214 Rozporz dzenie Rady Ministr w w sprawie post powania o wiadczenia emerytalno rentowe i zasad wyp aty tych wiadcze

brzmienie od 2007-11-14

Rozporz

dzenie Rady Ministrów w sprawie post

powania o

wiadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych

wiadcze

z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U. Nr 10, poz. 49)

Na podstawie art. 89 ust. 3, art. 94 i art. 105 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267) zarz

dza si

co nast

puje:

Rozdział 1. Przepisy ogólne

§ 1. [Zakres regulacji] Przepisy rozporz

dzenia stosuje si

w post

powaniu o

wiadczenia i przy

wypłacie

wiadcze

przewidzianych w ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym

pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267), zwanej dalej "ustaw

§ 2. [Organy rentowe] Organami rentowymi s

1) oddziały Zakładu Ubezpiecze

Społecznych, zwane dalej "oddziałami ZUS",

2) inspektoraty oddziałów ZUS, zwane dalej "inspektoratami",
3) Biuro Rent Zagranicznych Zakładu Ubezpiecze

Społecznych, zwane dalej "Biurem Rent

Zagranicznych".

Rozdział 2. Informowanie i przyjmowanie wniosków o

wiadczenia

§ 3. [Obowi

zki organów rentowych] Organy rentowe s

obowi

zane do informowania o warunkach i

dowodach wymaganych do uzyskania

wiadcze

emerytalno-rentowych oraz do udzielania pomocy przy

ubieganiu si

o te

wiadczenia.

§ 4. [Wszcz

cie post

powania] 1. Post

powanie w sprawie

wiadcze

emerytalno-rentowych

wszczyna si

na podstawie wniosku zgłoszonego przez osob

zainteresowan

lub jej pełnomocnika.

2. Za wniosek uwa

a si

zgłoszone na pi

mie lub ustnie do protokołu

żą

danie przyznania

wiadczenia,

jak równie

wznowienia post

powania w sprawie ju

rozstrzygni

tej prawomocn

decyzj

; wniosek o

wznowienie post

powania mo

e by

zgłoszony wył

cznie na pi

mie.

3. Wniosek powinien zawiera

: imi

i nazwisko zainteresowanego, dat

jego urodzenia, miejsce

zamieszkania, wskazanie rodzaju

wiadczenia, o które si

ubiega, oraz podpis osoby uprawnionej do

zgłoszenia wniosku. Do wniosku powinny by

doł

czone - w zale

ci od rodzaju

żą

danych

wiadcze

odpowiednie dokumenty lub o

wiadczenia stwierdzaj

ce okoliczno

ci uzasadniaj

ce przyznanie tego

wiadczenia.

§ 5. [Pełnomocnictwo] 1. Pełnomocnikiem zainteresowanego mo

e by

da osoba fizyczna, która

nie jest ograniczona w zdolno

ci do czynno

ci prawnych, je

eli działa na podstawie pełnomocnictwa.

2. Za pełnomocnika zainteresowanego uwa

a si

równie

członka najbli

szej rodziny pozostaj

cego we

wspólnym gospodarstwie domowym albo opiekuna społecznego, przedstawiciela zakładu pracy,
organizacji zwi

zkowej lub instancji zwi

zkowej, wła

ciwego organu wojskowego, zwi

zku inwalidów,

emerytów i rencistów, je

eli działaj

oni za zgod

zainteresowanego.

3. Pełnomocnictwo (ust. 1) lub zgoda (ust. 2) powinny by

udzielone przez zainteresowanego na pi

mie

lub podane do protokołu.
4. Pełnomocnik mo

e działa

w imieniu zainteresowanego, je

eli sprawa nie wymaga osobistego

działania zainteresowanego.

§ 6. [Przyjmowanie wniosków o emerytury i renty] 1.

[1]

Wnioski o emerytury i renty inwalidzkie

przyjmuj

1) od pracowników uspołecznionych zakładów pracy - te zakłady pracy,
2) od pracowników nie uspołecznionych zakładów pracy oraz od osób nie b

cych pracownikami,

a tak

e od osób nie pozostaj

cych w stosunku pracy - oddziały ZUS, inspektoraty i punkty

informacyjne ZUS, wła

ciwe ze wzgl

du na miejsce stałego pobytu wnioskodawcy.

3) od osób pozbawionych wolno

ci - zakłady karne lub areszty

ledcze.

[2]

Wnioski o renty rodzinne po pracownikach przyjmuj

1) uspołecznione zakłady pracy, je

eli

mier

pracownika nast

piła w czasie trwania stosunku

pracy lub w ci

gu roku po jego ustaniu,

2) oddziały, inspektoraty i punkty informacyjne ZUS wła

ciwe ze wzgl

du na miejsce stałego

pobytu wnioskodawcy - w pozostałych wypadkach.

3. Wnioski o renty rodzinne po emerytach i rencistach przyjmuj

oddziały oraz inspektoraty ZUS wła

ciwe

ze wzgl

du na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

4. Wnioski o

wiadczenia zgłaszane przez osoby maj

ce stałe miejsce zamieszkania za granic

, a tak

wnioski od osób, które legitymuj

wył

cznie okresami pracy za granic

- przyjmuje Biuro Rent

Zagranicznych, je

eli odr

bne przepisy nie przewiduj

post

powania emerytalno-rentowego bezpo

rednio

w oddziałach ZUS.

§ 7. [Inne wnioski] Wnioski o:

1) wznowienie post

powania zako

czonego decyzj

prawomocn

2) ponowne ustalenie wysoko

wiadcze

lub o zmian

wiadcze

3) przyznanie wzrostu

wiadczenia lub dodatku do pobieranego

wiadczenia,

4) podj

cie lub wznowienie wypłaty

wiadczenia,

5) przyznanie zasiłku pogrzebowego,

przyjmuj

organy rentowe, które wydały decyzj

lub które wypłacaj

wiadczenia.

§ 8. [Kompletowanie dowodów] Uspołecznione zakłady pracy, do których zgłoszono wniosek,
kompletuj

dowody niezb

dne do usta lenia prawa do

wiadcze

oraz ich wysoko

ci.

§ 9. [Data zgłoszenia wniosku] 1.

[3]

Za dat

zgłoszenia wniosku przyjmuje si

dat

zło

enia wniosku

na pi

mie w organie rentowym lub dat

ustnego zgłoszenia wniosku do protokołu w organie rentowym, a

tak

e dat

sporz

dzenia wniosku przez zakład pracy, zakład karny lub areszt

ledczy uprawniony do

przyjmowania wniosków o emerytury i renty, a w razie przesłania wniosku za po

rednictwem poczty - dat

nadania wniosku w polskim urz

dzie pocztowo-telekomunikacyjnym.

2. Za dat

zgłoszenia wniosku uwa

a si

równie

dat

zło

enia (wysłania) wniosku w innych organach

okre

lone w § 2, je

eli do wła

ciwo

ci tych organów nale

żą

sprawy

wiadcze

emerytalno-rentowych,

a tak

e dat

zło

enia go w polskim urz

dzie konsularnym.

Rozdział 3. Dokumentacja wniosków o

wiadczenia

§ 10. [Dokumenty do emerytury lub renty] 1. Osoba ubiegaj

ca si

o emerytur

lub rent

inwalidzk

powinna przedstawi

dokumenty stwierdzaj

ce:

1) dat

urodzenia.

2) okresy zatrudnienia uzasadniaj

ce prawo do

wiadcze

i ich wysoko

ść

3) istnienie inwalidztwa, je

eli przyznanie emerytury jest uzale

nione od zaliczenia do jednej z grup

inwalidów, a w razie ubiegania si

o rent

inwalidzk

- w ka

dym wypadku,

4) wysoko

ść

zarobku stanowi

cego podstaw

wymiaru

wiadcze

[4]

Osoba, o której mowa w ust. 1, powinna ponadto przedstawi

wiadczenie, czy jest zatrudniona w

pełnym wymiarze czasu pracy.

§ 11. [Dokumenty do renty rodzinnej] 1. Osoba ubiegaj

ca si

o przyznanie renty rodzinnej powinna

przedstawi

dokumenty stwierdzaj

ce:

1) dat

urodzenia osoby, po której ma by

przyznana renta rodzinna,

2) dat

zgonu pracownika lub rencisty,

3) dat

zawarcia zwi

zku mał

skiego - w razie ubiegania si

o rent

rodzinn

po mał

onku,

4) swoj

dat

urodzenia,

5) okres zatrudnienia zmarłego uzasadniaj

cy prawo do renty i jej wysoko

ść

6) istnienie inwalidztwa, je

eli przyznanie renty jest uzale

nione od zaliczenia do jednej z grup

inwalidów,

7) wysoko

ść

zarobku stanowi

cego podstaw

wymiaru renty,

8) posiadanie - w razie ubiegania si

o rent

rodzinn

po mał

onku - prawa do alimentów

ustalonego wyrokiem lub ugod

dow

w stosunku do mał

onka, po którym ubiega si

przyznanie renty, je

eli w chwili

mierci mał

onka nie istniała wspólno

ść

mał

ska.

[5]

Osoba, o której mowa w ust. 1, powinna ponadto przedstawi

wiadczenia:

1) czy istniała wspólno

ść

mał

ska - w razie ubiegania si

o rent

rodzinn

po mał

onku,

2) czy jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy.

3. Je

eli wniosek dotyczy renty rodzinnej po emerycie lub renci

cie, okoliczno

ci, na które dowody

znajduj

w aktach rentowych zmarłego, organ rentowy ustala na podstawie tych akt.

§ 12. [Dokumenty wymagane od dzieci] 1.

[6]

Dzieci własne, dzieci drugiego mał

onka oraz dzieci

przysposobione ubiegaj

ce si

o rent

rodzinn

powinny przedstawi

1) dokumenty stwierdzaj

ce: a) okoliczno

ci okre

lone w § 11 ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5 i 7,

b) fakt ucz

szczania do szkoły, je

eli uko

czyły 16 lat,

c) istnienie inwalidztwa, je

eli przyznanie renty jest uzale

nione od zaliczenia do I lub II

grupy inwalidów.

2) o

wiadczenie, czy korzystaj

z funduszy publicznych i czy s

zatrudnione w pełnym wymiarze

czasu pracy.

2. Dzieci przyj

te na wychowanie i utrzymanie: wnuki, rodze

stwo i inne dzieci ubiegaj

ce si

przyznanie renty rodzinnej powinny ponadto przedstawi

poza dokumentami i o

wiadczeniami

wymienionymi w ust. 1 o

wiadczenia wykazuj

ce,

1) zostały wzi

te na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed

mierci

pracownika,

emeryta lub rencisty, chyba

mier

była nast

pstwem wypadku,

2) nie maj

prawa do renty po rodzicach, a gdy rodzice

- nie mog

zapewni

im utrzymania,

albo

e pracownik, emeryt lub rencista był opiekunem ustanowionym przez s

3. Przepis § 11 ust. 3 stosuje si

odpowiednio.

§ 13. [Dokumenty wymagane od rodziców] 1.

[7]

Rodzice ubiegaj

cy si

o rent

rodzinn

powinni

przedstawi

1) dokumenty stwierdzaj

ce okoliczno

ci okre

lone w § 11 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-7 oraz

2) o

wiadczenie na okoliczno

ść

e pracownik, emeryt lub rencista bezpo

rednio przed

mierci

przyczyniał si

do ich utrzymania, a tak

e nie s

zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy.

2. Przepis § 11 ust. 3 stosuje si

odpowiednio.

§ 14. [Dokumenty do dodatków rodzinnych] 1. Osoba ubiegaj

ca si

o dodatki rodzinne dla dzieci -

do emerytury lub renty - powinna przedstawi

1) dokumenty stwierdzaj

ce dat

urodzenia dzieci, a je

eli uko

czyły 16 lat - równie

fakt ich

ucz

szczania do szkoły,

2) o

wiadczenie, czy dzieci korzystaj

wiadcze

z funduszów publicznych oraz czy pobieraj

zasiłki lub dodatki z innych tytułów.

2. Przepis § 11 ust. 3 stosuje si

odpowiednio.

§ 15. [Dokumenty wymagane od mał

onka] 1. Mał

onek ubiegaj

cy si

o dodatek rodzinny dla

ony

powinien przedstawi

1) dokumenty stwierdzaj

ce dat

zawarcia zwi

zku mał

skiego i dat

urodzenia

ony,

2) o

wiadczenie o: a) pozostawaniu

ony na jego utrzymaniu,

b) wychowywaniu przez

co najmniej jednego dziecka do lat 18, na które przysługuje

dodatek, je

eli nie uko

czyła 50 lat ani nie jest inwalid

c) niepobieraniu na

zasiłku lub dodatku rodzinnego z innego

ródła.

2. Przepis ust. 1 stosuje si

odpowiednio do

ony ubiegaj

cej si

o przyznanie dodatku rodzinnego dla

ęż

a, z tym

e zamiast o

wiadczenia o wychowywaniu dziecka do lat 18 (ust. 1 pkt 2 lit. b) powinna

przedstawi

dowody wskazuj

ce na inwalidztwo m

ęż

a, je

eli nie osi

ł 65 lat.

§ 16. [Dokumenty do dodatku piel

gnacyjnego] Osoba ubiegaj

ca si

o dodatek piel

gnacyjny do

emerytury lub renty z tytułu inwalidztwa powinna przedstawi

wiadczenie o stanie zdrowia wystawione

przez zakład społeczny słu

by zdrowia.

§ 17. [Dokumenty do zasiłku pogrzebowego] 1. Osoba ubiegaj

ca si

o zasiłek pogrzebowy z tytułu

mierci osoby pobieraj

cej emerytur

, rent

inwalidzk

lub rent

rodzinn

powinna przedstawi

dokumenty stwierdzaj

ce:

1) dat

zgonu rencisty,

2) fakt pokrycia kosztów pogrzebu (rachunek kosztów pogrzebu),
3) fakt pobierania emerytury lub renty (odcinek ostatniego pocztowego przekazu, którym przesłano

emerytur

lub rent

), je

eli

wiadczenia te były pobierane za po

rednictwem innego organu

rentowego ni

ten, w którym ubiega si

o zasiłek pogrzebowy.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, powinna ponadto zło

wiadczenie,

e nie pobrała z tytułu

zatrudnienia zasiłku pogrzebowego.
3. Emeryt lub rencista ubiegaj

cy si

o zasiłek pogrzebowy z tytułu

mierci członka rodziny powinien

przedstawi

odpowiednie dokumenty stwierdzaj

ce okoliczno

ci, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, i dat

zgonu członka rodziny oraz o

wiadczenie, o którym mowa w ust. 2.

Rozdział 4.

rodki dowodowe

§ 18. [Za

wiadczenia] 1. Dat

urodzenia, dat

zawarcia zwi

zku mał

skiego, dat

zgonu, stopie

pokrewie

stwa oraz fakt przysposobienia ustala zakład pracy lub organ rentowy przyjmuj

ce wniosek na

podstawie dowodu osobistego (tymczasowego za

wiadczenia to

samo

ci) albo wyci

gu z akt stanu

cywilnego, sporz

dzaj

c odpowiedni

notatk

lub odpis do akt.

2. W razie nadesłania wniosku o

wiadczenia za po

rednictwem poczty, zainteresowany jest obowi

zany

doł

czy

niezb

dne wyci

gi z akt stanu cywilnego, które po wykorzystaniu podlegaj

zwrotowi przy

dor

czeniu decyzji załatwiaj

cej wniosek.

§ 19. [O

wiadczenia zainteresowanych] 1.

[8]

wiadczenia zainteresowanych stanowi

rodek

dowodowy do stwierdzenia nast

puj

cych okoliczno

ci:

1) (skre

lono)

2) pozostawania wdowy lub wdowca ubiegaj

cych si

o rent

rodzinn

we wspólno

ci mał

skiej

do chwili

mierci mał

onka,

3) pozostawania wdowy, wdowca lub rodziców na utrzymaniu zmarłego przed jego

mierci

4) pozostawania na utrzymaniu zmarłego wnuków, rodze

stwa i innych dzieci przyj

tych na

wychowanie i utrzymanie przed jego

mierci

; o

wiadczenie powinno stwierdzi

, czy i jak długo

dzieci były wychowywane i utrzymywane przez zmarłego, czy

rodzice dziecka (jedno z

rodziców) i dlaczego nie mog

zapewni

mu utrzymania; je

eli zmarły był przed

mierci

ustanowiony opiekunem dzieci, zamiast o

wiadczenia jest wymagane przedstawienie

odpowiedniego postanowienia s

du,

5) niekorzystania przez dziecko, wnuka lub rodze

stwo ze

wiadcze

z funduszów publicznych w

rozumieniu przepisów w sprawie zawieszania prawa do renty rodzinnej w czasie korzystania z
niektórych

wiadcze

z funduszów publicznych.

6) niepobierania przez osoby ubiegaj

ce si

o przyznanie do emerytury lub renty dodatku dla

mał

onka i dodatku rodzinnego dla dzieci - zasiłków rodzinnych lub dodatków z innych

ródeł,

7) niepobrania zasiłku pogrzebowego z innego tytułu.

2. W imieniu osób małoletnich o

wiadczenia składaj

ich rodzice lub opiekunowie.

3. Ka

de o

wiadczenie powinno zawiera

stwierdzenie,

e zostało zło

one ze

wiadomo

odpowiedzialno

ci za składanie nieprawdziwych zezna

, oraz podpis składaj

cego o

wiadczenie.

§ 20. [Wysoko

ść

zarobków]

[9]

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym wysoko

ść

zarobku lub dochodu

stanowi

cego podstaw

wymiaru emerytury lub renty s

1) dla pracowników - za

wiadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez

Zakład Ubezpiecze

Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawieraj

ca wpisy

dotycz

ce okresów zatrudnienia i wysoko

ci osi

ganych zarobków,

2) dla adwokatów członków zespołu adwokackiego - za

wiadczenie zespołu adwokackiego,

3) dla osób ubiegaj

cych si

o przyznanie renty z tytułu wyczynowego uprawiania sportu -

wiadczenie wła

ciwych organizacji sportowych, które przyznały i wypłacały stypendium

sportowe,

4) dla osób pozbawionych wolno

ci - za

wiadczenie zakładu karnego lub aresztu

ledczego według

wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpiecze

Społecznych.

§ 21. [Okresy zatrudnienia] 1.

rodkiem dowodowym, stwierdzaj

cym okresy zatrudnienia, s

pisemne za

wiadczenia zakładów pracy wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz

legitymacje ubezpieczeniowe, a tak

e inne dowody z przebiegu ubezpieczenia.

2. Za

wiadczenie zakładu pracy powinno w szczególno

ci zawiera

imi

i nazwisko osoby, której

dotyczy, dat

podj

cia i ustania zatrudnienia oraz rodzaj wykonywanej czynno

ci.

3. Za

wiadczenia wydane przed dniem 1 grudnia 1958 r. s

rodkiem dowodowym, chocia

by nie

odpowiadały wszystkim warunkom okre

lonym w ust. 2, je

eli nie ma w

tpliwo

ci co do ich

autentyczno

ci.

4. Je

eli pracownik ubiega si

o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnych

warunkach lub w szczególnym charakterze, za

wiadczenie zakładu pracy powinno stwierdza

charakter i

stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczno

ci, od których jest uzale

nione

przyznanie takiej emerytury lub renty.
5.

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym okresy zatrudnienia mog

równie

legitymacje słu

bowe,

legitymacje zwi

zków zawodowych, umowy o prac

, wpisy w dowodach osobistych oraz pisma kierowane

przez zakłady pracy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu,
anga

owaniu, zwolnieniu, wyró

nieniu, udzieleniu urlopu).

§ 22. [Okresy zatrudnienia]

[10]

Okresy zatrudnienia mog

udowodnione zeznaniami

wiadków,

gdy zainteresowany wyka

e nie mo

e przedstawi

wiadczenia zakładu pracy. Zeznania

wiadków

przedstawia osoba ubiegaj

ca si

o przyznanie

wiadczenia.

§ 23. [Okresy równorz

dne]

[11]

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym okresy równorz

dne z

okresami zatrudnienia s

wiadczenia zakładów pracy, wła

ciwych organów, urz

dów i organizacji lub

inne dokumenty.
2. Za

wiadczenie wła

ciwego organu resortu sprawiedliwo

ci, z zastrze

eniem ust. 3, jest

rodkiem

dowodowym stwierdzaj

cym okresy:

1) pracy wykonywanej - w wymiarze czasu pracy nie ni

szym ni

połowa obowi

zuj

cego

pracownika w danym zawodzie - w czasie odbywania kary pozbawienia wolno

ci, kary aresztu

wojskowego, kary aresztu za wykroczenie oraz w czasie tymczasowego aresztowania,

2) pobytu w wi

zieniu z przyczyn politycznych na obszarze Pa

stwa Polskiego lub Zwi

zku

Socjalistycznych Republik Radzieckich,

3) niesłusznego pozbawienia wolno

ci.

3. Okresy, o których mowa w ust. 2 pkt 1, mog

udowodnione zeznaniami

wiadków, gdy

zainteresowany wyka

e nie mo

e przedstawi

wiadczenia wła

ciwego organu resortu

sprawiedliwo

ci z powodu zniszczenia dokumentów w zwi

zku z upływem okresu ich przechowywania.

4. Okres pobytu w wi

zieniu z przyczyn politycznych na obszarze Zwi

zku Socjalistycznych Republik

Radzieckich mo

e by

udowodniony wszelkimi dokumentami na pi

mie lub zeznaniami

wiadków.

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym okres internowania na podstawie dekretu z dnia 12 grudnia

1981 r. o stanie wojennym (Dz.U. Nr 29, poz. 154, z 1982 r. Nr 3, poz. 18 i z 1989 r. Nr 34, poz. 178) jest
za

wiadczenie wła

ciwego organu wydaj

cego decyzj

o internowaniu i o uchyleniu internowania.

§ 24. [Okresy zaliczalne]

[12]

[13]

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym okresy zaliczalne do okresów

zatrudnienia s

dokumenty, a zwłaszcza:

1) orzeczenie komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia uprawniaj

ce do przyznania

zwi

kszonego zasiłku rodzinnego na dziecko lub dodatku piel

gnacyjnego oraz o

wiadczenie

zainteresowanego - co do przerwy w pracy spowodowanej konieczno

sprawowania osobistej

opieki nad dzieckiem lub osob

uprawnion

do dodatku piel

gnacyjnego,

2) za

wiadczenie wła

ciwych organów administracji szkolnej co do okresu nauki w szkole

ponadpodstawowej i studiów doktoranckich,

3) ksi

ąż

eczka wojskowa lub za

wiadczenie wła

ciwych organów co do okresów słu

by wojskowej,

pobytu w niewoli lub w obozach dla internowanych

ołnierzy,

4) za

wiadczenie organizacji lub organu uprawnionych na podstawie przepisów o szczególnych

uprawnieniach kombatantów do wydawania dokumentów o uprawnieniach kombatanckich,

5) wszelkie dokumenty stwierdzaj

ce wykonywanie pracy przymusowej w czasie od dnia 1

wrze

nia 1939 r.

6) za

wiadczenia organów wła

ciwych do spraw zatrudnienia (po

rednictwa pracy), a tak

e inne

dowody, z których w sposób niew

tpliwy wynika fakt i okres pozostawania bez pracy,

7) za

wiadczenie rady adwokackiej co do okresu wykonywania zawodu adwokackiego poza

zespołami przed dniem 31 grudnia 1964 r.,

8) za

wiadczenie uspołecznionego zakładu pracy stwierdzaj

ce okresy pracy uzasadniaj

obowi

zek ubezpieczenia albo wykaz zarobków co do okresu pracy nakładczej,

9) za

wiadczenie uspołecznionego zakładu pracy albo dowody ubezpieczenia społecznego co do

okresu działalno

ci zawodowej obj

tej odr

bnymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym lub o

zaopatrzeniu emerytalnym.

10) za

wiadczenie wła

ciwych organów wojskowych stwierdzaj

ce zaokr

towanie marynarzy

polskich w charakterze członków załogi na statku bandery własnej lub bandery koalicyjnej,
przeznaczonym do działa

wojennych w okresie wojny 1939-1945 r.

2. Okresy, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 10, mog

udowodnione zeznaniami

wiadków.

§ 25. [Szkolenie wdowy]

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym fakt uczestniczenia wdowy w

zorganizowanym szkoleniu jest za

wiadczenie wła

ciwego zakładu, instytucji lub organizacji prowadz

cej

to szkolenie.

§ 26. [Odznaczenie]

rodkiem dowodowym stwierdzaj

cym odznaczenie jest dokument jego nadania.

§ 27. [Zeznania

wiadka] 1.

wiadek mo

e zło

zeznania w formie pisemnej lub ustnie do protokołu

w organie rentowym albo w uspołecznionym zakładzie pracy uprawnionym do przyjmowania wniosków o
emerytury lub renty.
2. Zeznanie powinno zawiera

w szczególno

ci:

1) imi

i nazwisko, dat

urodzenia, adres

wiadka oraz jego miejsce pracy (nazw

zakładu pracy) i

wykonywany zawód,

2) stwierdzenie, czy i jaki stosunek pokrewie

stwa lub powinowactwa ł

czy

wiadka z

zainteresowanym,

3) stwierdzenie,

e zostało zło

one ze

wiadomo

odpowiedzialno

ci za składanie

nieprawdziwych zezna

4) dane dotycz

ce okresów i charakteru zatrudnienia zainteresowanego,

5) podpis

wiadka.

3. Własnor

czno

ść

podpisu

wiadka powinna by

potwierdzona przez uspołeczniony zakład pracy

zatrudniaj

wiadka albo zainteresowanego, oddział ZUS, inspektorat lub punkt informacyjny ZUS albo

organ administracji pa

stwowej stopnia podstawowego.

§ 28. [Forma składania dowodów] 1. Dowody z dokumentów dotycz

cych zatrudnienia i zarobków

oraz pisemne zeznania

wiadków powinny by

doł

czone do wniosku w oryginale.

[14]

Legitymacje ubezpieczeniowe, za

wiadczenia o zatrudnieniu i zarobkach oraz pisemne zeznania

wiadków nie podlegaj

zwrotowi z zastrze

eniem ust. 3.

[15]

Dokumenty okre

lone w ust. 2, z wył

czeniem za

wiadcze

o zarobkach, podlegaj

na wniosek

zainteresowanego zwrotowi, je

eli stanowi

dla niego warto

ść

pami

tkow

, po uprzednim zło

eniu kopii

(fotokopii), potwierdzonej przez organ rentowy.

Rozdział 5. Ustalanie prawa do

wiadcze

§ 29. [Cofni

cie wniosku o emerytur

lub rent

] 1. Zainteresowanemu przysługuje prawo cofni

cia

zgłoszonego przez siebie wniosku o emerytur

lub rent

, jednak

e nie pó

niej ni

do dnia

uprawomocnienia si

decyzji.

2. Wycofanie wniosku jest skuteczne, je

eli nast

piło na pi

mie lub zostało zgłoszone ustnie do

protokołu.

§ 30. [Umorzenie post

powania] Post

powanie w sprawach

wiadcze

ulega umorzeniu, je

eli osoba,

która zgłosiła wniosek o

wiadczenie:

1) wniosek ten wycofała,
2) zmarła przed wydaniem decyzji, a w aktach rentowych brak jest danych o osobach

uprawnionych do dalszego prowadzenia nie zako

czonego post

powania.

§ 31. [Obliczanie okresów zatrudnienia] Przy obliczaniu okresów zatrudnienia dodaje si

poszczególne okresy zatrudnienia obejmuj

ce lata, miesi

ce i dni. Okresy niepełnych miesi

zatrudnienia oblicza si

w dniach. Sum

dni zamienia si

na miesi

ce, przyjmuj

c za miesi

c 30 dni

kalendarzowych; sum

miesi

cy zamienia si

na lata, przyjmuj

c pełne 12 miesi

cy za jeden rok. Je

eli w

wiadczeniu stwierdzaj

cym okresy zatrudnienia podane s

dniówki robocze, a nie okresy zatrudnienia,

sum

dni zamienia si

na miesi

ce, przyjmuj

c za miesi

c 22 dni robocze, a za okresy przed dniem 1

stycznia 1981 r. - 25 dni roboczych.

§ 32. [Badanie przez KIZ] W post

powaniu o

wiadczenia uzale

nione od inwalidztwa osob

zainteresowan

kieruje si

na badanie przez komisj

lekarsk

do spraw inwalidztwa i zatrudnienia po

udowodnieniu przez t

osob

wszystkich innych okoliczno

ci niezb

dnych do ustalenia prawa do

wiadcze

oraz po przedstawieniu za

wiadczenia o stanie zdrowia, wystawionego przez zakład społeczny

słu

by zdrowia, a odno

nie do osób pozostaj

cych w zatrudnieniu - po przedstawieniu równie

dokumentacji dotycz

cej charakteru i rodzaju zatrudnienia.

§ 33. [Termin wydania decyzji] 1. Organ rentowy wydaje decyzj

w sprawach

wiadcze

niezwłocznie, nie pó

niej jednak ni

w ci

gu 60 dni od daty zgłoszenia wniosku.

2. Termin okre

lony w ust. 1 mo

e ulec przesuni

ciu, je

eli - z przyczyn niezale

nych od organu

rentowego - decyzja nie mo

e by

wydana z powodu konieczno

ci przeprowadzenia dodatkowego

post

powania wyja

niaj

cego. W tych wypadkach decyzja powinna by

wydana niezwłocznie po

uzyskaniu wszystkich potrzebnych danych od zainteresowanego, nie pó

niej ni

w ci

gu 7 dni:

1) od dnia wyja

nienia ostatniej okoliczno

ci niezb

dnej do wydania decyzji,

2) od upływu dodatkowego terminu wyznaczonego do przedstawienia niezb

dnych dowodów lub

od daty prawomocnego orzeczenia komisji lekarskiej.

3. Organ rentowy zawiadamia zainteresowanego o ka

dym przesuni

ciu terminu załatwienia sprawy,

podaj

c przyczyny zwłoki i wskazuj

c nowy termin załatwienia sprawy.

§ 34. [Organy wydaj

ce decyzj

] 1. Decyzje w sprawach

wiadcze

wydaj

oddziały ZUS wła

ciwe

ze wzgl

du na miejsce zamieszkania zainteresowanego, z zastrze

eniem ust. 2.

2. Biuro Rent Zagranicznych wydaje decyzje w wypadkach, gdy osoba zainteresowana:

1) ma stałe miejsce zamieszkania za granic

albo 2) stale zamieszkuj

ca w kraju ma okresy

zatrudnienia za granic

, z wyj

tkiem zatrudnienia na obszarze: Zwi

zku Socjalistycznych

Republik Radzieckich, Austrii, Niemieckiej Republiki Demokratycznej i Republiki Federalnej
Niemiec.

§ 35. [Tre

ść

decyzji] 1. Decyzja powinna w szczególno

ci zawiera

wskazanie rodzaju

wiadczenia,

którego dotyczy, powołanie przepisów prawnych, na których jest oparta, oraz pouczenie o trybie i terminie
odwołania.
2.

[16]

Decyzja przyznaj

wiadczenia powinna ponadto okre

wysoko

ść

wiadcze

oraz wska

nik

indywidualnego wymiaru

wiadczenia, sposób ich obliczania, dat

rozpocz

cia wypłaty i termin płatno

oraz pouczenie, o jakich okoliczno

ciach rencista jest obowi

zany zawiadomi

organ rentowy.

3. Decyzja odmowna powinna zawiera

szczegółowe faktyczne i prawne uzasadnienie odmowy;

szczegółowe uzasadnienie faktyczne i prawne powinna zawiera

równie

decyzja przyznaj

wiadczenie, je

eli nie uznano niektórych roszcze

obj

tych wnioskiem lub uznano je tylko cz

ęś

ciowo.

[17]

W razie zmiany wysoko

wiadcze

i wska

nika indywidualnego wymiaru

wiadczenia organ

rentowy wydaje decyzj

w skróconej formie, okre

laj

now

wysoko

ść

wiadczenia, powód zmiany

wysoko

wiadczenia, dat

, od której przysługuje

wiadczenie w nowej wysoko

ci, oraz pouczenie o

trybie i terminie odwołania.

§ 36. [Decyzja Biura Rent Zagranicznych] Biuro Rent Zagranicznych, wydaj

c decyzj

w sprawach

wiadcze

, zawiadamia o przyznaniu

wiadcze

oddział ZUS wła

ciwy ze wzgl

du na stałe miejsce

zamieszkania zainteresowanego.

§ 37. [Odmowa prawa do emerytury] 1. Oddział ZUS i Biuro Rent Zagranicznych w razie odmowy
prawa do emerytury powinny:

1) rozpatrzy

uprawnienia zainteresowanego do renty inwalidzkiej, je

eli z akt sprawy wynika,

nie pozostaje on w zatrudnieniu, a ma okres zatrudnienia wymagany do przyznania takiej renty,

2) pouczy

zainteresowanego o mo

liwo

ci ubiegania si

o rent

inwalidzk

, je

eli z akt sprawy

wynika,

e w razie inwalidztwa miałby prawo do takiej renty;

eli zgłoszenie wniosku o rent

inwalidzk

nast

pi w ci

gu miesi

ca od daty pouczenia, za dat

jego

zgłoszenia przyjmuje si

dat

zgłoszenia wniosku o emerytur

2. Przepis ust. 1 stosuje si

odpowiednio, je

eli zainteresowany nie spełnia warunków do

wiadczenia, o

którego przyznanie zgłosił wniosek, natomiast z akt sprawy wynika,

e spełnia warunki wymagane do

przyznania innego

wiadczenia emerytalno-rentowego.

§ 38. [Zaliczka] 1. Je

eli prawo do

wiadcze

zostało udowodnione, ale zainteresowany nie

przedstawił

żą

danych dowodów, niezb

dnych do ostatecznego ustalenia wysoko

wiadcze

, oddział

ZUS lub Biuro Rent Zagranicznych przyznaje zaliczk

w wysoko

ci zbli

onej do przewidzianej kwoty

wiadczenia.

2. Je

eli zainteresowany nie przedstawił w wyznaczonym terminie

żą

danych dowodów, niezb

dnych do

wydania decyzji ostatecznej, organ rentowy (ust. 1) wydaje decyzj

ustalaj

wysoko

ść

wiadcze

podstawie posiadanych dowodów.
3. Je

eli od orzeczenia obwodowej komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia:

1) zainteresowany wniósł w terminie odwołanie do wojewódzkiej komisji lekarskiej do spraw

inwalidztwa i zatrudnienia - organ rentowy przyznaje zaliczk

w wysoko

ci przysługuj

cej dla

grupy inwalidów orzeczonej przez obwodow

komisj

lekarsk

2) lekarz - wojewódzki inspektor orzecznictwa inwalidzkiego podniósł zarzut wadliwo

ci - organ

rentowy (ust. 1) przyznaje zaliczk

w wysoko

ci renty przysługuj

cej dla grupy inwalidów, która

nie została zakwestionowana, o ile zostały udowodnione pozostałe okoliczno

ci uzasadniaj

prawo do

wiadcze

4. Oddział ZUS przyznaje i wypłaca zaliczk

, równie

gdy ustalenie prawa do

wiadcze

nale

y do

wła

ciwo

ci Biura Rent Zagranicznych, je

eli prawo do

wiadcze

z tytułu ł

cznego zatrudnienia w Polsce

i za granic

jest niesporne, a zainteresowany nie pobiera innych

wiadcze

z tego Biura.

5. W uzasadnionych wypadkach organ rentowy mo

e wypłaci

zaliczk

na zasiłek pogrzebowy,

przyjmuj

c zamiast rachunku kosztów pogrzebu o

wiadczenie osoby, która poniosła lub ponosi koszty

pogrzebu, je

eli osoba ta jest członkiem rodziny uprawnionym do renty rodzinnej po zmarłym.

§ 39. [Ponowny wniosek] Rozpatrzenie ponownego wniosku o przyznanie renty, której odmówiono z
powodu braku inwalidztwa lub wniosku o ustalenie

wiadcze

ze wzgl

du na zmian

grupy inwalidów

nast

puje po przedstawieniu przez zainteresowanego za

wiadczenia lekarskiego stwierdzaj

cego istotne

pogorszenie stanu zdrowia.

Rozdział 6. Wypłata

wiadcze

§ 40. [Organy; wła

ciwo

ść

] 1.

wiadczenia emerytalno-rentowe wypłacaj

oddziały ZUS wła

ciwe do

wydawania decyzji ze wzgl

du na miejsce zamieszkania zainteresowanego, z wyj

tkiem

wiadcze

, które

wypłaca Biuro Rent Zagranicznych.
2.

[18]

Biuro Rent Zagranicznych wypłaca

wiadczenia pieni

ęż

ne:

1) osobom zamieszkałym w kraju, je

eli wydanie decyzji nale

y do wła

ciwo

ci Biura,

2) osobom zamieszkałym za granic

§ 41. [Emerytury lub renty] Emerytur

lub rent

wraz ze wzrostami i dodatkami przysługuj

osobie

zamieszkałej:

1) w kraju - wypłaca si

za miesi

ce kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego

jako termin płatno

wiadcze

2) za granic

- wypłaca si

kwartalnie z dołu w pierwszym dniu miesi

ca przypadaj

cego po

upływie ka

dego kwartału, chyba

e umowy mi

dzynarodowe stanowi

inaczej.

§ 42. [Renty rodzinne] Rent

rodzinn

, do której uprawnionych jest wi

cej ni

jedna osoba, wypłaca si

w cało

ci, z wyj

tkiem wypadku okre

lonego w art. 45 ust. 2 i 3 ustawy:

1) mał

onkowi zmarłego - je

eli do renty uprawniony jest mał

onek z dzie

mi, rodze

stwem lub

wnukami zmarłego,

2) jednemu z rodziców zmarłego - je

eli do renty uprawnieni s

sami rodzice lub rodzice ł

cznie z

dzie

mi, rodze

stwem lub wnukami zmarłego.

§ 43. [Wypłata opiekunowi lub kuratorowi] 1. Je

eli dla osoby uprawnionej do emerytury lub renty

ustanowiono opiekuna lub kuratora, emerytur

lub rent

wypłaca si

do r

k tego opiekuna lub kuratora.

[19]

eli z akt sprawy wynika konieczno

ść

ustanowienia dla osoby uprawnionej do emerytury lub renty

opiekuna lub kuratora, do czasu jego ustanowienia

wiadczenia wypłaca si

osobie pełni

cej faktyczn

opiek

nad rencist

, wskazanej przez wła

ciwy organ administracji pa

stwowej stopnia podstawowego.

3. Podstaw

do wypłaty

wiadczenia na r

ce opiekuna mo

e stanowi

równie

wiadczenie osoby

sprawuj

cej faktyczn

opiek

nad rencist

, potwierdzone przez wła

ciwy organ administracji pa

stwowej

stopnia podstawowego.

[19]

Organ rentowy wypłacaj

wiadczenie zobowi

zuje osob

pełni

faktyczn

opiek

nad rencist

do przedstawienia najpó

niej w ci

gu 12 miesi

cy postanowienia s

du o ustanowieniu opiekuna lub

kuratora; w razie nieprzedstawienia postanowienia s

du w wyznaczonym terminie, organ rentowy zwraca

do wła

ciwego organu administracji pa

stwowej stopnia podstawowego w sprawie wyst

pienia o

ustanowienie opiekuna lub kuratora.

§ 44. [Dodatek rodzinny] 1. Dodatek rodzinny wypłaca si

emerytowi lub renci

cie pobieraj

cemu

emerytur

lub rent

, z wyj

tkiem wypadków wymienionych w ust. 2.

2. Dodatek rodzinny wypłaca si

mał

onkowi emeryta lub rencisty albo opiekunowi dziecka w razie:

1) zawieszenia lub pozbawienia emeryta (rencisty) władzy rodzicielskiej,
2) zas

dzenia od emeryta (rencisty)

wiadcze

alimentacyjnych na rzecz dziecka lub mał

onka,

przy czym dodatek rodzinny nie podlega zaliczeniu na poczet tych

wiadcze

3) postanowienia s

du zobowi

zuj

cego emeryta (rencist

) do przekazywania dodatku rodzinnego

tym osobom,

4) pobytu emeryta (rencisty) w zakładzie lecznictwa stacjonarnego,
5) w innych uzasadnionych wypadkach, je

eli zostanie udowodnione,

e emeryt lub rencista nie

spełnia obowi

zku dostarczania

rodków utrzymania rodzinie lub w inny sposób nara

a na istotn

szkod

interes rodziny.

§ 45. [Zaokr

glenie kwot]

[20]

cówk

kwot przypadaj

cych do wypłaty zaokr

gla si

w gór

pełnych 100 zł.

Rozdział 7. Koszty post

powania

§ 46. [Prawo do zwrotu kosztów] 1. Wezwane do stawiennictwa osoby:

1) ubiegaj

ce si

wiadczenia - maj

prawo do zwrotu kosztów przejazdu,

2) pobieraj

wiadczenia lub składaj

ce zeznania w zwi

zku z załatwianiem

wiadcze

dla innych osób - maj

prawo do zwrotu: a) kosztów przejazdu,

b) utraconego zarobku,
c) kosztów noclegu.

2. Uprawnienia okre

lone w ust. 1 pkt 1 lub 2 przysługuj

równie

osobie towarzysz

cej wezwanemu,

eli stan jego zdrowia wymaga opieki innej osoby.

§ 47. [Zwrot kosztów przejazdu] Zwrot kosztów przejazdu obejmuje:

1) cen

biletu kolejowego II klasy poci

gu osobowego, a je

eli nie ma poł

czenia kolejowego -

cen

biletu autobusowego lub na przejazd statkiem,

2) cen

biletu na przejazd miejskim

rodkiem komunikacji (tramwaje, trolejbusy, autobusy), a tak

koszt przejazdu taksówk

, je

eli stan zdrowia osoby wezwanej wymaga u

ycia takiego

rodka

lokomocji,

3) koszt przejazdu innymi

rodkami komunikacji, je

eli zachodzi konieczno

ść

ich u

ycia - w

wysoko

ci ustalonej na podstawie obowi

zuj

cych taryf (cenników).

§ 48. [Zwrot utraconego zarobku] Zwrot utraconego zarobku nast

puje na podstawie za

wiadczenia

zakładu pracy stwierdzaj

cego fakt utraty zarobku oraz jego wysoko

ść

§ 49. [Zwrot kosztów noclegu] W razie konieczno

ci skorzystania osoby wezwanej z noclegu w

miejscowo

ci, do której j

wezwano, zwraca si

faktyczne koszty noclegu do wysoko

ci najni

szej ceny

za nocleg w hotelu w danej miejscowo

ci.

Rozdział 8. Przepisy ko

cowe

§ 50. [Osoby zamieszkałe za granic

] Przepisy rozporz

dzenia nie naruszaj

trybu post

powania w

sprawach

wiadcze

i wypłaty

wiadcze

dla osób zamieszkałych za granic

, ustalonego w drodze

porozumie

dzynarodowych.

§ 51. [Przekazanie spraw] Prezes Zakładu Ubezpiecze

Społecznych mo

e przekaza

oddziałom ZUS

niektóre czynno

ci nale

żą

ce do wła

ciwo

ci Biura Rent Zagranicznych, a wyspecjalizowanemu oddziałowi

ZUS w Tarnowskich Górach - niektóre czynno

ci w sprawach

wiadcze

przewidzianych w przepisach o

zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin, w stosunku do osób zamieszkałych poza obszarem
działania tego oddziału.

§ 52. [Wej

cie w

ycie] Rozporz

dzenie wchodzi w

ycie z dniem ogłoszenia

[21]