1

Ks. Marek Chmielewski

„INNY” TESTAMENT JANA PAWŁA II

*

Niebawem po odejściu do Pana Wielkiego Papieża opu-

blikowano Jego testament. Jest to rzecz niesłychana w hi-
storii papiestwa. On, który swoim cierpieniem w ostatnich
dniach dawał wspaniałą lekcję wiary i szacunku dla życia,
także zza grobu, swoim testamentem uczy, jak po chrześci-
jańsku przygotować się do śmierci. Bardzo pouczający jest
ten prywatny testament Papieża, dotyczący Jego osoby i
powierzonej mu misji.

Obok prywatnego jest jednak inny testament Jana

Pawła II — publiczny, który — podobnie jak tamten — pi-
sany był przez cały pontyfikat. Wprost dotyczył on i stale
dotyczy całego Kościoła. Zasadniczą zaś jego treścią jest
troska Papieża o odnowienie w wierzących życia euchary-
stycznego. To było jego głębokie pragnienie od samego po-
czątku posługi Piotrowej.

Warto zauważyć, że już w pierwszej encyklice Redemp-

tor hominis (4 III 1979) za Soborem Watykańskim II Papież
podkreśla, że Eucharystia jest ośrodkiem i szczytem całego
życia chrześcijańskiego. „Eucharystia buduje Kościół” (RH
20). Rok później (24 II 1980) wydał List do kapłanów na
Wielki Czwartek pt. Dominicae cenae o tajemnicy i kulcie
Eucharystii, w którym cytuje i rozwija powyższe słowa
(por. DC 4). Ukazując głęboki związek kapłaństwa z Eu-
charystią, Ojciec święty ukazuje, jak różne aspekty życia
chrześcijańskiego powinny wpisywać się w tę „wielką ta-
jemnicę wiary”. Jednocześnie z mocą podkreśla, że „Eu-
charystia jest szczególnym dobrem całego Kościoła. Jest

———————

*

Opublikowano w: „Nasz Dziennik” 2006, nr 78, s. 17.

2

największym darem, jakim w porządku łaski i Sakramentu
Boski Oblubieniec obdarzył i stale obdarza swoją Oblubie-
nicę” (DC 12).

Ten list stał się programem kultu eucharystycznego w

całym pontyfikacie Jana Pawła II. We wszystkich encykli-
kach, adhortacjach, listach apostolskich i orędziach Papież
niezmordowanie powraca do tematu Eucharystii, upomi-
nając się o należny jej kult. Zwieńczeniem tej troski stała
się ostatnia jego encyklika — właśnie o Eucharystii — Ecc-
lesia de Eucharistia (17 IV 2003) i ogłoszony listem apo-
stolskim Mane nobiscum Domine (7 X 2004) Rok Euchary-
stii. Trwał on od października 2004 roku do października
2005 roku.

Warto zauważyć, że dokładnie w połowie Roku Eucha-

rystii Jan Paweł II, po Mszy św., w której uczestniczył z ło-
ża boleści i przyjął Sakrament Namaszczenia, odszedł do
Pana. Temat Eucharystii stał się więc klamrą spinającą
Jego pontyfikat i zarazem kulminacją jego posługi. Dla
uczestniczących z bliska we Mszach świętych sprawowa-
nych przez Papieża, albo obserwujących go podczas adora-
cji Najświętszego Sakramentu, było to doświadczenie po-
równywalne z tym, jakiego doznali trzej Apostołowie na gó-
rze podczas przemienienia Jezusa, skoro wyznali: „Panie,
dobrze, że tu jesteśmy…” (Mt 17, 4). Bardzo osobista, nie-
powtarzalna wrażliwość Papieża na eucharystyczną obec-
ność Jezusa Chrystusa udzielała się wszystkim i dawała
przedsmak wielkiej Tajemnicy zbawienia. Zatem nauczanie
papieskie na temat tego Sakramentu i osobisty przykład
eucharystycznej wiary Jana Pawła II, to dla całego Kościo-
ła swoisty testament: dar i zobowiązanie, wobec którego
nie można przejść obojętnie.

Przyjmując za punkt wyjścia stwierdzenie, iż „ożywienie

i pogłębienie kultu eucharystycznego jest sprawdzianem

3

prawdziwej odnowy” (DC 3), a poniekąd punktem kulmi-
nacyjnym tejże odnowy, Papież wzywa do pielęgnowania
różnych form życia eucharystycznego. Eucharystia bowiem
„wzmacnia nasze wcielenie w Chrystusa, ustanowione w
chrzcie św. przez dar Ducha Świętego” (EdE 23). Najbar-
dziej podstawową formą kultu eucharystycznego jest
owocne przeżywanie Mszy św., zwłaszcza niedzielnej.
Choć — jak zaznacza Jan Paweł II w Liście Dies Domini o
świętowaniu niedzieli (31 V 1998) — Msza św. niedzielna,
sama w sobie, ma takie samo znaczenie jak sprawowana w
dowolny inny dzień, to jednak sprawowana w niedzielę
„odznacza się szczególnie uroczystym charakterem, wła-
śnie dlatego, że jest sprawowana w «dniu, w którym Chry-
stus zwyciężył śmierć i dał nam udział w życiu wiecznym»”.
Mocą tej tajemnicy wiary „ukazuje szczególnie wyraziście
swój wymiar eklezjalny i jawi się jako pierwowzór innych
liturgii eucharystycznych”. Ponadto wierni gromadząc się
na niedzielnej Mszy św. pełniej uświadamiają sobie, że są
„miejscem, w którym urzeczywistnia się konkretnie tajem-
nica Kościoła”. Dlatego z celebracją niedzielnej Eucharystii
wiąże się obowiązek uczestnictwa całej wspólnoty parafial-
nej (DD 34). O tej eklezjotwórczej roli Eucharystii pisał Pa-
pież już w Adhortacji Christifideles laici (30 XII 1988), za-
znaczając, że parafia jest „wspólnotą eucharystyczną, czyli
wspólnotą zdolną do sprawowania Eucharystii” (ChL 26).

Jednak sama obecność na Mszy św. niedzielnej nie wy-

starczy. Ojciec święty usilnie zachęca do częstej komunii
św. eucharystycznej, w której „nie tylko każdy z nas
przyjmuje Chrystusa, lecz także Chrystus przyjmuje każ-
dego z nas” (EdE 22). Nie wolno zapominać, że warunkiem
owocnej Komunii św. jest wolność od grzechu śmiertelne-
go. W tym kontekście Papież słowami św. Jana Chryzo-
stoma nawołuje: „[…] błagam i zaklinam, aby nie zbliżać

4

się do tego świętego Stołu z nieczystym i skażonym sumie-
niem. Takie przystępowanie, nawet jeśli tysiąc razy doty-
kamy Ciała Pana, nigdy nie będzie mogło nazywać się ko-
munią, lecz wyrokiem, niepokojem i powiększeniem kary”
(EdE 36).

Nie mniej ważny jest kult Eucharystii poza Mszą św., a

zwłaszcza adoracja Najświętszego Sakramentu, o czym
przypomina Jan Paweł II w encyklice eucharystycznej, pi-
sząc między innymi, że „jeżeli chrześcijaństwo ma się wy-
różniać w naszych czasach przede wszystkim «sztuką mo-
dlitwy» (NMI 32), jak nie odczuwać odnowionej potrzeby
dłuższego zatrzymania się przed Chrystusem obecnym w
Najświętszym Sakramencie na duchowej rozmowie, na ci-
chej adoracji w postawie pełnej miłości? Ileż to razy, moi
drodzy Bracia i Siostry, przeżywałem to doświadczenie i
otrzymałem dzięki niemu siłę, pociechę i wsparcie!” (EdE
25). Nieco dalej czytamy, że „Eucharystia jest nieocenio-
nym skarbem: nie tylko jej sprawowanie, lecz także adora-
cja poza Mszą św.”, gdyż „pozwala zaczerpnąć z samego
źródła łaski”.

Mając to na względzie Ojciec święty zachęca do ożywie-

nia nieco już zapomnianej praktyki „komunii duchowej”,
zalecanej od wieków przez mistrzów życia duchowego (por.
EdE 34). Polega ona na częstym wzbudzaniu w sobie za-
równo pragnienia przyjęcia Komunii św. eucharystycznej,
jak i wszystkich towarzyszących temu aktów woli i uczuć.

O Papieżu z Polski zwykło mówić, że to „Papież-

pielgrzym”, „Papież maryjny”, „Papież różańca” itp. Bez
wahania można do tej listy dodać, że był to także „Papież
Eucharystii”. Swym życiem i nauczaniem niestrudzenie
wzywał wszystkich chrześcijan do wejścia w głębię (duc in
altum) tego samego doświadczenia rzeczywistej obecności
Chrystusa eucharystycznego, jakie było jego codziennym

5

udziałem. To jego testament dla Kościoła w trzecim tysiąc-
leciu. Nie można o tym zapominać, jeśli chce się spełnić
jego bardzo osobistą prośbę z testamentu, zapisaną pod
datą 5 III 1990: „Po śmierci proszę o Msze Święte i modli-
twy”.