Podstawowe rodzaje domieszek
 dzia"anie i zastosowanie
Rodzaj domieszki Dzia"anie Przyk"ady zastosował
Uwagi
Uplastyczniające Zwi�kszają ciek"oĘ� mieszanek cementowych przy Betony towarowe. Betony do wyro- Domieszki uplastyczniające dodawane są do wody w bar-
(plastyfikatory) sta"ym wskaęniku w/c. bów, elementów i konstrukcji Żelbe- dzo niewielkiej iloĘci (0,2 - 0,5 % w stosunku do masy ce-
Zmniejszają iloĘ� wody przy zachowaniu sta"ej kon- towych i spr�Żonych, w szczególnoĘci mentu). Nadmiar domieszki jest niekorzystny, gdyŻ moŻe
systencji (wzrost wytrzyma"oĘci betonu na Ęciskanie, g�stozbrojonych i cienkoĘciennych. opóęni� wiązanie i twardnienie betonu.
obniŻenie nasiąkliwoĘci i poprawa wodoszczelnoĘci
oraz wzrost mrozoodpornoĘci).
Up"ynniające Znacznie redukują iloĘ� wody zarobowej (nawet do Mieszanki betonowe o duŻej ciek"oĘci. Mogą by� wprowadzane do mieszanki betonowej w
(superplastyfikatory) iloĘci minimalnej niezb�dnej do przeprowadzenia Betony towarowe. Betony do wyro- wi�kszych iloĘciach w porównaniu do plastyfikatorów.
procesów hydratacji). Pozwalają na uzyskanie nie- bów, elementów i konstrukcji Żelbe- Wprowadza si� je po wst�pnym wymieszaniu betonu, po
mal dowolnej urabialnoĘci. Stosowanie domieszek towych i spr�Żonych, w szczególnoĘci ok. 30 - 60 s, w iloĘci 0,5 - 5 % (w stosunku do masy ce-
up"ynniających pozwala takŻe zmniejszy� zuŻycie ce- g�stozbrojonych i cienkoĘciennych. mentu). Czas dzia"ania jest ograniczony!
mentu. Betony natryskowe architektonicz-
Up"ynniona mieszanka betonowa zyskuje wi�kszą ne, wymagające pompowania, specjal-
spoistoĘ� i wykazuje cechy tiksotropowe. Inne korzyĘci ne (np. fi brobetony, lekkie, ci�Żkie, bar-
to: zwi�kszenie szczelnoĘci tworzywa, zmniejszenie wione, do posadzek przemys"owych,
porowatoĘci i odpornoĘci na dzia"anie substancji agre- wysokowartoĘciowych (BWW), a takŻe
sywnych i Ęcieranie, lepsza mrozoodpornoĘ�, a takŻe bardzo wysokowartoĘciowych (BBWW).
lepsza przyczepno� betonu nowego do starego.
Napowietrzające Wytwarzają w mieszance betonowej duŻą liczb� bar- Gotowe suche mieszanki zapraw, betony Napowietrzenie powoduje spadek wytrzyma"oĘci
dzo drobnych p�cherzyków powietrza, równomiernie hydrotechniczne, betony i zaprawy wyko- stwardnia"ego betonu, który moŻna zrekompensowa�
rozmieszczonych w ĘwieŻej mieszance i pozostających nywane w warunkach zimowych, betony obniŻeniem w/c. NaleŻy pami�ta�, Że nadmierne dozo-
po jej stwardnieniu. Dzi�ki zmianie struktury zmniej- lekkie, betony o ma"ej zawartoĘci cemen- wanie domieszki moŻne znacznie obniŻy� wytrzyma"oĘ�.
sza si� nasiąkliwoĘ� i poprawia mrozoodpornoĘ�. Ku- tu oraz betony na nawierzchnie drogowe i Domieszki napowietrzające wprowadza si� w bardzo nie-
listy kszta"t p�cherzyków zmniejsza tarcie wewn�trzne lotniskowe. Zalecane są takŻe do zapraw wielkich iloĘciach od 0,05 do 0,5 % w stosunku do masy
mi�dzy sk"adnikami mieszanki, uplastyczniając ją i tynkarskich i ok"adzin zewn�trznych. cementu. Obj�toĘciowa zawartoĘ� powietrza w mieszan-
zapobiegając segregacji jej sk"adników. Inne efekty sto- ce napowietrzonej powinna wynosi� od 4 do 6 %.Pod-
sowania domieszek napowietrzających to: moŻliwoĘ� czas mieszania mieszanki betonowej napowietrzenie
obniŻenia iloĘci wody zarobowej i maksymalnej tem- początkowo wzrasta, a potem maleje. Korzystniejsze
peratury hydratacji cementu, wi�ksza jednorodno� jest ca"kowite wype"nienie mieszarki. Wibrowanie, d"ugi
mieszanek i ich "atwiejsze uk"adanie oraz poprawa transport oraz pompowanie zmniejsza napowietrzenie.
wyglądu powierzchni po rozformowaniu. Mieszanki SkutecznoĘ� domieszki zmniejszają takŻe: twarda woda,
napowietrzone wykazują takŻe wi�kszą spójnoĘ�. cementy niskoalkaniczne i mocniej rozdrobnione, substan-
cje drobnoziarniste (np. popio"y) oraz wyŻsza temperatu-
ra. Korzystnie na dzia"anie domieszek napowietrzających
moŻe wp"ywa� obecnoĘ� innych domieszek.
Przyspieszające Skracają czas do rozpocz�cia przechodzenia mieszan- Wyroby betonowe przeznaczone do szyb- NaleŻy pami�ta�, Że domieszki przyĘpieszające skracają
wiązanie ki betonowej ze stanu plastycznego w stan sztywny. kiego rozformowania, elementy prefabry- czas urabialnoĘci, mogą obniŻy� wytrzyma"oĘ� koł
cową
Ich dzia"anie polega przede wszystkim na zwi�kszeniu kowane, betony natryskowe, betony i za- lub powodowa� korozj� elementów metalowych, a w nie-
początkowej szybkoĘci reakcji zachodzących mi�dzy prawy szybkowiąŻące (np. w naprawach) których wypadkach są trujące.
sk"adnikami cementu a wodą w zaczynie cemento-
wym.
Przyspieszające Zwi�kszają szybkoĘ� narastania wytrzyma"oĘci betonu. Wyroby betonowe przeznaczone do szyb- Daje korzyĘci ekonomiczne, bo skraca czas lub zast�puje
twardnienie Mechanizm ich dzia"ania polega przede wszystkim na kiego rozformowania, elementy prefabry- obróbk� cieplną. Skraca takŻe czas wydzielania si� ciep"a.
przyĘpieszeniu hydratacji alitu (krzemianu trójwapnio- kowane, betony natryskowe, betony i za- Wp"yw domieszki moŻe natomiast obniŻy� wytrzyma"oĘ�
wego) lub glinianu trójwapniowego. prawy szybkowiąŻące (np. w naprawach) koł
cową betonu i odpornoĘ� chemiczną oraz zwi�kszy�
skurcz.
Efekt koł
cowy zaleŻy, w duŻej mierze, od prawid"owego
dozowania. Nadmierna iloĘ� moŻe powodowa� opóęnienie
wiązania.
Opóęniające Przed"uŻają czas do rozpocz�cia przechodzenia mie- Betonowanie w czasie upa"ów, trans- Domieszki organiczne dzia"ają efektywniej. Nieorganicz-
wiązanie szanki betonowej ze stanu plastycznego w stan sztyw- port ĘwieŻego betonu (beton towarowy), ne natomiast wykazują si� brakiem skutków ubocznych
ny dzi�ki zmniejszeniu rozpuszczalnoĘci sk"adników uk"adanie betonu w sposób ciąg"y na dzia"ania opóęniającego, a takŻe ma"ą wraŻliwoĘcią na
cementu, g"ównie wapna i glinianów lub dzi�ki temu, duŻych powierzchniach, beton pompowa- b"ąd dozowania oraz zmiany temperatury w czasie be-
Że tworzą warstewki ochronne na ziarnach cementu. ny, beton architektoniczny. tonowania. Dzia"anie domieszek opóęniających zaleŻy
od sk"adu chemicznego, mineralogicznego i rozdrobnie-
nia cementu. Dodaje si� w czasie wykonywania beto-
nu. Najlepsze efekty osiąga si� dodając modyfikator po
zapoczątkowaniu procesów hydratacji.
Przeciwmrozowe UmoŻliwiają przebieg reakcji cementu z wodą w tem- Betony wykonywane w niskich tem- Zasadniczo są to związki stosowane jako Ęrodki
peraturach ujemnych (nawet poniŻej -10�C poprzez peraturach i wymagające zwi�kszonej przyĘpieszające.
obniŻenie temperatury zamarzania wody w mieszan- odpornoĘci na dzia"anie mrozu ĘwieŻo
ce betonowej, przyĘpieszenie hydratacji cementu i wy- po wykonaniu.
dzielania si� ciep"a hydratacji, obniŻenie iloĘci wody
zarobowej.
Zwi�kszające Zmniejszają przepuszczalnoĘ� zapraw i betonów Betony i zaprawy wodoszczelne o ma"ej Warunkiem ich efektywnego dzia"ania jest beton dobrze
wodoodpornoĘ� naraŻonych na dzia"anie wody pod zwi�kszonym nasiakliwoĘci. zaprojektowany.
(uszczelniające) ciĘnieniem, a takŻe zmniejszają ich nasiąkliwoĘ�.
Dzia"ają g"ównie fi zycznie, wype"niając pustki i kanali-
ki kapilarne, zmniejszając przekrój porów i kapilar.
Zwi�kszające Zabezpieczają beton lub zapraw� przed dzia"aniem Betony naraŻone na dzia"anie agresyw- Domieszki tego typu nie rozwiązują problemu nadmiernej
odpornoĘ� szkodliwych substancji chemicznych. Dzia"anie tych nych substancji, np. soli odladzających. zawartoĘci alkaliów w betonie.
chemiczną betonu Ęrodków polega na uszczelnieniu, które nie pozwa- Posadzki przemys"owe, szczególnie w
la wnika� agresywnym substancją w g"ąb betonu lub przemyĘle chemicznym.
wiąŻą najbardziej reaktywne sk"adniki zaczynu cemen-
towego w bardziej odporne związki chemiczne. Pewna
grupa domieszek zapobiega korozji wewn�trznej beto-
nu, wynikającej z reakcji alkalia kruszywo.
Inhibitory Dzia"anie inhibitorów polega na pasywacji powierzch- Betony zbrojone oraz uszkodzone kon- Cz�sto stosuje si� je w po"ączeniu ze Ęrodkami
korozji stali ni stali. strukcje gdzie stal naraŻona jest na ko- uszczelniającymi struktur� betonu.
rozj�.
Zwi�kszające Przeciwdzia"ają skurczowi podczas utwardzania lub Preparaty iniekcyjne, zaprawy naprawcze
obj�toĘ� betonu pozwalają uzyska� specjalną struktur� betonu utwar- i przeznaczone do zakotwieł
. Betony ko-
dzonego. mórkowe i pianobetony.
70
Numer specjalny 2003: Domieszki do betonu
domieszki