1

Rosja. Zaangażowanie społeczne.

• Fotografia w Rosji radzieckiej odzwierciedlała

ideologiczne kanony, jakie zawładnęły w tym czasie

wszystkimi sztukami graficznymi. Jednakże nacisk

zawsze kładziony był na użytkowe, a nie subiektywne

znaczenie zdjęcia.

• Portrety i zdjęcia działań rewolucyjnych i ich

przywódców, autorstwa Piotra Otsupa i Jakuba

Steinberga, przekonały sowieckie władze o roli, jaką

fotografia może spełnić w komunikowaniu się mas.

• Od roku 1917 ten środek przekazu postrzegany był jako

narzędzie przedstawiania pozytywnych aspektów życia

narodu w książkach, magazynach i na plakatach.

Konstruktywizm.

Aleksander Rodczenko

• Zaangażowanie społeczne nadało formalnym ideom

konstruktywistycznym Aleksandra Rodczenki

szczególnego napięcia i pozwoliło na ich

zaakceptowanie przez władze, ponieważ technika jaką

stosował, czyli montaż, zbliżenie i niezwykły punkt

widzenia, uważane były za środek formowania nowego

spojrzenia na rozwijające się społeczeństwo

komunistyczne.

• Montaż był tym środkiem wyrazu, który doprowadził

artystów Związku Radzieckiego do traktowania go jako

„bezpośredniego sposobu realizacji ogromnych zadań

polegających na ponownym nauczaniu, informowaniu i

przekonywaniu ludzi”.

• Sposób, w jaki Rodczenko posługiwał się tą techniką w

projektowaniu obwolut i ilustracji książkowych, znacznie

ożywił rozwój radzieckich sztuk graficznych.

Aleksander Rodczenko

Aleksander Rodczenko

Alexander Rodchenko, Portrait of
mother, 1924

Alexander Rodchenko, The poet
Vladimir Mayakovsky, 1924

2

Aleksander Rodczenko

Alexander Rodchenko, On the
telephone, 1928

Alexander Rodchenko, Gathering for the demonstration in
the courtyard of the VChUTEMAS, (Higher Institute of
Technics and Art), 1928

Aleksander Rodczenko

Alexander Rodchenko, Chauffeur, 1933

Aleksander Rodczenko

Alexander Rodchenko, Pioneer,
1930

Alexander Rodchenko, The live
badge, 1936

Fotoreportaż radziecki

• W tym samym czasie widoczne były przeciwne

tendencje w radzieckim fotoreportażu.

• W latach 30. preferowano już mniej formalistyczne

podejście do tematu, na rzecz bardziej ludzkiego.

• Widać to w pracach takich twórców jak Arkadij

Szajchet, Maks Alpert i Georgij Zelma.

• Alpert najpierw był fotoreporterem Prawdy, a następnie

pracował dla wpływowego magazynu SSSR na strojkie

(publikowanego w trzech językach).

• Fotograf koncentrował się na prowincjonalnych

budowach, starając się poprzez zbliżenie i oddalenie

wskazać rozmach i społeczne zaangażowanie potrzebne

w takich przedsięwzięciach jak budowa Wielkiego

Kanału Fergańskiego w Uzbekistanie.

3

Maks Alpert

MAKS ALPERT. Budowa Wielkiego Kanału Fergańskiego, 1939.