1
LAMINATY
2
LAMINOWANIE
•
àF]HQLH]HVRESRZLHU]FKQLFRQDMPQLHM
GZyFKWZRU]\ZSáDVNLFK]DSRPRFNOHMX
OXEZZ\QLNXG]LDáDQLDFLHSáD
KASZEROWANIE
3
FOLIA ALUMINIOWA
•
QLVNDPDVDSU]\GX*HMSRZLHU]FKQLUR]ZLQLFLD]NJ
•
GX*DSODVW\F]QRü
•
SU]\JUXERFL!PQLHSU]HSXV]F]DOQRüGOD
– wody
– pary wodnej
– olejów
–
WáXV]F]yZ
– powietrza
– aromatów
4
FOLIA ALUMINIOWA
•
QLHSU]HSXV]F]DOQRüZLDWáD
•
RGELFLHSURPLHQLZLHWOQ\FKLFLHSOQ\FK
• dobre przewodnictwo termiczne
•
RGSRUQRüQDNRUR]M
•
VWHU\OQRü
•
RGSRUQRüQDUR]SXV]F]DOQLNLRUJDQLF]QH
5
FOLIA ALUMINIOWA
•
QLH]PLHQQRüNV]WDáWXZWHPSHUDWXU]H
od -30
0
C do 100
0
C
•
PDáDRGSRUQRüQD
– przedarcie
– przebicie
– przepuklenie
•
EDUG]RPDáDV]W\ZQRü
6
PAPIERY DO LAMINOWANIA
• gramatura od 16 g/m
2
do grubych tektur
•
Z\WU]\PDáHRPDáHMUR]FLJOLZRFL
•
FRQDMPQLHMMHGQRVWURQQLHJáDGNLH
–
JG\]DV]RUVWNLHWR]X*\FLHNOHMXMHZLNV]H
–
JG\]DJáDGNLHWRNOHMQLH]DNRWZLF]DVL
•
]RGSRZLHGQLZLOJRWQRFL
•
]QLVNFKáRQQRFL
2
7
PAPIERY DO LAMINOWANIA
=)2/,$/80,1,2:
• czyste chemicznie
•
Z\VWSRZDQLHNRUR]MLDOXPLQLXP
– pH < 5
–
]DZDUWRüFKORUNyZLVLDUF]DQyZ
–
ZLOJRWQRüSDSLHUX!
8
METODY LAMINOWANIA
(KASZEROWANIA)
•
]DSRPRFNOHMyZVWRSLRQ\FK
• „na mokro”
• „na sucho”
•
]DSRPRFFLHSáD
9
LAMINOWANIE KLEJAMI
TOPLIWYMI
walec
FKáRG]F\
nawijak
papier
QDNáDGDQLH
i dozowanie masy
folia Al
laminator
10
KLEJE DO LAMINOWANIA
w stanie stopionym
• masy topliwe
– parafina
– woski
– hotmelty
• polietylen
11
MASY TOPLIWE
• parafina
(od C
18
H
38
do C
32
H
66
)
– temperatura topnienia – 41 ÷ 72
0
C
–
Z\WU]\PDáRüVSRLQ\– do 2 cN/cm
– nieodporna na
GHODPLQDFM
12
HOTMELTY
• mieszaniny
SDUDILQ]*\ZLFDPL
i tworzywami sztucznymi
• parafiny –
UR]FLHF]DOQLNL
• tworzywa sztuczne
– polietylen
– kopolimer etylenu i octanu winylu
– poliizobutylen
•
*\ZLFH
– pochodne kalafonii
– kumaronowo-indenowe
–
ZJORZRGRURZH
3
13
HOTMELTY
– temperatura topnienia – 80 ÷100
0
C
–
OHSNRü
•
JáRZLFHZDáNRZHLURWRJUDZLXURZH-3000 mPas
w100°C,
•
JáRZLFHG\V]RZH-10000 mPas w 100°C
–
Z\WU]\PDáRüVSRLQ\– SRZ\*HMcN/cm
– spoina elastyczna
–
]PQLHMV]RQHZQLNDQLHZSRGáR*HSDSLHURZH
14
ZASADA LAMINOWANIA
MASAMI TOPLIWYMI
• stopienie masy topliwej
•
QDáR*HQLHVWRSLRQHMPDV\QDMHGQ]HZVWJ
•
GRFLQLFLHGUXJLHMZVWJL
•
RFKáRG]HQLHODPLQDWX
15
0(72'<1$.â$'$1,$
MAS TOPLIWYCH
•
ZVWJDSU]HFKRG]LSU]H]NSLHOVWRSLRQHMPDV\
•
QDZVWJQDNáDGDVLQDGPLDUVWRSLRQHMPDV\
NWyU\XVXZDVLZDáNDPLZ\*\PDMF\PLOXE
skrobakiem
•
QDZVWJQDNáDGDVLFLOHRGPLHU]RQ]D
SRPRFV]HUHJXZDOFyZLORüVWRSLRQHMPDV\
• system rotograwiurowy
16
*â2:,&$*5$:,852:$
17
ZASADA LAMINOWANIA
MASAMI TOPLIWYMI
• temperatura masy topliwej w wannie
– 8 ÷ 12
0
Z\*V]DRGWHPSHUDWXU\kroplenia masy
– 2 ÷ 6
0
Z\*V]DRGWHPSHUDWXU\PDV\QDNáDGDQHM
QDZVWJ
• w szczelinie dociskowej
–
WHPSHUDWXUDZVWJL]PDVWRSOLZ– nieco
SRZ\*HMWHPSHUDWXU\WRSQLHQLDPDV\
18
GRAMATURA SPOINY
•
]DOH*QDRG
–
OHSNRFLPDV\WRSOLZHM
–
FLQLHQLDZV]F]HOLQLHlaminatora
–
SUGNRFLZVWJL
–
FKDUDNWHUXLZ\NRF]HQLDZVWJL
4
19
EKSTRUDER
20
LAMINOWANIE POLIETYLENEM
21
LAMINOWANIE POLIETYLENEM
22
KORONATOR
23
LAMINOWANIE POLIETYLENEM
primer
24
LAMINOWANIE „NA MOKRO”
folia
nawijak
papier
WXQHOVXV]F\
nanoszenie
kleju
laminator
5
25
LAMINOWANIE „NA MOKRO”
•
GX*H]X*\FLHHQHUJLL
• niedostateczne wysuszenie spoiny
SU]\F]\QNRUR]MLDOXPLQLXP
26
KLEJE DO LAMINOWANIA
„na mokro”
• roztwory wodne
– skrobiowe
– kazeinowe
• dyspersje wodne
– polioctan winylu
– kopolimery akrylowe
•
V]NáRZRGQH
27
KLEJE DO LAMINOWANIA
„na mokro”
•
NUyWNLF]DVVFKQLFLD
•
ZáDFLZDNRQV\VWHQFMD
•
RGSRZLHGQLDOHSNRüQLH]PLHQQDSU]\]PLDQLH
SUGNRFLZDáNyZQDQRV]F\FK
• brak pienienia
• brak „nitkowania
”
28
LAMINOWANIE „NA SUCHO”
laminator
odwijak
nawijak
odwijak
nanoszenie
kleju
WXQHOVXV]F\
29
LAMINOWANIE „NA SUCHO”
odwijak
nanoszenie
kleju
laminowanie
odwijak
nawijak
30
KLEJE DO LAMINOWANIA
„na sucho”
• kleje poliizocjanianowe -
roztwory
w rozpuszczalnikach organicznych
–
MHGQRVNáDGQLNRZH
•
VLHFLXMFHSRGZSá\ZHPZRG\]SRZLHWU]DOXE]SDSLHUX
–
GZXVNáDGQLNRZH
•
VLHFLXMFHSRGZSá\ZHPNDWDOL]DWRUD
6
31
KLEJE DO LAMINOWANIA
„na sucho”
• kleje poliizocjanianowe -
bezrozpuszczalnikowe (100-procentowe)
–
MHGQRVNáDGQLNRZH
•
VLHFLXMFHSRGZSá\ZHPZRG\]SRZLHWU]DOXE]SDSLHUX
–
GZXVNáDGQLNRZH
•
VLHFLXMFHSRGZSá\ZHPNDWDOL]DWRUD
32
LAMINOWANIE „NA SUCHO”
• systemy nanoszenia kleju
– rotograwiurowy
– fleksograficzny
• laminator
•
MDNQDMZLNV]HRSDVDQLHZDáNDVWDORZHJR
•
GX*\NWVFKRG]HQLD
33
• nieprzyjemny zapach laminatu
•
QLHGRVWDWHF]QDZ\WU]\PDáRüVSRLQ\
•
VSDGHNRGSRUQRFLODPLQDWXQDSRGZ\*V]RQ
WHPSHUDWXUZlaminatorze
•
]áHZ\V\FKDQLHIDUEGUXNRZ\FK
LAMINOWANIE „NA SUCHO”
skutki pozostawienia resztek
rozpuszczalnika
34
ROZPUSZCZALNIKI ORGANICZNE
• NDS
–
QDMZ\*V]HGRSXV]F]DOQHVW*HQLHRSDUyZUR]SXV]F]DOQLND
w powietrzu
•
GROQDJUDQLFDZ\EXFKRZRFL
–
QDMPQLHMV]HVW*HQLHRSDUyZUR]SXV]F]DOQLNDZSRZLHWU]X
NWyUHPR*HVSRZRGRZDüZ\EXFKPLHV]DQLQ\SR
SU]\áR*HQLXRJQLDRWZDUWHJR
•
JyUQDJUDQLFDZ\EXFKRZRFL
–
QDMZLNV]HVW*HQLHRSDUyZUR]SXV]F]DOQLNDZSRZLHWU]X
NWyUHPR*HVSRZRGRZDüZ\EXFKPLHV]DQLQ\SR
SU]\áR*HQLXRJQLDRWZDUWHJR
35
Rozpuszczalnik
organiczny
Tempera-
tura
wrzenia,
0
C
NDS,
mg/m
3
Granica wybuchowo
ci,
% rozpuszczalnika
w powietrzu
Tempera
-tura
zap
áonu,
0
C
dolna
górna
Aceton
56
200
2,2
48
-18
Benzen
80
10
1,4
8
-11
Benzyna
ekstrakcyjna
80,7
300
1,2
6,0
-6
Etanol
78,5
1000
3,3
19
+13
Octan etylu
77
200
2,2
11,5
-4
Trójchloroetylen
TRI
87
50
nie tworzy mieszaniny
wybuchowej
+4,5