„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Andrzej Świderek

Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków

713[02].Z1.10

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Janina Falkowska
mgr inż. Elwira Krzemieniewska

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Marzena Więcek

Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając


Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z1.10
„Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków” zawartej w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter instalacji i urządzeń sanitarnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Zbiorniki bezodpływowe i osadniki gnilne

11

5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Urządzenia lokalnych oczyszczalni ścieków

13

5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3.

Instalacje technologiczne lokalnych oczyszczalni ścieków

18

5.3.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

20

7. Literatura

32

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Instalacja urządzeń lokalnych

oczyszczalni ścieków”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02].
W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne,
− wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
− przykładowe scenariusze zajęć,
− propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

− wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:

− pokazu z objaśnieniem,
− tekstu przewodniego,
− metody projektów,
− ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:

− plan testu w formie tabelarycznej,
− punktacje zadań,
− propozycje norm i wymagań,
− instrukcję dla nauczyciela,
− instrukcję dla ucznia,
− kartę odpowiedzi,
− zestaw zadań testowych.
− test „próba pracy”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

713[02].Z1

Technologia montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1/2/3/4.01

Prace przygotowawczo – zakończeniowe przy wykonywaniu instalacji sanitarnych

713[02].Z1/2/3/4.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[02].Z1/2/3/4.03

Montaż instalacji z rur miedzianych

713[02].Z1/2.04

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych

713[02].Z1.05

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej

713[02].Z1.06

Instalacja urządzeń do lokalnego i centralnego przygotowania ciepłej wody

użytkowej

713[02].Z1.07

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć wody

713[02].Z1.08

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych

713[02].Z1.09

Montaż instalacji kanalizacyjnej

713[02].Z1.10

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć ścieków

713[02].Z1.11

Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

− rozpoznawać rodzaje ścieków,
− rozpoznawać rodzaje sieci,
− wykonywać prace montażowe sieci wodociągowych i kanalizacyjnych zgodnie

z obowiązującymi przepisami,

− wykonywać prace przygotowawczo – zakończeniowe przy montażu sieci,
− wykonywać połączenia rur z tworzyw sztucznych, żeliwa i kamionki,
− określać zasady tworzenia sieci kanalizacyjnej i wodociągowej,
− określać zasady wykonywania wykopów,
− wykonywać prace związane z układaniem przewodów kanalizacyjnych,
− wykonywać prace zakończeniowe związane z montażem sieci wodociągowych

i kanalizacyjnych,

− stosować terminologię budowlaną i instalacyjną,
− przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
− stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
− odczytywać i interpretować rysunki budowlane i instalacyjne,
− posługiwać się dokumentacją budowlaną,
− wykonywać przedmiary i obmiary robót,
− wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
− organizować stanowiska składowania i magazynowania,
− korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

− wykonać prace przy instalacji urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków, zgodnie

z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż.,

− przygotować na podstawie wykazu (dokumentacji) materiały potrzebne do montażu

urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków,

− ocenić stan techniczny urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków do montażu,
− wykonać osadniki gnilne z kręgów betonowych,
− wykonać studnie chłonne i drenaże rozsączające,
− wykonać kontenerowe oczyszczalnie ścieków,
− wykonać filtry gruntowo – roślinne, złoża hydroponiczne, filtry mineralne,
− zamontować zbiorniki ze złożem zawieszonym napowietrzanym,
− zamontować przewody i uzbrojenie będące wyposażeniem urządzeń lokalnych

oczyszczalni ścieków,

− przeprowadzić próby szczelności zamontowanych urządzeń lokalnych oczyszczalni

ścieków,

− posłużyć się dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]
Moduł: Technologia

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1
Jednostka modułowa: Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków 713[02].Z1.10

Temat: Montaż osadnika gnilnego z kręgów betonowych.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności montażu osadnika gnilnego z kręgów
betonowych zgodnie z wytycznymi dokumentacji technicznej.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− posłużyć się dokumentacją techniczną osadników gnilnych,
− określić warunki lokalizacji osadników gnilnych,
− dobrać materiał do wykonania osadników gnilnych,
− zastosować wytyczne dokumentacji technicznej dotyczącej budowy, montażu

i eksploatacji osadników gnilnych,

− zaplanować czynności związane z montażem osadnika gnilnego,
− dobrać sprzęt, materiał i środki ochrony osobistej dla montażu osadnika,
− sporządzić kalkulację cenową,
− wskazać wady i zalety wybranego urządzenia,
− określić parametry techniczne urządzenia,
− porównać zaproponowane rozwiązanie z innymi,
− ocenić dokonany wybór pod kątem zgodności z założeniami.
Metody nauczania-uczenia się:

− ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− indywidualna.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Czas: 45 minut.
Środki dydaktyczne:

− katalogi wybranych firm zajmujących się dystrybucją lub produkcją osadników

gnilnych lub jej elementów,

− katalogi wyrobów betonowych: kręgów, przykryć, elementów prefabrykowanych,
− instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
− arkusz papieru formatu A 4,
− ołówek,
− długopis,
− gumka,
− literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

3. Przypomnienie podstawowych informacji dotyczących doboru osadników gnilnych.
4. Przypomnienie zasad lokalizacji i wykonania osadników gnilnych.
5. Zapoznanie uczniów z kryteriami oceny i wymaganiami zawartymi w instrukcji

wykonania zadania.

6. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
7. Wydanie uczniom materiałów do wykonywania ćwiczenia: katalogów firm branżowych

i instrukcji wykonania ćwiczenia.

8. Realizacja tematu:

− Każdy uczeń zapoznaje się z katalogami branżowymi.
− Każdy uczeń dobiera urządzenie zgodne z zadanymi instrukcją parametrami

technicznymi, przeznaczeniem urządzenia i wymaganiami związanymi z lokalizacją.

− Każdy uczeń planuje kolejne etapy wykonania montażu osadnika gnilnego.
− Każdy uczeń dobiera sprzęt, narzędzia i środki ochrony osobistej dla montażu

osadnika gnilnego.

− Każdy uczeń sporządza kalkulację kosztów związanych z montażem osadnika.
− Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga zaplanować czynności montażowe

urządzenia dla określonych wymagań. Podpowiada najlepsze rozwiązania.

9. Po dokonaniu wyboru uczeń próbuje dokonać analizy swojej decyzji, wskazać wady

i zalety wybranego rozwiązania, na arkuszu papieru zapisuje informacje wymagane
instrukcji wykonania ćwiczenia.

10. Uczeń wskazuje mocne i słabe strony swojej pracy.
11. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy dokonana analiza i informacje zawarte

w pracy są zgodne z założeniami.

12. Uczniowie prezentują swoje prace w kolejności wykonywania.
13. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat odbioru urządzeń lokalnych oczyszczalni
ścieków. Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do
wypowiedzi: Jakie wymagania muszą być spełnione, aby prawidłowo dokonać odbioru
urządzeń?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02]
Moduł: Technologia

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

713[02].Z1
Jednostka modułowa: Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków 713[02].Z1.10

Temat: Dobór układu technologicznego dla oczyszczania ścieków z domku

jednorodzinnego.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności dokonywania doboru układu technologicznego

lokalnego oczyszczania ścieków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

− odczytać dokumentację techniczną zadania,
− dobrać układ technologiczny dla niewielkiej jednostki osadniczej,
− porównać różne układy technologiczne odprowadzania ścieków,
− wskazać wady i zalety różnych rozwiązań odprowadzania ścieków,
− zaprezentować wykonane ćwiczenie,
− dokonać oceny ćwiczenia.

Metody nauczania-uczenia się:

− metoda burzy mózgów

Formy organizacyjne pracy uczniów:

− grupowa.

Strategia: uczenie się przez dyskusję twórczą – burzę mózgów.

Czas: 90 minut.
Środki dydaktyczne:

− dokumentacja techniczna z instrukcją zadania,

− wymagania w zakresie wykonawstwa złóż hydroponicznych,
− katalogi i warunki dla roślinności wodnej stosowanej w złożu,
− katalogi kontenerowych oczyszczalni ścieków,
− wymagania w zakresie montażu zbiorników ze złożem zawieszonym
napowietrzanym,
− katalogi i warunki dla wypełnienia złoża zawieszonego,

− katalogi przydomowych oczyszczalni ścieków z różnymi rozwiązaniami

technologicznymi,

− wymagania w zakresie montażu i wykonania poszczególnych elementów

przydomowej oczyszczalni ścieków,

− warunki techniczne wykonania i odbioru przydomowych oczyszczalni ścieków
− dokumentacja wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków i odbioru technicznego,
− wymagania w zakresie warunków eksploatacyjnych dla wybranego układu

technologicznego przydomowej oczyszczalni ścieków,

− literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem ćwiczenia jest dobór optymalnego układu technologicznego dla lokalnego
oczyszczania ścieków, porównanie różnych układów

FAZA WSTĘPNA
1. Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z metodą burzy mózgów.

2. Sprecyzowanie problemu: Jaki układ technologiczny oczyszczania ścieków byłby

optymalny dla domku jednorodzinnego zlokalizowanego na działce budowlanej
przedstawionej w dokumentacji?

3. Zebranie i posegregowanie informacji dotyczących sposobów lokalnego oczyszczania

ścieków.

4. Ustalenie składu osobowego zespołów twórczych i oceniających oraz przewodniczącego

i sekretarza.

FAZA WŁAŚCIWA
FAZA TWÓRCZA
1. Generowanie pomysłów.
2. Przeniesienie pomysłów na specjalne karty, przypisanie im znaków ewidencyjnych.

FAZA OCENY
1. Ustalenie kryteriów oceny pomysłów.
2. Analiza i ocena zebranych pomysłów.
3. Wybór pomysłu do szczegółowego rozwinięcia projektowego – dobór optymalnego

układu technologicznego.

ANALIZA

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: ,,Na czym polega eksploatacja przydomowej
oczyszczalni ścieków”? Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji
przygotuj się do wypowiedzi: Jakie szacunkowe koszty związane są z eksploatacją
proponowanego rozwiązania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

− anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Zbiorniki bezodpływowe i osadniki gnilne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla montażu zbiornika bezodpływowego z polietylenu w gruncie piaszczystym.
Podaj skład ekipy do wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania zbiorników bezodpływowych,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi zbiorników bezodpływowych z tworzyw sztucznych równej wielkości,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla montażu osadnika gnilnego z kręgów betonowych zgodnie z dokumentacją
zamieszczoną w instrukcji.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania osadników gnilnych,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, metoda tekstu przewodniego.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi materiałów do budowy osadników gnilnych,
– katalogi wyrobów betonowych: kręgów, przykryć, elementów prefabrykowanych,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Urządzenia lokalnych oczyszczalni ścieków

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj zestawienie materiałowe niezbędne do wykonania fragmentu ciągu drenażu

rozsączającego, przedstawionego w dokumentacji będącej częścią instrukcji.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją ćwiczenia,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji,
5) dokonać analizy rozwiązania wykonanego ćwiczenia,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– instrukcja wykonania ćwiczenia,
– blok techniczny formatu A4,
– dokumentacja projektowa fragmentu instalacji,
– arkusze do pisania,
– gumka,
– przybory do pisania,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj połączenie wraz z uszczelnieniem dwóch odcinków rur ceramicznych średnicy

100 mm stosowanych do drenażu rozsączającego. Zaplanuj kolejne etapy montażu drenażu
rozsączającego w gruncie. Określ warunki wykonania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) dobrać rury do wykonania połączenia,
4) dobrać materiały uszczelniające,
5) oczyścić powierzchnię końcówek rur,
6) dopasować poszczególne elementy tworzące układ ciągu drenarskiego,
7) połączyć rury w fragment drenażu,
8) zlikwidować stanowisko pracy,
9) zagospodarować odpady,
10) zaplanować kolejne etapy montażu drenażu w gruncie,
11) zapisać warunki wykonania drenażu,
12) zaprezentować efekty swojej pracy,
13) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– stół montażowy z dostępem do oświetlenia,
– 2 odcinki rury ceramicznej drenarskiej średnicy 100 mm,
– materiały do czyszczenia - do wyboru: papier ścierny drobnoziarnisty, wełna stalowa,

włókno tworzywowe, wilgotna ściereczka,

– materiały uszczelniające do wyboru: geowłóknina, papa smołowana, taśma

uszczelniająca,

– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– arkusz papieru,
– długopis,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania studni chłonnej w gruncie piaszczystym. Podaj skład ekipy
do wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania studni chłonnych,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi studni chłonnych,
– katalogi wypełnienia warstwy filtracyjnej,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania kontenerowej oczyszczalni ścieków odprowadzanych do odbiornika
wody II klasy czystości, zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji. Podaj skład
ekipy do wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonywania kontenerowych oczyszczalni ścieków,
4) zapoznać się z wytycznymi obowiązującymi w zakresie wymagań dla ścieków

odprowadzanych dla odbiorników wodnych różnych klas czystości,

5) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
6) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
7) podać skład ekipy,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi kontenerowych oczyszczalni ścieków,
– wytyczne i normy w zakresie wymagań dla ścieków wprowadzanych do odbiorników

wodnych różnej klasy czystości,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

– literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 5

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania złoża hydroponicznego do oczyszczania ścieków zgodnie

z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji. Podaj skład ekipy do wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi wykonania złóż hydroponicznych,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonywania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– wymagania w zakresie wykonawstwa złóż hydroponicznych,
– katalogi i warunki dla roślinności wodnej stosowanej w złożu,
– literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 6

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania zbiornika ze złożem napowietrzanym do oczyszczania ścieków
bytowo-gospodarczych zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji. Podaj skład ekipy
do wykonania zadania.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

3) zapoznać się z wytycznymi montażu zbiorników ze złożem zawieszonym

napowietrzanym,

4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– wymagania w zakresie montażu zbiorników ze złożem zawieszonym napowietrzanym,
– katalogi i warunki dla wypełnienia złoża zawieszonego,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.3. Instalacje technologiczne lokalnych oczyszczalni ścieków

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony

osobistej dla wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków z osadnikiem gnilnym
i drenażem rozsączającym dla budynku mieszkalnego usytuowanego w terenie
nieuzbrojonym zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji. Podaj skład ekipy do
wykonania zadania. Opracuj instrukcję eksploatacji dla lokalnej oczyszczalni.

Wskazówki do realizacji

:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi montażu elementów przydomowej oczyszczalni ścieków,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy,
6) podać skład ekipy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz projektów z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– katalogi przydomowych oczyszczalni ścieków z różnymi rozwiązaniami

technologicznymi,

– wymagania w zakresie montażu i wykonania poszczególnych elementów przydomowej

oczyszczalni ścieków,

– warunki techniczne wykonania i odbioru przydomowych oczyszczalni ścieków
– dokumentacja wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków i odbioru technicznego,
– wymagania w zakresie warunków eksploatacyjnych dla wybranego układu

technologicznego przydomowej oczyszczalni ścieków,

– wymagania w zakresie bhp,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Ćwiczenie 2

Zaproponuj lokalizację przydomowej oczyszczalni ścieków zgodnie z wytycznymi

technicznymi i dokumentacją budowlaną działki

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania,
3) zapoznać się z wytycznymi w zakresie lokalizacji przydomowych oczyszczalni ścieków,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) na arkuszu papieru zapisać, gdzie i w jakich odległościach od charakterystycznych

elementów budowlanych powinna być zlokalizowana przydomowa oczyszczalnia
ścieków,

6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– arkusz papieru,
– długopis,
– ołówek,
– gumka,
– instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– dokumentacja techniczna przydomowej oczyszczalni ścieków,
– wymagania lokalizacyjne dla przydomowych oczyszczalni ścieków,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Instalacja urządzeń lokalnych
oczyszczalni ścieków”

Test składa się z 20 zadań, z których:

− zadania 1-14 są z poziomu podstawowego,
− zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie 12, 13 lub 14 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 lub 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu

ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego,

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia

ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

1

Zastosować wytyczne układania drenażu
rozsączającego

C P

D

2

Zastosować wytyczne lokalizacji
zbiorników bezodpływowych

C P

B

3

Dobrać sposób przewietrzania warstwy
gruntu w drenażu rozsączającym

C P

B

4 Dobrać uzbrojenie szamba

C

P

C

5

Dobrać materiał dla wykonania drenażu
rozsączającego

C P

A

6

Zastosować kryteria doboru lokalnego
systemu oczyszczania ścieków

C P

D

7 Określić warunki wykonywania drenażu

B

P

C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Nr zadania

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia

ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymaga

ń

Poprawna

odpowiedź

8

Dobrać materiał dla wykonania warstwy
filtracyjnej studni chłonnej

C P

D

9

Określić wysokość wolnej przestrzeni ponad
zwierciadłem ścieków w osadniku gnilnym

B P

B

10

Określić sposób układania w wykopie
zbiornika z tworzywa sztucznego

B P

D

11

Przewidzieć zagrożenia podczas montażu
instalacji lokalnej oczyszczalni ścieków

D P

A

12

Dobrać materiał dla złoża hydroponicznego
dla oczyszczenia ścieków

C P

C

13

Wskazać technologię, dzięki której
biologiczne oczyszczanie ścieków zachodzi
w warunkach sztucznych

A P

D

14

Określić warunki przykrycia osadników
gnilnych warstwą ziemi

B P

B

15

Określić warunki prawidłowej pracy złoża
tarczowego

B PP

C

16

Dobrać sposób ułożenia drenażu w
przypadku wysokiego poziomu wód
gruntowych

C PP

B

17

Zaplanować sposób dopływu ścieków do
osadnika gnilnego

D PP

C

18 Wskazać przeznaczenie biopreparatów

A

PP

C

19

Określić cel stosowania geowłókniny
w drenażu rozsączającym

B PP

D

20

Zastosować wytyczne Prawa Budowlanego
związane z rozpoczęciem budowy zbiornika
bezodpływowego

C PP

C

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.

2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.

4. Test zawiera 20 pytań dotyczących instalacji urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków.

Pytania w teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

− w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową),

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć

Ci pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe.

8. Na rozwiązanie

testu

masz

45

minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,

– zestaw zadań testowych,

– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

I część
1. Minimalna odległość drenażu rozsączającego od studni wynosi:

a) 5 m,
b) 10 m,
c) 20 m,
d) 30 m.

2. Zbiorniki bezodpływowe powinny być oddalone od drogi minimum:

a) 1 m,
b) 2 m,
c) 5 m,
d) 10 m.

3. Do przewietrzania warstwy gruntu w drenażu rozsączającym stosowane są:

a) filtry gruntowe,
b) studzienki napowietrzające,
c) studzienki rozdzielcze,
d) złoża piaskowe.

4. Zbiornik bezodpływowy powinien być wyposażony w:

a) odsadzkę,
b) rewizję,
c) układ wentylacyjny,
d) urządzenie pomiarowe.

5. Do ułożenia drenażu rozsączającego stosuje się rury:

a) ceramiczne perforowane,
b) kamionkowe szkliwione,
c) z PVC karbowane,
d) żeliwne sferoidalne.

6. Wybór systemu oczyszczania ścieków w lokalnych oczyszczalniach zależy od:

a) kosztów inwestycji i eksploatacji,
b) popularności danej technologii,
c) rodzaju gruntu,
d) sposobu użytkowania budynku.

7. Drenażu rozsączającego nie można wybudować, gdy:

a) jest duże zanieczyszczenie wód podziemnych,
b) jest niski poziom wód gruntowych,
c) jest wysoki poziom wód gruntowych,
d) teren jest okresowo zlewany.

8. W studni chłonnej warstwę filtracyjną wykonuje się z:

a) cegły,
b) drewna,
c) geowłókniny,
d) żużla.

9. Wolna przestrzeń ponad zwierciadłem ścieków w osadniku gnilnym powinna wynosić:

a) 0,20 m,
b) 0,40 m,
c) 0,75 m,
d) 1,00 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

10. Zbiornik z tworzywa sztucznego układany w wykopie powinien:

a) być zabezpieczony deskowaniem pełnym,
b) być zabezpieczony rozporami hydraulicznymi,
c) mieć na dnie wykopu ułożoną płytę betonową,
d) mieć podsypkę z zagęszczonego piasku.

11. Prace niebezpieczne z uwagi na ryzyko wypadku podczas montażu instalacji lokalnej

oczyszczalni ścieków to prace:
a) przy łączenia rur drenarskich w wykopie,
b) na wysokości,
c) przy opuszczania zbiornika do wykopu wymiana czyszczaka,
d) przy przenoszeniu rur drenarskich.

12. W złożu hydroponicznym oczyszczanie ścieków zachodzi przy stosowaniu:

a) kory drzewnej,
b) pokruszonego marmuru,
c) roślinności wodnej,
d) wypełnienia ceramicznego.

13. Biologiczne oczyszczanie ścieków w warunkach sztucznych zachodzi na złożu:

a) gnilnym,
b) hydroponicznym,
c) kontenerowym,
d) zraszanym.

14. Osadniki gnilne powinny być przykryte warstwą ziemi o maksymalnej grubości

wynoszącej:
a) 0,50 m,
b) 0,80 m,
c) 1,00 m,
d) 1,20 m.

II część
15. Warunkiem prawidłowej pracy złoża tarczowego jest przepływ ścieków:

a) szybki z długim czasem kontaktu z błoną biologiczną,
b) szybki z krótkim czasem kontaktu z błoną biologiczną,
c) wolny z długim czasem kontaktu z błoną biologiczną,
d) wolny z krótkim czasem kontaktu z błoną biologiczną.

16. W przypadku, gdy poziom wód gruntowych jest wysoki drenaż rozsączający wykonuje

się:
a) na estakadzie,
b) na nasypie,
c) w tunelu,
d) w wykopie.

17. Dopływ ścieków do osadnika gnilnego powinien być:

a) okresowy dużymi porcjami,
b) okresowy małymi porcjami,
c) regularny ze stałą prędkością,
d) regularny ze zmienną prędkością.

18. Biopreparaty stosowane w osadnikach gnilnych powodują:

a) ograniczenie dostępu tlenu do osadnika,
b) opóźnienie rozkładu części organicznych zanieczyszczeń,
c) przyspieszenie rozkładu części organicznych zanieczyszczeń,
d) zwiększenie ilości powstających osadów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

19. Geowłóknina w drenażu rozsączającym stosowana jest do:

a) przykrycia powierzchniowego studzienki rozdzielczej,
b) wyłożenia dna wykopu drenażu rozsączającego,
c) zabezpieczenia przed napływem wód gruntowych,
d) zabezpieczenia warstwy filtracyjnej przed zanieczyszczeniem z gruntu.

20. Aby rozpocząć budowę zbiornika bezodpływowego trzeba:

a) uzyskać pozwolenie na budowę,
b) uzyskać zgodę stacji sanitarno-epidemiologicznej,
c) zgłosić rozpoczęcie budowy do urzędu administracji państwowej,
d) zgłosić rozpoczęcie budowy do urzędu gospodarki wodnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków

Zakreśl poprawną odpowiedź poprzez postawienie znaku X przy prawidłowej
odpowiedzi. Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem.

Odpowiedź Punktacja

Numer

pytania

a b c d

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

TEST 2

Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Instalacja urządzeń lokalnych
oczyszczalni ścieków”

Wykonaj połączenie wraz z uszczelnieniem dwóch odcinków rur ceramicznych średnicy
100 mm stosowanych do drenażu rozsączającego. Zaplanuj kolejne etapy montażu
drenażu rozsączającego w gruncie. Określ warunki wykonania drenażu.

Test jest przewidziany jako próba pracy”. Czas na wykonanie testu – 90 minut.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający - za uzyskanie co najmniej 7 punktów,

-

dostateczny - za uzyskanie co najmniej 8 punktów,

-

dobry - za uzyskanie co najmniej 10 punktów z 13 możliwych, w tym co najmniej 1 punkt

za prezentacje zadania,

-

bardzo dobry - za uzyskanie co najmniej 11 punktów z 13 możliwych, w tym co najmniej

1 punkt za prezentację zadania

Kryteria oceny
Klucz

punktowania

Obszar

wymagań

Numer

cz

ynno

śc

Sprawdzana czynność Kryterium

wykonania

czynności

Punktacja

0 - 1

1

Uczeń zapoznaje się
z instrukcją zadania

Zapoznał się
z instrukcją zadania

0 lub 1

Organizacja
stanowiska
pracy

2

Uczeń organizuje
stanowisko pracy

Zorganizował
stanowisko pracy
zgodnie z wymogami
bhp i ergonomii

0 lub 1

Wykonywanie
zadania
z zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

3

Uczeń dobiera rury do
wykonania połączenia

Z zestawu przewodów
dobrał rury ceramiczne
DN 100

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Obszar

wymagań

Numer

cz

ynno

śc

Sprawdzana czynność Kryterium

wykonania

czynności

Punktacja

0 - 1

4

Uczeń dobiera materiały
uszczelniające i czyszczące

Dostał do wyboru:
geowłókninę, papę
smołowaną, taśmę
uszczelniając oraz do
wyboru: papier ścierny
drobnoziarnisty, wełnę
stalową, włókno
tworzywowe

0 lub 1

5

Uczeń oczyszcza
powierzchnię końcówek rur

Oczyścił powierzchnię
końcówek rur

0 lub 1

6

Uczeń dopasowuje
poszczególne elementy
tworzące układ ciągu
drenarskiego

Dopasował
poszczególne elementy
tworzące układ ciągu
drenarskiego

0 lub 1

7

Uczeń łączy rury we
fragment drenażu

Połączył rury we
fragment drenażu

0 lub 1

8

Uczeń likwiduje stanowisko
pracy

Uporządkował
i zlikwidował
stanowisko pracy

0 lub 1

9

Uczeń utrzymuje ład
i porządek w czasie
wykonywania ćwiczenia

Uczeń utrzymywał ład
i porządek w czasie
wykonywania
ćwiczenia

0 lub 1

10

Uczeń planuje kolejne etapy
montażu drenażu w gruncie

Zaplanował i zapisał
w kolejności etapy
montażu drenażu
w gruncie

0 lub 1

11

Uczeń określa warunki
wykonania drenażu

Określił i zapisał
warunki wykonania
drenażu zgodne
z wytycznymi

0 lub 1

12

Uczeń prezentuje wykonane
ćwiczenie

Wskazał ewentualne
nieprawidłowości
i zaistniałe trudności
podczas wykonywania
ćwiczenia

0 lub 1

Prezentowanie
i ocena
wykonanego
ćwiczenia

13

Uczeń ocenia wykonane
ćwiczenie

Ocenił jakość swojej
pracy

0 lub 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA OBSERWACJI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Instalacja urządzeń lokalnych oczyszczalni ścieków

Wykonanie połączenia wraz z uszczelnieniem dwóch odcinków rur ceramicznych
średnicy 100 mm stosowanych do drenażu rozsączającego. Zaplanowanie kolejnych
etapów montażu drenażu rozsączającego w gruncie. Określenie warunków wykonania
drenażu.


Obszar
wymagań

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba

punktów

Czynność 1. Zapoznawanie się z instrukcją zadania
Kryterium wykonania: uczeń zapoznał się z dokumentacją
zadania

Czynność 2. Organizowanie stanowiska pracy

Organizacja
stanowiska
pracy

Kryterium wykonania: uczeń zorganizował stanowisko pracy
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii

Czynność 3. Dobieranie rur do wykonania połączenia
Kryterium wykonania: uczeń dobrał przewody zgodne
z dokumentacją

Czynność 4. Dobieranie materiałów uszczelniających
i czyszczących
Kryterium wykonania: uczeń dobrał do wyboru: geowłókninę,
papę smołowaną, taśmę uszczelniającą oraz do wyboru: papier
ścierny drobnoziarnisty, wełnę stalową, włókno tworzywowe

Czynność 5 . Oczyszczenie powierzchni końcówek rur
Kryterium wykonania: uczeń oczyścił powierzchnię końcówek
rur

Czynność 6. Dopasowanie poszczególnych elementów tworzących
układ ciągu drenarskiego
Kryterium wykonania: uczeń dopasował poszczególne elementy
tworzące układ ciągu drenarskiego

Czynność 7. Łączenie rur w całość
Kryterium wykonania: uczeń połączył rury we fragment drenażu
zgodny z dokumentacją

Czynność 8. Likwidacja stanowiska pracy
Kryterium wykonania: uczeń uporządkował i zlikwidował
stanowisko

Czynność 9. Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy
Kryterium wykonania: uczeń utrzymywał ład i porządek na
miejscu pracy

Wykonywanie
zadania
z
zachowaniem
przepisów bhp
i wymagań
ergonomii

Czynność 10. Planowanie kolejnych etapów montażu drenażu
w gruncie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Obszar
wymagań

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba

punktów

Kryterium wykonania: uczeń zaplanował i zapisał w kolejności
etapy montażu drenażu w gruncie
Czynność 11. Określenie warunków wykonania drenażu
Kryterium wykonania: uczeń określił i zapisał warunki
wykonania drenażu zgodne z wytycznymi

Czynność 12. Prezentacja wykonanego zadania
Kryterium wykonania: uczeń wskazał trudności i ewentualne
nieprawidłowości wykonanego ćwiczenia

Czynność 13. Ocena wykonanego zadania

Prezentowani
e
i ocena
wykonanego
zadania

Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość swojej pracy

Łączna liczba punktów

Uzyskana
liczba
punktów
i ocena

Uzyskana ocena szkolna

Przebieg testowania

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3. Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

4. Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”.

6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7. Rozdaj uczniom Instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas

przeznaczony na wykonanie zadania.

8. Rozdaj uczniom zestawy różnych łączników i odcinków rur, materiałów pomocniczych,

9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia.

11. Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania.

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z dokumentacją zadania.
3. Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość.

4. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
5. Zaplanuj czynności do wykonania zadania.
6. Zorganizuj stanowisko pracy.
7. Dobierz niezbędne materiały.
8. Wykonaj zaplanowane czynności niezbędne do osiągnięcia efektu narzuconego

dokumentacją zadania.

9. Po dokonanym doborze odcinków rur– dokonaj wstępnego montażu fragmentu drenażu.
10. Oceń poprawność wykonanego fragmentu instalacji poprzez porównanie go

z dokumentacją zadania.

11. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
12. Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy.
13. Zaplanuj i zapisz kolejne etapy montażu drenażu w gruncie.
14. Określ i zapisz warunki wykonania drenażu.
15. Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia.
16. Na rozwiązanie

testu

masz

90

minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– stół montażowy z dostępem do oświetlenia,
– 2 odcinki rury ceramicznej drenarskiej o średnicy 100 mm,
– materiały do czyszczenia - do wyboru: papier ścierny drobnoziarnisty, wełna stalowa,

włókno tworzywowe, wilgotna ściereczka,

– materiały uszczelniające do wyboru: geowłóknina, papa smołowana, taśma

uszczelniająca,

– instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– arkusz papieru,
– długopis,
– literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

7. LITERATURA

1. Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje kanalizacyjne – projektowanie, wykonanie,

eksploatacja. Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005

2. Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia Instalacje sanitarne, WSiP,

Warszawa 1996

3. Cieślowski S., Krygier K.: Technologia Instalacje sanitarne, Część 1,WSiP, Warszawa

1998

4. Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja Część 2 Kanalizacja, WSiP, Warszawa 1999
5. Jackson A, Day D.: Własny dom, Wiedza i życie, Warszawa 2002
6. Koczyk H., Antoniewicz B.: Nowoczesne wyposażenie techniczne domu

jednorodzinnego. Instalacje sanitarne i grzewcze, PWRiL, Poznań 2004

7. Praca zbiorowa: Technologia instalacji wodociągowych i gazowych, Część 1, Instalacje

wodociągowe, Rea, Warszawa 1998

8. Praca zbiorowa: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-

montażowych. Tom II, Instalacje sanitarne i przemysłowe, Arkady, Warszawa 1988

9. Praca zbiorowa: Wodociągi i kanalizacja – projektowanie, montaż, eksploatacja,

modernizacja, Wydawnictwo Verlag Dashőfer, Warszawa 2005

10. Stier E., Fischer M.: Podręczny poradnik eksploatacji oczyszczalni ścieków,

Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 1998

11. Strona internetowa: www.e-instalacje.pl
12. Strona internetowa: www.muratordom.pl