background image

Richard  Handler:  tożsamość,  czy  to  kulturowa,  czy  indywidualna,  zakłada  z  góry  konieczność
kolekcjonowania, gromadzenia dóbr arbitralnie systematyzowanych według wartości i znaczenia
* nie ma takiej możliwości, by kolekcjonowanie było naturalną i niewinną czynnością, zawsze połączone
jest z polityką, prawem, czy wciąż dyskutowanym zapisem przeszłości i przyszłości

-  Nie  można  tego  generalizować,  bo  wszystko  zależy  od  miejsca,  społeczności,  ale  “na  Zachodzie
kolekcjonowanie od dawna służy rozwijaniu ‘ja’ posiadaczam kultury i autentyzmu posiadania”.

przetwarzanie świata na swoją własność

  “

[...]  osoba,  która  musi  posiadać,  ale  nie  może  mieć  wszystkiego,  uczy  się  wybierać,

porządkować, hierarchizować - tworzyć ‘dobre’ kolekcje”

- prędzej czy później wszelkie prywatne skarby zostają wystawione na widok publiczny -> oczekuje się
historii,  dat,  odróżniania  kopii  od  oryginału,  etc. “Dobry  kolekcjoner  [...]  ma  dobry  gust  i  refleksyjną
naturę”.

Susan Stewart: “Granicę między kolekcjonowaniem a fetyszyzmem można wyczuć w napięciu

istniejącym między klasyfikacją i wystawianiem na pokaz a gromadzeniem i sekretnością”

-  analiza  Susan  Stewart  pokazuje,  jak  kolekcje  i  w  ogóle  całe  muzea  najpierw  stwarzają  złudzenie
adekwatnego wyobrażenia świata, choć wyrywają przedmioty z ich szczególnego konteksu, po czym każą
tymże  przedmiotom  reprezentować  abstrakcyjne  całości;  następnie  wypracowany  zostaje  schemat
klasyfikacji,  porządek  kolekcji,  który  zupełnie  już  niszczy  historię  tworzenia  i  przeznaczenia  danego
przedmiotu;   “Kolekcjoner  odkrywa  przedmioty,  przyswaja  je  sobie  i  ocala”,  a  zakłada  się,  że  “świat
obiektywny”  jest  dany,  a  nie  tworzony  ->  “Nadawanie  znaczenia  w  muzealnej  klasyfikacji  i  ekspozycji
jest mistyfikowane jako odpowiednie przedstawianie”

* do tego dochodzi oczywiście Baudrillard, który w swoim tonie dodaje, że to całe gromadzenie i

kolekcjonowanie tworzy ustrukturyzowane otoczenie, gdzie tymczasowość obecna zastępuje “realny czas”,
w jakim produkowany i użytkowany był przedmiot

- “Historia kolekcjonowania (nie ograniczona tylko do muzeów) ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia,
w  jaki  sposób  grupy  społeczne,  które  wymyśliły  antropologię  i  współczesną  sztukę,  przyswoiły  sobie
egzotyczne przedmioty, fakty i znaczenia”.

“Krytyczna  historia  kolekcjonowania  zajmuje  się  tym,  jakie  elementy  świata  materialnego
zachowują, cenią i wymieniają między sobą poszczególne grupy i jednostki.”

“Od  przełomu  wieków” -  czyli  XIX  i  XX? - “kolekcjonowane  przedmioty  pochodzenia  niezachodniego
klasyfikowane są w dwóch głównych kategoriach”:
a) artefakty kulturowe (kategoria naukowa)
b) dzieła sztuki (kategoria estetyczna)

[

tu  jest  cudowny  wykres,  którego  nie  mogę  znaleźć  w  necie  i  muszę  zrobić  skan,  wtedy

wkleję]

-> system ten klasyfikuje przedmioty i przypisuje im względną wartość
* nie ma bezpośredniego ruchu między sferą 1 i 4
* ruch między sferą 3 i 4 jest sporadyczny
* pamiętaj! Ten system jest w ciągłym ruchu, miejsce i wartość poszczególnych artefaktów zmieniały się i
będą nadal zmieniać

background image

- odmienna klasyfikacja w przypadku

-  muzeum  etnograficznego:  rzeźba  będzie  wystawiana  z  innymi  podobnymi  obiektami  albo  w

pobliżu przedmiotów pochodzących z tej samej grupy kulturowej; obiekt jest “interesujący”

- galerii sztuki/kolekcji prywatnej: identyfikuje się nazwiskiem jednostki; obiekt jest “piękny” lub

“oryginalny”

*  PRZY  CZYM: “piękno”  niezachodniej  sztuki  to  stosunkowo  niedawne  odkrycie;  na  początku

ceniona była za swoją rzadkość i inność

- potem, gdy dominuje ewolucjonizm: przedmioty opowiadają historię rozwoju człowieka
- Franz Boas i narodziny antropologii relatywistycznej: nacisk na umieszczanie przedmiotów w ich

naturalnych kontekstach

-  antropologia  XXwieczna:  artefakty  cenione  jako  obiektywne  “dowody”  na  całokształt

wielowymiarowego życia i kultury

- modernizm i wyłania się kategoria sztuki prymitywnej

“Kategorie piękna, kultowości i autentyzmu zmieniały się i nadal będą się zmieniać”

-> “Byłoby ideałem, gdyby historia samej kolekcji i ekspozycji była widocznym aspektem każdej

wystawy”