Order Białego Lwa

1

Order Białego Lwa

Czechosłowacka oznaka Orderu Białego Lwa

(wojskowa)

Gwiazda Orderu I Klasy przyznanego gen.

Władysławowi Sikorskiemu

Order Białego Lwa (cz.: Řád bilého lva) – najwyższe odznaczenie

Republiki Czeskiej, kontynuujące tradycję orderu czechosłowackiego o

takiej samej nazwie, utworzonego w roku 1922 jako odznaczenie dla

zasłużonych cudzoziemców. Order ten nadawany jest przez prezydenta

Czech (obecnie i własnym obywatelom i cudzoziemcom) za

znamienite zasługi dla Republiki Czeskiej.

Order Białego Lwa podzielony jest na dwie grupy (skupiny), cywilną i

wojskową, i posiada pięć klas (tříd), przy czym kollana w I Klasie

może być nadawana jedynie głowom państw.

Historia orderu

Order Białego Lwa został ustanowiony 7 grudnia 1922 roku jako

odznaczenie nadawane wyłącznie cudzoziemcom (I Republika

Czechosłowacka odznaczeń swym obywatelom nie nadawała) za

wybitne zasługi w dziedzinach kultury, przemysłu, handlu i

wojskowości zdobyte przy współpracy innych państw z Republiką

Czechosłowacką. Order nadawał prezydent republiki według

rekomendacji swej kancelarii. Order podzielony był na dwie grupy,

cywilną i wojskową, każda z nich posiadała trzy klasy: Krzyż Wielki,

Komandor z Gwiazdą i Komandor oraz medale złoty i srebrny. Po

zajęciu Czech i Moraw przez III Rzeszę i utworzeniu tzw. Protektoratu

order był nadal od roku 1941 nadawany przez czechosłowacki Rząd na

Wygnaniu pod prezydenturą Edwarda Benesza. Po roku 1945, po

przejęciu władzy przez komunistów order zachowano, nadając mu w

roku 1961 nowe statuty i zmieniając jego wygląd. W latach 1990 –

1992 order, po ponownej zmianie statutów i wyglądu, zachowano jako

najwyższe odznaczenie CSRF. Po podziale Czechosłowacji w 1993 na

dwa państwa, Order Białego Lwa przejęła Republika Czeska,

ponownie zmieniając jego wygląd i statuty: od 1994 order posiada

(według znanego schematu Legii Honorowej) pięć klas, przy

zachowaniu obu dawnych grup (wojskowej i cywilnej) i nadawany być

może obywatelom czeskim oraz cudzoziemcom.

Na podstawie artykułu 4. statutów, każdy Prezydent Republiki Czeskiej zostaje, na czas pełnienia tego urzędu,

kawalerem Orderu I Klasy z Kollaną. Może go zachować po zakończeniu swojej kadencji, jedynie za zgodą obu izb

Parlamentu Republiki Czeskiej.

Podczas II wojny światowej Order Białego Lwa (klasy wojskowej) nadawany był osobom szczególnie zasłużonym

dla wyzwolenia Czechosłowacji spod okupacji hitlerowskiej. W maju 1945 roku, po kapitulacji Niemiec, przyznano

order wielu oficerom wojsk aliantów, w tym Dwightowi Eisenhowerowi, pośmiertnie w 1995 gen. Pattonowi. Nie

należy go mylić z drugim – Orderem Wojennym Białego Lwa, ustanowionym przez prezydenta Benesza w lutym

roku 1945.

W 1999 roku Orderem Białego Lwa (I Klasy, bez Kollany) odznaczono, z racji piastowania urzędu prezydenta RP,

Lecha Wałęsę. Orderem I Klasy z Kollaną odznaczeni zostali kolejni polscy prezydenci: Aleksander Kwaśniewski w

Order Białego Lwa

2

2004 i Lech Kaczyński w 2010 roku.

Historia insygniów

Cywilny Order Białego Lwa (1922-1960)

Cywilny Order Białego Lwa (1961-1990)

od 1994: Republika Czeska

Insygnia orderu to oznaka, gwiazda I i II stopnia i łańcuch orderowy
(kollana) dla głów państw. Oznaka jest pięciopromienną, emaliowaną

na ciemnoczerwony kolor gwiazdą, której promienie kończą się

trójzębem, opatrzonym kulkami na szpicach. Między promieniami

znajdują się ornamenty w kształcie złotych liści lipy, "narodowego

drzewa" Czech. Na awersie na oznakę nałożony jest ukoronowany lew

wspięty (symbol narodowy Czech). Na rewersie oznaka posiada

okrągły medalion środkowy z czteropolowym "wielkim herbem"

Republiki Czeskiej, otoczony białym obramowaniem z dewizą orderu

"Pravda vítězí" ("Prawda zwycięży"). Zawieszką oznaki jest wieniec ze

złotych liści lipowych w kształcie rombu, który w środku posiada – dla

grupy cywilnej – dwie skrzyżowane gałązki palmowe lub – dla grupy

wojskowej – dwa skrzyżowane miecze. Obecny order posiada pięć

klas, wszystkie I do V przedstawiają tą samą oznakę, ale o różnej

wielkości. Order noszony jest na czerwonej wstędze z szerokimi

białymi paskami po bokach.

Gwiazda I i II klasy jest srebrna, ośmiopromienna, w środku nosi

emaliowany na czerwono medalion ze srebrnym lwem czeskim,

otoczonym srebrnym napisem Pravda vítězí z liśćmi lipy jako

cezurami napisu.

Złota kollana składa się z 20 członów: 10 medalionów z lwem czeskim

i 10 kunsztownie splecionych monogramów "ČR".

1922-1960: I, II, III i (IV) Republika Czechosłowacka

Insygnia orderu różniły się od obecnych w następujących aspektach:

koronowany lew czeski na awersie oznaki i na gwieździe I i II stopnia

niósł na piersi tarczę herbu Słowacji (z trójwzgórzem i krzyżem

lotaryńskim); na rewersie oznaki każdy jej promień nosił herb – trzech

ziem czeskich i dwóch słowackich, medalion rewersu nosił inicjały

"ČSR". Monogramy kollany składały się z liter "ČSR" i medalionów z

lwem.

Order Białego Lwa

3

1961-1990: Czechosłowacka Republika Socjalistyczna (CSRS)

Wygląd insygniów zmieniono stosunkowo niewiele: lwu odebrano koronę, a na jego piersi pojawił się herb

Słowackiej Republiki Socjalistycznej (vatra na Krywaniu). Zamiast monogramu "ČSR" wprowadzono, tam gdzie on

dawniej występował, "ČSSR", usunięto herby ziem czeskich i słowackich z rewersu oznaki.

1990-1992: Czeska i Słowacka Republika Federalna (CSRF)

Przywrócono awers odznaki sprzed 1960. Herby ziem czeskich i słowackich nie powróciły na rewers oznaki –

pojawił się na niej, w miejscu monogramu, czteropolowy herb Czechosłowacji (z czeskim lwem i słowackim

krzyżem). Monogramy na kollanie zmieniono na "ČSFR".

Baretki Orderu Białego Lwa

CSRS

(1961 – 1990)

CSRF

(1990 – 1992)

Czechy

(od 1994)

I Klasa

II Klasa

III Klasa

IV Klasa

nie ustanowiono

V Klasa

nie ustanowiono

Zobacz też

• Order Wojenny Białego Lwa

Bibliografia

• Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1975

Linki zewnętrzne

• Order Białego Lwa

[1]

• Statuty Orderu Białego Lwa (1990-1992)

[2]

(

cz.

)

. Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 31 stycznia 2010].

• Statuty Orderu Białego Lwa (od 1994 r.)

[3]

(

cz.

)

. Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 31 stycznia 2010].

• Odznaczeni Orderem Białego Lwa (1990-1992)

[4]

(

cz.

)

. Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 31 stycznia 2010].

Order Białego Lwa

4

• Odznaczeni Orderem Białego Lwa (od 1994 r.)

[5]

(

cz.

)

. Pražský hrad (www.hrad.cz). [dostęp 31 stycznia 2010].

Przypisy

[1] http:/

/

www.

vyznamenani.

net/

CSR/

Rad_bileho_lva.

html

[2] http:/

/

www.

hrad.

cz/

cs/

ceska-republika/

statni-vyznamenani/

ceska-a-slovenska-federativni-republika/

rad-bileho-lva/

stanovy.

shtml

[3] http:/

/

www.

hrad.

cz/

cs/

ceska-republika/

statni-vyznamenani/

rad-bileho-lva/

stanovy.

shtml

[4] http:/

/

www.

hrad.

cz/

cs/

ceska-republika/

statni-vyznamenani/

ceska-a-slovenska-federativni-republika/

rad-bileho-lva.

shtml

[5] http:/

/

www.

hrad.

cz/

cs/

ceska-republika/

statni-vyznamenani/

rad-bileho-lva/

seznam-vyznamenanych.

shtml

Źródła i autorzy artykułu

5

Źródła i autorzy artykułu

Order Białego Lwa  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=23306249  Autorzy: ABX, Adamt, Alexvonf, BaQu, Bukaj, Edk, Krzys, Mboro, Odojl, Remedios44, Silesianus,
Staszek99, W2k2, 3 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:MWP White Lion Medal.JPG  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:MWP_White_Lion_Medal.JPG  Licencja: GNU Free Documentation License  Autorzy: Halibutt

Plik:MWP White Lion Star.JPG  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:MWP_White_Lion_Star.JPG  Licencja: GNU Free Documentation License  Autorzy: Halibutt

Plik:Orde van de Witte Leeuw 1936.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Orde_van_de_Witte_Leeuw_1936.jpg  Licencja: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0
 Autorzy: User:Robert Prummel

Plik:Orde van de Witte Leeuw 1970.jpg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Orde_van_de_Witte_Leeuw_1970.jpg  Licencja: Creative Commons Attribution-Sharealike 3.0
 Autorzy: User:Robert Prummel

Plik:TCH Rad Bileho Lva 1 tridy (pre1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_1_tridy_(pre1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain
 Autorzy: User:Mboro, User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 1 tridy (1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_1_tridy_(1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Bluebear2, User:Happenstance, User:Kjunix, User:Mboro, User:Orem, User:R-41, User:Shazz

Plik:CZE Rad Bileho Lva 1 tridy BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:CZE_Rad_Bileho_Lva_1_tridy_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Bluebear2, User:Kjunix, User:Mboro, User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 2 tridy (pre1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_2_tridy_(pre1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain
 Autorzy: User:Mboro, User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 2 tridy (1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_2_tridy_(1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Bluebear2, User:Happenstance, User:Mboro, User:Orem, User:R-41, User:Shazz

Plik:CZE Rad Bileho Lva 2 tridy BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:CZE_Rad_Bileho_Lva_2_tridy_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Bluebear2, User:Mboro, User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 3 tridy (pre1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_3_tridy_(pre1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain
 Autorzy: User:Mboro, User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 3 tridy (1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_3_tridy_(1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Mboro, User:Orem

Plik:CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:CZE_Rad_Bileho_Lva_3_tridy_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: User:Mboro,
User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 4 tridy (1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_4_tridy_(1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Mboro, User:Orem

Plik:CZE Rad Bileho Lva 4 tridy BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:CZE_Rad_Bileho_Lva_4_tridy_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: User:Mboro,
User:Orem

Plik:TCH Rad Bileho Lva 5 tridy (1990) BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:TCH_Rad_Bileho_Lva_5_tridy_(1990)_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy:
User:Mboro, User:Orem

Plik:CZE Rad Bileho Lva 5 tridy BAR.svg  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:CZE_Rad_Bileho_Lva_5_tridy_BAR.svg  Licencja: Public Domain  Autorzy: User:Mboro,
User:Orem

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/