RATOWNICTWO wodne cz 2 Robert MOLASY

RATOWNICTWO

WODNE

CZĘŚĆ

Robert MOLASY

ORGANIZACJA PRACY SŁUŻBY RATOWNICZEJ

ZARZĄD GŁÓWNY WOPR WARSZAWA 1999

Opiniodawcy wydania I mgr inż. Andrzej Kasprusz Instruktor Ratownictwa WOPR - Katowice
Zbiór opracował i zebrał Robert Molasy
Ilustracje
Robert Molasy
Projekt okładki
Wydawnictwo BOG&ART
Wydawca, skład i druk: Wydawnictwo BOG&ART Kajetanów 117 tel./fax(041)3680394do96
Kielce 1999, wydanie I, nakład - l .000 egz.
ISBN 83-87752-13-4

Niniejsza praca dedykowana jest wszystkim ratownikom wodnym, a w szczególności tym, którzy pragną poszerzyć swą wiedzę z zakresu
ratownictwa wodnego.

Chciałbym podziękować Prezesowi ZG WOPR w Warszawie Wojciechowi Plóciennikowi za pomoc i uwagi merytoryczne. Natomiast
Andrzejowi Kaspruszowi za szczegółową recenzję.

Autor

Spis treści

1. Obowiązki ratownika ...................... 2
2. Organizacja kąpielisk ...................... 3
2.1. Wskazówki dotyczące wszystkich typów basenów i kąpielisk . . 3
2.2. Rodzaje kąpielisk ...................... 5
2.3. Regulamin kąpieliska .................... 11
2.4. Sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa ............. 14
2.5. Umiejscowienie stanowiska ratownika ............ 15
2.6. Znaki zakazu, ostrzegawcze i informacyjne .......... 16
2.7. Wykaz sprzętu medycznego, leków i artykułów sanitarnych,
w które powinny być wyposażone pływalnie i kąpieliska .... 17
3. Organizacja pracy służby ratowniczej ..............18
3.1. Samodzielna praca w niewielkim kąpielisku ..........18
3.2. Organizacja pracy na większych kąpieliskach .........18
3.3. Praca na kąpieliskach zlokalizowanych nad rzeką .......19
3.4. Praca w warunkach plaż nadmorskich ............19
3.5. Zalecenia do pracy na koloniach lub obozach letnich dla dzieci . 21
4. Prowadzenie podstawowej dokumentacji podczas pracy
na kąpielisku........................... 25
4.1. Dziennik pracy ratowników ..................25
4.2. Dziennik pracy drużyny WOPR ............... 30
4.3. Dziennik pływań i eksploatacji silnika ............33
4.4. Grafik dyżurów ....................... 36
Literatura .............................. 37

ZARZĄD GŁÓWNY WOPR WARSZAWA 1999

OBOWIĄZKI RATOWNIKA

Na podstawie załącznika nr 4 „Szczegółowe warunki bezpieczeństwa osób korzystających z kąpielisk i pływalni"

ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 6 maja 1997 r. (Dz. U. z dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57, poz. 358)

Do podstawowych obowiązków ratownika należy:

1) Stałe obserwowanie obszaru kąpieliska i niezwłoczne reagowanie na każdy sygnał wzywania pomocy oraz podejmowanie akcji

ratowniczych.

2) Kontrola stanu urządzeń oraz sprzętu, które zapewniają bezpieczeństwo osób kąpiących się.

Kontrola taka powinna być dwojakiego rodzaju. Pierwsze jeszcze przed podjęciem pracy, ponieważ niejednokrotnie ze względu na

niewłaściwe przechowywanie bądź użytkowanie sprzęt jest częściowo zniszczony i wymaga drobnego remontu. Zwrócić należy uwagę czy

posiada on odpowiednie atesty dla określonego typu sprzętu. Drugą to codzienna kontrola stanu sprzętu przed rozpoczęciem pracy.

3) Kontrola stref dla umiejących i nieumiejących pływać.

4) Wywieszanie na maszcie odpowiedniego koloru flag informacyjnych.

5) Sygnalizowanie za pomocą urządzeń alarmowych (syrena, gwizdek, gong) przekroczeń obowiązującego regulaminu (np.

granicy stref dla umiejących pływać), a w kąpieliskach - także nadchodzącej burzy.

6) Reagowanie na wszelkie wypadki naruszenia regulaminu obowiązującego na terenie kąpieliska lub pływalni.

Obecność ratownika ma stanowić rękojmię utrzymania porządku na kąpielisku i od jego aktywności zależy również poczucie bezpieczeństwa

wśród korzystających z kąpieli.

7) Wpisywanie na tablicy informacyjnej temperatury wody, powietrza, stanu morza oraz innych aktualnych informacji (np.

dotyczących nagłych zmian warunków atmosferycznych).

8) Codzienne kontrolowanie głębokości wody przed otwarciem kąpieliska, a w razie potrzeby przesunięcie miejsca kąpieli

lub czasowe wyłączenie określonych obszarów kąpieliska z używalności.

Szczególnie ma to miejsce na kąpieliskach nadmorskich i zlokalizowanych nad rzekami. Zmiany dna akwenu następują również po burzy.

Miejsca niebezpieczne powinny być obserwowane ze wzmożoną uwagą a niejednokrotnie oznakowane boją lub pławą.

9) Oczyszczenie powierzchni wody i dna obszaru przeznaczonego do kąpieli z wszelkich przedmiotów mogących spowodować

skaleczenie lub inny nieszczęśliwy wypadek.

10) Bieżące prowadzenie dziennika pracy

Winien on znajdować się na każdym kąpielisku. Wpisujemy fam wszystkie najważniejsze zdarzenia jakie zaistniały w czasie dyżuru.

Umieszczamy również w nim informację o warunkach atmosferycznych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pracy na zmiany,

gdzie jeden ratownik przekazuje podpisem pracę zmiennikowi.

Należy również powiedzieć o kilku istotnych sprawach, które pomogą ratownikowi we właściwym wykonywaniu pracy na kąpielisku.

Do nich zaliczamy:

- zorganizowanie drużyny WOPR lub osób do pomocy jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy ratownik jest zatrudniony na

kąpielisku. WOPR jest statutowo zobowiązany do zakładania drużyn, a więc ratownik jako członek tej organizacji powinien być tą

sprawą bezpośrednio zainteresowany,

- przygotowanie sprzętu ratowniczego i pomocniczego przed dyżurem oraz zabezpieczenie i konserwacja po zakończeniu

dyżuru, przeciwdziałanie użyciu sprzętu ratowniczego niezgodnie z jego przeznaczeniem,

- nawiązaniu kontaktów z najbliższym posterunkiem Policji. Niemożliwa jest właściwa praca ratownika szczególnie w

sytuacjach konfliktowych bez pomocy organów porządkowych,

- nawiązaniu kontaktów ze służbą zdrowia.

Uwaga! Ratownik uprawniony do przeprowadzania egzaminów na kartę pływacką obowiązany jest przeprowadzać egzaminy w

czasie wolnym od dyżuru.

PAMIĘTAJMY!

Praca na kąpielisku w charakterze ratownika jest ogromnie odpowiedzialna. W każdej chwili jesteśmy pod stałą obserwacją

wszystkich korzystających z kąpieli. Należy więc na kilka spraw zwrócić szczególną uwagę:

- higiena osobista (utrzymanie w czystości w warunkach istnienia pomieszczeń ratowniczych zlokalizowanych w ośrodkach nie

przedstawia obecnie większych trudności),

- ubiór ratownika (winien być czysty, oznakowany czytelnie),

- odpowiednie zachowanie w pracy (z jednej strony taktowne, ale i zarazem stanowcze; od właściwego sposobu utrzymania

porządku a tym samym organizacji pracy będzie w poważnym stopniu zależało bezpieczeństwo korzystających z kąpieli),

- ratownictwo to praca a nie przyjemność (często można zauważyć ratownika, który w czasie pracy zabiera na łódź osoby trzecie nie

będące ratownikami; nie będzie żadnej nieprawidłowości, gdy robimy to po godzinach zamknięcia kąpieliska, lecz absolutnie nie

należy tego czynić w czasie pełnienia dyżuru,

- pod żadnym pozorem nie należy opuszczać stanowiska pracy, lecz gdy już się tak stanie trzeba tak zorganizować pracę, aby na

okres naszej nieobecności wyznaczyć fachowe zastępstwo.

2. ORGANIZACJA KĄPIELISK

Wytyczne na podstawie ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 6 maja 1997 r. (Dz. U. z dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57,

poz. 358)W sprawie określania warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i

uprawiających sporty wodne

2.1. Wskazówki dotyczące wszystkich typów basenów i kąpielisk

Wytyczanie wymiarów kąpieliska powinno odbywać się z uwzględnieniem ilości osób, które będą z niego korzystać i częściowo ze

zwróceniem uwagi na realne możliwości zatrudnienia ratowników w celu zabezpieczenia kąpieli. Przykładowo, jeżeli w ośrodku

wypoczynkowym przebywa jednorazowo duża ilość osób, a zatrudniony jest jeden ratownik, do kąpieli można przeznaczyć jedynie

taki odcinek plaży, który będzie (zgodnie z przepisami) strzeżony we właściwy sposób. Zasadniczo minimalne pole wody

przeznaczone do zabawy w wodzie i pływania tam i z powrotem powinno wynosić 7.5 m

na jedną osobę.

Trzeba też zdać sobie sprawę, że nie wszyscy uczestnicy wypoczynku nad wodą będą jednorazowo przebywać w wodzie i że zależy

to głównie od jej temperatury i warunków pogodowych. Rozwiązanie tego problemu w odniesieniu do ośrodków zamkniętych i

wszelkiego typu kolonii i obozów jest dość proste. Natomiast wszystkie kąpieliska typu ogólnodostępnego stwarzają trudność w

postaci braku możliwości sterowania dużą ilością osób przebywających jednorazowo nad wodą i w wodzie.

Głębokość wody w miejscach przeznaczonych dla osób nieumiejących pływać nie może przekraczać 1.20 metra. Przy czym za bojami

(pławami) koloru żółtego powinien znajdować się pas bezpieczeństwa o szerokości 5 m i głębokości nie przekraczającej 1.30 m.

Strefy przeznaczone do pływania nie powinny przekraczać głębokości 4 metrów (z wyjątkiem miejsc pod wieżą do skoków).

Ograniczenie strefy umiejącym pływać wyznacza albo ostatni pomost, albo linii czerwonych boi, względnie linia z czerwonymi

pływakami. Przy czym odległość boi od strefy dla nie umiejących pływać lub od linii brzegowej może w kierunku prostopadłym

wynosić maksymalnie 50 m.

Brodziki dla dzieci wyznacza się na głębokości do 40 centymetrów w miejscu, w którym znajduje się piaszczyste i płaski dno, przez

oznaczenie bojami (pławami) oraz otoczenie siatką sięgającą do dna.

Strefy dla nieumiejących pływać oznacza się:

1. Na basenach o stałych brzegach - tablicami i napisami informacyjnymi.

2. Przy kąpieliskach z systemami pomostów - odpowiednio oznakowanym pomostem z tablicą informacyjną o zakazie przekraczania

wyznaczonej przez niego strefy (osobom nie umiejącym pływać).

3. Na kąpieliskach bez pomostów - żółtymi bojami lub liną z żółtymi pływakami.

Na rys. 2.1 przedstawiono schemat kąpieliska z oznaczeniem stref i brodzikiem według warunków prezentowanych powyżej.

Rys. 2.1 Schemat kąpieliska.

Jeżeli kąpielisko ma być zlokalizowane nad rzeką, to w takim miejscu,

gdzie szybkość przepływu wody nie przekracza 1 m/s.

Kąpieliska mogą być urządzane nad obszarami wodnymi, których zanieczyszczenie nie przekracza dopuszczalnych norm ustalonych

w odrębnych przepisach.

Zlokalizowanie kąpieliska wymaga pozytywnej opinii Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz uzgodnienie z

właściwym organem administracji samorządowej, Inspektoratem Żeglugi Śródlądowej i organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a

lokalizacja nad wodami morskimi - ponadto z dyrektorem właściwego urzędu morskiego.

Wybierając miejsce do kąpieli należy kierować się dodatkowo:

1. Łagodnym spadkiem dna, pozbawionego dołów i nagłych uskoków.

2. Brakiem niebezpiecznych kamieni, korzeni drzew lub wodorostów.

3. Twardym podłożem dna, najlepiej piaszczystym.

4. Dogodnym dostępem do wody i odpowiednio szeroką plażą o dobrych warunkach nasłonecznienia.

Każde miejsce do kąpieli powinno też posiadać albo własny telefon, albo dostęp do takowego w najbliższej odległości, względnie

inny sposób szybkiego wezwania pomocy lekarskiej.

Jeżeli na terenie basenu czy kąpieliska organizuje się miejsce skoków do wody, należy pamiętać o odpowiednim ich zabezpieczeniu.

Podane wymiary i głębokości określają minima, które nie mogą być przekroczone w kierunku ich zmniejszania przedstawia

Tabela 2. l.

Wysokość

Trampoliny

Wieży

Głębokość

basenu

Długość basenu mierzona od

przedniej krawędzi deski +

strefa bezpieczeństwa

Szerokość basenu po obu

stronach trampoliny +

strefa bezpieczeństwa

[cm]

100

300

600 + 450

225 + 25

300

350

600 + 525

300 + 25

500

380

600 + 525

300 + 50

750

410

800 + 400

325 + 75

1000

450

1 200 + 200

375 + 75

Tabela 2.1 Wymiary oraz głębokości na ogólnodostępnych kąpieliskach i basenach w miejscach do skoków do wody.

2.2. Rodzaje kąpielisk

1° Kąpielisko zorganizowane

Kąpieliskiem zorganizowanym jest teren położony nad obszarem wodnym dysponującym plażą, na stałe przystosowany do kąpieli z

wyznaczonymi trwale oznakowanymi strefami kąpieli, wyposażony w urządzenia sanitarne oraz inne urządzenia jak pomosty,

natryski, szatnie.

Do tej kategorii zaliczać będziemy często spotykane małe kąpieliska zlokalizowane najczęściej w pobliżu miast i miasteczek lub

kąpieliska zorganizowane w ośrodkach wypoczynkowych, których gestorami są zakłady pracy bądź osoby prywatne, jak również

kąpieliska zorganizowane przy większych aglomeracjach miejskich - duże, najczęściej z wieloosobową obsadą ratowników.

Każde z nich ma swoją specyfikę. Najczęściej występujące różnice to:

a) wielkość, b) układ,

c) zaplecze - baza zarówno socjalna, jak i sprzętowa.

Cechami, które winny być wspólne są:

a) pomosty z trwale oznakowanymi miejscami dla umiejących i nieumiejących pływać,

b) natryski, szatnie,

c) urządzenia sanitarne.

W zależności od układu budowli wodnych będą one o charakterze zamkniętego czworoboku, względnie z pomostami wpuszczonymi

prostopadle w zbiornik wodny.

W celu stworzenia warunków bezpieczeństwa w kąpielisku zorganizow. należy:

1) zapewnić stałą kontrolę przez ratowników lustra wody z brzegu i od strony wody (z łodzi ratunkowych lub stacjonarnych punktów

ratowniczych na wodzie),

2) trwale oznaczyć strefy dla umiejących i nie umiejących pływać,

3) wydzielić brodzik dla dzieci,

4) zapewnić bieżącą informację dotyczącą temperatury wody i powietrza oraz wysokości fali i siły wiatru,

5) wyposażyć kąpielisko w apteczkę i sprzęt medyczny pierwszej pomocy,

6) wyposażyć kąpielisko w sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz urządzenia sygnalizacyjne ii ostrzegawcze (wzrokowe i słuchowe),

7) ustawić maszty wyposażone w komplet flag informacyjnych.

W zależności od zaplecza - nie wszystkie będą posiadały np. natryski, radiotelefony itp. Kąpielisko zorganizowane powinno być

wyposażone w następujący sprzęt ratunkowy i pomocniczy oraz urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze:

1) łodzie ratunkowe

a) motorowe -jedna na każde 400 m linii brzegowej,

b) wiosłowe -jedna na 100 m linii brzegowej,

2) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze -jedno na 50 m linii brzegowej, zawieszone na słupkach w pobliżu lustra wody,

3) bosaki ratunkowe,

4) liny asekuracyjne z kołowrotkiem, o długości min 80 m na każdym stanowisku ratowniczym (na kąpieliskach morskich -jedna na

każde 100 m linii brzegowej),

5) tuby słuchowe lub elektroakustyczne na wszystkich stanowiskach ratunkowych od strony lądu i wody, tablicę informacyjną,

sygnalizację alarmową,

6) tablice zawierające aktualne informacje o temperaturze wody i powietrza, sile wiatru oraz wysokości fali,

7) sygnalizację alarmową,

8) środki łączności między stanowiskami ratunkowymi (przewodowe lub radiowe),

9) rzutki ratunkowe,

10) sprzęt do nurkowania,

l 1) lornetki,

12) nosze ratunkowe.

W kąpielisku zorganizowanym powinno znajdować się także pomieszczenie na sprzęt ratunkowy, pomocniczy i osobisty ratowników,

jedno na 200 m linii brzegowej. Graficzne usytuowanie poszczególnych elementów, z których powinno być zbudowane kąpielisko

przedstawiono na rys. 2.2.

Rys. 2.2 Schemat kąpieliska zorganizowanego

l - łódź ratownicza, 2 - pomost ratowniczy, 3 - maszt, 4 - punkt sanitarny.

5 - szatnia, natryski, 6 - magazyn sprzętu, 7 - pokój ratownika,

R - stanowisko ratownicze, ti - tablica informacyjna, r-regulamin, k - kasa.

Pamiętajmy! Miejsce ratownika winno być usytuowane na pomoście ratowniczym lub w wieżyczce

obserwacyjnej, a nie na plaży.

Często w wyniku przeprowadzonych kontroli można zauważyć, że jest zupełnie odwrotnie - wszyscy plażowicze są na pomostach a

ratownik, zupełnie nie panując nad sytuacją opala się na plaży.

Niezmiernie ważną rolę spełnia na kąpielisku regulamin. Szczegółowo został omówiony w osobnym rozdziale. W tej części

opracowania zwrócimy uwagę na punkt, który należałoby ująć w proponowanym regulaminie wzorcowym. Chodzi tu o konieczność

umieszczenia zapisu o zakazie leżakowania, biegania i opalania się na pomostach. Należy przyjąć bezwzględną zasadę, że pomosty są

tylko dla korzystających z kąpieli, a więc nie mogą na nich przebywać osoby w ubraniach.

Powinniśmy kategorycznie zakazać biegania i gonienia się po pomostach -w każdej chwili można się potknąć, przewrócić co

powoduje uszkodzenie ciała nieraz bardzo poważne w skutkach. Do opalania służy plaża lub specjalnie do tego przeznaczony taras

leżakowy. Często są przypadki wrzucania opalających się do wody, co może spowodować przy nagrzanym przez słońce organizmie

„wstrząs termiczny" lub w przypadku osoby nie umiejącej pływać - tonięcie. O nieszczęście nie trudno gdy małe dzieci, które oddaliły

się od rodziców zaczynają bawić się na pomoście, gdzie przycumowane są rowery wodne, łodzie, kajaki. W każdej chwili istnieje

niebezpieczeństwo, że wpadną niezauważone nawet do płytkiej wody.

Duże kąpieliska zorganizowane stanowią zwielokrotnienie ilości kąpielisk mniejszych z większą obsadą zarówno ilości ratowników,

jak też sprzętu. Organizacja pracy ratowników na tych obiektach będzie podobna jak na kąpielisku morskim.

2° Kąpielisko prowizoryczne

Kąpieliskiem prowizorycznym nazywamy teren położony nad obszarem wodnym dysponujący plażą przystosowaną do sezonowego

wykorzystania z miejscem do kąpieli, prowizorycznie oznakowanym oraz wyposażone w urządzenia sanitarne.

Jak wynika z niniejszej definicji będziemy mieli tutaj do czynienia z kilkoma rodzajami kąpielisk organizowanych na wolnym

powietrzu, zlokalizowanych nad jeziorami i innymi zbiornikami wodnymi:

a) kąpielisko stałe zlokalizowane nad morzem,

b) kąpielisko stałe zlokalizowane nad rzeką,

c) kąpielisko zorganizowane na obozie, kolonii (rzeka, jezioro).

W celu stworzenia warunków bezpieczeństwa w kąpielisku prowizoryczn. należy:

1) zapewnić stałą kontrolę przez ratowników lustra wody,

2) oznaczyć strefy dla umiejących i nie umiejących pływać,

3) wyposażyć kąpielisko w apteczkę i sprzęt medyczny pierwszej pomocy,

4) wyposażyć kąpielisko w sprzęt ratunkowy i pomocniczy,

5) ustawić maszty wyposażone w komplet flag informacyjnych.

Kąpielisko prowizoryczne powinno być wyposażone w następujący sprzęt ratunkowy i pomocniczy:

1) łodzie wiosłowe -jedna na 100 m linii brzegowej,

2) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze -jedno na 50 m linii brzegowej,

3) linę asekuracyjną o długości minimum 80 m, 4 słuchowy sygnał alarmowy,

5) rzutki ratunkowe,

6) lornetkę,

7) bosaki ratunkowe.

ad. a) kąpielisko stale zorganizowane nad morzem

Rys. 2.3 Brzeg wydmowy.

Kąpieliska nadmorskie są zlokalizowane najczęściej w stałych miejscach, nie spełniają w pełni wymogów kąpielisk zorganizowanych

ze względu na brak trwale oznakowanych stref do kąpieli, pomostów, natrysków, szatni itp.

Brzeg nadający się do zlokalizowania kąpieliska to brzeg połogi (wydmowy) łagodny. Charakteryzuje się on szeroką plażą i piasz-

czystym dnem o łagodnym spadzie, dającym dobre warunki do bezpiecznej kąpieli.

Pamiętaj! Przebywanie na terenie wydm jest zakazane, a niszczenie ich stanu podlega karze administracyjnej.

Rys. 2.4 Schemat kąpieliska zorganizowanego

l - łódź wiosłowa, 2 - łódź motorowa, 3 - droga ewakuacyjna, 4 -maszt 5 - punkt sanitarny, 6 - miejsce do gry,

R - stanowisko ratownicze,

W - wieżyczka ratownicza, r - regulamin, ti - tablica informacyjna,

Właściwym będzie przyjęcie wyposażenia dla kąpieliska morskiego tak jak dla kąpieliska zorganizowanego. Rysunek 3.4 obrazuje

graficzny rozkład kąpieliska morskiego 400 metrów łącznie z rozstawieniem posterunków ratowniczych.

Łodzie motorowe i wiosłowe winny być trwale oznakowane na burtach oraz mieć następujące wyposażenie: koło ratunkowe z linką,

zaburtową linkę ratunkową, tubę głosową lub elektroakustyczną, radiotelefon, kotwicę na łańcuchu lub linę kotwiczną oraz sprzęt

medyczny pierwszej pomocy.

ad. b) kąpielisko stale zorganizowane nad rzeką

Kąpieliska na rzece są sezonowo zlokalizowane w stałych miejscach. Ma kształt trójkąta prostokątnego. Problematyczne jest

umiejscowienie, czy ostry wierzchołek trójkąta ma zgodny z kierunkiem prądu czy też przeciwny. Każdy sposób położenia kąpieliska

ma zarówno wielu zwolenników jak i przeciwników. Logicznym wydaje się fakt, że na prostym odcinku rzeki nie ma to większego

znaczenia. Kształt kąpieliska w tym przypadku może być nawet prostokątny.

Inaczej przedstawia się sytuacja na zakolu rzeki. Faktem jest, że nie należy ustawiać kąpieliska w takim miejscu, ale może się

zdarzyć, iż tereny wzdłuż brzegu są w prywatnym posiadaniu i nie ma innej możliwości jak zlokalizowanie kąpieliska na zakolu. W

takiej sytuacji położenie kąpieliska zależy od brzegu czy jest on wklęsły czy też wypukły.

Schemat przykładowego kąpieliska na zakolu rzeki przedstawiono na rys. 2.5.

Rys. 2.5 Schematyczne kąpielisko zlokalizowane na rzece.

Kiedy lokalizujemy kąpielisko na brzegu wklęsłym (rys. 2.5a) to ostry wierzchołek trójkąta powinien być zwrócony w kierunku

brzegu. Związane to jest z faktem, aby ewentualny tonący był „dopychany" do brzegu i nie wypływał poza granice kąpieliska.

W przypadku brzegu wypukłego (rys. 2.5b) wierzchołek trójkąta powinien być zwrócony w kierunku prądu rzeki. Związane to jest

także z tym, by tonący nie wypływał poza granice kąpieliska. W skrajnym przypadku znajdzie się na granicy kąpieliska

(przeciwprostokątna trójkąta), gdzie znajduje się ratownik na łodzi wiosłowej.

Pamiętajmy

! Kiedy ratownik znajduje się w łodzi to jego miejsce postoju umieszczamy w takim punkcie, by

ewentualne ofiary wypadku były znoszone Z prądem wody w kierunku jego stanowiska

Wyposażenie kąpielisk zorganizowanych na rzece będzie takie jak innych kąpielisk prowizorycznych a specyfika pracy służb

ratowniczych będzie polegała na:

a) stałym sprawdzaniu głębokości i czystości dna,

b) długość odcinka strzeżonego przypadająca na jednego ratownika powinna być nieco mniejsza niż ma to miejsce w wodzie stojącej,

c) stanowisko ratownika lokalizujemy w pobliżu zakończenia odcinka znajdującego się w dole prądu rzeki.

ad. c) kąpielisko zorganizowane na obozie, kolonii

Należy pamiętać, że zgodnie z ww. Ustawą kąpielisko organizowane na obozie, kolonii musi spełniać warunki kąpieliska

prowizorycznego dotyczące norm zatrudnienia ratowników (na kąpieliskach śródlądowych 2 ratowników, zaś na morskich 3

ratowników) oraz wyposażenia w sprzęt ratunkowy i pomocniczy. Spełnienie powyższych warunków jest praktycznie niemożliwe

przez organizatorów. W tym celu przed rozpoczęciem pracy na kolonii bądź obozie kierownik (nie ratownik !!!) ma obowiązek

(par. 12) uzgodnienia z kierownikiem kąpieliska lub pływalni warunków i sposobu korzystania z kąpieliska lub pływalni

zapewniających bezpieczeństwo uczestnikom.

Ponadto kierownik kolonii, obozu i innej placówki wypoczynku dzieci i młodzieży, których uczestnicy korzystają z

ogólnodostępnych kąpielisk ma obowiązek zapoznania uczestników z regulaminem danego kąpieliska lub pływalni oraz czuwanie nad

jego ścisłym przestrzeganiem.

Niedopuszczalne są sytuacje, kiedy ratownicy organizują kąpiel dla dzieci i młodzieży poza granicami kąpielisk tak jak to się

obserwuje nad morzem i jeziorami.

3° Pływalnia kryta, odkryta

Za pływalnię krytą bądź odkrytą uważa się sztuczny zbiornik wodny przeznaczony do kąpieli, mający trwałe brzegi i dno,

zaopatrzony w wodę przepływową, posiadający urządzenia uzdatniające wodę i odpowiednie zaplecze.

W celu stworzenia warunków bezpieczeństwa na pływalni należy zapewnić:

1) stałą obserwację przez ratownika (ratowników) lustra wody oraz osób znajdujących się na terenie obiektu,

2) oznaczenie głębokości wody w sposób trwały i widoczny,

3) wyposażenie pływalni w apteczkę i sprzęt medyczny pierwszej pomocy,

4) wyposażenie pływalni w sprzęt ratunkowy,

5) trwałe ogrodzenie pływalni odkrytej,

6) bezpośrednią łączność telefoniczną z pogotowiem ratunkowym i najbliższą jednostką Policji,

7) zamykanie pływalni w godzinach, w których nie pracuje służba ratownicza.

Uwaga! W zajęciach prowadzonych w zorganizowanych grupach na jedną osobą prowadzącą zajęcia nie może przypadać więcej

niż 15 uczestników.

Wyposażenie pływalni w sprzęt ratowniczy:

a) koła ratunkowe z linką lub pasy ratownicze - dwa na pływalniach o długości do 50 m i 4 na pływalniach o długości powyżej 50 m,

b) żerdzie o długości co najmniej 4 m — dwie na pływalniach o długości do 50 m i 4 na pływalniach o długości powyżej 50 m.

c) rzutki ratunkowe, mające zastosowanie na większych pływalniach.

Pamiętajmy! Należy zaznaczyć, że istnieje wymóg, aby strój kąpielowy był czysty, a na kierownikach pływalni ciąży obowiązek

udostępnienia dla użytkowników natrysków aby można się było umyć przed wejściem do wody.

Stanowisko ratownika na pływalni powinno się znajdować w miejscu zstępowania dna w stronę wody głębokiej, ponieważ kafle na

dnie są często śliskie, a spadek dna bywa dość ostry.

2.3. Regulamin kąpieliska

Powinien być wywieszony w widocznym i dostępnym miejscu, całkowicie dostosowany do warunków kąpieliska, któremu służy.

Regulamin powinien być umieszczony na tablicy o minimalnych wymiarach 120 cm x 70 cm, sporządzony literami wielkości nie

mniejszej niż l cm.

W swojej treści musi zawierać zawsze następujące informacje:

1. Godziny w jakich kąpielisko jest strzeżone.

2. Znaczenie sygnalizacji wzrokowej, dźwiękowej i systemu oznakowania stref do kąpieli.

3. Dla kogo i na jakich warunkach kąpielisko jest dostępne.

4. Konieczność podporządkowania się zaleceniom ratownika, dotyczącym bezpieczeństwa na terenie kąpieliska.

5. Zakaz wszczynania fałszywych alarmów i prowokowania sytuacji grożących utonięciem lub innym wypadkiem.

6. Zakaz spożywania alkoholu i przebywania na tym terenie osobom w stanie nietrzeźwym.

7. Zakaz kąpieli poza godzinami, kiedy kąpielisko jest strzeżone, a szczególnie po zachodzie i przed wschodem słońca.

8. Instrukcja o sposobie zachowania się, kiedy na terenie kąpieliska zdarzy się nieszczęśliwy wypadek.

9. Numery telefonów pogotowia ratunkowego i policji oraz wskazówka o miejscu gdzie znajduje się najbliższy telefon i ośrodek

zdrowia.

Oczywiście dotyczy to nie tylko kąpieliska na wodach otwartych, ale także basenów krytych i innych miejsc kąpieli. Przy

sporządzaniu takiego regulaminu należy się dobrze zastanowić, ponieważ tego rodzaju dokument pozbawiony cech realności będzie

już swoją treścią prowokował do nieprzestrzegania jego zaleceń.

DUŻO

trudności może nam stwarzać utrzymanie porządku na kąpielisku w przypadku osób naruszających porządek prawny. W tej

sytuacji nie zawsze można liczyć na własne siły. Dlatego też ważna jest stała współpraca z Policją. Niejednokrotnie obecność

funkcjonariusza działa uspokajająco na amatorów łamania postanowień regulaminu.

Ze względu na specyfikę każdego kąpieliska należy tak adaptować regulamin, aby stał się on dla nas autentycznie pomocny w pracy.

Aby ustrzec się przed dodatkowymi interwencjami, a w skrajnych przypadkach mieć podstawę do ukarania wobec turystów

zagranicznych, którzy na plażach nadmorskich notorycznie wypływają poza strefy dla pływających oraz pływają przy fladze

zakazującej kąpieli należy sporządzić regulamin z dodatkowymi tłumaczeniami tekstu np. w języku angielskim czy też niemieckim.

Podobnym problemem - na zatłoczonym często kąpielisku jest sprawa szybkiego dotarcia do punktu sanitarnego w czasie akcji

ratowniczej. Należy wtedy wytyczyć drogę ratowniczą.

Pamiętajmy! Zanim przepiszemy treść regulaminu z innego kąpieliska zastanówmy się dobrze czy będzie on odpowiadał w całości

naszym potrzebom.

Ramowy regulamin kąpieliska i pływalni odkrytej *

}

1. Kąpielisko jest obiektem.............................

(nazwa jednostki organizacyjnej)

2. Kąpielisko jest otwarte..............................

(

dni i godziny otwarcia

)

3. Do korzystania z kąpieliska uprawnione są osoby mające bilet wstępu, abonament lub kartę wolnego wstępu.

4. Dzieci w wieku do 7 lat mogą przebywać na terenie kąpieliska oraz kąpać się wyłącznie pod opieką osób dorosłych.

5. Zabrania się wstępu osobom, których stan wskazuje na spożycie alkoholu, oraz sprzedaży, wnoszenia i spożywania napojów alkoholowych na

terenie kąpieliska.

6. Na terenie kąpieliska czynne są:.........................

(np. wypożyczalnia sprzętu wodnego. leżaków, sauna

)

7. Korzystanie z............. następuje za osobną opłatą.

(np. sprzętu wodnego)

8. Wydanie................. następuje na podstawie kaucji lub dowodu stwierdzającego tożsamość *

ł)

(np. sprzętu wodnego)

9. Za przedmioty wartościowe pozostawione w szatni, a nie oddane na przechowanie do depozytu, kierownictwo kąpieliska nie ponosi

odpowiedzialności.

10. Leżakowanie dozwolone jest na całym terenie kąpieliska

(z wyjątkiem np. ogrodzonej płyty wokół niecki basenu kąpielowego)

11. Osoby korzystające z kąpieli obowiązuje noszenie stroju kąpielowego w dowolnym kolorze oraz przed wejściem do wody umycie się pod

natryskiem.

12. Ze względu na bezpieczeństwo osób kąpiących się zaleca się wzajemną obserwację. a w miarę potrzeby udzielenie pomocy.

13. Ratownikami są osoby noszące ubiór z emblematem „WOPR" i czapkę ratownika.

14. Osoby korzystające z kąpieliska obowiązane są stosować się do poleceń ratowników.

15. Osobom znajdującym się na terenie kąpieliska nie wolno:

1) przekraczać granicy strefy oznaczonej specjalnym napisem, jeżeli nie umieją pływać,

2) wchodzić do wody wbrew zakazowi ratownika oraz w czasie, w którym wywieszona jest flaga czerwona,

3) niszczyć urządzeń i sprzętu kąpieliska,

4) zakłócać wypoczynku i kąpieli innych osób, a w szczególności:

a) zakłócać spokoju, popychać i wrzucać innych osób do wody,

b) wchodzić na wieżę i skakać z niej do wody,

c) leżakować i biegać po pomostach,

d) zaśmiecać i brudzić terenu kąpieliska,

5) niszczyć znaków odgradzających kąpielisko od szlaku żeglownego, wód otwartych lub miejsc, w których kąpiel jest zabroniona.

16. Osoby naruszające porządek publiczny lub przepisy niniejszego regulaminu będą usuwane z terenu kąpieliska, niezależnie od ewentualnego

skierowania sprawy na drogę postępowania w sprawach o wykroczenie.

17. Osoby niszczące i uszkadzające sprzęt wodny lub urządzenia kąpieliska ponoszą odpowiedzialność materialną za wyrządzone szkody.

18. Parkowanie pojazdów mechanicznych w pobliżu kąpieliska dozwolone jest w miejscu przeznaczonym na ten cel za osobną opłatą *'.

19. Skargi i wnioski należy zgłaszać kierownikowi kąpieliska; książka skarg i wniosków znajduje się w kasie kąpieliska.

*) W regulaminie pływalni wyraz „kąpielisko" należy zastąpić wyrazem „pływalnia"

a w ust. 15 pominąć pkt. 6.

**) Niepotrzebne skreślić.

Ramowy regulamin pływalni krytej

1. Pływalnia kryta jest obiektem...........................
(nazwa jednostki organizacyjnej)
2. Pływalnia kryta jest otwarta............................
(dni i godziny otwarcia)
3. Z pływalni mogą korzystać:
1) grupowo - osoby uczące się pływać pod opieką osoby prowadzącej zajęcia.
2) indywidualnie - osoby umiejące pływać.
4. Limit osób maksymalnie mogących korzystać z pływalni wynosi ....
5. Osoby, których stan wskazuje na spożycie alkoholu oraz osoby z zewnętrznymi oznakami chorób stwarzających
niebezpieczeństwo utonięcia lub stanowiące zagrożenie dla otoczenia nie będą wpuszczane na pływalnię.
6. Zajęcia na pływalni odbywają się w grupach nie przekraczających 15 osób na jedną osobę prowadzącą zajęcia według
ustalonego rozkładu zajęć.
7. Osobom nie uczestniczącym w grupowych zajęciach przebywających na pływalni jest dozwolone jedynie w ustalonych dniach i
godzinach.
8. Wstęp na pływalnię jest dozwolony za okazaniem karty wstępu, a w czasie zawodów - karty uczestnictwa w zawodach lub
innego dokumentu upoważniającego do wstępu.
9. Zajęcia na pływalni w grupach oraz pływanie osób korzystających indywidualnie z pływalni mogą odbywać się tylko w
obecności ratownika.
10. Na pływalni obowiązuje noszenie stroju kąpielowego w dowolnym kolorze.
11. Osoby prowadzące zajęcia mogą wchodzić na pływalnię w stroju ćwiczebnym i boso lub w obuwiu specjalnym (trampki,
tenisówki itp.).
12. Każdą osobę obowiązuje przed wejściem do wody umycie się pod natryskiem.
13. Na pływalnię wszyscy uczestnicy grupy wchodzą równocześnie. Prowadzący zajęcia ma obowiązek sprawdzić stan liczbowy
ćwiczących przed i po zajęciach.
14. Spóźnienie nie będą wpuszczani na zajęcia.
15. Prowadzący zajęcia obowiązany jest przybyć na 10 min. przed rozpoczęciem zajęć i wejść z grupą. Grupa bez prowadzącego
nie będzie wpuszczana na pływalnię.
16. Na pływalni obowiązuje zachowanie porządku, czystości, spokoju i ciszy oraz bezwzględne podporządkowanie się decyzjom
prowadzącego zajęcia.
17. Korzystającym z pływalni nie wolno powodować sytuacji zagrażających bezpieczeństwu osób tam przebywających a w
szczególności:
1) wchodzić do wody bez zezwolenia,
2) biegać po chodnikach otaczających nieckę pływalni,
3) wchodzić na trybuny w stroju kąpielowym,
4) palić papierosów, pić napojów alkoholowych oraz jeść przy niecce pływalni.
5) hałasować,
6) wprowadzać psów lub innych zwierząt.
18. W czasie zawodów organizator obowiązany jest przestrzegać przepisów regulaminu oraz odpowiedzialny jest za zapewnienie
bezpieczeństwa pływających.
19. Za bezpieczeństwo osób przebywających na pływalni odpowiedzialność ponosi prowadzący zajęcia, a w pomieszczeniach
pływalni za właściwe zachowanie odpowiedzialny jest kierownik grupy. Natomiast za bezpieczeństwo osób indywidualnie
korzystających z pływalni odpowiedzialny jest ratownik.
20. Na sygnał oznaczający koniec zajęć ćwiczący powinni opuścić nieckę pływalni.
21. Członkowie grupy lub osoby mające uprawnienia do korzystania z pływalni nie mogą odstępować swoich uprawnień innym
osobom.
22. Kierownictwo pływalni może kontrolować wszystkie zajęcia, a w razie stwierdzenia uchybień - zakazać dalszego korzystania z
pływalni.
23. Grupy korzystające z pływalni powinny po zajęciach złożyć w wyznaczonych miejscach sprzęt pływacki i ratowniczy (bramki,
deski, tory, koła ratunkowe itp.).
24. Grupy i osoby korzystające z pływalni upoważnione są do korzystania z szatni na 20 min. przed rozpoczęciem zajęć; po
zajęciach szatnia powinna być opróżniona.
25. Za przedmioty wartościowe pozostawione w szatni, a nie oddane na przechowanie do depozytu, kierownictwo pływalni nie
ponosi odpowiedzialności.
26. Osoby naruszające porządek publiczny lub przepisy niniejszego regulaminu będą usuwane z terenu pływalni, niezależnie od
ewentualnego skierowania sprawy na drogę postępowania w sprawach o wykroczenia.
27. Osoby niszczące sprzęt lub urządzenia pływalni ponoszą odpowiedzialność materialną za wyrządzone szkody.
28. Ratownicy pełniący dyżur na pływalni sprawują ogólny nadzór nad przestrzeganiem niniejszego regulaminu.
Wszystkie osoby przebywające na terenie pływalni obowiązane są do podporządkowania się ich nakazom.
29. Skargi i wnioski należy zgłaszać kierownikowi pływalni.
Książka skarg i wniosków znajduje się w .................

2.4. Sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa

Na basenach krytych i otwartych

1. Tablice informacyjne o temperaturze wody i powietrza oraz aktualnym stopniu zachlorowania wody, a także tablice z

zaznaczeniem głębokości wskazanego miejsca, ewentualnie zakazu pływania w tym miejscu.

2. Oznaczenie punktu pierwszej pomocy medycznej.

3. Oddzielenie strefy płytkiej wody od głębokiej (najlepiej za pomocą liny z czerwonymi pływakami rozpiętej w tym miejscu).

4. Oznaczenie punktu wydawania kart pływackich.

Kąpieliska na wodach otwartych

1. Tablice informacyjne jak wyżej.

2. Flagi:

a) biała - oznacza zezwolenie na kąpiel w ramach regulaminu i granic kąpieliska,

b) czerwona (zakaz kąpieli) dyżur służb ratowniczych,

c) brak flagi - kąpielisko nieczynne, zakaz kąpieli, brak dyżuru służb ratowniczych.

Flagę czerwoną wywiesza się w czasie, w którym kąpielisko jest nieczynne, oraz w każdym wypadku, gdy:

1) temperatura wody wynosi poniżej 14°C,

2) widoczność jest ograniczona do 50 m,

3) szybkość wiatru przekracza 5 stopni w skali Beauforta,

4) fala ma powyżej 70 cm, z pojawiającymi się pienistymi białymi grzywami,

5) występują silne prądy wsteczne.

Jakakolwiek flaga na maszcie jest równoznaczna z obecnością służb ratowniczych na terenie kąpieliska. Jeżeli kąpielisko jest

nieczynne, o fakcie tym powinny powiadamiać specjalne tablice, a nie wywieszenie czerwonej flagi.

Jeżeli ratownik jest zmuszony do opuszczenia plaży z przyczyn od niego niezależnych, musi na ten okres zdjąć flagę i powiadomić

plażowiczów o tym, że kąpielisko przestaje być od tej chwili strzeżone, i na jak długo.

Pamiętać też należy, że bezpodstawne wywieszenie czerwonej flagi doprowadza w konsekwencji do nieprzestrzegania zakazu kąpieli

i przyzwyczaja plażowiczów do łamania przepisów dotyczących bezpieczeństwa na plaży.

Sygnalizacja dźwiękowa

Podstawowym sygnałem dźwiękowym jest sygnał podany gwizdkiem przez ratownika. Drugim sygnałem powszechnie stosowanym

jest zwiększenie głośności mowy przez tubę elektroakustyczną.

Przy ogłaszaniu alarmów wykorzystuje się gongi lub dzwonki i zawiesza się je w dostępnym miejscu, zaopatrując w tabliczki

informacyjne o przeznaczeniu i sposobie ich użytkowania.

2.5. Umiejscowienie stanowiska ratownika

Lokalizacja miejsca, w którym pełni dyżur ratownik musi odpowiadać dwóm podstawowym warunkom. Po pierwsze nie może ono

znajdować się zbyt daleko od głębokiej wody a po drugie musi stwarzać dobre warunki do obserwacji wzrokowej strzeżonego

odcinka. Zasadniczo stanowiskiem ratownika jest wieżyczka (rys. 2.6) lub podest ustawione na brzegu i skonstruowane tak, aby

szybko i łatwo można było na nie wchodzić i schodzić. Niezbędnym wyposażeniem takiej wieżyczki musi być regulowana osłona od

słońca. Na głębokiej wodzie takim stanowiskiem jest najczęściej łódź specjalnie przeznaczona do tego celu.

Rys. 2.6 Wieżyczka ratownicza Rys. 2.7 Stanowisko Ratownicze

Stanowisko ratownicze powinno być wyposażone w (rys. 2.7):

1) sprzęt do nurkowania (płetwy, maska, fajka),

2) lornetkę,

3) radiotelefon.

4) rzutkę ratunkową,

5) sprzęt medyczny pierwszej pomocy.

Najskuteczniejszym sposobem na zabezpieczenie kąpieliska jest budowanie systemu pomostów, które można wykorzystać do bardzo

szybkiego dotarcia w pobliże miejsca wypadku bez konieczności posługiwania się łodzią lub wskakiwania do wody. W żaden inny

sposób nie da się tak szybko dotrzeć blisko tonącego, jak biegnąc po pomoście. Jeżeli dodatkowo co 15 metrów powieszone będą koła

ratunkowe lub rzutki, nawet przygodna osoba bez żadnych umiejętności pływackich może okazać się skutecznym ratownikiem.

Lokalizując wieżyczkę na pomoście należy pamiętać, że nie musi ona być tak wysoka jak stosowana na brzegu, ponieważ

znajduje się na pewnej wysokości w stosunku do lustra wody. Wejście na nią musi być dostępne z obu stron długości pomostu (po to,

by jej nie obiegać niepotrzebnie). Np. jeżeli basen kąpielowy posiada 100 m długości i planuje się obsadzić na nim dwa stanowiska,

należy wyznaczyć je w odległości 25 m od obu końców. W takim układzie obaj ratownicy strzegą po odcinku 50 m, mając najwyżej

25 metrów do najbliższego odcinka swojej strefy. Podobnie postępuje się zabezpieczając odcinek na dwóch łodziach.

Na basenach sztucznych stanowisko ratownika powinno znajdować się w miejscu zstępowania dna w stronę wody głębokiej,

ponieważ kafle na dnie są często śliskie a spadek dna bywa dość ostry.

Od podanych reguł istnieją odstępstwa, które są uzasadnione miejscowymi warunkami. Kiedy na przykład odległość boi granicznych

nie jest duża od linii brzegowej, a układ nasłonecznienia umożliwia skuteczną obserwację od strony wody głębokiej, należy ustawić

stanowisko na samym brzegu (oczywiście mowa tu o pojedynczym ratowniku, dobierając taki kierunek obserwacji kąpieliska w

obronie przed oślepianiem przez słońce).

Pamiętajmy! Zawsze ustawiajmy się frontem do kąpiących a nie w stronę, z której nas opala słońce.

2.6. Znaki zakazu, ostrzegawczych i informacyjnych

Znaki zakazu oraz ostrzegawcze obowiązują na odległość podaną na obrzeżu znaku, licząc w metrach w jedną i drugą stronę. Gdy nie

ma podanej odległości, obowiązuje ona na obszarze wodnym w zasięgu wzroku.

1° Znaki zakazu

Znaki zakazu wskazują rodzaj zakazu i określają jego przyczynę. Znaki zakazu mają kształt okrągły o średnicy 60 cm.

Znakami zakazu są:

1) znak „kąpiel zabroniona",

2) znak „kąpiel zabroniona - szlak żeglowny",

3) znak „kąpiel zabroniona - most",

4) znak „kąpiel zabroniona — spiętrzenie wody",

5) znak „kąpiel zabroniona - woda skażona",

6) znak „kąpiel zabroniona - woda pitna",

7) znak „kąpiel zabroniona - hodowla ryb",

8) znak „skakanie do wody zabronione",

9) znak „strefa ciszy".

2° Znaki zakazu

Znaki ostrzegawcze uprzedzają kąpiących się o niebezpiecznych miejscach na obszarze wodnym i wskazują przyczynę

niebezpieczeństwa. Znaki te mają kształt trójkątów równobocznych, których wierzchołek jest skierowany ku górze. Długość jednego

boku trójkąta wynosi 75 cm.

Znakami ostrzegawczymi są:

1) znak „wiry",

2) znak „niebezpieczna głębokość wody",

3) znak „zimna woda",

4) znak „nagły uskok",

5) znak „pale",

6) znak „skały podwodne",

7) znak „kamieniste dno",

8) znak „sieci rybackie",

9) znak „wodorosty".

3° Znaki zakazu

Znaki informacyjne wskazują, że w pobliżu znaku znajdują się obiekty podane na znaku i urządzenia. Mają kształt prostokąta o

wymiarach 80 x 60 cm. Znakami informacyjnymi są:

1) znak „plaża strzeżona",

2) znak „punkt medyczny",

3) znak „telefon".

2.7. Wykaz sprzętu medycznego, leków i artykułów sanitarnych, w które powinny być wyposażone

pływalnie i kąpieliska

1. Sprzęt medyczny:

1) aparat do sztucznego oddychania - l szt.

2) inhalator tlenowy przenośny - l szt.

3) nożyczki proste i zakrzywione - 2 szt.

4) opaska uciskowa (szeroka taśma gumowa) - l szt.

5) szyna usztywniająca - 3 szt.

6) kieliszek do leków - l szt.

7) termometr - l szt.

8) maseczki do sztucznego oddychania - l szt.

2. Leki:

1) amoniak w ampułkach - 3 amp.

2) panthenol spray - min. l op.

3) krople walerianowe - 30 g

4) krople żołądkowe - l op.

5) pyralgin (w tabletkach) - 10 szt.

6) solutio Jodi spirituosa (jodyna) - 100 g

7) spirytus skażony - 100 g

8) woda utleniona - 200 g

3. Artykuły sanitarne:

1) agrafki - 6 szt.

2) chustki trójkątne - 3 szt.

3) gaza wyjałowiona l/8m x 1m - 15 szt.

4) lignina a lOOg -lOop.

5) opaska gazowa 4m x lOcm - 10 szt.

6) opaska elastyczna szerokości lOcm - 4 szt.

7) opatrunek indywidualny wyjałowiony - 10 szt.

8) prestoplast i poloplast - 10 szt.

3. ORGANIZACJA PRACY SŁUŻBY RATOWNICZEJ

Wiadomym jest, że przy obecności na plaży nawet stu ratowników może dojść do wypadku utonięcia. Sam więc fakt zatrudnienia

ratowników wcale nie świadczy o poprawnym zabezpieczeniu miejsca kąpieli. Trzeba zdać sobie sprawę, że ratownik może wkroczyć

do akcji udzielania pomocy w momencie kiedy sam zauważy wypadek tonięcia lub kiedy zostanie o tym powiadomiony. Kiedy ma się

do czynienia z kąpieliskiem ogólnodostępnym o stałej dużej liczbie osób, praktycznie nie jest się w stanie zauważyć czy wśród

„tysiąca głów" któraś z nich zanurzyła się pod wodę bezpowrotnie. Pogląd o lepszym zabezpieczeniu kąpieliska przez zatrudnienie

wielu ratowników jest bezzasadny, a świadczy o tym zdarzenie, jakie miało miejsce w sezonie letnim 1977 r. na jednym z naszych

sztucznych zalewów. W ciągu tygodnia utonęły tam trzy osoby, a do wypadków doszło w nocy poza terenem kąpieliska. U ofiar

stwierdzono obecność alkoholu we krwi. Reakcją władz miejscowego WOSiR było zwiększenie stanu zatrudnienia ratowników

zamiast ustawienia tablic ostrzegawczych.

Podstawowym czynnikiem bezpieczeństwa jest więc zdyscyplinowanie plażowiczów oraz przestrzeganie regulaminu kąpieliska.

Minimalne normy zatrudnienia ratowników są następujące:

1) w kąpieliskach śródlądowych na każde 100 m linii brzegowej - l ratownik od strony lądu l jeden od strony lustra wody,

2) na pływalniach dysponującymi nieckami o długości do 25 m - l ratownik.

3) na pływalniach dysponujących nieckami o długości 25-50 m - 2 ratowników,

4) na pływalniach dysponującymi nieckami o długości powyżej 50 m - 3 ratowników,

5) w kąpieliskach nadmorskich - trzyosobowe zespoły ratowników na każde 100 m linii brzegowej.

3.1. Samodzielna praca w niewielkim ośrodku

Mając na uwadze fakt, że wszelkie akcje ratunkowe prowadzone samodzielnie są skazane na przedłużenie czasu ich trwania lub nawet

na niepowodzenie, należy zawsze dążyć do zabezpieczenia sobie pomocy osób przebywających na plaży. Najlepiej jest to zrobić

przez zaangażowanie kilku młodych chłopców i dziewcząt i stworzenie z takiej grupy rodzaju drużyny WOPR-u. Wcale nie muszą to

być osoby doskonale pływające ani też silne fizycznie. Wystarczy, że każdy uczestnik takiej grupy będzie poinstruowany o czynności

jaką ma wykonać w chwili zaistnienia wypadku. Takimi czynnościami są najczęściej: wezwanie karetki pogotowia, pomoc w

obsłudze sprzętu, przyniesienie aktualnie potrzebnych przedmiotów, np. apteczki lub koca.

Jeżeli mamy do czynienia z kąpieliskiem wczasowym, najlepiej jest organizować sobie pomocników już w pierwszym dniu trwania

turnusu. Przy obsłudze basenów miejskich do takiej grupy należy angażować młodzież mieszkającą w pobliżu basenu lub stale

przebywającą na jego terenie.

3.2. Organizacja pracy na większych kąpieliskach

Dotyczy to takich miejsc, gdzie zatrudnionych jest kilku ratowników.

Na kierownika grupy ratowników wyznacza się w pierwszej kolejności najstarszego stopniem, a przy wyrównaniu - najstarszego

stażem pracy w ratownictwie na tego rodzaju kąpieliskach, z którym mamy do czynienia.

Przykładowe zabezpieczenie odcinka 100-metrowej plaży:

1. Jeden ratownik pełni dyżur na wieżyczce obserwacyjnej.

2. Drugi ratownik znajduje się w łodzi na wysokości boi ograniczających kąpielisko.

Obaj ratownicy zamieniają się miejscami, na przykład co godzinę. Przeciwdziała to zmęczeniu i eliminuje znużenie, jakie może

powstać przy jednostajnej obserwacji tego samego odcinka. Jeżeli ratowników jest trzech, to jeden przebywa na łodzi, drugi na wieży,

a trzeci pełni dyżur bezpośrednio na brzegu. Zamiana miejsc następuje w podobny sposób, jak podano wyżej.

Przy obsłudze większych kąpielisk, gdzie plaża ma długość kilkuset lub nawet kilku tysięcy metrów, należy sporządzić grafik

dyżurów, przydzielając każdego dnia zespoły ratowników na inny odcinek. Plan taki powinien być sporządzony minimum na tydzień

wcześniej i być przedstawiony zainteresowanym do wglądu.

Bez względu na rozmiary strzeżonego kąpieliska, każdego dnia wyznaczona dyżurna grupa ratowników ma obowiązek stawić się do

pracy na minimum 30 minut przed oficjalną, regulaminową godziną otwarcia plaży i dokonać przeglądu dna i sprawności sprzętu

ratunkowego oraz przygotować i wyposażyć w sprzęt stanowiska dyżurne. Jeżeli w konkretnym przypadku 30 minut na wykonanie

przedstawionych prac nie wystarcza, należy ten wymiar czasowy odpowiednio zwiększyć lub powiększyć stan liczebny grupy

dyżurującej. Jako pierwszy do pracy stawia się zawsze kierownik zespołu ratowników.

3.3. Praca na kąpieliskach zlokalizowanych nad rzeką

Do podstawowych obowiązków w tego rodzaju pracy należy stałe sprawdzanie stanu głębokości i czystości dna. Pomiar taki musi być

dokonany koniecznie każdego dnia rano i szczególnie dokładnie w miejscach przeznaczonych dla osób nie umiejących pływać.

Płynąca stale woda może przyczynić się do zmiany głębokości w miejscu najmniej spodziewanym, a także przynieść ze sobą rozmaite

przedmioty, o które można się skaleczyć.

Długość odcinka strzeżonego przez jednego ratownika powinna być nieco mniejsza niż ma to miejsce przy plaży na wodzie stojącej.

Stanowisko ratownika należy zlokalizować w pobliżu zakończenia odcinka znajdującego się w dole prądu rzeki. Także jeżeli

ratownik znajduje się na łodzi, powinien się ustawić w dole z prądem rzeki, ponieważ ewentualne ofiary wypadku będą wówczas

znoszone przez wodę w jego kierunku.

Kąpielisko zlokalizowane na rzece jest w kształcie trójkąta prostokątnego. Przy czym jedna z przyprostokątnych jest usytuowana

wzdłuż linii brzegowej a druga prostopadle do linii brzegowej przy zakończeniu odcinka znajdującego się w dole prądu rzeki. Wiąże

się to z tym, aby osoba, której należy udzielić pomocy nie wypłynęła poza granice kąpieliska.

3.4. Praca w warunkach plaż nadmorskich

Wszędzie tam, gdzie powierzchnia wody wystawiona jest na działanie wiatru, powstaje ruch wody zwany falowaniem. Natężenie tego

ruchu zależy od siły wiatru, a także od obszaru powierzchni na jaką działa.

Na wybrzeżu południowym Bałtyku głębokość oddziaływania ruchu falowego wody sięga na około 12 m pod powierzchnią. Fale

zbliżające się do brzegu lub do miejsc o zmniejszonej głębokości, zmieniają swój kształt. Wydłużają się ł zwiększają swoją wysokość.

Dzieje się tak dlatego, gdyż płynące cząsteczki wody, znajdujące się bliżej dna, są hamowane na skutek działania siły parcia. Fala w

pobliżu płycizny nosi nazwy fali przybojowej i charakteryzuje się zmniejszeniem długości i prędkości, a jej wierzchołek się pieni. Fala

taka spiętrza się aż do punktu krytycznego, kiedy to załamuje się z hukiem, a siła jej działania jest tak potężna, że wywiera na

otoczenie ciśnienie rzędu kilkudziesięciu ton na l m

. Pokonanie fali przybojowej przez ratowników płynących łodzią jest dosyć

trudne i wymaga to doświadczenia. Dlatego też w przypadku niesienia pomocy tonącego nie należy posyłać do akcji ratunkowej osób,

które nigdy w życiu nie pokonywały fali przybojowej.

Fale załamują się kolejno po sobie i rozlewają się daleko w głąb plaży. Część wody wsiąka w piasek, ale większość spływa z

powrotem po pochyłości brzegu i dna, tworząc tzw. prąd denny o kierunku przeciwnym do ruchu fal. Siła tego prądu zależy głównie

od masy wody jaką niesie on ze sobą od wielkości stopnia pochylenia dna, która w zasadzie nadaje mu prędkość. Siły działające

przeciwnie, to jest masy wody niesione przez załamujące się fale i opisany prąd denny tworzą moment sił, powodując utratę

równowagi osób przebywających w strefie jego działania. Szczególnie odnosi się to do małych dzieci ze względu na mniejszą masę

ciała i niewielki wzrost.Prąd denny wymywa piasek z wału brzegowego, tworząc zagłębienia dna w formie rowu wzdłuż linii

brzegowej. Za rowem naniesiony piasek formuje się we wzniesienie dna zwane rewą, za którą tworzy się następny rów (por. rys. 3.4).

Tak więc brzeg morski jest poprzecinany rowami i rewami w liczbie od dwóch do sześciu. Ze względu na zmienną dynamikę i

kierunek fal, formy te nie są stałe i u legaj ą ciągłym zmianom. Szczególnie po silnej burzy należy się spodziewać dużych zmian

konfiguracji dna, co niekiedy powoduje wypadek tonięcia, zwłaszcza wśród osób nieumiejących pływać. Większość plażowiczów

przyjeżdżających nad morze spotyka się po raz pierwszy z takim ukształtowaniem dna co daje się zaobserwować, kiedy dochodzi do

upadków przy próbach wbiegania do kąpieli właśnie po potknięciu się o kolejne nierówności. Jeżeli osoba słabo oswojona z wodą

natrafi na rów w chwili załamania się fali, może dojść do zachłyśnięcia się wodą i do powstania w ten sposób sytuacji niebezpiecznej

dla życia.

Fale w okolicy brzegu ulegają zjawisku refrakcji (tj. uginają się pod wpływem zmniejszenia prędkości na odcinku bliższym brzegowi)

i powodują, że ciągłość rew zostaje w niektórych miejscach przerwana pod wpływem zwiększenia w tym miejscu siły działania prądu

dennego. Jest to bardzo ważna w wypadku, kiedy ratownik straci z widoku osobę potrzebującą pomocy. Kiedy do tego dojdzie to

jeden z ratowników w pierwszej kolejności udaje się do miejsca, w którym nastąpiło przerwanie rewy, gdyż jest bardzo

prawdopodobne, że ciało takiej osoby zostanie poniesione przez prąd denny w to miejsce (rys. 3.1).

Rys. 3.1 Przerwanie rewy.

Przy niewielkim falowaniu warunki nadmorskie nie różnią się od śródlądowych. Drużyna ratowników zabezpieczająca kąpielisko

nadmorskie jest zobowiązana do prowadzenia codziennego sondażu dna i ewentualnego przesuwania boi we właściwe miejsce.

Dokonuje pomiaru temperatury wody, a także stałej obserwacji stanu morza.

Pomiaru temperatury wody dokonujemy na głębokości 1m za pierwszą rewą

W zasadzie najskuteczniejszym i najszybszym sposobem na udzielenie pomocy tonącemu przy stanie morza 4-5°B jest bezpośrednie

dopłynięcie do niego przy zastosowaniu sprzętu asekuracyjnego. Wyjątkowo zaleca się właśnie bezpośrednie dopłynięcie, ponieważ

pokonanie łodzią fali przybojowej przy takim stanie morza jest zasadniczo możliwe tylko dla specjalnie sprawnej i silnej załogi.

Nawet jeżeli uda się to zrobić, nie zawsze będzie można przyjąć kurs płynięcia bezpośrednio w kierunku tonącego. Dlatego też

zalecane jest stosowanie łodzi jako asekuracji. Jeżeli jednak tego nie udaje się zrobić, należy płynąć wpław, przepływając pod

grzbietami fal przybojowych. Najczęściej obszar ten sięga na około 20-30 m w głąb morza, dlatego też całość akcji odbywa się

właśnie na tym najniebezpieczniejszym odcinku.

Pamiętajmy! Do tonącego dopływamy pod grzbietami fal, a powracamy na fali.

Rys. 3.2 Pokonywanie fali przybojowej przez ratownika.

3.5. Zalecenia do pracy na koloniach lub obozach letnich dla dzieci

Na wstępie trzeba zaznaczyć, iż do pracy na koloniach i obozach letnich dla dzieci i młodzieży może pracować ratownik posiadający co

najmniej uprawnienia ratownika wodnego oraz ważną legitymację członkowską z poświadczeniem lekarskim

o zdolności do pracy w charakterze ratownika na dany rok kalendarzowy. Ponadto osoba taka musi posiadać aktualne RTG klatki piersiowej

oraz badania WR.

Na pierwszej radzie pedagogicznej ratownik powinien zapoznać kierownika

i wychowawców z regulaminem kąpieli. Po zapoznaniu się z regulaminem wychowawcy poświadczają pisemnie w dzienniku

pracy.

Ratownik zobowiązany jest do prowadzenia dziennika pracy!

Głębokość wody dla grupy kąpiącej się powinna być taka, by jej poziom nie sięgał wyżej pasa najniższego z uczestników grupy. Jeżeli

głębokość tę wyznacza system oznakowania kąpieliska, wówczas dzieci otrzymują jedynie zakaz przekraczania granicy przeznaczonej dla

nich strefy. Jeżeli natomiast takiego oznakowania brak, na linii której nie wolno przekraczać powinien stać wychowawca grupy (dotyczy to

dzieci młodszych). Dla grup starszych strefa ta jest zazwyczaj wyznaczona bojami, ale niezależnie od tego w miejscu granicznym powinna

znajdować się łódź z ratownikiem lub pomost specjalnie przeznaczony do prowadzenia akcji ratowniczej.

Jednorazowo w wodzie może przebywać tylko jedna, najwyżej 15-osobowa grupa dzieci. Nie dotyczy to tzw. brodzików, gdzie

głębokość wody nie przekracza 40 cm. Miejsca do „pluskania się" dla maluchów nie mogą jednak znajdować się na linii wchodzenia i

wychodzenia z wody. Kolejnością kąpieli swoich grup powinni kierować wychowawcy powiadamiając o tym dyżurnego ratownika.

Jeżeli kolonia liczy np. 200 lub więcej dzieci nie należy przyprowadzać nad wodę jednocześnie wszystkich. Czas oczekiwania na kąpiel

dłuży się dzieciom i trudno jest o utrzymanie porządku na plaży.

Przed pierwszą kąpielą ratownik powinien zapoznać uczestników z regulaminem kąpieli. Powinien określić czego nie wolno robić w wodzie,

jak będzie wyglądała organizacyjnie kąpiel grupy, ile będzie wynosił czas kąpieli grupy oraz ustalić sygnalizację dźwiękową np.:

- l gwizdek - przekroczenie regulaminu kąpieli (dzieci muszą wiedzieć, że po sygnale muszą zwrócić się w kierunku ratownika, który

wskaże osobę i udzieli informacji o rodzaju przekroczenia regulaminu),

- 2 gwizdki - koniec kąpieli,

- seria gwizdów - natychmiastowe wyjście z wody.

Pamiętajmy! Dla dzieci zawsze pali się zielone światło. Jeśli ratownik w ciągu dwóch, trzech pierwszych dni

nie zdyscyplinuje grupy to później z nią sobie nie poradzi

Praktyczna uwaga: nie pozwólmy sobie, aby uczestnicy kolonii, a zwłaszcza obozu mówili nam po imieniu. Wcześniej czy później

stracimy szacunek i nie będziemy w stanie wyegzekwować przestrzegania regulaminu.

1. Przed wejściem grupy do wody:

a) zbiórka grupy przed wejściem i sprawdzenie jej stanu liczebnego,

b) przypomnienie o przestrzeganiu regulaminu,

c) sprawdzenie czy wszyscy z grupy nie mają gumy do żucia w ustach, zegarków, łańcuszków, kolczyków,

d) zwróceniu uwagi, że nie wolno indywidualnie wchodzić do wody, jak również wychodzić; każde wyjście musi zostać zgłoszone,

e) przypomnienie o zakazie wbiegania do wody, skakania, nurkowania itp.,

f) ustalenie asekuracji dwójkowej i trójkowej.

2. W czasie przebywania grupy w wodzie:

a) reagowanie na każde przekroczenie regulaminu,

b) baczne obserwowanie grupy; co pewien czas należy przeliczyć osoby przebywające w wodzie,

c) w przypadku zauważenia, iż dzieci mają sine usta lub gęsią skórkę należy takiej osobie kazać wyjść z wody.

3. Po zakończeniu kąpieli:

a) zorganizowanie zbiórki,

b) sprawdzeniu stanu liczebnego grupy,

c) sprawdzeniu czy nikomu nic się nie stało,

d) przekazanie grupy wychowawcy.

Pamiętajmy! W czasie kąpieli grupy wychowawca jest zobowiązany do obserwowania grupy razem z

ratownikiem, a nie przebywanie na kocu i opalaniu się.

Nagminnie obserwuje się, że starsi wiekiem wychowawcy z reguły leżą na kocu a ich czynności sprowadzają się do doprowadzeniu

grupy do ratownika. Natomiast w przypadku młodych wychowawców to albo przebywają w wodzie i nic ich nie obchodzi grupa, bądź

też urządzają sobie pogaduszki z ratownikiem, bądź z nim flirtują (w przypadku dziewczyn).

Pamiętajmy! Ponosimy odpowiedzialność za powierzone nam dzieci na równi Z wychowawcami. Jeżeli komuś

się taka praca nie podoba to niech jedzie na wczasy a nie do pracy na kolonię czy też obóz.

To samo dotyczy dzieci i młodzież. Jeżeli im się nie podoba regulamin kąpieli to niech poproszą rodziców

(opiekunów), aby im zapewnili wyjazd na wczasy a nie kolonię czy obóz.

Do wychowawców należy dopilnować by:

1. Grupy idące na wodę zabierały ze sobą ręczniki i stroje kąpielowe na zmianę.

2. Ratownik był powiadomiony o stanie grupy przed i po wyjściu z wody, a także zawsze był informowany o bieżącej zmianie tego

stanu.

3. Nie wprowadzać grupy do wody bezpośrednio po posiłku lub np. męczącej wycieczce pieszej.

4. Dzieci przed wejściem do wody dobrane zostały parami, w których mają nawzajem na siebie uważać w czasie kąpieli (można

wówczas szybciej ustalić, którego z wychowanków i dlaczego brakuje).

5. Wychowawca podpisuje odbiór grupy w dzienniku pracy ratownika.

Czasami zdarza się, że kolonie i wczasy tej samej instytucji są zlokalizowane w tej samej miejscowości i korzystają ze wspólnego

kąpieliska. Często bywa, że dzieci doprowadzane są na strzeżone kąpieliska ogólnodostępne. Zachowanie bezpieczeństwa w takich

warunkach jest trudne i wymaga dodatkowych zabiegów organizacyjnych.

Na kąpieliskach wspólnych:

1. Należy dzieciom przydzielić np. jednakowe czepki kąpielowe lub chusty na szyję, celem szybkiego rozpoznania i odróżnienia

dzieci od uczestników spoza kolonii.

2. Jeżeli wydziela się strefy dla osobnej kąpieli uczestników wczasów i kolonii, nie można zapomnieć, że jeden ratownik może

zasadniczo zabezpieczać nie więcej niż 50 metrów bieżącej plaży.

3. Dla ułatwienia zachowania porządku na kąpielisku trzeba odpowiednio wcześniej powiadomić ratownika o godzinach

przyprowadzania dzieci na plażę.

Na plażach strzeżonych ogólnodostępnych:

1. Pobyt na takiej plaży należy bezzwłocznie zgłosić kierownikowi ośrodka lub bezpośrednio starszemu ratownikowi.

2. Trzymać się wyznaczonej sobie strefy bez względu na posiadanie swojego ratownika zatrudnionego na etacie.

3. Dzieci kolonijne „oznacza się" jak wyżej.

Pamiętajmy! Bez względu na rodzaj kąpieliska z jakiego się korzysta, ratownik musi być zawsze wyposażony w

apteczkę pierwszej pomocy. Jeżeli na przykład część kolonii idzie lub jedzie na wycieczkę, a część pozostaje na

plaży, nie wolno w żadnym wypadku zabierać apteczki ratownikowi.

Często bywa, że umowa o pracę ratownika na kolonii przewiduje wykonywanie dodatkowych obowiązków. Wszelkie jednak prace

wynikające z umowy lub na polecenie kierownika placówki nie mogą być wykonywane równolegle z pełnieniem dyżuru na

kąpielisku.

W czasie, kiedy kąpielisko jest czynne z godnie ze swoim regulaminem, nie wolno zlecać ratownikowi następujących prac:

1. Opiekowania się grupą w zastępstwie wychowawcy.

2. Prowadzenia nauki pływania w warunkach kąpieliska wspólnego z innymi korzystającymi, którzy podlegają opiece ratownika.

3. Wydawania bądź przyjmowania sprzętu pływającego itp.

Jeżeli placówka kolonijna nie zatrudnia osobno instruktora WF, naukę pływania powinien prowadzić ratownik (jeżeli umowa o pracę

nie przewiduje połączenia funkcji ratownika i instruktora WF, ratownik ma prawo odmówić prowadzenia innych zajęć sportowych

poza, oczywiście, nauką pływania). Jeżeli naukę pływania prowadzi instruktor, ratownik spełnia funkcję zabezpieczającą i

jednocześnie pomaga w nauczaniu. Zawsze będzie mile widziane, jeżeli ratownik zorganizuje dzieciom gry i zabawy w wodzie, a

przede wszystkim przeprowadzi w grupach pogadanki na temat bezpieczeństwa kąpieli.

Poniżej prezentowany jest przykładowy regulamin kąpieli.

Regulamin Kąpieli

1. Osoby korzystające z kąpieli zobowiązane są ściśle stosować się do poleceń ratownika.

2. Kąpiel lub ćwiczenia w wodzie odbywają się w grupach nie większych niż 15 osób.

3. Za ustalenie kolejności kąpieli grup odpowiedzialni są wychowawcy.

4. Nie wolno wchodzić do wody po wysiłku oraz nie wolno się kąpać na czczo lub

wcześniej niż godzinę po posiłku.

5. Grupy oczekujące na swoją kolej wejścia do wody powinny siedzieć w cieniu obserwując kąpiących.

6. Grupy powinny przychodzić do kąpieli i odchodzić po niej pod kierunkiem wychowawców. Grupa bez obecności wychowawcy

nie będzie dopuszczona do kąpieli.

7. Obowiązuje całkowity zakaz samodzielnego wchodzenia do wody.

8. Przed wejściem do wody i po wyjściu z wody obowiązuje zbiórka w szeregu na brzegu

w celu sprawdzenia liczebności grupy.

9. Samodzielne wyjście z wody należy zgłosić dyżurującemu ratownikowi.

10. Wychowawca w czasie zajęć w wodzie powinien znajdować się w takim miejscu.

z którego widziałby wszystkich kąpiących się i sam był przez nich widziany.

11. Przy każdej kąpieli jest obecny kierownik oraz lekarz (bądź pielęgniarka).

12. Czas trwania kąpieli na początku turnusu:

3-5 min. dla grup młodszych (7-9 lat), 5 min. dla grup starszych. Przy systematycznej kąpieli czas ten stopniowo się wydłuża: do 15

min. dla grup młodszych, a do 20 min. dla grup starszych.

13. W ciągu dnia grupy korzystają z kąpieli nie więcej niż dwa razy.

14. Głębokość kąpieli: dla nieumiejących pływać - najniższej osobie do pasa,

dla umiejących pływać - l .50 metra.

15. Osobno są prowadzone zajęcia z grupami umiejącymi pływać i z nieumiejącymi.

16. W czasie kąpieli musi być utrzymana karność w grupie. Obowiązuje całkowity zakaz:

a) kąpieli w maskach do nurkowania,

b) kąpieli w łańcuszkach, kolczykach czy też zegarkach i pierścionkach,

c) wrzucania i wpychania do wody oraz skakania do wody,

d) zanurzania się i nurkowania,

e) przekraczania stref przeznaczonych do kąpieli,

f) urządzania fałszywych alarmów.

17. Ustala się następującą sygnalizację dźwiękową:

1 -gwizdek- przekroczenie regulaminu kąpieli,

2 - gwizdki - koniec kąpieli,

seria krótkich gwizdków - „Alarm".

18. Na sygnał „Alarm" wszyscy natychmiast wychodzą z wody na brzeg.

19. Za nieprzestrzeganie regulaminu ustala się następujące kary:

- za pierwsze złamanie regulaminu - zakaz kąpieli w ciągu całego dnia,

- za drugie przewinienie - zakaz kąpieli w ciągu dwóch najbliższych dni,

- za trzecie przewinienie - zakaz kąpieli do końca turnusu.

Ratownik WOPR

4. PROWADZENIE PODSTAWOWEJ DOKUMENTACJI PODCZAS PRACY NA KĄPIELISKU

Do podstawowej dokumentacji prowadzonej podczas pracy na kąpielisku należą:

- dziennik pracy ratowników,

- dziennik pracy drużyny,

- instrukcja alarmowa,

- grafik dyżurów,

- dziennik pływań i eksploatacji silnika,

Należy zwrócić uwagę, że tylko na nielicznych kąpieliskach jest prowadzona skrupulatnie dokumentacja. Zdarza się często, że wielu

ratowników nawet nie jak wygląda dziennik pracy, bądź nie zapisuje nic w jego rubrykach.

Pamiętajmy! Dziennik pracy jest najważniejszym dokumentem na kąpielisku. Świadczy o pracy ratownika, w

razie nieszczęśliwego wypadku jest niezbędny dla prokuratora.

4.1. Dziennik pracy

Wzór dziennika nie jest unormowany. Istnieje wiele rodzajów dziennika pracy. W każdym Wojewódzkim WOPR znajdują się takie

dzienniki i można je nabyć. Nawet jeżeli nie ma to można taki dokument wykonać samemu, np. z zeszytu 60 kartkowego. Należy

mieć tylko świadomość co w takim dzienniku powinno się znajdować.

Elementy dziennika pracy ratowników:

Strona tytułowa, na której powinno się znaleźć:

a) nazwa i adres akwenu,

b) nazwa i adres przedsiębiorstwa - administratora akwenu,

c) informacja o ilości ponumerowanych stron,

d) ewentualnie podpis kierownika ośrodka.

Na str. 2 powinien znaleźć się schemat sytuacyjny kąpieliska (najlepiej wykreślony z podaniem wymiarów rzeczywistych), na

którym zaznaczamy:

a) wymiary stref dla umiejących i nieumiejących pływać,

b) brodziki z wymiarami (o ile istnieją),

c) lokalizacja stanowisk ratowniczych, sprzętu ratowniczego,

d) droga ewakuacyjna,

e) punkt medyczny,

f) szatnie, natryski itp.

Na trzeciej stronie umieszczamy z reguły o sprzęcie ratunkowym jaki znajduje się na kąpielisku np. ilość łodzi wiosłowych,

silników kół ratunkowych, kołowrotków, kompletów flag sygnalizacyjnych, aparatów do sztucznego oddychania, lornetek,

radiotelefonów itp.

Na kolejnej stronie zawieramy dane dotyczące obsady kadry ratowniczej:

a) nazwisko i imię,

b) posiadany i numer legitymacji członka WOPR,

c) adres zamieszkania,

d) pełniona funkcja,

e) uprawnienia dodatkowe przydatne w ratownictwie wodnym.

Na kolejnych stronach przedstawiamy dzienny zapis pracy ratowników, w którym zapisujemy:

a) opis warunków meteorologicznych (temp. wody i powietrza, siła i kierunku wiatru, stan wody wg skali Beauforta),

b) sondowanie i penetracja kąpieliska (godz. i przez kogo),

c) część opisową (stosowane rodzaje flag, godziny ich zmiany, stan sprzętu ratowniczego, rodzaje udzielonej pomocy, dane

personalne ratowanego i świadków, zmiany w grafiku dyżurów itd.).

Każdy opis całego dnia podpisuje ratownik pełniący dyżur.

Są to wytyczne do sporządzenia samodzielnie dziennika pracy. Graficzny układ nie ma znaczenia,

najważniejsza jest treść.

...................................................................................................................................................................................

str.1

DZIENNIK PRACY

RATOWNIKÓW WOPR

Nazwa i adres akwenu ....................... .......................

Nazwa i adres administratora akwenu ................ .......................

Dziennik założono dnia ....... .......................

Posiada ponumerowanych stron .... .......................

Podpis kierownika Ośrodka

...................................................................................................................................................................................

str. 2

SCHEMAT SYTUACYJNY KĄPIELISKA

(wykreślony w skali z podaniem wymiarów rzeczywistych)

...................................................................................................................................................................................

str. 3

DANE O SPRZĘCIE RATUNKOWYM

1. Rodzaj i ilość łodzi na stanie

2. Ilość i typ silników przyczepionych do łodzi

3. Koła ratunkowe

4. Pasów ratunkowe

5. Kołowrotki przenośne wraz z linami asekuracyjnymi

6. Komplet flag sygnalizacyjno-informacyjnych

7. Nosze ratunkowe

8. Bosaki ratunkowe

9. Apteczki podręczne

10. Aparaty do sztucznego oddychania

11. Gongi alarmowe

12. Termometry do mierzenia temp. wody i powietrza

13. Aparaty do nurkowania

14. Tuby głosowe i elektroakustyczne

15. Komplety ABC do nurkowania

16....................

...................................................................................................................................................................................

str.4

DANE DOTYCZĄCE OBSADY KADRY RATOWNICZEJ

1. Liczba etatów ....... ....... ....... .......

2. Liczba zatrudnionych ratowników ....... ....... ....... .......

Wykaz zatrudnionych ratowników

Lp. Nazwisko i imię Adres

zamieszkania

Stopień i nr leg. Pełniona funkcja

Uwagi

DZIENNY ZAPIS PRACY RATOWNIKÓW

1. Data

2. Dane personalne ratowników pełniących dyżur

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

3. Godziny pracy

4. Temperatura powietrza

godz..... . . . ., godz. 12-00 . . . ., godz. 16-00 ....

5. Temperatura wody

godz..... . . . ., godz. 12-00 ... ., godz. I6-00 ....

6. Stan wody według skali Beauforta

godz..... . . . ., godz. 12-00 . . . ., godz. 16-00 . . . .

7. Siła i kierunek wiatru

godz..... . . . ., godz. 12-00 . . . ., godz. 16-00 . . . .

8. Sondowanie i penetracja kąpieliska o godz.....

przeprowadzone przez ...............

wykazały (nie wykazały) zastrzeżeń

9. Część opisowa dnia pracy (w części opisowej należy podać stosowane rodzaje flag, godziny ich zmiany, stan sprzętu ratunkowego,

rodzaje udzielonej pomocy zagrożonym i tonącemu, dane personalne ratowanego i świadków, zmiany w grafiku dyżuru itd.)

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

Podpis ratownika dyżurnego

4.2. Dziennik pracy drużyny WOPR

W przypadku, gdy na kąpielisku utworzona została drużyna należy prowadzić dziennik pracy drużyny WOPR. Jest on bardzo

podobny do dziennika pracy ratowników. Różnica polega na tym, że w dzienniku pracy drużyny zawieramy nazwę organizacji przy

której działa oraz dane personalne ratowników społecznych, jak również przebieg ich pracy z uwzględnieniem przepracowanych

godzin. Np. w województwie świętokrzyskim, wymagane jest przepracowanie 20 godzin społecznie w ciągu roku kalendarzowym na

rzecz WOPR, aby uzyskać ważność legitymacji.

Przechowywany jest w miejscu pracy drużyny i winien być dostępny dla każdego członka drużyny oraz udostępniany na każde

żądanie organu kontrolującego.

Do dziennika pracy drużyny wpisuje się kolejno wszystkie prace jakie prowadzą członkowie drużyny, dyżury, akcje ratunkowe, prace

propagandowe, pogadanki, prace społeczne przy budowie własnych obiektów itp.

Po zakończeniu wpisów i wyczerpaniu rubryk, zakłada się następny dziennik nadając mu kolejny numer. Dziennik pracy drużyny

możemy uzyskać w Woj. WOPR właściwym dla danego terenu bądź wykonać go samemu.

..................................................................................................................................................................................

str. l

DZIENNIK PRACY

DRUŻYNY WOPR

Nazwa i adres akwenu ....................... .......................

Nazwa i adres administratora akwenu ................ .......................

Dziennik założono dnia ....... .......................

Posiada ponumerowanych stron .... .......................

Podpis kierownika Ośrodka

...................................................................................................................................................................................

str. 2

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

(organizacja przy której działa drużyna)

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

(miejscowość)

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

(województwo)

Opis akwenu na terenie, którego działa drużyna

....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... ....... .......

...................................................................................................................................................................................

str. 3

Wykaz członków drużyny WOPR

Lp. Nazwisko i imię Adres

Zamieszkania

Stopień

i nr leg.

Pełniona funkcja Uwagi

str. 4

Wykaz sprzętu drużyny WOPR

Lp. Nazwa sprzętu - opis

Ilość Uwagi - właściciel sprzętu.

Konserwacja remont

str. 5 i dalsze

Praca drużyny WOPR

Data

Godz. Nazwisko i imię

Przebieg pracy - opis dyżuru

4.3. Dziennik pływań i eksploatacji silnika

W wypadku, kiedy na kąpielisku znajduje się łódź z przyczepnym silnikiem bądź też łódź motorowa należy prowadzić dziennik

pływań i eksploatacji silnika.

Dziennik pływań jest jedynym dokumentem stwierdzającym eksploatację silnika i zużycie paliwa oraz oleju.

Przechowywany jest w miejscu pracy drużyny, starannie chroniony przed zniszczeniem i winien być dostępny dla członka

obsługującego łódź motorową oraz udostępniony na każde żądanie organu kontrolującego.

W dzienniku pływań wypełnia się kolejno wszystkie rubryki na bieżąco, które zawierają dane techniczne silnika i eksploatacyjne oraz

dane o użytkowniku.

Na podstawie dziennika pływań obliczane są godziny pracy silnika oraz okres jego eksploatacji, co stanowi.podstawę wydania opinii

o przeznaczeniu do kasacji.

Po zakończeniu wpisów i wyczerpaniu rubryk, zakłada się następny dziennik nadając mu kolejny numer.

...................................................................................................................................................................................

str. l

DZIENNIK

PŁYWAŃ I EKSPLOATACJI SILNIKA

Dziennik założono dnia ....... .......

Posiada ponumerowanych stron .... .......

Nr dziennika .... .......

...................................................................................................................................................................................

str. 2

Dane techniczne

Silnik przyczepny-stały .................

Typ silnika ................

Nr fabryczny .................

Rok produkcji ................

Nr inwentarzowy ................

Dane eksploatacyjne

Rodzaj paliwa ....................

Olej ....................

Norma zużycia paliwa na 1/godz..................

Norma zużycia oleju .....................

Wyposażenie dodatkowe do silnika.................

Str.3

4.4. Grafik dyżurów

Grafik dyżurów ma za zadanie wykluczyć monotonię, jaka może ogarnąć ratownika pracującego przez cały dzień w jednym miejscu.

Po pewnym, ustalonym czasie ratownicy zmieniają się miejscami. Może to być dokonane w sposób rotacyjny, gdy wszyscy ratownicy

obejmują kolejno poszczególne stanowiska, bądź w sposób wymienny, np. jednego dnia dwóch ratowników zmienia się miejscami

między sobą, drugiego dnia obejmując inne stanowiska zamieniają się z innym partnerem.

Grafik dyżurów ustalają kierownicy zespołu ratowniczego. Zależy on od rodzaju kąpieliska oraz od osoby, która go układa.

Pamiętajmy! Na kąpielisku wszyscy ratownicy są równi stopniem. Ważne jest, by najmłodszy stopniem nie był

tym, który jest tylko potrzebny do: przynieś, podaj, pozamiataj.

Przykładowy grafik dyżurów na kąpielisku morskim w rozbiciu dziennym na godziny i stanowiska przedstawiono na rys. 4.1.

Kierownik zespołu zajmuje miejsce w głównym punkcie obserwacyjnym, natomiast ratownicy obsadzają poszczególne stanowiska.

Dwie łodzie wypływają z ratownikami na krańce akwenu strzeżonego i patrolują obszar od końcowych skrajnych boi do masztu.

Dwóch następnych ratowników pełni dyżur patrolując brzeg od krańców akwenu do masztu. Mają do dyspozycji na swoim terenie

łodzie stojące na brzegu i łódź motorową. Dwóch ratowników zajmuje miejsca na wieżyczkach obserwacyjnych. Jeden ratownik pełni

dyżur w punkcie sanitarnym. Sposób porozumiewania się między ratownikami dyżurującymi może następować poprzez

radiotelefony.

Kierownik kierujący pracą zespołu co godzinę ogłasza zmianę stanowisk i następuje rotacja między ratownikami.

Jest ona niezbędna, gdyż praca na jednym stanowisku bardzo wyczerpuje dyżurujących. Szef zespołu wydaje również wszystkie inne

polecenia w zależności od zaistniałych okoliczności. Może także zmienić kolejność zmian w zależności od potrzeb bądź

niespodziewanych sytuacji, np. chwilowa niedyspozycja któregoś z podległych mu pełniących dyżur ratowników.

LITERATURA

1. Błasiak P., Chadaj M.: Ratownictwo Wodne - vademecum, Warszawa 1993.

2. Gładysz B.: Poradnik ratownika, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1977.

3. Gwiaździński T.: Praca ratownika wodnego na koloniach letnich dla dzieci i młodzieży szkolnej,

Wychowanie Fizyczne i Higiena Szkolna nr 6, 1977.

4. Gwiaździński T.: Ratownictwo wodne bez tajemnic, Sport i Turystyka, W-wa 1980.

5. Instrukcja Szkoleniowa 1/87 ZG WOPR, Warszawa 1990.

6. Kappler H. P.: Baseny kąpielowe, Arkady, Warszawa 1977.

7. Knoff S.: Zasady ratowania na wodach morskich przybrzeżnych, Biuletyn Informacyjny WOPR, Gdańsk 1974.

8. Malinowski A.: Wytyczne postępowania w ratownictwie morskim, Biuletyn Informacyjny Ratownictwa Wodnego, Warszawa 1977.

9. Ponic W., Duda D.: Ratownictwo Morskie, Wydawnictwo Morskie. Gdańsk 1974.

10. Praca zbiorowa: Prawie wszystko o ratownictwie wodnym, Warszawa 1993.

11. Ratownik Wodny, Wojewódzkie WOPR, Białystok 1974.

12. Schwimmen und Retter, Lehrbuch DLRG, Essen 1970.

13. Wilkens K.: Rettungsschwimmen, Verlag Karl Hofmann, Schandorf 1996.

14. Witkowski M.: Ratowanie tonących, Sport i Turystyka, Warszawa 1969.

15. Szczegółowe warunki bezpieczeństwa osób korzystających z kąpielisk i pływalni

ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 6 maja 1997 r.

(Dz. U. z dnia 7 czerwca 1997 r. Nr 57, poz. 358)