Temat: Od czego zależy poziom i wzrost produkcji w gospodarce ?
Problem ten jest podmiotem badań już od dawna ale słuszne odpowiedzi pojawiły się dopiero w wieku XX.
Wtedy to teoria ekonomii zwróciła uwagę na znaczenie czasu dla procesów wzrostu produkcji  horyzont
czasowy analizy odgrywa istotna role w odpowiedzi na nasze pytanie.
Podział analizy na krótkookresowa i długookresową :
OKRES KRÓTKI  rozumiemy taki, w którym zdolności produkcyjne gospodarstw są stałe.
OKRES DA
UGI  rozumiemy taki, w którym zdolności produkcyjne gospodarstw mogą być powiększane.
Przez zdolności produkcyjne gospodarstw rozumiemy maksymalne rozmiary produkcji, jakie można wytworzyć w
gospodarce wykorzystując w pełni istniejące czynniki produkcji.
Gdyby założyć, ze dwa główne czynniki produkcji to kapitał rzeczowy i siła robocza (w danym okresie mamy
pewne zasoby tych dwóch czynników). Z jednej strony zasób kapitału rzeczowego w postaci hal fabrycznych i
urządzeń a z drugiej zasób siły roboczej gotowej do pracy. Zakładamy że w krótkim okresie czynniki te są stałe.
Gdyby zasoby czynników produkcji wykorzystać w pełni, to wytworzona wówczas produkcja wyznacza zdolności
produkcyjne w gospodarce. A te zdolności są w krótkim okresie stałe i nie można ich powiększyć. Natomiast dla
okresu długiego zdolności produkcyjne gospodarki mogą być powiększane. Podstawowym sposobem ich
zwiększania jest powiększenie zasobów czynników produkcji, przede wszystkim kapitału rzeczowego. A
sposobem poszerzania kapitału rzeczowego są inwestycje powiększające zdolności produkcyjne w gospodarce.
Dualny efekt inwestycji:
Każda inwestycja polegająca na powiększeniu zasobu kapitału rzeczowego i powiększeniu rozmiarów zdolności
produkcyjnych wywołuje dwa skutki (efekty) :
a) efekty popytowe  polegają na tym, iż inwestycje zwiększają popyt na produkty inwestycyjne i konsumpcyjne z
chwila rozpoczęcia inwestycji.
b) efekty podażowe  polegają na tym, ze inwestycja, która polega na zwiększeniu zasobów kapitału rzeczowego
zwiększa możliwości podażowe, a więc zdolności produkcyjne, z chwilą zakończenia inwestycji i oddania obiektu
inwestycyjnego do użytku.
PRZYKA
AD :
Inwestycja polega na budowie nowej fabryki obuwia:
Ä…ð efekty popytowe (wzrost popytu na dobra konsumpcyjne i inwestycyjne) Ä…ð
Ä…ð efekty popytowe sÄ… nieco
sÅ‚absze Ä…ð
|------------------------------------------------------------------------------------------------------|-----------------------------------------
----------
01.01.2005 01.01.2006 Ä…ð efekty podażowe Ä…ð Ä…ð Ä…ð Ä…ð Ä…ð
Ä…ð
Istnienie luki czasowej jest ważne, bo gdyby dużo inwestycji rozpoczęto w tym samym czasie, to brak efektów
podażowych mógłby wywołać nadwyżkę popytu nad podażą. Ale luka czasowa powinna być na tyle krótka żeby
efekty podażowe pojawiły się szybko. Efekty popytowe pojawiają się w krótkim okresie, a nie bierze się wówczas
pod uwagę efektów podażowych. Te drugie uwzględnia się w analizie długookresowej.
Ogólna charakterystyka analiz
Długi okres Krótki okres
(neoklasyczna teoria) (KEYNESOWSKA teoria)
Zdolności produkcyjne decydują o produkcji Popyt decyduje o produkcji
Skuteczny mechanizm rynkowy Mechanizmy rynkowe nie zawsze sÄ… skuteczne
(odwołanie do praw Say a)
Pełne wykorzystanie czynników produkcji dzięki Niepełne wykorzystanie czynników produkcji
działaniu mechanizmów rynkowych
ANALIZA KRÓTKOOKRESOWA
Teoria jest rozwinięta przy założeniu stałych zdolności produkcyjnych. Podejście popytowe:
1.Zdolności wytwórcze są stałe.
|------------------------|
O A
2.zdolności produkcyjne nie są wykorzystywane całkowicie.
|----------------------|-----|-----|
 O B B A
|OB| - liczba wykorzystanych czynników produkcji zdolności produkcyjnych.
|BA| - fabryki i ludzie w nich zatrudnieni nie pracujÄ…
Rozmiary faktycznej produkcji wytworzonej w gospodarce zależą nie od całych zdolności produkcyjnych lecz od
wykorzystywanych zdolności produkcyjnych. Kaynes zauważył że stopie wykorzystania zdolności produkcyjnej
zmienia siÄ™: |OB| Ä…ð|OB |, np. wzrost z 70% do 80%.
Im większy stopień wykorzystania danych zdolności, tym wyższy rozmiar faktycznej produkcji.
Od czego zależy stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej w gospodarce?
DecydujÄ…cÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… rozmiary popytu na dobra produkowane.
3. Popyt decyduje o poziomi produkcji faktycznej, wyznacza go:
Y = A * Pp
A*Pp Ä…ð Y  poziom produkcji faktycznej dostosowuje siÄ™ do agregatowego popytu;
A*Pp  agregatowy popyt na produkty (Å‚Ä…czny popyt);
Jeżeli rośnie popyt to rośnie poziom faktycznej produkcji. Równanie spełniają punkty: B, B , A.
Teoria Keynes a to tzw. teoria popytowa.
1. Równowaga może wystąpić także przy niepełnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.
D
Agregatowy popyt,
|CD| - nadwyżka
A*Pp
A
E
C
A*Pp0
B
45°
0
Y1 Y2 Y0 Dochód narodowy, Y
Rys. Równowaga przy stałym poziomie agregatowego popytu.
A*Pp0 < Y0 Ä…ð spada produkcja
A*Pp0 > Y1 Ä…ð produkcja wzrasta
W gospodarce rynkowej działają mechanizmy, które sprowadzają produkcję do poziomu popytu.