Archiwizacja danych

www.hakin9.org

25

A

rchiwizacja (backupy) danych dla większo-

ści użytkowników komputerów osobistych jest

często zagadnieniem pozostającym na margi-

nesie. Najczęściej przypominamy sobie o znaczeniu

zabezpieczenia danych, gdy je utracimy. Celem tego

artykułu jest próba przełamania barier oraz zachęce-

nie do wykonywania archiwizacji najważniejszych da-

nych. Może nadszedł już czas, aby zakupić dysk ze-

wnętrzny i przeznaczyć go do tego celu.

Statystyki

Serwis dotyczący archiwizacji http://www.kabooza.com

podaje wyniki ankiety wśród użytkowników kompute-

rów osobistych w zakresie archiwizacji.

Na pytanie jak często archiwizują oni dane na kom-

puterach większość (54%) odpowiada, że nigdy. Spo-

śród archiwizujących dane 18% robi to codziennie. Aż

13% osób nie wie co to jest backup.

Użytkownicy za największe zagrożenie dla kompute-

ra wskazują wirusy komputerowe (54%). Kolejne oba-

wy dotyczą możliwości uszkodzenia dysku twardego

(31%), kradzieży (5%) oraz uszkodzenia danych spo-

wodowanych upadkiem nośnika danych (11%).

Najbardziej użytkownicy obawiają się utraty wła-

snych zdjęć (71%), własnych dokumentów (16%) oraz

własnej muzyki (4%).

Większość (66%) osób utraciło ważne zdjęcia lub

dokumenty, z czego duża część (42%) utraciła je

w ciągu ostatniego roku.

Rodzaje backupów

Mamy do wyboru różne rodzaje backupów i trybów ich

uruchamiania. Wybór zależy między innymi od ilości

wolnego miejsca na dysku, czasu jaki możemy prze-

znaczyć na archiwizowanie oraz wymaganej szybko-

ści do odzyskania danych. W Tabeli 1. wymienione zo-

stały rodzaje backupów, a w Tabeli 2. przedstawione

są różnice pomiędzy nimi.

Kompromis

Przy podejmowaniu decyzji o organizacji procesu ar-

chiwizacji warto wziąć pod uwagę kilka czynników. Na-

leży więc:

• ocenić, które dane są krytyczne i wymagają ar-

chiwizacji (archiwizowanie wszystkiego może być

zbyt kosztowne),

• określić ich rozmiar,

• określić częstotliwość zmian w tych danych,

• sprawdzić posiadane rodzaje nośników do archi-

wizacji (serwer sieciowy, dysk, CD-ROM. DVD-

ROM, pamięć taśmowa),

• oszacować rozmiar wolnej przestrzeni na nośni-

kach przeznaczonych do organizacji backupów,

• określić akceptowany czas na tworzenie archi-

wum,

• określić akceptowalny czas oczekiwania na odtwo-

rzenie pliku z archiwum,

• zachować zdrowy rozsądek.

Archiwizacja danych

Niewielu użytkowników komputerów przywiązuje

należytą wagę do archiwizacji plików. Często giną im

bezpowrotnie bezcenne dokumenty lub zdjęcia,

a niewiele trzeba, by temu zapobiec.

Aleksander Tadeusz Ćwikliński

Dowiesz się:

• o znaczeniu archiwizacji danych,
• o rodzajach archiwizacji,
• jak zorganizować proces archiwizacji,
• które narzędzia pomogą w zabezpieczeniu danych,
• jak użyć dostępnych narzędzi do zabezpieczenia danych.

Powinieneś wiedzieć:

• znajomość obsługi komputera na poziomie użytkownika.

7/2010

26

OCHRONA DANYCH

Archiwizacja danych

www.hakin9.org

27

ków z archiwum. Opóźnione działanie może spowodo-

wać utratę korelacji danych pomiędzy systemami. Je-

żeli systemy zapisują dane na tym samym wolumenie

to korzystne może okazać się oparcie backupów o ca-

ły wolumen niż o pojedyncze pliki.

Złożonym może okazać się wykonywanie backupów

baz danych, dla których należy zachować ciągłość

działania, bo nie można ich zamknąć, w celach archi-

wizacji. Pomocne są tutaj serwery baz danych dostar-

czające mechanizmy śledzenia transakcji wykonanych

od momentu wykonania ostatniego backupu.

Narzędzia

Dostępnych jest wiele narzędzi do wykonywania bac-

kupów – komercyjnych i darmowych.

W Tabeli 3. podano wykaz niektórych darmowych

rozwiązań dostępnych dla głównych trzech systemów

Nie zawsze takie łatwe

W domowych zastosowaniach zdefiniowanie codzien-

nych backupów wydaje się wystarczające. W przy-

padku jednak, gdy mówimy o działalności gospodar-

czej i klientach utrata danych może nas sporo kosz-

tować.

Często występuje potrzeba budowania rozwiązań

umożliwiających odtworzenie danych z dowolnej chwi-

li (godzina, minuta, sekunda). Aby to było możliwe ko-

nieczne jest posiadanie rozwiązania zapewniającego

archiwizowanie danych w sposób ciągły. Wymaganie

zapewnienia ciągłości operacji może nakładać na nas

także konieczność niezwłocznego odzyskania danych

z archiwów.

W przypadku współdziałania wielu systemów infor-

matycznych krytyczne staje się jak najszybsze wykry-

cie sytuacji, gdy będzie konieczne odtworzenie pli-

Tabela 1. Rodzaje archiwów

Nazwa

Opis

Pełny (full)

Polega na archiwizacji wszystkich plików niezależnie od wcześniej robionych archiwizacji. Po utwo-

rzeniu takiego archiwum istnieje później możliwość odtworzenia wszystkich plików bezpośrednio z

tego archiwum.

Różnicowy (differential)

Jest uzupełnieniem pełnej archiwizacji. Zapisuje zmiany w plikach, które powstały od momentu wy-

konania ostatniej pełnej archiwizacji. Do odtworzenia pliku wystarczy pełne archiwum i jedno z ar-

chiwów różnicowych w zależności od daty, z której chcemy odzyskać dane.

Przyrostowy (incremental)

Jest uzupełnieniem pełnej archiwizacji. Zapisuje zmiany w plikach, które powstały od momentu wy-

konania ostatniej przyrostowej archiwizacji. Do odtworzenia pliku potrzebne jest odwołanie do peł-

nego archiwum oraz tylu archiwów przyrostowych ile zostało utworzonych od daty, z której chcemy

odzyskać dane.

Tabela 2. Różnice między rodzajami archiwów

Nazwa

Czas potrzebny

na archiwizację

Czas potrzebny

na odtworzenie archiwum

Rozmiar na dysku

Pełny

*

***

*

Różnicowy

**

**

**

Przyrostowy

***

*

***

* - najmniej korzystny

*** - najbardziej korzystny

Tabela 3. Darmowe narzędzia do archiwizacji danych

Nazwa

Link

Opis

Amanda

http://www.amanda.org/

Zaawansowany sieciowy archiwizator pozwalający na zdalną administrację.

Używa natywnych narzędzi jak GNUtar czy dump do tworzenia backupów.

Areca backup http://www.areca-backup.org/

Służy do wykonywania archiwów danych na potrzeby osobiste. Utworzone

zbiory można czytać popularnymi programami do kompresji.

backupPC

http://backuppc.sourceforge.net/

Może służyć do archiwizacji danych przedsiębiorstwa.

Bacula

http://www.bacula.org

Umożliwia zarządzanie procesem archiwizacji na poziomie przedsiębior-

stwa dla różnych rodzajów komputerów połączonych w sieć.

DirSyncPro

http://directorysync.sourceforge.net/ Proste narzędzie do synchronizacji folderów. Można uruchamiać polecenia

także z pominięciem interfejsu graficznego.

DAR

http://dar.linux.free.fr/

Uruchamiany jest z linii komend. Od wersji 2 możliwe jest podłączenie inter-

fejsu graficznego poprzez API.

7/2010

26

OCHRONA DANYCH

Archiwizacja danych

www.hakin9.org

27

operacyjnych komputerów osobistych: Windows, Li-

nux oraz Macintosh.

Backup and Restore

Umożliwia archiwizację danych w Windows 7 (dostęp-

ne opcje zależą od wersji). Przykładowy proces defi-

niowania i uruchamiania archiwizacji wygląda nastę-

pująco.

Krok 1. Przejść do panelu sterowania – Control Panel.

Krok 2. W zależności od ustawionego trybu wyświetla-

nia w panelu sterowania wybierać Back up your compu-

ter w grupie System and Security lub Backup and Re-

store.

Krok 3. Otworzy się okno umożliwiające rozpoczęcie

definiowania procesu archiwizacji.

Krok 4. W kolejnych krokach określić parametry archi-

wizacji.

Krok 5. Po zapisaniu ustawień rozpocząć archiwizację.

Krok 6. Można także śledzić zaawansowanie procesu.

Po utworzeniu archiwum możliwe będzie w przyszło-

ści odzyskanie całego zbioru plików lub wybranych

plików po naciśnięciu przycisku Restore my files na

ekranie Backup or restore your files. W przypadku

konfliktu zostaniemy zapytani o decyzję i do wyboru

pozostanie zapisanie obecnego pliku wersją z archi-

wum, rezygnacja z wykonania operacji lub utworzenie

drugiej wersji pliku.

rsync

W przypadku, gdy serwer zasobów dyskowych zbudo-

wany jest na systemie Linux, na przykład na serwerze

Samby, do zabezpieczania danych bardzo przydat-

nym może się okazać polecenie rsync. Pomoże ona

przykład w utworzeniu pełnego odzwierciedlenia da-

Rysunek 1. Ekran de�nicji archiwizacji

Rysunek 2. Parametry archiwizacji

Rysunek 3. Parametry archiwizacji

7/2010

28

OCHRONA DANYCH

Archiwizacja danych

www.hakin9.org

29

nych wraz z informacjami o uprawnieniach użytkowni-

ków i atrybutach plików. Wystarczy sprawdzić składnię

tego polecenia w manualu systemowym i można przy-

stąpić do synchronizowania zbiorów danych. Polece-

nie to umożliwia także synchronizację pomiędzy ser-

werami sieciowymi.

Poniżej opisano przykładową sekwencję operacji.

Krok 1. Podłączyć dysk zewnętrzny.

Krok 2. Zamontować dysk zewnętrzny:

mount –t reiserfs /dev/sda1 /mnt/f

Krok 3.Rozpocząć synchronizację katalogów (tutaj ar-

chiwizacja dotyczy katalogu /home):

rsync – a –v –delete /home/ /mnt/f

xcopy

Polecenie

xcopy

znane z systemu Windows posiada

bardzo wiele opcji i umożliwia wykonywanie różnych

rodzajów backupów.

• Archiwizacja pełna:

xcopy c:\home\*.* d:\backup\*.* /s

• Archiwizacja przyrostowa:

xcopy c:\home\*.* d:\backup\*.* /s /m

• Archiwizacja różnicowa

xcopy c:\home\*.* d:\backup\*.* /s /a

Podsumowanie

Do wsparcia archiwizacji danych służy wiele narzę-

dzi. Zalecałbym spośród nich wybrać odpowiednie

dla siebie i zacząć je stosować. Warto na to poświę-

cić czas. Unikniemy poważnych kłopotów i staniemy

się faktycznymi właścicielami naszych danych. Bę-

dziemy również mogli służyć radą mniej doświadczo-

nym.

Rysunek 4. Parametry archiwizacji

Rysunek 5. Parametry archiwizacji

Rysunek 6. Parametry archiwizacji

Rysunek 7. Rozpoczęcie archiwizacji.

7/2010

28

OCHRONA DANYCH

Archiwizacja danych

www.hakin9.org

29

ALEKSANDER TADEUSZ ĆWIKLIŃSKI

http://www.linkedin.com/in/alexcwiklinski . Ukończył studia informatyczne na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszaw-
skiej. Ponadto zdobył dyplom Canadian MBA w Szkole Głównej Handlowej w kooperacji z Université du Québec à Montréal.
Uzyskał między innymi certy�kat PMP z zakresu zarządzania projektami oraz certy�kat ITIL Foundation z zakresu zarządza-
nia usługami.
Posiada doświadczenie w rozwijaniu systemów informatycznych oraz kontroli jakości w obszarach obsługi klienta, rozliczeń bi-
lingowych, bankowości, podatków oraz �nansów. Zajmował się również zarządzaniem projektami i wydaniami w ramach ze-
społów międzynarodowych.
Od kilkunastu lat pracuje w �rmie telekomunikacyjnej na stanowisku menedżerskim. Do jego głównych obowiązków należy
kontrola jakości systemów informatycznych oraz wsparcie procesu wdrożeń. Wcześniej zaangażowany był bezpośrednio w roz-
wój tych systemów.
Interesuje się wsparciem informatycznym podejmowania decyzji w zarządzaniu �rmą. Ponadto śledzi zagadnienia związane
z marketingiem, a ostatnio w szczególności marketingiem przychodzącym (inbound marketing) oraz zastosowaniami portali
społecznościowych.
W pracy zawodowej, realizując zadania, stara się znajdować balans pomiędzy oczekiwaniami �rmy, a wymaganiami ze-
społów oraz indywidualnymi potrzebami pracowników. Zwraca przy tym uwagę na znaczenie komunikacji dla sukcesu tych
przedsięwzięć.
Poszukuje rozwiązań, które zwiększą ilość wolnego czasu. Odzyskany czas chciałby poświęcić na znajdowanie nowych pomy-
słów, ich dopracowywanie oraz wypoczynek.
W drodze do pracy słucha książek audio lub podcastów z zakresu zarządzania, marketingu, psychologii lub ekonomii.
Wolny czas spędza z rodziną, majsterkuje lub pracuje w ogrodzie.
Kibicuje zespołowi Renault w Formule 1, w szczególności naszemu kierowcy Robertowi Kubicy.
Kontakt z autorem: [e-mail]

Rysunek 8. Śledzenie procesu

Reklama