GRA PIWNA
śywot większości firm nie trwa dłu\
ej ni\
średni wiek ludzki czyli około 40 lat. Ta smutna
statystyka świadczy o tym, ze wiele organizacji kiepsko się uczy. Metody jakimi się
posługują, zarządzając swoimi podmiotami wynikają z głębokiego upośledzenia całego
systemu, przejawiającego się w siedmiu typowych chorobach.
1. MOJE STANOWISKO TO JA
Upośledzenie to polega na tym, \
e pracownik, który jest od początku szkolony, aby
był lojalny, zaczyna mylić swoje stanowisko ze swoją to\
samością. Widzi swoje
obowiązki jako ściśle określone przez granice swojego stanowiska. Kiedy pracownicy w
organizacji koncentrują się tylko na swoim stanowisku lub funkcji, mają niewielkie
poczucie odpowiedzialności za globalne wyniki pracy, przy której współdziałają. Ponadto,
jeśli wyniki nie są zadawalające, bardzo trudno jest ustalić, dlaczego tak się dzieje.
Wszystko, co mo\
na wtedy zrobić, sprowadza się do stwierdzenia, \
e  ktoś coś sknocił .
2. WRÓG JEST GDZIEŚ TAM
Syndrom ten jest faktycznym produktem ubocznym upośledzenia  moje stanowisko to
ja . W ka\
dym z nas tkwi skłonność do wynajdowania czegoś lub kogoś, kogo
moglibyśmy obwiniać, kiedy sprawy idą z
le. Nie zauwa\
amy ze problem mo\
e być
 naszą zasługa i oskar\
amy wszystkich dookoła.
3. ILUZJA AKTYWNOŚCI
Bycie aktywnym szczególnie często jest postrzegane jako przeciwieństwo bycia
reaktywnym, czyli powstrzymania się od jakichkolwiek działań tak długo, a\
sytuacja
wymknie się spod kontroli. Jednak w rzeczywistości synonimem bycia aktywnym nie jest
podejmowanie agresywnego działania przeciwko zewnętrznym wrogom. Bardzo często
aktywność jest zamaskowaną reaktywnością. Prawdziwa aktywność wynika ze
zrozumienia w jaki sposób sami przyczyniamy się do powstawania swoich własnych
problemów. Jest ona wówczas produktem naszego sposobu myślenia, a nie stanem
emocjonalnym.
4. KONCENTRACJA NA WYDARZENIACH
Ludzie mają nawyk widzenia \
ycia jako sekwencji wydarzeń i sądzimy, \
e ka\
de
wydarzenie ma swoją jedyną, oczywistą przyczynę.
5. OPOWIEŚĆ O GOTOWANIU śABY
Choroba ściśle powiązana z poprzednim upośledzeniem. Zauwa\
amy szybkie i
gwałtowne zmiany. Natomiast długofalowe procesy uchodzą naszej uwadze, co często jest
przyczyna wielu problemów i kryzysów.
6. ILUZJA UCZENIA SI
NA BA

DACH
Jeśli najistotniejsze konsekwencje naszych działań wystąpią w dalekiej przyszłości
albo odległej części większego systemu, w którym działamy, czerpanie nauk bezpośrednio
z doświadczenia jest niemo\
liwe. Tylko analiza określonych zjawisk pozwoli uniknąć
nieprzewidzianych i niedogodnych konsekwencji w przyszłości.
7. MIT ZESPOA
U MENEDśERSKIEGO
Ludzie, którzy pracują w zespole, dosyć często stwarzają tylko pozory. Aby nie
wypaść z
le w oczach innych udają a w głębi są rozdarci i nie zgadzają się ze sobą.
Decyzje, które podejmuje taki zespół są najczęściej nie spójne i błędne.
EKSPERYMENT LABORATORYJNY
Aby dostrzec omówione wy\
ej upośledzenia w praktyce, przedstawimy pewien eksperyment
laboratoryjny. Symulacja o nazwie  gra piwna , opracowana została w latach 60 w Szkole
Zarządzania im. Sloana w Massachusetts Institute of Technology. Gra piwna udowadnia, \
e
trudności systemowe są spowodowane przez podstawowe sposoby myślenia i działania ludzi.
Jest to system produkcji i dystrybucji jednego gatunku piwa o nazwie  Piwo kochanków .
Wszyscy mają całkowitą swobodę podejmowania decyzji. Jedynym celem jest takie
zarządzania, aby osiągnąć maksymalne zyski. Bohaterami tej historyjki są detalista,
hurtownik i dyrektor marketingowy browaru.
DETALISTA prowadzi sklep, gdzie piwo jest głównym towarem. Na składzie ma co
najmniej tuzin ró\
nych gatunków piwa i stara się stale mieć pojęcie, ile skrzynek ka\
dego
gatunku jest w jego magazynie. Dostawa piwa przybywa zwykle do sklepu w cztery tygodnie
po zło\
eniu zamówienia. Detalista nigdy się bezpośrednio nie kontaktuje z jego
hurtownikiem. Jednym z gatunków piwa w jego sklepie, na które jest stały popyt, jest Piwo
kochanków. W drugim tygodniu podwoiła się sprzeda\
Piwa Kochanków. Przyczyną tego
skoku był teledysk zespołu rockowego, który kończył się słowami:  wypiję ostatni łyk piwa
kochanków pobiegnę do słońca . Detalista widząc du\
e zainteresowanie wśród klientów, za
ka\
dym razem zamawia coraz większą liczbę skrzynek. Po 14 tygodniach zamawia on nie 4,
ale ju\
24 skrzynki piwa. Jest zły na hurtownika o 4-tygodniowe opóz
nienie w dostawie.
Obwinia go o to, \
e przy tak póz
nych dostawach, detalista traci wspaniałą okazję do
uzyskania większego zysku na popularnym teraz piwie.
HURTOWNIK ma swoja hurtownie i dostarcza piwa do okolicznych miast, miasteczek i
obszarów wiejskich. Dla kilku mniej znanych gatunków, w tym dla piwa Kochanków, jest
jedynym dystrybutorem w okolicy. Z browarem kontaktuje się jedynie poprzez wypełnienie
formularzy zamówień. Nigdy zaś bezpośrednio. Co tydzień hurtownik zamawia cztery
cię\
arówki piwa (gros skrzynek czyli dwanaście tuzinów ) co daje mu dwanaście cię\
arówek
zapasu. U Hurtownika gwałtowny wzrost zamówień przypada na 4 tydzień gry. Początkowo
wyrównuje braki korzystając z zgromadzonego zapasu. Około 6 tygodnia, gdy zauwa\
a
artykuł o grupie rockowej, i zwiększa swoje zamówienia do 20 cię\
arówek. W 6 tygodniu
zostało wyprzedane całe piwo z magazynu i hurtownik z dnia na dzień popada w większe
zadłu\
enie u detalistów wystawiając sklepom rewersy na pokrycie braków w dostawach.
Zamawiam więc znów więcej (40 cię\
arówek) Piwa zamawiane z browaru nie pojawiają się
w terminach i odpowiednich ilościach. Dopiero w 14 i 15 tygodniu zaczynają przybywać
większe dostawy a w 16 i 17 tygodniu hurtownik otrzymuje prawie wszystko to, co zamawiał,
czyli prawie 122 cię\
arówek. Niestety zamówienia od detalistów maleją a\
w końcu wynoszą
zero.
BROWAR Tu sytuacja się powtarza. W 6 tygodniu zamówienia na piwo Kochanków
wzrastają. Nie nadą\
ają się z produkcja (2 tygodnie od zamówienia do chwili, gdy piwo jest
gotowe do wysłania) i pojawiają się zaległości. Tak do tygodnia 16, gdy nareszcie browar
odrabia wszelkie opóz
nienia w dostawie. Niestety od 18 tygodnia począwszy zamówienia od
hurtowników wynoszą zero. W 24 tygodniu browar ma ju\
ponad 120 cię\
arówek zapasu,
który zalega w magazynach a co najgorsza na formularzach zamówień nadal widnieje liczba
zero.
Po dokładnym przeanalizowaniu powy\
szych zachowań tych trzech podmiotów z łatwością
mo\
emy odnalez
ć wcześniej omówione upośledzenia i znalez
ć ich odzwierciedlenie w
postawach bohaterów  gry piwnej
1. Ka\
dy (detalista, hurtownik, mened\
er browaru) koncentruje się tylko na swoim
stanowisku. Nie traktuje się jako całości systemu tylko pojedynczy odrębny element
(moje stanowisko to ja)
2. Gracze nie analizują swoje zachowania tylko szukają winnego wśród innych
uczestników, gdy pojawiają się problemy (wróg jest gdzieś tam)
3. Aktywność graczy i zwiększanie swoich zamówień nie doprowadza do niczego
dobrego (iluzja aktywności)
4. Cała sytuacja jest procesem stopniowym i uczestnicy nie są wstanie ja zauwa\
yć póki
nie jest za póz
no (opowieść o gotowaniu \
aby)
5. Gracze nie są w stanie uczyć się na swoich doświadczeniach, poniewa\
najwa\
niejsze
konsekwencje ich działań występują w innych miejscach systemu (iluzja uczenia się
na błędach)
6. Problem jaki za istniał w grupach uczestników nie mobilizuje ich do wspólnego
uczenia, a raczej jest przyczyną wzajemnego obwiniana się o zaistniałą sytuację (mit
zespołu mened\
erskiego)
JAK UZYSKAĆ LEPSZE REZULTATY
Mimo, \
e zapewne nie da się całkowicie zapobiec zaistniałej sytuacji to jednak jest
mo\
liwość zmniejszenia do minimum jej skutków. Po pierwsze trzeba mieć na uwadze piwo,
które się zamówiło, a które z powodu opóz
nień nie zostało jeszcze dostarczone. Przede
wszystkim wa\
na jest w tej sytuacji cierpliwość. Takie zachowanie specjaliści określają
mianem  wez
dwie aspiryny i czekaj . Po drugie: zachować zimną krew. Kolejne podwajanie
zamówień okazało się zgubne dla ka\
dego z uczestników gry. Dlatego trzeba nie wpadać w
panikę i pohamować się od kolejnych zamówień.
Podsumowując zebrane wiadomości zauwa\
amy, \
e pierwszym krokiem w leczeniu
nieumiejętnego uczenia się organizacji, jest rozpoznanie i odnalezienie w swoich działaniach
siedmiu wcześniej opisanych upośledzeń. Gdy ju\
wiemy, na czym polega problem, mo\
emy
przystąpić do jego  usuwania poprzez generatywne uczenie się.