Janusz
Świerczyński
TAJEMNICE
NASZYCH SNÓW
Opracowanie graficzne
Gerard ŁewanŚóWm
Opracowanie techniczne
Ireneusz Gesinowski
Korekta Nina
Tessak
Wstęp
„Sen jest najtajniejszą z
naszych czynności. Poświę-
camy mu jedną trzecią na-
szego życia i nie pojmuje-
my go.
Jorge Luis Borges
„Raport Brodiego"
Nfftdeksu 393347
Wydawca: Białostockie Wydawnictwo Prasowe, 15-959 Bia-
łystok, ul. Suraska 1. Druk: Prasowe Zakłady Graficzne
w Bydgoszczy. Nakład 200.000 egz. Zani. 2004/90 '-
-
Cena 3000 zł
Sny to tajemnicze i niezrozumiałe wytwory
naszego umysłu. Niepokoją, a równocześnie ,u-
rzekają. Jedne przerażają, w drugich przeżywa-
my rozkosz. Wszystkie poruszają do głębi i pozo-
stawiają po sobie niezatarte wrażenia. Dla łudzi
umęczonych przez życie są ich odrębnym świa-
tem, azylem, potrafią spełniać najskrytsze ma-
rzenia. Wyrażają życie duchowe. .
Zawsze chciano wiedzieć co oimaczają, jaki
mają wpływ na codzienne wydarzenia i czy
odzwierciedlają wewnętrzne przeżycia osób
śniących. Dopatrywano się w nich źródła dodat-
kowych, niedostępnych na jawie, informacji o
przyszłości. Miał przemawiać przez nie boski
przewodnik. Potrzeba wiązania ich treści z co-
dziennymi wydarzeniami.jest bardzo silna rów-
nież i dzisiaj. Dowodem niech będzie popular-
ność senników.
Biologia snu
O znaczeniu
marzeń sennych
Według „Encyklopedii Powszechnej" marzenia sen-
ne stanowią wyraz aktywności naszego mózgu w czasie
snu. Na podstawie badań elektrojencefalograficznych
wyodrębniono poszczególne fazy snu, także te, w któ-
rych przeżywamy obrazy senne. Kiedy śnimy, oczy się
szybko poruszają, mózg wykazuje dużą aktywność
.bioelektryczną, zmienne jest pobudzenie różnych u-
kładów i funkcji organizmu, fizycznie zaś odczuwamy
silne podniecenie płciowe.
Wiemy, że. w nocy każdy człowiek przeżywa 4 do 5
snów, choć ha ogół wszystkie zapomina. Razem trwają
około 100 minut, co na całe życie daje 6 lat marzeń
sennych. Małe dzieci śnią o wiele więcej, bo przez
połowę swojego snu, w przypadku nowo narodzonego
niemowlaka trwa to około 8 godzin.
Ludssie aktywni śpią kr&eta. Norwowi, twórczy albo
lubiący zagłębiać się w siebie częściej mają niespokoj-
ne marzenia senne, łatwiej też je zapamiętują. Kobiety
przypominają sobie sny częściej i wyraźniej.od męż-
czyzn. Mężczyźni e większą częstotliwością śnią o męż-
czyznach, kobiety zarówno o jednej, jak i o drugiej płci.
Statystycznie stwierdzono, że marzenia senne są raczej
nieprzyjemne, taka to ich natura. Śnią również ssaki i
ptaki.
Fizjolodzy widzą w snach regenerującą funkcję kory
mózgowej.
Przeprowadzone doświadczenia dowiodły istotnego
znaczenia marzeń sennych. Sen, kiedy sztucznie po-
zbawiono fazy snów, już po kilku dniach powodował
wyczerpanie psychiczne, a następnie ogólny rozstrój.
'nerwowy. Po przerwaniu tych praktyk organizm szyb-
ko odrabiał straty i wówczas śniono dłużej.
Niegdyś snom przypisywano ogromne znaczenie, a
ich interpretację powierzano kapłanom i mędrcom. W
starożytności istniał zwyczaj szukania w nich wskazó-
wek przed podjęciem każdej ważniejszej decyzji życio-
wej. Z marzeń sennych wróżono o iosach całych naro-
dów. .
Nawet najświetniejsze ówczesne umysły podzielały
tę wiarę. Na przykład zamknięty w ateńskim więzieniu
Sokrates w ostatnim dniu swego życia oczekując na
wypicie cykuty zaczął pisać wiersze. Ną zdziwienie
tym odpowiedział: „Spełniam wolę bogów, objawioną
w snach". Usłyszałem bowiem słowa: „Ty, Sokratesie,
winieneś uprawiać muzykę". W pojęciu starożytnych
muzyką była również poezja.
Święta księga Żydów - „Talmud" - marzenia senne
przyrównuje do listów. „Nie zrozumiany sen jest jak
nie przeczytany list". Byłyby to więc prawdziwe prze-
kazy informacji, z podświadomości do świadomości.
Lecz jeśli nie rozumiemy języka ich zapisu, umyka
nam część tajemnej wiedzy o nas samych.
W marzeniach sennych odzwierciedla się nasz chara-
kter, a zwłaszcza te jego aspekty, których normalnie
nie potrafimy zaobserwować. Także charakter innych
ludzi. Odkrywamy przez to ukryte siły tkwiące u pod-
staw różnych zachowań.
Pewne starotybetańskie przysłowie mówi: „Chociaż
masz oczy, by widzieć innych, potrzebujesz lustra, by
zobaczyć siebie". Owym lustrem są nasze sny, bo
widzimy w nich siebie jakby z zewnątrz. W czasie snu
obserwujemy, by po przebudzeniu móc wyciągnąć
wnioski. Lustro snów jest krzywym zwierciadłem,
dlatego trzeba umieć posługiwać się tym darem. Kto
pozna swoje sny, pozna siebie na nowo. Poszukiwanie
samego siebie nigdy się nie kończy, podobnie jak nigdy
nie osiąga pełni zdolność człowieka do kierowania
sobą. Także w końcu życia jeszcze mniej się zna, niż
przypuszcza.
Wobec tego sny są dla nas prawdomównym informa-
torem
v
a zarazem strażnikiem naszego dobra. Można je
wykorzystać do diagnozy i terapii chorób. W swej
większości odzwierciedlają, odbijają nasze teraźniejsze
życie. Pisał o nich św. Augustyn, że choć „są wyrazem
tego, co ukryte w człowieku, uczuć niskich, ale też
wzniosłych i mistycznych", to niektó.re z nich wskazują
przyszłość.
Inkubacja w snach
Często marzenia senne zawierają odpowiedzi na
problemy, których nie można rozwiązać aktywnym
i świadomym myśleniem. Szczególnie to istotne, że nie
zawsze potrafimy radzić sobie z nękającymi nas kłopo-"
tami, nierzadko na skutek oporów wewnętrznych.
A może chcemy trwać w naszych zawikłaniach? To
wbrew pozorom wygodne.
W snach łatwo zauważyć wiele obrazów o charakte-
rze artystycznym, niezwykłych połączeń, które by
nigdy nie powstały na jawie. Jest to swoistą twórczość
podświadomości.
Wielcy kompozytorzy, Faganini, Beethoven, Schu-
mann, Wagner i Tartini niektóre swoje utwory usły-
szeli najpierw we śnie, zanim je przekazali publicznoś-
ci. Chemik Kekule wyśniwszy obraz małp trzymają-
cych się w kręgu za ręce wyjaśnił pierścieniową budo-
wę chemiczną cząsteczki benzenu. Mendelejew zoba-
czył we śnie rozwiązanie problemu układu okresowego
pierwiastków chemicznych, zaś Bohr znalazł w nim
pomysł budowy atomu. Z nocnych widzeń obficie
korzystali malarze, najwięcej surrealiści' - np. Dali
i Chirico - oraz symboliści. Ze snów literackie pomy-
sły czerpali Dante („Boska komedia"), Goete, Heine,
Shelley, Tołstoj, Franklin, Coleridge i Stevenśon („Do-
ktor Jekyll i Mister Hyde").
We śnie czerpiemy ż bezmiernych zasobów doświad-
czenia i .pamięci, o których za dnia nic nie wiemy.
Władza snu
czy inspiracja?
Marzenia senne „potrafią" zasugerować różne dzia-
łania. Zwrócił na to uwagę św. Tomasz z Akwinu.
„Niepokój, jaki wkrada się do umysłu powodowany
tym, co widzieliśmy we śnie, mpże powodować, że coś
czynimy albo czegoś unikamy". Aby tego przykrego
uczucia uniknąć, jesteśmy zmuszeni jakoś zadziałać.
Jeśli np. we śnie widzieliśmy jako zmarłą lub zmasak-
rowaną bliską nam osobę, która przecież do tej pory
miała się dobrze, po takim śnie odczuwamy wewnętrz-
ny przymus, by się dowiedzieć o niej, a nuż coś się stało.
W ten to sposób wypełnia się „władcza" funkcja snu, co
ma nieraz głębokie uzasadnienie, bo dowiadujemy się
o rzeczach, których nie zauważyliśmy albo nie chcieliś-
my spostrzec, ą wiądzą tą okazuje się później istotną.
Niektóre sny podsuwają rozwiązania trudnych sytu-
acji życiowych. Często dopiero po latach spełniamy ich
podpowiedzi, w swej naiwności sądząc, że tamte stare
marzenia senne teraz' właśnie się sprawdziły, czyli
niegdyś przepowiedziały nam przyszłość. A one były
jedynie inspiracjami i motorami.
Warto wspomnieć ó przenoszeniu się samopoczucia
ze snu na jawę i odwrotnie. Po przyjemnym śnie
jesteśmy w dobrym nastroju i mamy dużą energię,
choćbyśmy nie pamiętali już nocnych przeżyć. Po
przykrym ząś jesteśmy- rozdrażnieni, jak to się mówi,
wstaliśmy z łóżka lewą nogą. Czasem zasypiamy pełni
męczących myśli i dziwimy się, że nasze nocne przeży
cia są nieprzyjemne, dobijają jeszcze i one. Sami sobie
stworzyliśmy to zło. Dobra radą - dla wierzących,
przed zaśnięciem i zaraz po przebudzeniu -
dla innych - przeprowadzenie relaksu.
Asklepiejony
Były to działające w czasach starożytnych greckie
świątynie herosa i boga sztuki lekarskiej, Asklepiosa.
Najbardziej znane są w Epidauros na Peloponezie,
w Knidos i Pergamonie w Azji Mniejszej oraz na wyspie
Kos. Były budowane na wzgórzach albo nad brzegiem
morza, zawsze w pewnej odległości od miasta, w su-
chej, zaopatrzonej w czystą źródlaną wodę, okolicy.
Dziś nazwalibyśmy je sanktuariami przyrodoleczni-
czymi.
W starożytnym Rzymie odpowiadały im Eskulapio-
ny, od Eskulapa, w Egipcie świątynie Serapisa i Izydy.
Grecki histotyk Strabon tak pisze: „Wielką cześć bo-
gom oddają, dzieją się tam bowiem cuda lecznicze,
w które najsławniejsi mężowie wierzą, dla siebie i dla
innych sen świątynny uprawiając".
Chory przekroczywszy progii takiej świątyni trzy dni
pościł, w ostatnim całkowicie, zażywał specjalnych
kąpieli, uczestniczył o obrzędach oczyszczających i
w śpiewach religijnych, które prowadzili najlepsi śpie-
wcy. Modlił się. Rodzących kobiet ani ludzi umierają-
cych nie przyjmowano do środka. Nie można tam też
było pić wina ani tym bardziej mocniejszych trunków.
Kapłan oprowadzał nowo przybyłych po świętym
przybytku tłumacząc liczne' przypadki wyzdrowień
i pokazując związane z tym pamiątki.
Przed właściwym snem chory był kąpany, smarowa-
ny olejkami i masowany przez służbę świątyni, w zwią-
zku z tym mówi się o dotykaniu różnych miejsc na
ciele, co swoim charakterem nasuwa myśl o hipnozie
bądź akupresurze. Po tych wszystkich praktykach
kładł się do snu na krużganku świątyni, po którym
pełzały węże, święte zwierzęta Asklepiosa. Posłaniem
była skóra zwierzęcia, które z nadzieją na wyzdrowie-
nie złożył uprzednio w ofierze bogu.
We śnie, zwanym inkubacyjnym, miał zjawiać się
Asklepios, by wskazywać przyczyny choroby i sposoby
przeciwdziałania, którymi były zazwyczaj zioła lub
specjalny tryb życia. Należy wiązać to ze zjawiskami
parapsychicznymi i sugestią snu, o czym przy innych
okazjach. Sny te wyjaśniali asklepiadzi, kapłani, a rów-
nocześnie lekarze świątyni. Historycy tamtych czasów
przekazują, że „większość snów świątynnych była
prawdziwa, choć zdarzały się i chybione". Nic dziwne-
go, że widzenie nocne o pobycie w świątyni starożytni
wyjaśniali następująco: „Dla chorych wyzdrowienie,
dla zdrowych choroba".
O wszystkim tym dowiadujemy się z tablic wotyw-
nych fundowanych przez wdzięcznych ozdrowieńców.
Z wiedzy zawartej na tych „dokumentach" korzystał
największy lekarz starożytności, zwany dziś ojcem
medycyny, Hipokrates. Ówcześni kronikarze przeka-
zują nawet, że „cała jego medycyna powstała z przepi-
sów, sennych".
Plutarch pisząc o świątyniach egipskich wspomina,
że przebywali w nich chłopcy, zwani gołębiami, u któ-
rych rozwijano dar jasnowidzenia, by go potem użytko-
.
;
' ■
-
•
\ m ■ ■ - '
*
■
■
•
wać dla radzenia chorym. Dzieci wykazują bowiem
większe zdolności/paranormalne niż dorośli, które
z wiekiem ulegają uwstecznieniu.
.
Podobne do asklepiejonówych praktyki spotyka się
u Indian Ameryki Północnej. Np. Irokezi w trudnych
życiowych sytuacjach oczekują od snów, że bogowie
wskażą im właściwe rozwiązania. ,
Zjawiska parapsychiczne
w snach
Bodaj każdy człowiek pamięta jakiś swój sen - zwias-
tun przyszłych wydarzeń. Według, ocen badacza tych
zjawisk, Brytyjczyka zamieszkującego w Kanadzie,
Rodneya Daviesa, do proroczych należy zaliczyć od
1 do 5% marzeń sennych (zależnie od uzdolnień czło-
wieka). Wizje przyszłości są w snach o wiele częstsze
niż na jawie i przeżywa je każdy bez wyjątku, choć
niewielu zwraca na nie uwagę. Tej szczególnej predys-
pozycji pomaga zapewne brak zakłóceń, stwarzanych '
przez bodźce zewnętrzne płynące z otoczenia na śpią-
cego, a także posługiwanie się innym sposobem myśle-
nia niż tzw. logiczne. Owe nocne wizje są niewyraźne,
nieostre i przede wszystkim mają charakter symbolicz- •
ny. W dużej części dotyczą spraw błahych. Wszystko to
nie zachęca, by się nimi zajmować, tym bardziej, że z
reguły czynią to ludzie nie znający się na rzeczy.
Dlatego do proroczych widzeń nie przywiązujemy
odpowiedniej wagi, czemu sprzyja jeszcze łatwość^
zapominania snów. Tym samym nie wiemy, jakimi
możliwościami dysponujemy.
Starożytni sny prorocze uważali za dar bogów. Wy-
starczy przypomnieć sobie sny faraona o krowach
i kłosach tłumaczone przez biblijnego Józefa.
Spośród zjawisk parapsychicznych najczęstsze są
telepatia, jasnowidzenie i prekognicja.
Telepatia to przekazywanie myśli z mózgu jednej
osoby do mózgu drugiej, lecz bez pośrednictwa zna-
nych nam narzędzi zmysłów. Mówimy wtedy o odgady.-
waniu czyichś myśli. Dotyczy ona nie tylko myśli, ale
przede wszystkim stanów psychicznych i intencji.
Wszystko to kryje się pod słowem intuicja, w czym
większe zdolności przejawiają kobiety i dzieci.
Proste odbiory telepatyczne zachodzą sygnalizowane
przez czknięcia, mówi się wtedy, że ktoś wspomina
albo obgaduje. Istotnie, przy okazji rozmowy na czyjś
temat powstają bardzo silne myśli. Telepatia ma miej-
sce między ludźmi powiązanymi emocjonalnie ze sobą, a
więc między zakochanymi, krewnymi, najbliższymi
przyjaciółmi,' ludźmi o identycznych zainteresowa-
niach czy sposobie życia. Także wtedy, gdy ktoś ma do
przekazania ważną wiadomość. Zdarza się, że przeko-'
nujemy się o niej przed listem czy telegramem, co
wywołuje zdziwienie, bo to tak, jakby się jej ocze-
kiwało. . .
Telepatyczne przekazy powstają za sprawą podświa-
domości. Podświadomości różnych osób mających so-
bie to czy tamto do powiedzenia, lecz świadomie nie
czyniących tego na jawie, swobodnie się ze sobą.konta-
ktują podczas snu. Odczuwamy to. Śni się wówczas
rozmowa lub kłótnia.
Innym zjawiskiem jest jasnowidzenie. Dotyczy od-
bioru informacji o osobach i zjawiskach dziejących się
w teraźniejszości, co następuje mimo braku przekazów
za pomocą znanych zmysłów. Najczęściej są to odbiory
spontaniczne, po których jesteśmy przekonani o praw-
dziwości swoich spostrzeżeń. Ale jeżeli bardzo chcemy
się czegoś dowiedzieć i nie mamy po temu sposobności,
następują też na zamówienie: ,
Tak jak telepatia jest dość częstym zjawiskiem,-
jasnowidzenie występuje rzadziej, prekognicja spora
dycznie.
Prekognicja, czyli poznanie uprzednie,, to odbiór
informacji o faktach, które zdarzą się w przyszłości,
a nie mamy o nich żadnych wiadomości..Zależnie od
tego, czy powstaje ona za sprawą podświadomości czy
nadświadomości, jej wyprzedzenie czasowe waha się
od kilku minut do tysiącleci.
Sny prekognicyjne najczęściej dotyczą wydarzeń nie
przyjemnych, jak śmierć osoby bliskiej, jej choroba,
wypadek czy katastrofa. Rzymski historyk, Sweto-
niu'sz przekazuje, że- w noc poprzedzającą swoją
śmierć, Juliusz Cezar widział we śnie siebie lecącego
do nieba i witanego przez Jowisza. Jego żona, Kulpur-
nia, śniła tejże nocy, że trzyma w rękach zasztyletowa
nego męża.
Po silnie przeżytym śnie amerykański pisarz, Morgan
Robertson, na jego podstawie napisał opowiadanie
„Futility", opublikowane w i898 roku. Opisał w nim
katastrofę liniowego statku Titan o nośności 70 tys. ton,
którego uznawano za niezatapialny, a zatonął w kwiet-
niu po zderzeniu z górą lodową podczas swego dziewi-
czego rejsu koło Nowej Funlandii. Skutkiem niewy-
starczającej liczby łodzi ratunkowych zginęło 2,5 tys.
ludzi. I naprawdę, w 1912 roku, a więc 14 lat później,
w wyniku napłynięcia na górę lodową w bliskości
kanadyjskich brzegów, właśnie w. kwietniu, podczas
swego dziewiczego rejsu z Wielkiej Brytanii do Stanów
Zjednoczonych zatonął „niezatapialny" Titanic o noś-
ności 66 tys. ton. Śmierć poniosły 2224 osoby znajdujące
się na pdkładzie, a nie mające już możliwości dostania
się na łodzie ratunkowe. Katastrofę tego statku po-
przedziło wiele innych prekognicji.
Pod wpływem innego strasznego wydarzenia, które
miało miejsce w 1966 roku w Aberfan w Szkocji, kiedy
pod zwałami żużlu i błota zasypana została szkoła,
a śmierć poniosły 144 osoby, w tym 116 dzieci, londyń-
ski psychiatra dr J. C. Barker zebrał aż 60 przypadków
prekognicji. W rok po tym wydarzeniu założył on
Brytyjskie Biuro Przeczuć, mające za zadanie zbierać
informacje paranormalne i ostrzegać przed kata-
strofami.
Wielki współczesny znawca marzeń sennych, Carl
Gustav Jung, podkreślał ich wartość jako zapowiedzi
czekających go losów. Pod ich Wpływem zmieniał swe
plany życiowe.
Zagadkowym zjawiskiem jest rozpoznawanie dzieją-
cych się sytuacji, jakby już kiedyś się zdarzyły. Wydają
się znane, ale nie wiadomo, skąd. Najczęściej źródłem
tej niewiedzy jest zapomnienie snu proroczego, które-
go zapowiedź właśnie się Spełnia.
Rada Babci
Pani Elżbieta' B. z Krosna pewnego' popołudnia
podczas drzemki zobaczyła swiają zmarłą babcię, Była
czarno ubrana na modłę mieszkańców wsi. Patrząc
z przedpokoju na śpiącą przez otwarte drzwi powie
działa:
- „Doganiaj życie i starannie zmywaj naczynia". Po
czym zniknęła. Na pani Elżbiecie sen tan wywarł silne
wrażenie i do dziś ją zastanawia. "Oto siła sugestii snu.
Zmarły ubrany na czarno - przestroga.
Babcia dla śniącej - autorytet.
Mówi - daje rady. Treść tej rady oznacza, żeby
poważniej traktować swoje życie, wkładać w nie więcej
wysiłku i "postępować ze starannością uświadamiając
sobie swoją w nim rolę. ,
Eksperyment Dunne'a
J. W. Dunne to Amerykanin, który starał się rozwik--
łać tajemnicę snów proroczych. Wyniki swoich badań
opisał w pracy pt. „Eksperyment z czasem". Doszedł
do wniosku, że sny prorocze są skutkiem nieznanej-
nam wielowymiarowości czasu. Liczne jego wymiary
przeplatają się ze sobą, co w pewnych stanach umysłu
można zarejestrować. Pozwala to poznawać przy
szłość.
Dunne opisał prosty sposób wywoływania, a ściślej
przypominania takich snów; Opiera się on na stwier-
dzeniu, że wiele osób miewa sny o przyszłych wydarze-
niach, lecz ipo przebudzeniu nie pamięta ich treści.
Dlatego do utrwalania marzeń sennych trzeba mieć
pod ręką papier i ołówek. Przed zaśnięciem silnie
postanowić, że się będzie zapisywało swoje sny, kiedy
tylko człowiek się obudzi, także w nocy, a jeszcze
pamięta swój sen. W ten to nieskomplikowany sposób
dowiemy się o swoim losie.
Sposoby na bezsenność
Bezsenność jest przykrą i powszechną dolegliwością.
Warto zdać sobie sprawę z tego, że sen, choć uznawany
za bardzo cenny, nie powinien nas przejmować ponad
swoją miarę. Gdy nie możemy zasnąć, nic nie pomoże,
że będziemy to robić na siłę. Ludzie aktywni śpią
krótko. Jeżeli więc mamy przed sobą perspektywę
wolnej nocy,, wykorzystajmy ją, by doprowadzić do
końca sprawy odkładane od dłuższego czasu. Wreszcie
znajdą swój finał. Nie zapominajmy wtedy o zapaleniu
świecy, która ułatwia skupienie na wykonywanych
czynnościach.
Ustalono, że bezsenność najczęściej jest następst-
wem strachu przed nią samą. Strach ten wynika
z przeżytych stresów i przykrości. Wobec tego wpierw,
należy przywrócić równowagę ducha, potem zasnąć.
Doskonałe na tę okazję są ćwiczenia relaksyjne. Pole-
gają na wyobrażaniu sobie poszczególnych części ciała,
np. pod postacią przezroczystych balonów, które po-
woli wypełnia ciepła ciecz.
Ci, co liczą barany, a zaczyna to ich nudzić, niech
rachują hipopotamy i to koniecznie uśmiechające się.
Zanim zacznie się liczyć, tfzeba wyobrazić sobie to
zwierzę. Po jakimś czasie możemy zmienić obiekt
zainteresowania, nigdy jednak na taki, który denerwu
je liczącego.
Osobom nie mającym większych oporów polecam
przed snem przeprowadzenie striptizu, po czym można
wziąć ciepłą kąpiel i pójść do łóżka.
. .
Dla mających kłopoty z wyrażaniem swoich emocji
kiedy trzeba zalecam wyobrażanie przed snem łudzi
najbardziej uprzykrzających życie i albo przeprowa-
dzenie szczerej rozmowy albo odkucie się na nich
w myślach. Niech mają za Swoje.
Dobrymwyjściem jest też dobranocka dla kłopotów.
Polega na wypisaniu na papierze listy kłopotów, jakie
nas spotkały w ciągu dnia oraz ich prawdopodobnych
przyczyn, po czym kartkę drzemy na strzępki i spala-
my w popielniczce.
Żaden ze sposobów nie zwalnia od pamiętania o hi-
gienicznym trybie życia. Świeże powietrze w miejscu
spania, przed snem dobrze nie patrzeć na denerwujące
filmy ani starać się rozdrapywać napięte problemy.
Przed pójściem spać oszczędźmy sobie zbędnych posił-
ków. Dobrze jako ostatnie jeść ryby, pomidory, sałatę,
kapustę, wątrobę, jajko, a pić mleko lub słabą herbatę
z miodem. •
Są:
Rodzaje snów
Pozycja podczas
snu a
osobowość
1. Sny-zmory (po objedzeniu się na kofację albo
seksualne wizje erotomanów albo marzenia senne
powtarzające monotonne czynności wykonywane
za dnia) - wszystkie o malej wartości.
2. Sny symboliczne - najczęstsze spośród marzeń
sennych (prawdziwa ich treść kryje sią pod płasz
czem symboli; wymagają one tłumaczenia na język
jawy). .
3. .Sny prorocze ( ze zjawiskami parapsychicznymi).
4. Sny odreagowujące (odbijają przykre wydarzenia,
powtarzają się przy okazji niżu psychicznego).
5. Sny fizyczne (ich treść stanowi rezultat oddziały
wania na śpiącego przez sen bodźców zewnę
trznych).
6. Sny odwrotne (zdarzają się po długim okresie
oczekiwania na spełnienie pewnych spraw, realizu-
ją nasze życzenia, znaczą zaś odwrotnie niż jest
naprawdę; o ślubie, ó obżarstwie, o bogactwach,,
o użyciu seksualnym z atrakcyjną osobą, chorym
o wyleczeniu, o wizytach oczekiwanych osób.
lękliwym b spełnieniu ich obaw).
Stare przysłowie mówi: „Król śpi na plecach, mę-
drzec na boku, bogacz na brzuchu". I rzeczywiście. Na
plecach sypiają ludzie przebojowi, o rozwiniętym po-
czuciu własnej wartości, czasem nawet aroganccy.
Rozwarcie ud w tej pozycji świadczy o otwartości na
doznania seksualne i w ogóle o śmiałości życiowej.
Najczęściej jednak sypiamy na boku. W pozycji
płodu kładą się osoby lękliwe, zamknięte w sobie i
potrzebujące wsparcia. Ci, co na dodatek zakrywają
głowę, wyrażają w ten sposób obawy o swoją' przy-
szłość. Najkorzystniejsza jest pozycja półpłodowa z wy-
prostowaną sylwetką i lekko zgiętymi kolanami. Tak
kładą się ludzie zrównoważeni o dużych zdolnościach
przystosowawczych.
Na brzuchu przesypiają osoby mające skłonności do
kontrolowania swego otoczenia, do czego są im potrze-
bne bliskie kontakty z innymi ludźmi. Uporządkowa-
nie właśnie daje im poczucie .bezpieczeństwa.
Nogi Wystawione poza poziom łóżka świadczą o pra-
gnieniu zmiany, skrzyżowane - o zahamowaniach w
kontaktach z innymi ludźmi, zgięte w kolanach i wysu-
nięte do przodu - o agresji.
Ręce jakby obejmujące - charakterystyczne dla za-
kochanych, zaciśnięte w pięści obrazują agresywność i
obronę, chwytające się części łóżka - szukanie oparcia
u innych, ułożone przeciwstawnie jedna do drugiej
sygnalizują wewnętrzne rozterki. •
Pozycja przyjmowana przez parę zdradza charakter
łączącego ich związku uczuciowego.
Najpopularniejsze jest ułożenie o nazwie łyżeczki.
, Partnerzy leżą, każde na tym samym boku w pozycji
półpłodowej ściśle jedno przy drugim, jak łyżeczka
włożona w łyżeczkę, stąd nazwa. Głowy mają skiero
wane w tę samą stronę, ręce obejmują partnera i nie-.
- rzadko dotykają jego narządów płciowych. Jeżeli z tyłu
leży mężczyzna, wskazuje to na jego dominację w zwią
zku, gdy zaś kobieta -jej- kierownictwo, opiekuńczość
lub zaangażowanie. -
Najbardziej intymną jest pozycja zwana uściski.
Partnerzy leżą naprzeciw siebie każdy na innym boku,
zwróceni twarzami do siebie i mając splecione nogi. -
Tak śpią ludzie złączeni głębokim uczuciem.
Wraz z upływem czasu trwania związku kochanko-
we oddalają ąię od siebie szukając w łóżku własnych
rewirów. Nie świadczy to o końcu ich uczuć.a raczej o
obniżeniu aktywności seksualnej, wzajemnym zaufa-
niu i poczuciu bezpieczeństwa. Nagła zmiana pozycji
lub niespodziewane oddalenie wskazuje na emocjonalną
zmianę! W czasie snu zatem komunikacja między
partnerami przybiera formę rozmowy ciała.
■ Ze względów zdrowotnych, spanie na plecach sprzy-
ja ogólnemu odprężeniu i rozluźnieniu całego ciała, ale
także chrapaniu. Spanie na lewym boku jest korzystne
dla fizycznie ciężko pracujących, ułatwia trawienie, zaś
na prawym - daje ulgę przy dolegliwościach wątroby.
Sercowcy nie powinni spać na lewym boku.
Sny a choroby
Od zarania rodzaju ludzkiego sny zwiastowały cho-
roby i dolegliwości. Tłumaczono je wykorzystując, w
diagnostyce i terapii niedomagań zdrowotnych (sen
świątynny).
. Marzenia senne „wychwytują" pierwsze, delikatne,
nierejestrowalne jeszcze w inny sposób, symptomy
choroby i w ogóle wszelkie zmiany zachodzące w orga
nizmie - wszystko to dzięki mechanizmowi przesady,
charakterystycznemu rysowi marzeń sennych. Rozu-
miejąc symbolikę snów można w porę zastosować
środki przeciwdziałające chorobie. Ma to szczególne
znaczenie przy dolegliwościach o długim okresie roz
woju, powoli postępujących i słabo się sygnalizują
cych, że kiedy ujawnią się, zmiany mogą być nieodwra
calne. Szczególnie początek choroby łatwiej dostrzec
we śnie niż na jawie.
Poważne i na szeroką skalę badania w tym względzie
przeprowadził leningradzki psychiatra W. N. Kasatkin.
Znajdował powiązania konkretnych symboli sennych z
występowaniem różnych rodzajów chorób i ich sta-
diów rozwojowych. Dr Kasatkin twierdzi, że „lekarz
zbierając wywiad od pacjenta koniecznie powinien
zainteresować się rodzajem marzeń sennych tegoż.
Może to pomóc w wykrywaniu niektórych objawów
choroby w jej najwcześniejszym stadium (nowotwory
złośliwe, szczególnie mózgu, dolegliwości wieńcowe,
nieżyty żołądka)". Tłumaczenie snów pełni wielką rolę
terapeutyczną w przypadku chorób nerwowych.
Oznakami nadciągającej choroby jest częstsze niż
zwykle zapamiętywanie snów, szczególnie gdy budzą
w środku nocy i trudno potem zasnąć. Marzenia senne
wtedy przyjmują nieprzyjemny, wręcz niepokojący
charakter. Powtarzają się w nich te same lub podobne
motywy dotyczące jakiejś konkretnej części ciała lub
funkcji organizmu, np. rąk, nóg, czy oddychania. Często
takie sny są kolorowe, a zawsze wyraźne, prawie że
rzeczywiste, jaskrawe i bogate w treści. Nie można się
w nich doszukać powiązań z wydarzeniami z ostatnich
dni albo nurtujących nas wówczas myśli. Sny powta-
rzające dzienne czynności, przemyślenia świadczą bo-
wiem o zdrowiu. Różne dolegliwości ujawniają się przy
okazji pierwszych snów na nowym miejscu, po waż-
nym życiowym wydarzeniu, kiedy trzeba adaptować
się do nowej sytuacji. Warto je zaobserwować szczegól-
nie gdy chodzi o choroby przewlekłe.
Najczęstszymi symbolami chorób w ogólności sa:
wojna, pogoń. pożar, zranienie bądź uszkodzenie róż
nych części ciała, zwykle właśnie tych cierpiących,
wilgotne albo zarobaczywione mięso, zmarli, szczegól
nie jesli chcą coś że sobą zabrać, mogiły, błoto. bagno,
mętna woda, produkty żywnościowe nieodpowiedniej
jakości, wchodzenie pod góra z ogromnymi kłopotami,
spadanie w przepaść, szpital, apteka, lekarstwo, le-
karz, topienie się, bójka, wypadające lub zepsute zęby,
brud na ciele i ubraniu, ucisk na różne części ciała i
zasypywanie. Towarzyszą temu uczucia strachu, za
niepokojenia lub troski. Każda dolegliwość charakte
ryzuje się swoimi symbolami, cp dzisiaj jeszcze albo już
nie jest znane.
Zmora w snach, gdy dusi na piersi, świadczy o choro-
bach serca i płuc; dolegliwości układu pokarmowego
odzwierciedla zmora uciskająca na brzuch; choroby
górnych dróg oddechowych obrazują przechodzące
przez gardło słomka, śruba, i podobne przedmioty.
Czasem zmora jest wynikiem niekorzystnego oddziały-
wania innych osób (konkretna jej postać) lub przemę-
czenia.
Marzenia senne wypełnia przeróżna symbolika. Naj
częstszymi są:
Sny o lataniu
To też jedne z najprzyjemniejszych marzeń sennych.
Towarzyszy im stan lekkiego podniecenia płciowego.
Podczas takich lotów nierzadko poznajemy przyszłe
wydarzenia. Fruwamy pod postacią człowieka, macha-
jąc rękoma albo nieruchomo, albo jako ptak. Wśród
ludów tzw. prymitywnych żywi się wiarę, że podczas
snu dusza człowieka opuszcza ciało i lata wędrując w
miejsca, o których się śni. Trudno jej tak od razu
powrócić do swej cielesnej powłoki, stąd zalecenie, by
nie wybudzać gwałtownie ze snu, bo dusza nie Zdąży '
powrócić. W kręgach psychotroniczno-radiestezyj-
nych wędrówki astrali wydobywających się z ciała
fizycznego nazywają eksterioryzacjami. Częste sny o
lataniu mają świadczyć o predyspozycjach do tego typu
zjawisk.
Loty w snach, nawet na małej wysokości - pozytyw-
ny to. znak na przyszłość, świadczą ó dużej energii
życiowej człowieka. Starożytni tłumaczyli, że zapowia-
dają zaszczyty i bogactwa. Tak, pod warunkiem, że
duża energia zostanie we właściwy sposób zużytkowa-
na. Niestraszny nawet najgorszy trud. Czas, gdy śnią
się loty jest dogodny do podejmowania ważnych życio-
wych decyzji. Sny takie miewają też ludzie pragnący
doskonalić się duchowo. Tylko poważnie chorym zwia-
stuj^ pogorszenie zdrowia.
Latać z własnej woli i bez trudności, a kiedy ochota
przestać - znak szczególnej pomyślności; umiejętność
świadomego kierowania własnymjosem.
Chcieć latać przy braku sił do urzeczywistnienia tego
zamiaru- rozczarowania; skończy się na pragnieniach.
Wznosić się - symbol pozytywny; opadać lub lecieć do
góry nogami - negatywny. *
Lecieć i nagle wbrew woli spaść - mimo początko-
wych sukcesów niemiła perspektywa, tylko dla mał-
żonków, gdy drugi spada - koniec nieporozumień.
Wznieść się bardzo wysoko - ogromne, zżerające
ambicje.
* Latać z lękiem - niepotrzebne uprzedzenia.'
Latać nad domostwami i bez towarzysza - pragnienie
kogoś bliskiego.
- '
Lecieć dziwnie wykrzywionym - jesteś oryginałem.
Czasami ktoś lub coś ściga we śnie. Uciekamy, i gdy
już ma nas dopaść, uwalniamy od prześladowcy uno-
sząc się" w powietrze - sen zapowiadający poprawę. Do
tego trzeba trzeźwego myślenia, mocnego stania na
ziemi, a nie ucieczki w marzenia.
Latać jako ptak albo mieć jedynie skrzydła z ptasiej
postaci - korzystna metamorfoza, chyba że ów ptak nie
należy do lubianych. «"„!;* -•.-., ,^„- ■ '
'
Lecąc natrafiać na przeszkody lub podczas burzy czy
nad groźnym krajobrazem - czas próby.
Przylatujące białe duchy, szczególnie anioły - przy-
jaciele. Jeżeli walczy się z duchem - nieuświadomieni
wrogowie.
Latać z ptakami luh innymi zwierzętami - znajomość
z ludźmi o innym charakterze czy zainteresowaniach.
Latać i rozpoznawać trasę przelotu - podróż lub
przenosiny na inne miejsce. Warto zapamiętać mijany
krajobraz.
Czasami śni się wykonywanie olbrzymich skoków
- znaczą pne podobnie jak sny o lataniu.
Sny o spadaniu w przepaść
Śniące się takie obrazy łączą się z silnymi i przykry-
mi emocjami (przerażenie). Tuż, tuż przed upadkiem
następuje przebudzenie i wtedy z ulgą przekonujemy
się, że był to tylko zły sen.
Sny o spadaniu w przepaść wiążą się z pogorszeniem
nastroju, lękami i niepokojem. Często towarzyszą roz-
wojowi choroby w jej początkowym stadium. Osobom
znajdującym się w dobrej życiowej formie zwiastują
poważne kłopoty i nieporozumienia, chyba że obser-
wuje się w nich czyjś lot, wtedy taka interpretacja
dotyczy bliźniego, a samego śniącego o tyle, że może
tamtemu pomóc. Widok przepaści we śnie jest prze-
strogą przed niebezpieczeństwem i powinien zachęcać
do ostrożności.
Upadek symbolizuje, ludziom młodym - przekrocze-
nia moralne lub kłopoty zawodowe, starszym - poważ-
ne choroby.
Gdy jest już się na dnie przepaści i nie można się
wydostać - pokrzyżowanie planów.
Jeżeli spadamy z niezbyt wysoka, np. ze schodów,
z krzesła na ziemię - spadek naszych notowań.
Spadanie z przyjemnością - upadek moralny.
Sen o skoku do wody
Pan Marek K. z Gliwic miał mroczny sen, w którym
rozpoznawał jedynie kontury. Widział w nim spadają-
cego ku tafli, wody człowieka. Wkrótce poznał, że to on
sam. Skoczek zachowywał wyprężoną pozycję, jego lot
trwał długo, aż wreszcie zderzył się on z lustrem wody.
Na powierzchni zamiast rozbryzgów pojawiły się pło-
mienie:
Pana Marka interesują sprawy ducha, a opisane
marzenie senne „mówi" o przemianie wewnętrznej.
Spadanie obrazuje trud i kłopoty, jakie tej zmianie
towarzyszą. Widzieć tylko kontury - nie mieć pełnej
świadomości tego, co się dzieje. Potwierdza to fakt, że
nie od razu zidentyfikował się że skoczkiem. Woda
- nowe środowisko, nowe życie. Długi lot - głęboka
przemiana. Wyprężona pozycja skoczka - odwaga
i umiejętność. Płomienie zamiast piuropuszy wody
- powstała w człowieku energia, efekt przeobrażenia.
Sny o nagości
Mają niewiele wspólnego z seksem, chyba że sny
ekshibicjonistów. Oznaczają ujawnienie swoich irityrń-
nych spraw, psychiczne obnażenie przed otoczeniem,
co łączy się z wystawieniem na krytykę i obmowę, a
w konsekwencji ze 'wstydem.
Obnażyć się przed innymi - wstyd, chyba że C2yni to
kobieta przed mężczyzną albo mężczyzna przed kobie-
tą, wtedy miłosne wyznanie, a przynajmniej sympaty-'
czna znajomość.
Chodzić nago - ujawniać innym swoje tajemnice;
pływać nago - zdrowie.
Kobieta podziwiająca swoją nagość - zainteresowa-
nie sobą, płciowością, pierwsze koty za płoty.
Inni nadzy - chęć szkodzenia im; dowiesz się o smut-
nej prawdzie. Przebywać nagim wśród nagich - złe
obyczaje.
Kobiecie śni się nagi mężczyzna, mężczyźnie naga
kobieta - pomyślny bieg spraw i dobry przegląd sy
tuacji. -
Sny o niekompletnym lub niestosownym ubraniu
oznaczają podobnie, choć "w złagodzonej formie, jak
sny o nagości. '
Sen o kobiecie z
medalionu
Pewien znajomy znakomitego przedwojennego psy-
chiatry, Tadeusza Bilikiewicza, miał sen o takiej treści.
Opisuję:
„Jakiś elegancki pan pokazywał mi medalion. Gdy
odwróciłem go na drugą stronę, ujrzałem wyrytą po-
stać nagiej kobiety, która w miarę jak na nią spogląda-
łem, zaczęła się powiększać i ożywiać, aż żywa zstąpiła
z medialonu na podłógę. Na nagiej szyi na karteczce
widoczny był numer - „14". .
Elegancki pań - ktoś z lepszej sfery towarzyskiej.
Pokazywać medalion - dać się poznać; odwrócona
jego część - ukryte sprawy, zakamarki umysłu właści-
ciela.
Naga kobieta z medalionu - własność eleganta, tak ją
traktuje; nagość odnosi się do ujawniania jej tajemnic.
Spoglądać na kobietę - zainteresowanie nią; powięk-
sza się jej postać, ożywia, aż zstępuje na podłogę
- oferta współżycia.
Karteczka z numerem 14 na szyi kobiety - z ekspona
tu w kolekcji eleganta staje się kobietą z krwi i kości,
dla śniącego.
Jest to więc sen o poznaniu przez jego autora kobiety
związanej z innym' mężczyzną, która wzbudza zainte-
resowanie, zachęca do bardziej intymnych kon-
taktów.
Sny o egzaminie
Są to denerwujące marzenia senne. Zdaniem ich
badacza, Stefana Szumana, ludzie, których doświad-
czeniem była II wojna światowa, silniej i dotkliwiej
przeżywali sny egzaminacyjne niż te z tragicznymi
wojennymi przejściami.
Egzamin we śnie oznacza sprawdzenie się w jakiejś
sytuacji, próbę życiową, zadanie do wykonania, np.
spełnienie się w roli męża, żony, matki, podołanie
nowym obowiązkom, doprowadzenie ważnego przed-
sięwzięcia do skutku, inne znaczenie mają egzaminy że
snów studentów przygotowujących się do zdania tako-
wych na jawie (odzwierciedlenie obaw i nadziei).
Zdać egzamin - poradzisz sobie.
Nie zdany - niepowodzenie w ważnych sprawach.
Trudności z jego zdaniem - przeszkody.
Egzaminować kogoś - pomagać mu.
Sny kolorowe
Wydaje się, że wyjątkowo tylko śnimy w kolorach.
Nic podobnego. Według badań statystycznych aż co
piąty sen jest kolorowy. Symbolika barw prawie za
wsze pozostaje w związku z namiętnościami i zdro
wiem. Sny prorocze mają tę cechę, że częściej niż inne
są
kolorowe.
Znaczenia poszczególnych barw w marzeniach sen-
ych ukształtowały się w wyniku tysiącletnich obserwa-
cji zjawisk przyrody.
■
Biała (śnieg). Symbolizuje zależnie od kontekstu
snu: bezczynność, monotonię; chorobę; niewinność,
niedojrzałość, niewyrobienie; dla osób uduchowionych
jest zapowiedzią korzystnych zmian w psychice.
Śniąca się choremu biała odzież oznacza pogorszenie
się jego stanu zdrowia, czasem nawet śmierć; przedsię-
biorczemu - zastój w interesach. Biały strój dziewczy-
ny to jej niewinność, brak doświadczenia, dla niektó-
rych może być znakiem powodzenia w miłości.
Czarna (noc). Symbolizuje zło, smutek, brak nadziei,
- a w formie ciemności - niewiedzę, zagubienie i brak
orientacji. Zapowiada kłopoty, przykrości i niepokoje. .
Zjawiające się w snach czarne postacie, gorzej jeszcze
gdy zmarłe.albo diabeł, świadczą o chorobie, czasem
zwiastują śmierć. Częste „czarne" sny odzwierciedlają
pesymizm śniącego.
Szara. Symbolizuje ubóstwo, cierpienie i znużenie,
iść szarym korytarzem - bezbarwne, ograniczone i
smutne życie. Dobra rada - kilka dni wytchnienia z
przyjaciółmi, może w lesie albo w górach.
Czerwona (krewi To najczęściej spotykana w
snach barwa. Oznacza przede wszystkim miłość, rza-
dziej nienawiść, zawsze duże nasilenie uczuć oraz
niekiedy wojowniczość albo władzę. Silnie jest związana
z pragnieniami i pożądaniem. Stanowi ostrzeżenie
przed zbyt dużą namiętnością czy zapalczywoicią. Dla
chorujących oznacza gorączkę, stany zapalne, w ogóle
pogorszenie zdrowia.
Czerwony ogień, płomienie - silne uczucia.
Rudy młodzieniec - ostrzeżenie przed popędliwym
mężczyzną. ___
Dostawać czerwone kwiaty - żar miłosny, zapał; jeść
czerwone owoce - seks.
Czerwone oczy - radości.
Jastrząb albo orzeł o czerwonym upierzeniu - czło-
wiek o władczych zapędach.
Pomarańczowa i różowa (pomarańcza i róża). Sym-
bolizują ciepłe uczucia i radości. Dobrze rokują na
przyszłość.
Róże - szczęście w życiu, szczególnie w miłości;
z dużymi kclcami lub więdnące' - przeszkody.
Żółty (słońce). Symbolizuje intuicję, przeczucia i jas-
ne sądy. Dla niektórych jest kolorem fałszu,
zazdrości i zdrady.
Żółte słońce - nowe życie, postęp, lepsze zdrowie
i radość.
Zielona (zieleniejąca się na wiosnę przyroda, liście).
Symbolizuje odrodzenie się, wiosnę w życiu i nadzieję
na nowe. Ogólnie oznacza dobro i pomyślność. Ciemna
zieleń, podobnie jak intensywna czerwień, wskazuje
na silne doznania.
Zielone oczy - drogi przyjaciel.
Zielone ubranie - szczęście.
Zielona woda - powodzenie.
Niebieska (spokojne niebo). Oznacza spokój, łagod-
ność i bogactwo życia duchowego, wewnętrznego.
Częste „niebieskie" sny świadczą o człowieku zrówno
ważonym i z pogodnym usposobieniem.
Niebieskie ubranie nosić lub mieszkać w niebieskim
pokoju - poszukiwanie spokoju.
Niebieskie niebo - radość i uwolnienie od kłopotów.
Fioletowa - uduchowienie, indywidualne dążenia,
a czasem zgryzoty.
Brąwtwa (brąz). Przepowiada choroby i złudne na-
dzieje.
Brązowe oczy - fałszywy przyjaciel.
Nosić brązowe ubranie - ryzyko, ostrzeżenie przed
niebezpieczeństwem.
Malować np. mieszkanie oznacza chęć zmiany. Kolo-
rowo się ubierać we śnie, szczególnie kobietom, rados-
na i wszechstronna osobowość. Gdy kto inny „koloro-
wy" - interesująca znajomość.
Sen o zielonobłękitnej
wodzie
Pani Marta Ł. z Białegostoku śniła, że leży na
materacu, który płynął z nurtem zielonobłękitnej wo-
dy. Pisze ona: „Odczuwam wewnętrzny spokój i ra-
dość. Zanurzając w rzece swoje ręce czuję ciepło, jej
„miękkość" i dobro. Na brzegu widzę bajeczny kraj-
obraz podobny, do tego, jaki pamiętam "z „Ewangelii
Jezusa", którą oglądałam poprzedniego dnia. Było to
Jezioro Genezaret. Płynąc, co pewien czas spoglądam
na cudownie błękitne niebo, które raz po raz rozświet-
lają trójkąty zbudowane z barw tęczy. Przez te figury,
jak przez bramy, przepływam...
Swoje sny o wodzie i zieleni tłumaczę jako coś
dobrego, ale nie umiem jeszcze odnieść ich do konkret-
nej rzeczywistości. Po miłych marzeniach sennych
mogę „przenosić góry", po złych jestem pełna niepoko-
ju, mimo że czasami ich nawet nie pamiętam".
Opisany sen, mający postać historii, obrazuje ducho-
we przeobrażenia jego autorki, które zachodzą jakby
mimo woli (unosi ją prąd wody). Nie ma ona pełnej
świadomości tych faktów (nie potrafi jeszcze odnieść
snu do konkretnej rzeczywistości). A szczegółowiej
wygląda to następująco:
Płynięcie nurtem zielonobłękitnej wody - życie peł
ne spokoju i harmonii, a równocześnie zapowiedź
pomyślnej przemiany.
'
Zanurzanie rąk w rzece - poznawanie siebie.
Rozświetlające niebo, trójkąty zbudowane Z barw
tęczy - nadzwyczajne wydarzenie.a trójkąt na niebie
to symbol Boga w Trójcy Św.
Przez trójkąty, jak przez bramy przepływam - ko-
rzystna przemiana duchowa dochodzi do skutku.
A Teoria
snów
Freuda
Twórcą niezwykłej interpretacji snów był Zygmunt
Freud, wybitny wiedeński psychiatra, twórca psychoa-
nalizy. Uznał, że tym, co kieruje człowiekiem nie jest
jego świadoma wola, lecz podświadomość. Tłumacze-
nie marzeń. sennych to królewska droga do głębi
człowieka. Symbolikę snów powiązał z niezaspokojo-
nymi popędami seksualnymi; większość nocnych Obra-
zów miało kryć w sobie zaszyfrowane życzenia erotycz-
ne. Późniejsze badania dowiodły, że podczas śnienia
zwiększa się wydzielanie hormonów płciowych do
krwi, co u mężczyzn przejawia się erekcją członka,
a u kobiet znacznym podnieceniem seksualnym.
Według Freuda, każdy zjawiający się we śnie wydłu-
żony lub wznoszący się przedmiot jest symbolem
mężczyzny, zaś wydrążony kobiety. Lot oznacza pod-
niecenie płciowe, słodycze - rozkosz seksualną, gra na
instrumentach muzycznych - zaspokajanie chuci, zaś
jazda konna, taniec, wspinaczka, a u kobiet zagrożenie
bronią czy odczucie przejechania- spółkowanie. Posu-
wanie, zsuwanie lub zrywanie gałęzi - samozaspokoje-
nie. Wypadanie lub wyrywanie zębów mają być sym-
bolami kastracji.
Sny seksualne
Ogół marzeń sennych dotyczących spraw płciowych
można podzielić na seksualne i erotyczne. Seksualne to
te, w których obserwujemy bądź przeżywamy bezpo-
średnie czynności seksualne. Erotyczne są snami sym-
bolicznymi.
Seksualne marzenia senne zdarzają się raz na około
3 tygodnie, częściej jedynie w sytuacjach niezaspokoje-
nia. Ich wystąpienie wskazuje na ujawniające się po-
trzeby Erosa. Przeżycia z takich snów są intensywniej-
sze, od odpowiednich na jawię. Na podstawie badań'
stwierdzono częste sny kobiet, kiedy partnerem współ-
życia bardziej jest osoba upragniona, świadomie czy
nieświadomie, nawet zmarła czy z najbliższej rodziny,
aniżeli stały partner. Nierzadko wtedy dochodzi do
agresji seksualnej.
Młode dziewczyny i chłopcy śnią kontakty intymne.
Zazwyczaj są to sny odwrotne, dające upust ich prag-
nieniom, kończące się orgazmem lub wytryskiem na-
sienia.
W pełni dojrzałym mężczyznom kobieta obrazuje
zainteresowanie płcią przeciwny. I odwrotnie., Jeżeli
-jest młoda i piękna - dobre rokowania; stara i brzydka
- zmartwienia. Nieznana zapowiada nowe znajomości
albo odnowienie starych. Analogiczne znaczenie mają
sny kobiet o mężczyznach.
Kobieta śni członek męski - pragnie mężczyzny do
łóżka; we śnie bierze go do ręki - miłosne zmagania.
Mężczyźnie śni się srom lub pochwa kobieca - choro-
bliwe myśli, straty z powodu rozpusty (czeka go nie-
szczęście).
Dla mężczyzny sen o stosunku, kiedy partnerka jest
chętna albo przynajmniej zezwala - sukcesy w pracy
lub na polu jego zainteresowań, brak jej |zgody i kłopoty.
Lepiej we śnie mieć kontakty cielesne z kobietą
bogatą i mądrą, biedna symbolizuje straty.
W marzeniu sennym spać z prostytutką albo przeby-
wać w domu publicznym - słabe notowania życiowe,
zaułki seksu.
'
Obcowanie ciałami z osobą uzależnioną od siebie
- dobry los w codziennym życiu, chybz że jest aktywną,
a tym gorzej, jeśli wbrew woli doprowadza do Stosunku
- jej nadużycia.
Stosunek z mężatką - nowe kłopoty. Kochać się we
śnie z żonatym mężczyzną, jeżeli bogaty i uczynny
- dobrze, gdy biedny i oczekujący pomocy - czekają cię
wysiłki i konflikty.
. -
Nagim wśród przedstawicieli płci przeciwnej - ukry-
te problemy seksualne.
Dla kobiet, być. zakutą w kajdany, zniewoloną i
zgwałconą - preferowanie agresywnego, masochisty-
cznego seksu.
Kobieta kocha sie z kobietą - potrzeba delikatniej-
szej osoby.
Kobieta w roli prostytutki- jej zwiększona chęć. Bez
lęku spadać w przepaść - odczuwać rozkosz.
Sny erotyczne
To sny symboliczne, czyli o. treści zrozumiałej
dopiero po ich przełożeniu.
Takie przedmioty jak nóż, karabin, szable, bagnet,
armata, drzewo, wieża albo noga, nos, szczur oznaczają
aktywnego seksualnie mężczyznę. Naczynia i studnie
symbolizują kobietę; jeśli piękne to i ona jest piękna,
gdy kruche i przezroczyste - kobieta niestała.
Wpaść do studni - zagubienie uczuciowe, zdomino-
wanie przez sprawy płci.
Pragnienie picia - pożądanie, pokusy erotyczne;
picie napojów - zaspokajanie pragnień. ,
Picie alkoholu - niezdrowe zachcianki.
Brak wody w naczyniu lub studni we śnie mężczyzny -
brak kobiety, niezaspokojenie.
Odczuwać głód - podstawowe potrzeby życiowe
krzyczą na ratunek, m. in. seksualne.
Słodycze - przyjemność, zadośćuczynić słodkim mi-
łosnyrri pragnieniom.
Jeść z bliskimi - szczęście rodzinne, samemu - za
bardzo lubisz siebie, samozadawalanie się.
Kuchnia, w której przecież przygotowuje się pokar-
my, ma silne symboliczne nacechowanie erotyczne, .
sypialnia rzadziej. .
Woda czysta - przyjemność, żywiołowe uczucia, szcze-
gólnie gdy wlewa się albo wypełnia dom,
Zranienie kobiety, które odczuwa ona jako przyjem-
ne - intymne kontakty) niech zwróci uwagę na swoje
posiępowanie.
Widywana w snach młodych ludzi walka z dzikimi
zwierzętami odzwierciedla ich beznadziejne zmagania z
miłosnymi żądzami. Zwierzęta w swej masie repre-
zentują instynkty lub niebezpieczeństwo.
Koń - zmysłowa, gwałtowna miłość. Mężczyzna śni
klacz - namiętna niewiasta. Kobiecie śni się ogier
- gwałtowny i niepohamowany mężczyzna. Dziki koń
- nieokiełznana lub lekkomyślna osoba; ujeżdżony
- dobra partia.
Śniący się kobiecie wąż - kuszący i podstępny
rnężczyzna; mężczyźnie zwiastuje rywala. Ryby,
szczególnie żywe, a tym bardziej ruchliwe
- niedalekie uwieńczenie pragnień.
Ogród przepowiada pielęgnowanie uczuć. Spacero-
wać po nim wśród roślin z ukochaną osobą - szczęście
i dostatek.
Kwiaty odnoszą się do miłości ducha, owóće oznaczają
miłość ciała. Zrywać kwiaty - strata cnoty; zwiędłe lub
o ciemnej barwie - smutek; dostać bukiet. miesza-.
nych kwiatów - wielu adoratorów. Mieć wianek z
kwiatów - wiele zadowolenia. Niedojrzałe owoce -
wstyd i poniżenie, pierwsze lub fałszywe kroki w miłoś-
ci. Jabłko piękne i duże - rozkosz.
Piec - życie uczuciowe domowników.
Ogień - silne uczucia i namiętności (obudzenie się
alektów, pożądań, namiętny temperament). Roznieco-
ny i jasno płonący zwiastuje radość i czułość. Palący się
w domu oznacza odpowiedniego towarzysza na stałe.
Kolory: czerwony- silne przeżycia i namiętności; biały
- dziewictwo i nlewyrobienie.
_Winda - doznania seksualne. Jechać nią w górę - pomy-.
ślność; stać, jechać w dół albo spadać - zastój, a może
nawet koniec uczuć.
Oddawanie moczu - akt seksualny.
Taniec - dobre perspektywy, w miłości; jeśli tańczy
się z łatwością i radośnie, tym bardziej gdy namiętnie
- korzystny związek.
Sen o unieszkodliwieniu
wilkołaka
Pani Ewa N. z Siedlec opisuje swój kolorowy sen:
,,Zapadł zmierzch. Idę z mamą brzegiem lasu ostroż-
nie stawiając kroki pośród migocących światełek.
Wiem, że każde z nich to jedno życie. Znajdujemy się
w lesie, w którym jest szereg jaskiń. Wchodzimy do
jednej z nich, ponieważ chcę zbadać, czy nie ma tam
czegoś ciekawego. Zauważam w niej głęboką szczelinę,
jakby pęknięcie skały, wypełnione czystą wodą. Na
dnie leży ciało mężczyzny. Wchodzę do wody, wycią-
gam je i stosując sztuczne oddychanie przywracam
topielca do życia. Przyglądając się temu mężczyźnie
zrozumiałam, że ożywiłam wilkołaka, niebezpiecznego,
dla ludzi. Dlatego stanowczym-gestem odwracam go
plecami do siebie i wbijam mu pod łopatki długi ostry
nóż, po czym bezwładnie zsuwa się 2 powrotem do
głębokiej szczeliny".
Jest to sen młodej dziewczyny o jej pierwszych
doświadczeniach erotycznych, w swoich motywach
podobny do baśni o Czerwonym Kapturku.
Zmierzch - koniec pewnego etapu życia.
Iść z mamą - wspólny z nią los pod znakiem jej
opieki.
Las - okres próby, wyboru.
Światełko - człowiek; ostrożnie wśród nich iść - ży
ciowa roztropność.
Jaskinia - podświadomość - głębokie psyche.
Szczelina z czystą wodą - srom niewieści, odnosi się
do doświadczeń seksualnych dziewczyny.
Mężczyzna utopiony w takiej wodzie - negatywna
osobowość o cechach erotomańskich.
Ożywić go - początek związku ernbcjonałnego.
Wilkołak - człowiek szkodliwy dla ludzi. Zabić go
- koniec uczuć. Wpada z powrotem do szczeliny -jego
niezaspokojenie, uwięzienie w sprawach, płci.
Sny o domu
Z tego rodzaju marzeń sennych można się wiele
dowiedzieć o sobie samym. Dom, mieszkanie, pokój,
gdy w nim przebywamy we śnie oznacza konkretną
osobę, właściciela, a ściślej, życie wewnętrzne i psychi-
kę człowieka. Dla kobiet dom symbolizuje też wspólne
życie rodzinne, szczególnie w jego aspekcie uczucio-
wym. Rzadziej, ale czasami także, dom odnosi się do
jakiegoś przedsięwzięcia, co charakterystyczne dla
ludzi aktywnych.
Dom we śnie jest w środku_inny_niż naprawdę -
coś nas nurtuje ale nie uświadamiamy sobie co i w
jaki sposób.
Są w nim prócz nas i inne osoby - nie jesteśmy
samotni, ale i nie wolni od kłopotów.
Szukać miejsca na mieszkanie - pragnienie nowego
życia.
Budować, kupować lub odziedziczyć dom - dobre
perspektywy, szczególnie dla zakochanych - szczęście
w miłości, przedsiębiorczym - powodzenie w intere-
sach, zaś życiowym kopciuszkom - pomyślna zmiana,
Burzyć lub: sprzedawać go.- zły koniec starych
spraw.
' ■
. • ' ■ ■ ■ - .
■
,
Mieć wielki i piękny doni - dobra passa, Ubogi,
walący się albo położony w dolinie - strata i choroba,
-wybudowany ńa wzgórzu.— zaszczyty i znaczenia,
pusty - niespełnione marzenia, płonący - nieszczęście.
Wyprowadzka z domu - nowe czasy, nowi ludzie;
wyprowadzka kogoś, bliskiego - rozstanie lub jego
ciężka choroba;.podobnie oznacza zamiatać dom.
Drzwi zamknięte - przeszkody, niezależnie czy we
śnie chce się wyjść czy wejść do domu; brak drzwi . -
grozi niebezpieczeństwo; otwarte - możliwość działania,
czas na inicjatywę z twej strony.
Wychodzić lub wybiegać z domu - utrata równowagi
ducha, odwrotnie dla podróżujących, chorych i zaczy
nających nowy interes. Wchodzić do domu - korzystne
przedsięwzięcie.
Okno otwarte - dobry zwiastun, coś zaświta w głowie,
zainspiruje; zakratowane - ograniczenie, uwięzienie;
podobnie spojrzeć przez okno, chyba że wygląda- my
tęsknie, za kimś - wówczas zgryzoty, dobrze jest potem
we śnie zobaczyć albo jeszcze lepiej spotkać innych
ludzi. Wchodzić przez okno - nieudany interes lub
niehonorowe postępowanie.
Wypaść z okna lub mieć potłuczone szyby - kłopoty
i cierpienia. Spoglądać na oświetlone okna - tęsknota,
żal i smutek.
Balkon - dobre perspektywy, chyba że się z niego
spada - klęska.
Dach, chodzić po nim — powodzenie i zaszczyty ze
sfery intelektu, chyba że się idzie ze strachem albo
spada z niego - niebezpieczeństwo. Koty na dachu
- choroba. Pokrywanie go - gospodarska dbałość.
Podobną symbolikę ma strych.
Piwnica - podświadomość, zakamarki duszy, okazja
do podjęcia nowych twórczych działań. Brudna, szcze-
gólnie gdy dłużej się w niej przebywa we śnie - choroba
albo inne zmartwienie. Jasna i uporządkowana - do-
brobyt. Inni wchodzą do swoich piwnic - dla ciebie
prosperity, do twojej - wywleką na wierzch brudy,
które dotychczas udało ci się skrzętnie ukrywać.
- erotyka, zaspakajanie pragnień osób
bliskich. Gotować w niej lub porządkować -
dostatek, tylko „tyrającym" w kuchni -
zmartwienia.
Sypialnia - wypoczynek, bierność, nierozsądne za-
miary, a dla osób stanu wolnego - krótka przyjemność.
Piec ma związek z życiem uczuciowym; palisz w nim -
dobrze, chyba że za bardzo rozpalony.
Ubikacja - oddawanie moczu -.życie seksualne;
wydalanie kału - krytyka..».,
v
.., < ^..-.._.
Podłoga odnosi się do spraw przyziemnych, nierówna
sygnalizuje trudności domowe.
Podwórze - obgadywanie.
Sny o częściach ciała
Obrazy ciała w snach odnoszą się do zdrowia człowie-
ka. Różne zniekształcenia i deformacje poszczególnych
części ciała wskazują na dolegliwości tychże.
Piękna osoba lub jakikolwiek atrakcyjnie wygląda-
jący fragment ciała zwiastuje korzystną znajomość,
dobry stan naszych interesów czy konkretnych przed-
sięwzięć; brzydka - kłopoty;
głowa we śnie symbolizuje psychikę i rozum, ręce
i nogi -' przedsiębiorczość, tułów' - siłę, wytrwałość
i poparcie innych ludzi. Skaleczona głowa, także gdy
boli - bezmyślność lub stratę najbliższych.
Łysa_głowa - upadek planów. Pielęgnować ją - dbałość
o interesy, zaradność. Kobiecie śni się głowa uczesana
lub ustrojona - rywalka. .
Być całowąnym w głowę - szacunek i podziw; cało
wanie głowy innego człowieka - docenianie jego
rozumu.
Ucięte głowy - śmierć, chyba że mówią, wtedy
autorytet i dobra rada.
Głowa zwierzęcia -. nieporozumienia; gdy śniący
miał głowę lwa albo innego ,,godnego" zwierza - zabie-
rze się za trudne sprawy, ale tym razem że skutkiem.
'Dwie albo więcej głów - trudny wybór albo Rywa
lizacja. ^
Czaszka'-zmartwienia i bezpłodne myśli. '
Piękne włosy mieć, dla kobiety powodzenie, dla
mężczyzny - wła'dza i znaczenie. Kobiecie śniło się, że
strzygą jej włosy - zmartwienie w nowej roli, mężczyź-
nie - pożytek; obojgu zaś mieć je rozczochrane - smu-
tek i nieporozumienia w rodzinie. Gdy włosy wyrastają .
na innym niż zwykle miejscu - nieszczęście.
Oko we śnie symbolizuje zdolność widzenia i pojmo-
wania.
Piękne i duże oczy - pomyślność i szczęście w miłoś-
ci; obrzmiałe lub ropiejące - choroba lub kłopoty
rodzinne. Ślepe i nic nie widzące - niedostrzeganie
pewnych spraw; krótkowzroczne, zezowate lub pła-
czące - straty i poniżenie; dalekowidzące - przewidy-
wanie i rozsądek.
Wielki nos we śnie oznacza powodzenie w każdym
przedsięwzięciu, bogactwa i zaszczyty; mały - niepo-
wodzenia wskutek bezczynności. Czerwony - trzeba
zadbać o swoje sprawy, krwawiący - zgryzoty. Dwa
nosy - spory między osobami bliskimi. Nos nie na "
swoim miejscu - pogorszenie zdrowia.
- Usta uśmiechnięte - wirost bogactw, otwarte - plot-
ki lub zbytnia wylewność, zamknięte - zachęta do
ostrożności, zaciśnięte - złość lub śmiertelne niebezpie
czeństwo, skrzywione - niezadowolenie lub przebieg
łość.
-
*
Zęby w snach oznaczają bliskie nam osoby. Wypadające
lub wypluwane zwiastują śmierć lub ciężką chorobę.
Wyrwany czy zaplombowany ząb - strata pieniędzy lub
inne nieprzyjemności. Wybicie zębów - nieszczęśli-
1
wy
wypadek.
Piękne i zdrowe zęby oznaczają wspaniałych przyja
ciół. Przypatrywać się im - zwrócenie baczniejszej
uwagi na swoje otoczenie.
Jeśli między zębami utkwił kawałek mięsa lub cze-
goś innego - przeszkoda w działaniu. Wyjąć je - popra-
wa.. Czyścić zęby - radzenie sobie z problemami.
Utrata zepsutych, pieńkowatych czy spróchniałych
zębów albo wizyta u dentysty - pozbycie się kłopotów i
zmartwień w związku z domownikami. Wyrastają
nowe na miejsce starych - duże zmiany; gdy nowe są
lepsze od starych - polepszenie, jeśli gorsze - po-
gorszenie.
Zęby czasem, szczególnie" gryzące i groźne oznaczają
agresję i napastliwość. '
. ■
Mieć we śnie wielkie uszy symbolizuie dobra wiadó-
moic w niedługim czasie. Myć je - powodzenie, uświa
domienie sobie niektórych spraw. Zatykać - kłopoty w
domu. Nierówne uszy, brzydkie lub ód zwierzęcia -v
niesnaski i pochopne decyzje. Ktto był we śnie bity po
uszach - czekają złe wieści.
Broda okazała - mężczyźnie pomyślność, kobiecie
męskość.
Piersi.- serdeczność i przygody miłosne, szczególnie
gdy odsłonięte i pociągające.
.Serce- pomyślność w uczuciach; bolące lub zranione
- cierpienia.
Narządy płciowe - niezdrowe myśli - przyjdzie
nieszczęście?
Ręce i nogj - działanie. Nogi brudne i chore - niepo-
wodzenia, czyste i piękne - dobry los; być beż nóg -'
trudne chwile lub strata kogoś bliskiego.
Paznokcie - agresja, chyba że. są piękne i śni je
kobieta - dia niej pomyślność.
Krew we śnie jest symbolem życia; utrata krwi
odzwierciedla przykrości, cierpienia i straty moralne.
Sny o zwierzętach
Zwierzę we śnie to człowiek o cechach, jakie się
przypisuje temu zwierzęciu. Marzenia senne odbijają
nasze postawy uczuciowe. Jedne zwierzęta świadczą
o przyjaciołach (pies, krowa, koń, ptak, byle nie czarny
- symbol smutku), inne oznaczają ludzi niegodnych
zaufania (kot, krokodyl, wilk, stwory kąsające, jadowi-
te, dzikie, drapieżne, o ostrych kłach lub pazurach).
Z tego ostatniego rodzaju, gdy przebywają w domu,
przepowiadają nasze pierwotne instynkty. Ryby, żaby,
koń i wąż są symbolami erotycznymi. Owady, myszy,
szczury i robactwo to nasze codzienne, drobne kłopoty
lub nieszczerzy domownicy. Zwierzęta egzotyczne czę-
sto przybierają znaczenia indywidualne.
Pies - życzliwy, przyjazny bądź związany z nami
uczuciowo człowiek; gdy stróżuje przy domu oznacza
dobytek. Czyniący krzywdę - niebezpieczeństwo. Psy
bezwstydnie załatwiające swoje potrzeby - gwałtowni,
rozwiąźli ludzie. Szczeka - ostrzega. Jeżeli chory, słaby
lub daje coś wykraść - straty finansowe. "
Kot. - obcy, chodzący swoimi drogami człowiek,
egocentryk. Zwiastuje zdradzieckie poczynania i
oszustwo.
Koń - godna pozazdroszczenia energia życiowa,
chyba że ciężko pracuje, wtedy pełen znoju żywot
śniącego.
Krowa - dobrobyt w domu, wyjątki - chuda, tratująca
rolę lub brudna, takie oznaczają ludzi z margi- -
n e s u .
Byk - niebezpieczny człowiek.
Świnia - człowiek zachłanny i bez skrupułów.
Ptaki-odnoszą się do ludzi myślących i nawiązują do
postawy twórczej, prócz drapieżnych i czarnych - te
oznaczają niebezpieczeństwo i chorobę oraz gołębi
- miłość i pokój.
Bocian - dobry prząjaciel albo pociecha w drodze;
kiedy odlatuje - zmiana uczuć. Kura - zmartwienia
domowe. Paw - elegant.
Pszczoły - majątek zdobyty pracą, chyba że kąsają,
wtedy przeciwności.
Baran - przywódca; jeździć na nim - pomyślność.
Owce - bogactwo.
Pająk - niebezpieczny człowiek, najgorzej wpaść
w jego pajęczynę.
Orzeł i lew - osoby wielkiego formatu.
Motyl - przemijający flirt.
Mrówki - pracowici ludzie, prócz obłażących czło-
wieka - złe towarzystwo i wiele drobnych kłopotów.
Sen o koniach i bagnie
Pan Eugeniusz S. z Gdaiska śnił, że nie może
wydostać się z czegoś w rodzaju bagna, podczas gdy
nieopodal pędzą konie.
Jest to obraz jego życia. On wrbaghie - niepowodze
nia, podczas gdy otaczający go-ludzie'radzą sobie-
(pędzące konie).
Sen o jeździe na
małyni kotku
Pani Zuzannie R. ż Białegostoku śniła się pewnej
nocy jazda na małym kotku, który powiedział, że
dłużej już nie będzie jej niósł.
.
Mały kotek - człowiek obcy charakterem, swoją
postawą życiową; może niedojrzały.
Jeździć na nim - korzystać z jego pomocy, uzależnić
od siebie'. Mówi, że już nie będzie niósł - chce się
uwolnić od męczącej go znajdmości.
Sny duchowe
Budynki w snachsymbolizują zazwyczaj osobę śnią-
cą. Przybytki kultury mają inne znaczenie. Nie tyle też
nawiązują do spraw religijnych, co oznaczają najwy-
ższe cele, najważniejsze sprawy i szlachetne idee.
Czasami odnoszą się do tzw. właściwej drogi. Kościół .
w snach przyjmuje niekiedy znaczenie ujemne, szcze-
gólnie gdy nawiedzają go zmarli, ludzie niegodziwi lub
jest zniszczony.
Bud ować kościół - nowe życie i zasługi.
Widzieć go z daleka - niespełnione życzenia. Wejść
do środka - pomoc. Przebywać w nim, kochankom
oznacza ślub, małżonkom - chrzciny, chorym - wy-
zdrowienie, a potrzebującym - wsparcie.
Ołtarz symbolizuje najwyższe wartości duchowe i
kulturowe. W snach niektórych ludzi może oznaczać
miejsce składania ofiar.
Widzieć go z daleka - przykre notowania, kochan-
kom zaś - małżeństwo. Modlić się przy nim - pomoc.
Krzyż_w snach jest symbolem cierpienia i jego roli
w kształtowaniu osobowości człowieka. Oznacza też
nieraz zakończenie jakiejś sprawy. Krzyż przy drodze
- radość. Nieść go - zmartwienia i kłopoty. Przewróco-
ny lub złamany - wielkie nieszczęście. Krzyż ż kwiata-
mi-pociecha.
Bóg_we śnie - rada i inspiracja na drodze duchowej.
Dla chorych czasem pogorszenie zdrowia. Rozmawiać
z nim -wielka radość. ...
Matka Boska w snach symbolizuje opiekę i pociesze-
nie. Podobnie pozytywne znaczenie mają święci. Gdy
mówią, są autorytetami, trzeba słuchać ich rad.
Anioł - dobry omen,- szczęśliwa nowina, tylko cho
rym, gdy wywołuje w nich strach zwiastuje dalsze
pogorszenie zdrowia. Aniołem być - radość. Upomina
jący udziela rady.
Wszystkie sny ze świętymi postaciami mogą stano-
wić pomoc w rozwoju ducha, szczególnie są istotne
przy okazji przełomowych zdarzeń w życiu. Czasem
mogą nawet nakreślać swoisty program działania,
drogę postępowania.
Święty Jan Bosko, będąc małym chłopcem z włoskiej
wsi zobaczył we śnie wizję swojego życia i miewał
w snach wiele wskazówek od świętych postaci. O sa-
mych marzeniach sennych wypowiadał się następują-
co: „Generalnie mówiąc, nie należy na nie zwracaj
uwagi, lecz jeśli podsuwają nam jakąś duchową wska-
zówkę, powinniśmy traktować je poważnie... Czasami
pomagają rozwiązać wiele skomplikowanych proble-
mów i ukazać drogę postępowania z prawdziwą roztro-
pnością w naszych różnych przedsięwzięciach".
Ksiadz_- autorytet; być nim - zaszczyty i znaczenie.
Organy - grać ria nich - pomyślność; widzieć je -
wierzącym kłopotliwe sytuacje; słyszeć ich grę - nie-
dobre wiadomości.
Arnbona, wchodzić na nią - szacunek; spadać z niej
- niepowodzenia. Kśiądz na ambonie - dobre nowiny,
kobieta - przykrości.
Sny o diable
Diabeł w snach symbolizuje siły zła w.ogóle albo
konkretną znaną śpiącemu osobę o niedobrym charak-
terze. Marzenia senne tego rodzaju często dotyczą
problemów moralnych, a śnione przez dzieci są wyra-
zem ich obaw wzbudzanych przez dorosłych.
Być prześladowanym przez diabła - nieszczęście.
Walczyć z nim we śnie - opanowanie pożądliwości
i spełnienie marzeń.
Rozmawiać z nim - fałszywi przyjaciele, dla przed-
siębiorczych - podstęp i oszustwo.
Sen o szatanie
Panu Mariuszowi U. ze Świdwina przyśnił się sen
o doznaniu złego. Był wówczas w konflikcie z zasadami
wiary. Tak ów sen opisuje:
„Znalazłem się w kościele, gotyckiej świątyni o wy-
sokich sklepieniach i czerwonych ścianach. Oglądając
witraż przez jego kolorowe szybki ujrzałem ludzką
postać, która znajdowała się poza obrębem kościoła.
Nic by w niej nie było szczególnego, gdyby nie skiero-
wane na mnie spojrzenie. Czułem bezlitosny i bezna-
miętny chłód tego wzroku. Obojętność. Byłem przeko-
nany, że spojrzenie to jest pełne okrucieństwa, upiorne
i straszne, a równocześnie nieubłagane i nieodwracal-
ne, zdjęło mnie przerażeniem. Chcąc uciec stopniowo
cofałem się, aż plecami poczułem opór ściany kościoła.
Obudziłem się przestraszony i spocony".
Pan Mariusz zinterpretował to jako doznanie zła
absolutnego. Fakt, iż znajdował się w kościele zrozu-
miał jako podświadome pokładanie zaufania czy szu-
kanie oparcia w obrębie kościoła w szerokim znaczeniu
tego słowa. Powiedział też: „Zastanawiam się czy nie
było tam wskazówki od Boga, jestem katolikiem, że to
co przeraża mnie w ąobie i otaczającym świecie pozo-
staje na zewnątrz życia duchowego dążącego do Boga".
Doskonałe tłumaczenie, po przemyśleniu pełne zro
zumienia i intuicyjnie trafne.
Sny o słońcu
Słońce uosabia potęgę, dlatego sen z nim oznacza
przypływ energii życiowej, poprawę losu, zaszczyty
i fortunę, nie tylko z kręgu materialnego, a także ciepłe
- uczucia, wszystko to zależnie od kontekstu sriu.
Jasne słońce - dobry czas, dobra praca, najlepszy
moment na decyzje w sprawach gardłowych.
Gdy wschodzi ono na niebie - zmiana na dobre,
znaleziony cel życia, wewnętrzny spokój, tylko dla
przestępców albo mających coś do ukrycia inaczej,
ujawnienie się ich sprawek.
Zachodzące - koniec dobrego okresu życia albo
złotego interesu.
Słońce za chmurami, zamglone albo zaćmione -
przejściowe kłopoty, spadające z nieba - śmierć kogoś
bliskiego lub przestał on dla nas tyle znaczyć, co
kiedyś, niknące albo krwawe - nieszczęścia.
Więcej niż jedno słońce na niebie albo ono obok
księżyca - kłopoty z wyborem.
Słońce wędrujące z zachodu na wschód - próżne
wysiłki i niespełnione zamierzenia.
Słoneczny skwar - znojny trud. Słoneczny blask
wpada przez okno do środka domu - zyski, nawet
bogactwo.
Wariaci - nieodpowiedzialne osoby. Chwytają i trzy
mają - wywierają swój wpływ i zgubną władzę nad
dzieckiem.
Mama nie zwraca uwagi, idzie prosto przed siebie
- dla niej ważne jest co innego, a dziecko schodzi na
plan dalszy..
Zatem sen ten kilkakrotnie powtarzamy obrazuje
zlekceważenie przez rnatkę jej obowiązków względem
dziecka, które pozostawione samemu sobie cierpi od
innych ludzi. Z pewnością opisane przeżycia wywarły
swoje piętno na życiu dziewczynki, a później dojrzałej
kobiety. Świadomość tego przyda się nie tylko autorce
snu i jej najbliższym, ale w ogóle każdemu człowiekowi
Sen o chwyceniu
przez wariatów
Pani Marlena M. z Drezdenka opisała sen, który
przyśnił się jej, kiedy miała 6 lat i później powtarzał
kilka razy, średnio co 4 lata.
.„Szłam z mamą po wielkiej pagórkowatej równinie.
Weszłyśmy na szczyt zielonego wzniesienia o łagod-
nym czubku. Stało tam dwóch wariatów. Złapali mnie
i nie chcieli puścić, tymczasem mama oddaliła się, a na
moje krzyki za nią w ogóle nie zwracała uwagi. Szła
prosto przed siebie".
Iść razem z mamą - wspólny los, szczęśliwe dzie-
ciństwo.
Pagórki zielone - radość i nadzieja.
Szczyt pagórka - trudna sytuacja, wystawienie na
próbę.
Sny życiowe
Są to marzenia senne wyśnione po raz pierwszy we
-wczesnym dzieciństwie lub okresie dojrzewania, te
pierwsze są istotniejsze. Czasami powtarzają się póź-
niej w tej samej lub podobnej postaci. Dobrze je
pamiętamy; „Mówią" o wewnętrznych zmaganiach,
które kiedyś zdecydowały o cechach charakteru i na-
szej dzisiejszej osobowości. Skoro do 'teraz ich nie
pojmujemy, jasnym jest, że tamte sprawy ciągle są dla
nas niezrozumiałe. Uświadomiwszy sobie pełnię zna-
czenia tych snów ó wiele głębiej zrozumiemy siebie.
Częste powtarzające się sny mogą być także zwiastu
nami przyszłych, istotnych wydarzeń, nawet o dużym
wyprzedzeniu czasowym. O ich prawidłowości przeko
nujemy się dopiero wówczas, gdy przeistoczą się w rze
czywistość.
Sny o zmarłych
Są z reguły nieprzyjemne. Sygnalizują ważne, często
przykre wydarzenia. Ostrzegają, chyba że zmarły od-
szedł od nas niedawno, wtedy taki sen jest wyrazem
naszych o nim myśli. Normalnie sny te wiążą się ze
stratami, brakien działania i złym samopoczuciem.
Nierzadko przed zaśnięciem trzymamy się kurczowo
ponurych myśli i sami w ten sposób wywołujemy je
w nocy. Jeśli we śnie odchodzimy od zmarłych lub nie
przyjmujemy ich propozycji - poprawa losu. I na
odwrót. Długie przebywanie wśród zmarłych, a tym"
bardziej nie móc dostać się do żywych - poważna
choroba i psychiczne przybicie.
Zmarły coś zabiera - strata, czasem śmierć.
Zmarli są tylko obecni albo czynią, co zwykli za
życia, wtedy jeśli kiedyś byli dla śpiącego przychylni
- poprawa losu, gdy nieprzychylni - pogorszenie.
Jeśli zmarły byj osobą bliską i za życia uważaliśmy go
za autorytet - należy posłuchać jego rad.
Zmarły staje się żywym - nowe kłopoty. Gdy ponow-
nie umiera - niebezpieczeństwo.
- Zmarły zostawia coś przydatnego - dobry dar losu,
jeśli nieprzydatne - dodatkowe kłopoty.
Zmarli wzbudzający strach lub obrzydzenie - przy-
kre przeżycia. Nieruchomy, jakby milczący niebosz-
czyk symbolizuje niebezpieczeństwo lub śmierć. Cało-
wać go albo on sam nas całuje - ciężka choroba.
Samemu być zmarłym albo inni tak twierdzą - zły
okres życia, niepowodzenia. Potem ożyć - wracają
siły.
stu - rozpacz, wstrząs psychiczny, szczególnie dla
przyjaciół i małżonków albo coś się z tym człowiekiem
dzieje niedobrego (choroba, kłopoty). .
Pannie lub kawalerów śni się śmierć - zapowiedź
małżeństwa.
Chory śni śmierć - wyzdrowienie.
Wykonywany we śnie wyrok śmierci - będą cię
dręczyć. Podobnie symbolizuje prześladowanie albo
śmierć zadana nożem lub innym narzędziem: '
Odejście z tego świata jest we śnie obrazowane przez
odjazd pojazdem, przejście na drugą stronę rzeki,
morza, do tłumu ludzi. .
Współcześni tłumacze snów
Fachowców tego rodzaju jest w Polsce niewielu.
Szkoda, że tak mało uwagi do marzeń sennych przy-
wiązują psychologowie, szczególnie to podkreślam
znając tradycje psychoanalityczne na Zachodzie. Przy-
czyny tego to raczej nie wzorce kulturowe, bardziej
widzę je w traktowaniu człowieka jako przedmiotu
i instrumentalnego podejścia do psychiki ludzkiej.
Czas coraz bardziej cenić duszę i jej z pozoru tylko
irracjonalne życie.
Natomiast roi się.od przeróżnych wróżek, wróżów
i babek zajmujących się m. in. interpretacją marzeń
sennych. Nie ujmując niektórym z nich ich wiedzy i
zdolności, można oczekiwać czegoś więcej. Żeby w
snach widzieć nie tylko wróżby albo okazję do .
zabawy, ale okazję do coraz lepszego poznania siebie
i samorozwoju, do czego, zdaję sobie sprawę, ta książe-
czka jest jedynie wstępem.
Współczesne media
paranormalne
Sądzę, że relacji o snach - zwiastunach przyszłości
możnaby przytoczyć wiele. Przedstawiam niektóre
tylko wybrane z mojego Katalogu Snów.
Kasandra z Choszczna
Pani Genowefa F. z Choszczna ma wyjątkowe uzdol-
nienia ujawniające się w snach. Gdy ktoś z jej rodziny
ma zachorować lub umrzeć, to na pół roku przed tym'
faktem zaczynają się śnić jej zwiastuny późniejszych
wydarzeń. W miarę upływu czasu sny są coraz konkre-
tnicjs?jc.
Najpierw mięso, brudna woda, gnój lub gnojówka
- są to zntki poważnej choroby. Później czarne wiśnie,
węgiel, jagody oraz doły. Na miesiąc lub 2tygodnie
przed śmiercią pojawiają się szafy i wyrywanie zębów,
a gdy nieszczęsna osoba mieszka gdzieś dalej - czarne
buty.
Gdybyście państwo mieli sny z podobnymi symbola-
mi, nie uważajcie ich za znaki śmierci jedynie dlatego,
że przepytaliście o fenomenie pani Genowefy. To jej
własne symbole, każdy ma inne.
Wieszcze więzienne sny
Pan Ireneusz L. z Chełmna śnił pewnego razu, że jest
w dużym pomieszczeniu o zakratowanych oknach.
Było pomalowane na biało. Spotkał tam kilku ko-
legów.
Po tygodniu sen ten spełnił się. Pan Ireneusz niespo-
dziewanie dla niego samego znalazł się w więzieniu.
Wchodząc do celi spotkał swoich starych szkolnych
kolegów. Przebywając w areszcie każdy sen, w którym
czytał gazetę, przewracał papiery czy widział pościel,
zwiastował list od bliskich mu osób.
Jeśli w więzieniu śnią się białe konie, psy lub gołębie
- oznaczają wolność, czarne - wyrok skazujący, ile ich
jest, tyle lat pozbawienia wolności. ,
Pożegnanie ujmierającego
W1942 roku ojciec pana Roberta Ż. z Sosnowca uległ
ciężkiemu wypadkowi w kopalni. W wyniku czego
przebywał w szpitalu. Lekarze dawali'mu nikłe szansę
przeżycia; Ojciec usilnie chciał zobaczyć jeszcze swego
5-letniego syna, ale ze względu na okupacyjne warunki
trzeba było z tym poczekać.
W międzyczasie pan Robert miał sen, w którym
widział odpoczywającego na leżance ojca, a on sam
bawił się zabawkami. I tak dalej o tym pisze: „W
pewnym momencie ojciec zamknął oczy, a ja przytuli-
łem się do jego piersi z krzykiem: „Tatusiu, Tatusiu,
przyciśnij mnie jeszcze raz". Nie wiedziałem wtedy, że
umiera, ale czułem, że z nim dzieje się coś złego. 2s
wspomnianym okrzykiem na ustach rzuciłem się do
nóg łóżka. Matka mnie wówczas zbudziła i przeniosła
na poduszkę. Spojrzała na zegarek. Była godzina 3.15.
Obok matki na drugim łóżku spała jej siostra. Po
moich krzykach jazem się później położyły, ale nie
minęła chwila, jak ich poduszki zaczęły się niespodzie-
wanie podnosić do góry razem z głowami. Obie odnios-
ły to samo wrażenie, jakby ktoś włożył rękę pod
poduszki i uniósł je do góry. Wystraszone nie usnęły do
rana. Wieczorem na drugi dzień listonosz przyniósł
telegram z informacją, że ojciec zmarł właśnie o godzi-
nie... 3.15 pamiętnej nocy,,.
Widun
Tak Ukraińcy nazywają człowieka przynoszącego
nieszczęście. O takież właściwości posądzał się pan
Olgierd K. 'z Poznania. Dla niego symbolem śmierci
była pojawiająca się w snach znana mu kobieta, nazwij-
my ją Ewa, dawna jego miłość, która żyje i ma się
dobrze, tylko od czasu do czasu zjawia się w snach pana
Olgierda. Nie śni mu się przy tym coś szczególnego,
zwyczajne przechadzki, rozmowy, nic nie znaczące
sytuacje. Ale po krótkim czasie ktoś umiera. Można by
to uznać za przypadek, gdyby nie kilkunastokrotne
potwierdzenie snu z Ewą.
Pewnego razu panu Olgierdowi wspomniana Ewa
zaczęła się objawiać, ale już nie we śnie, a za dnia.
Zaniepokojony tym był bardzo ostrożny. I wracając z
urlopu czy wypoczynku na łonie przyrody, jadąc na
swoim motorze zderzył się z nieprzepisowo wyjeżdża-
jącym samochodem. Ostrożność go uratowaja. Uległ
■ tylko powierzchownym potłuczeniom.
Sen o pociągu i
pustce
Przyszłość jest wynikiem naszych dążeń, Jeśli je
mamy konkretne, to o ileż łatwiej będziemy ją realizo-
wać, niż gdybyśmy mgliście widzieli. Człowiek jest
kowalem swojego losu.
Antytezą tych słów jest historia życia pana Jana Z.
z Olkusza. Od dzieciństwa przejawiał duże zdolności
i wszechstronne zainteresowania. Ale jego żywot był
średni i choć ma 50-tkę za sobą sądzę, że wiele ma
jeszcze dobrego przed sobą.
W wieku 10 lat zaczął śnić powtarzający się mu
później wielokrotnie sen. Od 20-tegp roku życia zjawiał
się co rok, czasem nawet co miesiąc. A oto jego treść:
„Widzę szereg kół wirujących z zawrotną szybkoś-
cią, po czym następuje piekielny jazgot. Odczułem to
jako pociąg. Niespodziewanie ogarnęła mnie wtedy
ciemność, a dłonie zaczęły macać jakąś szorstką, nie-
przyjemną w dotyku materię. Ze zgniatanego materiału
zaczął wysypywać się drobny piasek, a grzbiety
tworzących się w wyniku miętolenia fałdów zaczęły
twardnieć. Po chwili z załamań owych fałdów utworzył
się jakby druciany model, a między drutami było pusto.
Czuję, że w dłoniach trzymam absolutną pustkę. Od
tego czasu nie lubię szorstkich materiałów, samo ich
dotykanie przyprawia o dreszcz. Sen ten uważam za
proroczy, miał zwiastować katastrofę kolejową, dlate-
go unikałem jazdy pociągami".
I naprawdę jest on proroczy, ale z całą pewnością nie
ma nic wspólnego z katastrofą kolejową, raczej odwro
j
tnie, ostrzegał przed biernością. Jazgot kół na skutek
hamowania to początek dołowania w jego życiu, obra-
zuje niezrealizowane ambicje i niewykorzystane zdol-
ności, ciemność symbolizuje brak świadomości tego, co
się z nim dzieje. Pan Jan miętosi dzień za dniem - owa
materia, by mu w rękach pozostała w końcu już tylko
absolutna pustka jego egzystencji - ów druciany mo-
del.
Jest to proroczy sen, zwiastun przyszłości, która
dopiero ł na pewno po wielu perypetiach stanie się.
Nowy, piękny dom, do którego wiedzie długa i mozolna
droga to obraz przemian, jakie zajdą w psychice panii
Lidii, do czego dojdzie ona z wysiłkiem i prawie
samotnie. Potrzebuje twardego trzymania się realiów
i pomocy drugiego człowieka.
Sen o przyszłym domu
Pani Lidia W. ze Skałąg często ma sny, w których
zdąża do-domu. Chcąc dotrzeć do niego najpierw musi
zejść w dół, by potem iść w górę, ponieważ budynek
stoi na wzniesieniu. Droga ta raz jest trudna, błotnista,
porośnięta trawą albo stroma i niebezpieczna. Wokół są
zawsze jacyś ludzie, czasami znani jej, czasami obcy,
ale zawsze w pewnym oddaleniu lub też obojętni
i przyglądają, się jej z niedowierzaniem. Pani Lidia
opisuje: „niektórzy próbują odwieźć mnie od mego
zamiaru argumentując, że droga jest zbyt trudna i nie-
bezpieczna, a nie wiadomo, czy się opłaca. Zawsze
mam jednak pewność, że mój wybór jest słuszny i nie
boję się trudności, które nierzadko okazują się potem
pozorne. Nie jestem samotna, ponieważ odczuwam
przy sobie obecność pewnego człowieka, czuję, a rza-
dziej widuję go w swoich snach. Mam świadomość, że
kiedyś cel swój osiągnę. Do samego dom,u do środka
muszę wchodzić po stromych, dosyć niestabilnych
schodach. Dom wygląda jak pałac, jest duży i prze-
stronny, czasami tylko jest-podobny do mojego domu,
w każdym razie zauważam w nim coś obcego, co jednak
później jestem skłonna uznać za swoje - dom ten
pociąga mnie i odpycha równocześnie". .
Jasnowidz z Leszna
Przy okazji mojej współpracy z poznańskim radiem
poznałem pana Węcławka z Leszna. Wyjątkowy ten
człowiek od 40 lat interesuje się snami. Mówi o nich, źe
są przyrodą ducha. Początkowo próbował znaleźć sym-
bol czy klucz do krainy marzeń sennych. Lecz, jak
mówi, snów są miliardy i biliony, a każdy z nich inny.
Trudno je wszystkie jasno wyłożyć. W chaosie znaczeń"
można zgubić orientację, szczególnie że pamięta się
niekiedy po kilka snów Z jednej nocy. Męczyły go one
aż przejrzał na oczy. Nie tłumaczy ich teraz, tylko...
przed snem zadaje pytanie. A marzenia senne odpo-
wiadają.
W tym celu trzeba na kartce napisać konkretne
pytanie, cokolwiek by nas interesowało. I to w zasadzie,
powinno wystarczyć, ale można jeszcze, zmówiwszy
uprzednio modlitwę, poprosić o odpowiedź na jakieś
zapytanie. I spokojnie zasnąć. Budząc się zapisujemy
sny, najczęściej jeden, ten ostatni.
Zdaniem pana Węcławka wszystkie. symbole we
snach mają swoje odcienie, jednie są dodatnie, drugie
ujemne. Dzięki wieloletnim swoim obserwacjom do-
szedł on, które są jakie. Poszeregował ich w ten sposób
wiele. Przystępując do analizy snu należy zwrócić
uwagę na symbole wiodące, tj. te, które zauważamy
opowiadając sen. Są to podstawowe składniki marze-
nia sennego. Dokonujemy przyporządkowania, dodatni
czy ujemny. Jeśli przeważają plusy odpowiedź snu
brzmi - tak, jeśli minusy - nie. By się upewnić o praw-
dziwości snu można procedurę tę powtórzyć raz albo
i kilka. Ostatecznym sprawdzianem są fakty potwier-
dzające metodę. Pan Węcławek swoje proroctwa pragnie
potwierdzać notarialnie. Chciałby też nawiązać
kontakt z zainteresowanymi jego wynalazkiem.
-,
Literatura o snach
Bilikiewicz T. „Psychologia marzenia sennego";
Banach A. „O snach i nowej sztuce"; Dolińska W. „Co
mówią nasze sny"; Chodłctewicsi K. ,.Świadomość
księżycowa"; Eberhard K. „Film jest snem"; Eysenck
H. J. „Sens i bezsens w psychologii"; Freud Z. „Wstęp
do psychoanalizy", „O marzeniu sennym"; Fromm E.
„Zapomniany język"; Jung C. G. „Archetypy i symbo
le", „Nowoczesny mit", „Psychologia a religia"; Kowa-
lczyk D. „Senniki - współczesna symbolika snów";
Krawczuk A. „Sennik Artemidora"; Lnee G. G., Segal
J. „Sen, marzenie senne i czuwanie"; Monroe R.
„Eksteporyzacje"; Ochorowicz J. „Wiedza tajemna
w Egipcie"; Oswald I, „Sen"; Itats P. „Między snem
a dniem"; Sruman S. „Problemy snów"; Sztabowa W.
„Sen"
.
Od autora
Spodziewam się, że przeczytana przez Państwa pub-
likacja jest odpowiedzią na ich zainteresowanie marze-
niami sennymi. Zdaję sobie sprawę, jak przeogromny
to temat, z pewnością więc go nie Wyczerpałem. W jas-
kini greckiego boga snu, Hypnosa, u jego łoża, leżały
miliardy i biliony sennych widziadeł, a każde inne.
Czy sny są kontynuacją dziennych naszych przeżyć?
Czy może wyrocznią przyszłości? Jeśli przyszłość, to
ostateczna? Poprzednie wcielenia, to prawda? Jakie
marzenia zrodziły się w snach, by potem zrealizować
się na jawie? A męczące myśli wzięte z nocnych wizji są
pomyłkami? Kto w swoich snach zrozumiał sprawy
ostateczne, przeżył ekstazę religijną, zbliżył się dó
Boga? A kto zaznał ekstazy seksu, jego przedziwne
smaki? Freud był maniakiem seksualnym czy genial-
nym odkrywcą? Niejeden urzekający sen może być
inspiracją artystyczna. Czy lekceważenie marzeń sen-
nych mające swe źródło w, mizerności senników egips-
kich jest słuszne? Jak przez lustro snów zrozumieliście
Państwo trudne dla siebie sprawy? Kto dobrze tłuma-
czy sny i zechciałby podzielić się z innymi swoimi
spostrzeżeniami? Kto znalazł swój sposób na bezsen-
ność? Z pewnością chętnie by go poznali potrzebujący.
Wszystkie te zagadki staną się, mam nadzieję, prete-
kstem do napisania' następnej książeczki < o snach.
Zachęcam do jej współtworzenia. Postaram się wyjaś-
nić w niej wszystkie Państwa problemy, nawet te
najbardziej zagadkowe.
Listy proszę kierować pod adresem:
Janusz Świercżyński
Poznań 7, box 37
Dopisek: Tajeminice Snów