44

nr 1.148

styczeń 2014

edukacja wieloobszarowa

■

Cele ogólne:

●

próba wyjaśnienia przez dzieci pojęcia sprawiedliwości;

●

przygotowanie dzieci do rozmowy o sprawiedliwości;

●

rozwijanie w dziecku wrażliwości na sprawiedliwe postępowanie względem

rówieśników i dorosłych;

●

zachęcenie dzieci do odważnych i twórczych wypowiedzi oraz głośnego

wypowiadania własnych opinii.

■

Cele szczegółowe – dziecko:

●

doskonali samodzielne kreatywne myślenie;

●

poszerza wiedzę na temat świata;

●

uczy się szanować zdanie innych;

●

rozwija własną wyobraźnię i umiejętności manualne;

●

uczy się/rozumie pojęcia: sprawiedliwość, niesprawiedliwość, równość, bogactwo, bieda,

nieposłuszeństwo, prawo, praca.

■

Metody:

•

aktywizująca

•

podająca

•

opisowa

•

dociekająca.

■

Formy pracy:

•

indywidualna

•

grupowa

•

zbiorowa.

■

Środki dydaktyczne:

farba plakatowa – czarna; pędzelki; kolorowe zestawy kredek i fla-

mastrów; zestaw kolorowych kred – zielona i czerwona; duże kartki papieru; duży brystol

z napisem „sprawiedliwość”; taśma do przyklejenia brystolu.

■

Przebieg:

●

Ulubiony kolor.

Rozsyp na podłodze kolorowe kredki i flamastry lub karteczki. Poproś,

by każde dziecko wybrało kredkę/karteczkę w swoim ulubionym kolorze i uzasadniło

swoją decyzję (z czym im się ten kolor kojarzy, co im przypomina).

● Najpiękniejsze miejsce na świecie

.

Ustaw sześć stanowisk pracy. Na stanowiskach

połóż odpowiednio: czarną farbę plakatową (dwa stanowiska), zieloną i czerwoną kre-

dę (dwa stanowiska), pełen zestaw kredek świecowych (dwa stanowiska), kartki bry-

Najpiękniejsze

Joanna Lewicka

W jaki sposób przejść od prostej zabawy

rysunkiem do rozważań o sprawiedliwości?

Podpowiadamy, jak przy kreatywnym

wykorzystaniu materiałów dydaktycznych

dzieci mogą poznać różne sposoby

wyrażania własnych opinii.

miejsce na świecie

45

nr 1.148

styczeń 2014

edukacja wieloobszarowa

R E K L A M A

stolu na każdym stanowisku (tak, by każde dziecko miało swoją kartkę). Podziel dzieci na

sześć grup za pomocą losowania kolorowych karteczek. Dzieci szukają osób mających

karteczkę w tym samym kolorze, by stworzyć grupę. Kiedy grupa jest kompletna, wszy-

scy szybko biegną do wybranego przez siebie stanowiska i siadają razem przy stanowisku

pracy. Praca w grupach zaczyna się, gdy wszystkie grupy zajmą miejsca przy odpowied-

nich stanowiskach. Poproś dzieci, aby namalowały najpiękniejsze według nich miejsce na

świecie za pomocą dostępnych na ich stanowisku środków malarskich. Mają na to 10 minut.

● Na czym polega sprawiedliwość?

Po skończonym zadaniu podziękuj dzieciom oraz rozłóż

na podłodze ich prace tak, by wszyscy widzieli obrazki swoje i innych. Zachęć uczestników

zabawy do komentarzy. Dzieci same powinny zauważyć, że jakość ich prac jest związana

z liczbą dostępnych materiałów. Może zaczną „buntować się”, że inni mieli lepiej itd. Warto

to wykorzystać do zainicjowania dyskusji. Jeśli dyskusja nie rozpocznie się samoistnie, mo-

żesz spróbować ją zainicjować przy pomocy pytań:

•

Na czym polega sprawiedliwość?

•

Czy

„po równo” znaczy sprawiedliwie?

•

Jak być sprawiedliwym?

•

Co zrobić, żeby być sprawiedli-

wym?

•

Od kogo zależy ustanowienie sprawiedliwego porządku?

•

Co jest niesprawiedliwością

/niesprawiedliwe?

•

Czy ludzie pragną sprawiedliwości? Dlaczego?

•

Kiedy postępujemy

sprawiedliwie?

●

Przykładowe zwroty zachęcające do wspólnego myślenia:

•

Kiedy poprosiłam was o wykonanie zadania, zauważyłam, że niektórzy z was byli bardzo

zdziwieni tym, jak to zrobić.

•

Bardzo ładnie namalowałaś/łeś obrazek przy użyciu czarnej farby. Opowiedz, proszę, dla-

czego było trudno namalować najpiękniejsze miejsce na świecie czarnymi

farbami.

•

Na czym polega wyrównywanie szans? Czy wykorzystanie przez dzieci tych samych ma-

teriałów plastycznych to wyrównanie szans? A co z artystami, którzy preferują ołówek/

węgiel i wykonują czarno-białe prace?

•

A co według ciebie znaczy sprawiedliwie?

■

Podsumowanie.

Usiądź z dziećmi w kręgu z kartką papieru. Wyjmij duży brystol z napisem:

„Co to znaczy SPRAWIEDLIWIE?”. Możesz „spisać” wypowiedzi dzieci za pomocą symbolicz-

nych piktogramów. Naklej brystol na ścianie. Podsumuj pomysły dzieci, odwołując się do ich

wypowiedzi. Podziękuj za wspólne zajęcia.

▪

Joanna Lewicka – nauczycielka, katechetka i mama. Absolwentka

Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytetu War-

szawskiego. Obecnie pracuje w Katolickim Przedszkolu Językowym

„Dzieciątka Jezus”. Uczestniczy w projekcie Instytutu Globalnej Odpo-

wiedzialności i prowadzi zajęcia z dociekań filozoficznych.

Scenariusz opracowano w ramach międzynarodowego projektu edukacji globalnej „Zrozum świat – przedszkola” (World from Our Doorstep). Projekt

finansowany przez Komisję Europejską jest realizowany w Polsce przez Instytut Globalnej Odpowiedzialności. Poprzez projekt „Zrozum świat –

przedszkola”chcemy wspierać dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w poznawaniu siebie i świata. Uczymy, by rozumiały, że są częścią

czegoś większego niż ich własna rodzina czy grupa rówieśnicza oraz by czuły, że to od nich zależy, jak nasz świat będzie wyglądał w przyszłości.

Zależy nam na tym, by od najmłodszych lat dzieci budowały poczucie własnej wartości, tak istotne dla postaw tolerancji i otwartości w późniejszym

życiu, interesowały się innymi kulturami, były świadome wpływu, jaki mamy na środowisko naturalne i znały losy ludzi w różnych zakątkach globu.

Instytut Globalnej Odpowiedzialności (IGO) to organizacja pozarządowa od lat zajmująca się szerzeniem rzetelnej wiedzy na temat krajów Global-

nego Południa oraz mechanizmów przyczyniających się do powstawania nierówności i ubóstwa na świecie. IGO pracuje z wykorzystaniem metod

dociekań filozoficznych dla dzieci, wspólnego myślenia oraz pedagogiką przeżyć. IGO działa od siedmiu lat, prowadząc projekty edukacji globalnej.

Współpracujemy z wydziałami pedagogicznymi UW, Uniwersytetu Dolnośląskiego, ORE oraz organizacjami pozarządowymi w krajach globalnego

Południa. Realizujemy projekty finansowane z MSZ, MEN i Komisji Europejskiej. Więcej informacji o projekcie na stronie www.igo.org.pl/przedszkola