Annotations

Beyond Homo Economicus: New Developments in Theories of

Social Norms

Anderson, Elizabeth

01

Kalina Grzesiuk

Page no. 2

24/11/2011 8:13

Elisabeth anderson opisuje trzy gmodele stanowi?ce wyj?snienie sposobu w jaki ludzie
przystosowywuj? si? do norm spo?ecznych. teorie oparte na racjonalnym podejmowaniu decyzji
odnosz? si? do modelu homo oeconomicus. Wyj?snia on konformizm wobec spo?ecznych norm jako
wynik strategicznych interakcji pomi?dzy w pe?ni racjonalnymi, poszukuj?cycmi w?asnej korzy?ci
jednostkami.Teorie ewolucyjne wykorzystuj? modele biologicznej lub kulturowej ewolucji. Wskzauj? i?
normy spo?eczne s? efektem dziedzicznych kgenetycznych lub kulturowych cech, które pojawia?y si?
w przesz?o?ci i na podstawie ich skuteczno?ci i poddaniu mechanizmowi selekcji zosta?y wy?onione
cechy najbardziej efektywne.Trzecim wyja?nieniem tego zjawiska jest model homo sociologicus.
Konformizm wobec norm spo?ecznych jest efektem postrzegania przez jednostki tych norm jako
obowi?zuj?ce i sprzyjaj?ce wyra?aniu przez nich swojej spo?ecznej to?samo?ci, relacji z innymi i
wspólnych celów i warto?ci.

02

Kalina Grzesiuk

Page no. 4

24/11/2011 8:21

Alternatyw? dla wielokrotnie ju? podwa?anego z??o?enia o pe?nej racjonalno?ci jednostek
charakteryzstycznego dla modelu homo economicus sa takie koncepcje jak: teoria ograniczonej
racjonalno?ci, teoria oczekiwa?, spo?eczna rocjonalno?? i inne.

03

Kalina Grzesiuk

Page no. 4

24/11/2011 8:22

Zdaniem Jane Mansbridge mo?na wskaza? trzy podstawowe motywy ludzkich zachowa?:
poszukiwanie w?asnej korzy?ci, mi?o?? do innych i obowi?zek. Ben Ner wskazuje podobne zjawiska:
schamet zachowania nakierowany na siebie, na innych i na proces.

04

Kalina Grzesiuk

Page no. 5

24/11/2011 8:26

Mansbridge przytacza wyniki eksperymentów prowadzonych przez Daniela Batsona, które wskazuj?, i?
ludzie s? sk?onni pomaga? nieznajomym, aby unikn?? poczucia winy, niepokoju (distress) z patrzenia
jak inni cierpi? i aby uzyskac aprobat? spo?eczn?.Naukowcy spo?eczni skoncentrowali si? w
wi?kszym stopniu na kooperacji, sprawiedliwo?ci, wzajemno?ci i zaufanie ni? na altruizmie.

05

Kalina Grzesiuk

Page no. 6

24/11/2011 8:24

Rezultaty bada? prowadzonych pzrze Fehra i Gachtera wskazuj?, i? ludzie sa sk?onni
wspó?pracowa?, nagradza? wspó?prac? i sankcjonowac zachowania jej pzreciwstawne, nawet je?eli
nie jest to w ich interesie i ?e sk?onni sa zak?da?, i? inni post?puj? w podobny sposób.

06

Kalina Grzesiuk

Page no. 6

24/11/2011 9:06

Badano równie? w ajkim stopniu ludzie opieraj? si? na zaufaniu. Eksperymentu dokona? Andrew
Schotter. w wyniku bada? okaz??o si?, ?e gotowo?c do podejmowania kosztownyego wysi?ku w
nadziei i? inni zrobi? podobnie w sytuacji gdy wysi?ek grupowy jest jedynym sposobem na osi?gni?cie
celu, zale?na jest od wcze?niej do?wiadczanych form wspó?pracy lub jej braku w danej grupie,
?atwio?ci koordynacji zada? i podatno?ci na wysokie straty, jezlei inni cz?onkowie grupy nie podejm?
niezb?dnych wysi?ków.

07

Kalina Grzesiuk

Page no. 10

24/11/2011 9:13

Bowles i Gintis w swojej koncopejcji kulturowej ewolucji ??cz? teori? racjonalnego wyboru i ewolucyjn?
teori? gier.Je?li startegie powatarzane przez jednostkprowadz? do sukcesu to b?da one prospo?eczne
i b?d? powielane w spo?eczno?ciach.

08

Kalina Grzesiuk

Page no. 14

24/11/2011 9:16

Robert Sugden, Chaim Fershtman i Yaram Weiss zaproponowali model emocjonalnego
sankcjonowania, który wyja?nia powody, dla kTórych jednostki przestrzegaj? spo?ecznych norm. Jets
to model opieraj?cy si? na za?o?eniu racjonalnego wyboru. Opiera si? on na trzech za?o?eniach
dotycz?ccyh ludzkich zachowa?. Ludzie aprobuj? lub nie dzia?ania innych na podtsawie pzrestzregani
lub nie przez nich norm spo?eczych.Po drugie takie emocje/uczucia nic nie kosztuj? i s? reakcj?
automatyczn? i niezamierzon?. Po trzecie ludzie potzrebuj? akcepatcji innych.

09

Kalina Grzesiuk

Page no. 15

24/11/2011 9:21

Ewolucyjny model wyja?niaj?cy wybór cech pojawiaj?cych si? w normach spo?ecznych opiera si? na
dzia?aniu trzech mechanizmów: mechanizmu tworzenia ró?norodnych cech, mechanizmu powielania
tych cech oraz mechanizmu selekcji tych cech, które zaprewniaj? oczekiwane efekty.

10

Kalina Grzesiuk

Page no. 16

24/11/2011 9:22

Model ewolucyjny opiera si? na kilku za?o?eniach. Po pierwsze mo?liwo?c relaizacji - mechanizmy,
których dzia?anie si? przyjmuje musz? by? w granicach ludzkich mo?liwo?ci i ogranicze?.Po drugie,
Reprezentatywno?? - Po trzecie, odporno?? - po??dane normy powinny by? budowane w sposób
uwzgl?dniaj?cy wszelkie wst?pne warunki i nie zawiera? nierelanych za?o?e? (np. doskona?ej
informacji).Po czwarte - d??enie do unikania anachronizmów - normy nie powinny opiera? si? na
zdolno?ciach, warunkach spo?ecznyc , które by?y charakterystyczne dla spo?eczno?ci w przesz?o?ci
i problemach pojawiaj?cyh si? obecnie.

11

Kalina Grzesiuk

Page no. 22

24/11/2011 9:29

Zgodnei z modelem homo sociologicus ludzie przestrzegaj? norm poniewa? je zinternalizowali.
Spo?eczna raxcjonalno?c odrzuca z??o?enie, i? przestrzeganie norm spo?ecznych wynika z faktu, i?
jest to powinno?? oparta na rozs?dku. Nie jest równie? oparta na moralno?ci. Wiele bowiem norm
spo?ecznych takich jak np. moda nie ma zawarto?ci (content) moralnej.

12

Kalina Grzesiuk

Page no. 24

24/11/2011 9:35

Jedno z wyja?nie? spo??cznej racjonalno?ci. Ludzie dzia?aj?c w grupach przyjmuj? pewne normy ,
zasady jej dzia?a?, ka?dy cz?onek grupy czuje si? zobowi?zany do ponoszenia swojego wk?adu w jej
utrzymanie. utrzymywanie norm jest zatem elementem opartym na podje?ciu do zbiorowej agnecji
(grupa - zbiór agentów). Oprata jest wi?c na ?acz?cym wszystkich jej cz?onków przekonaniu o tym, jak
powinni si? zachowywa?. Wynika to z faktu, i? agenci akceptuj? w?adz? zbiorowo?ci w kszta?towaniu
tego, jak ka?dy powinien si? zachowywa? w zakresie kszta?towanym pzrez norm? spo?eczn?.

13

Kalina Grzesiuk

Page no. 31

24/11/2011 9:40

Milton Friedman w swojej pracy wyra?a pogl?d, i? ekonomi?ci powinni zignorowa? empiryczne dowodu
na konkretne przypadki okreslonych zachowa? ludzkich, a zadowoli? si? teoretycznym za?o?eniem, i?
ludzie zachowuj? si? jakby byli jednotskami poszukuj?cymi realizacji w?asnych interesów i
maksymalizacji u?yteczno?ci. (za Friedman The methodology of positive economics)