Rodzaj dokumentu

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI - 22

Wydanie

I N S T R U K C J A

Strona/Stron

1 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001:2004

PN-N 18001:2004

I n s t r u k c j a

B e z p i e c z n e j o r g a n i z a c j i p r a c w y k o n y w a n y c h w

s t r e f a c h z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Procedura jest własnością UNIHUT S.A i przeznaczona jest do użytku służbowego. Zabrania się
dokonywania zmian treści, kopiowania i przekazywania poza UNIHUT S.A bez zgody Pełnomocnika ZSZ

Opracowali: Bednarek Jerzy, Maryniak Tomasz

Zatwierdził: Wróblewski Daniel

Data:

Data

Obowiązuje od:

Nr egz.:

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

2 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

SPIS TREŚCI

1. POSTANOWIENIA OGÓLNE

2. STREFY ZAGROZENIA GAZOWEGO I WYBUCHOWEGO.

3. KLASYFIKACJA GAZÓW WYSTEPUJACYCH NA INSTALACJACH.

4. ORGANIZACJA BEZPIECZNEJ PRACY.

5. KWALIFIKACJE I OBOWIĄZKI OSÓB WYKONUJĄCYCH PRACE PRZY

URZĄDZENIACH I INSTALACJACH GAZOWYCH.

6. PRZYGOTOWANIE MIEJSCA PARACY, JEJ WYKONANIE I ZAKOŃCZENIE.

7. ZASADY STOSOWANIA SPRZĘTU OCHRONNEGO.

8. ZASADY ORGANOZACYJNE PRZY ZLECENIU WYKONANIA PRAC FIRMOM

ZEWNĘTRZNYM.

9. PIERWSZA POMOC W SYTUACJACH AWARYJNYCH.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

3 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

Instrukcja okre

śla wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu

prac w strefach zagrożenia gazowego i prac niebezpiecznych na sieciach gazowych.

Prace gazoniebezpieczne

— prace szczególnie niebezpieczne w rozumieniu ogólnych

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywane na urządzeniach, instalacjach i

sieciach gazowych.

Do prac gazoniebezpiecznych

zalicza się w szczególności:

1. P

race w pomieszczeniach i przestrzeniach, w których występuje zagrożenie przekroczenia

najwyższego dopuszczalnego stężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia ludzkiego lub

przekroczenia dolnej granicy wy

buchowości czynnika wybuchowego, lub prace w pobliżu;

2. Pr

ace przy czynnych sieciach, instalacjach i urządzeniach gazowych;

3. O

dpowietrzanie, opróżnianie i napełnianie sieci gazowych i instalacji gazowych, w tym

metodą próżniową;

4. Prace spawalnicze prowadzone w obiektach technologicznych sieci gazowych w strefach

zagrożonych wybuchem.

II. STREFY ZAGROŻENIA GAZOWEGO I WYBUCHOWEGO

2.1

Strefy zagrożenia gazowego.

W zależności od wielkości stężenia gazu i czasu występowania obszary występowania zostały

podzielone na strefy zagrożenia gazowego.

pierwsza strefa zagrożenia gazowego – są to miejsca, w których występują stale

koncentracje trujących gazów i par powyżej NDS, występują stałe stężenia gazów lub par

palnych oraz niepalnych, nietrujących gdzie grozi niebezpieczeństwo zaburzeń w organizmie z

powodu niedoboru tlenu.

W miejscach tych wymagana jest obecność minimum dwóch pracowników, przy czym jeden z

nich musi być ratownikiem gazowym lub członkiem drużyny ratownictwa gazowego. Pracownicy

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

4 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

muszą obowiązkowo stosować sprzęt ochrony dróg oddechowych oraz indywidualne detektory

gazowe.

- druga stref

a zagrożenia gazowego - miejsca, w których mogą wystąpić okresowo

koncentracje trujących par i gazów powyżej NDS, mogą okresowo wystąpić stężenia gazów lub

par palnych oraz niepalnych, nietrujących grożących niebezpieczeństwem zaburzeń w

organizmie z powodu niedoboru tlenu.

W miejscach tych wolno przebywać nie mniej jak dwom pracownikom, posiadającym ze sobą

sprzęt ochrony dróg oddechowych, który powinni stosować w razie potrzeby. Pracownicy

powinn

i posiadać indywidualne detektory gazowe i przed wejściem do strefy powinni dokonać

pomiaru stężeń gazów.

trzecia strefa zagrożenia gazowego – miejsca, w których mogą występować stężenia

trujących gazów i par w granicach NDS. W miejscach tych może przebywać jeden pracownik, z

którym należy pozostawać w stałym kontakcie telefonicznym lub osobistym. Pracownik musi

posiadać indywidualny detektor gazowy.

2.2

Strefy zagrożenia wybuchem

Oprócz stref zagrożenia gazowego określono strefy zagrożenia wybuchem.

Strefy zagrożenia wybuchem są to przestrzenie w których istnieje możliwość wystąpienia

atmosfery wybuchowej wymagającej podjęcia specjalnych środków ostrożności w celu

zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy osób pracujących i osób trzecich.

Przestrze

nie zagrożone wybuchem dzieli się na strefy zagrożenia wybuchem, klasyfikując je na

podstawie prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfer wybuchowych:

- strefa 0

– przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji

palnych w p

ostaci gazu, pary albo mgły z powietrzem, występuje stale, często, lub przez długie

okresy.

- strefa 1

– przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji w

postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem , może czasem wystąpić w trakcie normalnego

działania.

- strefa 2

– przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę substancji

palnych w postaci gazu, pary lub mgły z powietrzem nie występuje w trakcie normalnego

dzialania, a w

przypadku wystąpienia utrzymuje się przez krótki okres,

- strefa 20

– przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w

powietrzu występuje stale, często lub przez długie okresy,

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

5 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

- strefa 21 -

przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w

powiet

rzu może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania,

- strefa 22

– przestrzeń w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w

powietrzu nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia, utrzymuje

się przez krótki okres.

III. KLASYFIKACJA GAZÓW WYSTEPUJACYCH NA INSTALACJACH.

Ilekroć w niniejszej instrukcji jest mowa o gazach, należy przez to rozumieć::

Gazy opałowe:

- gaz kokosowy (H

, CO, CO

, CnHn, CH

)

- gaz

( CO, CO

, H

, N

- gaz ziemny (CH

)

b) g

azy trujące.

- amoniak

– NH

cyjanowodór – HCN,

siarkowodór – H

- tlenki azotu - N

tlenek węgla – CO,

c) gazy obojętne.

- azot - N

dwutlenek węgla - CO

- tlen - O

wodór - H

- argon - Ar,

Wszystkie te gazy są niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzkiego ze względu na swoje

własności trujące, duszące lub wybuchowe. Szczególnie duże niebezpieczeństwo występuje

przy gazie koksowniczym i wielkopiecowym gdyż ich składnikiem jest tlenek węgla, który jest

gazem silnie trującym.

Do gazów obojętnych zaliczany jest azot, argon, dwutlenek węgla. Znajdując się w

powietrzu zmieniają one udział tlenu w powietrzu lub wypierają powietrze, przez co przy

większych stężeniach występuje atmosfera beztlenowa, Szczególnie niebezpieczne są gazy

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

6 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

cięższe od powietrza tj. argonu i dwutleneku węgla które bardzo skutecznie wypierają powietrze

i są niewykrywalne powonieniem,

Gazy palne ze względu na zawartość wodoru, metanu, acetylenu, tlenku węgla – tworzą z

powietrzem w określonych granicach stężeń mieszaniny wybuchowe, stwarzające przypadki

inicjacji wybuchem.

Tlen jest gazem niepalnym, jednak w pewnych w

arunkach powoduje samoczynne zapalenie się

materiałów, dlatego jest gazem niebezpiecznym i wymaga szczególnej ostrożności, a przy

użyciu tlenu muszą być ścisłe przestrzegane warunki bezpiecznej pracy.

IV. ORGANIZACJA BEZPIECZNEJ PRACY.

Za prawidłową organizacje pracy, szkolenia, posiadanie kwalifikacji przez pracowników

zatrudnionych przy eksploatacji instalacji i urządzeń gazowych w zakresie obsługi, konserwacji,

remontów, montażu i prac kontrolno-pomiarowych odpowiada kierownik komórki organizacyjnej.

ganizacje prowadzonych prac i nadzór nad tymi pracami wykonywanymi przez zespoły

pracowników, jak i przez brygady firm zewnętrznych pracujących na zlecenie odpowiada

pracownik dozoru wyznaczony przez kierownika komórki organizacyjnej.

Prace gazoniebezpieczne powinny by

ć wykonywane przez co najmniej dwóch

pracowników w celu zapewnienia asekuracji.

W zależności od rodzaju i wielkości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego

prace gazoniebezpieczne mogą być wykonywane bez polecenia lub na polecenie pisemne.

4.1

Prace eksploatacyjne stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia

dla zdrowia lub życia ludzkiego należy wykonywać na podstawie polecenia

pisemnego,

4.2 Bez pozwolenia jest dozwolone:

4.2.1. wykonywanie czynno

ści związanych z ratowaniem zdrowia lub życia ludzkiego,

4.2.2.

zabezpieczenie urządzeń energetycznych przed zniszczeniem,

4.2.3.

prowadzenie przez osoby uprawnione i upoważnione prac eksploatacyjnych określonych

w instrukcjach obsługi tych urządzeń.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

7 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

4.3 Na polecenie pise

mne należy wykonywać prace eksploatacyjne:

4.3.1.s

twarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia

ludzkiego wykonywane przez uprawnionych i upoważnionych pracowników,

4.3.2.p

racowników nie będących pracownikami zakładu prowadzącego eksploatacje danego

urządzenia i instalacji, z wyjątkiem prac, dla których czynności związane z dopuszczeniem

do pracy ustalono odrębnie na piśmie,

4.3.3.w

ynikające z aktualnego stanu technicznego urządzeń, pomieszczeń oraz innych

uwarunkowań zwiększających zagrożenie wypadkowe uznane przez zleceniodawcę.

4.4 Organizacja pracy bez polecenia.

4.4.1.praca wykonywana bez polecenia powi

nna być zorganizowana zawsze w sposób

bezpieczny i zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji stanowiskowej, instrukcji

eksploatacyjnej danego urządzenia, instrukcji czynnościowej, instrukcji awaryjnej.

4.4.2.p

race wykonywane przy urządzeniach i instalacjach energetycznych powinny być

odnotowane w raporcie.

4.5 Organizacja prac na polecenie pisemne.

4.5.1.poleceniodawca zleca wykonanie prac,

4.5.2.gazowo-niebezpiecznych na polecenie pisemne

wypełnia druk polecenia w dwóch

egzemplarzach,

4.5.3. w

poleceniu pisemnym należy określić:

- miejsce, rodzaj, zakres i termin wykonania prac

liczbę pracowników skierowanych do wykonania pracy,

podstawowe warunki i środki techniczne do bezpiecznego wykonania pracy.

V. KWALIFIKACJE I OBOWIĄZKI OSÓB WYKONUJĄCYCH PRACE PRZY

URZĄDZENIACH I INSTALACJACH GAZOWYCH.

5.1 Kwalifi

kacje pracowników

Osoby zajmujące się eksploatacją instalacji, sieci, urządzeń energetycznych służących do

wytwarzania, przetwarzania, zużywania, magazynowania i przesyłu czynników energetycznych

muszą spełniać wymagania kwalifikacyjne grupy G1, G2, G3.

5.1.1. Grupa G-1

– obejmuje urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające,

przesyłające i zużywające energię elektryczną,

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

8 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

5.1.2. Grupa G-2

– obejmuje urządzenia wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i

zużywające ciepło oraz inne urządzenia energetyczne,

5.1.3.Grupa G-3

– obejmuje urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające,

przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe.

5.2.

Eksploatacją instalacji, sieci i urządzeń energetycznych mogą zajmować się osoby, które

spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących stanowisk pracy:

5.2.1.dozoru

, do których zalicza się stanowiska pracowników technicznych i innych osób

kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie: obsługi, konserwacji

remontów, kontrolno-pomiarowym i montażu oraz stanowiska osób sprawujących nadzór

nad eksploatacją urządzeń, sieci i instalacji,

5.2.2. eksploatacji

, do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie

obsługi, konserwacji, remontów, kontrolno-pomiarowym i montażu.

5.2,3.

Wymagania kwalifikacyjne dotyczą wykonania następujących czynności:

5.2.3.1.

w zakresie obsługi – czynności mające wpływ na zmianę parametrów pracy

obsługiwanych instalacji, sieci i urządzeń przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i

ochrony środowiska,

5.2.3.2. w zakresie konserwacji

– czynności związanych z zabezpieczeniem i utrzymaniem

5.3.

Kierujący zespołem pracowników

5.3.1.

Kierujący zespołem pracowników może występować, jako:

5.3.1.1.

kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych,

5.3.1.2.

kierujący zespołem pracowników nie będących zespołem pracowników kwalifikowanych.

5.3.2.

Kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych jest to pracownik posiadający ważne

świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji, właściwe dla określonego w poleceniu

zakresu pracy i rodzaju urządzeń i instalacji energetycznych, przy których będzie wykonywana

praca. Kierujący jest wyznaczony imiennie przez poleceniodawcę do kierowania pracą zespołu.

5.3.3.

Kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych obowiązany jest:

5.3.3.1.

dobrać pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich do wykonania

poleconej pracy posiadających wymagane, aktualne świadectwa kwalifikacyjne,

5.3.3.2.

sprawdzić przygotowanie miejsca pracy i przyjąć od dopuszczającego, jeżeli zostało

przygotowane właściwie,

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

9 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

5.3.3.3.

zaznajomić podległych pracowników ze sposobem przygotowania miejsca pracy,

występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i w bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i

metodami bezpiecznego wykonywania pracy oraz oceną ryzyka,

5.3.3.4.

przeprowadzić instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:

imienny podział pracy,

kolejność wykonywanych zadań

5.3.3.5.

zapewnić wykonanie pracy w sposób bezpieczny,

5.3.3.6.

egzekwować od członków zespołu stosowania właściwych środków ochrony

indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz właściwych narzędzi i sprzętu,

5.3.3.7.

nadzorować przestrzeganie przez podległych pracowników przepisów bhp w czasie

wykonywania pracy. Kierujący zespołem ma prawo wyłączyć się z bezpośredniego udziału w

wykonywaniu pracy spełniając funkcje kontrolne, jeżeli zaistnieją szczególne warunki związane

z zachowaniem bezpiecze

ństwa pracy,

5.3.3.8.

powiadomić dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy.

5.3.4.

Kierujący zespołem pracowników nie posiadających kwalifikacji obowiązany jest:

5.3.4.1.

dobrać pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich do wykonania

poleconej pracy,

5.3.4.2.

przeprowadzić instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:

imienny podział pracy,

kolejność wykonywanych zadań

5.3.4.3.

zapewnić wykonanie pracy w sposób bezpieczny,

5.3.4.4,

egzekwować od członków zespołu stosowanie właściwych środków ochrony

indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego oraz właściwych narzędzi i sprzętu,

5.3.4.5,

nadzorować przestrzeganie przez podległych pracowników przepisów bhp w czasie

wykonywania pracy

5.4.

Zespół pracowników wykonujących prace

5.4.1.

Zespół pracowników składa się co najmniej z dwóch osób (z których jedna jest

wyznaczona jako kierująca zespołem), wykonujących określone prace w zakresie konserwacji,

remontów, montażu, kontrolno-pomiarowym urządzeń energetycznych, przy czym kierujący

zespołem pracownicy zespołu posiadają ważne świadectwa kwalifikacyjne, upoważniające do

wykonania prac na określonych urządzeniach lub grupach urządzeń. W pracach zespołu mogą

brać udział osoby nie posiadające świadectw kwalifikacyjnych upoważniających do

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

10 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

wykonywania prac przy urządzeniach energetycznych z tym, że osoby te będą nadzorowane

przez osobę zespołu posiadającą ważne świadectwo kwalifikacyjne tak, aby była całkowita

kontrola ich bezpieczeństwa. Sposób nadzoru ustala kierujący zespołem. Pracownicy zespołu

odpowiadają za wykonywanie prac zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa pracy oraz

zgodnie z poleceniami kierującego zespołem lub nadzorującego.

5.4.2.

Członkowie zespołu pracowników obowiązani są do:

5.4.2.1.

postępowania przy wykonywaniu prac zgodnie z wymogami przepisów i zasad bhp,

5.4.2.2.

używanie przydzielonej im odzieży ochronnej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z

jej przeznaczeniem,

5.4.2.3.

ścisłego przestrzegania uwag i wskazówek udzielonych przez dopuszczającego przy

dopuszczeniu do pracy i instruktażu udzielonego przez kierującego zespołem (nadzorującego,

jeżeli został wyznaczony),

5.4.2.4. nie opuszc

zania miejsca pracy bez zgody kierującego zespołem lub nadzorującego,

jeżeli nadzorujący został wyznaczony. Opuszczenie miejsca pracy przez kierującego lub

nadzorującego jest dozwolone po uprzednim wyprowadzeniu zespołu z miejsca pracy.

5.5.

Obowiązki osób wykonujących prace

5.5.1.Prace gazoniebezpieczne powinny by

ć nadzorowane przez pracowników posiadających

odpowiednie kwalifikacje w zakresie dozoru oraz wykonywane

przez pracowników

posiadaj

ących odpowiednie kwalifikacje w zakresie eksploatacji urządzeń energetycznych,

uzyskane na podstawie przepisów prawa energetycznego

5.5.2. Pracownicy obs

ługujący urządzenia technologiczne powinni:

5.5.2.1. posiada

ć kwalifikacje uzyskane na podstawie przepisów w sprawie szczegółowych

zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmuj

ące się eksploatacją urządzeń,

instalacji i sieci;

5.5.2.2. przed dopuszczeniem do pracy

— zapoznać się z instrukcjami obsługi urządzeń.

5.5.3. Prace gazoniebezpieczne powinny by

ć wykonywane przez co najmniej dwóch

pracowników w celu zapewnienia asekuracji.

5.5.4. W przypadku zagro

żenia wystąpieniem metanu lub niedoboru tlenu, podczas

prowadzenia prac,

w szczególności w wykopach, kanałach, zbiornikach, studzienkach,

zwi

ązanych z remontami i naprawą gazociągów, należy stosować odpowiednie do zagrożeń

środki ochrony indywidualnej i sprzęt służący do asekuracji lub ewakuacji z zagrożonego

obszaru.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

11 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

5.5.5. Przed przyst

ąpieniem do prac w miejscach zagrożonych obecnością gazu ziemnego

nale

ży wykonać pomiary stężenia metanu i stężenia tlenu. Pomiary należy również wykonywać

podczas prowadzenia prac.

5.5.6.

Pracowników wykonujących prace stwarzające zagrożenie powstaniem pożaru

wyposa

ża się w odpowiednie urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice.

5.5.7. Pracownicy przed przyst

ąpieniem do prac w miejscach pracy zagrożonych powstaniem

atmosfery wybuchowej powinni by

ć poinformowani o występujących zagrożeniach i zasadach

bezpiecznego prowadzenia prac.

5.5.8. Pracownicy wykonuj

ący prace gazoniebezpieczne i prace niebezpieczne, w

szczególności w wykopach o głębokości przekraczającej 1,5 m, studzienkach, kanałach,

zbiornikach, obmurowaniach zbiorników, powinni być wyposażeni w szelki bezpieczeństwa

łączone z liną asekuracyjną i asekurowani przez pracowników znajdujących się poza

miejscem wyst

ępowania zagrożeń.

6. PRZYGOTOWANIE MIEJSCA PRACY, WYKONANIE I ZAKOŃCZENIE PRACY.

6.1.

Urządzenia techniczne, instalacje energetyczne lub ich części, przy których będą

prowadzone prace konserwacyjne, remontowe lub modernizacyjne powinny być wyłączone z

ruchu, pozbawione czynników stwarzających zagrożenie i skutecznie zabezpieczone przed ich

przypadkowym uruchomieniem i oznakowane.

6.2.

Prace wewnątrz urządzeń technicznych na instalacjach energetycznych powinny być

wykonywane na polecenie pisemne.

6.3.

Przy wykonywaniu prac spawalniczych wewnątrz urządzeń technicznych i instalacji

energetycznych butle spawalnicze nie mogą znajdować się w ich wnętrzach.

6.4.

Wejście do przestrzeni ograniczonych powinno być poprzedzone kontrolą stężeń gazów i

sprawdzeniem, czy wewnątrz znajduje się odpowiednia ilość tlenu w powietrzu, która winna

wynosić, co najmniej 19,5% i nie więcej niż 22,5%.

6.5.

Podczas wykonywania prac w trudnych warunkach, a w szczególności przy zakładaniu

zaślepek oraz rozkręcaniu rurociągów, w których mogą znajdować się mieszaniny różnych

czynników, należy zastosować odzież roboczą ochronną oraz sprzęt ochronny odpowiedni dla

danych prac (przyłbice, okulary, kaski osłony, rękawice i sprzęt ochrony dróg oddechowych).

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

12 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

6.6.

Miejsce pracy powinno być oznaczone, zabezpieczone i oświetlone.

6.7.

Każdy pracownik jest obowiązany przerwać pracę, jeżeli stwierdzi, że nie ma możliwości

bezpiecznego jej wykonania.

6.8.

Przy pracach wewnątrz urządzeń, w których występują szczególne warunki środowiskowe

należy używać przenośnego sprzętu oświetleniowego i narzędzi zasilanych napięciem

bezpiecznym nie wyższym niż 25V. Zezwala się na stosowanie sprzętu oświetleniowego i

narzędzi na napięcie znamionowe wyższe niż 25V w wykonaniu specjalnym, dopuszczonych do

prac w tych warunkach.

6.9.Przygotowanie miejsca pracy i dopuszczenie do pracy

dokonuje osoba pełniąca funkcje

dopuszczającego określona w poleceniu pisemnym. Przygotowanie miejsca pracy dla prac

wykonywanych przy urządzeniach i instalacjach energetycznych wyłączonych z pod napięcia

polega na:

6.9.1.

uzyskaniu zezwolenia na rozpoczęcie przygotowania miejsca pracy od koordynującego,

jeżeli został on wyznaczony lub od osoby sprawującej dozór nad eksploatacją danego

urządzenia,

6.9.2.

uzyskaniu od koordynującego potwierdzenia o wykonaniu niezbędnych zabezpieczeń w

tym źródła i miejsca zgromadzenia niebezpiecznej energii.

6.9.3.

założeniu ogrodzeń i osłon w miejscu pracy, stosownie do występujących potrzeb.

6,9,4. oznaczeniu miejsca pracy i wywieszenia tablic ostrzegawczych

– w tym również miejsca

zdalnego sterowania napędami wyłączonych urządzeń.

6.9.5.

założeniu zaślepek na odłączonych instalacjach, zabezpieczeniu pokręteł zaworów,

przeparowaniu instalacji i urządzeń odstawianych do remontu..

6.9.6.

przy wykonywaniu czynności związanych z przygotowaniem miejsca pracy może brać

udział, pod nadzorem dopuszczającego, członek zespołu, który będzie wykonywał pracę, jeżeli

jest pracownikiem uprawnionym.

G6.9.7.

sprawdzeniu przygotowania miejsca pracy przez dopuszczającego i kierującego

zespołem pracowników lub nadzorującego.

6.9.8. potwierdzeni

u dopuszczenia do pracy podpisami w odpowiednich rubrykach dwóch

egzemplarzy polecenia pisemnego. Oryginał polecenia pisemnego powinien być przekazany

kierownikowi robót lub nadzorującemu, a kopia polecenia powinna pozostać u

dopuszczającego.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

13 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

6.10.Wykony

wanie i zakończenie pracy na polecenie pisemne.

6.10.1.Przy wykonywaniu prac na poleceni jest zabronione:

6.10.1.1.

rozszerzenie pracy poza zakres i miejsce określone w poleceniu,

6.10.1.2.

po przerwaniu pracy wykonywanej na polecenie, jej wznowienie może nastąpić po

ponownym dopuszczeniu do pracy ( w poleceniu ten fakt powinien być odnotowany lub

wystawione nowe polecenie pisemne). Nie wymaga się nowego dopuszczenia po przerwie

jeżeli zespół pracowników nie opuścił miejsca pracy.

6.10.1.3.

kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący, przed wznowieniem pracy, po

przerwie nie wymagającej ponownego dopuszczenia, jest zobowiązany dokonać dokładnego

sprawdzenia zabezpieczenia miejsca pracy.

6,10,1,4,

zakończenie pracy na polecenie następuje, jeżeli cały zakres prac przewidziany

poleceniem został w pełni wykonany.

6.10.2.P

o zakończeniu prac kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący jest

zobowiązany:

6.10.2.1.

zapewnić usunięcie materiałów, narzędzi, sprzętu oraz uprzątnąć miejsce pracy.

6.10.2.2. wyprowadz

ić zespół pracowników z miejsca pracy,

6.10.2.3.

powiadomić dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy, a przypadku

wykonywania pracy na polecenie pisemne przekazać to polecenie dopuszczającemu po

uprzednim podpisaniu,

6.10.3.D

opuszczający do pracy jest obowiązany:

6.10.3.1.

sprawdzić i potwierdzić zakończenie pracy,

6.10.3.2.

czytelnie podpisać polecenie pisemne ( jeżeli zostało wystawione).

6.10.3.3.

zlikwidować miejsce pracy, przez usunięcie technicznych środków zabezpieczających

użytych do jego przygotowania,

6.10.3.4.

przygotować urządzenia do ruchu i powiadomić o tym koordynującego albo inną

osobę sprawującą aktualnie dozór nad eksploatacją danych urządzeń i instalacji

energetycznych.

6.10.3.5.

w czynnościach związanych likwidacją miejsca pracy mogą brać udział pod nadzorem

dopuszczającego, kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych i członkowie zespołu.

6.10.4.K

oordynujący zezwala na uruchomienie urządzenia lub instalacji energetycznej, przy

której była wykonywana praca, po otrzymaniu informacji od dopuszczającego o gotowości do

ruchu.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

14 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

7.0.

ZASADY STOSOWANIA SPRZĘTU OCHRONNEGO W STREFACH

GAZONIEBEZPIECZNYCH.

7.1. Z

a roboczy i ewakuacyjny sprzęt ochronny dróg oddechowych odpowiedzialni są

kierownicy komórek organizacyjnych i wyznaczeni pracownicy.

7.2. D

o prac w zależności od rodzaju czynnika, występującego stężenia można stosować

następujące ochrony dróg oddechowych:

7.2.1. aparaty tlenowe,

7.2.2.

aparaty izolujące powietrzne nadciśnieniowe,

7.2.3.

aparaty wężowe doprowadzeniem świeżego powietrza,

7.2.4. aparaty tlenowe ucieczkowe,

7.2.5.

pochłaniacze ucieczkowe tlenku węgla,

7.2.6.

pochłaniacze wielogodzinne CO ( różnych typów),

np. typ P -

23, stężenie gazu do 1% czas dział, 5 godzin

typ 804 stężenie gazu do 1% czas dział, 3,5 godziny

7.2.7.

pochłaniacze wielo-gazowe różnych typów

np. typ A2B2E2K2, stężenie NH

max do 0,5%

Uwaga: pochłaniacze wielo-gazowe chronią przed różnymi gazami za wyjątkiem tlenku

węgla.

Pochłaniaczy nie należy stosować w pomieszczeniach ciasnych, słabo wentylowanych jak:

kotły, kanały, studzienki.

Używanie do prac gazowych pochłaniaczy ucieczkowych jest zabronione.

7.3. P

racownicy wykonujący prace w strefach zagrożenia gazowego, wybuchem, i

przestrzeniach ograniczonych muszą być wyposażeni w indywidualne detektory gazowe.

7.4.

Progi alarmowe detektorów gazów przedstawia poniższa tabelka:

Rodzaj zagrożenia

gazowego

I próg alarmowy

II próg alarmowy

Gazy palne

10% DGW (LEL)

20% DGW (LEL)

Tlenek węgla

20 ppm

100 ppm

Siarkowodór

5 ppm

10 ppm

Tlen

19,5%

22,5%

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

15 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

8. ZASADY ORGANIZACYJNE W PRZYPADKU ZLECANIA PRAC FIRMOM

ZEWNĘTRZNYM.

W przypadku zlecania prac remontowych czy eksploatacyjnych

przy urządzeniach i instalacjach

energetycznych firmom

zewnętrznym należy przestrzegać następujących zasad:

8.1.

Wystawianie poleceń dla pracowników firm zewnętrznych wykonujących prace na

terenie danego

zakładu należy do obowiązków dozoru tego zakładu.

8.2.

Poleceniodawca wystawia pisemne „Plecenie wykonania pracy” dla kierującego

zespołem firmy zewnętrznej na podstawie protokołu uzgodnień. Kwalifikacje pracowników

powinny być dostosowane do określonych zadań związanych z wykonaniem pracy.

8.3.

Wydanie zezwolenia na przygotowanie miejsca pracy i dopuszczenie do pracy należy

do obowiązków dozoru zakładu zlecającego prace. W okresie wykonywania prac

rozruchowych obowiązek ten spoczywa na wykonawcy rozruchu.

8.4.

Poleceniodawca

lub dopuszczający zobowiązany jest do poinformowania kierującego

zespołem pracowników lub nadzorującego o warunkach, na jakich ma być wykonywana

praca, zgodnie z postanowieniami niniejszego dokumentu przed przekazaniem

„Polecenia

wykonania pracy”,

8.5.

Przy dopuszczeniu do pracy dopuszczający zaznajamia kierującego zespołem

pracowników lub nadzorującego oraz pracowników zespołu z urządzeniami i warunkami w

miejscu pracy.

8.6.

Kierujący zespołem lub nadzorujący zobowiązany jest do udzielenia członkom zespołu

instruktażu o warunkach wykonania pracy na „Polecenie wykonania pracy” przed jej

rozpoczęciem.

8.7.

Kie

rujący zespołem lub nadzorujący potwierdza fakt zaznajomienia się z warunkami

pracy złożeniem podpisu w poleceniu i dzienniku budowy. Przy pracy na polecenie pisemne

podpis kierującego zespołem lub nadzorującego stwierdzający przyjęcie miejsca pracy jest

równoznaczny z potwierdzeniem zaznajomienia się i sprawdzenia, zrozumienia przez

pracowników zespołu warunków w miejscu pracy.

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

16 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

9. PIERWSZA POMOC W SYTUACJACH AWARYJNYCH.

Najważniejszą rzeczą przy zatruciach gazowych jest odizolowanie poszkodowanego i

przerwania działania substancji toksycznej, tj. usunięcie poszkodowanego z miejsca narażenia.

Taka sama zasada obowiązuje w przypadku wystąpienia na stanowisku tzw. „głodu tlenowego”.

Właściwe i natychmiastowe udzielenie pierwszej pomocy może być decydującym czynnikiem w

uratowaniu zdrowia lub życia człowieka, ponieważ pomoc lekarska może być udzielona z

pewnym opóźnieniem. W przypadku zaobserwowania oznak zatrucia (ból głowy, osłabienie,

duszność, wymioty, omdlenie) poszkodowanego należy wyprowadzić/wynieść na świeże

powietrze i wezwać pomoc.

Sprawdzić należy czy u poszkodowanego są zachowane podstawowe czynności życiowe tj. czy

poszkodowany oddycha i czy pracuje serce.

W razie potrzeby przystąpić należy do reanimacji krążeniowo-oddechowej, Okryć

poszkodo

wanego w celu podtrzymania temperatury ciała.

9.1 Postępowanie w sytuacjach awaryjnych

Wszystkie powstałe nieszczelności na instalacjach, sieciach i urządzeniach gazowych muszą

być natychmiast usuwane

9.1.2 W przypadku wystąpienia nieszczelności większych, stwarzających zagrożenie

wypadkowe np. pęknięcie rurociągu, należy:

9.1.2.1.

usunąć wszystkich pracowników ze strefy zagrożonej oraz zabronić używania ognia,

teren ogrodzić i odpowiednio oznakować, prowadzić ciągłą kontrolę stężeń poprzez

wystawienie

posterunków,

9.1.2.2.

zlokalizować miejsce uchodzenia gazu lub innego czynnika trującego,

9.1.2.3.

w przypadku zapalenia się ulatniającego gazu należy utrzymywać nadciśnienie gazu,

do jego całkowitego ugaszenia,

9.1.2.4.

wyłączyć z ruchu instalację, sieć lub urządzenie gazowe, zasilane z uszkodzonego

rurociągu,

9.1.2.5.

odciąć dopływ gazu lub medium technologicznego do uszkodzonego rurociągu przez

zamknięcie zasuwy na dopływie. O ile zasuwa znajduje się w miejscu zagazowanym lub w

obszarze, w którym występują pary trujące lub palne, armaturę należy zamknąć w sprzęcie

ochrony dróg oddechowych,

9.1.2.6

zawiadomić przełożonego oraz służby ratownicze,

Systemy zarządzania jakością, środowiskowego i BHP

ZI – 22

Wydanie

I n s t r u k c j a

p r a c w y k o n y w a n y c h w s t r e f a c h

z a g r o ż e n i a g a z o w e g o

Strona/Stron

17 z 17

Zakres normy

EN ISO 9001: 2008
EN ISO 14001: 2004

PN-N 18001:2004

9.1.2.7

małe nieszczelności niewymagające zaślepiania rurociągów, można usunąć doraźnie

np. przy pomocy op

asek, taśm, kołków drewnianych itp., przy zachowaniu odpowiednich

środków bezpieczeństwa,

9.1.2.8

w przypadku zlikwidowania nieszczelności środkami doraźnymi należy w jak

najkrótszym czasie usunąć nieszczelności.