Jana Ogrodnika

e-mail:
[e-mail]

NIE TYLKO
O TRAWNIKU

STRONA 16

GAZETA 31

15 - 16 marca 2010 www.gazetagazeta.com

Wielka sztuka przycinania...

Nasze ogrody nieustanie ro-

sną i w całej sztuce ogrodowania
to właśnie sprawia nam, ogrod-
nikom chyba największą przy-
jemność. Jednak czasami ten
przyrost, szczególnie jeżeli doty-
czy on roślin drzewiastych, może
zamienić się w nasze największe
zmartwienie. Trzeba bowiem
odpowiedzieć sobie wówczas na
trudne dla wielu pytanie: kiedy,
co i jak ciąć tak, aby nie dokonać
pernamentnych zniszczeń w
ogrodzie? To pytanie spędza
szczególnie wiosną sen z powiek
wielu ogrodnikom. W odpowie-
dzi można by przecież napisać na
ten temat grubą książkę. W tym
krótkim artykule postaram się
jednak nieco przybliżyć tema-
tykę cięcia drzew i krzewów, za-
równo tych owocowych jak i
ozdobnych, oraz usystematyzo-
wać pojęcia z tą czynnością zwią-
zane.

Przycinanie
drzew i krzewów owocowych

Cięcie wiosenne drzew owo-

cowych możemy rozpocząć od
lutego, o ile mamy pewność, że
minął już okres silnych mrozów
i kontynuować je aż do kwietnia.
Cięcie to powinno być jednak
umiarkowane, aby nie spowodo-
wało zbyt silnego wzrostu drzew
i nie wywołało zbyt dużego ryzy-
ka infekcji chorobowych. W wy-
niku tego cięcia, głównie u jabło-
ni, mogą pojawić się liczne "wil-
ki", które będziemy usuwać w
terminie letnim.

Zbyt mocne cięcie drzew mło-

dszych, wchodzących dopiero w
owocowanie, wpłynąć może na
znaczne zahamowanie ich wzro-
stu. Dlatego też cięcie takich
małych drzewek ograniczamy
wyłącznie do formowania i
kształtowania ich korony.

Wycinamy też ze środka prze-

de wszystkim gałązki martwe,
oraz uszkodzone i rosnące do
środka zamiast na zewnątrz,
przez co krzyżujące się z sąsied-
nimi gałązkami.

Drzewka kilkuletnie i starsze

wymagają wyraźnie silniejszego
cięcia. Dotyczy to szczególnie
tych drzew, które nie były cięte
od czasu ich posadzenia. Prze-
świetlanie takich starych, zanie-
dbanych drzew rozpoczynamy
zazwyczaj od usunięcia kilku
grubszych konarów korony w
celu udostępnienia dostępu świa-
tła słonecznego do samego jej
środka. Niekiedy trzeba nawet
usunąć cały wierzchołek drzewa
w celu obniżenia wysokości ko-
rony. Drzewa niższe bowiem
znacznie łatwiej jest chronić
przed chorobami i szkodnikami.
Wygodniej jest też wykonać
wokół nich wszystkie zabiegi pie-
lęgnacyjne, a także dokonywać
zbioru owoców.
Po wycięciu kilku dużych ko-
narów przystępujemy do rozrze-
dzania pozostałych. Wycinamy

gałęzie blisko siebie położone i
wzajemnie się zacieniające, krzy-
żujące się i ocierające, oraz ro-
snące ku środkowi korony. Nie
martwmy się przy tym jeżeli
przycięta korona wyda nam się
zbyt rzadka - po ukazaniu się no-
wych liści i przyrostów w miesią-
cach letnich stanie się ona z pew-
nością wystarczająco gęsta.

Cieńsze gałęzie możemy wy-

cinać sekatorem ręcznym. Gałę-
zie grube lepiej ciąć piłą. W tym
przypadku gałąź najpierw podpi-
łowujemy od dołu, a następnie
tniemy od góry. W ten sposób za-
pobiegniemy wyłamywaniu gałę-
zi i zdzieraniu kory.

Reguly przycinania wszyst-

kich drzew owocowych są bar-
dzo podobne. W przypadku krze-
wów owocowych jest jednak nie-
co inaczej. Sposób ich cięcia za-
leży bowiem bardzo od tego, czy
owoce powstają na ich pędach
jednorocznych, na drewnie star-
szym i krótkopędach, czy też
równocześnie na jednych i na
drugich.

Porzeczki wydają owoce na

pędach zeszłorocznych i kilkulet-
nich, dlatego też wycinamy wszy-
stkie pędy stare, mające więcej
niż trzy lata, oraz pędy słabe i

Nieumiejętne przycinanie dużych konarów może spowodować zniszczenie ich kory

Wszystkie mniejsze pędy z łatwością wytniemy sekatorem

Przycinanie większych gałęzi rozpoczynamy od nacięcia każdej piłą od dołu. W ten pro-
sty sposób zapobiegamy zerwaniu kory

skierowane w dół. Metody cięcia
agrestu są podobne jak dla po-
rzeczek. Ponieważ pędy wielu
odmian agrestu mają tendencję
do płożenia się po ziemi, aby do
tego nie dopuścić, przycinamy je
zaraz nad pędem skierowanym
ku górze.

U malin owocujących latem

po zbiorach wycina się tuż przy

ziemi wszystkie pędy, które owo-
cowały. Pod koniec zimy wycina-
my tuż przy ziemi pędy malin po-
wtarzających owocowanie. Wy-
rosną wówczas nowe pędy, któ-
re zaowocują latem.

Owoce jeżyn powstają na pę-

dach jednorocznych, dlatego do-
brze jest prowadzić je oddzielnie
od pędów młodszych. Po zbiorze
owocujące pędy, podobnie jak u
malin, przycinamy tuż nad zie-
mią.

Borówka wysoka (amerykań-

ska) owocuje z kolei na pędach
2 lub 3-letnich. Dlatego młode
krzewy przez 3 lata wymagają
nieznacznego cięcia, ograniczo-
nego do wycinania słabych i mar-
twych pędów. Później krzewy
borówki tniemy w taki sposób,
aby pobudzić do wyrastania mło-
dych pędów u nasady krzewu,
wycinając co roku pewną ilość
pędów starszych.

Przycinanie
drzew i krzewow ozdobnych

Wczesna wiosna to pora roku,
podczas której należy obcinać
wszystkie krzewy kwitnące co
roku latem na swoich najmłod-
szych, często jeszcze półzdrew-
niałych pędach. Przycinanie sty-
muluje bowiem budzenie się
pączków śpiących na starszych,
zdrewnialych już pędach, w wy-
niku czego bedziemy mieć znacz-
nie więcej młodych, kwitnących
pędów. Do tej grupy krzewów
między innymi należą: budleja,
perukowiec, katmia, wszystkie
hortensje, keria, bez czarny, ta-
wula, gęsiówka, oraz wszystkie
róże szlachetne i ogrodowe. W
przypadku róż pnących wiosną
wycinamy jedynie chore, ob-

umarłe, oraz złamane pedy. Te
róże przycinamy natomiast moc-
no w celu zmniejszenia ich wy-
miarów dopiero w samym środ-
ku lata. W przypadku derenia
warto obcinać go krótko każdej
wiosny, bo tylko jedynie jedno-
roczne pędy przebarwiają się
bardzo mocno i efektownie na
czerwono kolejnej zimy.

Czego nie należy
przycinać wiosną

Wiosną nie wolno ciąć krze-
wów zakwitających wczesną
albo też późną wiosną, takich jak
forsycja, krzewuszka, lilak, zło-
tlin i wiele innych. Rośliny te two-
rzą bowiem pąki kwiatowe latem
ubiegłego roku na zeszłorocz-
nych pędach i gdybyśmy je przy-
cięli teraz przed kwitnieniem, to

po prostu nie mogłyby nam wio-
sna zakwitnąć. Dlatego też tnie-
my je dopiero po zakończeniu
kwitnienia, skracając przekwitłe
pędy o około jedną trzecią ich
długości.

Wiosną nie przycinamy rów-

nież nigdy magnolii. Należy to
robić raczej w środku lata. War-
to pamiętać, że nie przepadają
one za przycinaniem i długo goją
się im zadane przy cięciu rany.
Dlatego należy raczej ograniczyć
się jedynie do usuwania za-
schniętych konców pedów.

Wiosną nie należy też przyci-

nać winogron. Szkół przycinania
winorośli jest naprawdę kilka i
aby nie popełnić tutaj wielkiej
gafy warto zajrzeć do fachowej
literatury. Prawidłowe przycięcie
daje bowiem znacznie większe i
smaczniejsze plony. Nie chcę dla-
tego wdawać się w szczegóły, ale
przypomę tylko, że winogrodna
przycinąć się powinno raczej je-
sienią i to raczej w środku jesie-
ni zaraz po zbiorze plonów ani-
żeli późną jesienią. Jeżeli tego nie
zrobiliście niestety przed zimą, to
radzę odczekać do połowy maja.
Dlaczego dopiero wtedy można
przyciąć krótko swoją winorośl?
Przycięta bowiem wczesną wio-
sną będzie wam mocno "płakać".
Oznacza to po prostu niezwykle
obfity wyciek soku ze zranionych
przycinaniem pędów. Warto pa-
miętać, że boczne, wyrastające z
głównego pnia pędy pod koniec
sezonu mogą dochodzić nawet
do dziesięciu metrów. Trzeba je
co roku skrócić jesienią zaskaku-
jąco mocno. Nie bójmy się tej sta-
nowczej interwencji - to tylko
wyjdzie na zdrowie każdej wino-
rośli.

Nie poleca się też wiosną

przycinać klonów i brzóz, bo po-
dobnie jak już wspomniane wy-
żej winogrodna, również mocno
"płaczą". Chyba że zamierzamy
zbierać do picia wyciekający sok.

Z przycinaniem tych drzew

wstrzymajmy się aż do początku
czerwca. Wówczas po cięciu rany
szybko się zabliźnią.

Na zakończenie warto zwró-

cić uwagę, że cięcie to pewna
praktyczna umiejętność, której
najłatwiej, podobnie jak kierowa-
nia samochodem, nauczyć się od
kogoś, robiąc to chociaż raz przy
jego nadzorze. Jeżeli mają zatem
Państwo jakieś trudności, zapro-
ście mnie wiosną do swojego
ogrodu. Z sekatorem w ręku
pokażę Wam, jak to się popraw-
nie robi. A kiedy nauczycie się to
robić poprawnie, zwiększą się
znacznie Wasze plony!