Jan M. Pióro
Szkolenia BHP
komentarz
do rozporządzenia
Va
de
m
ec
um
B
H
P
Szkolenie bhp jest ważnym czynnikiem profilakty-
ki wypadkowej – umożliwia zrozumienie zagrożeń
związanych z przebiegiem procesu pracy i sprzyja
poznaniu sposobów postępowania także w sytu-
acjach odbiegających od normalnego toku pracy.
Komentarz do rozporządzenia ministra gospodarki
i pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dzie-
dzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180,
poz. 1860 ze zm.) jest adresowany przede wszystkim
do organizatorów i prowadzących szkolenia w dzie-
dzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz małych
przedsiębiorców, dla których ma być pomocą w zro-
zumieniu zapisów rozporządzenia.
Komentarza nie należy traktować jako głosu w trwa-
jącej od dłuższego czasu dyskusji nad kierunkami
zmian przepisów dotyczących szkoleń bhp. Jego ce-
lem jest przybliżenie kwestii uregulowanych rozpo-
rządzeniem.
Jan M. Pióro – specjalista w zakresie prawa pracy,
biegły sądowy w dziedzinie bezpieczeństwa i higie-
ny pracy przy Sądzie Okręgowym w Warszawie. Autor
i konsultant licznych publikacji w zakresie organiza-
cji oraz zarządzania bezpieczeństwem i higieną pra-
cy. Wieloletni inspektor pracy Głównego Inspektora-
tu Pracy Państwowej Inspekcji Pracy.
ISBN 978-83-269-4025-5
Sz
ko
len
ia
B
H
P –
ko
m
en
ta
rz
d
o ro
zp
orzą
dze
nia
UOH 27
cena: 69 zł
UOH27_okladka.indd 1
6/8/2015 10:15:53 AM
Jan M. Pióro
SZKOLENIA BHP
komentarz do rozporządzenia
UOH27_srodki.indd 1
UOH27_srodki.indd 1
6/8/2015 10:12:40 AM
6/8/2015 10:12:40 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny
Autor:
Jan M. Pióro
specjalista z zakresu prawa pracy,
biegły sądowy w dziedzinie bhp
Wydawca: Rafał Kępka
Redaktor: Marek Kalman
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Projekt graficzny okładki: Piotr Fedorczyk
Skład i łamanie: 6AN Studio
Drukarnia: MDruk
ISBN: 978-83-269-4025-5
Nakład: 200 sztuk
Cena brutto: 69 zł
Informacje i zamówienia:
e-mail: cok@wip.pl
infolinia: 22 518 29 29
faks: 22 617 60 10
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9A, 03-918 Warszawa
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
tel.: 22 518 29 29, faks: 22 617 60 10
© Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. Warszawa 2015 r.
UOH27_srodki.indd 2
UOH27_srodki.indd 2
6/8/2015 10:13:18 AM
6/8/2015 10:13:18 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny
3
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................................5
Zadania pracodawcy i pracownika ..................................................................6
Powstrzymanie się od wykonywania pracy .....................................................7
Zakres przedmiotowy rozporządzenia ............................................................9
Defi nicje ............................................................................................................10
Obowiązki pracodawcy ...................................................................................12
Cel szkolenia .....................................................................................................15
Prowadzenie szkolenia bhp .............................................................................25
Obowiązki organizatora szkolenia .................................................................27
Rodzaje szkoleń ................................................................................................28
Program szkolenia wstępnego i okresowego ................................................29
Szkolenie wstępne ............................................................................................31
Cel instruktażu ogólnego i stanowiskowego ................................................32
Ramowy program instruktażu ogólnego .......................................................34
Istota bezpieczeństwa i higieny pracy ............................................................34
Zakres obowiązków i uprawnień ....................................................................35
Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bhp .......................38
Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy ..........................................40
Zagrożenia wypadkowe i dla zdrowia ...........................................................41
Podstawowe zasady bhp związane z obsługą urządzeń ...............................46
UOH27_srodki.indd 3
UOH27_srodki.indd 3
6/8/2015 10:13:18 AM
6/8/2015 10:13:18 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny
4
SZKOLENIA BHP – komentarz do rozporządzenia
Transport wewnątrzzakładowy ......................................................................48
Zasady przydziału odzieży i obuwia roboczego ...........................................52
Środki ochrony indywidualnej .......................................................................53
Porządek i czystość w miejscu pracy .............................................................54
Zasady sprawowania profi laktycznej opieki lekarskiej
w odniesieniu do stanowiska instruowanego ...............................................56
Ochrona przeciwpożarowa oraz postępowanie w razie pożaru ................59
Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania
pierwszej pomocy .............................................................................................62
Prowadzenie instruktażu ogólnego ................................................................66
Prowadzenie instruktażu stanowiskowego ...................................................66
Potwierdzenie odbycia instruktażu stanowiskowego ..................................70
Szkolenia bhp pracodawcy ..............................................................................70
Szkolenie okresowe bhp ..................................................................................72
Szkolenia na stanowiskach robotniczych ......................................................74
Szkolenia na stanowiskach inżynieryjno-technicznych ..............................74
Szkolenia na stanowiskach administracyjno-biurowych ............................75
Terminy szkoleń okresowych .........................................................................75
Egzamin sprawdzający przyswojoną wiedzę ................................................82
Podnoszenia kwalifi kacji zawodowych .........................................................83
Wejście w życie przepisów dotyczących szkoleń bhp ..................................84
UOH27_srodki.indd 4
UOH27_srodki.indd 4
6/8/2015 10:13:18 AM
6/8/2015 10:13:18 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny
5
Wstęp
Wstęp
Powszechnie akceptowany jest pogląd, że bezpieczeństwo i higiena pracy to
zespół warunków i czynników zapewniających wyeliminowanie lub mak-
symalne ograniczenie ujemnego wpływu środowiska pracy na stan zdrowia
pracujących. Szkolenie bhp jest ważnym czynnikiem profilaktyki wypad-
kowej, gdyż w szczególności umożliwia zrozumienie zagrożeń związanych
z przebiegiem procesu pracy, sprzyja poznaniu sposobów postępowania
także w sytuacjach odbiegających od normalnego toku pracy. Prezentujemy
komentarz do rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r.
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr
180, poz. 1860 ze zm.). Jest on adresowany przede wszystkim do organizato-
rów i prowadzących szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz małych przedsiębiorców, dla których ma być pomocą w zrozumieniu
zapisów rozporządzenia.
Komentarza nie należy traktować jako głosu w trwającej od dłuższego czasu
dyskusji nad kierunkami zmian przepisów dotyczących szkoleń bhp. Jego
celem jest jedynie przybliżenie kwestii uregulowanych rozporządzeniem.
Problematykę szkoleń bhp w zakresie dotyczącym ogółu pracowników regu-
lują stosowne przepisy Kodeksu pracy (art. 207 § 2 , 237
3
– 237
5
ustawy z 26
czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.;
dalej: kp oraz rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 r.
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.
nr 180, poz. 1860 ze zm.). Pierwotny tekst rozporządzenia został znoweli-
zowany przepisami:
UOH27_srodki.indd 5
UOH27_srodki.indd 5
6/8/2015 10:13:18 AM
6/8/2015 10:13:18 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny
6
SZKOLENIA BHP – komentarz do rozporządzenia
rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 28 czerwca 2005 r. zmienia-
jącego rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa
i higieny pracy (Dz.U. nr 116, poz. 972),
rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 9 października
2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 196, poz. 1420).
Unormowania w tym rozporządzeniu oraz jego nowelizacjach są rezultatem
wdrożenia Dyrektywy Rady (89/391/ EWG) z 12 czerwca 1989 r. w sprawie
wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracow-
ników w miejscu pracy (Dziennik Urzędowy WE L 183 z 29/06/1989 P.
0001–0008), w części dotyczącej kwestii związanych ze szkoleniem pracow-
ników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zadania pracodawcy i pracownika
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie każdemu pracownikowi szkoleń
bhp odpowiednich do rodzaju wykonywanej pracy:
1) wstępnych przed przystąpieniem do pracy (z wyłączeniem podjęcia przez
pracownika pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u da-
nego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą
kolejnej umowy o pracę), a ponadto w razie:
– przeniesienia na inne stanowisko robocze,
– wprowadzenia nowej technologii,
– wyposażenia miejsca pracy lub jego zmiany;
2) okresowych, jeżeli jest to konieczne.
W nierozerwalnym związku z obowiązkiem pracodawcy zapewnienia
każdemu pracownikowi szkolenia bhp pozostaje obowiązek pracownika
brania udziału w szkoleniu i instruktażu z dziedziny bezpieczeństwa i hi-
gieny pracy oraz poddawania się wymaganym egzaminom sprawdzającym
(art. 211 pkt 1 kp).
Obowiązek pracodawcy zapewnienia odpowiedniego szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczy nie tylko pracowników, lecz również
UOH27_srodki.indd 6
UOH27_srodki.indd 6
6/8/2015 10:13:18 AM
6/8/2015 10:13:18 AM
Podstawowy czarny
Podstawowy czarny