Adam Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów

Podział pracy jest koniecznym, powolnym i stopniowym następstwem skłonności ludzkiej
natury (do wymiany, handlu i zamiany jednej rzeczy na drugą), która kieruje się praktycznymi
korzyściami.

Skłonność ta jest wspólna wszystkim ludziom i tylko ludziom. Człowiek prawie ciągle
potrzebuje pomocy swych bliźnich i na próżno szukałby jej jedynie w ich życzliwości. Jest
bardziej prawdopodobne, że nakłoni ich do pomocy przemawiając do ich egoizmu i
osobistych korzyści.

Przez umowę, wymianę i kupno otrzymujemy większą część tych wzajemnych usług, których
potrzebujemy. Ta skłonność do wymiany jest źródłem podziału pracy.

Odmienność przyrodzonych zdolności jest u ludzi mniejsza niż się to wydaje, a różnorodność
uzdolnień jest skutkiem, nie zaś przyczyną podziału pracy.

Odmienność przyrodzonych uzdolnień jest w rzeczywistości mniejsza niż nam się wydaje.
Różnica pomiędzy najbardziej niepodobnymi ludźmi (np. filozofem i tragarzem), nie
pochodzi z natury, ale z nawyków, obyczajów i wychowania. To różnorodność zajęć zrodziła
różnorodność uzdolnień.
Zwierzęta muszą żywić się i bronić samodzielnie. U ludzi natomiast najbardziej odmienne
uzdolnienia są sobie nawzajem pożyteczne: różne produkty poszczególnych uzdolnień, dzięki
ogólnej skłonności do wymiany i handlu, stają się wspólnym zasobem dóbr, z którego każdy
człowiek może nabyć tę część produktu uzdolnień innych ludzi, jakiej potrzebuje.

Adam Smith, Teoria uczuć moralnych

•

Współczucie –

nawet samolubny człowiek interesuje się losem innych ludzi, jest to

uczucie wrodzone. Człowiek jest szczęśliwy gdy inni się cieszą

•

Sympatia = empatia wczuwamy się w sytuację innych jesteśmy jednak gotowi
wystąpić przeciwko człowiekowi. Uczucia przechodzą bezpośrednio z osoby na
osobę, zanim sobie tu uświadomimy

•

Sympatia powstaje gdy poznajemy przyczynę smutku drugiego człowieka

•

Człowiek czuje się upokorzony gdy tylko on się śmieje z własnych dowcipów

•

Sympatia ożywia radość i przynosi ulgę w smutku

•

Jesteśmy skłonni przekazywać przyjaciołom uczucia nieprzyjemne niż przyjemne bo
czerpiemy większą sytuację z ich sympatii

•

Uczucia społeczne –

wspaniałomyślność, uprzejmość, współczucie, przyjaźń,

szacunek (przykłady uczuć społ.)

•

Uczucia społeczne i życzliwości gdy się ukazują w wyrazie twarzy sprawiają
obserwatorowi w prawie każdej sytuacji

•

Uczucie miłości jest przyjemne dla osoby , która go doznaje

•

Uczucie egoistyczne

– uczucie między uczuciem społecznym i niespołecznym

•

Człowiek jest zadowolony gdy innych spotyka nieszczęście. Największą sympatię
budzi nieszczęście

•

Próżność -

wystawiamy na widok nasze bogactwa ukrywamy ubóstwo. Próżność

powstaje z przeświadczenia ,że jesteśmy w centrum zainteresowania. przyciąga uwagę

ś

wiata. ( ludzie bogaci).człowiek ubogi wstydzi się ubóstwa. Przeświadczenie o

słuszności poglądów bogatych niekoniecznie kompetentnych .

•

Król

- możliwością usunięcia króla jest wzajemne porozumienie ludu. Aby doszło do

obalenia króla musi dojść do nasilenia uczuć takich jak : strach nienawiść
resentyment.

•

Uczucia moralne i ich rozpad

- tendencja do podziwiania bogatych & lekceważenie ludzi ubogich
- bogaci mają większe prawe do błędnych sądów

•

Szacunek

- współzawodnictwo i ambicja w kształceniu się i zdobywaniu cnoty

- zdobycie bogactwa i wielkości .
- zdobywanie szacunku przez bogactwo i wielkość a niekoniecznie inteligencję

•

Moda -

bogaci nadają trendy. Aby być modnyc należy podążać ich śladami. Należy

szokować.