Wzmacniacz
dz
więku
do PC-ta
Do czego to służy? dostępnym i tanim układzie scalonym TDA1516 wynosi 18V, a minimalne 6V,
Użytkownicy komputerów bardzo często TDA1516 (U1) firmy Philips. Producent w praktyce 8V. Licząc się więc z nieco
 podpinają do wyjść kart dz
więkowych pro- przewidział zastosowanie wzmacniacza mniejszą mocą wyjściową wzmacniacz moż-
ste, plastikowe minikolumny ze słabymi gło- głównie do pracy w samochodach, gdzie ty- na zasilać napięciem 12V.
śnikami. Mała moc wyjściowa popularnych powe napięcie zasilania układu wynosi Schemat z rysunku 1 to właściwie podsta-
kart muzycznych dodatkowo obniża jakość 14,4V. Wtedy uzyskuje się, teoretycznie, wowa aplikacja proponowana przez produ-
dz
więku słyszanego w głośnikach. Objawia moc wyjściową około 2x11W na czteroomo- centa. Dodane zostały jednak obwody dodat-
się to zwykle zniekształceniami. Karty wych głośnikach, przy zniekształceniach kowe. LED D1 pełni rolę  kontrolki zasila-
dz
więkowe zintegrowane na płytach głów- rzędu 10%. Teoretycznie, ponieważ należy nia wzmacniacza.
nych są jeszcze mniej wydajne. Zamiast na- uwzględnić jeszcze spadki na głośnikowych
rzekać na ten stan rzeczy warto wziąć sprawy przewodach doprowadzających. Poza tym Ciąg dalszy na stronie 57.
w swoje ręce i wykonać dodatkowy wzmac- zniekształcenia o wartości 10% oznaczają
niacz dz
więku. Przyda się wszystkim chcą- już przesterowanie dz
więku.
cym usłyszeć nieco silniejszy dz
więk z typo- Zalecane jest podłączenie do niniejszego
Wykaz elementów
wych, prostych minikolumn komputero- wzmacniacza głośników o impedancji 8&!.
wych. Niżej opisany wzmacniacz polecany Wtedy moc wyjściowa będzie wprawdzie
Rezystory
jest jednak w szczególności posiadaczom ty- mniejsza (około 6...8W na kanał), ale
R1,R3,R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,2k&!
R
1
,
R
3
,
R
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
,
2
k
&!
powych, domowych kolumn głośnikowych wzmacniacz będzie słabiej się nagrzewał
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k&!
R
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4
7
k
&!
(fabrycznych lub typu  zrób to sam ), podczas pracy (radiator może być mniejszy)
*R4,*R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
*
R
4
,
*
R
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
których nie zadowala bardzo niska jakość i pobierał mniejszy prąd z zasilacza.
R7,R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3k&!
R
7
,
R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
,
3
k
&!
dz
więku. Brak radiatora nie oznacza automatycznie
R9,R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180&!/0,5W
R
9
,
R
1
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
8
0
&!
/
0
,
5
uszkodzenia wzmacniacza. Wbudowane za-
Jak to działa? bezpieczenie termiczne zminimalizuje moc
Kondensatory
Schemat ideowy wzmacniacza dz
więku do wyjściową wzmacniacza przy około 150oC.
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
n
F
PC przedstawia rysunek 1. Jak widać, ca- Katalogowe, maksymalne napięcie zasilania
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2200µF/16V
C
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
0
µ
F
/
1
6
V
łość konstrukcji opiera się na wciąż łatwo
C3,C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
C
3
,
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
µ
F
/
1
6
V
Rys. 1 Schemat ideowy
C4,C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330nF
C
4
,
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
3
0
n
F
C7,C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1000µF/16V
C
7
,
C
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
0
µ
F
/
1
6
V
Półprzewodniki
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED żółta 8mm
D
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
ż
ó
Å‚
t
a
8
m
m
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TDA1516
U
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
D
A
1
5
1
6
Inne
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . .plastykowy wtyk zasilacza PC
Z
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
p
l
a
s
t
y
k
o
w
y
w
t
y
k
z
a
s
i
l
a
c
z
a
P
C
Z2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ARK2
Z
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A
R
K
2
Z3,Z4 . . . . . . . . . . . . . .gniazdo  cinch przykręcane
Z
3
,
Z
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
g
n
i
a
z
d
o

c
i
n
c
h

p
r
z
y
k
r
Ä™
c
a
n
e
Z5,Z6 . . . . . . .gniazdo  minijack stereo przykręcane
Z
5
,
Z
6
.
.
.
.
.
.
.
g
n
i
a
z
d
o

m
i
n
i
j
a
c
k

s
t
e
r
e
o
p
r
z
y
k
r
Ä™
c
a
n
e
Z7 . . . . . . . . . .gniazdo  minijack mono przykręcane
Z
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
g
n
i
a
z
d
o

m
i
n
i
j
a
c
k

m
o
n
o
p
r
z
y
k
r
Ä™
c
a
n
e
radiator
r
a
d
i
a
t
o
r
Elektronika dla Wszystkich
49
Forum Czytelników
Układ R2,C3 opóz
nia przez kilka sekund - Wlutować pionowo wszystkie rezystory wysterowaniu dz
więk jest przesterowany, na-
włączenie zasilania głośników po włączeniu oraz kondensatory, kończąc na największych leży zmniejszyć wychylenie suwaka
komputera. Eliminuje to standardowy sygnał (C3,C6). lub/i wymienić rezystory R4,R5 na inne.
BIOS-u komputera po jego włączeniu. - Wlutować w płytkę wzmacniacz U1. Przed- Również R9,R10 można zmienić, jeśli sygnał
Rezystory R7 i R8 sumują sygnał z obu tem wyprostować wszystkie jego wyprowa- w słuchawkach jest zbyt silny. Na czas regu-
wyjść wzmacniacza i podają na gniazdo mono- dzenia tak, aby znalazły się w jednym rzę- lacji w miejsce wspomnianych rezystorów
foniczne Z7. Pozwala ono przyłączyć, np. filtr dzie. Układ scalony zagłębić maksymalnie można wlutować potencjometry.
dolnoprzepustowy - wzmacniacz subwoofera. w płytkę na tyle, na ile umożliwiają to otwo- Złącze Z2 służy do przykręcania przewo-
Za pośrednictwem rezystorów ogranicza- ry 1mm w płytce. dów doprowadzających zasilanie z oddziel-
jących R9,R10 podawany jest sygnał z obu - Zdecydować, czy do wzmacniacza przykrę-
kanałów na gniazdo stereo Z5. Można do nie- cany będzie radiator. Jeśli układ Rys. 2 Schemat montażowy
go podłączyć np. słuchawki od walkmana. nie będzie pracował z maksy-
Elementy R3,R4 oraz R6,R5 ograniczają malną mocą wyjściową,
sygnał wejściowy podawany na wzmacniacz a podłączone głośniki będą
(pobierany z karty dz
więkowej komputera miały impedancję 8&! lub wię-
czy innego z
ródła sygnału). cej - radiator będzie zbędny.
Zasilacz komputerowy dysponuje dużą W razie przegrzania struktury
mocą (od 200W wzwyż, w najnowszych U1, zadziała zabezpieczenie
PC-tach nawet 350W i więcej). Często nie termiczne. Gdyby wzmacniacz
jest ona wykorzystywana nawet w połowie. często pracował z maksymalną
Dlatego opisywany wzmacniacz pobiera mocą zalecane jest przykręce-
z niego energię. Eliminuje to konieczność nie radiatora aluminiowego. Je-
zakupu czy wykonania oddzielnego zasila- go wielkość i typ dobrać do-
cza. Zasilacz komputerowy dostarcza napię- świadczalnie. Podczas szczy-
cia o dość dobrej jakości. Niemniej jednak tów wysterowania temperatura
elementy filtrujące napięcie zasilania radiatora powinna wynosić do 90oC. Przed nego zasilacza do wyprowadzenia 12V dla
wzmacniacza powinny być zamontowane. przykręceniem radiatora miejsce styku z U1 innych urządzeń. Jeśli nie przewidujemy je-
Należą do nich C1 i C2. Kondensator C6 powinno zostać pokryte niewielką ilością pa- go wykorzystania, można go nie montować.
włączony pomiędzy wyprowadzenie 12 U1 sty silikonowej, najlepiej typu  H (podwyż- Pozostaje już tylko zamknąć obudowę
a masę dodatkowo odkłóca zasilanie szona przewodność cieplna). komputera i cieszyć się dz
więkiem
wzmacniacza. - Diodę LED D1 można wlutować wprost ze wzmacniacza. Opisywana konstrukcja po-
Na zakończenie opisu warto poinformo- w płytkę drukowaną. Lepiej jednak osadzić wstała w celu zaspokojenia potrzeb autora,
wać zainteresowanych o wewnętrznym ją podobnie jak gniazda Z3-Z7 i połączyć niezadowolonego z niskiej mocy dz
więku
wzmocnieniu TDA1516. Wynosi ono 10 ra- dwoma odcinkami przewodów z płytką. karty muzycznej w posiadanym komputerze.
zy, czyli 20dB na kanał. Dzięki temu zawsze będzie można sprawdzić Wzmacniacz można traktować również jako
czy na wzmacniacz podawane jest zasilanie. alternatywę do zewnętrznych wzmacniaczy
Montaż i uruchomienie - Gniazdo zasilania Z1, pasujące do wtyku zawartych w lepszych (droższych) kolum-
Wzmacniacz zmontowano na jednostronnej zasilacza PC (taki jak np. do zasilania CD- nach do komputerów.
płytce drukowanej pokazanej na rysunku 2. ROM-u), lutujemy wprost w płytkę druko-
W narożnikach płytki znajdują się cztery waną. Przedtem należy je skrócić do połowy Dariusz Knull
otwory. Za ich pomocą płytka została przy- pierwotnej wysokości. Umożliwi to wluto-
kręcona do metalowej blaszki - zaślepki, wanie czterech pinów gniazda bezpośrednio
przykręcanej zwykle z tyłu komputera PC za- w płytkę drukowaną.
miast karty rozszerzeń. Dwa naprzeciwległe Ostatecznie zmontowany wzmacniacz
otwory służą jako dodatkowe mocowanie ra- przykręcamy jedną śrubą tak, jak typowe kar-
diatora U1. ty rozszerzeń do PC. Podłączamy jakikol-
Przykręcenie płytki do zaślepki odbyło się wiek wolny wtyk zasilacza PC do gniazda Z1
przy użyciu czterech sztywnych blaszek na płytce. A
ączymy wejście wzmacniacza
z otworami. Za pośrednictwem wspomnia- (gniazdo Z6) z wyjściem karty muzycznej.
nych otworów płytki i blaszki podawany jest W tym celu należy wykonać lub zaopatrzyć
obwód masy na zaślepkę. Do tej ostatniej się w przejściówkę - odcinek trzyżyłowego
przykręcono wszystkie gniazda wyjściowe przewodu zakończony z obu stron wtykami
i wejściowe wzmacniacza (Z3-Z7). W ten  minijack stereo. Do wyjścia wzmacniacza
sposób dodatkowe przewody masy zostały podłączamy dwie kolumny głośnikowe (do
wyeliminowane. Końcówki sygnałowe tych gniazd  cinch ), słuchawki lub plastikowe
gniazd połączono z odpowiednimi otworami minikolumny komputerowe (do gniazda Z5).
płytki drukowanej, zgodnie z oznaczeniami Włączamy komputer. Uruchamiając jakikol-
na schemacie i płytce. wiek program odtwarzający dz
więki (gra,
Przed zamocowaniem płytki do zaślepki, odtwarzacz), powinniśmy usłyszeć w głośni-
gniazd i ich podłączeniem należy wykonać kach (słuchawkach) dz
więk. Do ustalania
następujące czynności: maksymalnej jego siły, w przypadku użyt-
- Wlutować wszystkie zwory  ZW (drut kowników sytemów typu Windows, powin-
1mm - np. tzw. srebrzanka). niśmy posłużyć się regulatorem widocznym
zwykle w prawym dolnym rogu ekranu
(symbol głośnika). Jeśli przy maksymalnym
Elektronika dla Wszystkich
50