Zasady techniki prawodawczej

Dziennik Ustaw Nr 100 6542 Poz. 908
908
ROZPORZŃDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 20 czerwca 2002 r.
w sprawie Zasad techniki prawodawczej .
Na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia ż 2. Rozporządzenie wchodzi w Życie z dniem
8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 1999 r. 1 sierpnia 2002 r.
Nr 82, poz. 929, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r.
Nr 102, poz. 1116 i Nr 154, poz. 1799 i 1800) zarządza
si�, co nast�puje:
ż 1. Ustala si� Zasady techniki prawodawczej ,
stanowiące za"ącznik do rozporządzenia. Prezes Rady Ministrów: L. Miller
Za"ącznik do rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. (poz. 908)
ZASADY TECHNIKI PRAWODAWCZEJ
DZIA� I 4) ustali� alternatywne rozwiązania prawne, które
mogą skutecznie s"uŻy� osiągni�ciu za"oŻonych ce-
Projekt ustawy lów;
5) sformu"owa� prognozy podstawowych i ubocznych
Rozdzia" 1
skutków rozwaŻanych alternatywnych rozwiązał
prawnych, w tym ich wp"yw na system prawa;
Przepisy ogólne
6) okreĘli� skutki finansowe poszczególnych alterna-
ż 1. 1. Podj�cie decyzji o przygotowaniu projektu tywnych rozwiązał prawnych oraz ustali� ęród"a
ustawy poprzedza si�: ich pokrycia;
1) wyznaczeniem i opisaniem stanu stosunków spo- 7) dokona� wyboru optymalnego w danych warun-
"ecznych w dziedzinie wymagającej interwencji or- kach rozwiązania prawnego.
ganów w"adzy publicznej oraz wskazaniem poŻą-
ż 2. Ustawa powinna wyczerpująco regulowa� da-
danych kierunków ich zmiany;
ną dziedzin� spraw, nie pozostawiając poza zakresem
2) ustaleniem potencjalnych, prawnych i innych niŻ
swego unormowania istotnych fragmentów tej dzie-
prawne, Ęrodków oddzia"ywania umoŻliwiających
dziny.
osiągni�cie zamierzonych celów;
ż 3. 1. Ustawa powinna by� tak skonstruowana, aby
3) okreĘleniem przewidywanych skutków spo"ecznych,
od przyj�tych w niej zasad regulacji nie trzeba by"o
gospodarczych, organizacyjnych, prawnych i finan-
wprowadza� licznych wyjątków.
sowych kaŻdego z rozwaŻanych rozwiązał;
4) zasi�gni�ciem opinii podmiotów zainteresowanych
2. W ustawie nie zamieszcza si� przepisów, które re-
rozstrzygni�ciem sprawy;
gulowa"yby sprawy wykraczające poza wyznaczony przez
nią zakres przedmiotowy (stosunki, które reguluje) oraz
5) dokonaniem wyboru sposobu interwencji organów
podmiotowy (krąg podmiotów, do których si� odnosi).
w"adzy publicznej.
3. Ustawa nie moŻe zmienia� lub uchyla� przepi-
2. W przypadku podj�cia decyzji o przygotowaniu
sów regulujących sprawy, które nie naleŻą do jej zakre-
projektu ustawy, naleŻy:
su przedmiotowego lub podmiotowego albo si� z nimi
1) zapozna� si� z dotychczasowym stanem prawnym,
nie wiąŻą.
w tym z obowiązującymi ustawami, umowami
mi�dzynarodowymi, którymi Rzeczpospolita Pol- ż 4. 1. Ustawa nie moŻe powtarza� przepisów za-
ska jest związana, prawodawstwem organizacji mieszczonych w innych ustawach.
i organów mi�dzynarodowych, których Rzeczpo-
2. W ustawie nie powtarza si� równieŻ postano-
spolita Polska jest cz"onkiem, oraz prawem Unii
wieł umów mi�dzynarodowych ratyfikowanych przez
Europejskiej, obowiązującym w regulowanej dzie-
Rzeczpospolitą Polską oraz dających si� bezpoĘrednio
dzinie;
stosowa� postanowieł aktów normatywnych ustano-
2) ustali� skutki dotychczasowych uregulował praw-
wionych przez organizacje mi�dzynarodowe lub orga-
nych obowiązujących w danej dziedzinie;
ny mi�dzynarodowe, którym Rzeczpospolita Polska
3) okreĘli� cele, jakie zamierza si� osiągną� przez wy- przekaza"a kompetencje organów w"adzy pałstwowej
danie nowej ustawy; w niektórych sprawach.
Dziennik Ustaw Nr 100 6543 Poz. 908
3. W ustawie moŻna odsy"a� do przepisów tej sa- 2. Ustawa zawiera takŻe przepisy przejĘciowe lub do-
mej lub innej ustawy oraz do postanowieł, o których stosowujące oraz przepisy uchylające, jeŻeli reguluje dzie-
mowa w ust. 2; nie odsy"a si� do przepisów innych ak- dzin� spraw uprzednio unormowaną przez inną ustaw�.
tów normatywnych.
3. Ustawa moŻe zawiera� przepisy wprowadzające
4. W ustawie nie moŻna zamieszcza� przepisów na- zmiany w innych ustawach (przepisy zmieniające) oraz
przepisy o wygaĘni�ciu jej mocy obowiązującej.
kazujących stosowanie innych aktów normatywnych,
w tym umów i aktów, o których mowa w ust. 2.
ż 15. Poszczególne elementy ustawy zamieszcza
si� w nast�pującej kolejnoĘci:
ż 5. Przepisy ustawy redaguje si� zwi�ęle i synte-
tycznie, unikając nadmiernej szczegó"owoĘci, a zara-
1) tytu";
zem w sposób, w jaki opisuje si� typowe sytuacje wy-
2) przepisy merytoryczne ogólne i szczegó"owe;
st�pujące w dziedzinie spraw regulowanych tą ustawą.
3) przepisy zmieniające;
ż 6. Przepisy ustawy redaguje si� tak, aby dok"ad-
4) przepisy przejĘciowe i dostosowujące;
nie i w sposób zrozumia"y dla adresatów zawartych
5) przepisy uchylające, przepisy o wejĘciu ustawy
w nich norm wyraŻa"y intencje prawodawcy.
w Życie oraz przepisy o wygaĘni�ciu mocy obowią-
ż 7. Zdania w ustawie redaguje si� zgodnie z po- zującej ustawy (przepisy kołcowe).
wszechnie przyj�tymi regu"ami sk"adni j�zyka polskie-
go, unikając zdał wielokrotnie z"oŻonych.
Rozdzia" 3
ż 8. 1. W ustawie naleŻy pos"ugiwa� si� poprawny-
Tytu" ustawy
mi wyraŻeniami j�zykowymi (okreĘleniami) w ich pod-
stawowym i powszechnie przyj�tym znaczeniu. ż 16. W tytule ustawy w oddzielnych wierszach za-
mieszcza si�:
2. W ustawie naleŻy unika� pos"ugiwania si�:
1) oznaczenie rodzaju aktu;
1) okreĘleniami specjalistycznymi (profesjonalizmami),
2) dat� ustawy;
jeŻeli mają odpowiedniki w j�zyku powszechnym;
3) ogólne okreĘlenie przedmiotu ustawy.
2) okreĘleniami lub zapoŻyczeniami obcoj�zycznymi,
chyba Że nie mają dok"adnego odpowiednika w j�-
ż 17. Dat� ustawy poprzedza si� zwrotem z dnia ,
zyku polskim;
a nast�pnie zamieszcza si� wskazanie dnia zapisanego
cyframi arabskimi, nazw� miesiąca okreĘloną s"ownie
3) nowo tworzonymi poj�ciami lub strukturami j�zy-
oraz wskazanie roku zapisanego cyframi arabskimi ze
kowymi (neologizmami), chyba Że w dotychczaso-
znakiem r. , jako skrótem wyrazu rok .
wym s"ownictwie polskim brak jest odpowiednie-
go okreĘlenia.
ż 18. 1. Przedmiot ustawy okreĘla si� moŻliwie naj-
zwi�ęlej, jednakŻe w sposób adekwatnie informujący
ż 9. W ustawie naleŻy pos"ugiwa� si� okreĘleniami,
o jej treĘci.
które zosta"y uŻyte w ustawie podstawowej dla danej
dziedziny spraw, w szczególnoĘci w ustawie okreĘlanej
2. OkreĘlając przedmiot ustawy, nie przytacza si�
jako kodeks lub prawo .
tytu"ów innych ustaw, z wyjątkiem ustawy zmieniają-
cej i ustawy wprowadzającej inną ustaw�, w których
ż 10. Do oznaczenia jednakowych poj�� uŻywa si�
podaje si� odpowiednio tylko przedmiot ustawy zmie-
jednakowych okreĘleł, a róŻnych poj�� nie oznacza si�
nianej albo ustawy wprowadzanej.
tymi samymi okreĘleniami.
ż 19. OkreĘlenie przedmiotu ustawy moŻe by�:
ż 11. W ustawie nie zamieszcza si� wypowiedzi,
które nie s"uŻą wyraŻaniu norm prawnych, a w szcze- 1) opisowe rozpoczynające si� od przyimka o , pi-
gólnoĘci apeli, postulatów, zaleceł, upomnieł oraz sanego ma"ą literą;
uzasadnieł formu"owanych norm.
2) rzeczowe rozpoczynające si� od wyrazów Ko-
deks , Prawo albo Ordynacja , pisanych wielką li-
ż 12. Zasady sporządzania uzasadnienia projektu
terą, w przypadku gdy ustawa wyczerpująco regulu-
ustawy okreĘlają odr�bne przepisy.
je obszerną dziedzin� spraw, albo rozpoczynające si�
od wyrazów Przepisy wprowadzające... , w przy-
ż 13. JednoczeĘnie z projektem ustawy przygoto-
padku gdy ustawa jest ustawą wprowadzającą.
wuje si� projekty rozporządzeł o znaczeniu podstawo-
wym dla jej funkcjonowania.
Rozdzia" 4
Rozdzia" 2
Uk"ad i postanowienia przepisów merytorycznych
Budowa ustawy
ż 20. 1. W przepisach merytorycznych moŻna wy-
dzieli� przepisy ogólne i przepisy szczegó"owe.
ż 14. 1. Ustawa zawiera:
2. Wydzielone przepisy ogólne oznacza si� nazwą
1) tytu";
Przepisy ogólne ; moŻna je systematyzowa� w grupy
2) przepisy merytoryczne;
tematyczne i oznacza� nazwami charakteryzującymi
3) przepisy o wejĘciu ustawy w Życie. treĘ� kaŻdej z grup.
Dziennik Ustaw Nr 100 6544 Poz. 908
ż 21. 1. W przepisach ogólnych zamieszcza si�: ż 26. W przepisach ustrojowych zamieszcza si�
przepisy o utworzeniu organów albo instytucji, ich za-
1) okreĘlenie zakresu spraw regulowanych ustawą
daniach i kompetencjach, ich organizacji, sposobie ich
i podmiotów, których ona dotyczy, lub spraw i pod-
obsadzania oraz o tym, jakim podmiotom podlegają
miotów wy"ączonych spod jej regulacji;
lub jakie podmioty sprawują nad nimi nadzór.
2) objaĘnienia uŻytych w ustawie okreĘleł i skrótów.
ż 27. W przepisach proceduralnych okreĘla si� spo-
2. W przepisach ogólnych zamieszcza si� równieŻ
sób post�powania przed organami albo instytucjami,
inne, niŻ wskazane w ust. 1, postanowienia wspólne
strony i innych uczestników post�powania, ich prawa
dla wszystkich albo dla wi�kszoĘci przepisów meryto-
i obowiązki w post�powaniu oraz rodzaje rozstrzy-
rycznych zawartych w ustawie.
gni��, które zapadają w post�powaniu, i tryb ich wzru-
szania.
ż 22. 1. W przepisach ogólnych moŻna zamieĘci�
odes"anie do innej ustawy lub do postanowieł, o któ-
ż 28. Przepisy karne zamieszcza si� tylko w przy-
rych mowa w ż 4 ust. 2, tylko wtedy, gdy uregulowania
padku, gdy naruszenie przepisów ustawy nie kwalifiku-
w nich zawarte uzupe"niają lub odmiennie regulują
je si� jako naruszenie przepisów Kodeksu karnego, Ko-
sprawy normowane ustawą.
deksu karnego skarbowego lub Kodeksu wykroczeł,
a czyn wymagający zagroŻenia karą jest związany tylko
2. W odes"aniu, o którym mowa w ust. 1, jedno-
z treĘcią tej ustawy.
znacznie wskazuje si� akt normatywny, do którego na-
st�puje odes"anie, oraz okreĘla si� zakres spraw, dla
ż 29. 1. Ustawa moŻe zawiera� za"ączniki; odes"ania
których nast�puje to odes"anie.
do za"ączników zamieszcza si� w przepisach meryto-
rycznych ustawy.
ż 23. 1. W przepisach szczegó"owych nie reguluje
si� tych spraw, które zosta"y wyczerpująco unormowa-
2. W za"ącznikach do ustawy zamieszcza si�
ne w przepisach ogólnych.
w szczególnoĘci wykazy, wykresy, wzory, tabele i opisy
o charakterze specjalistycznym.
2. JeŻeli okreĘlone elementy uĘciĘlające treĘ� kilku
przepisów szczegó"owych powtarzają si� w tych prze-
Rozdzia" 5
pisach, wydziela si� je w jeden wspólny przepis i za-
mieszcza si� w przepisach ogólnych albo w bezpoĘred-
Uk"ad i postanowienia przepisów przejĘciowych i do-
nim sąsiedztwie tych przepisów szczegó"owych, w któ-
stosowujących
rych te elementy wyst�pują.
ż 30. 1. W przepisach przejĘciowych reguluje si�
3. JeŻeli od któregoĘ z elementów przepisu szcze-
wp"yw nowej ustawy na stosunki powsta"e pod dzia"a-
gó"owego przewiduje si� wyjątki lub któryĘ z elemen-
niem ustawy albo ustaw dotychczasowych.
tów tego przepisu wymaga uĘciĘlenia, przepis formu-
"ujący wyjątki lub uĘciĘlenia zamieszcza si� bezpoĘred-
2. W przepisach przejĘciowych rozstrzyga si�
nio po danym przepisie szczegó"owym.
w szczególnoĘci:
1) sposób zakołczenia post�pował b�dących w toku
ż 24. 1. Przepisy szczegó"owe zamieszcza si� w na-
(wszcz�tych w czasie obowiązywania dotychczaso-
st�pującej kolejnoĘci:
wych przepisów i niezakołczonych ostatecznie do
1) przepisy prawa materialnego;
dnia ich uchylenia), skutecznoĘ� dokonanych czyn-
2) przepisy o organach (przepisy ustrojowe); noĘci procesowych oraz organy w"aĘciwe do za-
kołczenia post�powania i terminy przekazania im
3) przepisy o post�powaniu przed organami (przepisy
spraw;
proceduralne);
2) czy i w jakim zakresie utrzymuje si� czasowo w mo-
4) przepisy o odpowiedzialnoĘci karnej (przepisy kar-
cy instytucje prawne zniesione przez nowe przepi-
ne).
sy;
2. Przepisy szczegó"owe moŻna systematyzowa�
3) czy zachowuje si� uprawnienia i obowiązki oraz
w grupy tematyczne i oznacza� je nazwami charaktery-
kompetencje powsta"e w czasie obowiązywania
zującymi treĘ� kaŻdej z tych grup.
uchylanych albo wczeĘniej uchylonych przepisów
oraz czy skuteczne są czynnoĘci dokonane w czasie
ż 25. 1. Przepis prawa materialnego powinien moŻ-
obowiązywania tych przepisów; sprawy te regulu-
liwie bezpoĘrednio i wyraęnie wskazywa� kto, w jakich
je si� tylko w przypadku, gdy nie chce si� zachowa�
okolicznoĘciach i jak powinien si� zachowa� (przepis
powsta"ych uprawnieł, obowiązków lub kompe-
podstawowy).
tencji albo chce si� je zmieni� albo teŻ gdy chce si�
uzna� dokonane czynnoĘci za bezskuteczne;
2. Przepis podstawowy moŻe wyjątkowo wskazy-
wa� tylko zachowanie nakazywane albo zakazywane 4) czy i w jakim zakresie stosuje si� nowe przepisy do
jego adresatowi, jeŻeli: uprawnieł i obowiązków oraz do czynnoĘci, o któ-
rych mowa w pkt 3;
1) adresat lub okolicznoĘci tego nakazu albo zakazu są
wskazane w sposób niewątpliwy w innej ustawie; 5) czy i w jakim zakresie utrzymuje si� w mocy przepi-
sy wykonawcze wydane na podstawie dotychcza-
2) celowe jest, aby okreĘlenie adresata lub okolicznoĘci
sowych przepisów upowaŻniających.
zamieĘci� w przepisach ogólnych tej samej ustawy;
3) powszechnoĘ� zakresu adresatów lub okolicznoĘci ż 31. 1. JeŻeli w stosunku do spraw, o których mo-
jest oczywista. wa w ż 30 ust. 2 pkt 1 3, zamierza si� zachowa� cza-
Dziennik Ustaw Nr 100 6545 Poz. 908
sowo w mocy przepisy dotychczasowej ustawy, zazna- ż 35. 1. W przepisach dostosowujących reguluje si�
cza si� to wyraęnie w nowej ustawie, nadając przepiso- w szczególnoĘci:
wi przejĘciowemu brzmienie: W sprawach ..... stosu-
1) sposób powo"ania po raz pierwszy organów lub in-
je si� art. ... ustawy ..... (tytu" dotychczasowej ustawy) .
stytucji tworzonych nową ustawą;
2. W przepisach przejĘciowych, z wy"ączeniem po- 2) sposób przekszta"cenia organów lub instytucji
utworzonych na podstawie dotychczasowej usta-
stanowieł dotyczących przepisów karnych, moŻna
wy w organy lub instytucje tworzone przez nową
wskaza� równieŻ termin, do którego b�dą obowiązy-
ustaw�;
wa�, zachowane czasowo w mocy, przepisy dotychcza-
sowej ustawy, co wyraŻa si� zwrotem: nie d"uŻej niŻ
3) sposób likwidacji organów lub instytucji znoszo-
do dnia ..... .
nych nową ustawą, zasady zagospodarowania ich
mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotych-
ż 32. 1. JeŻeli uchyla si� ustaw�, na podstawie któ-
czasowych pracowników.
rej wydano akt wykonawczy, albo uchyla si� przepis
ustawy upowaŻniający do wydania aktu wykonawcze- 2. W przepisach dostosowujących moŻna wyzna-
go, przyjmuje si�, Że taki akt wykonawczy traci moc
czy� termin dostosowania organów lub instytucji do
obowiązującą odpowiednio z dniem wejĘcia w Życie
nowej ustawy.
ustawy uchylającej albo z dniem wejĘcia w Życie prze-
ż 36. Rozwiązania przewidziane w przepisach przej-
pisu uchylającego upowaŻnienie do wydania tego aktu.
Ęciowych i dostosowujących powinny by� ukszta"to-
2. JeŻeli zmienia si� treĘ� przepisu upowaŻniające- wane w sposób nieuciąŻliwy dla ich adresatów i pozo-
go do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, Że stawia� im moŻliwoĘ� przystosowania si� do przepi-
sów nowej ustawy.
zmienia si� rodzaj aktu wykonawczego albo zakres
spraw przekazanych do uregulowania aktem wyko-
ż 37. W przepisach przejĘciowych i dostosowują-
nawczym lub wytyczne dotyczące treĘci tego aktu,
cych nie zamieszcza si� przepisów regulujących spra-
przyjmuje si�, Że taki akt wykonawczy traci moc obo-
wy inne, niŻ okreĘlone w niniejszym rozdziale.
wiązującą z dniem wejĘcia w Życie ustawy zmieniającej
treĘ� przepisu upowaŻniającego.
Rozdzia" 6
3. JeŻeli zmiana treĘci przepisu upowaŻniającego
Uk"ad i postanowienia przepisów kołcowych
polega na tym, Że zmienia si� organ upowaŻniony do
wydania aktu wykonawczego, przyjmuje si�, Że taki akt
ż 38. 1. Przepisy kołcowe zamieszcza si� w nast�-
zachowuje moc obowiązującą; w takim przypadku or-
pującej kolejnoĘci:
ganem upowaŻnionym do zmiany lub uchylenia aktu
1) przepisy uchylające;
wykonawczego wydanego na podstawie zmienionego
przepisu upowaŻniającego jest organ wskazany
2) przepisy o wejĘciu ustawy w Życie;
w zmienionym upowaŻnieniu.
3) w razie potrzeby przepisy o wygaĘni�ciu mocy
ustawy.
ż 33. 1. JeŻeli akt wykonawczy wydany na podsta-
wie uchylanego albo zmienianego przepisu upowaŻnia-
2. W przepisach kołcowych nie zamieszcza si�
jącego nie jest niezgodny z nową albo znowelizowaną
przepisów innych, niŻ wymienione w ust. 1.
ustawą, moŻna go wyjątkowo zachowa� czasowo w mo-
cy, nadając przepisowi przejĘciowemu brzmienie: Do-
ż 39. 1. W przepisie uchylającym wyczerpująco wy-
tychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podsta-
mienia si� ustawy lub poszczególne przepisy, które
wie art. ... ustawy ..... (tytu" dotychczasowej ustawy) za-
ustawa uchyla; nie poprzestaje si� na domyĘlnym
chowują moc do czasu wydania nowych przepisów wy-
uchyleniu poprzedniej ustawy ani jej przepisów przez
konawczych na podstawie art. ... ustawy. .
odmienne uregulowanie danej sprawy w nowej usta-
wie.
2. Nie zachowuje si� czasowo w mocy tylko niektó-
rych przepisów aktu wykonawczego wydanego na
2. JeŻeli ustawa w sposób ca"kowity i wy"ączny re-
podstawie uchylanego albo zmienianego przepisu
guluje daną dziedzin� spraw, a wyczerpujące wymie-
upowaŻniającego.
nienie przepisów ustaw dotychczas obowiązujących
w danej dziedzinie napotyka znaczne trudnoĘci, moŻna
3. Rozwiązanie, o którym mowa w ust. 1, stosuje si�
wyjątkowo w przepisie uchylającym pos"uŻy� si� zwro-
tylko w ustawie uchylającej albo ustawie zmieniającej
tem: Tracą moc wszelkie dotychczasowe przepisy do-
ustaw�, na podstawie której zosta" wydany dotychcza-
tyczące spraw uregulowanych w ustawie; w szczegól-
sowy akt wykonawczy. Rozwiązania tego nie stosuje
noĘci tracą moc ..... .
si� w kolejnych ustawach, które uchylają albo zmienia-
ją ustaw� uchylającą albo ustaw� zmieniającą. 3. W przypadku innym, niŻ wskazany w ust. 2, prze-
pisowi uchylającemu nie nadaje si� ogólnikowej treĘci,
4. W ustawie pozostawiającej czasowo w mocy do-
a w szczególnoĘci nie uŻywa si� zwrotu: Tracą moc
tychczasowy akt wykonawczy moŻna wyznaczy� orga-
dotychczasowe przepisy sprzeczne z niniejszą usta-
nowi upowaŻnionemu termin, do którego ma on obo- wą .
wiązek wyda� nowy akt wykonawczy.
ż 40. 1. Przepisowi uchylającemu ustaw� lub po-
ż 34. Nie nowelizuje si� aktu wykonawczego zacho- szczególne jej przepisy nadaje si� odpowiednio
wanego czasowo w mocy przez nową ustaw�, chyba Że brzmienie: Traci moc ustawa ..... (tytu" ustawy) albo
ustawa ta wyraęnie przewiduje taką moŻliwoĘ�. W ustawie ..... (tytu" ustawy) uchyla si� art. ... .
Dziennik Ustaw Nr 100 6546 Poz. 908
2. JeŻeli uchyla si� kilka ustaw, uchylane ustawy s"ownie. OkreĘlenie dnia i miesiąca, o których mowa
wymienia si� w jednej jednostce redakcyjnej ustawy w ust. 1 pkt 3, zapisuje si� s"ownie.
uchylającej, zamieszczając je w punktach, w kolejno-
ż 46. 1. WejĘcia w Życie ustawy nie uzaleŻnia si� od
Ęci, w jakiej uchylane ustawy zosta"y uchwalone.
wystąpienia zdarzenia przysz"ego.
ż 41. 1. Ustaw� regulującą dotychczas daną dzie-
2. Od wystąpienia zdarzenia przysz"ego moŻna
dzin� spraw uchyla si� w ca"oĘci, bez pozostawiania
uzaleŻni� stosowanie ustawy albo jej poszczególnych
w mocy poszczególnych jej jednostek systematyzacyj-
przepisów. JeŻeli stosowanie ca"ej ustawy ma by�
nych, zw"aszcza pojedynczych przepisów.
uzaleŻnione od wystąpienia zdarzenia przysz"ego, wy-
2. JeŻeli wyjątkowo zachowuje si� moc obowiązu- raŻa si� to zwrotem: Ustawa wchodzi w Życie
jącą niektórych przepisów uchylanej ustawy, wyraŻa
z dniem ..... (okreĘlenie zdarzenia) , a jeŻeli od wystą-
si� to zwrotem: Traci moc ustawa ..... (tytu" ustawy),
pienia zdarzenia przysz"ego ma by� uzaleŻnione sto-
z wyjątkiem przepisów art. ... (wyczerpująco wymienia
sowanie tylko poszczególnych przepisów ustawy
si� przepisy, które pozostają w mocy) .
zwrotem: Ustawa wchodzi w Życie z dniem ....., z tym
Że przepisy art. ... stosuje si� od dnia ..... (okreĘlenie
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, w razie
zdarzenia) .
uchylania przepisów, których moc obowiązująca zosta-
"a zachowana, uchyla si� równieŻ przepis, który zacho- 3. Rozwiązanie, o którym mowa w ust. 2, stosuje si�
wa" moc obowiązującą tych przepisów, co wyraŻa si�
tylko w przypadku, gdy termin wystąpienia zdarzenia
zwrotem:
przysz"ego moŻna ustali� w sposób niebudzący wątpli-
woĘci i zostanie on urz�dowo podany do wiadomoĘci
Uchyla si�:
publicznej.
1) art. ... i art. ... ustawy ..... (tytu" uprzednio uchylonej
ustawy, w której by"y zamieszczone uchylane prze-
ż 47. 1. W przypadku ustaw szczególnie obszernych
pisy), zachowane w mocy na podstawie art. ... usta-
lub zasadniczo zmieniających dotychczasowe ustawy,
wy ..... (tytu" ustawy, która zachowa"a moc obowią-
przepisy o wejĘciu w Życie ustawy g"ównej , przepisy
zującą uchylanych przepisów);
zmieniające, przepisy uchylające oraz przepisy przej-
Ęciowe i dostosowujące moŻna zamieĘci� w oddzielnej
2) art. ... ustawy ..... (tytu" ustawy, która zachowa"a
ustawie (ustawie wprowadzającej).
moc obowiązującą uchylanych przepisów), w cz�-
Ęci dotyczącej zachowania w mocy przepisów wy-
2. Ustawa wprowadzająca moŻe odnosi� si� tylko
mienionych w pkt 1. .
do jednej ustawy g"ównej . Wyjątkowo, jeŻeli ustawy
g"ówne regulują sprawy ĘciĘle ze sobą związane,
ż 42. JeŻeli uchyla si� tylko niektóre przepisy usta-
moŻna jedną ustaw� wprowadzającą odnieĘ� do kilku
wy, w przepisie uchylającym jednoznacznie i wyczer-
ustaw g"ównych .
pująco wymienia si� wszystkie uchylane przepisy tej
ustawy.
3. Rozwiązania, o którym mowa w ust. 1, nie stosu-
je si� do ustaw zmieniających.
ż 43. W ustawie zamieszcza si� przepis okreĘlający
termin jej wejĘcia w Życie, chyba Że termin ten okreĘla-
ż 48. Przepisy ustawy wprowadzającej zamieszcza
ją odr�bne przepisy ustawy wprowadzającej.
si� w nast�pującej kolejnoĘci:
ż 44. 1. Ustawa powinna wchodzi� w Życie w ca"o-
1) przepisy o wejĘciu w Życie ustawy g"ównej ;
Ęci w jednym terminie. Nie róŻnicuje si� terminów wej-
2) przepisy zmieniające;
Ęcia w Życie poszczególnych przepisów ustawy.
3) przepisy uchylające;
2. Odst�pstwo od rozwiązania, o którym mowa
4) przepisy przejĘciowe i dostosowujące.
w ust. 1, moŻe nastąpi� tylko w przypadku przepisów
zmieniających, uchylających, przejĘciowych i dostoso-
ż 49. Wyznaczany przez ustaw� wprowadzającą ter-
wujących.
min wejĘcia w Życie ustawy g"ównej ustala si� na ten
sam dzieł co dzieł wejĘcia w Życie ustawy wprowa-
ż 45. 1. Przepisowi o wejĘciu w Życie ustawy moŻ-
dzającej.
na nada� brzmienie:
1) Ustawa wchodzi w Życie po up"ywie 14 dni od dnia
ż 50. W przypadku uchylania ustawy g"ównej ,
og"oszenia ;
w ustawie uchylającej nie zamieszcza si� przepisu
uchylającego ustaw� wprowadzającą ustaw� g"ów-
2) Ustawa wchodzi w Życie po up"ywie ..... (dni, tygo-
ną ; przepis uchylający ustaw� wprowadzającą za-
dni, miesi�cy, lat) od dnia og"oszenia ;
mieszcza si� tylko w przypadku, gdy ustawa ta zawiera
3) Ustawa wchodzi w Życie pierwszego dnia miesią-
przepisy inne niŻ wymienione w ż 48.
ca nast�pującego po miesiącu og"oszenia albo
Ustawa wchodzi w Życie ..... dnia ..... miesiąca na-
ż 51. 1. Przepisowi nadającemu moc wsteczną usta-
st�pującego po miesiącu og"oszenia ;
wie lub jej cz�Ęci nadaje si� brzmienie: Ustawa wcho-
4) Ustawa wchodzi w Życie z dniem ... (dzieł ozna- dzi w Życie z dniem ..... i ma zastosowanie do zdarzeł
czony kalendarzowo) ;
(stanów rzeczy)....., które powsta"y przed dniem ..... al-
bo Ustawa wchodzi w Życie z dniem ..... i ma zastoso-
5) Ustawa wchodzi w Życie z dniem og"oszenia .
wanie równieŻ do zdarzeł (stanów rzeczy) ....., które
2. Liczb� dni, tygodni, miesi�cy lub lat, o których powsta"y przed dniem ..... , albo teŻ Ustawa wchodzi
mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, zapisuje si� cyfrą arabską albo w Życie z dniem ....., z mocą od dnia ..... .
Dziennik Ustaw Nr 100 6547 Poz. 908
2. Przepisy ustawy inne niŻ te, którym przepisy koł- oraz cyfrą arabską bez kropki; w ustawie wprowadzają-
cowe nada"y wsteczną moc obowiązującą, a posiada- cej ustaw� okreĘlaną jako kodeks numer artyku"u
jące moc wsteczną wynikającą z ich treĘci i odnoszące
moŻna oznaczy� cyfrą rzymską.
si� do zdarzeł lub stanów rzeczy, które powsta"y przed
2. Ust�p oznacza si� cyfrą arabską z kropką bez na-
dniem wejĘcia w Życie ustawy, redaguje si� w sposób
wiasu, z zachowaniem ciąg"oĘci numeracji w obr�bie
jednoznacznie wskazujący te zdarzenia lub stany rze-
danego artyku"u, a przy powo"ywaniu skrótem
czy.
ust. bez wzgl�du na liczb� i przypadek oraz cyfrą
ż 52. 1. Przepis okreĘlający termin wygaĘni�cia mo- arabską bez kropki.
cy obowiązującej ustawy albo poszczególnych jej prze-
3. Punkt oznacza si� cyfrą arabską z nawiasem
pisów zamieszcza si� tylko w przypadku, gdy ustawa
z prawej strony, z zachowaniem ciąg"oĘci numeracji
albo jej poszczególne przepisy mają obowiązywa�
w obr�bie danego artyku"u albo ust�pu, a przy powo-
w ograniczonym czasie; wygaĘni�cie mocy obowiązu-
"ywaniu skrótem pkt bez wzgl�du na liczb� i przy-
jącej ustawy albo poszczególnych jej przepisów moŻna
padek oraz cyfrą arabską bez nawiasu. KaŻdy punkt
uzaleŻni� od wystąpienia zdarzenia przysz"ego tylko
kołczy si� Ęrednikiem, a ostatni kropką, chyba Że wyli-
w przypadku, gdy termin jego wystąpienia moŻna
czenie kołczy si� cz�Ęcią wspólną odnoszącą si� do
ustali� w sposób niebudzący wątpliwoĘci i zostanie on
wszystkich punktów. W takim przypadku kropk� stawia
urz�dowo podany do wiadomoĘci publicznej.
si� po cz�Ęci wspólnej.
2. Przepisowi, o którym mowa w ust. 1, nadaje si�
4. Wyliczenie w obr�bie punktów (tzw. litery) oznacza
odpowiednio brzmienie: Ustawa ..... (tytu" ustawy)
si� ma"ymi literami alfabetu "aciłskiego, z wy"ączeniem
obowiązuje do dnia ..... (termin wskazany kalendarzo-
liter w"aĘciwych tylko j�zykowi polskiemu (ą, �, �, ", ł, ó,
wo albo przez okreĘlenie zdarzenia przysz"ego) albo
Ę, Ż, ę), z nawiasem z prawej strony, z zachowaniem cią-
Przepisy art. ... tracą moc z dniem ..... (termin wskaza-
g"oĘci alfabetycznej w obr�bie punktu, a przy powo"ywa-
ny kalendarzowo albo przez okreĘlenie zdarzenia przy-
niu skrótem lit. bez wzgl�du na liczb� i przypadek
sz"ego) .
oraz literą alfabetu "aciłskiego bez nawiasu. KaŻdą liter�
kołczy si� przecinkiem, a ostatnią Ęrednikiem albo krop-
ż 53. JeŻeli przepisy przejĘciowe, dostosowujące
ką, chyba Że wyliczenie kołczy si� cz�Ęcią wspólną od-
i kołcowe nie są liczne, moŻna je zamieĘci� pod wspól-
noszącą si� do wszystkich liter. W takim przypadku Ęred-
ną nazwą Przepisy przejĘciowe i kołcowe .
nik albo kropk� stawia si� po cz�Ęci wspólnej.
Rozdzia" 7
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, gdy za-
braknie liter, stosuje si� oznaczenie najpierw dwulite-
Oznaczanie przepisów ustawy i ich systematyzacja
rowe, a nast�pnie wieloliterowe, dopisując do ostat-
niej litery alfabetu "aciłskiego najpierw pierwszą, a na-
ż 54. Podstawową jednostką redakcyjną ustawy
st�pnie kolejne litery tego alfabetu [a), b) ..... z), za), zb)
jest artyku".
..... zz), zza), zzb) .....].
ż 55. 1. KaŻdą samodzielną myĘl ujmuje si� w od-
6. KaŻde tiret kołczy si� przecinkiem, a ostatnie
r�bny artyku".
przecinkiem, Ęrednikiem albo kropką, chyba Że wylicze-
nie kołczy si� cz�Ęcią wspólną odnoszącą si� do
2. Artyku" powinien by� w miar� moŻliwoĘci jed-
wszystkich tiret. W takim przypadku przecinek, Ęrednik
nozdaniowy.
albo kropk� stawia si� po cz�Ęci wspólnej. Przy powo-
3. JeŻeli samodzielną myĘl wyraŻa zespó" zdał, do- "ywaniu tiret oznacza si� wyrazem tiret i wyraŻonym
konuje si� podzia"u artyku"u na ust�py. W ustawie s"ownie numerem porządkowym tego tiret.
okreĘlanej jako kodeks ust�py oznacza si� paragra-
ż 58. 1. KaŻdą jednostk� redakcyjną zapisuje si� od
fami (ż).
nowego wiersza i poprzedza jej oznaczeniem umiesz-
czonym w tym samym wierszu.
4. Podzia" artyku"u na ust�py wprowadza si� takŻe
w przypadku, gdy mi�dzy zdaniami wyraŻającymi sa-
2. Artyku"y i ust�py rozpoczyna si� od akapitu.
modzielne myĘli wyst�pują powiązania treĘciowe, ale
3. Punkty, litery i tiret rozpoczyna si� na wysokoĘci
treĘ� Żadnego z nich nie jest na tyle istotna, aby wy-
początku wprowadzenia do wyliczenia.
dzieli� ją w odr�bny artyku".
ż 59. 1. Przepisy artyku"u podzielonego na ust�py,
ż 56. 1. W obr�bie artyku"u (ust�pu) zawierającego
punkty, litery i tiret powo"uje si� w nast�pującej kolej-
wyliczenie wyróŻnia si� dwie cz�Ęci: wprowadzenie do
noĘci: art. ... ust. ... pkt ... lit. ... tiret ... , bez przecin-
wyliczenia oraz punkty. Wyliczenie moŻe kołczy� si�
ków po kolejnych jednostkach redakcyjnych.
cz�Ęcią wspólną, odnoszącą si� do wszystkich punktów.
2. W przypadku gdy jednostka redakcyjna sk"ada
2. W obr�bie punktów moŻna dokona� dalszego
si� z kilku zdał, a zamierza si� powo"a� tylko jedno
wyliczenia, wprowadzając litery.
z nich, wyraŻa si� to zwrotem: art. ... ust. ... zdanie (nu-
mer porządkowy zdania) .
3. W obr�bie liter moŻna dokona� kolejnego wyli-
czenia, wprowadzając tiret.
ż 60. 1. W celu systematyzacji przepisów ustawy ar-
tyku"y moŻna grupowa� w jednostki systematyzacyjne
ż 57. 1. Artyku" oznacza si� skrótem art. i cyfrą
wyŻszego stopnia.
arabską z kropką, z zachowaniem ciąg"oĘci numeracji
artyku"ów w obr�bie ca"ej ustawy, a przy powo"ywaniu 2. Artyku"y grupuje si� w rozdzia"y, rozdzia"y gru-
skrótem art. bez wzgl�du na liczb� i przypadek puje si� w dzia"y, a dzia"y "ączy si� w tytu"y.
Dziennik Ustaw Nr 100 6548 Poz. 908
3. W ustawie okreĘlanej jako kodeks tytu"y moŻ- 1) rozstrzygni�cia, których nie wolno przewidzie�
na grupowa� w ksi�gi, a ksi�gi "ączy� w cz�Ęci. W usta- w rozporządzeniu;
wie takiej wyjątkowo moŻna wprowadzi� dodatkowo
2) granice, w jakich muszą zmieĘci� si� rozstrzygni�-
oddzia"y jako jednostki systematyzacyjne niŻszego
cia rozporządzenia;
stopnia niŻ rozdzia".
3) wymagania, jakim mają odpowiada� rozwiązania
przyj�te w rozporządzeniu;
ż 61. Jednostki systematyzacyjne wyŻszego stop-
4) cele, jakie mają zosta� osiągni�te przez rozporzą-
nia stosuje si� tylko w przypadku, gdy co najmniej
dzenie;
w stosunku do jednej z nich zastosowano uprzednio
odpowiednie jednostki systematyzacyjne niŻszego 5) okolicznoĘci, jakie naleŻy uwzgl�dni�, tworząc roz-
stopnia. porządzenie.
2. Stopieł szczegó"owoĘci wytycznych powinien
ż 62. 1. Rozdzia"y (oddzia"y) numeruje si� cyframi
by� dostosowany do rodzaju spraw przekazywanych
arabskimi, a jednostki systematyzacyjne wyŻszego
do uregulowania w rozporządzeniu; wytyczne powin-
stopnia cyframi rzymskimi.
ny by� bardziej szczegó"owe, gdy przekazywane spra-
2. Nazwa jednostki systematyzacyjnej wyŻszego
wy dotyczą sytuacji prawnej obywateli.
stopnia sk"ada si� z wyrazu cz�Ę� , ksi�ga , tytu" ,
ż 67. 1. Przepis upowaŻniający formu"uje si� w jed-
dzia" , rozdzia" oddzia" z odpowiednią cyfrą po-
nym artykule tak, aby moŻna by"o powo"a� go jako
rządkową oraz ze zwi�z"ego okreĘlenia treĘci lub zakre-
podstaw� prawną wydania rozporządzenia.
su regulowanych spraw, rozpocz�tego wielką literą, za-
pisanego od nowego wiersza.
2. Artyku", o którym mowa w ust. 1, moŻna dzieli�
na jednostki redakcyjne niŻszego stopnia, w szczegól-
Rozdzia" 8
noĘci wytyczne mogą by� wyraŻone w oddzielnych
ust�pach tego artyku"u albo jako jego drugie zdanie.
Przepisy upowaŻniające
ż 68. 1. UpowaŻnieniu do wydania rozporządzenia
ż 63. W przepisach upowaŻniających do wydania moŻna nada� charakter obligatoryjny albo fakultatywny.
rozporządzenia wskazuje si�:
2. JeŻeli do funkcjonowania ustawy jest niezb�dne
1) organ w"aĘciwy do wydania rozporządzenia;
wydanie rozporządzenia, upowaŻnieniu nadaje si�
charakter obligatoryjny. JeŻeli rozstrzygni�cie co do te-
2) rodzaj aktu;
go, czy i kiedy wyda� rozporządzenie, pozostawia si�
3) zakres spraw przekazywanych do uregulowania
organowi upowaŻnianemu, upowaŻnieniu nadaje si�
w rozporządzeniu;
charakter fakultatywny.
4) wytyczne dotyczące treĘci rozporządzenia.
3. Przepisowi upowaŻniającemu do wydania rozpo-
rządzenia nadaje si� brzmienie:
ż 64. 1. Organ w"aĘciwy do wydania rozporządze-
nia okreĘla si� pe"ną nazwą tego organu, zgodną z ak- 1) jeŻeli przepis ma upowaŻnia� do wydania rozporzą-
tem o jego utworzeniu.
dzenia, a zarazem wyznacza� upowaŻnianemu or-
ganowi obowiązek jego wydania: ..... (nazwa or-
2. JeŻeli rozporządzenie ma wyda� minister, wska-
ganu) okreĘli, w drodze rozporządzenia, ..... (upo-
zuje si� go jako ministra w"aĘciwego do spraw okreĘlo-
waŻnienie obligatoryjne);
nych nazwą dzia"u administracji rządowej, którym kie-
2) jeŻeli przepis ma upowaŻnia� do wydania rozporzą-
ruje, ustaloną w art. 5 ustawy z dnia 4 wrzeĘnia 1997 r.
dzenia, a zarazem zapewnia� swobod� korzystania
o dzia"ach administracji rządowej (Dz. U. z 1999 r. Nr 82,
z tego upowaŻnienia: ..... (nazwa organu) moŻe
poz. 928, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489,
okreĘli�, w drodze rozporządzenia, ..... (upowaŻ-
Nr 48, poz. 550, Nr 62, poz. 718, Nr 70, poz. 816, Nr 73,
nienie fakultatywne).
poz. 852, Nr 109, poz. 1158 i Nr 122, poz. 1314 i 1321,
z 2001 r. Nr 3, poz. 18, Nr 5, poz. 43 i 44, Nr 42, poz. 475,
ż 69. Wydanie rozporządzenia moŻna uzaleŻni� od
Nr 63, poz. 634, Nr 73, poz. 761, Nr 76, poz. 811, Nr 87,
zaistnienia okreĘlonego warunku, wskazując ten waru-
poz. 954, Nr 102, poz. 1116, Nr 113, poz. 1207, Nr 115,
nek w przepisie upowaŻniającym zwrotem: W razie
poz. 1229, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 126,
wystąpienia ..... (okreĘlenie warunku), ..... (nazwa orga-
poz. 1382, Nr 129, poz. 1441, Nr 130, poz. 1450 i Nr 154,
nu) okreĘli, w drodze rozporządzenia, ..... albo JeŻeli
poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41,
nastąpi ..... (okreĘlenie warunku), ..... (nazwa organu)
poz. 365, Nr 71, poz. 655, Nr 74, poz. 676), z wyjąt- moŻe okreĘli�, w drodze rozporządzenia, ..... .
kiem Ministra Obrony Narodowej i Ministra Sprawie-
ż 70. Nie przekazuje si� do uregulowania w rozpo-
dliwoĘci, których wskazuje si� ich nazwami w"asnymi.
rządzeniu spraw niewyjaĘnionych lub nasuwających
trudnoĘci przy opracowywaniu ustawy.
ż 65. Zakres spraw przekazywanych do uregulowa-
nia w rozporządzeniu okreĘla si� w sposób precyzyjny.
ż 71. W przepisie upowaŻniającym nie zamieszcza
OkreĘlenie tych spraw nie moŻe by� ogólnikowe,
si� upowaŻnienia do wydania rozporządzenia w sto-
w szczególnoĘci przez pos"uŻenie si� zwrotem: .....
sunku do kilku ustaw.
okreĘli szczegó"owe zasady ..... .
ż 72. W przepisie upowaŻniającym do wydania
ż 66. 1. Wytyczne dotyczące treĘci rozporządzenia
uchwa"y albo zarządzenia wskazuje si�:
są wskazówkami wyznaczającymi treĘ� rozporządzenia
1) organ w"aĘciwy do wydania aktu normatywnego;
lub sposób ukszta"towania jego treĘci. W wytycznych
moŻna wskaza� w szczególnoĘci: 2) rodzaj aktu normatywnego;
Dziennik Ustaw Nr 100 6549 Poz. 908
3) ogólnie zakres spraw, które w akcie normatywnym "ania do nakazów albo zakazów zawartych w pozosta-
muszą albo mogą zosta� uregulowane. "ych przepisach tej samej ustawy lub w przepisach in-
nych ustaw, w tym ustaw okreĘlanych jako kodeks ,
ż 73. 1. W przepisie upowaŻniającym do wspó"-
albo w postanowieniach umów mi�dzynarodowych
uczestniczenia w wydaniu rozporządzenia, uchwa"y al-
ratyfikowanych za zgodą wyraŻoną w ustawie.
bo zarządzenia wskazuje si�:
2. Odes"anie, o którym mowa w ust. 1, stosuje si�
1) podmiot upowaŻniany do wspó"uczestniczenia;
tylko w przypadku, gdy bezprawnoĘ� czynu polega na
2) form� wspó"uczestniczenia.
naruszeniu nakazów albo zakazów wyraęnie sformu"o-
wanych w innych przepisach tej samej ustawy albo po-
2. UpowaŻnienie do wspó"uczestniczenia w wyda-
stanowieniach umów mi�dzynarodowych ratyfikowa-
niu aktu normatywnego nie zwalnia z obowiązku
nych za zgodą wyraŻoną w ustawie. W takim przypad-
uzgodnienia projektu tego aktu lub zasi�gni�cia o nim
ku w przepisie karnym moŻna odes"a� do okreĘlonego
opinii na zasadach okreĘlonych w odr�bnych przepi-
przepisu tej samej ustawy albo do postanowienia
sach.
oznaczonej umowy mi�dzynarodowej, uŻywając zwro-
tu: Kto wbrew przepisom art. ... (postanowieniom
3. Podmiot upowaŻniany do wspó"uczestniczenia
art. ... umowy .....) .
w wydaniu aktu normatywnego okreĘla si� w sposób
wskazany w ż 64.
3. Odes"anie, o którym mowa w ust. 1, stosuje si�
takŻe w przypadku, gdy przepis karny przewiduje inną
ż 74. Przepisowi upowaŻniającemu do wspó"-
niŻ sprawstwo form� pope"nienia czynu zabronionego
uczestniczenia w wydaniu rozporządzenia, uchwa"y al-
albo przewiduje okolicznoĘci wy"ączające, "agodzące
bo zarządzenia nadaje si� brzmienie:
lub zaostrzające odpowiedzialnoĘ� karną, co wyraŻa si�
1) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� na wspól- zwrotem: Kto czyni przygotowania do przest�pstwa
nym wydaniu aktu normatywnego przez upowaŻ- okreĘlonego w art. ... albo Nie pope"nia przest�pstwa
nione organy: Minister (inny organ) ..... oraz mini- okreĘlonego w art. ..., kto ..... albo Nie podlega karze
ster (inny organ) ..... okreĘlą ..... lub Minister (in- za przest�pstwo okreĘlone w art. ..., kto ..... .
ny organ) ..... oraz minister (inny organ) ..... mogą
ż 76. W przepisie karnym, przy opisywaniu zna-
okreĘli� ..... ;
mion czynu zabronionego, nie uŻywa si� okreĘleł
2) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� na osiągni�-
bezprawnie , Ęwiadomie i im podobnych.
ciu porozumienia w sprawie treĘci aktu normatyw-
nego, a nast�pstwem braku porozumienia ma by� ż 77. 1. W przepisie karnym opisującym znamiona
to, Że akt nie dochodzi do skutku: Minister (inny przest�pstwa nie okreĘla si�, Że moŻe by� ono pope"-
organ) ..... w porozumieniu z ministrem (innym or- nione tylko umyĘlnie. JeŻeli wyst�pek moŻe by� pope"-
ganem) ..... okreĘli ..... ;
niony równieŻ nieumyĘlnie, zapisuje si� to jako odr�b-
ną jednostk� redakcyjną w brzmieniu: JeŻeli sprawca
3) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� na czynnym
dzia"a nieumyĘlnie ..... albo Kto, chociaŻby nie-
wyraŻeniu uprzedniej zgody na wydanie aktu nor-
umyĘlnie ..... .
matywnego, a nast�pstwem niewyraŻenia zgody
ma by� to, Że akt nie dochodzi do skutku: Minister
2. W przepisie karnym opisującym znamiona wy-
(inny organ) ....., za zgodą (nazwa organu).....,
kroczenia nie okreĘla si�, Że moŻe by� ono pope"nione
okreĘli ..... ;
zarówno umyĘlnie, jak i nieumyĘlnie. JeŻeli wykrocze-
4) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� na czynnym nie moŻe by� pope"nione tylko umyĘlnie, zapisuje si�
wyraŻeniu nast�pczej zgody na wydany akt norma- to jako odr�bną jednostk� redakcyjną w brzmieniu:
tywny, a nast�pstwem niewyraŻenia zgody ma by� JeŻeli sprawca czynu okreĘlonego w art. ... dzia"a
to, Że akt nie nabiera mocy obowiązującej: Mini- umyĘlnie .... albo Kto umyĘlnie ..... .
ster (inny organ) ....., po zatwierdzeniu przez (na-
ż 78. 1. W przepisie karnym sankcj� karną groŻącą
zwa organu) ....., okreĘli ..... ;
za pope"nienie czynu zabronionego okreĘla si� bez od-
5) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� jedynie na
sy"ania do innych przepisów karnych.
samym wyraŻeniu opinii o projekcie aktu norma-
tywnego, a nast�pstwem niezasi�gni�cia opinii ma 2. Odes"anie, o którym mowa w ust. 1, stosuje si�
by� to, Że akt nie dochodzi do skutku: Minister (in- tylko w przepisach bezpoĘrednio po sobie nast�pują-
ny organ) ....., po zasi�gni�ciu opinii (nazwa orga- cych, przy uŻyciu w drugim przepisie zwrotu: Tej sa-
nu) ....., okreĘli ..... ; mej karze podlega, kto ..... .
6) jeŻeli wspó"uczestniczenie ma polega� na zainicjo-
ż 79. 1. Przepisowi wyznaczającemu sankcj� karną,
waniu aktu normatywnego przez inny organ, a na-
dopuszczającemu alternatywnie kilka rodzajów kar, na-
st�pstwem braku inicjatywy jest niemoŻnoĘ� wy-
daje si� brzmienie:
dania aktu przez organ upowaŻniony do jego wy-
1) ..... podlega karze ..... albo karze ..... (jeĘli dopusz-
dania: Minister (inny organ) ....., na wniosek (na-
cza si� tylko jedną z wymienionych kar);
zwa organu) ....., okreĘli ..... .
2) ..... podlega karze ..... albo karze ..... albo obu tym
Rozdzia" 9
karom "ącznie (jeĘli dopuszcza si� nawet obie
z wymienionych kar).
Przepisy karne
2. Przepisowi wyznaczającemu sankcj� karną, do-
ż 75. 1. W przepisie karnym znamiona czynu zabro- puszczającemu kumulatywnie kilka rodzajów kar, na-
nionego okreĘla si� w sposób wyczerpujący, bez odsy- daje si� brzmienie:
Dziennik Ustaw Nr 100 6550 Poz. 908
1) ..... podlega karze ..... i karze ..... (jeĘli kumulatyw- wielokrotnie nowelizowana, opracowuje si� projekt
noĘ� jest obligatoryjna); nowej ustawy.
2) ..... podlega karze ..... , obok kary .... moŻna wymie-
ż 85. 1. Przepisy ustawy zmienia si� przepisem wy-
rzy� kar� ... (jeĘli kumulatywnoĘ� jest fakultatywna).
raęnie wskazującym dokonywane zmiany.
3. W przepisie karnym okreĘla si� Ęrodki karne, któ-
2. Pierwszemu artyku"owi ustawy zmieniającej albo
re mają by� orzeczone w razie pope"nienia czynu za-
przepisowi zmieniającemu zamieszczanemu w innej
bronionego:
ustawie nadaje si� brzmienie: W ustawie ..... (tytu"
1) jeŻeli czyn ten jest przest�pstwem tylko w przy- ustawy) wprowadza si� nast�pujące zmiany: ..... .
padku, gdy obligatoryjne albo fakultatywne orze-
3. JeŻeli uchyla si� tylko jeden przepis ustawy, prze-
czenie danego Ęrodka karnego nie wynika z przepi-
pisowi uchylającemu nadaje si� brzmienie: W usta-
sów cz�Ęci ogólnej Kodeksu karnego albo gdy za-
wie ..... (tytu" ustawy) uchyla si� art. ... .
miarem prawodawcy jest wy"ączenie jego stoso-
wania i odmienne uregulowanie okreĘlonego przy-
4. JeŻeli zmienia si� treĘ� lub brzmienie tylko jed-
padku;
nego przepisu ustawy, przepisowi zmieniającemu na-
2) jeŻeli czyn ten jest wykroczeniem zawsze w przy- daje si� brzmienie: W ustawie ..... (tytu" ustawy) art. ...
padku, gdy zamiarem prawodawcy jest, by okre- otrzymuje brzmienie: ..... .
Ęlony Ęrodek karny by" orzekany, przy czym w prze-
ż 86. Zmiana ustawy nie moŻe polega� na tym, Że
pisie karnym naleŻy wskaza�, czy orzeczenie to jest
obligatoryjne, czy fakultatywne; w przypadku obo- dawny przepis zast�puje si� nowym, nie wskazując
wiązku naprawienia szkody okreĘla si� nadto spo- jednoczeĘnie dokonywania tej zmiany (nowelizacja do-
rozumiana).
sób jej naprawienia.
ż 87. 1. Zmieniany przepis ustawy przytacza si�
4. W przepisie karnym nie uŻywa si� zwrotów:
w pe"nym nowym brzmieniu, cho�by zast�powano
o ile dany czyn nie podlega karze w myĘl innych prze-
w nim, dodawano albo eliminowano tylko jeden wy-
pisów albo o ile dany czyn nie stanowi innego prze-
raz.
st�pstwa zagroŻonego surowszą karą i im podob-
nych.
2. JeŻeli artyku"y ustawy są podzielone na jednost-
ki redakcyjne niŻszego stopnia, a zmian� wprowadza
ż 80. 1. W przepisie karnym okreĘla si� okoliczno-
si� tylko w którejĘ z tych jednostek, moŻna poprzesta�
Ęci wy"ączające, "agodzące albo zaostrzające odpowie-
na przytoczeniu pe"nego nowego brzmienia tylko tej
dzialnoĘ� karną tylko wtedy, gdy od ich zaistnienia uza-
zmienianej jednostki redakcyjnej.
leŻnia si� to, Że dana osoba odpowiednio nie ponosi
odpowiedzialnoĘci karnej, ponosi odpowiedzialnoĘ�
ż 88. JeŻeli dane okreĘlenie, wyst�pujące w wielu
"agodniejszą albo odpowiedzialnoĘ� surowszą.
przepisach zmienianej ustawy, zast�puje si� w kaŻ-
dym z nich innym okreĘleniem, zmiany tej dokonuje
2. OkolicznoĘci "agodzące albo zaostrzające odpo-
si�, zamieszczając w ustawie zmieniającej przepis
wiedzialnoĘ� karną moŻna wyjątkowo wskaza�, pos"u-
w brzmieniu: UŻyte w art. ... (albo uŻyte w ustawie),
gując si� okreĘleniami ocennymi, takimi jak przypa-
w róŻnej liczbie i przypadku, wyrazy ..... zast�puje
dek mniejszej wagi , waga czynu lub im podobnymi.
si� uŻytymi w odpowiedniej liczbie i przypadku wyra-
ż 81. JeŻeli na podstawie sankcji karnej okreĘlonej zami ..... . .
w przepisie karnym nie da si� ustali�, czy dany czyn za-
ż 89. 1. JeŻeli do tekstu ustawy dodaje si� nowe ar-
broniony jest przest�pstwem czy wykroczeniem, na
tyku"y, zachowuje si� dotychczasową numeracj�, do-
kołcu przepisów karnych zamieszcza si� przepis okre-
dając do numeru nowego artyku"u ma"ą liter� alfabetu
Ęlający tryb orzekania w sprawach o ten czyn i nadaje
"aciłskiego, z wy"ączeniem liter w"aĘciwych tylko j�zy-
mu si� brzmienie: Orzekanie w sprawach o czyny,
kowi polskiemu, z zachowaniem ciąg"oĘci alfabetycz-
o których mowa w art. ..., nast�puje w trybie przepisów
nej, co wyraŻa si� zwrotem: Po art. X dodaje si�
Kodeksu post�powania ..... .
art. Xa w brzmieniu ..... .
DZIA� II
2. Zasad� wyraŻoną w ust. 1 stosuje si� odpowied-
nio, gdy w obr�bie artyku"u dodaje si� nowy ust�p,
Zmiana (nowelizacja) ustawy
w obr�bie ust�pu nowy punkt albo w obr�bie punktu
nową liter�, co wyraŻa si� zwrotem: w art. ... po
ż 82. Zmiana (nowelizacja) ustawy polega na uchy-
ust. X (pkt X, lit. X) dodaje si� ust. Xa (pkt Xa, lit. Xa)
leniu niektórych jej przepisów, zastąpieniu niektórych
w brzmieniu: ..... ; jednakŻe gdy kolejną jednostk� re-
jej przepisów przepisami o innej treĘci lub brzmieniu
dakcyjną niŻszego stopnia dodaje si� na kołcu artyku-
albo na dodaniu do niej nowych przepisów.
"u, ust�pu, punktu albo litery, oznacza si� ją odpowied-
nio kolejną cyfrą arabską lub literą alfabetu "aciłskie-
ż 83. Przepisy ustawy zmienia si�:
go, co wyraŻa si� zwrotem: w art. ... w ust. ... dodaje
1) odr�bną ustawą zmieniającą;
si� pkt ... (lit. ...) ... w brzmieniu: ..... , przy czym przed
2) przepisem zmieniającym zamieszczonym w innej oznaczeniem kaŻdej kolejnej jednostki redakcyjnej pi-
ustawie. sze si� przyimek w .
ż 84. JeŻeli zmiany wprowadzane w ustawie mia"y- 3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, w razie
by by� liczne albo mia"yby narusza� konstrukcj� lub wyczerpania si� liter, dodawane artyku"y lub jednostki
spójnoĘ� ustawy albo gdy ustawa by"a juŻ poprzednio redakcyjne niŻszego stopnia oznacza si� najpierw dwu-
Dziennik Ustaw Nr 100 6551 Poz. 908
literowo, a nast�pnie wieloliterowo, dopisując do przedmiot ustawy okreĘla si� przez uŻycie zwrotu:
oznaczenia wynikającego z ust. 2 najpierw pierwszą, ustawa o zmianie ustawy ..... (tytu" ustawy) albo
a nast�pnie kolejne litery alfabetu "aciłskiego (Xa ..... ustawa zmieniająca ustaw� ..... (tytu" ustawy) , a je-
Xz, ..... Xza .....Xzz, Xzza ..... Xzzz). Żeli zmienia si� jednoczeĘnie kilka ustaw ustawa
o zmianie ustawy ..... (tytu" ustawy) , wymieniając ty-
ż 90. Zmienia si� zawsze pierwotny tekst ustawy,
tu" kaŻdej zmienianej ustawy.
a jeŻeli wprowadzono do niego zmiany tekst zmie-
niony. JeŻeli og"oszono tekst jednolity ustawy, zmienia 2. JeŻeli jedną ustawą zmienia si� wiele ustaw i wy-
si� ten tekst, a w przypadku gdy wprowadzono zmiany mienienie w tytule ustawy nowelizującej tytu"ów
do tekstu jednolitego zmieniony tekst jednolity. wszystkich zmienianych ustaw powodowa"oby, Że ty-
tu" ustawy nowelizującej by"by raŻąco d"ugi, moŻna
ż 91. 1. Nie nowelizuje si� przepisów zmieniających
wyjątkowo sformu"owa� go przy uŻyciu zwrotu: usta-
inną ustaw�.
wa o zmianie ustaw ..... i ogólnie poda� ich wspólny
przedmiot albo ustawa o zmianie ustawy ..... (tytu"
2. JeŻeli jest to konieczne dla wyeliminowania raŻą-
ustawy) oraz niektórych innych ustaw , wymieniając
cego b"�du w przepisach zmieniających og"oszonej
tylko tytu" podstawowej ustawy nowelizowanej.
ustawy, moŻna wyjątkowo znowelizowa� te przepisy
w okresie ich vacatio legis.
3. W tytule ustawy zmieniającej nie podaje si� da-
ty ustawy nowelizowanej oraz oznaczenia dzienni-
3. Nowelizacj� przepisów zmieniających, o której
ków urz�dowych, w których zosta"a og"oszona ta
mowa w ust. 2, wprowadza si� w Życie najpóęniej
ustawa i jej zmiany albo ostatni tekst jednolity i jego
w dniu wejĘcia w Życie ustawy zmienianej.
zmiany.
ż 92. 1. Jedną ustawą zmieniającą obejmuje si� tyl-
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, w odno-
ko jedną ustaw�.
Ęniku do tytu"u ustawy zmieniającej podaje si� tytu"y
wszystkich zmienianych ustaw oraz oznaczenia dzien-
2. Odstąpienie od zasady wyraŻonej w ust. 1 jest do-
ników urz�dowych, w których zosta"y og"oszone te
puszczalne tylko w przypadku, gdy mi�dzy zmienianymi
ustawy i ich zmiany albo ostatnie teksty jednolite i ich
ustawami wyst�pują niewątpliwe związki tematyczne
zmiany.
lub do zrealizowania zamys"u prawodawcy jest niezb�d-
ne jednoczesne dokonanie zmian w kilku ustawach.
ż 97. 1. JeŻeli ustawa zawiera kilka przepisów zmie-
niających, wydziela si� je we wspólny rozdzia" zatytu-
ż 93.1. Ustawa zmieniająca moŻe zawiera� jedynie
"owany Zmiany w przepisach obowiązujących i za-
przepisy uchylające, przepisy zast�pujące lub przepisy
mieszcza si� bezpoĘrednio przed przepisami przejĘcio-
uzupe"niające przepisy ustawy zmienianej, a w razie
wymi i kołcowymi.
potrzeby takŻe przepisy przejĘciowe i dostosowują-
ce, konieczne ze wzgl�du na dokonywaną nowelizacj�.
2. JeŻeli ustawa zawiera jeden przepis zmieniający,
zamieszcza si� go bezpoĘrednio przed przepisami
2. W ustawie zmieniającej nie zamieszcza si� prze-
przejĘciowymi i kołcowymi w rozdziale zatytu"owa-
pisów regulujących sprawy nieobj�te zakresem unor-
nym Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy
mowania ustawy zmienianej.
przejĘciowe i kołcowe .
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeŻe-
DZIA� III
li jest to konieczne dla unikni�cia luki w prawie, w usta-
wie zmieniającej moŻna wyjątkowo zamieĘci� przepi-
Tekst jednolity
sy, które regulują sprawy wykraczające poza zakres
unormowania ustawy zmienianej.
ż 98. 1. JeŻeli ustawa ma wyznaczy� termin og"o-
szenia tekstu jednolitego, przepis wyznaczający ten ter-
4. JeŻeli w ustawie zmieniającej zamieszczono
min zamieszcza si� w ustawie zmieniającej ustaw�,
przepisy przejĘciowe i dostosowujące albo wyjątko-
której tekst jednolity ma by� og"oszony, albo w ustawie
wo zamieszczono przepisy inne niŻ uchylające, zast�-
wprowadzającej t� ustaw� (w Przepisach wprowadza-
pujące lub uzupe"niające ustaw� zmienianą, nie wy-
jących ustaw� ....).
starczy poprzesta� na uchyleniu ustawy znowelizo-
wanej, ale uchyla si� takŻe ustaw�, która ją znoweli-
2. Przepisowi wyznaczającemu termin og"oszenia
zowa"a.
tekstu jednolitego nadaje si� brzmienie: Og"oszenie
tekstu jednolitego ustawy ..... (tytu" ustawy) nastąpi
ż 94.1. Zmiany dokonywane ustawą zmieniającą uj-
w terminie ..... miesi�cy (dni) od dnia og"oszenia niniej-
muje si� w jeden artyku" tej ustawy.
szej ustawy .
2. KaŻdy nowelizowany artyku" ujmuje si� w od-
3. W przepisie, o którym mowa w ust. 2, nie poda-
dzielny punkt. JeŻeli w jednym artykule wprowadza si�
je si� oznaczenia dzienników urz�dowych, w których
zmiany w jego jednostkach redakcyjnych niŻszego
zosta"a og"oszona ustawa, której tekst jednolity ma by�
stopnia, kaŻdą z tych zmian oznacza si� odr�bną literą.
og"oszony, ani oznaczenia dzienników urz�dowych,
w których zosta"y og"oszone zmiany tej ustawy albo jej
ż 95. JeŻeli w jednej ustawie zmieniającej zmienia
ostatni tekst jednolity i jego zmiany.
si� kilka ustaw, zmian� kaŻdej z tych ustaw ujmuje si�
w odr�bny artyku".
ż 99. W przypadku wyznaczenia terminu og"oszenia
ż 96. 1. Tytu" ustawy zmieniającej formu"uje si� tekstu jednolitego, tekst ten sporządza si� wed"ug sta-
zgodnie z zasadami wyraŻonymi w ż 16 18 , z tym Że nu prawnego obowiązującego w dniu wejĘcia w Życie
Dziennik Ustaw Nr 100 6552 Poz. 908
ustawy, w której zosta" wyznaczony termin og"oszenia ników urz�dowych, w których zosta" og"oszony
tego tekstu. W tekĘcie jednolitym moŻna uwzgl�dni� tekst pierwotny i wszystkie jego zmiany), który
równieŻ zmiany wprowadzone po dniu wejĘcia w Życie
stanowi:
ustawy, w której zosta" wyznaczony termin og"oszenia
Art. ............... ;
tego tekstu.
2) ..................... .
ż 100. JeŻeli termin og"oszenia tekstu jednolitego
ż 105. JeŻeli na podstawie przepisu póęniejszego
nie jest okreĘlony, tekst jednolity sporządza si� wed"ug
moŻna ustali� w sposób niewątpliwy, Że przepis wcze-
stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania ob-
Ęniejszy nie obowiązuje, w obwieszczeniu o og"oszeniu
wieszczenia o og"oszeniu tego tekstu.
tekstu jednolitego czyni si� o tym wzmiank� w brzmie-
niu: Podany w za"ączniku do niniejszego obwieszcze-
ż 101. Og"oszenie tekstu jednolitego nast�puje
nia jednolity tekst ustawy z dnia ...... o ...... nie obejmu-
w formie obwieszczenia; tekst jednolity jest za"ączni-
je przepisu art. ..... tej ustawy jako wygas"ego . W ta-
kiem do tego obwieszczenia.
kim przypadku w treĘci obwieszczenia o og"oszeniu
tekstu jednolitego, o której mowa w ż 104, wzmiank�
ż 102. Tytu"owi obwieszczenia nadaje si� brzmie-
w tej sprawie zamieszcza si� jako odr�bny kolejny
nie: Obwieszczenie .....(nazwa organu wydającego
punkt (pkt 3).
obwieszczenie) z dnia .... w sprawie og"oszenia jedno-
litego tekstu ustawy .... (tytu" ustawy) . W tytule ob-
ż 106. Tekst jednolity redaguje si� wed"ug nast�pu-
wieszczenia nie podaje si� daty ustawy, której tekst jed-
jących zasad:
nolity si� og"asza, ani nie podaje si� oznaczenia dzien-
ników urz�dowych, w których zosta"a og"oszona ta 1) zachowuje si� numeracj� pierwotnego tekstu usta-
ustawa i jej zmiany oraz wczeĘniejsze teksty jednolite
wy i uwzgl�dnia numeracj� dodaną przez ustawy
i ich zmiany.
zmieniające; nie wprowadza si� ciąg"oĘci numera-
cji;
ż 103.1. W obwieszczeniu przytacza si� przepis
2) w miejscu przepisu uchylonego wpisuje si� ozna-
ustawy upowaŻniający do og"oszenia tekstu jednolite-
czenie uchylonej jednostki redakcyjnej oraz okre-
go i tytu" ustawy, której tekst jednolity jest og"aszany,
Ęlenie uchylony , podając w odnoĘniku tytu" usta-
a ponadto wymienia si� te wszystkie ustawy, które
wy uchylającej oraz oznaczenie dzienników urz�-
wprowadzi"y zmiany do pierwotnego tekstu tej ustawy.
dowych, w których zosta"a og"oszona ta ustawa
i jej zmiany, a takŻe podaje si� przepis uchylający
2. W obwieszczeniu zamieszcza si� takŻe treĘ� tych
i dat� jego wejĘcia w Życie;
przepisów zawartych w ustawach zmieniających, któ-
rych nie zamieszcza si� w tekĘcie jednolitym, jako nie-
3) przy przepisach, których treĘ� zmieniono, i przy
zmieniających tekstu ustawy, której tekst jednolity jest
przepisach dodanych podaje si� w odnoĘnikach do
og"aszany.
tych przepisów tytu" ustawy nowelizującej oraz
oznaczenie dzienników urz�dowych, w których zo-
ż 104. TreĘ� obwieszczenia o og"oszeniu tekstu jed-
sta"a og"oszona ta ustawa i jej zmiany, a takŻe po-
nolitego formu"uje si� wed"ug wzoru:
daje si� przepis nowelizujący i dat� jego wejĘcia
1. Na podstawie art. 16 ust. 1 (w przypadku gdy ob- w Życie;
wieszczenie wydaje Marsza"ek Sejmu Rzeczypo-
4) w przypadku przepisów wielokrotnie zmienia-
spolitej Polskiej albo art. 16 ust. 3 jeŻeli tekst
nych, w odnoĘnikach do tych przepisów podaje
jednolity og"asza organ w"aĘciwy do wydania ak-
si� w kolejnoĘci chronologicznej wszystkie wpro-
tu normatywnego innego niŻ ustawa) ustawy
wadzone zmiany, zgodnie z zasadami wyraŻonymi
z dnia 20 lipca 2000 r. o og"aszaniu aktów norma-
w pkt 2 i 3.
tywnych i niektórych innych aktów prawnych
(Dz. U. Nr 62, poz. 718, z 2001 r. Nr 46, poz. 499
ż 107. Do tekstu jednolitego nie wprowadza si�
i z 2002 r. Nr 74, poz. 676) og"asza si� w za"ączni-
zmian, które nie zosta"y wyraęnie sformu"owane
ku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst
w ustawie zmieniającej, chyba Że zmiany te mają cha-
ustawy z dnia ..... o .... (Dz. U. Nr ...., poz. ...., przy
rakter wy"ącznie formalny. W takim przypadku wpro-
czym podaje si� tylko oznaczenie dziennika urz�-
wadzone zmiany omawia si� w odnoĘnikach do prze-
dowego, w którym zosta" og"oszony tekst pierwot-
pisów, w których wprowadzono takie zmiany.
ny albo ostatni tekst jednolity), z uwzgl�dnieniem
zmian wprowadzonych:
ż 108. W odnoĘnikach do tekstu jednolitego oma-
1) ustawą z dnia .... o .... (Dz. U. Nr ..., poz. ..., przy
wia si� równieŻ zmiany inne, niŻ wymienione w ż 106
czym podaje si� oznaczenie dzienników urz�do-
pkt 2 4 i ż 107, w tym takŻe zmiany, które nastąpi"y
wych, w których zosta" og"oszony tekst pierwot-
w przepisach, do których odsy"a ustawa, której tekst
ny i wszystkie jego zmiany);
jednolity jest og"aszany.
2) ....................
ż 109. W przypadku gdy og"asza si� drugi lub kolej-
oraz zmian wynikających z przepisów og"oszo-
ny tekst jednolity, w odnoĘnikach do tego tekstu oma-
nych przed dniem ..... (podaje si� dzieł, wed"ug
wia si� tylko zmiany wprowadzone po og"oszeniu
stanu, na który sporządzono tekst jednolity).
ostatniego tekstu jednolitego.
2. Podany w za"ączniku do niniejszego obwieszcze-
nia tekst jednolity ustawy nie obejmuje:
ż 110. Zasady wyraŻone w niniejszym dziale stosu-
1) art. ... ustawy z dnia ..... o .... (Dz. U. Nr ..., je si� odpowiednio do tekstów jednolitych aktów nor-
poz. ..., przy czym podaje si� oznaczenie dzien- matywnych innych niŻ ustawa.
Dziennik Ustaw Nr 100 6553 Poz. 908
DZIA� IV ż 116. W rozporządzeniu nie zamieszcza si� przepi-
sów niezgodnych z ustawą upowaŻniającą lub z inny-
Sprostowanie b"�du mi ustawami i ratyfikowanymi umowami mi�dzynaro-
dowymi, chyba Że przepis upowaŻniający wyraęnie na
ż 111. Sprostowanie b"�du moŻe dotyczy� tylko
to zezwala.
tekstu aktu normatywnego og"oszonego w dzienniku
urz�dowym. ż 117. W rozporządzeniu nie zamieszcza si� przepi-
sów karnych oraz przepisów odsy"ających do przepi-
ż 112. 1. Obwieszczenie o sprostowaniu b"�du za-
sów karnych.
wiera:
ż 118. W rozporządzeniu nie powtarza si� przepi-
1) tytu" obwieszczenia, a w nim nazw� organu prostu-
sów ustawy upowaŻniającej oraz przepisów innych ak-
jącego b"ąd oraz dat� wydania obwieszczenia i je-
tów normatywnych.
go przedmiot;
ż 119. 1. Na podstawie jednego upowaŻnienia usta-
2) podstaw� prawną sprostowania b"�du;
wowego wydaje si� jedno rozporządzenie, które wy-
3) tytu" aktu normatywnego, w którym prostuje si�
czerpująco reguluje sprawy przekazane do unormowa-
b"ąd, a takŻe oznaczenie dziennika urz�dowego,
nia w tym upowaŻnieniu.
w którym zosta" og"oszony ten akt;
2. JeŻeli jedno upowaŻnienie ustawowe przekazuje
4) przepis prawny aktu normatywnego podlegający
do uregulowania róŻne sprawy, które dają si� tema-
sprostowaniu;
tycznie wyodr�bni� tak, Że ich zakresy są roz"ączne,
moŻna wyda� na podstawie takiego upowaŻnienia wi�-
5) przytoczenie b"�du, który jest przedmiotem spro-
cej niŻ jedno rozporządzenie.
stowania;
ż 120.1. W tytule rozporządzenia w oddzielnych
6) fragment tekstu aktu normatywnego w brzmieniu
uwzgl�dniającym sprostowanie b"�du. wierszach zamieszcza si�:
1) oznaczenie rodzaju aktu;
2. Tytu"owi obwieszczenia o sprostowaniu b"�du
nadaje si� brzmienie: Obwieszczenie Prezesa Rady 2) nazw� organu wydającego rozporządzenie;
Ministrów (albo nazwa innego organu wydającego ob-
3) dat� rozporządzenia;
wieszczenie) z dnia ..... o sprostowaniu b"�du .
4) okreĘlenie przedmiotu rozporządzenia.
3. TreĘ� obwieszczenia o sprostowaniu b"�du for-
2. Nazw� organu wydającego rozporządzenie po-
mu"uje si� wed"ug wzoru: Na podstawie art. 17
daje si� w brzmieniu ustalonym w przepisach o utwo-
ust. 3 (albo art. 17 ust. 4 gdy obwieszczenie wyda-
rzeniu tego organu. W przypadku ministrów ich nazw�
je inny organ niŻ Prezes Rady Ministrów) ustawy
podaje si� wed"ug nazwy ministerstwa, którym kieru-
z dnia 20 lipca 2000 r. o og"aszaniu aktów normatyw-
ją, utworzonego na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy
nych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U.
z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U.
Nr 62, poz. 718, z 2001 r. Nr 46, poz. 499 i z 2002 r.
z 1999 r. Nr 82, poz. 929, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz
Nr 74, poz. 676) w ..... (tytu" aktu normatywnego,
z 2001 r. Nr 102, poz. 1116 i Nr 154, poz. 1799 i 1800),
z oznaczeniem dziennika urz�dowego, w którym zo-
z wyjątkiem Ministra Obrony Narodowej i Ministra
sta" og"oszony ten akt) w ..... (oznaczenie jednostki re-
SprawiedliwoĘci, których wskazuje si� ich nazwami
dakcyjnej) zamiast wyrazu ..... powinien by� wyraz
w"asnymi.
..... . .
3. Jako dat� rozporządzenia podaje si� dzieł okre-
4. Jednym obwieszczeniem o sprostowaniu b"�-
Ęlony kalendarzowo, w którym zosta"o ono podpisane
dów moŻna sprostowa� wi�cej niŻ jeden b"ąd w tym
przez organ wydający to rozporządzenie. JeŻeli rozpo-
samym akcie normatywnym, a takŻe b"�dy w róŻnych
rządzenie jest wydawane wspólnie albo w porozumie-
aktach normatywnych.
niu z innym organem, za dat� rozporządzenia przyjmu-
ż 113. Rozwiązania, o których mowa w ż 112, sto- je si� dat� jego podpisania przez organ wspó"uczestni-
suje si� odpowiednio do sprostowania b"�du w tekĘcie
czący w wydaniu tego rozporządzenia; organ wspó"-
jednolitym aktu normatywnego.
uczestniczący w wydaniu rozporządzenia podpisuje je
w drugiej kolejnoĘci.
ż 114. JeŻeli po dniu og"oszenia aktu normatywne-
go, w którym prostuje si� b"ąd, zosta" og"oszony tekst
4. Oznaczenie rodzaju aktu oraz nazw� organu wy-
jednolity tego aktu, zawierający ten sam b"ąd, sprosto-
dającego rozporządzenie pisze si� wielkimi literami.
wanie musi odr�bnie obejmowa� równieŻ og"oszony
5. OkreĘlenie przedmiotu rozporządzenia powinno
tekst jednolity.
by� sformu"owane moŻliwie najzwi�ęlej; nie powtarza
DZIA� V si� w nim dos"ownie wskazanego w upowaŻnieniu
ustawowym zakresu spraw przekazanych do uregulo-
Projekt aktu wykonawczego (rozporządzenia) wania w rozporządzeniu ani wytycznych dotyczących
jego treĘci, chyba Że zakres spraw zosta" zwi�ęle wska-
ż 115. W rozporządzeniu zamieszcza si� tylko prze-
zany w upowaŻnieniu ustawowym.
pisy regulujące sprawy przekazane do unormowania
w przepisie upowaŻniającym (upowaŻnieniu ustawo- 6. OkreĘlenie przedmiotu rozporządzenia rozpoczy-
wym). na si� od wyrazów w sprawie ..... .
Dziennik Ustaw Nr 100 6554 Poz. 908
ż 121. 1. Tekst rozporządzenia rozpoczyna si� od a) ten sam organ, który wydaje rozporządzenie
przytoczenia przepisu ustawy zawierającego upowaŻ- uchylające,
nienie ustawowe, jako podstawy prawnej wydania roz-
b) organ, którego w"aĘciwoĘ� przeją" organ wyda-
porządzenia.
jący rozporządzenie uchylające;
2) rozporządzenie wydane na podstawie nieobowią-
2. JeŻeli upowaŻnienie ustawowe jest wyraŻone
zującego przepisu upowaŻniającego, ale pozosta-
w kilku przepisach, jako podstaw� prawną wydania
wione czasowo w mocy przez nową ustaw�, chyba
rozporządzenia przytacza si� przepis, który wskazuje
Że nowa ustawa przesta"a obowiązywa�.
organ upowaŻniony do jego wydania oraz okreĘla za-
kres spraw przekazanych do uregulowania w rozporzą-
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, za-
dzeniu.
chowanego w mocy rozporządzenia nie uchyla si�, je-
Żeli up"yną" termin, do którego nowa ustawa zachowa-
3. Podstaw� prawną wydania rozporządzenia wyra-
"a jego moc obowiązującą. W takiej sytuacji w nowym
Ża si� zwrotem: Na podstawie art. ... ustawy ..... (tytu"
rozporządzeniu zamieszcza si� odnoĘnik informujący
ustawy z oznaczeniem dziennika urz�dowego, w któ-
o rozporządzeniu, które przesta"o obowiązywa� z mo-
rym zosta"a og"oszona ta ustawa i jej zmiany albo
cy samego prawa, a którego treĘ� wiąŻe si� z treĘcią
ostatni tekst jednolity i jego zmiany og"oszone do dnia
nowego rozporządzenia. W odnoĘniku tym podaje si�
wydania rozporządzenia) zarządza si�, co nast�puje:
równieŻ dat� utraty mocy obowiązującej wymienione-
..... .
go rozporządzenia oraz wskazuje przepis prawny,
ż 122. 1. JeŻeli w upowaŻnieniu ustawowym jako z mocy którego przesta"o ono obowiązywa�.
organ w"aĘciwy do wydania rozporządzenia wskazano
ż 127. Rozporządzenie powinno wchodzi� w Życie
ministra okreĘlonego nazwą dzia"u administracji rzą-
w dniu wejĘcia w Życie ustawy, na podstawie której jest
dowej, w odnoĘniku do podstawy prawnej wydania te-
ono wydawane.
go rozporządzenia wymienia si� przepis prawny, mocą
którego minister wydający to rozporządzenie kieruje
ż 128. 1. Rozporządzenie moŻna wyda� po dniu
dzia"em administracji rządowej wskazanym w upowaŻ-
og"oszenia ustawy, w której jest zamieszczony przepis
nieniu ustawowym.
upowaŻniający do jego wydania, a przed dniem wej-
Ęcia w Życie tej ustawy.
2. JeŻeli w"aĘciwoĘ� organu wskazanego w upo-
waŻnieniu ustawowym jako organ w"aĘciwy do wyda-
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, termin
nia rozporządzenia przeją" inny organ albo jeŻeli organ
wejĘcia w Życie rozporządzenia wyznacza si� na dzieł
wskazany w upowaŻnieniu ustawowym przesta" ist-
nie wczeĘniejszy niŻ dzieł wejĘcia w Życie ustawy upo-
nie�, a jego kompetencje przeją" inny organ, w odno-
waŻniającej do wydania tego rozporządzenia.
Ęniku do podstawy prawnej wydania tego rozporządze-
nia wymienia si� przepis prawny przekazujący kompe-
ż 129. 1. Rozporządzenie moŻna zmienia� rozporzą-
tencje organu wskazanego w przepisie upowaŻniają-
dzeniem póęniejszym, wydanym na podstawie tego
cym organowi wydającemu rozporządzenie.
samego, nadal obowiązującego przepisu upowaŻniają-
cego, przez organ, który wyda" rozporządzenie zmie-
ż 123. Tytu" ustawy, w której jest zamieszczony
niane, albo przez organ, który przeją" w"aĘciwoĘ� orga-
przepis upowaŻniający, wraz z oznaczeniem dziennika
nu, który wyda" rozporządzenie zmieniane.
urz�dowego, w którym zosta"a og"oszona ta ustawa
i jej zmiany albo ostatni tekst jednolity i jego zmiany,
2. W tytule rozporządzenia zmieniającego okreĘle-
przytacza si� tylko w podstawie prawnej rozporządze-
nie przedmiotu rozporządzenia rozpoczyna si� od
nia, a w treĘci rozporządzenia ustaw� t� powo"uje si�
zwrotu: zmieniające rozporządzenie w sprawie ..... ,
skrótowo, przytaczając tylko jej tytu".
pomijając nazw� organu, który wyda" rozporządzenie
zmieniane, i dat� wydania tego rozporządzenia, a tak-
ż 124.1. Podstawową jednostką redakcyjną i syste-
Że oznaczenie dzienników urz�dowych, w których zo-
matyzacyjną rozporządzenia jest paragraf.
sta"o og"oszone rozporządzenie zmieniane i jego zmia-
2. Paragrafy moŻna dzieli� na ust�py, ust�py na
ny albo ostatni tekst jednolity i jego zmiany.
punkty, punkty na litery, a litery na tiret.
ż 130. 1. Na oryginalnym egzemplarzu rozporzą-
ż 125. W przepisach ogólnych rozporządzenia:
dzenia zamieszcza si� podpis organu wydającego to
rozporządzenie.
1) okreĘla si� jego przedmiot, w szczególnoĘci wtedy,
gdy tytu" rozporządzenia jest zwi�z"y i nie zawiera
2. JeŻeli upowaŻnione do wydania rozporządzenia
szczegó"owej informacji o wszystkich sprawach re-
są co najmniej dwa organy, na oryginalnym egzempla-
gulowanych w rozporządzeniu, rozpoczynając
rzu rozporządzenia zamieszcza si� podpis kaŻdego
przepis od wyrazów: Rozporządzenie okreĘla ..... ;
z tych organów.
2) zamieszcza si� postanowienia o stosowanych
w rozporządzeniu definicjach i skrótach.
3. JeŻeli rozporządzenie jest wydawane w porozu-
mieniu z innym organem, na oryginalnym egzempla-
ż 126. 1. W rozporządzeniu zamieszcza si� przepis
rzu rozporządzenia zamieszcza si� podpis organu wy-
uchylający inne rozporządzenie tylko w przypadku, gdy
dającego rozporządzenie oraz podpis organu, w poro-
ma ono uchyli�:
zumieniu z którym jest ono wydawane. Podpisu orga-
1) rozporządzenie wczeĘniejsze, które zosta"o wydane nu, w porozumieniu z którym rozporządzenie jest wy-
na podstawie tego samego, nadal obowiązującego dawane, nie zamieszcza si� w tekĘcie rozporządzenia
przepisu upowaŻniającego, przez: og"aszanym w dzienniku urz�dowym.
Dziennik Ustaw Nr 100 6555 Poz. 908
4. W przypadku innych form wspó"uczestniczenia ż 141. Do projektów uchwa" i zarządzeł stosuje si�
w wydawaniu rozporządzenia, niŻ wymienione w ust. 2 odpowiednio zasady wyraŻone w dziale V, z wyjątkiem
i 3, na oryginalnym egzemplarzu rozporządzenia za- ż 132, w dziale II oraz w dziale I rozdzia"y 2 7, o ile za-
mieszcza si� tylko podpis organu, który wydaje to roz- sady zawarte w niniejszym dziale nie stanowią inaczej.
porządzenie.
DZIA� VII
ż 131. 1. Do projektu rozporządzenia do"ącza si�
uzasadnienie.
Projekty aktów prawa miejscowego
2. Uzasadnienie projektu rozporządzenia sporządza
ż 142. 1. Akty prawa miejscowego są stanowione
si� wed"ug zasad okreĘlonych w odr�bnych przepisach. przez wojewod� i organy administracji niezespolonej
na podstawie przepisów upowaŻniających zamieszczo-
ż 132. Do projektu rozporządzenia stosuje si� odpo-
nych w ustawie dotyczącej administracji rządowej
wiednio zasady wyraŻone w dziale I rozdzia"y 2 7
w województwie albo w innych ustawach.
i w dziale II, o ile zasady zawarte w niniejszym dziale
nie stanowią inaczej. 2. Akty prawa miejscowego są stanowione przez
sejmik województwa, rad� lub zarząd powiatu oraz ra-
DZIA� VI d� lub zarząd gminy na podstawie przepisów upowaŻ-
niających zamieszczonych w ustawach dotyczących
Projekty aktów normatywnych o charakterze odpowiednich samorządów terytorialnych albo w in-
wewn�trznym nych ustawach.
(uchwa" i zarządzeł)
3. Rodzaje aktów prawa miejscowego okreĘlają
ż 133. Uchwa"y Rady Ministrów są wydawane na ustawy, o których mowa w ust. 1 i 2.
podstawie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej lub
ż 143. Do aktów prawa miejscowego stosuje si� od-
ustawy, a uchwa"y innych organów oraz zarządzenia
powiednio zasady wyraŻone w dziale VI, z wyjątkiem
na podstawie ustawy.
ż 141, w dziale V, z wyjątkiem ż 132, w dziale II oraz
w dziale I rozdzia"y 2 7, a do przepisów porządkowych
ż 134. Podstawą wydania uchwa"y i zarządzenia
równieŻ w dziale I rozdzia" 9, chyba Że odr�bne prze-
jest przepis prawny, który:
pisy stanowią inaczej.
1) upowaŻnia dany organ do uregulowania okreĘlo-
nego zakresu spraw;
DZIA� VIII
2) wyznacza zadania lub kompetencje danego or-
Typowe Ęrodki techniki prawodawczej
ganu.
ż 144. 1. JeŻeli norma ma by� adresowana do kaŻ-
ż 135. W uchwale i zarządzeniu zamieszcza si� prze-
dej osoby fizycznej, adresata tej normy wskazuje si�
pisy prawne regulujące wy"ącznie sprawy z zakresu
wyrazem kto .
przekazanego w przepisie, o którym mowa w ż 134
pkt 1, oraz sprawy naleŻące do zadał lub kompetencji
2. JeŻeli zakres adresatów normy ma by� w�Ższy
organu, o których mowa w ż 134 pkt 2.
niŻ wskazany w ust. 1, wyznacza si� go przez uŻycie od-
powiedniego okreĘlenia rodzajowego.
ż 136. W uchwale i zarządzeniu nie zamieszcza si�
przepisów prawnych niezgodnych z ustawą, na pod-
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2,
stawie której są one wydawane, oraz innymi ustawa-
okreĘlenia adresata normy nie poprzedza si� wyrazem
mi i ratyfikowanymi umowami mi�dzynarodowymi,
kaŻdy .
a takŻe przepisów prawnych niezgodnych z rozporzą-
dzeniami. 4. JeŻeli norma ma by� adresowana do podmiotów
innych niŻ osoby fizyczne, adresata tej normy moŻna
ż 137. W uchwale i zarządzeniu nie powtarza si�
wskaza� nazwą rodzajową albo w"asną.
przepisów ustaw, ratyfikowanych umów mi�dzynaro-
ż 145. 1. JeŻeli norma ma znajdowa� zastosowanie
dowych i rozporządzeł.
we wszystkich okolicznoĘciach, w przepisie prawnym
ż 138. 1. Uchwa"a i zarządzenie mogą by� wydane nie okreĘla si� okolicznoĘci jej zastosowania.
na podstawie kilku przepisów prawnych, o których mo-
2. JeŻeli norma ma znajdowa� zastosowanie tylko
wa w ż 134.
w okreĘlonych okolicznoĘciach, okolicznoĘci te jedno-
znacznie i wyczerpująco wskazuje si� w przepisie
2. Na podstawie jednego przepisu prawnego, o któ-
prawnym przez rodzajowe ich okreĘlenie.
rym mowa w ż 134, moŻna wyda� wi�cej niŻ jedną
uchwa"� albo wi�cej niŻ jedno zarządzenie.
ż 146. 1. W ustawie lub innym akcie normatywnym
formu"uje si� definicj� danego okreĘlenia, jeŻeli:
ż 139. Tekst uchwa"y i zarządzenia rozpoczyna si�
od wskazania przepisu prawnego, na podstawie które-
1) dane okreĘlenie jest wieloznaczne;
go uchwa"a albo zarządzenie są wydawane.
2) dane okreĘlenie jest nieostre, a jest poŻądane ogra-
niczenie jego nieostroĘci;
ż 140. Akty normatywne o charakterze wewn�trz-
nym okreĘla si� wy"ącznie nazwą uchwa"a albo za- 3) znaczenie danego okreĘlenia nie jest powszechnie
rządzenie . zrozumia"e;
Dziennik Ustaw Nr 100 6556 Poz. 908
4) ze wzgl�du na dziedzin� regulowanych spraw ist- 2. JeŻeli wyliczenie wszystkich elementów zakresu
nieje potrzeba ustalenia nowego znaczenia danego definiowanego poj�cia w jednym przepisie prawnym
okreĘlenia. nie jest moŻliwe, w definicji wyraęnie zaznacza si�, Że
tekst tej samej lub innej ustawy zawiera nadto elemen-
2. JeŻeli okreĘlenie wieloznaczne wyst�puje tylko
ty uzupe"niające t� definicj�, w szczególnoĘci przez
w jednym przepisie prawnym, jego definicj� formu"uje si�
uŻycie zwrotu: .....i inne wskazane w przepisach ..... .
tylko w przypadku, gdy wieloznacznoĘci nie eliminuje za-
mieszczenie go w odpowiednim kontekĘcie j�zykowym.
3. JeŻeli nie jest moŻliwe sformu"owanie definicji,
o której mowa w ust. 1 lub 2, moŻna objaĘni� znacze-
ż 147. 1. JeŻeli w ustawie lub innym akcie norma-
nie danego okreĘlenia przez przyk"adowe wyliczenie
tywnym ustalono znaczenie danego okreĘlenia w dro-
jego zakresu, wyraęnie wskazując przyk"adowy charak-
dze definicji, w obr�bie tego aktu nie wolno pos"ugi-
ter wyliczenia przez pos"uŻenie si� zwrotami: w szcze-
wa� si� tym okreĘleniem w innym znaczeniu.
gólnoĘci albo zw"aszcza .
2. JeŻeli zachodzi koniecznoĘ� odstąpienia od zasady
ż 154. 1. Dla oznaczenia okreĘlenia z"oŻonego, sk"a-
wyraŻonej w ust. 1, wyraęnie podaje si� inne znaczenie
dającego si� z wi�cej niŻ jednego wyrazu, które wielo-
danego okreĘlenia i ustala si� jego zakres odniesienia.
krotnie powtarza si� w tekĘcie aktu normatywnego,
moŻna wprowadzi� jego skrót.
ż 148. JeŻeli w ustawie zachodzi wyjątkowo potrze-
ba odstąpienia od znaczenia danego okreĘlenia ustalo-
2. Skrót wprowadza si� w przepisach ogólnych ak-
nego w ustawie okreĘlanej jako kodeks lub prawo
tu normatywnego lub jego jednostki systematyzacyj-
lub innej ustawie podstawowej dla danej dziedziny
nej albo w tym przepisie tego aktu, w którym po raz
spraw, wyraęnie podaje si� inne znaczenie tego okre-
pierwszy zosta"o uŻyte skracane okreĘlenie z"oŻone.
Ęlenia i zakres jego odniesienia, uŻywając zwrotu:
w rozumieniu niniejszej ustawy okreĘlenie .... oznacza
.... albo zwrotu: ilekro� w niniejszej ustawie jest mo- 3. Skracane okreĘlenie z"oŻone przytacza si�
w tekĘcie aktu normatywnego po raz pierwszy w pe"-
wa o .... naleŻy przez to rozumie� ... .
nym brzmieniu, a skrót formu"uje si� w postaci
ż 149. W akcie normatywnym niŻszym rangą niŻ
.....(okreĘlenie z"oŻone w pe"nym brzmieniu), zwane
ustawa bez upowaŻnienia ustawowego nie formu"uje
dalej ..... ( skrót ) . Skrót moŻe sk"ada� si� z pierw-
si� definicji ustalających znaczenia okreĘleł ustawo-
szych liter skracanego okreĘlenia z"oŻonego, napisa-
wych; w szczególnoĘci w akcie wykonawczym nie for-
nych wielkimi lub ma"ymi literami, z jednego spoĘród
mu"uje si� definicji, które ustala"yby znaczenia okre-
wyrazów wchodzących w sk"ad okreĘlenia z"oŻonego
Ęleł zawartych w ustawie upowaŻniającej.
albo z wyrazu niewchodzącego w sk"ad tego okreĘle-
nia.
ż 150. 1. JeŻeli dane okreĘlenie ma by� uŻywane
w jednym znaczeniu w obr�bie ca"ej ustawy lub innego
4. Skrótu nie wprowadza si� w tym samym przepi-
aktu normatywnego albo ca"ej jednostki systematyza-
sie, w którym formu"uje si� definicj�.
cyjnej danego aktu, jego definicj� zamieszcza si� odpo-
wiednio w przepisach ogólnych tego aktu albo w prze-
ż 155. 1. JeŻeli zachodzi potrzeba zapewnienia ela-
pisach ogólnych danej jednostki systematyzacyjnej.
stycznoĘci tekstu aktu normatywnego, moŻna pos"uŻy�
si� okreĘleniami nieostrymi, klauzulami generalnymi
2. JeŻeli dane okreĘlenie ma by� uŻywane w usta-
albo wyznaczy� nieprzekraczalne dolne lub górne gra-
lonym znaczeniu tylko w obr�bie zespo"u przepisów,
nice swobody rozstrzygni�cia.
jego definicj� zamieszcza si� w bezpoĘrednim sąsiedz-
twie tych przepisów.
2. Nieprzekraczalne granice swobody rozstrzygni�-
3. JeŻeli ustawa zawiera wiele wielokrotnie powta- cia formu"uje si� w jednym przepisie prawnym dla
rzających si� okreĘleł wymagających zdefiniowania, wszystkich przypadków danego rodzaju, zamieszczając
ich definicje moŻna zamieĘci� w wydzielonym frag- go w przepisach ogólnych aktu normatywnego.
mencie przepisów ogólnych ustawy, oznaczając ten
fragment nazwą ObjaĘnienia okreĘleł ustawowych . 3. JeŻeli dolna granica swobody rozstrzygni�cia ma
by� wyŻsza lub górna granica ma by� niŻsza od wyzna-
ż 151. 1. Definicj� formu"uje si� tak, aby wskazywa-
czonej w przepisie ogólnym, wskazuje si� to wyraęnie
"a w sposób niebudzący wątpliwoĘci, Że odnosi si� do
w przepisie prawnym odnoszącym si� do danego przy-
znaczenia okreĘleł, w szczególnoĘci nadaje si� jej po-
padku.
sta�: OkreĘlenie a oznacza przedmioty b. albo
OkreĘlenie a znaczy tyle co wyraŻenie b . .
4. Postanowienia obniŻające górną granic� swo-
body rozstrzygni�cia wyraŻa si� przez konsekwentne
2. JeŻeli wzgl�dy stylistyczne przemawiają za inną
pos"ugiwanie si� zwrotem: .... nieprzekraczające...
formą definicji, uŻywa si� zwrotu "ączącego jest to .
albo .... nie wi�cej niŻ... , a postanowieniom podwyŻ-
szającym dolną granic� swobody rozstrzygni�cia na-
ż 152. Zwrotów charakterystycznych dla definicji,
daje si� posta�: ... nie niŻszej niŻ ... albo nie mniej
w szczególnoĘci zwrotu jest równoznaczne z ..... , nie
niŻ ... .
uŻywa si� w znaczeniu niedefinicyjnym.
ż 153. 1. Definicj� zakresową (wyliczającą elemen- ż 156. 1. JeŻeli zachodzi potrzeba osiągni�cia skró-
ty sk"adowe zakresu) formu"uje si� w jednym przepisie towoĘci tekstu lub zapewnienia spójnoĘci regulowa-
prawnym i obejmuje si� nią ca"y zakres definiowanego nych instytucji prawnych, w akcie normatywnym moŻ-
poj�cia. na pos"uŻy� si� odes"aniami.
Dziennik Ustaw Nr 100 6557 Poz. 908
2. JeŻeli odes"anie stosuje si� tylko ze wzgl�du na numeru i pozycji dziennika urz�dowego, w którym
potrzeb� osiągni�cia skrótowoĘci tekstu, w przepisie og"oszono tekst jednolity, podaje si� równieŻ rocznik,
odsy"ającym jednoznacznie wskazuje si� przepis lub numer i pozycje dzienników urz�dowych, w których
przepisy prawne, do których si� odsy"a. og"oszono kolejne zmiany tego tekstu.
3. JeŻeli odes"anie s"uŻy przede wszystkim zapew- 4. JeŻeli Trybuna" Konstytucyjny wyda" orzeczenie
nieniu spójnoĘci regulowanych w tym akcie instytucji stwierdzające niezgodnoĘ� aktu normatywnego, do
prawnych, w przepisie odsy"ającym wskazuje si� za- którego si� odsy"a, albo poszczególnych jego przepi-
kres spraw, dla których nast�puje odes"anie, oraz jed- sów, do których nast�puje odes"anie, z Konstytucją
noznacznie wskazuje si� przepis lub przepisy prawne, Rzeczypospolitej Polskiej, umową mi�dzynarodową
do których si� odsy"a. ratyfikowaną za zgodą wyraŻoną w ustawie lub usta-
wą, przy przytaczaniu numeru i pozycji oraz w razie
4. JeŻeli daną instytucj� prawną reguluje si� ca"o- potrzeby rocznika dzienników urz�dowych, w któ-
Ęciowo, a wyczerpujące wymienienie przepisów praw- rych og"oszono dany akt i jego kolejne zmiany, poda-
nych, do których si� odsy"a, nie jest moŻliwe, moŻna je si� równieŻ numer i pozycj� oraz w razie potrze-
wyjątkowo odes"a� do przepisów okreĘlonych przed- by rocznik dziennika urz�dowego, w którym og"o-
miotowo, o ile przepisy te dadzą si� w sposób niewąt- szono to orzeczenie; nie przytacza si� roczników, nu-
pliwy wydzieli� spoĘród innych; przepis odsy"ający for- merów i pozycji dzienników urz�dowych, w których
mu"uje si� w postaci: Do ..... (okreĘlenie instytucji) og"oszono orzeczenia Trybuna"u Konstytucyjnego
stosuje si� odpowiednio przepisy o ..... (przedmiotowe uznające, Że akt normatywny, do którego nast�puje
okreĘlenie przepisów). . odes"anie, jest zgodny albo nie jest niezgodny z Kon-
stytucją Rzeczypospolitej Polskiej, umową mi�dzyna-
ż 157. Nie odsy"a si� do przepisów, które juŻ zawie- rodową ratyfikowaną za zgodą wyraŻoną w ustawie
rają odes"ania. lub ustawą, oraz orzeczenia o umorzeniu post�powa-
nia albo o pozostawieniu wniosku w"aĘciwego organu
ż 158. 1. JeŻeli w akcie normatywnym odsy"a si� bez rozpoznania.
kilkakrotnie do innego aktu normatywnego, który:
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3
1) nie by" nowelizowany przy pierwszym odes"aniu
oraz w ust. 3 i 4, jeŻeli iloĘ� zmian aktu normatywnego,
przytacza si� tytu" tego aktu w ca"oĘci wraz z ozna-
do którego nast�puje odes"anie, jest znaczna, przy
czeniem numeru i pozycji oraz w razie potrzeby
pierwszym odes"aniu do tego aktu moŻna nie wymie-
rocznika dziennika urz�dowego, w którym ten
nia� roczników, numerów i pozycji dzienników urz�do-
akt og"oszono, a przy kolejnych odes"aniach przy-
wych, w których og"oszono te zmiany, a poprzesta� je-
tacza si� tylko rodzaj aktu oraz jego dat� i przed-
dynie na podaniu numeru i pozycji oraz w razie po-
miot, bez oznaczenia rocznika, numeru i pozycji
trzeby rocznika dziennika urz�dowego, w którym
dziennika urz�dowego;
og"oszono pierwotny tekst tego aktu albo jego ostatni
2) by" nowelizowany i zosta" og"oszony jego tekst
tekst jednolity z dopiskiem z póęn. zm.
jednolity przy pierwszym odes"aniu przytacza
si� aktualny tytu" tego aktu w ca"oĘci wraz z ozna-
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 5, wszyst-
czeniem rocznika, numeru i pozycji dziennika
kie kolejne zmiany pierwotnego tekstu danego aktu
urz�dowego, w którym og"oszono tekst jednolity,
normatywnego albo jego ostatniego tekstu jednolite-
a przy kolejnych odes"aniach przytacza si� tylko
go wymienia si� w odnoĘniku, podając odpowiednie
rodzaj aktu oraz jego dat� i przedmiot, bez ozna-
roczniki, numery i pozycje dzienników urz�dowych.
czenia rocznika, numeru i pozycji dziennika urz�-
dowego;
7. Roczniki, numery i pozycje dzienników urz�do-
wych wymienia si� w postaci: ((skrót nazwy dzienni-
3) by" nowelizowany i nie zosta" og"oszony jego tekst
ka urz�dowego) z ... r. Nr ..., poz. ... i Nr ..., poz. ..., z ... r.
jednolity przy pierwszym odes"aniu przytacza
Nr ..., poz. ... oraz z ... r. Nr ..., poz. ...) .
si� aktualny tytu" tego aktu w ca"oĘci wraz z ozna-
czeniem numeru i pozycji oraz w razie potrzeby
ż 159. Odes"ania, o których mowa w ż 156 158, są
rocznika dziennika urz�dowego, w którym og"o-
odes"aniami do obowiązujących przepisów prawnych
szono zarówno pierwotny tekst tego aktu, jak
w brzmieniu, jakie b�dą one mia"y kaŻdorazowo w cza-
i wszystkie akty zmieniające ten akt, a przy kolej-
sie obowiązywania przepisu odsy"ającego (odes"anie
nych odes"aniach przytacza si� tylko rodzaj aktu
dynamiczne).
oraz jego dat� i przedmiot, bez oznaczenia roczni-
ka, numeru i pozycji dzienników urz�dowych,
ż 160. JeŻeli wyjątkowo przepis prawny ma odsy-
w których og"oszono tekst pierwotny i jego kolejne
"a� do innych przepisów jedynie w ich okreĘlonej wer-
zmiany.
sji (odes"anie statyczne), zaznacza si� to w przepisie
2. JeŻeli przepis zmieniający, do którego si� odsy- odsy"ającym przez nadanie mu brzmienia: Do ..... sto-
"a, zosta" uchylony w okresie jego vacatio legis, przyta- suje si� przepisy art. ... ustawy ..... (tytu" ustawy) oraz
cza si� równieŻ oznaczenie numeru i pozycji oraz dodanie w nawiasie w brzmieniu z dnia .... , podając
w razie potrzeby rocznika dziennika urz�dowego, poza datą wejĘcia w Życie przepisów, do których si� od-
w którym og"oszono przepis zmieniający i przepis, któ- sy"a, takŻe oznaczenie dziennika urz�dowego, w któ-
ry go uchyli". rym zosta"y og"oszone te przepisy.
3. JeŻeli po og"oszeniu tekstu jednolitego aktu nor- ż 161. 1. Zasady przytaczania tytu"ów aktów nor-
matywnego, do którego si� odsy"a, nastąpi"y kolejne matywnych, wraz z oznaczeniem roczników, numerów
zmiany tego aktu, przytaczając oznaczenie rocznika, i pozycji dzienników urz�dowych, w których zosta"y
Dziennik Ustaw Nr 100 6558 Poz. 908 i 909
one og"oszone, wyraŻone w ż 158, stosuje si� równieŻ czona ostatnią spó"g"oską tej sylaby lub pierwszą
w przepisach przejĘciowych oraz w przepisach zmie- spó"g"oską nast�pnej sylaby, z kropką) ... ;
niających i uchylających przy powo"ywaniu zmienia-
6) wspólny dziennik urz�dowy dwóch lub wi�cej mi-
nych albo uchylanych aktów normatywnych, a takŻe
nistrów kierujących dzia"ami administracji rządo-
w podstawach prawnych aktów normatywnych innych
wej skrótem Dz. Urz. Min. ... (jak w pkt 5)...
niŻ ustawa.
i Min. ... (jak w pkt 5)... ;
2. Podając oznaczenia roczników, numerów i pozy-
7) dziennik urz�dowy urz�du centralnego skrótem
cji dzienników urz�dowych, w których zosta"y og"oszo-
Dz. Urz. ... (skrót nazwy w"asnej urz�du, utworzo-
ne kolejne zmiany zmienianego albo uchylanego aktu
ny z pierwszych liter wyrazów wchodzących
normatywnego lub jego teksty jednolite, podaje si�
w sk"ad nazwy urz�du pisanych wielkimi literami
roczniki, numery i pozycje dzienników urz�dowych,
bez kropek, a jeŻeli nazwa jest dwuwyrazowa
które ukaza"y si� do dnia wydania aktu zmieniającego
skrót np. Urz. lub Kom. i pierwsza sylaba dru-
albo uchylającego.
giego wyrazu nazwy, zakołczona ostatnią spó"g"o-
ską tej sylaby lub pierwszą spó"g"oską nast�pnej
3. Zasad� wyraŻoną w ust. 2 stosuje si� odpowied- sylaby, z kropką) ... ;
nio do podstaw prawnych aktów normatywnych in-
8) wspólny dziennik urz�dowy dwóch lub wi�cej urz�-
nych niŻ ustawa.
dów centralnych skrótem Dz. Urz. ... (jak
w pkt 7) ... i ... (jak w pkt 7) ... ;
ż 162. 1. Przy oznaczaniu dzienników urz�dowych
stosuje si� skróty nazw tych dzienników.
9) wspólny dziennik urz�dowy ministra kierującego
dzia"em administracji rządowej i urz�du central-
2. Nazwy dzienników urz�dowych oznacza si� skró-
nego nadzorowanego przez tego ministra
tami:
skrótem Dz. Urz. Min. ... (jak w pkt 5) ... i ... (jak
w pkt 7) ... ;
1) Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej skró-
tem Dz. U. ;
10) wojewódzki dziennik urz�dowy skrótem
Dz. Urz. Woj. ... (urz�dowa nazwa województwa
2) Dziennik Urz�dowy Rzeczypospolitej Polskiej Mo-
w pe"nym brzmieniu lub wed"ug regu"y, o której
nitor Polski skrótem M.P. ;
mowa w pkt 5)... .
3) Dziennik Urz�dowy Rzeczypospolitej Polskiej Mo-
ż 163. 1. OdnoĘnik do przepisu oznacza si� cyfrą
nitor Polski B skrótem M.P. B ;
arabską z nawiasem z prawej strony i umieszcza si�
4) Monitor Sądowy i Gospodarczy skrótem M.S.G. ; z prawej strony, powyŻej wyraŻenia, do którego si� od-
nosi.
5) dziennik urz�dowy ministra kierującego dzia"em
administracji rządowej skrótem Dz. Urz. Min. ... 2. OdnoĘnika do przepisu nie nowelizuje si�; w ra-
(pierwsza sylaba nazwy w"asnej ministra, zakoł- zie potrzeby wprowadza si� kolejny odnoĘnik.
909
ROZPORZŃDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 1 lipca 2002 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie nadania statutu Urz�dowi Nadzoru Ubezpieczeł Zdrowotnych.
Na podstawie art. 151 ust. 7 ustawy z dnia 6 lutego Urz�dowi Nadzoru Ubezpieczeł Zdrowotnych (Dz. U.
1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym Nr 154, poz. 1010 i z 2001 r. Nr 133, poz. 1500) ż 5 za-
(Dz. U. Nr 28, poz. 153 i Nr 75, poz. 468, z 1998 r. Nr 117, "ącznika otrzymuje brzmienie:
poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162,
ż 5. W sk"ad Urz�du Nadzoru wchodzą nast�pujące
poz. 1116, z 1999 r. Nr 45, poz. 439, Nr 49, poz. 483,
komórki organizacyjne:
Nr 63, poz. 700, Nr 70, poz. 777, Nr 72, poz. 802, Nr 109,
poz. 1236 i Nr 110, poz. 1255 i 1256, z 2000 r. Nr 12,
1) Gabinet Prezesa,
poz. 136, Nr 18, poz. 230, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz.
2) Departament Finansów i Nadzoru,
1311 i 1324, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539,
Nr 88, poz. 961, Nr 97, poz. 1050, Nr 126, poz. 1382
3) Departament Prawny.
i 1384 i Nr 154, poz. 1796 i 1801 oraz z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 83, poz. 749) zarządza si�,
ż 2. Rozporządzenie wchodzi w Życie po up"ywie
co nast�puje:
14 dni od dnia og"oszenia.
ż 1. W rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów
z dnia 16 grudnia 1998 r. w sprawie nadania statutu Prezes Rady Ministrów: L. Miller

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zasay techniki prawodawczej
Zasady przygotowywania podobrazi malarskich dla technik olejnej i akrylowej
zasady BHP przy obsłudze urządzeń technicznych
Zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami techniki komputerowej
Podstawowe zasady bhp związane z obsługą urz technicznych

więcej podobnych podstron