„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Rak Tadeusz

Eksploatacja urządzeń stosowanych w budynkach
inwentarskich 723[03].Z1.07

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr inż. Krzysztof Markowski
mgr inż. Piotr Nowak



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Tadeusz Rak



Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Kacperczyk

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 723[03].Z1.07
,,Eksploatacja urządzeń stosowanych w budynkach inwentarskich”, zawartej w modułowym
programie nauczania dla mechanik–operator pojazdów i maszyn rolniczych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

14

5.1. Wyposażenie ogólne budynków inwentarskich

14

5.1.1. Ćwiczenia

14

5.2. Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz

17

5.2.1. Ćwiczenia

17

5.3. Maszyny i urządzenia do doju i wstępnej obróbki mleka

20

5.3.1. Ćwiczenia

20

5.4. Urządzenia do usuwania obornika i utylizacji odchodów

25

5.4.1. Ćwiczenia

25

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

28

7.

Literatura

41

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik–operator pojazdów i maszyn
rolniczych. W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury i stron internetowych do wykorzystania przez ucznia w procesie uczenia

się.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania: tekstu przewodniego,
ćwiczeń, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być
zróżnicowane, począwszy od samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.

Nauczyciel powinien być pomocny uczniowi w doborze treści nauczania, wskazując

zagadnienia, zarówno te szczególnie ważne, jak i pomocnicze – potrzebne w wykonywaniu
czynności, określonych zawodem mechanika–operatora pojazdów i maszyn rolniczych.
Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone ćwiczenia
i przeprowadzić je zgodnie z zapisanymi wskazówkami na stanowisku wyposażonym
w określone środki dydaktyczne.

Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.
W rozdziale 6 zamieszczono zadania testowe oraz:

−

klucz odpowiedzi,

−

instrukcję dla nauczyciela, w której zawarto czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,

−

instrukcję dla ucznia, w której zawarto czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,

−

kartę odpowiedzi, w której w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje odpowiedzi na
pytania.
W procesie sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć uczniów można stosować

sprawdziany ustne i pisemne, oraz obserwację czynności ucznia podczas realizacji ćwiczeń
i testów sprawdzających. Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kontroli bieżącej
i końcowej. W ocenie końcowej, która jest prowadzona na zakończenie realizacji programu
jednostki modułowej, należy zastosować pomiar dydaktyczny. Wiadomości teoretyczne
niezbędne do realizacji czynności praktycznych mogą być sprawdzone za pomocą testów
osiągnięć. Podczas obserwacji czynności ucznia w czasie wykonywania ćwiczeń należy
zwrócić uwagę na:

−

wykonywanie czynności dotyczących przygotowania stanowiska do oceny stanu
technicznego i obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w budynkach inwentarskich,

−

przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania ćwiczeń.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji

ćwiczeń. Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi poprawne
wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej oraz wykonania
zadania typu próba pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

723[03].Z1.01

Eksploatacja

maszyn i narzędzi

do uprawy roli

723[03].Z1.02

Eksploatacja

siewników

i sadzarek oraz

narzędzi do upraw

międzyrzędowych

723[03].Z1.03

Eksploatacja

maszyn i urządzeń

do nawożenia

i ochrony roślin

723[03].Z1.04

Eksploatacja

maszyn i urządzeń
do zbioru zielonek

723[03].Z1

Eksploatacja narzędzi,

maszyn i urządzeń

rolniczych

723[03].Z1.05

Eksploatacja

maszyn do zbioru

zbóż

723[03].Z1.06

Eksploatacja

maszyn do zbioru

roślin okopowych

723[03].Z1.07

Eksploatacja

urządzeń

stosowanych

w budynkach

inwentarskich

723[03].Z1.08

Organizowanie

transportu

w gospodarstwie

rolnym

723[03].Z1.09
Wykonywanie

zabiegów

agrotechnicznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

czytać ze zrozumieniem informacje przedstawione w formie opisu, instrukcji, rysunków,
szkiców, wykresów, dokumentacji technicznej i technologicznej,

−

wyjaśniać oznaczenia stosowane na rysunku technicznym maszynowym,

−

rozróżniać metalowe i niemetalowe materiały konstrukcyjne oraz materiały
eksploatacyjne,

−

określać zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w budowie maszyn,

−

dobierać przyrządy pomiarowe,

−

dokonywać pomiarów podstawowych wielkości fizycznych i geometrycznych oraz
interpretować wyniki,

−

rozróżniać elementy maszyn i urządzeń,

−

stosować podstawowe wielkości charakteryzujące układy elektryczne,

−

analizować pracę podstawowych obwodów elektrycznych,

−

posługiwać się przyrządami pomiarowymi podstawowych wielkości elektrycznych,

−

określać zastosowanie maszyn i urządzeń elektrycznych w urządzeniach przemysłowych
i rolniczych,

−

stosować zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych,

−

charakteryzować podstawowe procesy starzenia się i zużycia materiałów oraz elementów
maszyn,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi, normami i katalogami,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−

przewidywać i wskazywać zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska
naturalnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować maszyny i urządzenia do przygotowywania i zadawania pasz,

–

wyjaśnić budowę i zasadę działania maszyn do przygotowania i zadawania pasz,

–

wyjaśnić zasadę działania automatów do żywienia zwierząt,

–

zastosować przepisy bhp podczas obsługi urządzeń do przygotowania i zadawania pasz,

–

obliczyć zapotrzebowanie na wodę w gospodarstwie,

–

scharakteryzować budowę i zastosowanie poideł dla zwierząt,

–

wyjaśnić budowę, działanie i regulację urządzeń hydroforowych,

–

wyjaśniać budowę i działanie dojarki mechanicznej,

–

scharakteryzować różnego typu dojarnie,

–

scharakteryzować urządzenia do schładzania mleka,

–

wykonać obsługę techniczną urządzenia do usuwania obornika,

–

objaśnić zasadę działania szufli mechanicznej,

–

scharakteryzować zasadą działania przenośników o ruchu ciągłym i posuwisto–zwrotnym
oraz kolejek do obornika,

–

scharakteryzować urządzenia do usuwania odchodów z obór bezściółkowych,

–

określić zasady przechowywania obornika i gnojowicy,

–

scharakteryzować narzędzia do zabiegów pielęgnacyjnych zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

…………………………………………………..

Modułowy program nauczania: Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł:

Eksploatacja narzędzi, maszyn i urządzeń rolniczych
723[03].Z1

Jednostka modułowa:

Eksploatacja

urządzeń

stosowanych

w

budynkach

inwentarskich 723[03].Z1.07

Temat: Eksploatacja urządzeń do przygotowania pasz treściwych.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności obsługi urządzeń do przygotowania pasz treściwych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować urządzenia do przygotowania pasz treściwych,

−

dobrać urządzenia do rodzaju przygotowywanych pasz,

−

rozpoznać części i zespoły robocze urządzeń,

−

sprawdzić stan techniczny urządzeń,

−

wykonać regulacje i proste naprawy urządzeń,

−

zastosować zasady bhp podczas eksploatacji urządzeń do przygotowania pasz,

−

przygotować paszę treściwą,

−

ocenić jakość przygotowanej paszy i zużycie energii elektrycznej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi urządzeń do przygotowania pasz treściwych,

−

śrutownik, rozdrabniacz lub zgniatacz do ziarna,

−

podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

miernik zużycia energii elektrycznej,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie wykonują ćwiczenie w 2–3 osobowych grupach.

Czas trwania zajęć: 4 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Przygotuj 10 kg paszy w formie płatków z mieszanki zbożowej.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

2. Wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.
5. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1. Jakie są zasady bezpiecznej obsługi maszyn do przygotowania pasz?
2. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy zgniataniu ziarna?
3. Z jakich części i zespołów roboczych zbudowany jest zgniatacz do ziarna?
4. Na czym polega sprawdzenie stanu technicznego zgniatacza?
5. Jak reguluje się grubość uzyskiwanych płatków?
6. Jakie są zalety paszy w formie płatków?

Faza II Planowanie
1. Jak przygotować bezpieczne stanowisko pracy?
2. Jakie narzędzia będą potrzebne do wykonywania obsługi i regulacji zgniatacza?
3. Jakie przyrządy zastosujesz do oceny jakości paszy i zużycia prądu?

Faza III Ustalanie
1. Uczniowie czytają instrukcję wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie organizują stanowisko do wykonania ćwiczenia.
3. Uczniowie ustalają zasady bezpiecznej obsługi zgniatacza ziarna.

Faza IV Wykonanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny zgniatacza ziarna.
2. Uczniowie ustawiają wstępnie odległość walców.
3. Uczniowie przeprowadzają próbę pracy zgniatacza bez ziarna.
4. Uczniowie sprawdzają jakość ziarna przygotowanego do zgniatania.
5. Uczniowie zasypują ziarno do kosza zasypowego, włączają silnik i regulują wielkość

szczeliny wylotowej.

6. Uczniowie przygotowują 10 kg płatków z mieszanki zbożowej, dokonują pomiaru ilości

zużytej energii i prawidłowości pracy zgniatacza ziarna.

7. Uczniowie oczyszczają zgniatacz po skończonej pracy i przeprowadzają jego

konserwację.

Faza V Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny zgniatacza po wykonanej pracy.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność przeprowadzonych regulacji.
3. Uczniowie oceniają jakość otrzymanych płatków.
4. Uczniowie obliczają ilość energii zużytej na kg uzyskanych płatków.
5. Otrzymane wyniki posłużą do porównań eksploatacyjnych śrutowników i rozdrabniaczy.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Szczególną uwagę należy zwrócić na przestrzeganie przepisów bhp i zagrożenia występujące
przy pracy urządzeń do przygotowania pasz treściwych, takie jak:

−

wirujące elementy maszyn,

−

stan osłon zespołów roboczych i pasów napędowych,

−

stan techniczny instalacji elektrycznej,

−

stężenie pyłów powstających przy rozdrabnianiu ziarna.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności

Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia

wiadomości, posługiwania się nowymi pojęciami i kształcone umiejętności z zakresu
eksploatacji maszyn do przygotowania pasz treściwych.

Zakończenie zajęć

W celu uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach nauczyciel

prosi uczniów o krótkie anonimowe pisemne wypowiedzi dotyczące sposobu prowadzenia
zajęć i opanowanych umiejętności.

Praca domowa

Odszukaj na stronach internetowych lub w katalogach maszyny do przygotowania pasz

treściwych i zanotuj ich wydajności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

…………………………………………………..

Modułowy program nauczania: Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03]
Moduł:

Eksploatacja narzędzi, maszyn i urządzeń rolniczych
723[03].Z1

Jednostka modułowa:

Eksploatacja

urządzeń

stosowanych

w

budynkach

inwentarskich 723[03].Z1.07

Temat: Wykonywanie doju mechanicznego.

Cel ogólny: Opanowanie umiejętności wykonywania doju mechanicznego.

Szczegółowe cele

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić fizjologię wytwarzania i oddawania mleka przez krowę,

−

określić podzespoły aparatu udojowego,

−

zidentyfikować części składowe podzespołów,

−

rozpoznać aparaty udojowe różnych producentów,

−

objaśnić zasadę działania aparatu udojowego,

−

zinterpretować parametry doju mechanicznego,

−

sprawdzić stan techniczny aparatu udojowego,

−

wykonać regulacje i nastawienia robocze do przeprowadzenia doju mechanicznego,

−

wykonać dój mechaniczny,

−

wykonać mycie i dezynfekcję urządzeń udojowych,

−

ocenić zużycie gum strzykowych i dokonać ich wymiany,

−

zastosować zasady bhp przy eksploatacji urządzeń udojowych,

−

dbać o dobrostan zwierząt,

−

zastosować zasady czystości i higieny w pozyskiwaniu mleka,

−

łagodnie i bezstresowo obchodzić się z krową.

Metody nauczania–uczenia się:

−

przewodniego tekstu,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcje obsługi urządzeń udojowych,

−

dojarka mechaniczna,

−

przyrządy do oceny stanu technicznego aparatu udojowego,

−

foliogramy lub prezentacja komputerowa na temat budowy i zasady działania aparatu
udojowego i kolejności czynności doju mechanicznego,

−

sztuczne wymię,

−

zestaw pytań prowadzących.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie kolejno, samodzielnie wykonują ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Czas trwania zajęć: 4 godziny dydaktyczne.

Zadania dla ucznia:
1. Oceń stan techniczny dojarki.
2. Określ parametry doju mechanicznego.
3. Wykonaj czynności przygotowania krowy do doju.
4. Przeprowadź dój mechaniczny.
5. Dokonaj mycia i dezynfekcji dojarki.
6. Oceń zużycie i dokonaj wymiany gum strzykowych aparatu udojowego.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad bezpiecznej pracy przy wykonaniu ćwiczenia.
4. Ustalenie kolejności wykonania ćwiczenia.

Faza właściwa

Praktyczne wykonanie ćwiczenia.

Faza I Informacje

Pytania prowadzące:

1. Jak przebiega proces wytwarzania mleka?
2. Objaśnij fizjologię oddawania mleka przez krowę?
3. Jak powinien przebiegać dój mechaniczny?
4. Jaka jest budowa i zasada działania dojarki mechanicznej?
5. Z jakich części i zespołów roboczych zbudowany jest aparat udojowy?
6. Jakie zadania spełniają poszczególne podzespoły aparatu udojowego?
7. Jaka jest zasada działania aparatu udojowego?
8. Jaka jest zasada działania systemu Duovac i jednostek pulsacyjno–udojowych?
9. Jakie są parametry doju mechanicznego?
10. Jakie są zasady bezpiecznej obsługi urządzeń udojowych?
11. Na co należy zwrócić szczególną uwagę przy obsłudze aparatu udojowego?
12. Jak należy przygotować krowę do doju mechanicznego?

Faza II Planowanie
1. Jak przygotować bezpieczne stanowisko pracy?
2. Jakie urządzenia będą potrzebne do sprawdzenia stanu technicznego dojarki?
3. Jak bezpiecznie przeprowadzić dój mechaniczny?

Faza III Ustalanie
1. Organizacja stanowiska do wykonania ćwiczenia.
2. Analiza techniki doju mechanicznego.
3. Ustalenie czynności przed dojem, w czasie doju i po jego zakończeniu.
4. Ustalenie zasad bezpiecznej obsługi dojarki.
5. Sprawdzenie stanu technicznego dojarki.
6. Wstępna kontrola parametrów doju mechanicznego.
7. Próba pracy dojarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Faza IV Wykonanie doju mechanicznego
Czynności wykonywane przed dojem:
1. Analiza informacji na temat zdrowia krowy z systemu informatycznego, kliniki

weterynaryjnej, licznika komórek somatycznych i ustalenie oddzielnego standardu dla
każdej krowy.

2. Ustalenie kolejności dojenia; najpierw należy doić pierwiastki, następnie krowy świeżo

ocielone, a później resztę stada, przy czym krowy chore należy doić na końcu.

3. Wykonanie przeddoju. Należy ocenić dwa do trzech strumieni pierwszego mleka zdojone

do tacki kontrolnej.

4. Mycie strzyków. Mycie należy zawsze wykonywać po przeddoju, aby bakterie

znajdujące się na strzyku nie przedostały się do wnętrza strzyka. Ręcznik papierowy lub
płócienny musi być czysty i oddzielny dla każdej krowy. Należy wycierać strzyki do
sucha.

Czynności wykonywane w czasie doju:
1. Sprawdzenie aparatu udojowego. Ustawienie wartości podciśnienia i systemu pulsacji.
2. Założenie kubków udojowych w odpowiednim czasie. W ciągu 60 do 90 sekund

przygotowania strzyków kubki muszą być założone, równo bez utraty podciśnienia.

3. Unikanie pustodoju. Pustodój jest główną przyczyną rogowacenia strzyków, moment

odłączenia obserwujemy na czujnikach przepływu mleka lub kolektorze.

4. Właściwe zdejmowanie kubków udojowych. Nie wolno uciskać wymienia i pociągać

kubki do dołu. Po wyłączeniu należy poczekać na zanik podciśnienia w kolektorze.

Czynności wykonywane po doju:
1. Odkażanie strzyków po każdym doju. Strzyki zanurzamy w płynie dezynfekcyjnym lub

używamy sprayu. Zapobiega to przenoszeniu się zapalenia wymienia z krowy na krowę.

2. Mycie urządzeń udojowych bezpośrednio po doju. Stosując myjnię automatyczną

myjemy wszystkie elementy dojarki odpowiednimi środkami w określonej kolejności
i temperaturze oraz przedmuchujemy do sucha.

3. Schłodzenie mleka we właściwy sposób.
4. Regularne monitorowanie danych dotyczących: jakości mleka, stanu urządzeń

udojowych, wydajności krów i zdrowia wymion. Terminowo wymieniać gumy
strzykowe.

Faza V Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają stan techniczny dojarki.
2. Uczniowie sprawdzają poprawność parametrów doju.
3. Uczniowie oceniają zastosowaną technikę doju.

Faza VI Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

największą trudność. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności

Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia

wiadomości, posługiwanie się nowymi pojęciami i wykształcone umiejętności z zakresu
eksploatacji urządzeń udojowych. W systemie oceniania, należy ustalić jasne kryteria, tak,
aby uczeń wiedział, czego od niego oczekujemy. Przy ocenie należy zwrócić szczególną
uwagę na postępy w zdobywaniu wiedzy oraz umiejętności w zakresie:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

−

dokładności, systematyczności i konsekwencji wykonania doju mechanicznego,

−

aktywności, zaangażowania i wkładanego wysiłku w realizację ćwiczenia,

−

przejawiania inicjatywy i stawiania sobie wymagań,

−

poszukiwania nowych, oryginalnych i śmiałych pomysłów,

−

współpracy w zespole i budowania pozytywnych relacji z kolegami,

−

koncentrowania się na temacie wykonywanego ćwiczenia,

−

pogłębiania wiadomości uzyskiwanych z różnych źródeł.
W ocenianiu duże znaczenie ma samoocena i opinia członków grupy, w której pracuje

uczeń. Uczniowie podczas zajęć dokonują autodiagnozy własnych osiągnięć i postępów
w zdobywaniu umiejętności obsługi urządzeń udojowych.

Zakończenie zajęć

Dla stymulacji rozwoju ucznia szczególne znaczenie ma informacja zwrotna, która

powinna:

−

być natychmiastowa,

−

dotyczyć faktów, wydarzeń i zachowań w czasie przebiegu ćwiczenia,

−

potwierdzać wysiłek ucznia i wskazywać pozytywne aspekty jego pracy.
W celu uzyskania informacji zwrotnej od uczniów po zakończonych zajęciach nauczyciel

zleca napisanie krótkich anonimowych wypowiedzi dotyczących sposobu prowadzenia zajęć,
opanowanych umiejętności i napotkanych trudności.

Praca domowa

Odszukaj na stronach internetowych lub w katalogach urządzenia udojowe różnych

producentów i porównaj stosowane przez nich parametry doju mechanicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5. ĆWICZENIA

5.1. Wyposażenie ogólne budynków inwentarskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj wyposażenie ogólne obory stanowiskowej dla 30 krów mlecznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o wyposażeniu ogólnym budynków inwentarskich.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można
zróżnicować dane wyjściowe do ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami
dydaktycznymi planują wyposażenie ogólne obory stanowiskowej. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych wskazówek.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

posługiwanie się standardami technologicznymi, normami i zarządzeniami,

−

wykorzystaniem typowych projektów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wyjaśnić pojęcie wyposażenia ogólnego budynku inwentarskiego,
4) dokonać analizy typowych projektów obór,
5) dobrać określony budynek do wielkości stada,
6) określić systemy utrzymania bydła,
7) wyszukać w katalogach elementy wyposażenia ogólnego obory.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

typowe projekty obór,

−

standardy unijne dla gospodarstw,

−

kodeks dobrej praktyki rolniczej,

−

katalogi wyposażenia ogólnego budynków,

−

filmy dydaktyczne IBMER – „Standardy technologiczne w chowie bydła i świń”,

−

materiały piśmiennicze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ćwiczenie 2

Wykonaj obsługę techniczną i konserwację urządzenia hydroforowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie i obsłudze technicznej urządzenia
hydroforowego. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Uczniowie posługując się
dostępnymi

środkami dydaktycznymi wykonują obsługę techniczną urządzenia

hydroforowego. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby
udziela im wskazówki. Oceniając pracę uczniów należy zwrócić uwagę na:

−

umiejętność korzystania z instrukcji obsługi urządzenia hydroforowego,

−

sporządzenie planu czynności obsługowych,

−

dobór narzędzi do wykonania przeglądu,

−

przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy,

−

wykonanie czynności przeglądu w odpowiedniej kolejności,

−

sposób przeprowadzenia konserwacji urządzenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dokonać analizy zapisów instrukcji obsługi hydroforu,
4) sprawdzić stan techniczny hydroforu,
5) dokonać obsługi i konserwacji hydroforu,
6) zanotować wartości nastawionych ciśnień roboczych urządzenia hydroforowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi i konserwacji urządzenia hydroforowego,

−

typowe projekty instalacji wodociągowych,

−

materiały do konserwacji,

−

narzędzia warsztatowe.

Ćwiczenie 3

Dobierz materiały i urządzenia do poprawy dobrostanu zwierząt.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o materiałach i urządzeniach do poprawy dobrostanu
zwierząt. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Uczniowie powinni samodzielnie
wskazywać materiały i urządzenia do poprawy dobrostanu zwierząt i uzasadniać korzyści
jakie przynosi ich stosowanie. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

w razie potrzeby udziela im wskazówek. Nauczyciel określa tematy do dyskusji dotyczące
porównania własnych gospodarstw z gospodarstwami w innych regionach. Nauczyciel ocenia
umiejętność korzystania z danych zawartych w standardach technologicznych dla
gospodarstw rolnych, kodeksie dobrej praktyki rolniczej oraz ustawach i zarządzeniach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z materiałami i urządzeniami do poprawy dobrostanu zwierząt,
4) zaplanować poprawę dobrostanu w swoim gospodarstwie,
5) ocenić korzyści z poprawy dobrostanu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

standardy unijne dla gospodarstw,

−

kodeks dobrej praktyki rolniczej,

−

strony internetowe,

−

katalogi materiałów i urządzeń do poprawy dobrostanu,

−

przykłady materiałów poprawiających dobrostan zwierząt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.2. Maszyny i urządzenia do przygotowania i zadawania pasz

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź zbiór i zadawanie zielonki przy użyciu ścinacza zielonek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń nauczyciel powinien wyjaśnić zakres

i technikę wykonywania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy. Należy uczniom przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie i obsłudze ścinacza
zielonek. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Gdy jedna grupa wykonuje
ćwiczenie pozostali uczniowie oceniają prawidłowość jego wykonania. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek. Oceniając
pracę uczniów należy zwrócić uwagę na:

−

sposób przygotowania ścinacza zielonek do pracy i połączenia z ciągnikiem,

−

przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy i stosowanie odzieży ochronnej,

−

umiejętność pracy w grupie i wzajemnej pomocy,

−

umiejętność wykorzystania instrukcji obsługi ścinacza zielonek,

−

dokładność przeprowadzanych operacji zbioru i zadawania zielonki,

−

dokładność oczyszczenia maszyny po skończonej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z przepisami bhp przy obsłudze ścinaczy zielonek,
4) sprawdzić stan techniczny i przygotować do pracy ścinacz zielonek,
5) połączyć ścinacz z ciągnikiem,
6) dokonać zbioru zielonki,
7) wykonać zadawanie paszy, stosując regulacje wielkości dawki,
8) dokonać oczyszczenia i konserwacji ścinacza zielonek,
9) zachować zasady bezpiecznej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik rolniczy,

−

ścinacz zielonek,

−

instrukcja obsługi ścinacza,

−

instrukcja obsługi ciągnika,

−

zastaw kluczy monterskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Ćwiczenie 2

Przygotuj paszę treściwą z ziarna zbóż w postaci płatków.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach maszyn do przygotowania pasz
treściwych. Nauczyciel dzieli uczniów na 2–3 osobowe grupy. Uczniowie przy użyciu
zgniatacza ziarna przygotowują paszę w formie płatków, oceniają jakość otrzymanej paszy
i dokonują pomiaru zużytej energii elektrycznej. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje
pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im wskazówek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) określić zasady bezpiecznej obsługi zgniatacza,
4) sprawdzić stan techniczny zgniatacza do ziarna,
5) odmierzyć określoną ilość ziarna,
6) przygotować paszę treściwą z zachowaniem przepisów bhp,
7) ocenić jakość przygotowanej paszy,
8) określić zużycie energii elektrycznej na jednostkę wagową śruty.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi zgniatacza ziarna,

−

zgniatacz do ziarna,

−

mieszanka zbożowa,

−

waga,

−

watomierz, instrukcja posługiwania się watomierzem,

−

zestaw narzędzi warsztatowych.

Ćwiczenie 3

Przygotuj paszę dla bydła przy użyciu wozu paszowego TMR.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną wozu paszowego. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcje obsługi wozu paszowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z bezpieczną obsługą wozu paszowego TMR,
3) sprawdzić stan techniczny wozu paszowego,
4) przygotować paszę dla krów mlecznych z zachowaniem przepisów bhp,
5) ocenić jakość przygotowanej paszy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

ciągnik i wóz paszowy,

−

instrukcja obsługi wozu paszowego,

−

tabele składu wagowego paszy TMR dla krów mlecznych,

−

składniki paszy TMR,

−

zestaw narzędzi monterskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.3. Maszyny i urządzenia do doju i wstępnej obróbki mleka

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj okresowy przegląd techniczny dojarki mechanicznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy. Należy uczniom
przypomnieć podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach dojarki
mechanicznej. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Uczniowie posługując się
dostępnymi środkami dydaktycznymi oceniają stan techniczny dojarki. W trakcie ćwiczenia
nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędne wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić wyposażenie niezbędne do wykonania przeglądu,
4) sprawdzić prawidłowość montażu dojarki na stanowisku,
5) wykonać wszystkie czynności przeglądu,
6) zachować przepisy bhp,

7) sprawdzić prawidłowość pracy dojarki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

wyposażenie do wykonania przeglądu,

−

wakuometr kontrolny,

−

materiały do konserwacji podzespołów dojarki,

−

instrukcja obsługi dojarki,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie.

Instrukcja wykonania przeglądu okresowego dojarki

Dla utrzymania dojarki w należytym stanie technicznym wykonuje się roczny przegląd

techniczny dojarki. Przy wykonaniu przeglądu należy przestrzegać zaleceń producenta
zawartych w instrukcji obsługi. Podstawowe i ogólne zasady przeglądu każdej dojarki to:
1. Przygotowanie podstawowych narzędzi warsztatowych, wakuometru kontrolnego, płynów

do konserwacji oraz przyrządów do czyszczenia i demontażu podzespołów dojarki
wchodzących w skład jej normalnego wyposażenia.

2. Przypomnienie i zastosowanie zasad bezpiecznej obsługi dojarki.
3. Ogólny przegląd instalacji rurociągu podciśnienia.
4. Płukanie rurociągu podciśnienia i kontrola jego szczelności w następujący sposób:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

−

zamknąć zawór odcinający rurociągu podciśnienia i włączyć agregat próżniowy,

−

do pojemnika wlać około 0,2 l wody, lecz nie więcej niż pojemność zbiornika

wyrównawczego,

−

przewód gumowy jednym końcem podłączyć do najdalej położonego od agregatu

zaworu stanowiskowego, drugi koniec zanurzyć w pojemniku z wodą. Woda zostanie
zassana do rurociągu i zgromadzi się w zbiorniku wyrównawczym,

−

po wyczerpaniu się wody w pojemniku wyłączyć agregat i opróżnić zbiornik,

−

jeżeli woda w zbiorniku była mocno zabrudzona powtarzać płukanie, aż do uzyskania

czystej wody,

−

wysuszyć rurociąg i sprawdzić jego szczelność obserwując wahania podciśnienia.

Rysunek do ćwiczenia 1: Wyposażenie normalne dojarki H – 310: 1 – wycior szczotki igłowej, 2,3,4 – tłoczki

do czyszczenia przewodów gumowych, 5,6,7,8 – szczotki do mycia gum
strzykowych, końcówek i bańki, 9 – tacka do kontroli jakości mleka, 10 – ściągacz
przewodów, 11 – klucz, 12 – gąbka czyszcząca [10]

5. Pomiar wartości podciśnienia.
6. Konserwacja agregatu próżniowego, która polega na:

−

sprawdzeniu przekładni pasowej,

−

sprawdzeniu i czyszczeniu pompy próżniowej oraz kontroli wydajności pompy,

−

sprawdzeniu smarownicy i kontroli przepływu oleju,

−

sprawdzenie i czyszczenie zbiornika próżniowego.

7. Sprawdzenie i czyszczenie zaworu regulacji podciśnienia.
8. Sprawdzenie zaworów stanowiskowych.
9. Sprawdzenie zaworu odwadniającego.
10. Kontrola wskazań wakuometru.
11. Ogólny przegląd instalacji rurociągu mlecznego, który polega na:

−

sprawdzeniu szczelności zaworów mlecznych lub eurozłączy,

−

oczyszczeniu zaworów i wymianie uszczelek,

−

myciu wewnętrznych powierzchni rurociągu z zastosowaniem gąbek czyszczących,

−

sprawdzeniu czy rurociąg mleczny może się rozszerzać,

−

ocenie stanu higienicznego rurociągu i skuteczności mycia.

12. Sprawdzenie i czyszczenie elementów jednostki końcowej:

−

zbiornika mlecznego,

−

pompy mlecznej,

−

zaworu trójdrożnego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

−

zaworu pływakowego,

−

filtru mlecznego,

−

rur przyłączeniowych i końcówek.

13. Sprawdzanie działania i konserwacja pulsatorów, która polega na:

−

smarowaniu suwaka hydropulsatora,

−

sprawdzeniu funkcji niskiego ciśnienia systemu Duovac,

−

wymianie membrany i uszczelki.

14. Sprawdzanie i czyszczenie kubków udojowych polegające na:

−

demontażu gum strzykowych z cylindrów zewnętrznych,

−

oczyszczeniu powierzchni wewnętrznych cylindrów.

15. Wymiana gum strzykowych ze zwróceniem szczególnej uwagi na:

−

przygotowanie nowych gum strzykowych do montażu,

−

prawidłowy montaż nowych gum strzykowych zgodnie z zaleceniami producenta,

−

sprawdzenia szczelności między kołnierzem gumy i cylindrem.

16. Sprawdzenie i czyszczenie przewodów mlecznych i powietrznych.
17. Sprawdzenie i konserwacja kolektora.
18. Sprawdzenie jakości wody zasilającej myjnię poprzez:

−

wymianę wkładów układu filtrującego,

−

pomiar twardości wody.

19. Sprawdzenie i czyszczenie myjni, a w szczególności:

−

urządzenia sterującego myjni,

−

zbiornika myjni,

−

grzejnika z regulatorem temperatury.

20. Sprawdzenie programu mycia instalacji dojarki zgodnie z instrukcją obsługi dojarki.
21. Sprawdzenie skuteczności mycia podzespołów dojarki przez sprawdzenie czy nie ma:

−

pozostałości mleka,

−

zaschniętych resztek tłuszczu i białka,

−

kamienia mlecznego i żelazistych nalotów.

22. Sprawdzenie instalacji elektrycznej.
23. Sprawdzenie prawidłowości pracy dojarki.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź dój mechaniczny.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o budowie, obsłudze i regulacjach dojarki mechanicznej i technice
doju. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Zgodnie z techniką doju
mechanicznego uczniowie wykonują niezbędne czynności prawidłowego doju. W trakcie
ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im niezbędnych
wskazówek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić prawidłowość ustawień parametrów dojarki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4) sprawdzić czystość dojarki,
5) przygotować krowę do doju mechanicznego,
6) wykonać dój mechaniczny,
7) w odpowiedni sposób zakończyć dój,
8) dokonać mycia dojarki,
9) porównać osiągnięte parametry z wzorcowymi i ocenić stan wymienia krowy,
10) sporządzić sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

sztuczne wymię,

−

zestaw narzędzi i materiałów pomocniczych,

−

instrukcje obsługi dojarki,

−

charakterystyka produkcyjna i zdrowotna krowy.

Ćwiczenie 3

Dokonaj mycia i dezynfekcji urządzeń udojowych.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym,

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o zasadach mycia i dezynfekcji dojarki mechanicznej. Nauczyciel
dzieli uczniów na grupy 2–3 osobowe. Uczniowie dokonują mycia i dezynfekcji dojarki.
W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela im
niezbędne wskazówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić prawidłowość działania myjni,
4) wykonać mycie urządzenia udojowego,
5) sprawdzić prawidłowość mycia i stan czystości urządzenia,
6) sporządzić sprawozdanie z wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Środki dydaktyczne:

−

dojarka mechaniczna,

−

podgrzewacz wody i preparaty do mycia i dezynfekcji,

−

zestaw narzędzi i materiałów pomocniczych,

−

instrukcje obsługi dojarki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.4. Urządzenia do usuwania obornika i utylizacji odchodów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj obsługę techniczną przenośnika do usuwania obornika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną przenośnika do usuwania obornika. Uczniowie powinni
pracować samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcję obsługi przenośnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować instrukcję obsługi przenośnika,
4) ocenić stan techniczny przenośnika,
5) dokonać niezbędnych regulacji,
6) przeprowadzić konserwację elementów przenośnika,
7) sprawdzić pracę przenośnika po dokonanych regulacjach,
8) ocenić jakość wykonanej przez siebie pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

przenośnik do usuwania obornika o ruchu ciągłym,

−

instrukcja obsługi przenośnika,

−

zestaw kluczy monterskich,

−

podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

materiały eksploatacyjne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj obsługę techniczną pompy do gnojowicy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do ćwiczenia nauczyciel powinien wyjaśnić zakres i technikę

wykonania ćwiczenia, z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W miarę
możliwości należy tak zorganizować zajęcia, by uczniowie mieli możliwość kolejno
przećwiczyć obsługę techniczną pompy do gnojowicy. Uczniowie powinni pracować
samodzielnie, mając do dyspozycji instrukcję obsługi pompy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować instrukcję obsługi pompy do gnojowicy,
4) ocenić stan techniczny pompy do gnojowicy,
5) wykonać konserwację elementów pompy,
6) ocenić jakość wykonanej przez siebie pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

pompa do gnojowicy,

−

instrukcja obsługi pompy,

−

zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,

−

materiały eksploatacyjne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj gnojownię lub zbiornik na gnojowicę dla określonego gospodarstwa.

Wskazówki do realizacji
Zajęcia

powinny

się

rozpocząć

krótkim

objaśnieniem

wprowadzającym

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy uczniom przypomnieć
podstawowe wiadomości o zasadach magazynowania odchodów. Nauczyciel dzieli uczniów
na grupy 2–3 osobowe. Poszczególnym grupom można zróżnicować dane wyjściowe do
ćwiczenia. Uczniowie posługując się dostępnymi środkami dydaktycznymi przygotowują
projekt gnojowni. W trakcie ćwiczenia nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby
udziela im niezbędnych wskazówek.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

posługiwanie się standartami technologicznymi, normami i zarządzeniami,

−

wykorzystaniem typowych projektów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeanalizować Ustawę z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu,
4) przeanalizować Ustawę z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o nawozach,
5) przeanalizować projekty gnojowni,
6) wykonać obliczenia pojemności płyty lub zbiornika,
7) wykonać projekt zgodnie z tematem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna wielokrotna,

−

metoda przewodniego tekstu.

Środki dydaktyczne:

−

typowe projekty płyt obornikowych,

−

typowe projekty zbiorników na gnojowicę,

−

ustawy o nawozach i nawożeniu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Eksploatacja urządzeń
stosowanych w budynkach inwentarskich”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 8, 11, 14, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. b, 4. d, 5. d, 6. c 7. d, 8. d, 9. d, 10. a, 11. c,
12. b, 13. d, 14. a, 15. c, 16. d, 17. b, 18. c, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić warunki utrzymania zwierząt

B

P

c

2

Rozpoznać rodzaje budynków inwentarskich

A

P

b

3

Określić wyposażenie budynków

B

P

b

4

Scharakteryzować mikroklimat w budynku

C

P

d

5

Wykryć usterkę urządzenia hydroforowego

C

PP

d

6

Wyjaśnić regulacje śrutowników

B

P

c

7

Scharakteryzować budowę wozów paszowych

C

P

d

8

Ustalić wielkość strat przy produkcji kiszonki

C

PP

d

9

Rozpoznać budowę aparatu udojowego

A

P

d

10

Wyjaśnić zasadę działania dojarki

B

P

a

11

Przeanalizować parametry doju maszynowego

C

PP

c

12

Określić funkcje podzespołów dojarki

B

P

b

13

Rozróżniać rodzaje urządzeń udojowych

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

14

Ustalić kolejność czynności doju maszynowego

C

PP

a

15

Rozpoznać podzespoły dojarki rurociągowej

A

P

c

16

Rozpoznać urządzenia do usuwania obornika

A

P

d

17

Ustalić zasadę działania urządzeń do usuwania
odchodów

C

PP

b

18

Scharakteryzować zasady usuwania gnojowicy

C

P

c

19

Ustalić wymagania ochrony środowiska

C

P

a

20

Wyjaśnić

przyczyny

wypadków

podczas

eksploatacji urządzeń stosowanych w budynkach
inwentarskich

B

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 25 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Dobrostan oznacza

a) ilość zwierząt w budynku inwentarskim.
b) wartość hodowanych zwierząt.
c) stan równowagi między organizmem, a otaczającym środowiskiem.
d) ilość stanowisk do utrzymania zwierząt.

2. Obory to budynki inwentarskie służące do utrzymania

a) trzody chlewnej.
b) bydła.
c) brojlerów.
d) królików.

3. Boksy i kombiboksy to legowiska dla zwierząt w

a) chlewniach.
b) oborach stanowiskowych.
c) oborach wolnostanowiskowych.
d) kurnikach.

4. Prawidłowy mikroklimat w budynku inwentarskim zapewnia

a) wentylacja naturalna.
b) otwieranie drzwi.
c) uchylanie okien.
d) wentylacja mechaniczna.

5. Uszkodzenie zaworu zwrotnego w urządzeniu hydroforowym spowoduje

a) uszkodzenie zbiornika hydroforu.
b) wypływ wody ze zbiornika, gdy pompa jest wyłączona.
c) wzrost ciśnienia w instalacji wodociągowej.
d) wybuch.

6. W śrutowniku bijakowym grubość śruty zależy od

a) prędkości obrotowej bijaków.
b) liczby bijaków.
c) średnicy otworów w sicie.
d) szybkości podawania ziarna.

7. Pionowe ustawienie ślimaka nożowego w wozie paszowym służy do

a) odważenia porcji składnika paszy.
b) dokładnego wymieszania wszystkich składników.
c) dostarczenia paszy do żłobów.
d) odważenia porcji składnika paszy, dokładnego wymieszania wszystkich składników,

dostarczenia paszy do żłobów.

8. Podczas obsługi maszyn do przygotowania pasz występują zagrożenia pochodzące od

a) ostrych, wirujących części maszyn i powstającego zapylenia powietrza.
b) przekładni napędowych i stanu technicznego osłon.
c) instalacji elektrycznej.
d) ostrych, wirujących części maszyn i powstającego zapylenia powietrza, przekładni

napędowych i stanu technicznego osłon i instalacji elektrycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

9. W skład budowy aparatu udojowego dojarki rurociągowej wchodzą

a) kubki udojowe, bańka na mleko i przewody.
b) pompa, regulator podciśnienia i kolektor.
c) pulsator, zbiornik wyrównawczy i kolektor.
d) kubki udojowe, kolektor, pulsator oraz przewody mleczne i powietrzne.

10. W czasie fazy ssania w komorze podstrzykowej kubka udojowego występuje

a) podciśnienie.
b) nadciśnienie.
c) zmienne ciśnienie.
d) ciśnienie atmosferyczne.

11. Urządzenie Duovac zmienia parametry doju w zależności od

a) wielkości podciśnienia.
b) wartości ciśnienia atmosferycznego.
c) szybkości oddawania mleka przez krowę.
d) ilości dojonych krów.

12. Kolektor dojarki służy do

a) zbierania mleka z kubków udojowych i przekazania go do rurociągu mlecznego.
b) zbierania mleka z kubków, przekazania go do rurociągu mlecznego i rozdziału

podciśnienia na kubki udojowe.

c) przekazania podciśnienia z pulsatora do kubków udojowych.
d) przepłukiwania dojarki.

13. Dój mechaniczny o parametrach dostosowanych do indywidualnych cech każdej krowy

w dowolnym czasie przez 24 godziny zapewnia
a) dojarka bańkowa.
b) dojarka rurociągowa.
c) dojarnia karuzelowa.
d) automat dojarski.

14. Prawidłowy dój mechaniczny to szereg czynności wykonywanych w kolejności

a) masaż wstępny (stymulacja), przeddój, mycie wymienia, dój właściwy.
b) masaż wstępny, mycie wymienia, przeddój, dój właściwy
c) mycie wymienia, masaż wstępny, przeddój, dój właściwy.
d) przeddój, masaż wstępny, mycie wymienia, dój właściwy.

15. Rysunek obok przedstawia

a) dojarkę bańkową.
b) myjnię aparatury udojowej.
c) agregat podciśnienia.
d) jednostkę pulsacyjną.

16. Do usuwania obornika z obór płytkich stosowane są

a) tylko przenośniki o ruchu ciągłym.
b) tylko przenośniki o ruchu posuwisto–zwrotnym.
c) tylko zgarniaki o napędzie hydraulicznym.
d) przenośniki o ruchu ciągłym wszystkie, przenośniki o ruchu posuwisto–zwrotnym

zgarniaki o napędzie hydraulicznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

17. W zgarniaku typu delta ramiona rozkładają się pod wpływem

a) działania łańcucha napędowego.
b) tarcia o dno kanału.
c) działania mechanizmu zapadkowego.
d) hydrauliki zewnętrznej.

18. Zadaniem progu na końcu kanału przy samospływie gnojowicy jest

a) zmniejszenie prędkości przepływu gnojowicy.
b) zatrzymanie części stałych odchodów.
c) utrzymanie warstwy cieczy, po której spływają odchody zwierzęce.
d) uszczelnienie kanału.

19. Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji zwierzęcej muszą posiadać

a) urządzenia do przechowywania odchodów zwierzęcych.
b) urządzenia do wytwarzania biogazu.
c) kolektory słoneczne.
d) pompy cieplne.

20. Główne przyczyny wypadków podczas eksploatacji urządzeń stosowanych w budynkach

inwentarskich to
a) użytkowanie urządzeń niesprawnych technicznie.
b) brak osłon mechanizmów napędowych.
c) operowanie ręką w pobliżu ruchomych elementów roboczych maszyn i urządzeń.
d) użytkowanie urządzeń niesprawnych technicznie, brak osłon mechanizmów

napędowych, operowanie ręką w pobliżu ruchomych elementów roboczych maszyn
i urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:...............................................................................

Eksploatacja urządzeń stosowanych w budynkach inwentarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

Zadanie nr 2
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:

a) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

b) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie mechanik–operator pojazdów i maszyn
rolniczych.

W tym celu zadanie praktyczne powinno być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:

dopuszczający

13–15 pkt.

dostateczny

16–17 pkt.

dobry

18–19 pkt.

bardzo dobry

od 20 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

1. Dojarka mechaniczna.
2. Wyposażenie normalne dojarki.
3. Zestaw narzędzi warsztatowych.
4. Instrukcja obsługi dojarki.
5. Arkusz do wykonania ćwiczenia.

Informacja dla ucznia

1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych
wskazówek. Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie
przepisów bhp, ochrony przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać
wykonywanie zadania.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Zadanie egzaminacyjne

Wykonaj przegląd okresowy rurociągowej dojarki mechanicznej.

Czas na wykonanie zadania wynosi 180 minut.

Instrukcja do wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:

1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. W formularzu PLAN DZIAŁANIA:

−

zapisz kolejne czynności przeglądu okresowego dojarki,

−

sporządź wykaz wyposażenia normalnego dojarki, które będzie potrzebne do

wykonania przeglądu okresowego.

3. Zgromadź na stanowisku egzaminacyjnym niezbędne narzędzia i sprzęt do wykonania

zadania

4. Sprawdź stan wyjściowy dojarki.
5. Zapisz parametry (wskaźniki) pracy dojarki:

−

szybkość i częstotliwość pulsacji,

−

współczynnik pulsacji,

−

poziom podciśnienia.

6. Wykonaj przegląd agregatu próżniowego.
7. Sprawdź stan rurociągów i zaworów.
8. Wykonaj czyszczenie i przegląd aparatów udojowych.
9. Wykonaj przegląd myjni i sprawdź jej program mycia.
10. Oceń stan higieniczny i skuteczność mycia.
11. Sprawdź instalację elektryczną.
12. Przeprowadź próbę pracy dojarki.
13. Uporządkuj stanowisko pracy.
14. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa.
15. Zgłoś, przez podniesienie ręki, gotowość do prezentacji wykonanego zadania.
16. W czasie prezentacji uzasadnij:

−

konieczność wykonania ogólnego przeglądu dojarki,

−

celowość sprawdzenia prawidłowości pracy dojarki,

−

konieczność

sprawdzenia

stanu

higienicznego

układu

mlecznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Zawód: mechanik–operator pojazdów i maszyn rolniczych

Symbol cyfrowy zawodu 723[03].Z1.07
Oznaczenie tematu: 1
Oznaczenia zadania: A

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień miesiąc

rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz kolejność wykonywania czynności:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….

2. Wypisz potrzebne wyposażenie i narzędzia:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………….

3.Wpisz parametry pracy dojarki:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

O

b

sza

r

st

and

ard

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt

Czynność 1: sporządzenie wykazu wyposażenia niezbędnego do wykonania
przeglądu okresowego dojarki rurociągowej

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał ,co najmniej:

−

wakuometr kontrolny

−

tłoczki do czyszczenia przewodów,

−

szczotki do mycia gum strzykowych,

−

gąbki czyszczące.

Czynność 2: zapisanie kolejnych czynności przeglądu okresowego.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
15 z następujących czynności:

1. Ogólny przegląd instalacji rurociągu podciśnienia
2. Płukanie rurociągu podciśnienia i kontrola szczelności
3. Pomiar podciśnienia
4. Sprawdzenie agregatu próżniowego
5. Sprawdzenie i czyszczenie zaworu regulacji podciśnienia
6. Sprawdzenie zaworów stanowiskowych
7. Sprawdzenie zaworu odwadniającego
8. Kontrola wskazań wakuometru
9. Ogólny przegląd instalacji rurociągu mlecznego
10. Sprawdzenie i czyszczenie jednostki końcowej
11. Sprawdzanie działania i konserwacja pulsatorów
12. Sprawdzanie kubków udojowych
13. Wymiana gum strzykowych
14. Sprawdzenie przewodów mlecznych i powietrznych
15. Sprawdzenie i czyszczenie kolektora
16. Sprawdzenie jakości wody zasilającej myjnię
17. Sprawdzenie i czyszczenie myjni
18. Sprawdzenie programu mycia instalacji dojarki
19. Sprawdzenie skuteczności mycia
20. Sprawdzenie instalacji elektrycznej
21. Sprawdzenie prawidłowości pracy dojarki

Czynność 3: sprawdzenie stanu wyjściowego dojarki

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający uruchomił dojarkę i sprawdził
parametry stanu wyjściowego

I

P

L

ANO

W

AN

IE

Suma punktów w obszarze – 1. Planowanie

Czynność 4: zgromadzenie niezbędnego wyposażenia i narzędzi
warsztatowych
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał ,co najmniej:

−

tłoczki do czyszczenia przewodów,

−

szczotki do mycia gum strzykowych,

−

gąbki czyszczące.

II

O

R

GAN

IZ

O

W

AN

IE

Czynność 5: zapisanie ustawień parametrów dojarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli zdający zapisał w Planie działania
ustawienie wartości podciśnienia

Czynność 6. Dobranie odzieży roboczej i środków ochrony osobistej

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający przystąpił do pracy w ubraniu
roboczym.

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

Czynność 7. Ogólny przegląd instalacji rurociągu podciśnienia.

Kryterium wykonania: 1 punkt –jeżeli uczeń sprawdził złącza rurociągu,
stan jego zamocowania i podłączenia do agregatu próżniowego.

Czynność 8. Płukanie rurociągu podciśnienia i kontrola szczelności.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający wykonał następujące czynności:

−

zamknął zawór krańcowy rurociągu podciśnienia i włączył agregat
próżniowy,

−

do pojemnika wlał około 0,2 l wody, lecz nie więcej niż pojemność
zbiornika wyrównawczego,

−

przewód gumowy jednym końcem podłączył do najdalej położonego od
agregatu zaworu stanowiskowego, drugi koniec zanurzył w pojemniku
z wodą. Woda zostanie zassana do rurociągu i zgromadzi się w zbiorniku
wyrównawczym,

−

po wyczerpaniu się wody w pojemniku wyłączył agregat i opróżnił
zbiornik,

−

jeżeli woda w zbiorniku jest mocno zabrudzona powtarzał płukanie, aż do
uzyskania czystej wody,

−

osuszył rurociąg.

Czynność 9. Pomiar podciśnienia.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli uczeń prawidłowo podłączył
wakuometr kontrolny i dokonał odczytu podciśnienia

Czynność 10. Sprawdzenie agregatu próżniowego.
Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający wykonał:

−

sprawdzenie przekładni pasowej,

−

sprawdzenie i czyszczenie pompy próżniowej oraz kontrolę wydajności
pompy,

−

sprawdzenie smarownicy i kontrolę przepływu oleju,

−

sprawdzenie i czyszczenie zbiornika wyrównawczego.

Czynność 11. Sprawdzenie i czyszczenie zaworu regulacji podciśnienia.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

rozmontował zawór,

−

oczyścił elementy zaworu,

−

zmontował zawór i sprawdził prawidłowość jego pracy.

Czynność 12: Sprawdzenie zaworów stanowiskowych.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdził szczelność zaworów
i prawidłowe podłączenia aparatów udojowych.

II

I.

W

YKONY

W

AN

IE

Czynność 13: Sprawdzenie zaworu odwadniającego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdził prawidłowe działanie
zaworu.
Czynność 14. Kontrola wskazań wakuometru.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający podłączył wakuometr kontrolny
i porównał jego wskazania z wakuometrem dojarki.

Czynność 15. Ogólny przegląd instalacji rurociągu mlecznego.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

sprawdził szczelność zaworów mlecznych,

−

oczyścił zawory i ewentualnie wymienił uszczelki,

−

umył wewnętrzne powierzchnie rurociągu z zastosowaniem gąbek,

−

sprawdził czy rurociąg mleczny może się rozszerzać,

−

ocenił stanu higieniczny rurociągu i skuteczność mycia.

Czynność 16. Sprawdzenie i czyszczenie jednostki końcowej.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający wykonał sprawdzenie
i czyszczenie:

−

zbiornika mlecznego,

−

pompy mlecznej,

−

zaworu trójdrożnego,

−

zaworu pływakowego,

−

filtru mlecznego,

−

rur przyłączeniowych jednostki końcowej.

Czynność 17: sprawdzanie działania i konserwacja pulsatorów .

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

dokonał smarowania suwaka hydropulsatora,

−

sprawdził funkcję niskiego ciśnienia systemu Duovac,

−

wymienił membrany i uszczelki.

Czynność 18: sprawdzanie kubków udojowych.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

prawidłowo wymontował gumy strzykowe z cylindra,

−

oczyścił cylinder zewnętrzny.

Czynność 19. wymiana gum strzykowych.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

przygotował nowe gumy do montażu,

−

prawidłowo założył nowe gumy strzykowe,

−

sprawdził szczelność między kołnierzem gumy i cylindrem.

Czynność 20. Sprawdzanie przewodów mlecznych i powietrznych.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

oczyścił powierzchnie wewnętrzne przewodów,

−

ocenił stan techniczny przewodów gumowych.

Czynność 21. sprawdzenie i czyszczenie kolektora.

II

I.

W

YKONY

W

AN

IE

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający:

−

sprawdził zawór odcinający kolektora,

−

sprawdził drożność otworka powietrznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Czynność 22: sprawdzenie jakości wody zasilającej myjnię.

Kryterium wykonania: I punkt – jeżeli zdający sprawdził:

−

układ filtrujący i ewentualnie wymienił wkłady filtrów,

−

twardość wody.

Czynność 23: sprawdzenie i czyszczenie myjni.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdził i oczyścił:

−

urządzenie sterujące myjni,

−

zbiornik myjni,

−

grzejnik z regulatorem temperatury

Czynność 24: sprawdzenie programu mycia instalacji dojarki.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający przeprowadził pełny cykl
mycia aparatury udojowej.

Czynność 25: ocena stanu higienicznego i skuteczności mycia.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający prawidłowo ocenił stan
higieniczny instalacji mlecznej i skuteczność mycia stwierdzając brak:

−

pozostałości mleka,

−

zaschniętych resztek tłuszczu i białka,

−

kamienia mlecznego i żelazistych nalotów.

Czynność 26: sprawdzenie instalacji elektrycznej.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający sprawdził stan instalacji
i prawidłowość stosowanych zabezpieczeń.

Czynność 27: sprawdzenie prawidłowości pracy dojarki.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający uruchomił dojarkę i sprawdził
prawidłowość jej pracy.

Czynność 28: uporządkowanie stanowiska.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający uporządkował stanowisko.

Czynność 29: Wykonanie zadania z zachowaniem przepisów bhp.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający wykonał zadanie zgodnie
z przepisami bhp.

Czynność 30: Wykonanie zadania w przewidzianym czasie.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający nie przekroczył czasu
przewidzianego na wykonanie zadania.

Suma punktów w obszarze III. Wykonanie

Czynność 31: Uzasadnienie sposobu wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający uzasadni sposób wykonania
przeglądu okresowego dojarki.

Czynność 32: Ocena efektów wykonanego zadania.

Kryterium wykonania: 1 punkt – jeżeli zdający przedstawił wpływ wykonanego
przeglądu na parametry pracy dojarki, zdrowotność wymienia krowy i jakość
uzyskiwanego mleka.

IV

P

R

E

ZE

N

T

O

W

AN

IE

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

7. LITERATURA

1. Dobkowski A.: Podstawowe wymagania technologiczne i techniczne w budownictwie

inwentarskim dla bydła, trzody chlewnej i owiec dla projektów objętych programem
SAPARD. MRiRW, Warszawa 2000

2. Korpysz K., Roszkowski H., Zdun K.: Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej.

SGGW, Warszawa 1994

3. Kuczewski J., Waszkiewicz Cz.: Mechanizacja rolnictwa. Maszyny i urządzenia do

produkcji roślinnej i zwierzęcej. SGGW, Warszawa 1997

4. Magazynowanie pasz. Poradnik. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji

Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego, Warszawa 2004

5. Systemy utrzymania bydła. Katalog przykładowych rozwiązań. Warszawa; Instytut

Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa
Rolniczego, Warszawa 2004

6. Systemy utrzymania bydła. Poradnik. Warszawa; Instytut Budownictwa, Mechanizacji

i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego, Warszawa 2004

7. Systemy utrzymania świń. Poradnik. Poznań; Instytut Budownictwa, Mechanizacji

i Elektryfikacji Rolnictwa; Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego, Poznań 2004

8. Waszkiewicz Cz.: Maszyny rolnicze. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej.

WSiP, Warszawa 1996

9. Top Agrar – czasopismo
10. Materiały informacyjne firmy DeLaval
11. Materiały informacyjne firmy Sano
12. Materiały informacyjne firmy TerraAxim–Agroimpex

Literatura metodyczna

1. Dretkiewicz–Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000