eka


  1. Wymień TUZ naturalne na świecie.
    2. Co powoduje udział koniczyny białej na UZ.
    3. Co powoduje tężyczka.
    4. Stosowanie gnojowicy.
    5. Zasady stosowania azotu.
    6. Co to jest darn.
    7. Czynniki wpływające o powodzeniu przedsiewu ????? nie wiem czy dobrze tak było
    8. Zasady stosowania herbicydów.
    9. Produkcja suszu.
    10. Cechy dobrej mieszanki nasiennej.

    1. Ile % i jaka powierzchnię zajmuja w ha UZ w Polsce.
    2. System silwopastoralny.
    3. Tegi wlascie -> nie mam pojecia o co chodzi:P
    4. Wady użytkowania pastwiskowego.
    5. Dlaczego ruń pastwiskowa jest najlepsza pasza dla zwierząt.
    6. Wałowanie.
    7. Nowoczesny podsiew.
    8. Czynniki decydujące o szybkości oddawania H2O.
    9. Warunki dla kwasu mlekowego.
    10. Czynniki decydujące o jakości kiszonek

WYKŁAD 1

Zbiorowiska trawiaste (ZT)

Są to zbiorowiska złożone głównie z trwałych roślin zielnych lub przynajmniej z dużym współdziałaniu traw. Zajmują one około 23% powierzchni lądów na kuli ziemskiej

UR=ZT, ZT≠UR

Użytki zielone (UZ)

Są to zbiorowiska trawiaste wykorzystywane do celów paszowych.

Wyróżniamy następujące zbiorowiska trawiaste::stepy i lasostepy, sawanny, tundry, łąki

Stepy

Bezdrzewne formacje roślinne związane z klimatem umiarkowanym; zajmują ok. 14,5% ogólnej powierzchni lądu.

Czynniki sprzyjające wykształceniu się stepów:

-suchy kontynentalny klimat; 150-200 mm opadów w okresie wegetacji,

-gleby o drobnej strukturze, dużej miąższości, próchnicy, wysoka zawartość w składniki pokarmowe (czarnoziemy)

Występowanie stepów:

-w Eurpoie np. Stepy Ukrainy, „puszta” Węgierska

-w Azji- np. Stepy kazackie, stepy mongolskie

-Ameryka Północna- prerie

-Ameryka Południowa- pampasy (pampa argentyńska)

-Nowa Zelandia- tussok

Sawanny

Zbiorowiska trawiaste z udziałem drzew; występują w ciepłych strefach klimatycznych (zwrotnikowe, równikowe) w Afryce, Ameryce Południowe, Australii.

Tundra

Bezleśne zbiorowisko w polarnej strefie klimatycznej z przewagą traw i turzyc.

Łąki

Bezdrzewne zbiorowiska trawiaste na siedliskach z reguły poleśnych o zwartej runi, w zimie co najmniej częściowo zielone, występuje w strefach klimatycznych umiarkowanych i chłodnych.

Podział zbiorowisk trawiastych:

-naturalne

-sztuczne

Podział trwałych użytków zielonych w praktyce:

-naturalne (nie zagospodarowane)

-sztuczne (zagospodarowane)

Łąki naturalne:

Są to nietrwałe zbiorowiska roślinne, występujące na terenach, gdzie określone czynniki powstrzymują sukcesje roślinne prowadzące do utworzenia leśnego zbiorowiska klimaksowego (ostatni etap sukcesji roślinnej- tworzenie lasu).

Czynniki sprzyjające utrzymywaniu się łąk naturalncyh:

--niskie temeratury

-silne wiatry

-lawiny śnieżne i kamienny w górach

-krótki okres wegetacji przy chłodnym i dżdżystym lecie

-niskie opady

-duży niedosyt wilgoci- zasolenie gleb

-wysoki poziom wody gruntowej

-wody powodziowe na terenach nadrzecznych

Przykłady łąk naturalnych:

-hale wysokogórskie

-dealpejskie

-łęgi nadrzeczne

-watty i marsze

-zbiorowiska ziołorośli

-łąki słone

-hale podbiegunowe

Łąki sztuczne (antropogeniczne)

Zbiorowiska roślinne ukształtowane przy działalności człowieka; ich utrzymywaniu się sprzyjają takie czynniki jak koszenie, nawożenie i wypas.

Zabiegi pratotechniczne- zabiegi na łąkach (łac. Prato- łąki) tyczy się wyłącznie łąk.

Zabiegi agrotechniczne- zabiegi na gruntach ornych

Funkcje zbiorowisk łąkowych:

a) Prodykcyjna

-podstawowa

-drugorzędowa

b) Poza produkcyjna:

-ekologiczna

-krajobrazowa

Funkcja produkcyjna podstawowa:

-produkcja zielonki do bezpośredniego karmienia dla zwierząt

-produkcja surowca do pozyskiwania siana, kiszonek, suszu, koncentratów

Funkcja produkcyjna drugorzędowa:

-produkcja ściółki

-produkcja masy opałowej

-produkcja drewna

-produkcja celulozy

-pastwisko dla pszczół

-miejsce pozyskania surowców zielarskich

Produkcja ściółki

Wskaźnik chłonności cieczy:

-słoma zbożowa 220- 240%

-siano z łąk ściółkowych 180- 220%

Produkcja masy opałowej.

Kaloryczność 100 g biomasy

słoma żytnia 216,2 kcal

-trzcina pospolita 217,8 kcal

-siano łąkowe 127,8 kcal

Phragmites sp.- trzcina pospolita; Phalaris sp. Mozga; Miscanthus sp.- miskant rośliny wysoko kcl

Produkcja drewna

Systemy silvopastoralne (zbiorowiska zadrzewione)- polega na połączeniu gospodarki leśnej i pastwiskowej, jego celem jest jednoczesna produkcja paszy i drewna oraz wywołanie korzystnego oddziaływania na atmosferę, litosferę, i biosferę, a także kształtowanie piękna krajobrazu.

Funkcja poza produkcyjna- ekologiczna:

-bariera migracji biogenów do wód

-zbiorniki retencyjne wód

-ścinanie fali powodziowej

-ochrna gleb przezd erozją

-wzbogacanie gleby w materię organiczną

-oczyszcanie ścieków

-oczyszczanie powietrza

-kształtowanie klimatu

-naturalne siedlisko fauny

-skarbnica gatunków flory (bank genów)

WYKŁAD 2

Zawartość N- NO3 i P w wodzie rzeki Samica w zależności od sposobu wykorzystania użytków rolnych.

Termin badań

Typ UR

N- NO3 (mg/l)

P (mg/l)

Wiosna 25,04

TUZ

1,5

0

GO

28

0,008

Lato 15,07

TUZ

2,8

0,139

GO

28,4

0,376

Jesień 8,10

TUZ

3

0,08

GO

18

0,071

ZBIORNIKI RETENCYJNE WÓD

ŚCINANIE FALI POWODZIOWEJ

OCHRONA GLEB PRZED EROZJĄ

WZBOGACENIE GLEBY W MATERIĘ ORGANICZNĄ

Współczynniki przyrostu (+) i degradacji (-) glebowej substancji organicznej (1 ha)

Okopowe

-1,4

Następuje proces degradacji gleb.

Kukurydza

-1,15

Zboża, oleiste

-0,53

Strączkowe

+0,35

Następuje proces kumulowania materii organicznej w glebie.

Trawy w uprawie polowej

+1,05

Mieszanki motylkowo trawiaste

+1,96

OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW

Zdolności filtracyjne darnii łąkowych; przykłady

Mozga trzcinowata- Phalaris arundinacea

Wyczyniec łąkowy- Alopecurus pratensis

Rośliny te rosną na kompleksach glebowych gdzie odprowadzane są ścieki.

FUNKCJA POZAPRODUKCYJNA KRAJOBRAZOWA

ZALEŻNOŚĆ DÓBR EKONOMICZNYCH I EKOLOGICZNYCH OD INTENSYWNOŚCI PRODUKCJI PASZ NA UŻYTKACH ZIELONYCH

  1. równowaga w uzyskaniu z UZ dóbr ekologicznych i ekonomicznych

  2. B produkcja dużej ilości pasz co oznacza mniejsze dobra ekologiczne( np. gospodarstwa mleczne)

  3. Mniejsze plony, ale uzyskujemy dużo dóbr ekologicznych( np. produkcja bydła , żywca, nie ma intensywnego nawożenia)

  4. Intensyfikacja produkcji pasz ale a dobra ekologiczne biegną ku 0( wody jak i gleby są zatrute azotem i fosforem, nie występuje fauna, tego typy rolnictwa nie mają sensu)

ISTOTA EKOSYSTEMU TRAWIASTEGO

CO TO JEST DARN

Trwała okrywa roślinna obejmująca dolne części pędów( to co zostaje ze skoszenia albo wypasów) oraz przypowierzchniową warstwie gleby(5-6 cm) wraz z systemami korzeniowymi mająca zdolność ciągłego odrastania

PODZIAŁ UZ W ZALEŻNOŚCI OD OKRESU UŻYTKÓW

PODZIAŁ TUZ W ZALEŻNOŚCI OD SPOSOBU UŻYTKOWANIA

UDZIAŁ TUZ W STRUKTURZE UŻYTKÓW ROLNYCH

Irlandia

93,0 %

Szwajcaria

79,6 %

Wielka Brytania

64,3 %

Austria

57,1 %

Holandia

55,0 %

Belgia

44,7 %

Francja

35,8 %

Niemcy

36,5 %

Polska

21,9 %

Taka struktura jest uwarunkowana klimatem.

Koncentracja TUZ w pół- wsch części Polski jest to tzw zagłębie mleczne oparte na TUZ.

W wielkopolsce występuje mało TUZ bo tylko 14%

UŻYTKOWANIE GRUNTÓW ORNYCH (tys. ha)

1990

2000

2006

Grunty orne

14388

13940

12449

Łąki

2475

2503

2390

Pastwiska

1585

1369

826

POGŁOWIE ZWIERZĄT TRAWOŻERNCYH (tys. szt.)

1991-1995

2000

2006

Bydło

7942

6083

5606

W tym krowy

4052

3098

2824

Owce

1585

345

301

PRODUKCJA MLEKA

1991-1995

2005

Mleko (mln l)

12447

11477

Udój mleka (l/ krowę)

3083

4082

Wełna owcza

5386

990

PRODUKCJA ZWIERZĘCA I ŻYWIEC RZEŹNY

1991-1995

2003

Bydło

2524

1343

Owce

1519

203

Konie

106

64

TYPOLOGICZNY PODZIAŁ UŻYTKÓW ZIELONYCH

TYPY ŁĄK POLSKICH

Stokowe;

Wierzchoninowe;

pogórza 300-500 m n p m;

górskie 500-1000m n p m;

wysokogórskie > 1000 m n p m.

GRUPY I RODZAJE ŁĄK POLSKICH

WYKŁAD 3

UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GRUP RODZAJOWYCH W OGÓLNYM OBSZARZE ŁĄK POLSKICH łęgi -23%, grądy- 43%, mursze- 22% , bielawy- 12%

TRÓJKĄT TYPOLOGICZNY WEDŁUG PROŃCZUKA

Podział ten jest uzależniony od wilgotności i ruchu wody

ŁĘGI (ŁĄKI ŁĘGOWE)

Rodzaje, zastoiskowe, rozlewiskowe, właściwe, zgrądowiałe

GRĄDY( ŁĄKI GRĄDOWE)

Rodzaje: popławne, podmokłe, właściwe, zubożałe

MURSZE( ŁĄKI MURSZOWSKOWE- POBAGIENNE)

Rodzaje: łęgowiejące , właściwe, zdegradowane, grądowiejące

BIELAWY( ŁĄKI BAGIENNE)

Rodzaje: podtopione, wododziałowe, właściwe, zalewne

WYKŁAD 4

FITOSOCJOLOGICZNY PODZIAŁ UŻYTKÓW ZIELONYCH

Rośliny występują w zespołach; poszczególne gatunki żyją z innymi tworząc zespoły; określenie składu botanicznego.

ZRÓŻNICOWANIE ZESPOŁÓW ROŚLINNYCH Z KLASY MOLINIO ARRHENATHERETEA POD WZGLĘDEM SIEDLISKA( w obrębie tej klasy mamy typowe paszowiska)

Zasobne w składniki pokarmowe Ubogie w składniki pokarmowe

ELEMENTY ŚRODOWISKA KSZTAŁTUJĄCE ROŚLINNOŚĆ UŻYTKÓW ZIELONYCH

  1. Klimatyczne

Światło, temperatura powietrza, jakość i rozkład opadów atmosferycznych, kierunki i natężenie wiatru, wilgotność powietrza , zaleganie mgły i rosy

wiosna- wegetacja startuje

lato- góra plonowania( maj/czerwiec), najwyższe plony

końcówka lata- letnia depresja plonów

jesień- lekka zwyżka plonowania

Następnie występuje spadek plonowania ( do 0)

W Polsce pół- wsch. są najkorzystniejsze warunki temperatury do wegetacji traw. Największe niedobory opadów- Poznań, Bydgoszcz; natomiast w górach sytuacja jest odwrotna. Oczywiście im więcej wody tym warunki do wegetacji są lepsze.

Jeśli chodzi o długość okresu wegetacji: najdłuższy w zachodniej części Polski, Dolny Śląsk; im dalej na wschód okres wegetacji jest krótszy( co oznacza więcej odrostu- większy plon lepsza produkcyjność).

  1. Edaficzne

właściwości fizyczne i chemiczne gleby, struktura i skład mechaniczny gleby, zawartość substancji organicznej, zasobność gleby w składniki pokarmowe, stopień uwilgotnienia gleby, poziom wód gruntowych, położenie w obrębie zlewni, występowanie i żyzność zalewów, stopień i kierunek nachylenia stoków

  1. Biotyczne

ROŚLINY WSKAŹNIKOWE

WŁAŚCIOWOŚCI BIOLOGICZNE ROŚLIN ŁĄKOWYCH

Trwałość, Cykle i fazy rozwojowe, Reakcja na temperaturę, Rozmnażanie, Konkurencyjność

  1. Trwałość

Podział roślin łąkowych w zależności od trwałości:

  1. Jednoroczne- cykl życiowy w ciągu 1 sezonu wegetacji( stokłosa miękka)

  2. Wieloletni- corocznie obumierają tylko ich części nadziemne

Podział roślinności łąkowej według trwałości i temperatury rozwoju

  1. gatunki krótkotrwałe(2-5 lat) o szybkim tempie rozowoju( życica wielokwitowa i mieszańcowa, koniczyna łąkowa)

  2. gatunki o średniej trwałości( 5-8 lat) z dość szybkim tempem rozwoju( kostrzewa łąkowa, kupkówka pospolita, koniczyna biała)

  3. gatunki długotrwałe(8 lat i więcej) z powolnym tempem rozwoju( wiechlina łąkowa, wyczyniec łąkowy, groszek łąkowy)

  1. Cykle rozwojowe roślin łąkowych( wg. Smiełowa)

  1. duży cykl rozwoju- obejmujący kilka pokoleń pędów nadziemnych następujących po sobie corocznie w ciągu trwania życia rośliny

  2. mały cykl rozwojowy- obejmujący jedno pokolenie pędów nadziemnych, który może się w ciągu roku nawet 2-3 krotnie powtarzać( np. wyczyniec- 1; życica wielokwiatowa- 2 do 3)

Fazy rozwojowe wyznaczające duży cykl rozwojowy u roślin trawiastych( wg. Rabotnowa, Smiełowa)

  1. faza spoczynku pierwotnego( od dojrzewania nasion do początku kiełkowania)

  2. kiełkowanie( pęcznienie, uruchamianie materiałów zapasowych, początkowy wzrost korzenia i pędu)

  3. faza wegetatywna( wzrost masy wegetacji)

  4. faza generatywna( wzrost i rozwój pędów kwiatowych)

  5. faza pogeneratywna( u roślin wieloletnich; zimowy okres spoczynku w stanie wegetatywnym)

  1. Reakcja na temperaturę

Zależność wzrostu i rozwoju traw od temperatury( wg Kawanebe)

Temperatura dnia/ nocy

Typ wzrostu i rozwoju

15/10

umiarkowanie wegetatywny

21/16

intensywnie wegetatywny

30-35/16

generatywny

ponad 35

zahamowanie

Podział traw pod wzg. Wymagań termicznych( wg Tarkowskiego)

  1. gatunki jare- w roku wczesnego siewu( wiosną) tworzą pędy kwiatostanowe, a w następnych latach wykształca 2-3 pokolenia( życica westerwoldzka, rajgras wyniosły)

  2. gatunki ozime- w roku siewy tworzą tylko pędy wegetatywne, w następnych latach pierwsze pokolenie( wiechlina łąkowa, kostrzewa czerwona, mozga trzcinowata)

  3. gatunki półozime- biotypy jare i ozime( życica wielokwiatowa, kupkówka pospolita, wyczyniec łąkowy)

  1. Sposoby rozmnażania się roślin łąkowych

a) generatywny( przez nasiona)

  1. wegetatywny:

  1. Krzewienie-

zdolność do wykształcania pędów z pączków znajdujących się w w węźle korzenia, podstawowa cecha biologiczna traw decydująca o wykształceniui trwałości darni oraz plonowaniu i rozmnażaniu wegetatywnym.

Czynniki wpływające na intensywność krzewienia:

Zróżnicowanie traw pod względem intensywności krzewienia:

  1. Konkurencyjność

  1. konkurencja( konkurencja pośrednia)- to oddziaływanie roślin na siebie polegające na współzawodnictwie o środki potrzebne do życia: miejsce, światło, wodę i składniki pokarmowe.

  2. Allelopatia( konkurencja bezpośrednia)- u roślin łąkowych wpływ jednego gatunku na rosnący razem lub uprawiany po nim inny gatunek zachodzący na drodze biochemiczno- fizjologicznej za pośrednictwem wydzielin korzeniowych( koliny, blastokoliny) lub związków pochodzących z rozkładu podziemnych lub nadziemnych resztek roślin( fitotoksyny)

Podział roślin łąkowych pod względem zdolności konkurencyjnej

  1. gatunki o dużej zdolności konkurencyjnej( życica trwała i wielokwiatowa, kupkówka pospolita, rajgras wyniosły, koniczyna łąkowa)

  2. o średniej zdolności konkurencyjnej( wyczyniec łąkowy, stokłosa bezostna konietlica łąkowa, lucerna nerkowata)

  3. o słabej zdolności konkurencyjnej( tynotka łąkowa, kostrzewa łąkowa, mozga trzcinowata, mietlica biaława, wiechlina łąkowa, koniczyna biała i biało różowa)

WYKŁAD 5 22,03,2007

WŁAŚCIOWOŚCI CHEMICZNE ROŚLIN RUNI UZ

Elementy wartości paszowej runi użytków zielonych:

  1. zawartość składników pokarmowych, zwłaszcza energii, związków azotowych, mineralnych

  2. strawność

  3. smakowitość

  4. struktura

  5. występowanie substancji swoistych

Pobranie paszy= a+ b+ c+ d+ e+ zwierzę

(efekt produkcyjny zależy od pobrania paszy)

SKŁAD CHEMICZNY TRAW

Białko o. Popiul surowy,

FUNKCJE WĘGLOWODANÓW ROZPUSZCZALNYCH W WODZIE

-stanowią pożywkę dla bakterii kwasu mlekowego( wtedy trawa lepiej się kisi powstaje lepsza kiszonka)

WPŁYW ZAWARTOŚCI CUKRÓW W DOLNYCH CZĘŚCIACH ROŚLIN ZA 1 ODROST

Ilość cukru

Plon

Kostrzewa trzcinowata

17,85

7,38

24,02

8,08

Tymotka łąkowa

23,92

11,9

37,42

14,51

KOMPLEKS WĘGLOWODANOWO - LIPIDOWY

Metoda van Soesta składu chemicznego ścian komórkowych

Ściana komórkowa

Zawartość w s.m. [%]

Strawność [%]

Ligniny

2-5

1

Celuloza

20-30

50

hemiceluloza

15-20

79

Celuloza i hemiceluloza jest wysoka strawna przez zwierzę.

Strawność danej rośliny jest uzależniona od obecności ligniny tzn. od jest procentowego udziału. Gdy przestrzenie są wypełnione ligniną( lignina zatyka przestrzenie między fibrylarne) enzymy celuloityczne nie mogą „przecinać” łańcuchów na części( na cukry proste) i nie mogą być strawione. Natomiast jeśli nie ma lignin lub jest ich mało to strawność jest większa.

Dobowy spadek strawności jest wywołany odkładaniem się lignin.

OPTYMALNE ZAWARTOŚCI SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W PASZY

Makroelementy( % s.m.)

Ca 0,7

P 0,3

K 1,7

Mg 0,2

Si 0,9

Na 0,2

Mikroelementy (mg/kg s.m.)

Cu 10

Zn 50

Mo 1- 1,5

Mn 50

Co 0,08

J 0,2-1

Fe 30-60

Se 0,1

Stosunki pomiędzy składnikami

K : ( Ca+ Mg)

< 2,2 (1,6 b.db pasza)

Ca : P

2 : 1

K : Na

5 : 1

Cu : Mo

2,4-4,5 : 1

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O SMOKOWITOŚCI PASZY

ZRÓŻNICOWANIESIŁY POTRZEBNEJ NA ZERWANIE KĘSA TRAWY PRZEZ KROWĘ

Gatunek

Siła ( kJ/ g s.m.)

Lolium perenne

74

Bromus imermis

97

Bromus umoloides

143

Dactylis glomerata

150

SUBSTANCJE SWOISTE WYSTĘPUJĄCE W ROŚLINACH ŁĄKOWYCH

ILOŚĆ ZIELONKI POBRANEJ PRZEZ KROWY W ZALEŻNOŚCI OD RASY W CZASIE

Gatunek

Czerwona polska

40,6

Jersey

42,9

Nizinna czarno- biała

58,2

Nizinna czerwono- biała

57,7

Charolaise

80,5

PRATOTECHNICZNE UWARUNKOWANIA PRODUKCJI PASZ NA UZ

poziom i rozkład nawożenia zwłaszcza N

forma nawozów

termin zbioru i pierwszy odrost

częstotliwość zbioru

NAWOŻENIE UZ

ŹRÓDŁA POKRYCIA ZAPOTREZBOWANIA NA SKŁADNIKI POKARMOWE NA UZ:

ZAPAS AZOTU W GLEBIE TORFOWEJ W WARSTWIE 0- 20 CM ( t/ha)

Gęstość objętościowa gleby

2% N

3% N

4% N

100

4

6

8

200

8

12

16

300

12

18

24

OCENA ZASOBNOŚCI GLEB TORFOWYCH W AZOT I POTRZEB ICH NAWOŻENIA

Zasobność N-NO3 w mg/ dm3 gleby

Wycena zasobności

Nawożenie

0-5

b. mała

Intensywne

5-10

mała

Niezbyt intensywne

10-20

średnia

Umiarkowane

20-40

duża

Nieznaczne

>40

b. duża

Zbędne

WARTOŚCI NAWOZOWE NAMUŁÓW RZECZNYCH

Składnik

kg/ ha

N

100

P

33

K

183

Ca

250

ILOŚĆ SKŁADNIKÓWPOZOSTAJĄCYCH W ODCHODACH

wypas

N

P2O5

K20

Cała doba

31

11

31

12 godz.

16

5,5

16

8 godz.

11

4

11

EFEKT SYMBIOZY RHIZOBIUM Z ROŚLINAMI MOTYLKOWYMI W RUNI

1% udziału motylkowych w runi pozwala na oszczędność 3-5 kg azotu podawanego w nawozach w przeliczeniu na ha.

1%  3-5 kg N/ha

WYKŁAD 6

KRYTERIA USTALANIE POTRZEB NAWOŻENIA NA UZ

zasobność gleby jako odzwierciedlenie plonotwórczego potencjału siedliska, oczekiwana wydajności runi, sposób użytkowania, przyswajalność składników pokarmowych przez ruń, termin stosowania w okresie wegetacji, skład florystyczny runi

ZASADY NAWOZENIA AZOTEM UZ

(składnik plonotwórczy, zwiększa ilość białka, zwiększa plonotwórczość)

FORMY NAWOZÓW AZOTOWYCH NA UZ

ZASADY NAWOŻENIA FOSOFREM UZ

FORMY NAWOZÓW FOSFOROWYCH NA UZ

ZASADY NAWOŻENIA POTASEM UZ

FORMY NAWOZÓW POTASOWYCH NA UZ

NAWOŻENIE MG NA UZ

ZASADY NAWOŻENIA MIKROELEMENTAMI NA UZ

ILOŚĆ WAPNIA WYNOSZONEGO Z PLONEM RUNI UZ W SKALI KRAJU