego

szkoła zobowi

ą

zana jest nauczy

ć

przeci

ę

tnego ucznia. Przywi

ą

zanie szczególnej

wagi do efektów kształcenia, dokonuj

ą

ce si

ę

aktualnie w systemach edukacji krajów

Europy, b

ę

dzie szło w parze ze zwi

ę

kszeniem autonomii szkoły w zakresie

kształtowania procesu kształcenia. Pozwoli to szkole na taki dobór metod nauczania,

który – w kontek

ś

cie uwarunkowa

ń

jej pracy – w sposób optymalny zapewni

osi

ą

gni

ę

cie opisanych w podstawie efektów kształcenia. Precyzyjny opis wymaga

ń

na koniec ka

ż

dego etapu kształcenia zapewni tak

ż

e spójno

ść

procesu nauczania w

obr

ę

bie całego systemu szkolnictwa.

Sformułowanie podstawy programowej kształcenia ogólnego w j

ę

zyku

wymaga

ń

(główne kierunki oraz cele kształcenia w danej dziedzinie sformułowane s

ą

w j

ę

zyku wymaga

ń

ogólnych, za

ś

tre

ś

ci nauczania oraz oczekiwane umiej

ę

tno

ś

ci

sformułowane s

ą

w j

ę

zyku wymaga

ń

szczegółowych) stanowi tak

ż

e pierwszy krok do

wypełnienia zalece

ń

Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w

sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia si

ę

przez całe

ż

ycie

(Dz. Urz. UE C z 6.05.2008 r., str. 1).

Oprócz korzy

ś

ci płyn

ą

cych z precyzyjnego okre

ś

lenia wiadomo

ś

ci i

umiej

ę

tno

ś

ci, które ucze

ń

zdobywa na ka

ż

dym etapie kształcenia, celem

rozporz

ą

dzenia jest tak

ż

e poprawa jako

ś

ci edukacji, osi

ą

gni

ę

cie spójnego

programowo procesu kształcenia, dostosowanego do mo

ż

liwo

ś

ci i indywidualnych

potrzeb uczniów oraz uwzgl

ę

dniaj

ą

cego zwi

ę

kszone aspiracje edukacyjne uczniów i

młodzie

ż

y.

We współczesnych badaniach edukacyjnych identyfikowane s

ą

trzy

podstawowe obszary kształcenia: umiej

ę

tno

ść

czytania ze zrozumieniem,

umiej

ę

tno

ś

ci matematyczne oraz umiej

ę

tno

ść

rozumowania wła

ś

ciwego dla nauk

przyrodniczych, które ł

ą

cznie stanowi

ą

o przygotowaniu ucznia do dalszej drogi

zawodowej i edukacyjnej, niezale

ż

nie od jej szczegółowego profilu. Tylko w obszarze

czytania ze zrozumieniem wyniki polskich uczniów w tych badaniach s

ą

3

zadowalaj

ą

ce; w pozostałych dwóch - wyniki polskich uczniów wypadaj

ą

poni

ż

ej

przeci

ę

tnego wyniku dla krajów wysokorozwini

ę

tych, zrzeszonych w OECD. Z tych

bada

ń

wynika,

ż

e najwi

ę

ksz

ą

słabo

ś

ci

ą

kształcenia ogólnego w polskim systemie

o

ś

wiaty jest niedostateczne rozwijanie umiej

ę

tno

ś

ci samodzielnego my

ś

lenia

uczniów. Tymczasem szeroko rozumiana umiej

ę

tno

ść

rozumowania jest dzi

ś

potrzebna ka

ż

demu dla sprawnego poruszania si

ę

w

ś

wiecie natłoku informacji oraz

rozumienia otaczaj

ą

cego

ś

wiata. Szkoła powinna rozwija

ć

u uczniów umiej

ę

tno

ść

rozumowania,

za

ś

podstawa

programowa

kształcenia

ogólnego

powinna

koncentrowa

ć

uwag

ę

nauczycieli na realizacji tego zadania.

Wprowadzenie w 1999 r. gimnazjów przedłu

ż

yło powszechne kształcenie

ogólne o rok. Zamiast dawnej o

ś

mioklasowej szkoły podstawowej, ka

ż

dy ucze

ń

w

nowej szkole podstawowej i gimnazjum ł

ą

cznie otrzymał dziewi

ęć

lat powszechnego

kształcenia ogólnego, zako

ń

czonego egzaminem zewn

ę

trznym. Zmiana ta przyniosła

pozytywne rezultaty, znacznie ograniczaj

ą

c odsetek uczniów wypadaj

ą

cych

najsłabiej w porównawczych badaniach mi

ę

dzynarodowych i przyczyniła si

ę

do

wyrównywania szans edukacyjnych jednocze

ś

nie poprawiaj

ą

c

ś

redni wynik całej

populacji polskich uczniów. Jednak

ż

e, zało

ż

enia przyj

ę

tego w aktualnie

obowi

ą

zuj

ą

cej podstawie programowej,

ż

e w trakcie nauki w gimnazjum pomie

ś

ci si

ę

cały cykl kształcenia ogólnego nie udaje si

ę

efektywnie zrealizowa

ć

.

Ponadto,

wprowadzenie

obowi

ą

zkowego

rocznego

przygotowania

przedszkolnego w 2004 r. wydłu

ż

yło wprawdzie edukacj

ę

o rok, ale program

kształcenia przedszkolnego nie został w sposób zadawalaj

ą

cy powi

ą

zany z

programem kształcenia wczesnoszkolnego: z jednej strony w „zerówce” dziecko

sp

ę

dza zbyt wiele czasu na zaj

ę

ciach typowo szkolnych; z drugiej – nauczanie

pocz

ą

tkowe dzieci zaledwie o kilka miesi

ę

cy starszych stanowi dla wielu z nich zbyt

wysoko ustawion

ą

przeszkod

ę

.

Przedmiotowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz

kształcenia ogólnego uwzgl

ę

dnia aspiracje przewa

ż

aj

ą

cej (znacznie wi

ę

kszej ni

ż

podczas tworzenia obecnej podstawy) cz

ęś

ci uczniów do zdobycia przynajmniej

wykształcenia

ś

redniego oraz konieczno

ść

pogł

ę

bionego kształcenia ka

ż

dego

absolwenta szkoły ko

ń

cz

ą

cej si

ę

egzaminem maturalnym w zakresie wybranych

przedmiotów w celu zdobycia przez ka

ż

dego ucznia gł

ę

bokiej wiedzy w zakresie jego

zainteresowa

ń

i uzdolnie

ń

, co w efekcie zapewni mu tak

ż

e lepsze przygotowanie do

podj

ę

cia studiów wy

ż

szych.

4

Wprowadzane zmiany zapewni

ą

konsekwentn

ą

ci

ą

gło

ść

programow

ą

od

chwili pierwszego kontaktu dziecka ze szkoł

ą

a

ż

do uzyskania ko

ń

cowego

ś

wiadectwa. Powi

ą

zanie programowe gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej

umo

ż

liwi przede wszystkim spokojn

ą

, pełn

ą

realizacj

ę

podstawowego zakresu

wykształcenia ogólnego.

Celem zmian jest równie

ż

zwi

ę

kszenie mo

ż

liwo

ś

ci indywidualizacji nauki

poprzez pewne zró

ż

nicowanie programu w zale

ż

no

ś

ci od zainteresowa

ń

uczniów

oraz lepsze przygotowanie uczniów do podj

ę

cia nauki w szkołach wy

ż

szych i

aktywno

ś

ci na rynku pracy.

Przy opracowywaniu przedmiotowej podstawy programowej uwzgl

ę

dniono

polityki horyzontalne Unii Europejskiej (polityk

ę

równo

ś

ci płci, społecze

ń

stwa

informacyjnego oraz zrównowa

ż

onego rozwoju). Podstawa programowa kształcenia

ogólnego uwzgl

ę

dniania tak

ż

e Zalecania Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18

grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia si

ę

przez całe

ż

ycie (2006/962/WE). Wpisuje si

ę

równie

ż

w realizacj

ę

zało

ż

e

ń

Strategii Lizbo

ń

skiej

w obszarze edukacji, takich jak: poprawa efektywno

ś

ci i jako

ś

ci kształcenia, poprawa

dost

ę

pno

ś

ci edukacji dla wszystkich, zbli

ż

enie kształcenia do

ż

ycia, podniesienie

poziomu umiej

ę

tno

ś

ci kluczowych, poło

ż

enie nacisku na kształcenia w kierunkach

technicznych,

ś

cisłych i przyrodniczych.

Przewiduje si

ę

,

ż

e zmiany programowe przyczyni

ą

si

ę

do osi

ą

gni

ę

cia celów

okre

ś

lonych przez Komisj

ę

Europejsk

ą

w Programie „Edukacja i Szkolenia 2010”,

takich jak: rozwijanie kompetencji kluczowych (porozumiewanie si

ę

w j

ę

zyku

ojczystym, porozumiewanie si

ę

w j

ę

zykach obcych, kompetencje matematyczne i

podstawowe

kompetencje

naukowo-techniczne,

kompetencje

informatyczne,

kompetencje społeczne i obywatelskie, umiej

ę

tno

ść

uczenia si

ę

, rozwi

ą

zywania

problemów w twórczy sposób, inicjatywno

ść

i przedsi

ę

biorczo

ść

,

ś

wiadomo

ść

i

ekspresja kulturalna), co przyczyni si

ę

od osi

ą

gania lepszych wyników polskich

uczniów w mi

ę

dzynarodowych badaniach OECD/PISA, zwi

ę

kszenia odsetka osób z

wykształceniem minimum

ś

rednim, lepszego przygotowania do studiów (zwłaszcza

na kierunkach matematycznych, innych nauk

ś

cisłych i technicznych) oraz

aktywno

ś

ci na rynku pracy.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia

ogólnego został opracowany przez zespół ponad 100 ekspertów, zło

ż

ony z wybitnych

przedstawicieli polskiego

ś

wiata nauki oraz do

ś

wiadczonych nauczycieli, metodyków

5

i pracowników systemu egzaminacyjnego. Przygotowana przez ten zespół wst

ę

pna

wersja projektu została poddana szerokiej konsultacji społecznej. Eksperci

przeanalizowali ponad 2,5 tysi

ą

ca opinii i uwag oraz ponad 200 recenzji

sporz

ą

dzonych na zamówienie Ministerstwa Edukacji Narodowej przez ekspertów w

poszczególnych dziedzinach kształcenia.

Rozporz

ą

dzenie jest realizowane przy dofinansowaniu ze

ś

rodków

Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał

Ludzki, priorytet III, tytuł projektu „Doskonalenie podstawy programowej wychowania

przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół pod

k

ą

tem jej zgodno

ś

ci z wymogami gospodarki opartej na wiedzy”.

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli,

oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania

przedszkolnego (zał

ą

cznik nr 1 do rozporz

ą

dzenia) opisuje podstawowe zało

ż

enia

wspomagania rozwoju i edukacji dzieci obj

ę

tych wychowaniem przedszkolnym.

Wymienia on obszary działalno

ś

ci edukacyjnej przedszkola, dla których okre

ś

lone s

ą

kompetencje, którymi powinny charakteryzowa

ć

si

ę

dzieci pod koniec wychowania

przedszkolnego. Opis tych kompetencji jest na tyle precyzyjny, by dzieci

rozpoczynaj

ą

ce nauk

ę

w szkole, były do niej przygotowane – niezale

ż

nie od tego, do

jakiej formy edukacji przedszkolnej ucz

ę

szczały.

W podstawie programowej wychowania przedszkolnego okre

ś

lono równie

ż

zalecane warunki i sposób realizacji tej podstawy. W

ś

ród tych zalece

ń

nale

ż

y

wskaza

ć

przede wszystkim przeprowadzanie przez nauczyciela przedszkola

diagnozy przedszkolnej w roku szkolnym poprzedzaj

ą

cym termin rozpocz

ę

cia przez

dziecko nauki w szkole. Celem diagnozy ma by

ć

zgromadzenie informacji, które

pomog

ą

nauczycielom przedszkola opracowa

ć

i zrealizowa

ć

indywidualny program

wspomagania i korygowania rozwoju ka

ż

dego dziecka, tak aby było ono jak najlepiej

przygotowane do nauki w szkole.

Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego b

ę

dzie realizowana

od roku szkolnego 2009/2010 w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w

szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego.

6

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych

(zał

ą

cznik nr 2 do rozporz

ą

dzenia) obejmuje dwa etapy edukacyjne: etap I (klasy I-

III szkoły podstawowej) oraz etap II (klasy IV-VI szkoły podstawowej).

Dotychczasowe kształcenie zintegrowane (I etap – klasy I-III) okre

ś

la si

ę

mianem

edukacji wczesnoszkolnej, której celem jest stopniowe i mo

ż

liwie łagodne

przeprowadzenie dzieci z kształcenia cało

ś

ciowego do nauczania przedmiotowego w

wy

ż

szych klasach szkoły podstawowej. Z uwagi na mo

ż

liwo

ś

ci rozwojowe ucznia

klasy I, zakres wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci ustalony został odr

ę

bnie dla ucznia

ko

ń

cz

ą

cego klas

ę

I oraz – w formie wymaga

ń

– dla ucznia ko

ń

cz

ą

cego klas

ę

III.

Wymagania te zostały sformułowane w sposób zakładaj

ą

cy przeprowadzenie ucznia

przez ten etap w sposób jak najbardziej przyjazny i zach

ę

caj

ą

cy do podejmowania

indywidualnej aktywno

ś

ci oraz współpracy z innymi uczniami.

Zakres wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci, jakimi ma dysponowa

ć

ucze

ń

ko

ń

cz

ą

cy

klas

ę

pierwsz

ą

, a pó

ź

niej klas

ę

trzeci

ą

ustalono tak, by nauczyciel mógł je

zrealizowa

ć

z uczniami o przeci

ę

tnych mo

ż

liwo

ś

ciach. Przedmiotowa podstawa

programowa edukacji wczesnoszkolnej umo

ż

liwia w szczególno

ś

ci indywidualizacj

ę

nauczania, ze wzgl

ę

du na ró

ż

nice dojrzało

ś

ci, które obserwuje si

ę

pomi

ę

dzy dzie

ć

mi.

Dla podkre

ś

lenia ci

ą

gło

ś

ci procesu edukacji, w podstawie programowej

edukacji wczesnoszkolnej wyodr

ę

bnione zostały poszczególne obszary edukacyjne:

edukacja polonistyczna, j

ę

zyk obcy, edukacja muzyczna, edukacja plastyczna,

edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna, zaj

ę

cia

komputerowe, zaj

ę

cia techniczne, wychowanie fizyczne oraz etyka. Okre

ś

lono

równie

ż

wiadomo

ś

ci i umiej

ę

tno

ś

ci wymagane po zako

ń

czeniu tego etapu

edukacyjnego dla przedmiotu j

ę

zyk mniejszo

ś

ci narodowej lub etnicznej oraz j

ę

zyk

regionalny – j

ę

zyk kaszubski. Edukacja w tych obszarach jest w sposób spójny

skorelowana zarówno z wychowaniem przedszkolnym, jak te

ż

z nauk

ą

na kolejnych

etapach edukacyjnych.

Edukacja wczesnoszkolna - tak jak dotychczas - b

ę

dzie realizowana w formie

kształcenia zintegrowanego.

Dla II etapu edukacyjnego (klasy IV-VI) okre

ś

la si

ę

podstaw

ę

programow

ą

dla

nast

ę

puj

ą

cych przedmiotów: j

ę

zyk polski, j

ę

zyk obcy, muzyka, plastyka, historia

i społecze

ń

stwo, przyroda, matematyka, zaj

ę

cia techniczne, zaj

ę

cia komputerowe,

wychowanie fizyczne, etyka, j

ę

zyk mniejszo

ś

ci narodowej lub etnicznej oraz j

ę

zyk

7

regionalny – j

ę

zyk kaszubski. W stosunku do obowi

ą

zuj

ą

cej podstawy programowej

wyodr

ę

bniony został dodatkowy przedmiot – wychowanie do

ż

ycia w rodzinie,

którego tre

ś

ci nauczania s

ą

w dotychczas obowi

ą

zuj

ą

cej podstawie programowej

uwzgl

ę

dnione jedynie w ramach

ś

cie

ż

ki edukacyjnej wychowanie do

ż

ycia w

społecze

ń

stwie (moduł – wychowanie do

ż

ycia w rodzinie).

Podstawa programowa kształcenia ogólnego nie zawiera na

ż

adnym z etapów

edukacyjnych dotychczasowych

ś

cie

ż

ek edukacyjnych – tre

ś

ci tych

ś

cie

ż

ek zostały w

pełni uwzgl

ę

dnione w podstawie programowej poszczególnych zaj

ęć

edukacyjnych.

Przykładowo, na II etapie edukacyjnym elementy edukacji medialnej b

ę

d

ą

realizowa

ć

wszyscy nauczyciele w ramach prowadzonych zaj

ęć

. Edukacja ekologiczna i

prozdrowotna b

ę

dzie realizowana w szczególno

ś

ci w ramach przedmiotu przyroda

oraz wychowanie fizyczne, wychowanie do

ż

ycia w społecze

ń

stwie (moduł edukacja

regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie oraz moduł wychowanie patriotyczne i

obywatelskie) – w ramach przedmiotów historia i społecze

ń

stwo, j

ę

zyk polski,

plastyka i muzyka.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych b

ę

dzie

realizowana pocz

ą

wszy od roku szkolnego 2009/2010 w I klasach szkół

podstawowych. W pozostałych klasach szkoły podstawowej, do czasu zako

ń

czenia

cyklu kształcenia w tej szkole, stosuje si

ę

dotychczasow

ą

podstaw

ę

programow

ą

. W

klasach realizuj

ą

cych dotychczasow

ą

podstaw

ę

programow

ą

dopuszcza si

ę

stosowanie nowej podstawy programowej dla przedmiotów j

ę

zyk obcy nowo

ż

ytny,

wychowanie fizyczne i etyka w celu ułatwienia organizowania przez szkoł

ę

zaj

ęć

z

tych przedmiotów. Szczególnie w przypadku małych szkół, optymalne wprowadzenie

nowych rozwi

ą

za

ń

organizacyjnych proponowanych dla tych przedmiotów, mo

ż

e

wymaga

ć

wprowadzenia ich od razu dla dwóch lub trzech roczników uczniów.

Decyzj

ę

w tej sprawie b

ę

dzie podejmował dyrektor szkoły (po uzyskaniu pozytywnej

opinii rady pedagogicznej).

W zał

ą

czniku nr 4 do rozporz

ą

dzenia okre

ś

lona została podstawa

programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów (III etap edukacyjny) i szkół

ponadgimnazjalnych (IV etap edukacyjny), których uko

ń

czenie umo

ż

liwia uzyskanie

ś

wiadectwa dojrzało

ś

ci po zdaniu egzaminu maturalnego. W rozporz

ą

dzeniu

zł

ą

czono

programowo

gimnazjum

i

szkoł

ę

ponadgimnazjaln

ą

,

w

celu

unowocze

ś

nienia programu szkoły i unikni

ę

cie mało skutecznej, dwukrotnej

8

pospiesznej realizacji tych samych tre

ś

ci programowych. Z dotychczasowych

do

ś

wiadcze

ń

wynika,

ż

e okres 3 lat jest zbyt krótki, by pomie

ś

ci

ć

w nim pełny cykl

kształcenia ogólnego i uzyska

ć

satysfakcjonuj

ą

ce efekty kształcenia. Zł

ą

czenie

programowe gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej polegaj

ą

ce na wydłu

ż

eniu

powszechnego kształcenia w gimnazjum o kształcenie w szkole ponadgimnazjalnej

spowoduje, i

ż

uczniowie uzyskaj

ą

solidne podstawy wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci w ka

ż

dej

dziedzinie kształcenia.

Dla gimnazjum okre

ś

lona została podstawa programowa dla nast

ę

puj

ą

cych

przedmiotów: j

ę

zyk polski, j

ę

zyki obce nowo

ż

ytne, muzyka, plastyka, historia, wiedza

o społecze

ń

stwie, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka, informatyka,

wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpiecze

ń

stwa, wychowanie do

ż

ycia w

rodzinie, etyka, j

ę

zyk mniejszo

ś

ci narodowej lub etnicznej oraz j

ę

zyk regionalny -

kaszubski. W stosunku do dotychczasowej podstawy programowej dla III etapu

edukacyjnego wyodr

ę

bniony został jeden dodatkowy przedmiot, tj. edukacja dla

bezpiecze

ń

stwa, dla którego ustalona została podstawa programowa (dotychczas dla

gimnazjum była przewidziana

ś

cie

ż

ka edukacyjna edukacja obronna).

Ponadto, dla gimnazjum okre

ś

la si

ę

podstaw

ę

programow

ą

dla dwóch przedmiotów,

które b

ę

d

ą

miały charakter uzupełniaj

ą

cy, tj. zaj

ę

cia artystyczne oraz zaj

ę

cia

techniczne. Wprowadzenie tych zaj

ęć

w szkole ma na celu umo

ż

liwienie odkrywania

i rozwijania indywidualnych zdolno

ś

ci i zainteresowa

ń

uczniów oraz wzbogacenie

oferty szkoły.

Na IV etapie edukacyjnym przedmioty b

ę

d

ą

mogły by

ć

nauczane w zakresie

podstawowym lub w zakresie rozszerzonym:

1) tylko w zakresie podstawowym - przedmioty: wiedza o kulturze, podstawy

przedsi

ę

biorczo

ś

ci, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpiecze

ń

stwa,

wychowanie do

ż

ycia w rodzinie i etyka;

2) w zakresie podstawowym i w zakresie rozszerzonym:

a) j

ę

zyk polski, j

ę

zyk obcy nowo

ż

ytny na poziomie IV.1, matematyka,

j

ę

zyk mniejszo

ś

ci narodowej lub etnicznej oraz j

ę

zyk regionalny – j

ę

zyk

kaszubski; ucze

ń

realizuje zakres podstawowy albo zakres rozszerzony

(wymagania szczegółowe dla zakresu rozszerzonego obejmuj

ą

tak

ż

e

wszystkie wymagania szczegółowe dla zakresu podstawowego),

9

b) historia, wiedza o społecze

ń

stwie, geografia, biologia, chemia, fizyka i

informatyka; ucze

ń

obowi

ą

zkowo realizuje zakres podstawowy (zakres

rozszerzony stanowi kontynuacj

ę

nauczania danego przedmiotu w

zakresie podstawowym);

3) tylko w zakresie rozszerzonym: historia muzyki, historia sztuki, j

ę

zyk łaci

ń

ski

i kultura antyczna, filozofia.

Dla uczniów, którzy wybior

ą

kształcenie w zakresie rozszerzonym z przedmiotów

matematyczno-przyrodnicznych

przewidziany

jest

dodatkowo

przedmiot

uzupełniaj

ą

cy historia i społecze

ń

stwo, który poszerzy ich wiedz

ę

w zakresie nauk

humanistycznych oraz kształtuje postawy obywatelskie. Natomiast, dla uczniów,

którzy wybieraj

ą

kształcenie w zakresie rozszerzonym z przedmiotów humanistycz-

nych przewidziany jest dodatkowo przedmiot uzupełniaj

ą

cy przyroda, który poszerzy

ich wiedz

ę

w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych.

Na III i IV etapie edukacyjnym wprowadza si

ę

ponadto przedmioty uzupełniaj

ą

ce,

które maj

ą

na celu dostosowania oferty szkoły do zainteresowa

ń

uczniów:

1) na III etapie edukacyjnym - zaj

ę

cia artystyczne oraz zaj

ę

cia techniczne;

2) na IV etapie edukacyjnym - zaj

ę

cia artystyczne oraz ekonomia w praktyce.

Podstawa

programowa

kształcenia

ogólnego

dla

gimnazjów

i

szkół

ponadgimnazjalnych nie zawiera dotychczasowych

ś

cie

ż

ek edukacyjnych, których

tre

ś

ci zostały uwzgl

ę

dnione w podstawach programowych poszczególnych

przedmiotów.

Podstawa programowa dla gimnazjów i szkół ponadgimanzjalnych b

ę

dzie

wdra

ż

ana stopniowo, tj.:

a) od roku szkolnego 2009/2010 w klasach I gimnazjum;

b) od roku szkolnego 2012/2013 w klasach I liceów ogólnokształc

ą

cych, liceów

profilowanych i techników;

c) od roku szkolnego 2015/2016 w klasach I uzupełniaj

ą

cych liceów

ogólnokształc

ą

cych i techników uzupełniaj

ą

cych.

W pozostałych klasach tych szkół – do czasu zako

ń

czenia cyklu kształcenia w tych

szkołach – b

ę

dzie stosowana dotychczasowa podstawa programowa. Dyrektor

szkoły, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej, b

ę

dzie mógł postanowi

ć

10

o stosowaniu nowej podstawy programowej dla przedmiotów: j

ę

zyk obcy nowo

ż

ytny,

wychowanie fizyczne i etyka w pozostałych klasach gimnazjum. Proponuje si

ę

, aby

równie

ż

w szkołach ponadgimnazjalnych, w których nowa podstawa programowa

b

ę

dzie realizowana pocz

ą

wszy od roku szkolnego 2012/2013 w klasach I tych szkół,

ju

ż

w roku szkolnym 2009/2010 mo

ż

liwe było stosowanie nowej podstawy

programowej dla przedmiotów j

ę

zyk obcy nowo

ż

ytny, wychowanie fizyczne i etyka, w

celu stopniowego wdra

ż

ania szkoły do nowych rozwi

ą

za

ń

organizacyjnych

proponowanych w nauczaniu tych przedmiotów. W tym przypadku równie

ż

decyzja

b

ę

dzie nale

ż

ała do dyrektora szkoły (po uzyskaniu pozytywnej opinii rady

pedagogicznej).

Zał

ą

cznik nr 5 do rozporz

ą

dzenia zawiera podstaw

ę

programow

ą

kształcenia ogólnego dla zasadniczych szkół zawodowych. Poniewa

ż

dobre

wykształcenie ogólne nie tylko wspomaga wykonywanie wyuczonego zawodu, ale

tak

ż

e stanowi baz

ę

do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz ewentualnej ich

zmiany, dla zasadniczych szkół zawodowych okre

ś

la si

ę

ten sam katalog

przedmiotów ogólnokształc

ą

cych jak dla szkół ponadgimnazjalnych, których

uko

ń

czenie umo

ż

liwia uzyskanie

ś

wiadectwa dojrzało

ś

ci po zdaniu egzaminu

maturalnego, czyli: j

ę

zyk polski, j

ę

zyk obcy nowo

ż

ytny, historia, wiedza o

społecze

ń

stwie, podstawy przedsi

ę

biorczo

ś

ci, geografia, biologia, chemia, fizyka,

matematyka, informatyka, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpiecze

ń

stwa,

wychowanie do

ż

ycia w rodzinie i etyka, j

ę

zyk mniejszo

ś

ci narodowej lub etnicznej

oraz j

ę

zyk regionalny - kaszubski (dotychczas obowi

ą

zuj

ą

ca podstawa programowa

nie przewiduje w zasadniczej szkole zawodowej przedmiotów biologia i chemia).

Tylko dla j

ę

zyka polskiego i matematyki okre

ś

lono dla zasadniczych szkół

zawodowych odr

ę

bne wymagania. W przypadku pozostałych przedmiotów

obowi

ą

zywa

ć

b

ę

dzie podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół

ponadgimnazjalnych, których uko

ń

czenie umo

ż

liwia uzyskanie

ś

wiadectwa

dojrzało

ś

ci po zdaniu egzaminu maturalnego, z tym

ż

e wył

ą

cznie w zakresie

podstawowym. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla zasadniczych szkół

zawodowych nie zawiera dotychczasowych

ś

cie

ż

ek edukacyjnych, których tre

ś

ci

zostały w cało

ś

ci uwzgl

ę

dnione w podstawach programowych poszczególnych

przedmiotów. Edukacja w szkole ponadgimnazjalnej, w tym równie

ż

zasadniczej

szkoły zawodowej b

ę

dzie zamykała rozpocz

ę

ty w gimnazjum cykl kształcenia

11

ogólnego, który zapewni wszystkim uczniom solidne podstawy wykształcenia

ogólnego.