Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani
za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych
lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce.

Redaktor prowadzący: Magdalena Dragon-Philipczyk
Projekt okładki: ULABUKA

Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?mawefi
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-3541-2

Copyright © Joanna Sajko-Stańczyk 2013

Printed in Poland.

•

Kup książkę

•

Poleć książkę

•

Oceń książkę

•

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Spis treści

Od autorki ............................................................................ 7
Podzi"kowania ..................................................................... 9
Wst"p .................................................................................. 13

1. P#e$ w miejscu pracy ...................................................... 23

Ups... Mo%e lepiej o tym nie mówi$?

Podstawowe poj#cia — p%e& mózgu, gender,

feminizm — czyli bi+uteria, krawat i inne dodatki .................. 23

Ta sama krawcowa, lecz inny materia%.

„Równi” nie znaczy „tacy sami”.
Dlaczego wci3+ mylimy równo4& z podobie5stwem? .............. 25

Dlaczego warto wprowadza& zmiany? Moja osobista historia .... 27

2. Fason garsonki i krój garnituru ................................... 35

Podstawowe ró%nice w budowie mózgu

i ich wp#yw na %ycie emocjonalne kobiet i m"%czyzn

Cia%o modzelowate .......................................................................... 36
Podwzgórze ...................................................................................... 39
Cia%o migda%owate .......................................................................... 41
Wyspa ............................................................................................... 45
Rozpoznawanie i przetwarzanie emocji ........................................ 45

Kup ksi

ąĪkĊ

Pole

ü ksiąĪkĊ

6

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

3. Mózg szyty na miar" ...................................................... 49

Ró%nice w zachowaniu kobiet i m"%czyzn
w

%yciu

zawodowym i nie tylko

Dlaczego tak trudno zrozumie& kobiet#? ......................................49
Dlaczego on nie s%ucha i nic nie rozumie? ...................................54
Dlaczego on nie odpowiada i wci3+ gapi si# w monitor,

a ona robi wszystko naraz? .........................................................59

Kim s3 wujek Dobra Rada i pani Wszystkowiedz3ca

(M3drali5ska)? .............................................................................64

Spodnie czy spódnica, czyli w jaki sposób rozwi3zuj3 problemy

asystentki krawcowej, a jak robi to samotny krawiec ................73

„Walcz lub uciekaj” kontra „zaopiekuj si# i zaprzyjaAnij”.

Ró+nice w reakcji na stres ...........................................................80

Wojskowe regu%y. Jak przetrwa& na poligonie? ............................87
Salonowe maniery ...........................................................................94
Obiekty i sprawy. Czy m#+czyAni nie maj3 duszy? .....................99
Kobieta przy studni. Oksytocyna, relacje i uczucia

w miejscu pracy ..........................................................................105

4. Jak ró%nice w zachowaniach kobiet i m"%czyzn

wykorzysta$ w pracy? ................................................. 113

Komunikacja z „obcokrajowcem”

— damsko-m#ski kurs j#zykowy ..............................................113

Ró+ne sposoby motywowania kobiet

i m#+czyzn w miejscu pracy .....................................................137

Reakcje na stres ..............................................................................167
„Garsonka” i „garnitur” w biurze zarz3du.

Ró+ne style zarz3dzania kobiet i m#+czyzn ............................203

Zako&czenie ..................................................................... 241
Bibliografia ....................................................................... 245

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

1

Płeć
w miejscu pracy

Ups...
Może lepiej o tym nie mówić?

Podstawowe poj$cia — p&e' mózgu, gender,
feminizm — czyli bi,uteria, krawat i inne dodatki

Zawsze zaskakuje mnie si%a, z jak3 spieraj3 si# zwolennicy ró+nych
podej4& do pochodzenia ró+nic w zachowaniach kobiet i m#+-
czyzn. Dla jednych jest to rezultat oddzia%ywania naszego 4rodo-
wiska, roli, w jak3 w pewnym sensie wt%aczaj3 nas rodzina, szko%a
czy mass media. Wed%ug innych jest to bezwzgl#dny wynik ró+nic
w budowie mózgu kobiety i m#+czyzny oraz konsekwencja dzia-
%ania hormonów, któremu ulegamy ka+dego dnia, a nawet w ka+dej
minucie naszego +ycia. S3 te+ i tacy, mo+e mniej refleksyjni, którzy
ca%3 t# „p%ciow3 rewolucj#” uwa+aj3 za zupe%nie „bezp%ciow3” i po-
zbawion3 sensu, bo jak argumentuj3, przecie+ wszyscy jeste4my
ludAmi i znacznie wi#cej nas %3czy, ni+ dzieli, co jak s3dz3, %atwo
mo+na stwierdzi&, porównuj3c kobiet# z m#+czyzn3, a nast#pnie
jedno lub drugie z szympansem… Mo+e nie by% to najlepszy przy-
k%ad. W ka+dym razie, o ile rozumiem, +e naukowcy zastanawiaj3

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

24

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

si# nad Aród%em ró+nic w naszych zachowaniach, o tyle bardzo
trudno mi poj3& sens sporów pomi#dzy kobiecymi i m#skimi 4ro-
dowiskami na temat przewagi jednych nad drugimi.

W galimatiasie wci3+ powstaj3cych poj#& trudno si# po%apa&

przeci#tnemu obserwatorowi polityczno-spo%ecznych dyskursów
na temat równo4ci p%ci. Nic dziwnego, +e dla 4wi#tego spokoju
postanawia przy%3czy& si# albo do zagorza%ych feministek, albo do
politycznie poprawnych zwolenników gender mainstreamingu

1

, albo

do nurtu wspieraj3cego tez# o genetycznie uwarunkowanych ró+-
nicach mi#dzyp%ciowych w zachowaniu. Nie s3dz#, aby nasze wybory
wynika%y jedynie z potrzeby osi3gni#cia 4wi#tego spokoju w kwestii
ró+nic w zachowaniu mi#dzy kobiet3 a m#+czyzn3. Jestem pewna,
+e to przede wszystkim nasze przekonania, które kszta%towa%y si#
przez lata do4wiadcze5 mi#dzyp%ciowych relacji, sprawi%y, +e dzi4
%atwiej i wygodniej jest nam opowiedzie& si# za któr34 z opcji. Ja
jednak, g%ównie z powodu mojego braku zaufania do jakichkol-
wiek ortodoksyjnych przekona5, a tak+e dlatego, +e wiem o ci3g%ej
niewiedzy wspó%czesnych naukowców na temat „p%ci mózgu”,
o4miel# si# jedynie wspomnie& o najcz#stszych ozdobach naszego
stroju — bi+uterii, krawacie i innych dodatkach — stanowi3cych
metafor# najbardziej typowych cech i zachowa5 obydwu p%ci.

Bez wzgl#du na obowi3zuj3ce trendy i kanony w modzie na-

sza dusza zawsze potrafi dokona& najlepszego wyboru ubrania,
tak aby by%o %adne, modne, wygodne, aby4my czuli si# w nim do-
k%adnie tak, jak chcemy. Podobnie najlepiej kierowa& si# natural-
nym instynktem przy wyborze sposobu post#powania wobec p%ci
przeciwnej — to, co dla kogo4 b#dzie niewykonalne i 4mieszne,
dla innej osoby mo+e okaza& si# %atwe do zrobienia i skuteczne.

1

Globalnie zaakceptowana strategia polityczna na rzecz równego traktowania
kobiet i m#+czyzn. Polega na w%3czeniu zasady równo4ci szans kobiet
i m#+czyzn w g%ówny nurt polityki.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Płeć w miejscu pracy

25

Skup si# zatem na tym, co posiadasz, przypomnij sobie swoje za-
chowania, które wywo%a%y pozytywny skutek, usystematyzuj in-
formacje, które nie raz pojawia%y si# ju+ w Twoim +yciu, i si#gnij
po materia%, kolor i fason, z których otrzymasz strój szyty na miar#
królów lub królowych.

Ta sama krawcowa, lecz inny materia&.
„Równi” nie znaczy „tacy sami”.
Dlaczego wci3, mylimy równo4' z podobie5stwem?

Wywalczenie równo4ci w miejscu pracy by%o bardzo potrzebne, ale
przynios%o ze sob3 wiele ofiar, najcz#4ciej ofiar niezrozumienia
poj#cia równo4ci. Równo4& postrzegana jako brak ró+nic czy bycie
takim samym jak inni musi prowadzi& do katastrofy. Wystarczy
popatrze& na zwi3zki b3dA relacje zawodowe, w których kobiety
skar+3 si# na skobiecia%ych m#+czyzn, którzy za du+o mówi3, s3
zbyt wra+liwi, nieporadni i nie potrafi3 po m#sku zaj3& si# spraw3.
S3 te+ m#+czyAni, dla których kobiety straci%y zupe%nie urok, gdy+
sta%y si# m#skimi duplikatami, które nie potrzebuj3 do szcz#4cia
facetów i ze wszystkim daj3 sobie rad# same. Zarówno jeden, jak
i drugi model jest wypaczeniem, które nie sprzyja wprowadzeniu
zdrowej równo4ci w miejscu pracy, lecz wywo%uje efekt wprost prze-
ciwny, przyczyniaj3c si# do zaostrzenia konfliktów i wzajemnego
niezrozumienia. Kto4 mo+e zapyta&, co w takim razie oznacza
w ustach kobiety stwierdzenie, +e „uwielbia wra+liwych m#+czyzn”.
Owszem, kobiety takich m#+czyzn uwielbiaj3, lecz gdyby kobieta
mia%a wyrazi& si# ja4niej, powiedzia%aby: „Uwielbiam m#+czyzn,
którzy s3 wra+liwi na moje uczucia i szanuj3 moje potrzeby”.

M#+czyAni natomiast nie neguj3 kobiecych ambicji i kobiecej

potrzeby odnoszenia sukcesów, gdy+ w m#skiej naturze tkwi
traktowanie z szacunkiem ka+dego, kto takowe odnosi. Naturaln3

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

26

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

m#sk3 potrzeb3, wynikaj3c3 z ewolucji mózgu, jest s%u+enie po-
moc3 oraz pragnienie bycia potrzebnym. Nieprawd3 jest, +e kobiety
nie potrzebuj3 m#+czyzn, podobnie jak nie jest prawd3, +e m#+-
czyAni nie lubi3 silnych kobiet. Zmienili4my jednak ca%kowicie
znaczenie tych s%ów! Silna kobieta to nie taka, która przy ka+dej
nadarzaj3cej si# okazji odrzuca m#sk3 pomoc, ale taka, która z sza-
cunkiem potrafi j3 przyj3&. Kobiety, mówi3c, +e chc3 dzieli& z kim4
+ycie, cz#sto dodaj3 za chwil#: „Ale m#+czyzny nie potrzebuj#”.
Wysoki poziom testosteronu, który kobieta zyskuje podczas d%ugich
godzin pracy, sprawia, +e zamyka si# ona na swoj3 kobieco4& i osta-
tecznie staje si# równie+ zamkni#ta na pomoc p%yn3c3 ze strony
m#+czyzn. Zawiedziona m#skimi reakcjami uznaje, +e lepiej ra-
dzi& sobie samej, ni+ wci3+ prosi& o „%ask#”. Wielokrotnie docho-
dzi%am do wniosku, +e wol# by& skazana na siebie i nie mie& do
nikogo pretensji, ni+ by& z kim4, kto powinien, ba, nawet ma obo-
wi3zek mi pomaga&, ale tego nie robi.

Ile razy, Droga Czytelniczko, by%a4 w sytuacji, w której wie-

dzia%a4, +e „sprawa ma p%e& m#sk3” — zbyt ci#+kie do przesuni#cia
biurko, zepsuta drukarka, powieszenie pó%ki na 4cianie — i nie
zapyta%a4 o pomoc, bo kolega z drugiego pokoju wielokrotnie od-
powiedzia%by „zaraz”, drukarka w ko5cu „sama mia%aby zacz3&
dzia%a&”, a pó%ka „musia%aby poczeka&, bo s3 pilniejsze sprawy”?
Zapewne w takich i podobnych sytuacjach niejedna z nas zaciska
z#by i my4li sobie: „Mam ci# w nosie. Cho&bym mia%a sp#dzi& na
tym ca%y dzie5 albo wykrzywi& sobie kr#gos%up, nigdy wi#cej nie
poprosz# ci# o pomoc!”. Dlaczego tak si# dzieje? Kobiety, które
spotykam na szkoleniach, cz#sto s3 zdania, +e m#+czyAni to ego-
i4ci, których nigdy nie ma, gdy ich potrzebujemy. W pracy wol3
siedzie& przed komputerem, nie wychylaj3c si# z pomoc3, a w domu
— siedzie& przed telewizorem, oszcz#dzaj3c si%y na powrót do pra-
cy. Oczywi4cie, ka+da uwaga krytyczna ze strony kobiety odebrana

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Płeć w miejscu pracy

27

jest jako najgorszy i niezas%u+ony atak, a sama kobieta zostaje
mianowana wariatk3 lub histeryczk3, która nie radzi sobie z w%a-
snymi emocjami.

A teraz Ty, Drogi Czytelniku. Czy przypominasz sobie, ile

razy kole+anka zza s3siedniego biurka przeszkadza%a Ci w sku-
pieniu si# na pracy, prowadz3c trzeci3 z kolei rozmow# telefo-
niczn3 i opowiadaj3c wszystkie szczegó%y ze swojego +ycia? Pa-
mi#tasz sekretark#, która musia%a wypowiedzie& tysi3c s%ów, +eby
w ko5cu poinformowa& Ci# o wys%anej do Ciebie ankiecie? Pa-
mi#tasz szefow3, która zrobi%a z Ciebie ofiar# losu, mówi3c przy
wszystkich, jak jej przykro z powodu Twoich s%abych wyników
w ostatnim kwartale, gdy tak naprawd# chodzi%o o jeden nieudany
przetarg?

Jak wida&, zarówno m#+czyAni, jak i kobiety bywaj3 w sytu-

acjach, w których j#zyk drugiej p%ci wydaje si# kompletnie niezro-
zumia%y. Co wi#cej, im bardziej kobieta jest kobieca i im bardziej
m#+czyzna jest m#ski, tym wi#cej jest mi#dzyp%ciowych niepo-
rozumie5 i konfliktów, co ostatecznie pot#guje wzajemn3 niech#&
i brak zaufania.

Dlaczego warto wprowadza' zmiany? Moja osobista historia

Chcia%am, aby ta ksi3+ka stanowi%a wypadkow3 kilku elementów,
które z%o+y%y si# na moje postrzeganie i rozumienie relacji mi#dzy
kobietami i m#+czyznami. Psychologia interesowa%a mnie, zanim
podj#%am studia na tym kierunku. Zajmowa%y mnie w szczególno-
4ci uwarunkowania relacji mi#dzy kobiet3 a m#+czyzn3. Moja
osobista historia dostarczy%a mi na tym polu wielu pora+ek i suk-
cesów, jednak nie a+ tak wielu, abym mog%a uzna&, +e wiem ju+
wystarczaj3co du+o. Jeden z takich osobistych kryzysów sprawi%,
+e si#gn#%am po ksi3+k#, która zdecydowanie w najwi#kszym stop-

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

28

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

niu wp%yn#%a na zmian# mojego spojrzenia na te kwestie. Z ksi3+k3
M!"czy$ni s% z Marsa, kobiety z Wenus Johna Graya spotka%am si#
w najodpowiedniejszym momencie — kiedy moja motywacja
dotycz3ca wprowadzania zmian w +yciu osobistym si#gn#%a ze-
nitu. Ch%on#%am stron# za stron3, odkrywaj3c w swoim zachowa-
niu b%#dy wynikaj3ce z niewiedzy na temat „m#skiego 4wiata”. Na
zmian# 4mia%am si# i p%aka%am, nie mog3c uwierzy&, +e moje do-
tychczasowe post#powanie, cho& pe%ne dobrych intencji, skazane
by%o na pora+k#. Z niedowierzaniem dowiadywa%am si#, +e cechy,
które znajdowa%am u siebie i które uznawa%am za oznak# nie-
normalno4ci, s3 w przypadku kobiety czym4 zupe%nie naturalnym
i zdrowym. Zacz#%am rozumie&, +e m#+czyAni, których ocenia%am
negatywnie, po prostu nie mieli poj#cia, +e ich post#powanie mo+e
by& dla kobiety tak bardzo rani3ce.

Po pierwszym bestsellerze Johna Graya przysz%y kolejne, dzi#ki

którym nauczy%am si# rozumie& post#powanie Marsjan i Wenusja-
nek w ró+nych obszarach ich +ycia. Pracowa%am ju+ wówczas jako
trener i prowadzi%am g%ównie warsztaty z mi#kkich umiej#tno4ci
spo%ecznych oraz szkolenia dla firm z zakresu zarz3dzania, moty-
wacji i negocjacji. Wtedy te+ zrozumia%am, +e wiedza, któr3 zdo-
bywam, stanowi brakuj3cy element. Rozumiej3c ró+nice mi#dzy
p%ciami w zakresie komunikacji, motywacji, zarz3dzania czy radze-
nia sobie ze stresem, odkrywa%am raz za razem prawdziwe pod%o-
+e konfliktów i nieporozumie5 mi#dzy ludAmi. Dowiedzia%am si#
równie+, +e w Stanach Zjednoczonych od wielu lat trenerzy i co-
achowie z instytutu Johna Graya z du+ym powodzeniem prowadz3
szkolenia dla firm w wymienionych wy+ej obszarach.

Oczywi4cie mam 4wiadomo4&, +e cz%owiek, który patrzy na

4wiat przez pryzmat fascynacji jakim4 nurtem wiedzy, ma tenden-
cj# do doszukiwania si# wsz#dzie przyczyn i skutków zwi3zanych
z ulubion3 teori3, gdy+ po prostu widzi to, co chce zobaczy&.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Płeć w miejscu pracy

29

Obecnie mam wobec tej teorii du+o wi#kszy dystans ni+ wtedy,
gdy zetkn#%am si# z ni3 po raz pierwszy, jednak nadal wydaje mi
si# ona jedn3 z najprzydatniejszych. Lektura tych ksi3+ek i szkole-
nie, jakie przesz%am u samego Johna Graya w jego instytucie w Las
Vegas, dostarczy%y mi wielu dowodów na to, +e cho& teoria to nie
wszystko, bez jej znajomo4ci +ycie obok siebie ludzi odmiennych
p%ci mo+e by& bardzo skomplikowane.

Nadal jednak czu%am niedosyt, bo cho& sam autor od 30 lat

zajmuje si# terapi3 par i rodzin i posiada doktorat w dziedzinie
psychologii, to w swoich ksi3+kach niewiele wspomina o naukowych
podstawach tak oczywistych ró+nic w zachowaniach kobiet i m#+-
czyzn. Bestseller Anne Moir i Davida Jessela P&e' mózgu, który
czyta%am po raz pierwszy jeszcze na studiach, by% wspania%ym uzu-
pe%nieniem. Jak si# okaza%o, nauka w pe%ni potwierdzi%a prawdy +y-
ciowe g%oszone przez Johna Graya. Nie mog3c znowu poprzesta&
na teorii, uda%am si# osobi4cie do Anne Moir.

Anne Moir — doktor w dziedzinie genetyki i neuropsycholo-

gii — ca%e swoje +ycie zawodowe po4wi#ci%a badaniom ró+nic
mi#dzyp%ciowych zwi3zanych z budow3 mózgu i gospodark3 hor-
monaln3 cz%owieka. Po wielu rozmowach zgodzi%y4my si#, +e +y-
ciowe prawdy 4wietnie komponuj3 si# z naukowymi odkryciami.
W 2011 roku w ramach dzia%alno4ci filii Mars Venus Institute
w Polsce zorganizowa%am z grup3 wspó%pracowników konferencj#
po4wi#con3 ró+nicom w zachowaniach kobiet i m#+czyzn, na której
odby% si# wyk%ad Anne — wzbudzi% on ogromne zainteresowanie
równie+ w 4rodowiskach biznesowych. Obecnie Anne z powo-
dzeniem prowadzi szkolenia z zakresu inteligencji p%ciowej dla
wielu korporacji na ca%ym 4wiecie. Dzi#ki ci3g%emu kontaktowi
z t3 fascynuj3c3 osob3 wiem, jakie korzy4ci zyskuj3 uczestnicy
tych szkole5 i wyk%adów:

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

30

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

lepsze samopoczucie cz%onków zespo%u i lepsza komunikacja
mi#dzy nimi,

%atwiejsze rozwi3zywanie konfliktów,

lepsze zarz3dzanie zespo%em,

dopasowane techniki motywacji do p%ci,

zrozumienie relacji pomi#dzy stresem „domowym”
a zawodowym,

prawid%owe i skuteczne przydzielanie obowi3zków,

odpowiedni dobór kandydatów na stanowiska pracy,

lepsza zdolno4& rozumienia w%asnych potrzeb
— samopoznanie,

wi#ksze zaufanie podw%adnych do prze%o+onych i wi#kszy
szacunek prze%o+onych dla podw%adnych,

wzrost konkurencyjno4ci, wi#kszy profesjonalizm
i efektywniejsze dzia%anie.

W naszym kraju spotka%am si# z innym ciekawym zjawiskiem,

które stanowi%o dla mnie inspiracj# do dalszych poszukiwa5. Przy
okazji rozmów na temat proponowanych firmom ofert szkole-
niowych dowiedzia%am si#, +e szkolenia z zakresu ró+nic mi#dzy-
p%ciowych w zachowaniu s3 kojarzone raczej z dyskryminacj3 p%ci
ni+ z równouprawnieniem. Ju+ znacznie wcze4niej zauwa+y%am,
+e poj#cie równo4ci szans, równouprawnienia czy p%ci rozumianej
w kategoriach gender mainstreamingu w pe%ni zdominowa%o rynek
pracy. Aby nie pozostawa& z boku tych wydarze5, postanowi%am
jeszcze bardziej rozszerzy& swoj3 znajomo4& tego tematu. Mia%am
to szcz#4cie, +e wiedz# praktyczn3 i teoretyczn3 zdobywa%am w tych
pa5stwach Unii Europejskiej, w których proces równouprawnie-
nia by% ju+ albo dosy& zaawansowany (Wielka Brytania, Irlandia,
Holandia), albo wprowadzany ze szczególn3 pieczo%owito4ci3

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Płeć w miejscu pracy

31

(Hiszpania). Z t3 problematyk3 zapozna%am si# na tyle wcze4nie,
+e w momencie wej4cia Polski do Unii Europejskiej dysponowa-
%am ju+ wiedz3, któr3 mog%am przekazywa& innym. Prowadzenie
seminariów oraz szkole5 i warsztatów z zakresu gender mainstre-
amingu i równo4ci szans, najpierw dla cz%onków organizacji poza-
rz3dowych, a nast#pnie dla firm i instytucji pa5stwowych, prze-
kona%o mnie, +e wiedza ludzi o istniej3cych przepisach i innych
obwarowaniach prawnych jest w tym zakresie niewielka lub +adna.
W ostatnim roku rozszerzy%am swoj3 perspektyw# dzi#ki wspó%-
pracy z wojskiem oraz odbytemu specjalistycznemu szkoleniu w za-
kresie problematyki p%ci w dzia%aniach wojskowych. Wyniki obserwa-
cji stereotypów p%ciowych w tym bardzo specyficznym 4rodowisku
pracy upewni%y mnie, +e jest w tym zakresie jeszcze wiele do zro-
bienia. Odk3d zacz#%am szerzej patrze& na podej4cia do tematyki
p%ci, zda%am sobie spraw#, +e czym4, co pozwala zachowa& obiek-
tywizm i skutecznie wprowadza& zmiany, jest ich umiej#tne po%3-
czenie.

Uj#cie naukowe pozwala otworzy& oczy na dotychczas nie-

znane fakty. Wp%yw ró+nic mi#dzyp%ciowych w budowie mózgu
oraz w gospodarce hormonalnej na nasze reakcje behawioralne
i poznawcze nie budzi ju+ +adnych w3tpliwo4ci. Ró+ne rodzaje
i ilo4& produkowanych hormonów oznaczaj3 przecie+ ró+ne reak-
cje na stres i odmienne sposoby radzenia sobie z nim. Inaczej
rozmieszczone i rozbudowane o4rodki w mózgu to inne umiej#t-
no4ci, odmienny wp%yw hormonów na prac# mózgu, to tak+e ró+-
nice w przebiegu procesu uspo%ecznienia i kszta%towania si# +ycia
emocjonalnego przedstawicieli obydwu p%ci.

Sama nauka nie zawsze jednak pokazuje praktyczne konse-

kwencje omawianych ró+nic. Z moich do4wiadcze5 w pracy z gru-
pami i jednostkami wynika, +e najskuteczniej przemawia do nich
przeniesienie wyników bada5 na grunt codziennego +ycia. Czym4,

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

32

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

co cieszy si# najwi#kszym uznaniem w4ród przedstawicieli oby-
dwu p%ci, jest dostrze+enie pewnego wzoru zachowa5 partnera
(partnerki) i u4wiadomienie sobie, +e nie ma w tym nic nienor-
malnego i z%o4liwego. Cho& cz#sto doszukujemy si# indywidual-
nych przyczyn swoich zachowa5 (wychowanie, geny, wp%yw oto-
czenia, prze+yte traumy itp.), odkrywamy po jakim4 czasie, +e
trzymanie si# wymy4lonej diagnozy ostatecznie nie przynios%o
oczekiwanej zmiany, a jedynie pog%#biaj3c3 si# frustracj#. W ko5-
cu okazuje si#, +e najlepsze rozwi3zania to rozwi3zania najprost-
sze. Wiele u%atwia pogodzenie si# z tym, +e czasem dzia%amy po-
dobnie jak inni przedstawiciele naszej p%ci i podlegamy pewnemu
wzorcowi charakterystycznych dla niej zachowa5. Moim celem
i celem tej ksi3+ki nie jest bynajmniej nak%onienie Ci# do uznania,
+e wszystkie przywary i zalety powszechnie przypisywane Twojej
p%ci masz uzna& za charakterystyczne dla Ciebie. Zach#cam Ci#
jedynie do zaprzestania okopywania si# w jedynie s%usznej teorii,
która najcz#4ciej zaczyna si# od s%ów: „Mój przypadek jest indy-
widualny…”, „U nas sytuacja jest znacznie bardziej skompliko-
wana…” b3dA „Ka+dy cz%owiek jest inny”. Oczywi4cie, +e nie je-
ste4my tacy sami, i w tym tkwi pi#kno tego 4wiata, ale upieranie
si# przy twierdzeniu, +e rozwi3zywanie konfliktów mi#dzyludz-
kich zawsze ma tylko i wy%3cznie indywidualny wymiar, jest troch#
jak odmawianie przez pacjenta przyj#cia leków przeciwgor3czko-
wych i wyra+anie przez niego przekonania, +e jego gor3czka jest
inna ni+ wszystkie i wymaga specjalnej mikstury.

Kolejny aspekt, czyli bycie zwolennikiem równouprawnienia

p%ci z pomini#ciem uwarunkowa5 biologicznych, na które przez
tyle wieków wp%ywa% proces ewolucji, równie+ niesie ze sob3 za-
gro+enia.

Pomimo +e znajomo4& przepisów mo+e uczyni& nas bardziej

4wiadomymi swoich praw i obowi3zków,

%adne normy prawne nie

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Płeć w miejscu pracy

33

s' w stanie zmusi$ m"%czyzn i kobiet do tego, by darzyli si" na-
wzajem wi"kszym szacunkiem i zaufaniem

. Nie spotka%am jeszcze

kobiety, która z powodu nowej ustawy antydyskryminacyjnej cz#-
4ciej chwali%aby swojego m#+a, chyba +e by%by on ministrem. Nie
spotka%am te+ m#+czyzny, który zacz3%by przynosi& +onie kwiaty
i uwa+niej jej s%ucha& dzi#ki ratyfikacji strategii gender mainstre-
amingu w naszym kraju. Tym, co sprawia, +e zaczynamy darzy& si#
wi#kszym szacunkiem i zaufaniem, zarówno w naszych domach,
jak i w miejscach pracy, jest zrozumienie drugiego cz%owieka, jego
potrzeb i oczekiwa5, cz#sto odmiennych od naszych. Zwi#kszaj3c
nasz3 praktyczn3 wiedz# na temat drugiej p%ci, zwi#kszamy szan-
s# na sukces we wzajemnych relacjach.

Wracaj3c do mojej historii — dzi4 jestem szcz#4liw3 +on3

i mam3 dwójki cudownych dzieci. Uwa+am, +e dotychczasowe
pora+ki s%u+y%y temu, abym znalaz%a si# w miejscu, w którym jestem
obecnie. Cho& ka+dego dnia pog%#biam wiedz# na temat relacji
mi#dzy kobietami i m#+czyznami, moje +ycie ma%+e5skie wcale
nie przypomina sielankowej telenoweli… Czasem jest to czeski
film, w którym dwie osoby mówi3 do siebie w niezrozumia%ych
j#zykach. Czasem jest to science fiction, w którym nie wiadomo,
o co chodzi, innym razem na pierwszym planie s3 uczucia i mamy
melodramat. Kiedy indziej poszukujemy faktów i powstaje do-
kument. Bywa i tak, +e sensacja zamienia si# w thriller lub na od-
wrót, horror — w romantyczn3 komedi#. Ca%y czas jednak liczy
si# to, +e razem tworzymy nasz „film” i po ka+dej, nawet najgorszej
scenie wiemy, +e dalszy ci3g zale+y tylko od nas. Stawanie w obliczu
nawet najtrudniejszych do4wiadcze5 nauczy%o mnie, +e szcz#4cie
to nie to, za czym musisz wci3+ goni&, ale warto4&, któr3 trzeba
rozwija& i piel#gnowa& ka+dego dnia.

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ

Czytaj dalej...

34

Garnitur kontra garsonka, czyli jak zbudować dobre relacje w pracy

Pole

ü ksiąĪkĊ

Kup ksi

ąĪkĊ