Program nauczania
języka angielskiego
Kurs dla przedszkoli
Joanna Zarańska
Magdalena Appel
Spis treści
1. Opis programu
1.1 Wstęp
1.2 Koncepcja pedagogiczna leżąca u podstaw programu nauczania języka angielskiego w przedszkolu
1.3 Warunki realizacji założeń programowych
1.3.1. Adresaci programu
1.3.2 Czas realizacji programu
1.3.3 Liczebność grup
1.4 Charakterystyka dzieci pięcio- i sześcioletnich
1.4.1 Dzieci pięcioletnie
1.4.2 Dzieci sześcioletnie
2. Cele nauczania
2.1 Cele ogólne
2.1.1 Obszary rozwoju inteligencji
2.1.2 Obszary edukacyjne wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego
2.2. Cele szczegółowe
2.2.1 Cele dydaktyczne
2.2.2 Cele wychowawcze
3. Szczegółowy opis programu nauczania
3.1. Założenia metodyczne
3.1.1 Metody nauczania
3.1.2 Podejście tematyczne
3.2 Rozwijanie sprawności językowych
3.2.1 Sprawność słuchania
3.2.2 Sprawność mówienia
3.3 Treści nauczania
3.3.1 Obszary tematyczne i leksykalne:
3.3.2 Struktury gramatyczne:
3.3.3 Funkcje i sytuacje:
4. Propozycje łączenia obszarów tematyczno-leksykalnych z treściami nauczania przedszkolnego i celami
wychowawczymi:
5. Warunki realizacji programu
5.1 Podstawowe wyposażenie, materiały i pomoce dydaktyczne
6. Procedury osiągania celów dydaktycznych
6.1 Nauczanie sprawności językowych
6.1.1 Nauczanie sprawności słuchania
6.1.2 Nauczanie sprawności mówienia
6.2 Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa na zajęciach języka obcego
6.2.1 Podstawowe z
ródła materiału leksykalego
6.2.2 Środki przekazywania materiału leksykalnego
6.2.3 Sposoby wprowadzania nowego słownictwa
6.2.4 Utrwalanie słownictwa
6.3 Propozycje gier i zabaw
6.3.1 Zabawy ruchowe
6.3.2 Zabawy ćwiczące spostrzegawczość i umiejętność kojarzenia
6.3.3 Zabawy plastyczne i konstrukcyjne
6.3.4 Zabawy przy muzyce
6.4 Praca na lekcji
6.4.1 Organizacja lekcji
6.4.2 Stosowanie języka ojczystego na zajęciach
6.4.3 Korygowanie błędów w czasie lekcji
6.4.4 Formy pracy
6.5 Przykładowy scenariusz cyklu dwulekcyjnego
6.5.1 Scenariusz lekcji bez podręcznika
6.5.2 Scenariusz lekcji z podręcznikiem
6.6 Scenariusz sztuki
7. Przykładowy rozkład materiału na dwa lata, opracowany na podstawie podręcznika Here Comes Minibus
8. Ocena pracy i osiągnięć ucznia
8.1 Ocena globalna
8.2 Ocena w czasie zajęć
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
2
1. Opis programu
1.1 Wstęp
Program ten powstał z myślą o dzieciach w wieku 5-6 lat. Nauczanie języka obcego w grupach przedszkolnych jest coraz
bardziej popularne. Wielu rodziców i nauczycieli uważa, że wczesne rozpoczęcie nauki daje większą gwarancję sukcesu.
Wyniki badań wskazują na to, że dzieci uczące się języka obcego od wczesnego dzieciństwa szybciej osiągają płynność
w mówieniu i mają lepszą wymowę. Efekty doświadczeń innych krajów w dziedzinie wczesnego nauczania języków obcych są
bardzo zachęcające i warte naśladowania.
Niniejszy program opiera się na założeniach podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przedstawionych przez
Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przeznaczony jest dla uczniów rozpoczynających naukę od zera. Może być realizowany
w przedszkolach publicznych i prywatnych oraz w szkołach językowych prowadzących nauczanie języka angielskiego w grupach
pięcio i sześciolatków.
Nie wydaje się celowe wprowadzanie ścisłego podziału na program nauczania dzieci pięcioletnich i sześcioletnich.
Do poszczególnych treści nauczania wraca się bowiem w ciągu tych dwóch lat, wielokrotnie poszerzając zakres słownictwa
i funkcji językowych. Z biegiem czasu włącza się różne techniki nauczania w zależności od postępów i możliwości dzieci.
Te same treści pojawiają się ponownie w szkole w klasach 1-3.
Celem tego programu jest przedstawienie metod i technik nauczania oraz form pracy, dzięki którym mali uczniowie w sposób
aktywny, a więc ciekawy, ,,zanurzać się będą w świecie języka angielskiego. Program zawiera propozycje dotyczące doboru
materiałów dydaktycznych, zintegrowania rozkładu materiału nauczania języka z treściami nauczania przedszkolnego,
przykłady ćwiczeń, zabaw, gier, scenariusze lekcji i scenariusz sztuki.
1.2 Koncepcja pedagogiczna leżąca u podstaw programu nauczania języka angielskiego
w przedszkolu
Wiek przedszkolny to ten okres w życiu dziecka, w którym zdobywa ono umiejętności funkcjonowania w szerszej grupie,
wychodzi w świat, poza znany mu krąg rodzinny. Rolą nauczyciela i wychowawcy jest objaśnianie dziecku rzeczywistości
i rządzących nią praw, zaszczepienie pozytywnego stosunku do otaczającego je świata, przedstawienie właściwej hierarchii
wartości i uwrażliwianie na problemy innych. Nauczyciel języka obcego powinien w tym procesie aktywnie uczestniczyć,
dbając o rozwój umysłowy przedszkolaka, zdobywanie przez niego umiejętności językowych i wspierając go w kształtowaniu
właściwych postaw życiowych. Dlatego założeniem niniejszego programu jest ścisłe skorelowanie nauczania języka obcego
z programem nauczania przedszkolnego. Nauczyciel języka powinien działać w stałym porozumieniu z osobą na co dzień
zajmującą się grupą dzieci.
Pięcio-, sześciolatek ma empiryczne podejście do świata, poszerza swoją wiedzę i umiejętności głównie przez działanie.
Dlatego zajęcia językowe powinny dostarczać mu jak najwięcej okazji do poznawania i przyswajania języka podczas
aktywnego badania świata. Ważne są ćwiczenia stymulujące wszechstronny rozwój dziecka. Powinny one zawierać elementy
ruchu, dz
więku i obrazu. Pozwólmy zatem dziecku działać na polu plastycznym, konstrukcyjnym, muzycznym i dramatycznym.
Zakres tematów, którymi można zainteresować pięcio-, sześciolatka jest z konieczności ograniczony. Skupia się wokół tego,
co dziecko bezpośrednio otacza i co znane mu jest z życiowych doświadczeń. Dlatego nauka angielskiego powinna
nawiązywać do najbliższych dziecku problemów, odpowiadać na indywidualne zapotrzebowania każdej grupy, a także
każdego dziecka.
Bardzo istotny w nauce języka jest też kontakt nauczyciela z rodzicami. Rodzice powinni być świadomi tego, że nauka
angielskiego w przedszkolu to przede wszystkim dobra zabawa. Jej celem jest uwrażliwienie dziecka na język obcy,
uświadomienie mu, że jest on w dzisiejszym świecie elementem wszechobecnym. Dziecko wystawione na działanie języka
obcego może na poczatku reagować niepokojem i niechęcią do mówienia. Uszanujmy tak zwane ,,prawo dziecka do milczenia .
To, że milczy nie oznacza wcale, że się nie uczy. Na razie ,,nasyca się językiem, po to by pewnego dnia przemówić.
3
KURS DLA PRZEDSZKOLI
1.3 Warunki realizacji założeń programowych
1.3.1. Adresaci programu
Niniejszy program przeznaczony jest dla:
nauczycieli języka angielskiego pracujących z dziećmi w wieku przedszkolnym
nauczycieli nauczania przedszkolnego uczących jednocześnie języka angielskiego
osób nie będących zawodowymi nauczycielami, lecz uczących w przedszkolu i potrzebujących wskazówek
metodycznych i porad dotyczących materiałów nauczania
rodziców pragnących aktywnie uczestniczyć w językowej edukacji dziecka
1.3.2 Czas realizacji programu
Niniejszy program przewidziany jest na dwie/trzy lekcje w tygodniu. Może być realizowany w całości lub częściowo,
w zależności od tego, jaką ilością czasu dysponuje osoba ucząca i jakie są możliwości uczniów. Ponieważ dzieci w wieku
przedszkolnym nie potrafią się skoncentrować na dłuższy okres czasu, szybko nudzą się i zniechęcają, zalecane jest,
by zajęcia językowe nie trwały dłużej niż 30 minut. Zaś ze względu na krótkotrwałą pamięć dziecka, materiał realizowany w czasie
lekcji nie powinien być zbyt rozbudowany. Ponadto, konieczne jest nieustanne powtarzanie i utrwalanie wprowadzonych już
elementów. Stąd propozycja cyklicznego powracania do tematów wcześniej omawianych.
1.3.3 Liczebność grup
Jednym z zasadniczych warunków realizacji programu jest mała liczebność grup: 10-15 dzieci. Jeśli grupy przedszkolne są
liczniejsze, wskazany jest podział. Dzięki ograniczonej liczbie osób w grupie, wzrastają efekty zarówno dydaktyczne jak
i wychowawcze. Bliższy jest wzajemny kontakt dzieci oraz kontakt nauczyciela z uczniami, nie wspominając o korzyściach
związanych z utrzymaniem dyscypliny.
1.4 Charakterystyka dzieci pięcio- i sześcioletnich
Pięcio- i sześciolatki przeżywają okres bardzo szybkiego rozwoju. Ich najbardziej charakterystyczne cechy to:
myślenie w sposób konkretny, nie abstrakcyjny
zapamiętywanie w sposób mechaniczny, nie logiczny
krótkotrwała pamięć (szybkie zapamiętywanie i szybkie zapominanie)
mała możliwość koncentracji (koncentracja jedynie na krótkie okresy)
duża zdolność imitacji dz
więków języka obcego
identyfikowanie osoby nauczyciela z przedmiotem nauczania
silna potrzeba bezpieczeństwa
egocentryzm
Rozwój dzieci pięcio-, sześcioletnich przebiega bardzo nierównomiernie, często skokowo. W jednej grupie przedszkolnej
pięciolatków mogą znalez
ć się dzieci o zróżnicowanym poziomie intelektualnym i emocjonalnym.
1.4.1 Dzieci pięcioletnie
Dziecko pięcioletnie jest żywe i ruchliwe
Zadaje dużo pytań
Jest wnikliwym i dociekliwym badaczem otaczającego je świata, lecz nie potrafi jeszcze dostrzec związków logicznych
między zjawiskami
W szybkim tempie rozwija się jego wyobraz
nia i fantazja
Ma problemy z koncentracją
Często bawi się samodzielnie, nie w grupie
Jego aktywność i rozwój intelektualny opierają się na praktycznym, rzeczywistym działaniu, na zabawach ruchowych,
konstrukcyjnych i tematycznych.
Rozszerza się jego zasób słownictwa, rosną umiejętności myślenia i komunikacji werbalnej
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
4
1.4.2 Dzieci sześcioletnie
Sześciolatek przejawia duże zainteresowanie światem przyrody: roślin i zwierząt oraz niektórymi zjawiskami życia
społecznego, na przykład zawodami i pracą ludzką
Poznaje coraz więcej konkretnych cech przedmiotów
Jest lepiej przystosowany do pracy w zespole
Potrafi koncentrować się na dłuższy okres czasu
Potrafi uczestniczyć w takich formach zajęć jak pogadanka
Nadal jego ulubioną formą spędzania czasu wolnego jest zabawa, zazwyczaj w zespole kilkorga dzieci,
często z podziałem na role i funkcje
Lubi gry umysłowe i ruchowe oraz zabawy dydaktyczne z regułami, których coraz bardziej przestrzega
(Zabawy te mogą trwać dłużej niż u dzieci młodszych)
Jest bardziej samodzielny i świadomy swoich ról społecznych
Jest bardziej opanowany i potrafi kontrolować swoje emocje
Posiada większą koordynację ruchową
Posiada większą zdolność zapamiętywania wyrazów
2. Cele nauczania
2.1 Cele ogólne
2.1.1 Obszary rozwoju inteligencji
Nauka języka obcego dodatnio wpływa na intelektualny rozwój dziecka i przyczynia się do wzbogacenia jego inteligencji
w następujących obszarach:
inteligencji językowej przez uwrażliwianie na dz
więki języka obcego zachęcanie do zabawy
z językiem rozwijanie strategii pamięciowych (np. zabawy z rymem)
inteligencji muzycznej przez kojarzenie języka z rytmem i melodią (songs, raps, chants)
inteligencji kinestetycznej przez angażowanie się w naukę całym sobą
(Total Physical Response - gry i zabawy ruchowe)
inteligencji przestrzenno-wzrokowej przez wyrabianie spostrzegawczości (gry typu Memory, Piotruś)
inteligencji logiczno-matematycznej przez ćwiczenia w logicznym myśleniu (układanie elementów w logiczne ciągi)
inteligencji interpersonalnej przez pracę w parach, w zespole, uczestniczenie w zajęciach o charakterze dramy
inteligencji intrapersonalnej przez naukę oceniania i akceptowania siebie
2.1.2 Obszary edukacyjne wynikające z podstawy programowej wychowania przedszkolnego
Głównym celem założeń podstawy programowej wychowania przedszkolnego, na podstawie której niniejszy program został
opracowany, jest  wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami
rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.
Wynikające z tego celu zadania nauczyciel języka obcego powinien realizować w ramach następujących obszarów edukacyjnych:
poznawanie i rozumienie siebie i świata
nabywanie umiejętności przez działanie
odnajdywanie swojego miejsca w grupie i wspólnocie
budowanie systemu wartości
5
KURS DLA PRZEDSZKOLI
2.2. Cele szczegółowe
2.2.1 Cele dydaktyczne
oswojenie dzieci z brzmieniem języka obcego
rozbudzenie zainteresowania językiem i chęci jego używania
nauczenie poprawnej wymowy i intonacji
nauczenie podstawowych słów i zwrotów związanych z życiem codziennym dziecka i kręgiem jego zainteresowań
rozbudzenie zainteresowania inną kulturą i odrębnymi tradycjami
2.2.2 Cele wychowawcze
Niezwykle istotną rolę w realizacji programu nauczania przedszkolnego odgrywają elementy wychowawcze. Pięcio- i sześciolatki
dopiero uczą się podstawowych zasad życia w społeczeństwie, a także samodzielności myślenia i postępowania. Zajęcia
języka obcego to doskonała okazja realizowania zadań wychowawczych w pełnej korelacji z nauczaniem ogólnym. Spośród
celów wychowawczych, które mogą stać się przedmiotem programu nauczania języka angielskiego w przedszkolu
najważniejsze to:
Kształtowanie umiejętności:
pracy w grupie
wspólnego działania w celu osiągnięcia sukcesu
przestrzegania zasad gry i postępowania
podejmowania decyzji
dzielenia się z innymi
Kształtowanie:
tolerancji wobec odmiennego wyglądu, zachowań, upodobań, zwyczajów i kultur
szacunku wobec ludzi, przyrody, zwierząt i przedmiotów
dbałości o własne zdrowie, higienę osobistą i najbliższe otoczenie
Rozbudzanie wrażliwości wobec:
innych istot
sztuki
Uczenie podstawowych zachowań społecznych:
pozdrawiania się i uprzejmego zwracania się do innych
pomagania innym
3. Szczegółowy opis programu nauczania
3.1. Założenia metodyczne
3.1.1 Metody nauczania
Nauczanie języka obcego na poziomie przedszkolnym wymaga odrębnych metod, innych niż te stosowane w nauczaniu
na wyższych poziomach. Powinno być ono ściśle skorelowane z programem nauczania przedszkolnego w języku ojczystym.
Nie wprowadzajmy metod i technik zbyt trudnych, przekraczających możliwości intelektualne i percepcyjne dziecka
w tym wieku.
Podstawową formą nauki języka obcego dla tego poziomu wiekowego jest zabawa. W czasie zabawy dzieci opanowują język
,,bezwiednie  , co podsumować można stwierdzeniem  They think they are playing, while we know they are learning .
Prawdopodobnie przez wiele pierwszych tygodni nie będą jeszcze w stanie używać języka angielskiego jako środka komu-
nikacji. Mimo to naszym zadaniem jest pokazywać im, że język ten służy do przekazywania istotnych informacji, najpierw
bardzo krótkich, jednowyrazowych, potem coraz dłuższych i bardziej złożonych.
Wzorem i inspiracją do nauczania jezyka obcego powinno być to, w jaki sposób dzieci uczą się języka ojczystego.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
6
Po pierwsze, przyswajają go w sposób całościowy. Rozumienie wypowiedzi ułatwia im intonacja, mimika, gestykulacja oraz
barwa i natężenie głosu. Tak więc na zajęciach angielskiego powinniśmy używać prostych, krótkich sformułowań, posługując
się przy tym bogatą gestykulacją i mimiką.
Po drugie, dzieci posługują się językiem ojczystym w często powtarzających się sytuacjach i kontekstach, co prowokuje
do używania tych samych słów i zwrotów. Stwarzajmy więc sytuacje, w których dzieci powtarzać będą określone wyrażenia.
Powracajmy do wcześniej poznanych treści i tematów na zasadzie spirali, wzbogacając je o nowe elementy.
Po trzecie, dziecko kształtuje swój język poprzez kontakty z najbliższymi osobami, obserwacje i badanie najbliższego mu
środowiska. Starajmy się stwarzać w klasie sytuacje zbliżone do tych, które dzieci znają z domu, z kontaktów z osobami
dorosłymi i z rówieśnikami. Może to stanowić dobry punkt wyjścia do nauczania języka obcego.
Sposób nauczania oparty na powyższych przesłankach nazywamy metodą naturalną.
Niezwykle istotnym elementem nauczania małych dzieci jest oddziaływanie na nie przez obraz, dz
więk, rym i rytm. Kojarzenie
brzmienia angielskich słów czy dłuższych wypowiedzi z ilustracjami, rymem lub rytmem pozwala dzieciom wypracować własny
schemat pamięciowy - czyli własne sposoby kojarzenia. Uczenie poprzez kojarzenie dz
więku z obrazem charakterystyczne jest
dla metody audiowizualnej.
W nauczaniu pięcio-, sześciolatków bardzo przydatną i jedną z podstawowych metod jest tzw. TPR (Total Physical Response)
czyli metoda reagowania całym ciałem. Małe dziecko ma na początku nauki bardzo ograniczone możliwości powtarzania za
wzorem. Często nie chce mówić, za to chętnie pokazuje to, że rozumie, wykonując polecenia. Dlatego pozwólmy dzieciom
odnosić sukcesy, gdy na naszą komendę Run! biegną, czy gdy słysząc polecenie Touch your toes! dotykają paluszków u nóg.
Dzieci lubią być aktorami i wcielać się w postaci z bajek i opowiadań. Dlatego bardzo dobre wyniki przynosi praca metodą
dramy. Uczniowie znacznie chętniej mówią w języku obcym, gdy mogą  ukryć się pod fikcyjną postacią. Nauka roli,
wielokrotne jej powtarzanie, a potem odgrywanie  na scenie jest okazją do opanowywania dłuższego tekstu i jednocześnie
do pochwalenia się swoimi osiągnięciami. Najlepiej by język, który występuje w sztuce czy skeczu nawiązywał do tego, którego
dzieci uczyły się wcześniej na lekcjach. Udział dzieci w inscenizacji uczy je pracy w zespole, odpowiedzialności za wspólne
dzieło, a przede wszystkim jest dobrą zabawą i z
ródłem satysfakcji.
3.1.2 Podejście tematyczne
Aby treść zajęć językowych odnieść do doświadczeń i zainteresowań dzieci, oraz swobodnie dopasować program nauczania
języka angielskiego do programu nauczania przedszkolnego, najkorzystniej jest stosować podejście tematyczne. Podejście to
sprzyja procesowi uczenia się. Dzieci kojarzą słowa, funkcje, struktury i sytuacje z określonym tematem. Skojarzenie ułatwia
zapamiętywanie, zaś nauka języka w realnym kontekście sprzyja zarówno zrozumieniu jak zapamiętywaniu.
3.2 Rozwijanie sprawności językowych
Ucząc pięcio-, sześciolatki języka obcego koncentrujemy się na nauczaniu dwóch sprawności należących do tzw. kodu
werbalnego, opierającego się na słowie. Są nimi słuchanie i mówienie. Mimo że dzieci sześcioletnie zaczynają już czytać i pisać
w języku ojczystym, uczenie tych sprawności w języku obcym nie jest zalecane. Nie wyklucza to oczywiście umożliwienia
niektórym dzieciom dostępu do prostych tekstów, jeśli tylko tego pragną. Możemy zlecać im proste zadania zwiazane
z pisaniem, na przykład pisanie po śladzie czy wstawianie pojedynczych liter w znanych wyrazach.
3.2.1 Sprawność słuchania
Cele dydaktyczne:
osłuchanie z brzmieniem języka angielskiego
reagowanie na proste polecenia i pytania
rozumienie ogólnego sensu prostych wypowiedzi
Techniki nauczania:
słuchanie nauczyciela z jednoczesnym obserwowaniem jego gestów i mimiki
słuchanie nagrań w języku angielskim (historyjki, dialogi, piosenki, wierszyki)
słuchanie i rozpoznawanie dz
więków z otoczenia
słuchanie tekstu czytanego
słuchanie muzyki i kojarzenie jej z tekstem w języku angielskim
wyszukiwanie konkretnej, krótkiej informacji w usłyszanym tekście
7
KURS DLA PRZEDSZKOLI
3.2.2 Sprawność mówienia
Cele dydaktyczne:
umiejętność poprawnego powtórzenia prostych wypowiedzi
poprawne odtwarzanie tekstów piosenek, wierszyków i wyliczanek
zdobycie poprawnej wymowy
nazywanie ludzi, zwierząt, przedmiotów i podstawowych zjawisk
samodzielne budowanie bardzo prostych i krótkich wypowiedzi dotyczących samego siebie, rodziny i otaczającego świata
udzielanie prostych odpowiedzi na pytania
Techniki nauczania:
powtarzanie za nauczycielem, nagraniem
konstruowanie prostej wypowiedzi
odgrywanie scenki lub dialogu
recytacja wierszyka, śpiewanie piosenki
opowiadanie historyjki obrazkowej
Techniki przygotowujące do nauki sprawności pisania
wykonywanie ćwiczeń językowych w postaci graficznej: łączenie, uzupełnianie rysunku, rysowanie po śladzie,
odwzorowywanie, samodzielne rysowanie
Opcja:
pisanie po śladzie
uzupełnianie znanych wyrazów pojedynczymi literami
3.3 Treści nauczania
3.3.1 Obszary tematyczne i leksykalne:
liczby 1-10
kolory
zabawki i gry
części ciała
ja i moja rodzina
ja i moi przyjaciele
ja i mój dom
ja i mój pokój
środowisko naturalne: rośliny i zwierzęta (domowe, hodowlane i dzikie)
jedzenie: warzywa, owoce, napoje,  fast food
posiłki
przedmioty codziennego użytku w domu i w przedszkolu
uczucia i upodobania
ubrania
sklep i zakupy
zawody i zajęcia
czynności codzienne
zdrowie i higiena osobista
wygląd, cechy fizyczne
środki transportu
życie w mieście i na wsi
kształty
czas: pory roku, dni tygodnia, pory dnia
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
8
 pogoda
bajki i legendy
muzyka i instrumenty muzyczne
elementy kultury anglosaskiej
3.3.2 Struktury gramatyczne:
Czasowniki:
 be
 have got
 can
Tryb rozkazujący
Czas Present Simple - czynności codzienne
Rzeczowniki:
Nazwy własne
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga regularna
Przymiotniki:
kolory, wiek, rozmiar
przymiotnik dzierżawczy: my, your (his, her)
Liczebniki: 1-10
Zaimki:
osobowe: I, you, she, he, it, we, they
wskazujące: this, that
pytajne: what, who, where, when
Przyimki: in, on, (behind, over, under)
Przedimki: a, an, przedimek zerowy
3.3.3 Funkcje i sytuacje:
Witanie się i żegnanie (Hello, Hi, Goodbye, See you)
Proszenie i dziękowanie (Give me ..., please, Come in, please, Thank you)
Przepraszanie i wybaczanie (I m sorry, Excuse me, It s O.K.)
Składanie życzeń okolicznościowych (Merry Christmas, Happy Easter, Happy Birthday)
Przedstawianie siebie i innych (I m ......., My name is ...., This is ..., It s my mum)
Podawanie wieku (I m 5)
Wypełnianie i wydawanie krótkich poleceń.
Identyfikowanie zwierząt, przedmiotów (It s a tiger, This is a ball)
Identyfikowanie miejsca zamieszkania (dom, pokój)
Opisywanie osób, zwierząt, przedmiotów (He s tall, It s big, It s blue, It s got a tail)
Liczenie i stosowanie liczb od 1 do 10.
Odpowiadanie na proste pytania dotyczące tożsamości i rzeczy posiadanych (Who are you? What s your name? What s this?
Who s this? Is it ...? Have you got ...?)
Wyrażanie uczuć i upodobań (I like..., I love...)
Informowanie o stanach emocjonalnych (I m happy, I m sad)
Kupowanie i sprzedawanie ( Two apples, please./ Here you are/Thank you)
Odpowiadanie na pytania dotyczące pory dnia, dnia w tygodniu, pory roku (In the morning, On Monday, It s spring)
Rozmawianie o jedzeniu (I like milk, Yummie, Have a plum)
9
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Rozmawianie o pogodzie (It s cold/warm)
Opisywanie umiejętności (I can jump/I can t fly)
Opowiadanie o codziennych czynnościach (I get up)
4. Propozycje łączenia obszarów tematyczno-leksykalnych z treściami
nauczania przedszkolnego i celami wychowawczymi:
Treści nauczania Obszary tematyczno-leksykalne Cele wychowawcze
przedszkolnego w nauczniu języka angielskiego
Kształcenie umiejętności akceptacji
części ciała wygląd, cechy fizyczne (kolor
Jak wyglądam
siebie i tolerancji wobec innych ludzi
włosów, oczu, wzrost, itd.)
ja i moi przyjaciele
Kształtowanie nawyku poszanowania
Jak odczuwam (zmysł wzroku, słuchu, kolory
przedmiotów własnych i cudzych
smaku i dotyku) kształty
Uczenie higieny osobistej i kulturalnego
jedzenie
zachowania przy stole
zabawki i gry
przedmioty codziennego użytku
w przedszkolu
muzyka i instrumenty muzyczne
pogoda (It s warm/cold)
Jak się czuję (uczucie zadowolenia,
Uczenie umiejętności kontrolowania
uczucia i upodobania
smutku, strachu, gniewu)
własnych emocji, obcowania z innymi
ludz
mi
Kształtowanie szacunku wobec uczuć
innej osoby
Co umiem (umiejętności związane
czynności codzienne
Kształtowanie nawyków związanych
z życiem codziennym)
zdrowie i higiena osobista
z higieną osobistą
Kształtowanie wrażliwości na sztukę
Moja wyobraz
nia (sztuka z
ródłem muzyka
inwencji) kolory
kształty
przedmioty użytku codziennego
w przedszkolu
Podkreślanie przynależności do rodziny,
ja i moja rodzina
Moja rodzina (relacje rodzinne)
kształtowanie szacunku i troski wobec
zwierzęta domowe (pets)
członków rodziny i osób starszych
Uczenie nawyków zdrowego odżywiania
ja i mój dom
Mój dom (dom rodzinny)
się, dbania o własne rzeczy i najbliższe
ja i mój pokój
otoczenie
posiłki
przedmioty codziennego użytku
w domu
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
10
Moje miejsce zamieszkania życie w mieście i na wsi Uczenie szacunku do miejsca
(miejscowość, w której mieszkam) środki transportu zamieszkania, kształtowanie troski
sklep i zakupy o najbliższe otoczenie
Świat, który mnie otacza środowisko naturalne: rośliny Podkreślanie roli środowiska naturalnego
i zwierzęta (domowe, hodowlane w życiu człowieka, rozbudzanie
i dzikie) poczucia odpowiedzialności za nie
mój dom
pogoda Kształtowanie nawyku odpowiedniego
Warunki atmosferyczne
ubrania i estetycznego ubierania się
pory roku
pory roku, dni tygodnia, pory dnia Uczenie nawyku punktualności,
Czas
posiłki poszanowania własnego i cudzego czasu,
Uczenie kulturalnego i higienicznego
zachowania przy stole
Kształtowanie troski o zwierzęta
zwierzęta (domowe, hodowlane i dzikie)
Zwierzęta domowe i dzikie (opieka
i ich środowisko
nad zwierzęciem, zwierzęta pod ochroną)
Kształtowanie szacunku wobec ludzkiej
Technika (rodzaje tworzyw, działanie zawody i zajęcia
pracy, oraz rozbudzanie potrzeby
prostych urządzeń, zawody)
wykonywania pożytecznych czynności
Kształtowanie prawidłowych postaw
ja i moi przyjaciele
Świat wartości
moralnych
bajki i legendy rodzime oraz anglosaskie
Kształtowanie tolerancji wobec innych
Halloween
Tematyka okolicznościowa:
kultur i obyczajów, potrzeby okazywania
Christmas
Święta Bożego Narodzenia
szacunku bliskim
Moja rodzina
Dzień Babci i Dziadka
Easter
Wielkanoc
Moja rodzina
Dzień Matki/Ojca
5. Warunki realizacji programu
5.1 Podstawowe wyposażenie, materiały i pomoce dydaktyczne
Lekcje angielskego w warunkach przedszkolnych odbywają się zwykle w sali, w której dzieci mają także inne zajęcia. Warto
jednak by nauczyciel zadbał, aby w sali znalazły się przedmioty używane często w toku zajęć. Bardzo przydatne mogą
się okazać kolorowe plakaty z ilustracjami bajek, historyjek, karty obrazkowe (tzw. flash cards), kukiełki, maski, itp.
Niezbędny będzie oczywiście magnetofon. Proponujemy, by nauczyciel angielskiego miał swój kącik z półką na dodatkowe
materiały i prace dzieci. Można je przechowywać w teczkach. Warto również mieć pudło, w którym będziemy gromadzić
często używane rekwizyty. Przyda się też tablica magnetyczna oraz kreda do rysowania/pisania na tablicy lub na podłodze
czy chodniku, w przypadku lekcji w plenerze.
Nauczyciel uczący angielskiego w przedszkolu ma dużą swobodę w doborze pomocy ze względu na bogatą wyobraz
nię dziecka,
a także jego zamiłowanie do zabaw. Już samo otoczenie przedszkolne powinno być z
ródłem inspiracji dla nauczyciela. Stwarza
możliwość wykorzystania zabawek, którymi dzieci bawią się na co dzień. Tak więc może to być misio lub piesek pomagający
prowadzić lekcję, piłeczka, która posłuży do wielu ćwiczeń ruchowych, czy też klocki, które łatwo wykorzystać
w zabawach konstrukcyjnych. Ponadto zabawki te mogą wielokrotnie zmieniać swe przeznaczenie i charakter, a to za sprawą
bogatej wyobraz
ni dziecięcej. I tak lalka Zuzia szybko stanie się królewną z bajki, piesek złym wilkiem, zaś piłeczka zatrutym
jabłkiem. Dlatego właśnie praca z tak małymi dziećmi stwarza niezwykłe możliwości zainteresowania uczniów zajęciami
i rozbudzenia w nich chęci nauki języka.
11
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Spośród innych pomocy, które mogą okazać się przydatne w czasie lekcji najważniejsze, to:
podręcznik (jest to coraz bardziej powszechnie stosowana pomoc dydaktyczna na zajęciach z przedszkolakami)
książka dla nauczyciela (jako przewodnik i z
ródło wielu pomysłów na przeprowadzenie lekcji)
zestaw kaset do podręcznika
dodatkowe kasety z nagraniami piosenek, wierszyków, dialogów i historyjek
dodatkowe książki
zestawy ćwiczeń do kopiowania
odtwarzacz wideo i kasety wideo
6. Procedury osiągania celów dydaktycznych
6.1 Nauczanie sprawności językowych
W procesie naucznia przedszkolaków ćwiczenia związane ze sprawnością słuchania stanowią bazę wyjściową dla wszystkich
innych rodzajów aktywności. Na tak wczesnym etapie zasadniczo nie uczy się czytania. Nagranie lub wypowiedz
nauczyciela
dostarczają dziecku wzorca fonetycznego, intonacyjnego, a także ukazują kontekst sytuacyjny dla danego słowa lub wyrażenia.
Dopiero na podstawie tekstu usłyszanego można przeprowadzać ćwiczenia utrwalające. Są to ćwiczenia ruchowe i plastyczne,
zadania polegające na chóralnym, następnie indywidualnym odtwarzaniu tekstu, a w końcu samodzielne wypowiedzi.
Poniższe propozycje ćwiczeń zostały opracowane w oparciu o podręcznik do nauczania języka angielskiego dzieci w wieku
przedszkolnym Here Comes Minibus wydanego nakładem wydawnictwa Macmillan Heinemann ELT. Autorki wykorzystały
także w niniejszym programie wiele własnych pomysłów ze swej wieloletniej praktyki uczenia najmłodszych (patrz np. 6.3.2,
6.3.4, 6.6).
6.1.1 Nauczanie sprawności słuchania
Przyswajanie rytmu języka
Dzieci pod przewodnictwem nauczyciela wystukują rytm, słuchając nagrania wierszyka:
Look at the tree
Green, green tree
Look at the sun
Yellow, yellow sun.
Look at the sky
Blue, blue sky
Look at the moon
White, white moon
Reagowanie całym ciałem (TPR)
Słuchając nagrania, dzieci wykonują gesty, z którymi zapoznały się w ramach ćwiczenia przygotowującego (pre-listening task).
Na początku nauczyciel wciąż wspiera uczniów. Kiedy dojdzie do wniosku, że dzieci dobrze opanowały ,,choreografię  ,
pozwala im na samodzielne wykonanie.
Tekst piosenki:
Minibus says hello, hello - dzieci kłaniają się
Minibus says hello, hello
Red Bus says beep, beep - wykonują gest, jakby ściskały klakson
Red Bus says beep, beep
Green Bus says goodbye, goodbye - machają dłonią na pożegnanie
Green Bus says goodbye, goodbye
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
12
Odnajdowanie i wskazywanie właściwych przedmiotów/ilustracji
a. Nauczyciel umieszcza w różnych częściach sali karty obrazkowe przedstawiające kolory. Następnie prosi uczniów
o wskazanie właściwej karty:
Point to red.
Point to green. etc.
b. Dzieci słuchają nagrania i wykonują zadanie w książce lub na uprzednio skopiowanych stronach (rys.1)
Circle the sun.
Circle the sad tree.
Circle the sad bus.
Circle the happy dog.
(rys.2)
(rys.1)
Porządkowanie ilustracji
Dzieci słuchają historyjki i numerują ilustracje zgodnie z chronologicznym rozwojem wydarzeń przedstawionych w tekście
(rys.2)
Minibus is asleep.
Minibus wakes up.
Minibus has a shower.
Minibus has breakfast.
Minibus runs out of the house.
13
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Odnajdowanie informacji w usłyszanym tekście
Przed włączeniem nagrania piosenki nauczyciel określa zadanie:
Listen to the song. What toys are there?
Żeby ułatwić zadanie, nauczyciel może poprosić, by dzieci słuchając nagrania patrzyły na rysunek, na którym pośród wielu
zabawek znajdują się te wymienione w piosence (rys.3)
The toy shop s got
Lots of toys, toys, toys
For girls and boys
For girls and boys
There s a car
Brm, brm
There s a doll
(rys.3
Sleep, sleep
There s a train
Chuff, chuff
There s a plane
Weeeee!
Lots of toys for girls and boys
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
14
Wykonywanie poleceń w ramach czynności plastycznych i manualnych
a. Nauczyciel wskazuje kolejno koszyki na jednej ze stron w książce (rys.4), wydając polecenia. Dzieci słuchają i wykonują
odpowiedni rysunek w każdym koszyku.
Nauczyciel wskazuje pierwszy koszyk i mówi: Draw a banana.
Nauczyciel wskazuje drugi koszyk i mówi: Draw an apple.
Nauczyciel wskazuje trzeci koszyk i mówi: Draw a pear.
Nauczyciel wskazuje czwarty koszyk i mówi: Draw an orange.
Nauczyciel wskazuje piąty koszyk i mówi: Draw a lemon.
(rys.4)
b. Dzieci wykonują z plasteliny elementy pizzy.
Nauczyciel:
Let s make a pizza.
Take the yellow plasticine and make a circle.
Take the red plasticine and make a tomato.
Take the white plasticine and make an onion.
Take the red plasticine and make some ham.
Take the green plasticine and make some olives.
Take the yellow plasticine and make some cheese.
Mmm, tasty!
15
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Weryfikowanie informacji
Nauczyciel podnosi karty obrazkowe, nazywając znajdujące się na nich ilustracje.(rys.5,6,7) Co jakiś czas celowo się myli
i podaje niewłaściwą nazwę. Zadaniem dzieci jest powtórzyć nazwę tylko wtedy, kiedy jest prawidłowa. W przypadku poda-
nia błędnej nazwy dzieci milczą.
Nauczyciel: A green tree. A blue sky. A green moon
Dzieci: A green tree. A blue sky milczą
Pantomima
W trakcie słuchania dzieci przedstawiają wydarzenia, o których mowa w tekście. Nie używają przy tym słów.
Kitty the kangaroo
Tekst nagrania: Czynności wykonywane przez uczniów:
Mummy: It s late! Whare s your schoolbag, Kitty? Uczeń A pokazuje zegarek.
Kitty: I don t know. Uczeń B unosi ramiona i kręci głową.
Mummy: Put your pencil, your book and your pen Uczeń A podaje uczniowi B in your pouch.wymienione przedmioty,
a ten wkłada je do torby, którą uprzednio zawiesił na szyi.
(Ewentualnie inny uczeń stoi za uczniem B i obejmując go od tyłu,
przytrzymuje torbę przy jego brzuchu.
Narrator: Kitty jumps along the street. Uczeń B skacze i zerka na zegarek.
She s late.
Kitty: Oh, dear, my pencil! Uczeń B wyrzuca z torby ołówek.
Kitty: Oh, dear, my book! Uczeń B wyrzuca z torby książkę.
Kitty: Oh, dear, my pen! Uczeń B wyrzuca z torby długopis.
Narrator: Kitty stops. Uczeń B podnosi z podłogi kolejno ołówek, książkę, długopis.
She picks up her pencil,
her book and her pen.
Narrator: Kitty opens her pouch. Uczeń B otwiera torbę na brzuchu.
Kitty: Look, my schoolbag! Uczeń B udaje, że wyjmuje z torby tornister
Narrator: Kitty is happy. Uczeń B śmieje się.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
16
Uzupełnianie obrazków w trakcie słuchania historyjki
Na plakacie ilustrującym daną opowieść brakuje wybranych elementów. Występują one w postaci luz
nych naklejek, które
uczniowie mają przykleić w odpowiednim miejscu, słuchając historyjki (rys.8)
(rys.8)
6.1.2 Nauczanie sprawności mówienia
Grupowe odtwarzanie usłyszanego tekstu wierszyka, rymowanki lub piosenki
Let s be trees!
Tekst nagrania: Czynności wykonywane przez uczniów:
We re baby trees Dzieci kucają
We grow and grow Powoli wstają
And grow and grow
It s sunny Zataczają rękami krąg nad głową
Mmmm, I m happy! Roześmiane podskakują
17
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Indywidualne odtwarzanie usłyszanego tekstu wierszyka, rymowanki lub piosenki
Wyliczanka:
Yellow
White
Blue
Now it s you!
Po wysłuchaniu i chóralnym odtworzeniu wyliczanki dzieci ustawiają się w kręgu. Każde z nich trzyma przedmiot w jednym
z trzech kolorów. Jedna osoba chodzi wewnątrz kręgu i recytuje wierszyk, wskazując kolejno żółty, biały i niebieski przedmiot,
a na końcu ucznia, który ma ją zastąpić wewnątrz kręgu. Wyliczankę tę można także stosować w ramach wyboru osób
do jakiegoś zadania.
Samodzielna wypowiedz
na bazie podanego wzorca
Wzorzec (nagranie):
Hide and Seek
(.....)
Jeff: I can see a leg! Is it Sam?
Sam: Oooh!
Jeff: I can see hair! Is it Katie?
Katie: Yes, it s me.
Jeff: I can see a hand! Is it Peter?
Peter: Yes, but you can t catch me!
Jeff: It s your turn now.
Dwoje dzieci staje na środku sali i trzyma koc w ręku.
Za kocem chowa się inne dziecko i pokazuje jakąś część ciała.
Reszta dzieci odgaduje, kto ukrył się za kocem.
I can see a foot. Is it (child s name)?
Schowany uczeń odpowiada: Yes lub No.
(rys.9)
Odgrywanie ról (role play)
Dwoje dzieci (ochotników) odgrywa rolę bohaterów wcześniej wysłuchanej historyjki i prowadzi krótką rozmowę.
Fragment tekstu usłyszanej historyjki:
(...)
Billy: Hello Mr Plum.
Mr Plum: Hello Billy.
Billy: Two pears, please.
Mr Plum: Here you are. Two pears.
(...)
Przykładowy dialog odgrywany przez dzieci:
(Aktorzy ściskają sobie dłonie na powitanie.)
Mr Plum: Hello Billy.
Billy: Hello Mr Plum.
Mr Plum: How are you?
Billy: Fine, thank you.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
18
Przygotowanie do inscenizacji (pre-acting out)
Przed główną inscenizacją dzieci przyswajają wybrane wyrażenia, które pojawiły się w nagraniu, i które będą stosowane w czasie
inscenizacji.
Fragment tekstu nagrania:
(...)
Narrator: Little lion goes to the monkeys.
Little lion: Er, hello monkeys. Monkeys! Monkeys! Where s my roar?
Monkeys: Listen to little lion. I don t know. I don t know. Ha, ha, ha.
Narrator: Little lion goes to the hippo. Little lion: Er, hello hippo. Hippo! Hippo! (...)
Where s my roar?
Hippo: I don t know.
Narrator: Little lion goes to the snake.
Little lion: Er, hello snake! Where s my roar?
Snake: I know...Boo!
Narrator: Little lion s so, so scared.
Little Lion: HELP! HELP! HELP!
Snake: I m sorry little lion. But now listen to your roar!
(...)
Nauczyciel występuje w roli lwa, który szuka swojego głosu (roar). Każde dziecko otrzymuje rolę jednego z pozostałych
zwierząt: małpy, hipopotama lub węża.
Nauczyciel mówi: Hello monkeys./Hello hippos./Hello snakes.
Na pozdrowienie odpowiadają tylko te dzieci, które należą do wymienionej w danym momencie grupy: Hello.
Nauczyciel kontynuuje: Hello, monkeys. Where s my roar?
Dzieci występujące w roli małp odpowiadają: I don t know.
Nauczyciel zwraca się do kolejnych grup. (Węże odpowiadają: Boo!)
Inscenizacja (acting out)
Uczniowie wcielają się indywidualnie w bohaterów i odgrywają historyjkę, po uprzednim wysłuchaniu jej i wykonaniu ćwiczeń
przygotowujących do inscenizacji (pre-acting out).
Little lion (Uczeń A): Hello monkey. Where s my roar?
Monkey (Uczeń B): I don t know.
Little Lion (Uczeń A): Hello hippo. Where s my roar?
Hippo (Uczeń C): I don t know.
Little Lion (Uczeń A): Hello snake. Where s my roar?
Snake (Uczeń D): BOO!
Little Lion (Uczeń A): Help! Help! Help! Thank you!
6.2 Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa na zajęciach języka obcego
6.2.1 Podstawowe z
ródła materiału leksykalego
Głównym z
ródłem słownictwa na lekcjach języka obcego na poziomie przedszkolnym są piosenki, wierszyki, rymowanki
i opowiadania (stories), przekazywane w formie nagrania bądz
przez nauczyciela.
Wierszyki i rymowanki to rodzaj tekstu, który może być stosowany w nauce języka dosłownie od pierwszych lekcji. Rym bardzo
ułatwia zapamiętywanie. Wykorzystując pary rymujących się wyrazów łatwiej zapamiętać większą liczbę nowych słów. Rymy
mogą być także elementem występującym w grach utrwalających słownictwo, takich jak Memory czy Piotruś. Argumentem
przemawiającym najsilniej za rymowaniem z dziećmi jest fakt, że dzieci nieczytające i niepiszące mają ograniczone możliwości
tworzenia tzw. strategii pamięciowych. Rym jest jedną ze strategii dostępnych im intelektualnie.
19
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Piosenki na lekcjach języka angielskiego to następna atrakcja dla najmłodszych. Dziecko uczy się ich bardzo szybko,
pod warunkiem, że ich teksty są proste a muzyka dostosowana do jego upodobań. Piosenki przyczyniają się dodatkowo
do umuzykalnienia dzieci, wyrabiają w nich poczucie rytmu. Istnieje wiele możliwości wykorzystania ich na lekcjach rownież
w połączeniu z ruchem (TPR)
Słuchanie krótkich opowiadań (stories) to kolejna forma nauki bardzo lubiana przez dzieci. Historyjki powinny być bogato
ilustrowane i pełne ruchu, a ich język jak najprostszy. Najlepiej, by treść i ilustracje dawały uczniom możliwość zaangażowania
się w pokazywanie przebiegu zdarzeń.
6.2.2 Środki przekazywania materiału leksykalnego
nagranie audio (zazwyczaj kaseta magnetofonowa) lub audiowizualne (zazwyczaj kaseta wideo)
wypowiedzi nauczyciela
Nauczyciel powinien zadbać o to, by dostarczać swoim uczniom prawidłowych wzorców językowych. To, jakich dzieci
nabiorą nawyków w posługiwaniu się językiem angielskim, może rzutować na ich dalszą edukację językową. Dlatego
dbajmy o poprawność naszej wymowy. Jeśli fonetyka nie jest naszą najmocniejszą stroną, korzystajmy jak najwięcej
z oryginalnych nagrań.
wypowiedzi uczniów
Czasami zdarza się, że jeden z uczniów zetknął się z jakimś słowem lub wyrażeniem wcześniej niż inne dzieci.
Wprowadzając nowe słownictwo nie zakładajmy, że będzie ono nowością dla wszystkich w grupie. W czasie prezentacji
materiału leksykalnego warto dokonać wstępnej oceny. Jeśli jakiemuś dziecku wskazane przez nauczyciela słowo lub
wyrażenie będzie znane, pozwólmy mu podzielić się swoją wiedzą.
6.2.3 Sposoby wprowadzania nowego słownictwa
zastosowanie kart obrazkowych (flashcards)
Nauczyciel umieszcza karty w takim miejscu, żeby były widoczne dla wszystkich, np. na tablicy (za pomocą magnesów
lub blue-tac a) lub na podłodze (jeśli dzieci siedzą w kręgu). Następnie wskazuje wybraną kartę i nazywa ilustrację, która
się na niej znajduje.
A lemon./This is a lemon./It s yellow./etc.
ilustrowanie słów gestami, mimiką i czynnościami
Nauczyciel wydaje komendę Run! i biegnie. Następnie mówi: Stop! i zatrzymuje się. To samo ćwiczenie przeprowadza
razem z dziećmi pokazując czynności, jakie mają wykonać. Gdy dojdzie do wniosku, że uczniowie dostatecznie
zrozumieli związek między danym słowem a czynnością, może ograniczyć się tylko do wydawania poleceń.
wykorzystanie ilustracji w podręczniku, na planszach obrazkowych lub plakatach
Słuchając opowiadnia, dzieci patrzą na ilustracje. Wcześniejsza rozmowa w języku ojczystym na temat zilustrowanych
wydarzeń pozwoli uczniom pełniej zrozumieć zwroty i wyrażenia pojawiające się w opowiadaniu.
zastosowanie elementów otoczenia
Do prezentacji słownictwa nauczyciel może wykorzystać rzeczywiste przedmioty, takie jak zabawki, meble czy przybory
szkolne. Lekcja w plenerze stwarza okazję do zapoznania dzieci z takimi słowami jak tree, grass, flower, sand, etc. Kosz
smakowicie wyglądających i pachnących owoców lub warzyw będzie bardziej atrakcyjną pomocą dydaktyczną niż karty
obrazkowe. Przy nauce słów określających cechy fizyczne lub elementy ubioru bardzo pomocni mogą okazać się sami
uczniowie.
6.2.4 Utrwalanie słownictwa
Nauczyciel może korzystać z wielu tradycyjnych zabaw i gier, które pomogą dzieciom utrwalić poznane słownictwo. Może też
stosować wariacje gotowych gier, dopasowując ich zasady do konkretnych wymagań, lub samemu wymyślać zabawy językowe.
Oto przykłady gier i zabaw tego typu, zaczerpnięte z podręcznika Here Comes Minibus:
głuchy telefon (Chinese whispers)
Dzieci siadają w kręgu. Nauczyciel lub jeden z uczniów szepcze wybrane przez siebie słowo lub wyrażenie osobie
siedzącej obok. Ta, również szeptem, przekazuje je dalej. Ostatnia osoba wypowiada usłyszane przez siebie hasło.
zgadywanka (Hide the flashcards)
Spośród kilku kart obrazkowych, z którymi dzieci uprzednio się zapoznały, nauczyciel chowa jedną za plecy. Dzieci
muszą odgadnąć, która karta została schowana, podając odpowiednie słowo. Potem nauczyciel chowa następne,
aż dojdzie do wniosku, że dzieci wystarczająco dobrze opanowały wybrane słowa.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
20
 kółko i krzyżyk (Noughts and crosses)
Nauczyciel rysuje na tablicy planszę do gry w kółko i krzyżyk. Plansza składa się z dziewięciu pól (po trzy w każdym
rzędzie). Nauczyciel pokazuje dzieciom dziewięć kart obrazkowych ilustrujących słownictwo wcześniej poznane. Dzieci
wspólnie przypominają sobie słowa związane z kartami. Następnie nauczyciel umieszcza w każdym polu planszy jedną
kartę, obrazkiem do tablicy. Każde pole ma przyporządkowaną cyfrę 1-9. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy: You are
noughts./You are crosses. Pierwsza grupa wybiera pole, podając odpowiednią liczbę. Nauczyciel odwraca kartę na
wskazanym polu i pyta: What s this? Jeśli dzieci udzielą poprawnej odpowiedzi, stawiają na danym polu swój znak:
krzyżyk lub kółko.
Memory
Dzieci grają w tę grę w grupach 3-4 osobowych. Liczbę rozkładanych kart (mogą to być karty gotowe lub skopiowane
przez nauczyciela i wycięte przez dzieci) zależy od poziomu znajomości języka graczy. Karty są ułożone obrazkami w dół.
Zadaniem grających jest odnalez
ć pary obrazków. Mogą to być rymujące się słowa, słowa o znaczeniu podobnym lub
przeciwnym, przedmioty uzupełniające się, itd. Dzieci odkrywają kolejno po dwie karty. Jeśli odkryte karty nie stanowią
pary, należy je z powrotem odwrócić i pozostawić na miejscu. Jeśli stanowią parę, gracz je zabiera, mówiąc głośno,
co przedstawiają. Wygrywa ten, kto zbierze najwięcej par.
Piotruś
Gra ta, podobnie jak Memory, też polega na gromadzeniu kart parami. Zasadę łączenia kart w pary również można
dostosować do konkretnych elementów językowych. Ciekawym rozwiązaniem jest odwrócenie reguł dotyczących
zwycięstwa: wygrywa ten, kto zostanie z kartą w ręku.
,,Zakrywanka (Listen and cover)
Dzieci wycinają planszę (rys.10) według wskazówek nauczyciela. (linie przerywane oznaczają miejsce przecięcia papieru)
Kiedy uczniowie zakończą czynność wycinania, zaginają części planszy we wskazanych miejscach (linia ciągła).
Nauczyciel wymienia kolejno serie słów, za każdym razem modyfikując daną serię. Zmienia kolejność słów, ich liczbę
i oczywiście same słowa (jedno, dwa, lub wszystkie). Dzieci wnikliwie słuchają i zakrywają te obrazki, których nauczyciel
nie wymienił w serii. W grę tę można grać parami lub w grupach, bez udziału nauczyciela.
(rys.10)
21
KURS DLA PRZEDSZKOLI
6.3 Propozycje gier i zabaw
Gry i zabawy służą do doskonalenia różnych sprawności umysłowych, takich jak spostrzegawczość, uwaga, pamięć,
umiejętność analizy i syntezy wzrokowej, zdolność porównywania i klasyfikowania. Stwarzają tym samym okazję do logicznego
myślenia. Oprócz wartości edukacyjnych niosą ze sobą również wartości wychowawcze. Uczą zdrowej rywalizacji, pracy
w drużynie i umiejętności przegrywania.
Aby zabawa była dla dzieci ciekawa, powinna zawierać jak najwięcej elementów aktywizujących. Szczególnie użyteczne
są zabawy w grupach o zróżnicowanym wieku i możliwościach uczestników. Stwarzają one okazję do wzajemnej pomocy
i integracji.
6.3.1 Zabawy ruchowe
Say Hello with your hand (foot, nose)!
Gra utrwalająca słownictwo dotyczące ciała
Nauczyciel wydaje kolejno polecenia.
Dzieci witają się w różny sposób. Podają sobie ręce, dotykają się stopami, łokciami lub nosami.
Mówią przy tym: Hello head! Hello foot! itd.
Now you are cars! Drive!
Gra utrwalająca wybrane czasowniki oraz tryb rozkazujący
Nauczyciel wydaje polecenia, aby dzieci wcielały się w zwierzęta i przedmioty, oraz wykonywały różne czynności. (Planes -
Fly!, Balls - Bounce! Singers - sing!, Babies - Cry!) itd.
It s stormy! Hide!
Gra sprawdzająca zrozumienie przez dzieci określeń pogody
Dzieci ustawiają się wokół nauczyciela, tak by dobrze widziały, co za chwilę będzie robił. Nauczyciel mówi o pogodzie
jednocześnie pokazując, jak można gestami i ruchami ją opisać.
It s cold - mówi kuląc się z zimna.
It s hot - mówi wachlując się ręką.
It s rainy - mówi udając, że trzyma parasolkę.
It s windy - mówi chwiejąc się i osłaniając od wiatru.
It s sunny - mówi zasłaniając oczy dłońmi przed słońcem.
It s stormy! Hide! - mówi kucając i zakrywając rękami głowę.
W innej wersji zabawy zamiast Hide! możemy krzyknąć Run away! Wówczas dzieci słysząc to polecenie powinny uciec pod ścianę.
A wardrobe flies!
Gra ruchowa sprawdzająca rozumienie wybranych słów.
Sprawdzamy, czy dzieci znają następujące słowa oznaczające latające zwierzęta lub przedmioty: bird, plane, bee, parrot,
helicopter, rocket, balloon, kite.
Jednocześnie pytamy o to, czy mogą wymienić inne zwierzęta lub przedmioty, które nie latają, jak np. car, train, hamburger,
doll, table, itd.
Następnie prosimy dzieci by udawały, że latają gdy słyszą zdanie A plane flies lub A bee flies i zatrzymywały się gdy słyszą A doll
flies lub A train flies.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
22
6.3.2 Zabawy ćwiczące spostrzegawczość i umiejętność kojarzenia
Green tickets, please!
Gra ćwicząca spostrzegawczość dzieci, znajomość nazw kolorów i umiejętność liczenia do 6.
Przed zajeciami ustawiamy rzędy krzesełek, na każdym umieszczając kartkę z kolejną cyfrą od 1 do 6. W jednym rzędzie kartki
są zielone, w drugim czerwone, w trzecim żółte, a w czwartym niebieskie.
Rozdajemy dzieciom bileciki w czterech różnych kolorach (tych samych co karteczki na krzesłach) z odpowiednią ilością
kropek - od 1 do 6.
Gdy dzieci wejdą do sali mówimy na przykład: Yellow tickets please!
Wówczas wszystkie dzieci mające żółte bilety podchodzą do rzędu z żółtymi karteczkami i znajdują swoje miejsca po przeliczeniu
kropek na bilecie. Przed zajęciem miejsca mówią np. I ve got number 5.
A pig and a piggy bank
Gra ćwicząca rozpoznawanie znanych dzieciom przedmiotów i łączenie ich w kategorie w zależności od tego, na jaką głoskę
zaczyna się słowo.
Przygotowujemy rysunki przedstawiające znane dzieciom przedmioty.
Oto propozycja zestawu 30 ilustracji
słowa zaczynające się od [p] pig, piggy bank, pencil, pear, parrot, picture
słowa zaczynające się od [k] car, cat, clock, kite, clown, carrot
słowa zaczynające się od [s] star, sock, sweet, sun, swing, sun
słowa zaczynające się od [h] hippo, hat, hamburger, head, hen, heart,
słowa zaczynające się od [d] dog, door, duck, dice, dress, doll
Grę zaczynamy od sprawdzenia, czy dzieci znają słowa, które się w niej pojawiają. Pokazując kolejne karty pytamy dzieci
What s this? Karty powinny być tak ułożone, by kolejno występowały te przedstawiające przedmioty, których nazwy zaczynają
się od tego samego dz
więku.
Karty z rysunkami przedstawiającymi przedmioty z zamieszczonej powyżej listy rozkładamy na podłodze. Ilość kart powinna
być dostosowana do liczby dzieci.
Prosimy pary dzieci, by chodząc po klasie zbierały obrazki tych przedmiotów, których nazwy zaczynają się od tego samego
dz
więku. Jeśli dzieci jest więcej niż 10, możemy podwoić liczbę kart i przydzielić dwóm parom ten sam dz
więk. Grę wygrywa
ta para dzieci, która najszybciej odnajdzie wszystkie wyrazy zaczynające się od danej głoski.
A car and a star
Gra ćwicząca rozpoznawanie rymujących się słów.
Przygotowujemy karty przedstawiające przedmioty, których nazwy się rymują. Oto propozycja zestawu 26 kart:
dog - frog, car - star, cat - hat, chair - bear, carrot - parrot, spoon - moon, head - bed, pen - hen, king - swing, cake - snake, duck
- truck, lamp - stamp, flower - tower
Pokazując dzieciom kolejne karty sprawdzamy czy znają nazwy przedmiotów, które się na nich znajdują. Zwracamy uwagę
na to, że każde słowo ma swoją  rymującą się parę .
Rozdajemy karty dzieciom. Pytamy wybrane dzieci: What have you got? oczekując odpowiedzi np: I ve got a king.
Gdy przećwiczymy już wszystkie słowa, poprośmy dzieci, by poszukały swojej pary. Gdy ją znajdą, niech podejdą do nauczyciela
i powiedzą np: I ve got a spoon and I ve got a moon.
23
KURS DLA PRZEDSZKOLI
6.3.3 Zabawy plastyczne i konstrukcyjne
Zabawa farbą
Dzieci moczą palce w farbie, którą wcześniej nauczyciel umieszcza na kawałku tektury, po czym robią odciski na kartce
papieru. Odcisk może być jeden lub więcej. Wokół odcisku/ów uczniowie rysują linię, tak by całość przypominała jakieś
zwierzę. Po wykonaniu prac, dzieci pokazują swoje zwierzątka, pytając: What s this? Reszta zgaduje. An elephant? A pig?
Yes./No.
Zabawa plasteliną
Let s make a zoo
Dzieci otrzymują od nauczyciela polecenie ulepienia określonych zwierząt: Make a giraffe, make an elephant, etc. Po wykonaniu
prac, na hasło nauczyciela: Let s make a zoo, dzieci kompletują ZOO, umieszczając zwierzęta w klatkach. Klatki mogą być
wykonane z książek, pudełek, klocków, itp.
Nauczyciel: There s an elephant in the zoo. (Dziecko, które wykonało słonia, umieszcza go w ZOO). There are monkeys in the
ZOO. (Dzieci, które wykonały małpy, umieszczają je w ZOO)
Zabawa klockami
Let s build a house
Nauczyciel dzieli dzieci na grupy. Każda grupa otrzymuje zestaw klocków oraz zadanie do wykonania.
Nauczyciel: Build a big house. / Build a little house. / Build a big ship. / Build a little ship. / etc.
Zabawę tę można przeprowadzić także w celu utrwalenia kolorów. Każda grupa dostaje zestaw klocków z przewagą danego
koloru. Następnie nauczyciel objaśnia zadanie:
Build a blue house. / Build a red ship. / etc.
Po wykonaniu zadania, dzieci mogą przedstawić swoje prace: It s a ship. A big ship. /It s a ship. It s little./ It s a blue house.
Zabawa pamięciowa na bazie powyższego ćwiczenia:
Nauczyciel stawia zebrane prace w rzędzie. Jedno dziecko (ochotnik) opuszcza salę, bądz
odwraca się plecami do nauczyciela.
W tym czasie jedna praca zostaje schowana. Nauczyciel pyta: What s missing? Dziecko udziela odpowiedzi.
Zabawa rozsypanką
Dzieci otrzymują koperty, w których znajdują się części układanki. Zadanie polega na ułożeniu rozsypanki i określeniu, co się
na niej znajduje.
6.3.4 Zabawy przy muzyce
Fingers - Dance!
Przy akompaniamencie muzyki dzieci poruszają palcami, rękami, nogami, głową itd.
Is this a castle or a chicken?
Dzieci słuchają dwóch fragmentów Obrazków z wystawy Modesta Musorgskiego, pt. Zamek i Taniec kurcząt w skorupach.
Po wysłuchaniu każdego z nich decydują, który przedstawia zamek, a który kurczęta. Podobnie można bawić się z Karnawałem
zwierząt Saint-Saensa lub Czterema porami roku Vivaldiego.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
24
6.4 Praca na lekcji
6.4.1 Organizacja lekcji
stałe elementy
Lekcja powinna mieć jasny dla dzieci przebieg i zawierać stałe etapy, takie jak powitanie (hello routine) i pożegnanie (goodbye
routine). Można do tego celu wykorzystać wierszyki lub piosenki. Dobrze jest, by dzieci śpiewając piosenkę podały sobiew
kółeczku ręce. Lekcję może też zaczynać i kończyć miła maskotka, która dzieciom kojarzyć się będzie tylko z lekcjami
angielskiego.
powtórki
Ponieważ jednym z najważniejszych elementów w nauce języka obcego jest ciągłe powtarzanie i cykliczne powracanie
do treści występujących na wcześniejszych etapach nauki, część każdej lekcji powinna być poświęcona powtórkom. Daje to
szansę na utrwalenie materiału, a jednocześnie dzieci przekonują się, jak wiele już się nauczyły. Są z tego dumne
i stanowi to dla nich motywację do dalszego wysiłku. Powtarzanie nie musi być nudnym przepytywaniem z wcześniej
wprowadzanych słów czy zwrotów. Można przeprowadzać je w formie zabaw i gier, prosić, by dzieci śpiewały ulubione piosenki
lub układały własne wierszyki  na kanwie tych, które już znają.
równowaga
Pamiętajmy, że dzieci mają dużą potrzebę ruchu i nie potrafią się skupiać na dłuższe okresy czasu. Zadania, które w trakcie
zajęć wykonują, powinny mieć zmienny charakter. Te, które są statyczne, jak np. rysowanie czy łączenie elementów, powinny
przeplatać się z tymi wymagającymi aktywności ruchowej (TPR). Czynności wymagające chwili namysłu (układanie elementów
w logiczne sekwencje) - z ćwiczeniami relaksującymi (śpiewanie piosenki czy odgrywanie scenki).
6.4.2 Stosowanie języka ojczystego na zajęciach
Zwracając się do dzieci na lekcjach powinniśmy używać jak najwięcej języka angielskiego. Zwroty, którymi operujemy, powinny
być jak najprostsze i często się powtarzać. Jednakże stosowanie angielskiego nie wyklucza możliwości używania języka
ojczystego w czasie zajęć. Możemy posłużyć się językiem polskim wtedy, gdy jest to konieczne. Przede wszystkim dlatego,
że jest to wczesny etap nauki, dzieci nie potrafią jeszcze budować dłuższych wypowiedzi, ani też rozumieć bardziej
skomplikowanych tekstów czy poleceń.
Jeśli osoba ucząca angielskiego ściśle współpracuje z wychowawcą grupy, pewne treści dotyczące zajęć językowych można
przekazać dzieciom po polsku poza lekcjami angielskiego. Dotyczy to na przykład pogadanek natury wychowawczej, które mogą
odnosić się do sytuacji, tematów i tekstów, jakie pojawiły się na lekcji angielskiego. Można też przygotować dzieci do ćwiczenia
polegającego na wysłuchaniu historyjki. Jeszcze przed lekcją angielskiego wychowawca pokazuje dzieciom plakat lub książkę
z obrazkami ilustrującymi wybrane opowiadanie. Prosi, by dzieci spróbowały domyślić się i skomentować, co wydarzy się
w danej historyjce. Takie przygotowanie pozwoli uczniom lepiej zrozumieć tekst nagrania, które usłyszą na lekcji angielskiego.
6.4.3 Korygowanie błędów w czasie lekcji
We wczesnym etapie nauki języka obcego dzieci popełniają liczne błędy. Pamiętajmy, że jest to całkowicie normalne.
Nauczyciel słysząc błędy uczniów powinien wnioskować, co sprawia im największe kłopoty i w umiejętny sposób prowadzić
do wyeliminowania najczęściej pojawiających się błędów. Nie zawsze musi to oznaczać natychmiastowe poprawianie ucznia,
zwłaszcza jeśli dziecko mówi wierszyk lub śpiewa piosenkę. Pamiętajmy, że najważniejszym celem nauki jest przekonanie
ucznia, że język to przede wszystkim środek komunikacji. Jeśli więc dziecko odważy się mówić, nie stresujmy go niepotrzebnie.
Chwalmy za najdrobniejsze nawet osiągnięcia, motywując do pracy. Poprawiajmy w sposób dyskretny, używając błędnie
wymówionego czy z
le użytego słowa w innym kontekście. Jeśli więc dziecko powie I m like bananas, powtórzmy I like bananas
too.
6.4.4 Formy pracy
praca z całą grupą
Praca z całą grupą umożliwia organizowanie zadań polegających na reagowaniu całym ciałem, chóralnym odtwarzaniu
piosenek i wierszyków oraz gier i zabaw pozbawionych czynnika rywalizacji. Sprzyja ona początkowym etapom przyswajania
danego materiału językowego i pozytywnie motywuje dzieci, które boją się samodzielnych działań i indywidualnych wystąpień.
praca w drużynach
Tę formę pracy stosuje się w ramach gier rywalizacyjnych (n.p. noughts and crosses). Dzięki niej dzieci uczą się współpracy
w zespole, zasad pozytywnego współzawodnictwa, a także zdobywają umiejętność znoszenia porażki.
25
KURS DLA PRZEDSZKOLI
 praca w grupach
Organizując pracę w grupach kilkuosobowych, możemy przeprowadzić takie zadania, jak gry planszowe, gry w karty, zabawy
konstrukcyjne i plastyczne, przygotowywanie mini-scenek, projects, itp. Ta forma pracy uczy dzieci funkcjonowania w grupie,
dzielenia się pomysłami, przestrzegania zasad współpracy i rywalizacji. Ponadto, działając w grupie, dziecko czuje się
pewniejsze i bezpieczniejsze.
praca w parach
Praca w parach stwarza okazje do organizowania ćwiczeń typu role plays, polegających na odgrywaniu krótkich scenek i dialogów.
praca indywidualna
Praca indywidualna, to zazwyczaj praca związana z wypełnianiem różnych ćwiczeń w podręczniku lub na kartkach rozdanych
przez nauczyciela (rysowanie, kolorowanie, uzupełnianie, łączenie, itp). Jest to forma pracy, która idealnie nadaje się
do utrwalania i testowania umiejętności uczniów.
6.5 Przykładowy scenariusz cyklu dwulekcyjnego
6.5.1 Scenariusz lekcji bez podręcznika
Lekcja 1
Poziom: Początkujący
Temat: Owoce
Czas: 30 min
Funkcje i umiejętności: nazywanie owoców, reagowanie na polecenia
Struktury gramatyczne: liczba pojedyncza i mnoga rzeczowników, tryb rozkazujący
Przebieg lekcji Pomoce dydaktyczne Cele w nauczaniu zintegrowanym
1. Rozpoczęcie (Hello Routine)
Nauczyciel i dzieci siadają na podłodze, w kręgu. kukiełka/ ćwiczenie funkcji
Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę. Kukiełka (Eddie) maskotka pozdrawiania się i uprzejmego
wita się z dziećmi i pyta o ich samopoczucie: zwracania się do innych
Hello! What s your name? How are you? kształtowanie życzliwych postaw
Dzieci odpowiadają: Hi, Eddie. I m Tom. I m fine. wobec innych
Następnie każdy uczeń wita się z osobami najbliżej wyrabianie śmiałości
niego siedzącymi: Hello. w spontanicznym wypowiadaniu się
Powitaniu może towarzyszyć uścisk dłoni.
2. Wprowadzenie materiału leksykalnego
Nauczyciel zaczyna rysować na tablicy żółtą tablica i kreda zapoznanie dzieci z nowym
kredą banana. Nie ukończywszy rysunku, pyta: (w kolorze żółtym, materiałem leksykalnym
What s this? i pozwala dzieciom odpowiedzieć zielonym, czerwonym nauczenie poprawnej wymowy
w języku polskim. Kończy rysunek, po czym głośno i pomarańczowym) nowych słów
i wyraz
nie nazywa owoc: It s a banana. W podobny kształtowanie umiejętności
sposób prezentuje pozostałe słowa: pear (rysuje zieloną dostrzegania różnic między
kredą), apple (rysuje czerwoną kredą), orange przedmiotami
(rysuje pomarańczową kredą). kształtowanie umiejętności
wnioskowania
Po wykonaniu i nazwaniu wszystkich rysunków utrwalenie słownictwa poznanego
nauczyciel wskazuje pojedyncze owoce i pyta o ich kolor: wcześniej
What colour is the pear? What colour is the banana?, etc.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
26
3. Utrwalanie słownictwa
Ćwiczenie sprawności słuchania
Nauczyciel kolejno wyjmuje z koszyka owoce, owoce: jabłko, kształtowanie umiejętności
wspólnie z dziećmi przypomina sobie nazwy czterech gruszka,banan, rozumienia i reagowania
z nich i wprowadza nazwę piątego: lemon. pomarańcza, cytryna na polecenia
Następnie dzieli grupę dzieci na pięć mniejszych grup. rozwijanie sprawności ruchowej
Przed każdą grupą kładzie odpowiedni owoc i mówi: utrwalenie poznanego słownictwa
You are bananas./ You are oranges./ You are lemons. itd.
Następnie nauczyciel wydaje polecenia poszczególnym
grupom, pokazując czynności:
Oranges, jump! (skacze) /Lemons, dance! (tańczy)/
Apples, sit down! (siada)/etc. Dzieci w grupach
przedstawiających wymieniony gatunek owoców wykonują
każde polecenie tak długo, aż otrzymają następne.
4. Utrwalanie słownictwa
Ćwiczenie sprawności mówienia
Nauczyciel wzywa do siebie ochotnika, przewiązuje owoce kształtowanie wrażliwości węchowej
mu oczy chustką. Przekraja wybrany owoc, tak by chustka i umiejętności rozpoznawania oraz
jego zapach był łatwiej wyczuwalny i pozwala dziecku rozróżniania przedmiotów
powąchać. Uczeń próbuje zgadnąć, jaki to owoc. na podstawie jednej cechy
Jeśli nie potrafi przypomnieć sobie nazwy angielskiej, ćwiczenie funkcji nazywania
może użyć polskiej, a pozostałe dzieci (lub sam owoców
nauczyciel) przypominają mu angielskie słowo.
5. Zakończenie (Bye Routine)
Nauczyciel włącza nagranie piosenki: kaseta ćwiczenie funkcji żegnania się
Bye bye magnetofon rozwijanie wrażliwości muzyczne
It s time to go! kukiełka
Bye bye
It s time to go!
Dzieci słuchają nagrania i starają się śpiewać.
Następnie nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę.
Eddie żegna się z dziećmi: Bye, bye!
Dzieci odpowiadają: Bye, bye Eddie.
27
KURS DLA PRZEDSZKOLI
6.5.2 Scenariusz lekcji z podręcznikiem
Scenariusz został przygotowany na podstawie podręcznika Here Comes Minibus wydawnictwa Macmillan Heinemann ELT.
Lekcja 2
Poziom: Początkujący
Temat: Owoce
Czas: 30 min
Funkcje i umiejętności: nazywanie owoców, reagowanie na polecenia
Struktury gramatyczne: liczba pojedyncza i mnoga rzeczowników tryb rozkazujący
Przebieg lekcji Pomoce dydaktyczne Cele w nauczaniu zintegrowanym
1. Rozpoczęcie (Hello Routine)
Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę. kukiełka / maskotka ćwiczenie funkcji pozdrawiania się
Kukiełka wita się z dziećmi: powtórzenie poznanego wcześniej
Eddie do dzieci (nauczyciel zmienionym głosem): słownictwa
Orange, yellow kształcenie sprawności słuchania
Green and red i mówienia
Hello, children
Nauczyciel macha do Eddiego i podpowiada
dzieciom, co mają powiedzieć:
Hello, Ed.
Nauczyciel gestem sugeruje, by dzieci powtórzyły
pozdrowienie. Dzieci:
Hello, Ed.
Eddie ponownie wita się z dziećmi recytując wierszyk.
Tym razem uczniowie od razu odpowiadają
na jego pozdrowienie.
2. Prezentacja piosenki
Nauczyciel pisze na tablicy liczbę 27 i mówi: magnetofon utrwalenie słownictwa wcześniej
Open your books at page 27. kaseta poznanego
Trzyma wysoko książkę otwartą na stronie 27 podręcznik ćwiczenie sprawności słuchania
i wskazuje palcem rysunek. Rysunek przedstawia i mówienia
dzieci tworzące łuk. Nauczyciel pokazuje ich koszulki kształcenie umiejętności rozumienia
i pyta: What s this? poleceń i reagowania na nie
Dzieci odpowiadają: (An) orange. / (A) lemon. ćwiczenie spostrzegawczości
Nauczyciel wskazuje kolejno owoce znajdujące się kształcenie wrażliwości słuchowej
na obrazku i mówi: i wyczucia rytmu i rymu
Point to the orange./ Point to the apple. wprowadzenie aspektu kulturowego
Dzieci wskazują owoce w książce. (informacja o tradycyjnej piosence
Nauczyciel mówi: Listen i włącza nagranie piosenki: wykorzystywanej w czasie zabawy)
Oranges and lemons
Say the bells of St. Clement s
Bananas and pears
Say the bells of St Clair s
Nauczyciel prosi, by dzieci wysłuchały piosenki
jeszcze raz: Listen again (pokazuje ucho), a w czasie
słuchania wystukiwały rytm: Tap the rythm
(stuka rytmicznie w stolik).
Dzieci słuchają nagrania ponownie i razem z nauczycielem
wystukują rytm piosenki. Nauczyciel tłumaczy w języku
ojczystym, że jest to tradycyjna piosenka, którą śpiewa się
w czasie zabawy.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
28
3. Wykonanie piosenki
Nauczyciel prosi dwóch ochotników do siebie i mówi: magnetofon kształtowanie umiejętności
Make an arch. Dzieci stają nasprzeciw siebie, podnoszą kaseta rozumienia przekazu werbalnego
ręce tak, by stworzyły łuk: dłonie jednego dziecka na podstawie obserwacji ruchu
dotykają dłoni drugiego. Nauczyciel szepcze dzieciom ciała, gestu i mimiki
na ucho: You are ,,oranges  / You are ,,lemons  . ćwiczenie umiejętności
Ilustrując słowa odpowiednimi gestami, nauczyciel prosi, reagowania na polecenia
by reszta klasy ustawiła się w kółku i chwyciła się za ręce: ćwiczenie wrażliwości słuchowej
Stand up (podnosi dłonie). Come to me. (Dłońmi zaprasza ćwiczenie sprawności mówienia
do siebie). Form a circle (rysuje w powietrzu krąg i pomaga uczenie poprawnej wymowy
dzieciom ustawić się). Hold your hands (kiedy już wszyscy ćwiczenie funkcji nazywania
stoją w kole, chwyta dwoje dzieci za ręce). owoców
Nauczyciel mówi: Listen, say the rhyme and go round.
Włącza nagranie, zaczyna głośno śpiewać piosenkę
i pomaga dzieciom ruszyć z miejsca. Dzieci słuchają
nagrania, starają się śpiewać i chodzą w kółeczku,
przechodząc pod łukiem.
Nauczyciel staje przy uczniach tworzących łuk i na słowa
St Clair s pomaga im opuścić ręce, tak by uwięzić dziecko,
które właśnie przechodziło pod łukiem. Następnie szeptem
pyta ,,więz
nia : Oranges or lemons? Dziecko wybiera sobie
owoce i szeptem odpowiada: Oranges. Nauczyciel mówi:
Stand here i ruchem głowy wskazuje, że dziecko ma stanąć
za jednym z uczniów tworzących łuk (za tym, który
reprezentuje oranges.) Dzieci powtarzają procedurę.
Po obu stronach ,,łuku zbiera się coraz więcej uczniów.
Nauczyciel pomaga dzieciom, lecz stopniowo się wycofuje.
4. Praca z książką
Nauczyciel ilustrując polecenia gestami, prosi, by dzieci podręcznik kształtowanie umiejętności
podeszły do stolików, usiadły, otworzyły podręczniki ołówek rozumienia przekazu werbalnego
i wzięły ołówki: Go to your tables/desks (podchodzi na podstawie obserwacji ruchu
do stoliczka). Sit down (siada). Open your books at page 28 ciała i gestu
(na tablicy pisze dużymi cyframi numer strony, otwiera ćwiczenie umiejętności rozumienia
książkę na tej stronie i pokazuje ją dzieciom). polecenia
Take pencils. (bierze ołówek). rozwijanie umiejętności
Wskazując pierwszy koszyk, mówi: Draw a banana. plastycznych
(ołówkiem rysuje banana w pierwszym koszyku).
Wskazuje następny (lecz już nie rysuje) i mówi:
Draw a pear.
Dzieci słuchają poleceń nauczyciela i rysują owoce
w kolejnych koszyczkach.
5. Zakończenie (Bye Routine)
Nauczyciel zakłada na dłoń kukiełkę i żegna się kukiełka ćwiczenie funkcji żegnania się
z dziećmi wierszykiem: kształtowanie wyczucia rytmu i rymu
Eddie:
Orange, yellow
Green and red
Goodbye, children
Dzieci machają:
Goodbye, Ed.
29
KURS DLA PRZEDSZKOLI
6.6 Scenariusz sztuki
The Pretty Princess
(by Joanna Zarańska)
Osoby:
Princess Rose
King
Queen
Man 1
Man 2
Courtier 1
Courtier 2
Messenger
Artist 1
Artist 2
Artist 3
Singers
Na scenie siedzą król i królowa. Wbiega księżniczka i wita się z rodzicami grzecznie dygając.
P: Good morning, mummy! Good morning, daddy!
K, Q: Good morning, Rose!
R: How are you, daddy?
K: I m fine, Rose.
R: How are you, mummy?
Q: I m great.
R: And I am angry (księżniczka tupie nogą).
R: I want a picture!
K: Q: A picture? What picture?
R: A picture of Princess Rose!
Na scenę wchodzi posłaniec (messenger) z rulonem papieru. Razem z nim wchodzą pozostali aktorzy i otaczają go z zaintere-
sowaniem. Posłaniec udaje, że czyta obwieszczenie.
Messenger: The king and queen want a picture!
Man 1: A picture? What picture?
Man 2: Be quiet! Listen!
Messenger: The king and queen want a picture! A picture of Princess Rose.
Artist 1 : What s the reward?
Messenger: An apple.
Artist 2: An apple? What apple?
Messenger: A golden apple
Artist 3: Is it big?
Messenger: It s very big.
Artist 1: Is it tasty?
Messenger: It s very tasty.
Dworzanin (Courtier 1) zaprasza artystów, aby podeszli do tablicy, na której znajdują się trzy arkusze papieru (co najmniej A-3).
Wręcza im trzy grube flamastry.
Courtier 1: Come here, please. Here s some paper.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
30
Courtier 2: And here are some markers. Now you can draw.
Artyści podchodzą do tablicy i rysują portret księżniczki (wcześniej dobrze jest zaznaczyć lekko ołówkiem kontury głowy i miejsca
w których narysować trzeba oczy, nos i usta. Wtedy łatwiej będzie dopasować odpowiednie części twarzy po pocięciu arkuszy)
Król wstaje i wzywa chór, by zaśpiewał. Na miejsce króla, na jego tronie siada w tym czasie książniczka.
K: Singers!
Wszyscy aktorzy podbiegają do króla, ustawiają się w grupce i mówią:
Singers: Yes, your majesty!
K: Sing for the princess.
Król dyryguje chórem.
Singers: One pretty mouth
One pretty nose
This is a picture
Of princess Rose
Two little ears
Two little eyes
The princess is pretty
The princess is wise
One pretty mouth
One pretty nose
This is a picture
of Princess Rose
Królowa wstaje i podchodzi do artystów.
Q: Are your pictures ready?
Artists: Yes, your Majesty.
Księżniczka wstaje i podchodzi do tablicy, by obejrzeć portrety. Niezadowolona tupie podchodząc do kolejnych portretów.
R: Oh no! It s not my hair! I don t like it!
Oh no! It s not my nose! I don t like it!
Oh no! It s not my mouth! I don t like it!
Dworzanie (Courtier 1 i Courtier 2) podchodzą do tablicy, zdejmują portrety, tną każdy z nich na trzy części, a następnie wybie-
rając z każdego jeden element (włosy, nos, usta) sklejają je tak, by tworzyły całość i umieszczają przy pomocy blu-taca na tablicy.
Królowa zbliża się do tablicy.
Q: Now, Rose. Do you like it?
R: Yes, mummy. I do.
Do artystów podbiega dworzanin z talerzem, na którym znajdują się trzy złote jabłka (jabłka można pomalować na złoto farbą w spray u).
Courtier 1: Here is the reward!
Artist 1: Is it for me?
Artist 2: Is it for me?
Artist 3: Is it for me?
K: It s for you and for you and for you! You are all great!
Q: Here are your golden apples!
Artists: Thank you, your Majesty!
Wszyscy aktorzy ustawiają się w rzędzie twarzą do publiczności i kłaniają się. Śpiewają jeszcze raz piosenkę o księżniczce, kłaniają
się ponownie i opuszczają scenę.
31
KURS DLA PRZEDSZKOLI
7. Przykładowy rozkład materiału na dwa lata, opracowany na podstawie
podręcznika Here Comes Minibus
Część pierwsza
Obszary Obszary Funkcje Struktury Aspekty
tematyczne leksykalne i sytuacje wychowawcze
1. Przyjaciele Pozdrowienia Witanie się To be: Kształtowanie
Kolory i żegnanie What s your name? nawyku
Czasowniki: Przedstawianie I m ...... pozdrawiania się
listen, look . siebie i innych Who s this? It s i kulturalnego
Określanie koloru Tryb rozkazujący: zwracania się do
Reagowanie na Look, Listen, innych
polecenia Point to ...
Zaimki osobowe:
I, you.
Zaimek dzierżawczy:
your
Kształtowanie
To be:
2. Rodzina Pozdrowienia Pozdrawianie
nawyku
My name is ...
Członkowie i żegnanie się
pozdrawiania się
This is ...
rodziny (mummy, Nazywanie
i kulturalnego
How are you?
daddy, grandma, członków rodziny
zwracania się do
I m fine, thank you.
grandpa, dog) Określanie koloru
innych
Tryb rozkazujący:
Czasowniki: Reagowanie na
Podkreślanie
Come in, Stand up,
come in, polecenia
przynależności do
Sit down
stand up,
rodziny
Liczba pojedyncza
sit down
Kształtowanie
rzeczowników
Kolory
szacunku wobec
Zaimek
członków rodziny
dzierżawczy: my
i osób starszych
Zaimek wskazujący:
this
Tryb rozkazujący:
Please, give me
To be: What s this?
I m happy/sad.
wyrażenie: I love
Kształtowanie
3. Środowisko Rzeczowniki Nazywanie
nawyku
naturalne związane ze elementów
kulturalnego
środowiskiem środowiska
zwracania się do
naturalnym: sun, naturalnego
innych (użycie
moon, sky, tree Proszenie
słowa please)
Kolory o podanie
Kształcenie
Przymiotniki przedmiotów
umiejętności
związane ze i dziękowanie
akceptacji siebie
stanami Reagowanie na
Podkreślanie roli
emocjonalnymi: polecenia
środowiska
happy/sad Informowanie
naturalnego
Zwroty o stanach
i rozbudzanie
grzecznościowe: emocjonalnych
poczucia odpowie-
please, thank you Wyrażanie uczuć
dzialności za nie
Czasowniki: Określanie koloru
give, love
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
32
4. Zakupy Owoce: Nazywanie Tryb rozkazujący: Uczenie
apple(s), owoców Open the door, uprzejmego
lemon(s), Określanie koloru Close the door zwracania się
orange(s), Kupowanie i Jump, Clap your do innych
banana(s) sprzedawanie hands Uczenie
Liczebniki: Proszenie i Liczba mnoga nawyków
1-6 dziękowanie rzeczowników zdrowego
Kolory Liczenie Wyrażenia: odżywiania się
Zwrot i stosowanie liczb Let s eat...
grzecznościowy: 1-6 Two apples,
Wyrażanie please.
Here you are
upodobań Here you are.
Czasowniki:
Thank you.
like, jump,
I like...
clap, open, close
5. Nauka Nazywanie To be: Kształtowanie
Przybory szkolne:
przyborów It s late nawyku
pen, pencil, book,
szkolnych Tryb rozkazujący: poszanowania
schoolbag
i zabawek przedmiotów
Zabawki: Put your ...
Proszenie własnych
teddy bear, ball, in your ...
i dziękowanie i cudzych
doll, cat To have:
(Give me ..., Uczenie
Czasownik: Have you got?
please, Come in, uprzejmego
have Yes/No
please, zwracania się do
Przysłówki:
innych
Thank you) late, quick
Odpowiadanie Przyimek in
na pytania Zaimek osobowy:
dotyczące she
przynależności Zaimek
rzeczy (Is it dzierżawczy:
your pen? her
Have you got
a ball?)
Zaimek osobowy:
6. Tradycyjna bajka Kształtowanie
Utrwalenie Wypełnianie
he
prawidłowych
słownictwa i wydawanie
Tryb rozkazujący:
postaw moralnych
dotyczącego poleceń
Help, Hold,
(potrzeby
rodziny Określanie cech
Go, Stir, Cut
pomagania
słownictwo przedmiotów:
innym)
związane z bajką:
It s nice and hot.
Kształtowanie
rzeczownik:
Nazywanie osób
zainteresowania
onion
i rzeczy
literaturą
przymiotniki:
Kształtowanie
big, nice, hot
umiejętności
czasowniki:
współdziałania
help, pull out,
hold
7. Święta Bożego Słownictwo
Składanie życzeń Przyimek
Kształtowanie
Narodzenia związane ze
okolicznościowych: under
tolerancji wobec
świętami:
Merry Christmas, Tryb rozkazujący:
innych kultur
Father Christmas,
Happy New Year Make...
i obyczajów
Christmas tree,
Nazywanie
Kształtowanie
cracker,card,
przedmiotów
potrzeby
present, box,
i osób związanych
sprawiania
snow, snowman,
ze Świętami
przyjemności
bell
Bożego
innym
Zabawki:
Narodzenia
train, clown,
Nazywanie pór
plane, house,
roku
game, drum
Pory roku:
autumn, winter
33
KURS DLA PRZEDSZKOLI
8. Święta Słownictwo Składanie życzeń wyrażenia: Kształtowanie
Wielkanocne związane ze Let s ... tolerancji wobec
okolicznościowych:
świętem: innych kultur
Happy Easter How many ... are
i obyczajów
Easter egg, bunny, nazywanie there?
przedmiotów
chick, flower,
związanych ze
chocolate
Świętami
Pory roku:
Wielkanocy
spring, summer
Nazywanie pór
roku
Część druga
Obszary Obszary Funkcje Struktury aspekty
tematyczne leksykalne i sytuacje wychowawcze
Tryb rozkazujący:
1. Czynności Czasowniki Przedstawianie się Kształtowanie
codzienne oznaczające Witanie się Stand up, nawyków
czynności i żegnanie Sit down, zdrowego trybu
codzienne: Mówienie o Wake up, życia
wake up, get up, czynnościach Go to school Kształtowanie
have a shower, codziennych To be: nawyków
have breakfast, Wydawanie i związanych
How are you?
go to school wypełnianie z higieną osobistą
What s your
Nazwy posiłków poleceń
name?
Nazwy przyborów
Present Simple
szkolnych
Kolory
Liczby 1-9
Dni tygodnia
Zwroty
grzecznościowe
Uczenie
To be:
Nazwy części Opisywanie
2. Gry i zabawy
respektowania
Is it...?
ciała: wyglądu
zasad gry
It s big/small,
head, nose, eyes, Określanie wieku
Aktywne
I m tall,
hand, leg, foot, Liczenie
uczestnictwo
How old are you?
toes i stosowanie liczb
w odgrywaniu ról
It s your/my turn,
Przymiotniki od 1 do 10
Uczenie tolerancji
Wyrażenia:
opisujące wygląd Porozumiewanie
Let s
ciała: się w czasie gry
I can see ...
tall, short big,
Tryb rozkazujący
small
Touch your...,
Liczebniki 1-10
Move your ...
Czasowniki
Liczba mnoga
związane z grami
rzeczowników
i zabawami:
play, hide, catch,
stamp, turn
around, start, stop
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
34
3. Jedzenie Nazwy Opisywanie To be: Wspólne
produktów produktów przygotowywanie
There is/are
żywnościowych: żywnościowych posiłku
Present Continuous
onion, cheese, Opisywanie Kształtowanie
Present Simple
ham, tomato, czynności nawyku zdrowego
Tryb rozkazujący:
olives,orange, związanych z odżywiania się
Make, Put, Add
lemon, apple, przygotowywaniem Uczenie
Zaimek osbowy
pizza posiłku właściwego
they
Określanie ilości zachowania przy
Wyrażenie:
i smaku stole
Here you are
Przyimek on
Psrzysłówek: lots
of....
To be:
Opisywanie Uczenie
4. Mój pokój Nazwy zabawek:
There is/are
zabawek prawdomówności
plane, car, ball,
It s a ball,
Opisywanie Uczenie
doll, helicopter
It s highs
położenia dbałości o porządek
Nazwy mebli:
Tryb rozkazujący:
przedmiotów Uczenie szacunku
table, shelf, chair,
Put ... in ...,
Wydawanie do miejsca
bed
Do the jive
i wypełnianie zamieszkania
Nazwy kolorów
Have/has got
poleceń Kształtowanie
Liczebniki 1-10
Przyimki:
Prośba o zrobienie troski o najbliższe
in, on, for
czegoś otoczenie
Wyrażesnia:
What a mess!
Quick!
To be:
Nazwy dzikich Identyfikowanie Uwrażliwianie na
5. Dzikie zwierzęta
It s a monkey.
zwierząt: zwierząt potrzeby innych
Przyroda
It s big
lion, snake,monkey, i opisywanie ich Kształtowanie
Here it is
hippo wyglądu nawyku pomagania
Liczba mnoga
Przymiotniki Porównywanie innym
rzeczowników
opisujące zwierząt Kształtowanie
Tryb rozkazujący:
wielkość: Liczenie zwierząt troski o zwierzęta i
Go, Look for.., Help,
big, little Kupowanie biletu ich środowisko
Run away
do Zoo
Zaimek pytajny
Mówienie o
where
upodobaniach
wyrażenia:
I like/I don t like
Kształtowanie
6. Tradycyjna bajka Nazwy ubrań:
Tryb rozkazujący:
Opowiadanie
umiejętności
trousers, skirt,
Put on your ...
legendy
współdziałania
T-shirt, socks, shoes
Take off your...
Udział w grze
Uczenie
Nazwy postaci z
Present Continuous
Mówienie o
respektowania zasad
bajek:
Present Simple
czynnościach
gry w karty
king, queen, prince
codziennych
Uczenie
Czasowniki
Uczenie się
prawdomówności
związane z
przepisów
i skromności
ubieraniem się:
drogowych
Kształtowanie
put on, take off
(światła uliczne)
nawyku
Czasowniki
odpowiedniego
oznaczające
ubierania się
czynności
codzienne
Kolory
35
KURS DLA PRZEDSZKOLI
7. Tradycyjne święto Słownictwo Opisywanie Present Continuous Zwrócenie uwagi
angielskie Bonfire Night związane ze zwyczajów Present Simple na aspekt
świętem Guy a związanych Tryb rozkazujący: bezpieczeństwa
Fawkes a: ze świętem Touch/Don t touch w obchodzeniu się
bonfire, fireworks, Guy a Fawkes a z ogniem
sausages, baked Porównywanie Kształtowanie
potatoes różnych zwyczajów umiejętności
Nazwy części ciała ludowych współdziałania
Nazwy ubrań związanych
Liczebniki 1-10 z ogniem
Kolory
Nauka tańca
Tryb rozkazujący: Budzenie
8. Święta w Polsce Nazwy postaci
Wykonywanie maski
Put your hand zainteresowania
w innych krajach fikcyjnych:
Pytanie o
in/out zwyczajami
witch, king,
przynależność
Wyrażenie: i tradycjami
queen, clown,
Whose ... is this?
Let s play/dance świątecznymi
monster
To be:
innych krajów
Kolory
Whose ... is this?
Liczby
8. Ocena pracy i osiągnięć ucznia
8.1 Ocena globalna
Warto, by nauczyciel, który zwykle uczy wiele grup miał do dyspozycji arkusz ułatwiający mu zapisywanie osiągnięć swoich
uczniów. W pracy najmłodszych oceniami zrówno efekty ściśle językowe (liczba zapamiętanych słów i zwrotów, wymowa czy
prawidłowość wypowiedzi) jak i elementy pozajęzykowe (umiejętność słuchania i wykonywania poleceń, pracy w parach
i w grupach, chęć niesienia pomocy innym, itd).
Autorzy niektórych kursów języka angielskiego dla dzieci umieszczają w książce dla nauczyciela arkusze ewaluacyjne
dostosowane do materiałów kursowych. Arkusz taki znajdziemy na przykład w kursie Here Comes Minibus. Autorki tego
podręcznika proponują zastosowanie trzech kolorów symbolizujących trzy poziomy osiągnięć dziecka: zielony dla poziomu
bardzo dobrego, pomarańczowy dla średniego i czerwony dla najniższego.
Autorki niniejszego programu proponują uwzględnienie w arkuszu ewaluacyjnym następujących punktów:
Umiejętności językowe
Dziecko umie:
pytać innych o to, jak się nazywają
przedstawiać siebie i innych
witać się i żegnać
zadawać zwyczajowe pytanie How are you?
odpowiadać na pytanie How are you?
dziękować za coś
pytać o kolory przedmiotów i określać je
zadawać pytania o ilość/liczbę i ją określać
liczyć do 10
prosić o przedmioty
mówić o tym, co lubi a czego nie lubi
pytać o to, gdzie coś się znajduje
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
36
 określać położenie przedmiotów
określać proste cechy przedmiotów
nazywać proste czynności
opowiadać proste historyjki na podstawie obrazków
Dziecko zna:
liczby 1-10
przymiotniki
nazwy: kolorów
zabawek
zwierząt
członków rodziny
produktów spożywczych
warunków pogodowych
czynności
części ciała
par rymujących się wyrazów
ubrań
sprzętów domowych
przedmiotów używanych w szkole
zawodów
środków transportu
kształtów
instrumentów muzycznych
postaci bajkowych
Umiejętności pozajęzykowe
Dziecko umie:
skupić uwagę na dłuższy okres czasu
poprawnie reagować na proste polecenia nauczyciela
łączyć ze sobą elementy w sposób logiczny
słuchając wskazywać odpowiednie obrazki
bawić się w parach
bawić się w grupie
rozpoznawać rytm i melodię
tworzyć logiczne ciągi
publicznie coś zaprezentować
grać w grę respektując jej zasady
Powyższe punkty nauczyciel układa według treści pojawiających się na zajęciach z języka angielskiego i sposobu prowadzenia zajęć.
Sposób zaznaczania, w jakim stopniu dziecko opanowało daną sprawność, ile zna już słów czy wyrażeń może być bardzo
różny. Jeśli nauczyciel używa arkusza do przekazywania informacji o dzieciach, radzimy zastosować system, który nie będzie
zbyt ostro dzielił dzieci pod względem umiejętności. W kontaktach z rodzicami najlepiej jest stosować tak zwaną ocenę
opisową, ujmując w niej wszystkie istotne elementy i podkreślając jak najsilniej osiągnięcia dziecka.
37
KURS DLA PRZEDSZKOLI
Oto przykład oceny opisowej:
Ania chętnie uczestniczy w lekcjach angielskiego. Umie już witać się i żegnać po angielsku. Czasem ma kłopoty w skupieniu
się i wtedy czuje się trochę zagubiona. Bardzo lubi śpiewać i grać w gry ruchowe. Doskonale radzi sobie z zapamiętywaniem
krótkich rymowanek. Ma kłopoty z samodzielną pracą, lecz doskonale czuje się w zespole. Ania ma trudności w zrozumieniu
niektórych poleceń nauczyciela. Zbyt szybko się zniechęca, gdy coś jej się nie udaje. Nie zawsze potrafi poprawnie powtórzyć
wypowiedz
nauczyciela, zwłaszcza gdy jest ona nieco dłuższa. Byłoby dobrze, gdyby Ania słuchała w domu kasety z nagraniami
tekstów z książki.
8.2 Ocena w czasie zajęć
Dziecko pięcio- i sześcioletnie czerpie motywację do nauki języka przede wszystkim z samych zajęć, jeśli są one wystarczająco
atrakcyjne. Dodatkową zachętę do pracy może stanowić nagroda. Nauczyciel nie powinien jednak wynagradzać dzieci za ich
osiągnięcia, lecz za wysiłek. Dzięki temu uczniowie, którym nauka sprawia trudności, mają szansę czuć się docenieni. Poza
tym, warto pamiętać, że o wiele cenniejszy od samej nagrody jest dla dziecka fakt, że na nią zasłużyło, że jego starania zostały
dostrzeżone.
Decydując się na formę wynagrodzenia, nauczyciel może mieć na uwadze zamiłowanie dzieci do kolekcjonowania różnych
przedmiotów. Doskonałą nagrodą za wysiłki przedszkolaka może być stempelek z uśmiechniętą buz
ką. Tuż przed końcem
każdej lekcji, nauczyciel przystawia stempel w specjalnym zeszycie lub podręczniku tym dzieciom, które wyróżniały się
aktywnością w czasie zajęć. W miarę upływu czasu i przy odpowiednich staraniach, dzieci gromadzą coraz więcej buziek.
Pod koniec semestru każdy uczeń otrzymuje dyplom (My English Certificate), zaś osoby, które zgromadziły najwięcej buziek -
specjalne wyróżnienie (medal, znaczek, książeczkę, maskotkę, itp.).
Bibliografia:
James Asher, Learning Another Language Through Action, Sky Oaks Publications 1988
Halina Bednarczyk, Maria Królica, Maria Anna Maciąg, Program edukacji przedszkolnej dla dzieci od 3 do 6 lat.
Świat przedszkolaka, Juka, Warszawa 2000.
Zofia Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, WSiP, Warszawa 1990
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 2, Warszawa 2000.
Howard Gardner, Frames of Mind, The Theory of Multiple Intelligences, 1983
Hanna Komorowska, Metodyka nauczania języków obcych,
Anna A
ada-Grodzicka, Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, WSiP SA, Warszawa 2000.
Arkadiusz Mędela, Ilona Studzińska, Program nauczania języka angielskiego, Kurs dla klas 1-3 szkoły podstawowej,
Macmillan Polska Sp. z o.o., Warszawa 2000
Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red.M. Żebrowska, PWN, Warszawa 1977
Wendy A. Scott, Lisbeth H. Ytreberg, Teaching English to Children, Longman, UK 1994.
David Vale, Anne Feunteun, Teaching Children English, CUP, UK 199
Kazimiera Wlaz
nik, Wychowanie fizyczne w przedszkolu, Juka, Warszawa 1999.
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
38
39
KURS DLA PRZEDSZKOLI
PROGRAM NAUCZANIA J
ZYKA ANGIELSKIEGO
40