Co to znaczy być asertywnym
Asertywność to umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli,
uczucia i przekonania, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.
Teoria asertywności jest oparta na założeniu, że każda jednostka posiada pewne
podstawowe prawa.
Prawa asertywności
1. Mam prawo do własnej oceny swoich zachowań, myśli i emocji oraz do
brania odpowiedzialności za ich wyrażanie i konsekwencje.
2. Mam prawo nie podawać powodów bądz
usprawiedliwień, aby wyjaśnić
swoje zachowanie.
3. Mam prawo do wypowiadania opinii, które nie mają logicznej podstawy i
których nie muszę uzasadniać (intuicyjne myśli, uwagi, skojarzenia).
4. Mam prawo oceniać i decydować, czy jestem odpowiedzialny za
rozwiązywanie problemów innych ludzi.
5. Mam prawo do podejmowania własnych decyzji i radzenia sobie z ich
skutkami.
6. Mam prawo do zmiany swoich poglądów i opinii na jakiś temat.
7. Mam prawo popełniać błędy i brać za nie odpowiedzialność.
8. Mam prawo powiedzieć  NIE WIEM .
9. Mam prawo być niezależny od życzliwości czy nieżyczliwości innych.
10. Mam prawo powiedzieć  NIE ROZUMIEM .
11. Mam prawo powiedzieć  TO NIE MOJA SPRAWA .
12. Mam prawo wyboru  czy zachować się asertywnie, czy nieasertywnie.
W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis
bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z uznawanych wartości. Ludzie asertywni
potrafią też powiedzieć  nie bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. Asertywność jest
zatem umiejętnością kluczową, kiedy trzeba oprzeć się naciskom m.in. w sprawie alkoholu i
narkotyków.
Asertywność to umiejętność, a nie etykietka, którą można przyklejać ludziom. To
zachowania, a nie ludzi, możemy określać jako  agresywne ,  ulegle czy  asertywne .
Asertywność to  złota ścieżka między uległością a agresywnością. Mówi się czasem,
że zachowanie asertywne jest  stanowcze ale łagodne . Nie pozwalam innym ludziom na
naruszanie mojego terytorium, na poniżanie mnie, ośmieszanie, lekceważenie, ranienie,
krzywdzenie, wykorzystywanie, na naruszanie mojej osobistej godności, czy traktowanie w
sposób pozbawiony szacunku ; ale też sam staram się nie naruszać cudzego terytorium,
szanuję poglądy i uczucia innych ludzi, nawet jeśli są całkowicie odmienne od moich.
Asertywność nie jest wrodzona. Ludzie nie są po prostu  asertywni lub nieasertywni .
Jest to umiejętność, której można się nauczyć, jeśli tylko uznasz , że naprawdę tego chcesz,
że ten styl zachowania Ci odpowiada. Można to zrobić za pomocą książek albo na tzw.
treningu asertywności, ale największa część nauki to nauka od samego siebie, przy pomocy
własnego rozumu. Nie ma uniwersalnego przepisu na to, jak należy zachowywać się w danej
sytuacji. Każdy człowiek ma swój indywidualny styl bycia sobą. Asertywność każdego z nas
jest trochę inna, bo inne są nasze reakcje- uczucia, myśli, potrzeby w danej sytuacji.
Asertywność to kierunkowskaz, jak szukać najwłaściwszego dla siebie postępowania, nie zaś
sztywny zestaw najwłaściwszych zachowań.
Niektórzy ludzie nie ą asertywni, nie są sobą, ponieważ wstydzą się pokazywać innym
swoje prawdziwe  ja  . Wstydzą się siebie, swoich prawdziwych uczuć. A osoba asertywna
otwarcie mówi o swoich przeżyciach, o swoim kłopocie. Jest zupełnie naturalne, że człowiek
czuje się skrępowany w towarzystwie mało znanych sobie osób. Nie ma w tym nic złego i nie
ma powodu, aby to ukrywać. Jednak wiele osób wstydzi się swoich słabości, stara się za
wszelką cenę zachować twarz, nie przyznaje się do kłopotów. Można powiedzieć, że często
ludzie nie zachowują się asertywnie, ponieważ chcą być kimś innym niż są, lub też czują
się zbyt słabi w porównaniu z innymi osobami. Wydaje im się, że warunkiem przetrwania
w świecie jest sympatia otoczenia , najchętniej- aprobata wszystkich ludzi na Ziemi. Czasami
ludzie nie zachowują się asertywnie, bo są nieufni. Uważają, że świat jest groz
ny i wrogi
wobec nich, i że warunkiem ich przetrwania jest odniesienie szybkiego zwycięstwa nad
wrogami. Dlatego ich obrona ma wiele cech ataku. Często naruszają prawa innych ludzi, ranią
ich swoim agresywnym zachowaniem, sami jednocześnie nie uzyskując trwale poczucia
bezpieczeństwa.
Człowiek asertywny to taki, który wierzy w siebie. Jest pewny siebie, ale nie
zarozumiały, ani zadufany w sobie. Jego pewność siebie jest oparta na przekonaniu, że jest w
stanie poradzić sobie nawet w trudnej sytuacji, a jeżeli coś mu się nie powiedzie... cóż, każdy
człowiek ma prawo do popełniania błędów. Traktuje samego siebie życzliwie i serdecznie, co
oznacza, że nie wstydzi się siebie, nie udaje, że jest inny niż jest , broni siebie samego przed
raniącym lub niesprawiedliwym traktowaniem ze strony innych osób. Stanowczo nie pozwala
innym na naruszanie swej godności osobistej, jednocześnie w stosunkach z otoczeniem
przestrzega zasady fair play- nie poniża, nie lekceważy, nie rani, nie oszukuje, nie
manipuluje. Nie musi tego robić. To, co chce osiągnąć, zdobywa za pomocą asertywnego
zachowania.
Klasyk badań nad asertywnością  Herbert Fensterheim stwierdzał:  Jeżeli masz
wątpliwości, czy dane zachowanie jest asertywne, sprawdz
, czy choćby odrobinę zwiększa
ono Twój szacunek do samego siebie. Jeżeli tak, jest to zachowanie asertywne. Jeżeli nie 
nie jest ono asertywne .
Jak być asertywnym wśród najbliższych?
- Mów najbliższym coś miłego
- Pytaj bliskich jak minął dzień
- Mów patrząc prosto w oczy
- Używaj uprzejmych słów i komplementów
- Chwal najbliższych
- Przed rozmową opanuj wszystkie negatywne uczucia
Rozpoczynaj zdania od takich wyrażeń:
 Cieszyłbym się, gdyby...
 Wolałbym, żeby...
 Podoba mi się, że ty...
 Czy mógłbyś, proszę...
 Potrzebowałbym twojej pomocy przy...
 Mam nadzieję, że będziesz chciał...
Używaj słów zdradzających uczucia częściej niż wyrażających rozumienie:
 Wydaje mi się, że moglibyśmy... Zamiast  Myślę, że moglibyśmy...
Proś, a nie wydawaj rozkazów:
 Czy mogłabyś...
Proszę cię, żebyś...
 Muszę cię o coś poprosić...
Jeśli nie masz racji przyznaj to, stwarzasz przez to atmosferę, która pozwala ci na zachowanie
wiarygodności i to w miły sposób. Otwarcie uznając własną omylność, sprawiasz wrażenie
osoby bardziej zrównoważonej, rozsądnej i rzeczowej.
ASERTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Asertywność fizyczna  to umiejętność przekazywania swym wyglądem zewnętrznym i
zachowaniem, że potrafisz walczyć w obronie swoich praw i że to ty kontrolujesz sytuację.
Jak się zachowywać asertywnie fizycznie?
- chodz
równym i pewnym krokiem
- nieznacznie machaj ramionami podczas chodzenia
- chodz
z podniesioną głową
- rejestruj wszystko lub prawie wszystko, co się wokół ciebie dzieje
- krótko, ale uważnie przyglądaj się mijanym osobom
- sprawiaj wrażenie czujnego
- gdy rozmawiasz z drugą osobą patrz jej prosto w oczy
- mów z przekonaniem
- dobrze się ubieraj
- uśmiechaj się
- bądz
uprzejmy
- mów w równym tempie
- mocno ściskaj dłoń, gdy kogoś witasz lub żegnasz
ASERTYWNE ZACHOWANIA
A) ODMAWIANIE -  nie i podanie przyczyn odmowy
B) Prośba   ja +..........
C) Przyjęcie krytyki  można się zgodzić lub nie  Wiem, ja też tak myślę ,  Zgadzam się z tą
opinią nie zgodzić:  Mam na ten temat inne zdanie ,  Nie zgadzam się z Tobą
D) Przyjęcie pochwały  Dziękuję, wiem, że to moja zasługa ,  Miło mi to słyszeć
nieprzyjęcie pochwały:  Nie zgadzam się z Twoją opinią  Jestem innego zdania
CZYM JEST ASERTYWNOŚĆ?