Andrey Kharlamov on Jay Friedman's website, Blazhevich- Destiny of Works in the West Feb 11, 2009,

tłum. Łukasz Michalski

1

W tym miesi

ącu, podobnie, jak w poprzednim, (18. Błażewicz – Historia wybranych dzieł, 01/2009),

przedstawi

ę artykuł Andreya Kharlamova, który przeprowadził rozległe badania na temat życia i twórczości

Bła

żewicza, być może najważniejszego twórcy muzyki pisanej specjalnie na puzon.

Mimo bogatej twórczo

ści, słabo był znany na Zachodzie; teraz dopiero wiemy, że napisał dużą ilość

oryginalnych utworów na puzon, w tym 13 koncertów. W USA wydano tylko koncerty 2, 5 i 10. Dzi

ęki pracy

Andreya Kharlamova, oraz innych osób, wkład Bła

żewicza może być w pełni doceniony. W latach pięćdziesiątych,

na pocz

ątku mojego grania na puzonie, trochę z przekory grałem każdy utwór Błażewicza, który wpadł mi w ręce.

Jako

ść tej muzyki przetrwała próbę czasu i pewien jestem, że pojawią się wydania utworów dotychczas

nieznanych. Wydawnictwo East West Music International zajmuje si

ę edycją i przygotowaniem wydania dzieł

wszystkich Bła

żewicza.

153. Zachodnie losy dzieł Błażewicza

Blazhevich-Destiny of Works in the West

Andrey Kharlamov, luty 2009

Błażewicz zdobył międzynarodowe uznanie dzięki kilku utworom przyjętym

w zachodnim świecie, choć znajomość wszystkich jego dzieł nigdy nie wyszła poza Rosję.
W USA wielokrotnie publikowano różne wydania jego kompozycji, zaspokajając potrzeby
całej niskiej blachy, nie tylko puzonu. To przykład, jak kilka utworów pedagogicznych,
opartych na ograniczonej ilość materiału, przyczyniło się do dziesiątek różnych publikacji
w Stanach. Dysertacja Sparrowa to dobre źródło wiedzy na temat tych wydań. Wielokrotne
edycje tych samych dzieł ukazują wiele subiektywnych punktów widzenia takich redaktorów,
jak Reginald Fink, Jacob Raichman, Donald Hunsberger, Allen Ostrander, André Lafosse
i Lewis Van Haney. Oryginalne intencje Błażewicza przysłaniają współautorzy; np.
Hunsberger pomija cały oryginalny wstęp do Szkoły Błażewicza z 1925 r., na której oparto
publikację Etiud w kluczach. Redakcyjne zmiany tekstu muzycznego w tych etiudach są bardzo
oczywiste: przy badaniu konkretnej, jednej z Etiud w kluczach, wyraźnie widać postępujące
zmiany, od oryginalnej Szkoły z 1925 r. poprzez Szkołę Raichmana, a następnie Hunsbergera.
Z punktu widzenia praktyki wykonawczej nie są to korzystne zmiany, ponieważ zachęcają
grającego do odczytania etiud w jeden tylko sposób, nie promują podejścia z wyobraźnią,
korzystnego zarówno dla techniki, jak i muzykalności.

Oryginalne pojedyncze wydania niektórych dzieł Błażewicza, pierwsze w zachodnim

świecie, mogły pojawiać się w USA na początku lat 30' XX wieku, dzięki współpracy
państwowego wydawcy rosyjskiego (Muzgiz) z Universal Edition Wiedeń-Lipsk. Publikacje
UE mogły dotrzeć do USA w formie pojedynczych zamówień i prywatnej korespondencji,
choć były trudne do zdobycia, co wspomina Jacob Raichman w listach z lat 1927 i 1932.
Oficjalnie dostępne były tylko w Bostonie i Nowym Jorku.

Z powodu rozpoczęcia II wojny światowej w 1939 r. i późniejszej inwazji Niemiec na

Rosję w r. 1941 współpraca Muzgiz z niemieckim wydawcą została zakończona. Później, z
powodu zawirowań politycznych po II Wojnie światowej, napiętych stosunków Wschód-
Zachód, zwłaszcza po powstaniu NATO w r. 1949, zapadła Żelazna Kurtyna, która
dodatkowo przyczyniła się do osłabienia międzynarodowych stosunków handlowych. Wiele
obszarów wymiany, w tym wymiana kulturalna, zostało zakłóconych, uniemożliwiając w ten
sposób oficjalną dystrybucję utworów muzycznych między krajami Paktu Warszawskiego
i bloku NATO. Oryginalne publikacje, które do USA dotarły wcześniej, umożliwiły
amerykańskim wydawcom (głównie Leeds Music Corp. NY) zainicjować własne wydania.

Andrey Kharlamov on Jay Friedman's website, Blazhevich- Destiny of Works in the West Feb 11, 2009,

tłum. Łukasz Michalski

2

Posłużono się wówczas fałszywym twierdzeniem o zgodzie autora na publikację, co nigdy
nie miało miejsca.

Trzeba też dodać, że bezpośrednio po II wojnie, przez kilka lat USA i ZSRR uważały się

za sojuszników, co pozwoliło prywatnym wydawcom (Leeds Music Co.) sprowadzić wiele
dzieł rosyjskich kompozytorów i znacznie wzbogacić katalog muzyki rosyjskiej Music
Corporation of America New York, gdyż MCA w roku 1964 wykupiła matryce Leeds Co.
Andre Smith, w swoim artykule opublikowanym w ITA Journal wspomina, że Leeds Music
Co. rzeczywiście miało kuriera o imieniu Misha Stillman, który ówcześnie świeżo
wyemigrował z Rosji i dostarczał nuty z Rosji do Leeds, na ich prośbę.

Stillman, po II wojnie światowej, lub jemu podobni kurierzy mogli przywieźć do USA

trzy z trzynastu dostępnych koncertów puzonowych Błażewicza, choć Koncert nr 2
najwyraźniej wszedł na rynek amerykański w latach 30', ponieważ wydawcy muzyczni
Cundy-Bettony w Bostonie i rosyjsko-amerykańscy wydawcy muzyczni w Nowym Jorku
opublikowali ten utwór już w 1939 r. Koncert nr 2 był jednym z najwcześniejszym dzieł
Błażewicza opublikowanych w Stanach Zjednoczonych. Najprawdopodobniej był to po
prostu przedruk pierwszej oryginalnej publikacji Muzgiz z 1933 roku; możliwe, że Błażewicz,
w odpowiedzi na prośbę Raichmana, wysłał mu utwór opublikowany przez Muzgiz. Koncert
nr 5, również dostępny w USA, opublikowano w Rosji w roku 1930, a w USA
przedrukowała go IMC (International Music Company) w roku 1956, zgodnie z sugestią
pierwszej rejestracji praw autorskich. Tymczasem Koncert nr 2 był po raz pierwszy
opublikowany po wojnie w 1950 r. przez tego samego wydawcę. Ostatni z trzech
opublikowanych w USA koncertów, nr 10, dotarł do USA niemal natychmiast po pierwszym
wydaniu rosyjskim, w roku 1963. Był dystrybuowany i sprzedawany w oryginalnej rosyjskiej
wersji przez Leeds Music Co., bez wiedzy rodziny Błażewicza i władz Muzgiz. Trudno
przypuszczać, że podczas trwającego wówczas kryzysu kubańskiego utrzymywano
jakiekolwiek stosunki handlowe.

Koncertu nr 9

nigdy nie opublikowano poza Rosją, chociaż Raichman miał go od samego

początku. Raichman, w liście do Błażewicza przyznaje, że Koncert nr 9 był w jego posiadaniu,
kiedy przybył do Ameryki. Ten koncert po raz pierwszy wydał Muzgiz w 1926 roku, tuż
przed wyjazdem Raichmana z Rosji, który miał ten utwór w swojej bibliotece. Błażewicz, na
prośbę Raichmana, zapewne wysłał mu zarówno Koncert nr 2, jak i Koncert nr 5, ponieważ
Muzgiz opublikował te utwory dopiero na początku lat 30. XX wieku. Nie wiadomo,
dlaczego Raichman nigdy nie doprowadził do opublikowania Koncertu nr 9, choć tak stało się
z przywiezioną z Rosji w 1926 roku Szkołą na puzon (z roku 1925), 26 sekwencjami (1924),
Duetami Koncertowymi

(1926) i Szkołą Legato (1924). Prawdopodobnie uważano, że kompozycje

pedagogiczne będą bardziej poszukiwane przez studentów niż dość trudne koncerty
Błażewicza. Leeds Music Corporation raz ich sekcja Am-Rus pewnie również wpływały na
to, które dzieła Błażewicza wybierał Raichman do publikacji w Ameryce.

Niewątpliwie rosyjskie koneksje Raichmana i jego współpraca z Leeds Music Corp.

zapoczątkowały publikowanie dzieł Błażewicza w Stanach Zjednoczonych. Niestety,
biblioteka muzyczna Uniwersytetu Bostońskiego, z powodu zalania hydraulicznego
częściowo utraciła archiwa przekazane jej przez rodzinę Jacoba Raichmana. Wprawdzie kilka
depozytów położono wyżej, jednak dwa pudła z nutami i dokumentami, leżące na podłodze
przez ponad dwadzieścia lat, zostały poważnie uszkodzone i stracono dostęp do ważnych
materiałów historycznych. Po wielu latach miało miejsce drugie wejście kompozycji
Błażewicza do USA. Od sierpnia roku 1974 prof. William Cramer z Florida State University
prowadził aktywną korespondencję z prof. Victorem Venglovskym z konserwatorium

Andrey Kharlamov on Jay Friedman's website, Blazhevich- Destiny of Works in the West Feb 11, 2009,

tłum. Łukasz Michalski

3

leningradzkiego, doprowadzając do szerokiej wymiany literatury puzonowej między tymi
dwoma znanymi pedagogami. Venglovsky wysłał Cramerowi resztę spośród 13 Koncertów na
Puzon

(tylko Koncerty nr 2, 5 i 10 były wcześniej dostępne w USA), a także wiele innych

rosyjskich dzieł na puzon. Dzięki korespondencji profesorowie zostali dobrymi przyjaciółmi,
choć nigdy nie spotkali się osobiście. Niestety, w niegdyś oszałamiającej kolekcji solowej
literatury puzonowej Williama Cramera, którą gromadził przez większość swojego życia,
brakuje wielu tytułów, w tym autorstwa Władysława Błażewicza, co dokumentuje katalog
biblioteki Uniwersytetu Stanowego Florydy, oraz inne dokumenty badawcze. Szczęśliwie
owych trzynaście koncertów puzonowych nie zaginęło na zawsze, gdyż Ronald Barron
z Boston Symphony Orchestra wiele lat temu wypożyczył je z biblioteki i wykonał kopie.
Gdyby nie prywatna biblioteka Barrona, Koncerty nr 12 i 13 mogły zostać zagubione na
zawsze, ponieważ manuskryptów brakowało również w bibliotekach rosyjskich, a utwory te
nie zostały opublikowane.

Cramer usiłował wydać w USA wszystkie trzynaście koncertów, które otrzymał z Rosji.

Napisał list do nowojorskiej International Music Company, w którym stwierdził, że posiada
całą, autentyczną kolekcję koncertów i że są tam też pozycje dotychczas niewydawane.
Najwyraźniej, z powodu braku zainteresowania wydawcy, nigdy nie odpowiedziano na
prośby Cramera. Prawdopodobnie przyczyną były dodatkowe restrykcje Konwencji
Berneńskiej z 1972 r., o międzynarodowych prawach własności intelektualnej. Warto
zauważyć, że Cramer zdawał sobie sprawę z tego, jak ważna jest autentyczność
manuskryptów i rosyjskich wydań tych kompozycji, w przeciwieństwie do tych
opublikowanych w USA.

Okazało się, że tych kilka wydanych w USA koncertów, to koncerty najtrudniejsze.

Koncert nr 5

często był obowiązkowy na konkursach puzonistów w Europie wschodniej,

czasami zamiennie z Koncertem 2 lub 9, zaś Koncert nr 10 został uznany przez Błażewicza za
najtrudniejszy ze wszystkich. Tak sam zapisał w Programie studiów na puzon w Konserwatorium
Moskiewskim

, gdy tam wykładał w latach dwudziestych XX wieku. Charles Vernon z Chicago

Symphony twierdzi, że Koncerty nr 5 i nr 10 są dość trudne, z tym, że numer 10 jest sporo
trudniejszy. Dlatego Koncerty Błażewicza opublikowane w USA praktycznie są nie do zagrania
przez przeciętnego studenta i to jest przyczyną ich małej popularności w amerykańskich
szkołach wyższych i konserwatoriach.

Za to Szkic Koncertowy nr 5 jest bardzo popularny. To obowiązkowy utwór konkursowy

podczas wielu obozów/kursów muzycznych (All-State Music Camp) i często jest grany
w szkołach wyższych. Błażewicz napisał dziesięć takich utworów, ale tylko ten dotarł do
Ameryki, ponieważ nawet w Rosji, za życia Błażewicza, jako jedyny został wydany. Jest dość
ciekawe, że rok później Belwin Mills opublikował swoją wersję tego utworu i zabezpieczył ją
prawem autorskim na całym świecie. Jak na ironię, dziewięć z trzynastu koncertów oraz
innych utworów solowych, niedostępnych w USA, byłoby najbardziej właściwych dla
zaawansowanych licealistów i studentów, odpowiadając dużemu zapotrzebowaniu na tego
rodzaju literaturę.

Muzyczny katalog Roberta Kinga zawierał większość dzieł Błażewicza opublikowanych

poza Rosją, których sprzedaż w USA stała się możliwa w roku 2004. Są to duplikaty różnych
wydań i, co najważniejsze, różnią się od oryginałów z powodu zmian redakcyjnych.
Niektórych tytułów próżno nawet szukać wśród oryginalnych dzieł Błażewicza. Katalog
Roberta Kinga z roku 2005 zawiera znacznie mniej kompozycji, ponieważ zastosowano
przywrócenie praw własności intelektualnej na mocy traktatu GATT, eliminując z druku
wiele nieautoryzowanych publikacji. Niektórzy amerykańscy wydawcy byli w znacznym

Andrey Kharlamov on Jay Friedman's website, Blazhevich- Destiny of Works in the West Feb 11, 2009,

tłum. Łukasz Michalski

4

stopniu odpowiedzialni za wydawanie większości dzieł Błażewicza w USA bez odpowiedniej
gratyfikacji dla jego spadkobierców.

Reginald Fink, słynny autor wielu etiud dla niskiej blachy założył ACCURA Music, jedno

z najbardziej płodnych wydawnictw literatury dętej w Stanach Zjednoczonych. Fink
opracował szereg dzieł Błażewicza, na ogół przekształcając ich zapis na klucz basowy.

Istotna dla niskiej blachy publikacja wydawnictwa Accura, Advanced Musical Etudes

for Trombone and Euphonium

, oparta jest na puzonowych Etiudach w kluczach; Advanced Rhythm

and Technique Etudes

oparte są na 26 Sekwencjach na puzon; Symphonic Duets in Bass Clef for

Trombone or Euphonium

oparte są na 38 Duetach Koncertowych na puzon. The School for Trombone,

pod redakcją Lewisa Van Haneya, była pierwszą amerykańską publikacją Szkoły na puzon
suwakowy

Błażewicza z roku 1936. BELWIN, Belwin Mills Music Publishers, to inny

wydawca, który opublikował jedne z dwóch pierwszych amerykańskich wydań muzyki
Błażewicza. Koncert nr 5 został opublikowany przez BELWIN w 1939 r., zaledwie w rok po
oryginalnej rosyjskiej publikacji z roku 1938. Było to jawne naruszenie praw Błażewicza, bo
kompozytor jeszcze żył. W przeciwieństwie do późniejszych publikacji muzyki Błażewicza
w Ameryce ani BELWIN, ani Cundy-Bettoney nigdy nie przyznały, że kiedykolwiek
dokonywały zmian w oryginalnych tekstach. Przez wiele lat oficjalnym przedstawicielem
i dystrybutorem wydań BELWIN, a także wydań MCA było Warner Bros. Publications.

Wydawnictwo Edition BIM było pierwszym i dotychczas jedynym, który opublikował

Koncert nr 1

. Ten utwór redagował dla BIM Benny Sluchin, który uzyskał kopię manuskryptu

w 1981 r. Będąc w Moskwie, podczas trasy koncertowej z Ensemble Contemporean (pod
dyrekcją Pierre Bouleza), odwiedził klasę puzonu Konserwatorium Moskiewskiego.
Koncert nr 1

pokazali mu rosyjscy puzoniści. Sluchin natychmiast skierował kopię tego utworu

publikacji. Zarówno rodzina Błażewicza, jak i Rosyjskie Towarzystwo Autorów oświadczyły,
że nigdy nie zawarto z BIM porozumienia w sprawie tej publikacji. W porównaniu do
oryginalnej pracy, w wersji BIM, oprócz innych zmian, brakuje przedtaktowej ósemki przed
drugim taktem numeru 5. Koncert przepisany ręcznie, który dostał Sluchin, przedstawiono
w załączniku A, ponieważ był to jedyny dostępny w Rosji egzemplarz.

Wydawnictwo z Bostonu, CBC, CUNDY-BETTONEY CO., nie istnieje już od dawna.

W roku 1939 r. wydrukowano tam Koncert nr 2. Była to jedna z dwóch pierwszych publikacji
muzyki Błażewicza w USA. Błażewicz sugerował, że jego koncerty mogą być grane również
na eufonium, jednak pisał je głównie na puzon.

W roku 1964 wydawnictwo Leeds Music Co. zostało wykupione przez firmę MCA/WB,

Music Corporation of America. Tym samym MCA odziedziczyła wiele rosyjskich
kompozycji z katalogu Leeds Music. Obecnie Hal Leonard i Warner Brothers dystrybuują
i publikują nuty z matryc MCA. Jednym z takich dzieł były Etiudy w Kluczach Błażewicza.
Utwory znanych rosyjskich kompozytorów XX wieku: Szostakowicza, Prokofiewa
i Chaczaturiana również trafiły do MCA. W rosyjskich państwowych archiwach kultury
i sztuki brak jest śladów, że Leeds, albo MCA zawarły jakiekolwiek umowy
z kompozytorami, bądź reprezentującymi ich rosyjskimi organizacjami.

Nowojorska IMC, International Music Company stała się w ostatnich dekadach

najbardziej płodnym wydawcą muzyki Błażewicza, publikując osiem wydań zredagowanych
lub poprawionych przez różnych znanych wykonawców. Niektóre z tych publikacji wydają
się być przedrukami wydań rosyjskich, z wyjątkiem oznaczeń pozycji suwaka i oddechów
dodawanych przez redaktorów; tak jest w Koncertach nr 2, 5 i 10. Chociaż IMC zapewnia
amerykańskim studentom nuty w przystępnej cenie, to legalność takich wydań jest dość

Andrey Kharlamov on Jay Friedman's website, Blazhevich- Destiny of Works in the West Feb 11, 2009,

tłum. Łukasz Michalski

5

wątpliwa. Szczęśliwie IMC było jednym z pierwszych wydawców, którzy zastosowali się do
niedawno zmienionej amerykańskiej ustawy o prawie autorskim.

Dom wydawniczy Alphonse Leduc w Paryżu jest obecnie właścicielem firmy Roberta

Kinga. Leduc, wydawca bardzo popularnych 70 Etiud na tubę zgodził się honorowo spłacić
tantiemy spadkobiercom Błażewicza i sfinalizować umowy licencyjne na legalną dystrybucję
tego oraz innych dzieł Błażewicza.

Bibliografia

1.

James Sparrow, DMA Thesis, University of Cincinnati,.

2.

Jacob Raichman, Boston, to Vladislav Blazhevich, Moscow, 10 November 1927. Original in

the hand of Jacob Raichman. Blazhevich's Archives, Glinka State Museum of Music Culture,
Moscow, Russia.

3.

Leeds Music Co. and their Am-Rus editions claimed on all their publications and

correspondence that they were the only authorized publishers of the Russian and Soviet
composers in the western hemisphere. See Appendix A, Exhibit 17: Leeds/Am-Rus
letterheads.

4.

Concerto No. 2, Boston: Cundy-Bettony Publishers, 1939.

5.

J. Raichman, letters to V. Blazhevich, Boston, 1927, 1932.

6.

U.S. Copyright Office, Library of Congress Online Catalogue

www.catalog.loc.gov

). Search

entry: Vladislav Blazhevich

. Washington, D.C., 2003.

7.

Rubtsova, Valentina S., Editorial Chief, Muzika Publishing

8.

House (formerly Muzgiz.) Interview by author, 18 January 2005. Transcript. Russian State

Publishing House "Muzika", Moscow, Russia.

9.

Concerto No.10 (Moscow: Muzgiz, 1963), cover page.

10.

Jacob Raichman, Boston, to Vladislav Blazhevich, Moscow, 19 April 1932. Original in the

hand of Jacob Raichman. Blazhevich's Archives, Moscow, Russia.

11.

Title page, Concerto No. 9, Moscow: Muzgiz 1926.

12.

Ibid, Concertos Nos. 9,5,2, cover pages of first publications.

13.

Letters from Leeds Music Co. and Am-Rus Editions to Raichman.

14.

Overly, Paul William. "An Annotated Guide to the William F. Cramer Collection of the Solo

Trombone Literature in the Warren D. Allen Music Library at Florida State University.
" D.M. Dissertation, Florida State University, 1990.

15.

While Overly's research documents all of the 13 concertos in Cramer's collection as of 1990,

the author of this document did not find many of the concertos in the library's possession in
January 2004, even though the collection is not circulating.

16.

William Cramer, Tallahassee, to Director of Publications,

17.

International Music Company, New York, 26 August 1975. Photocopy of the original typed

letter by William Cramer. William Cramer archives, Florida State University Music Library,
Tallahassee.

18.

Concert Piece No. 5, Cover page, Moscow: Muzgiz: 1938.

19.

Blazhevich, Concert Piece No. 5, New York: Belwin Mills Publishers, 1939.

20.

Government of the Russian Federation, State Archives for Culture and Arts. Fond "Muzgiz,"

Record 653/15: Documents. Moscow, Russia.

21.

U.S. Copyright Office, Circular 38b, Pub. L. No. 103-465, 108 Stat. 4809; House document

103-316, 103d Congress, 2

nd

Session, September 27, 1994.

22.

East West Music International, correspondence with Alphonse Leduc, Chicago, 2003-

2005.

Oryginał:

http://jayfriedman.net/articles/blahzevich_-_destiny_of_works_in_the_west