Ustalenie ojcostwa
Każde dziecko pochodzi od określonego ojca i określonej matki. O ile
ustalenie matki dziecka zazwyczaj nie stanowi problemu  o tyle w
przypadku dzieci pozamałżeńskich nie zawsze jest już takie łatwe. Co
zrobić jeśli partner nie chce pogodzić się z tym, że stał się tatusiem?
Wystąpić o ustalenie ojcostwa.
Wyróżniamy dwa zasadnicze sposoby ustalenia ojcostwa:
- złożenie oświadczenia przed kierownikiem USC przez ojca dziecka, ze uznaje
dziecko za własne,
- sądowe ustalanie ojcostwa.
W przypadku sądowego ustalania ojcostwa metody do potwierdzenia lub
wykluczenia są takie same jak przy zaprzeczeniu ojcostwa.
Według uregulowania przyjętego w art. 143 kro w sytuacji, gdy ojcostwo
mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko,
jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem
tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Dlatego też konieczne
jest połączenie roszczeń alimentacyjnych z żądaniem ustalenia ojcostwa. Do
roszczeń związanych z ustaleniem ojcostwa należy również roszczenie o
pokrycie wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów
trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie połogu. Poza tym matka może
jeszcze dochodzić żądania pokrycia innych wydatków lub szczególnych strat
majątkowych, jeżeli wskutek ciąży lub porodu je poniosła (art. 141 kro).
II. Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać samo dziecko, jego matka oraz
domniemany ojciec dziecka. Jednakże z takim żądaniem ani matka, ani
domniemany ojciec nie mogą wystąpić po osiągnięciu przez dziecko
pełnoletności (art. 84 ż 1 kro). Do żądania alimentów uprawnione jest dziecko
(art. 133 kro), działające w procesie przez matkę. Jeśli chodzi o żądanie zwrotu
wydatków związanych z porodem itp., to uprawnienie do ich dochodzenia
przysługuje matce. To sprawia, że w pozwie o ustalenie ojcostwa, w którym
dochodzi się jednocześnie wszystkich wymienionych rodzajów roszczeń,
występuje dwóch powodów.
Stosownie do unormowania z art. 84 ż 2 kro dziecko albo matka wytacza
powództwo o ustalenie ojcostwa przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie
żyje - przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
1
Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo o ustalenie ojcostwa
przeciwko dziecku i matce, a gdy matka nie żyje przeciwko dziecku (art. 84 ż 3
k.r.o.).
W razie niestawienia się pozwanego i niewzięcia przez niego udziału w
rozprawie sąd wydaje wyrok zaoczny, jednakże art. 339 ż 2 kpc nie ma tu
zastosowania (art. 431 w związku z art. 458 ż 1 kpc). Oznacza to, że sąd
obowiązany jest sprawdzić prawdziwość twierdzeń strony powodowej o
okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach
procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą.
Na podstawie art. 333 ż 1 pkt 1 kpc sąd obowiązany jest nadać wyrokowi
zasądzającemu alimenty rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu, lecz
tylko w odniesieniu do rat płatnych po wytoczeniu powództwa, natomiast co do
rat płatnych przed wniesieniem powództwa - za okres nie dłuższy niż za trzy
miesiące.
Do rozpoznania spraw o ustalenie ojcostwa i roszczeń z tym związanych
właściwe są sądy rejonowe (art. 16 i 17 pkt 1 kpc). Pozew w takiej sprawie
można wnieść do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla pozwanego albo też
do sądu miejsca zamieszkania powoda (art. 32 kpc).
Wniosek o ustalenie ojcostwa jest zwolniony od opłat.
2