Instalacje elektryczne w mieszkaniach i budynkach
mieszkalnych
W mieszkaniach i budynkach mieszkalnych jako !rodki ochrony przed dotykiem
bezpo!rednim nale"y stosowa#:
izolowanie cz!"ci czynnych (izolacja podstawowa),
obudowy (os#ony) o stopniu ochrony co najmniej IP2X,
wy#$czniki ochronne ró%nicowopr$dowe o znamionowym ró%nicowym pr$dzie nie wi!k-
szym ni% 30 mA, szczególnie w pomieszczeniach mieszkalnych, jako uzupe#niaj$cy
"rodek ochrony przed dotykiem bezpo"rednim.
Natomiast jako !rodki ochrony przed dotykiem po!rednim nale"y stosowa#:
samoczynne wy#$czenie zasilania,
urz$dzenia o II klasie ochronno"ci.
W zwi$zku z powy"szym w mieszkaniach wymaga si%:
wykonania ca#ej instalacji elektrycznej w mieszkaniu jako trójprzewodowej (przewód
fazowy L, przewód neutralny N i przewód ochronny PE) lub instalacji pi!cioprzewodowej
(przewody fazowe L&; L2; L3; przewód neutralny N i przewód ochronny PE),
zastosowania we wszystkich pomieszczeniach gniazd wtyczkowych ze stykami
ochronnymi, do których jest przy#$czony przewód ochronny PE,
zastosowania opraw o"wietleniowych o I lub II klasie ochronno"ci i doprowadzenia
do wszystkich wypustów o"wietleniowych przewodu ochronnego PE,
wyeliminowania z mieszka' wszystkich odbiorników o klasie ochronno"ci 0,
zabezpieczenia gniazd wtyczkowych w #azience wy#$cznikami ochronnymi ró%nico-
wopr$dowymi o znamionowym ró%nicowym pr$dzie nie wi!kszym ni% 30 mA. Gniazda te
nale%y instalowa( nie bli%ej ni% 0,6 m od obrze%a wanny, brodzika lub otworu
drzwiowego kabiny natryskowej,
wykonania w #azience po#$cze' wyrównawczych dodatkowych (miejscowych).
Poniewa" pr$dy up&ywowe w mieszkaniach s$ ma&e (rz%du 2 5 mA) mo"liwe jest
zabezpieczenie ca&ej instalacji elektrycznej w mieszkaniu wy&$cznikiem ochronnym
ró"nicowopr$dowym o znamionowym ró"nicowym pr$dzie nie wi%kszym ni" 30 mA, zamiast
zabezpieczenia tylko obwodu gniazd wtyczkowych w &azience. Wy&$cznik ochronny
ró"nicowopr$dowy powinien zabezpiecza# tablic% mieszkaniow$ oraz odchodz$ce z niej
obwody gniazd wtyczkowych i o!wietlenia. Obwody te powinny by# zabezpieczone przed
zwarciami i przeci$"eniami wy&$cznikami nadpr$dowymi o charakterystyce B.
Schemat instalacji elektrycznej w mieszkaniu budynku wielorodzinnego
przedstawiony jest na rysunku nr 27.
Oznaczenia: L&; L2; L3; - przewody fazowe instalacji trójfazowej; N - przewód neutralny;
PE - przewód ochronny; W - wy#$cznik nadpr$dowy; I - wy#$cznik ochronny
ró%nicowopr$dowy; B bezpiecznik topikowy lub wy#$cznik nadpr$dowy selektywny; W.h -
licznik energii elektrycznej; O&, O2 ograniczniki przepi!(
Rys. 27. Przyk#adowy schemat instalacji elektrycznej w mieszkaniu budynku
wielorodzinnego z zastosowaniem wy#$czników nadpr$dowych w obwodach
odbiorczych, z licznikiem energii elektrycznej, z wy#$cznikiem (urz$dzeniem)
ochronnym ró%nicowopr$dowym o znamionowym ró%nicowym pr$dzie nie
wi!kszym ni% 30 mA, z ogranicznikami przepi!( oraz zabezpieczeniem
przedlicznikowym w postaci bezpiecznika topikowego lub wy#$cznika
nadpr$dowego selektywnego
Instalacje elektryczne w ca&ym budynku mieszkalnym powinny by# wykonane jako
trójprzewodowe (L; N; PE) lub pi%cioprzewodowe (L'; L2; L3; N; PE). Gniazda wtyczkowe
powinny by# ze stykami ochronnymi ( o stopniu ochrony co najmniej IP2X). Przewody
ochronne PE nale"y doprowadza# do styków ochronnych gniazd wtyczkowych
i do wszystkich wypustów o!wietleniowych.
Pomi%dzy z&$czem a szynami rozdzielnicy g&ównej budynku mo"na zainstalowa#
wy&$cznik ochronny ró"nicowopr$dowy selektywny na pr$d znamionowy wynikaj$cy z
przewidywanego obci$"enia i znamionowy ró"nicowy pr$d nie wi%kszy ni" 500 mA.
Wy&$cznik ten pe&ni wówczas funkcj% elementu samoczynnego wy&$czenia zasilania w
ochronie przed dotykiem po!rednim oraz funkcj% ochrony budynku przed po"arami
wywo&anymi pr$dami doziemnymi.
W pomieszczeniach technicznych lub gospodarczych budynku mieszkalnego, gdzie
mog$ wyst%powa# warunki zwi%kszonego zagro"enia pora"eniem pr$dem elektrycznym
(np. pomieszczenia pralni, hydroforni czy w%z&ów cieplnych) nale"y stosowa# zasady
ochrony przeciwpora"eniowej przedstawione w pkt. '0.' i '0.5.
W przypadku modernizacji wewn%trznej linii zasilaj$cej w istniej$cym budynku i
wykonania jej w uk&adzie pi%cioprzewodowym oraz konieczno!ci przy&$czenia do takiej wlz
obwodów odbiorczych, które nie zosta&y jeszcze w pe&ni zmodernizowane, proponowane jest
rozwi$zanie przedstawione na rysunku nr 28. W tym przypadku, po wykonaniu pe&nej
modernizacji obwodów odbiorczych w uk&adzie TN-S, przewód PEN oznaczony barw$
zielono-"ó&t$ stanie si% przewodem ochronnym PE, poniewa" b%d$ do niego przy&$czone
wy&$cznie przewody PE obwodów odbiorczych.
Rys. 28. Zasady przy#$czenia obwodów odbiorczych, wykonanych w uk#adzie TN-S
(po modernizacji) oraz w uk#adzie TN-C (jeszcze przed modernizacj$),
do zmodernizowanej wewn!trznej linii zasilaj$cej
Instalacje elektryczne w warunkach zwi!kszonego
zagro"enia pora"eniem pr#dem elektrycznym
W normie PN-IEC 60364 przyj!to zasad!, "e ogólne postanowienia normy dotycz#
normalnych warunków $rodowiskowych i rozwi#za% instalacji elektrycznych, natomiast
w warunkach $rodowiskowych stwarzaj#cych zwi!kszone zagro"enie wprowadza si!
odpowiednie obostrzenia i stosuje si! specjalne rozwi#zania instalacji elektrycznych.
Obostrzenia te oraz specjalne rozwi#zania instalacji elektrycznych obejmuj# arkusze normy
PN-IEC 60364 z grupy 700.
Obostrzenia te polegaj# na:
!"
zakazie umieszczania urz!dze" elektrycznych w okre#lonych miejscach (strefach),
!"
zakazie stosowania niektórych #rodków ochrony; np. barier, umieszczania poza
zasi$giem r$ki, izolowania stanowiska, nieuziemionych po%!cze" wyrównawczych
miejscowych,
!"
stosowaniu urz!dze" o odpowiednich stopniach ochrony,
!"
konieczno#ci stosowania dodatkowych (miejscowych) po%!cze" wyrównawczych,
!"
konieczno#ci obni&enia napi$cia dotykowego dopuszczalnego d%ugotrwale w okre#lonych
warunkach otoczenia do warto#ci 25 V i '2 V pr!du przemiennego oraz odpowiednio 60 V
i 30 V pr!du sta%ego,
!"
konieczno#ci stosowania urz!dze" ochronnych ró&nicowopr!dowych (wy%!czniki
ochronne ró&nicowopr!dowe, wy%!czniki wspó%pracuj!ce z przeka(nikami ró&nico-
wopr!dowymi) o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym ni& 30 mA jako
uzupe%niaj!cego #rodka ochrony przed dotykiem bezpo#rednim,
!"
kontroli stanu izolacji (doziemienia) w uk%adach sieci IT.
We wszystkich przypadkach, gdy powinna by& obni"ona warto$& napi!cia
dotykowego dopuszczalnego d'ugotrwale powinien by& równie" skrócony maksymalny
dopuszczalny czas samoczynnego wy'#czenia zasilania.
W przypadku zasilania napi!ciem nie przekraczaj#cym napi!cia dotykowego
dopuszczalnego d'ugotrwale (równoczesna ochrona przed dotykiem bezpo$rednim i
po$rednim) nale"y stosowa& obwody SELV, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach
obwody PELV.O tym, jakie $rodki ochrony i jakie rozwi#zania instalacji elektrycznych
nale"y stosowa& w miejscach i pomieszczeniach stwarzaj#cych zwi!kszone zagro"enie
informuj# normy PN-IEC 60364 z grupy 700. Miejsca i pomieszczenia te oraz stosowane w
nich $rodki ochrony i rozwi#zania instalacji elektrycznych s# nast!puj#ce:
Pomieszczenia wyposa!one w wann" lub/i basen natryskowy
W wy"ej wymienionych pomieszczeniach wyró"nia si! cztery strefy:
!"
strefa 0 jest wn$trzem wanny lub basenu natryskowego,
!"
strefa # jest ograniczona p%aszczyznami: pionow! - przebiegaj!c! wzd%u& zewn$trznej
kraw$dzi obrze&a wanny, basenu natryskowego lub w odleg%o#ci 0,60 m od prysznica
w przypadku basenu natryskowego oraz poziom! -przebiegaj!c! na wysoko#ci 2,25 m od
poziomu pod%ogi.
!"
strefa 2 jest ograniczona p%aszczyznami: pionow! - przebiegaj!c! w odleg%o#ci 0,60 m na
zewn!trz od p%aszczyzny ograniczaj!cej stref$ ' oraz poziom! przebiegaj!c!
na wysoko#ci 2,25 m od poziomu pod%ogi.
!"
strefa 3 jest ograniczona p%aszczyznami: pionow! - przebiegaj!c! w odleg%o#ci 2,40 m na
zewn!trz od p%aszczyzny ograniczaj!cej stref$ 2 oraz poziom! przebiegaj!c!
na wysoko#ci 2,25 m od poziomu pod%ogi.
Na rysunkach nr (7 i (8 przedstawiono wymiary wy"ej wymienionych stref w rzucie
poziomym i pionowym.
Rys. '7. Wymiary stref (rzut poziomy), wymagane w pomieszczeniach wyposa&onych
w wann$ lub basen natryskowy
Rys. '8. Wymiary stref (przekrój pionowy), wymagane w pomieszczeniach wyposa&onych
w wann$ lub basen natryskowy
W pomieszczeniach tych obowi#zuj# nast!puj#ce podstawowe zasady w zakresie
ochrony przeciwpora"eniowej oraz instalowania sprz!tu, osprz!tu, przewodów i odbiorników,
a mianowicie:
!"
wykonanie po%!cze" wyrównawczych dodatkowych (miejscowych), %!cz!cych wszystkie
cz$#ci przewodz!ce obce z sob! oraz z przewodami ochronnymi. Dotyczy to takich
cz$#ci przewodz!cych obcych jak: metalowe wanny, brodziki, wszelkiego rodzaju rury,
baterie, krany, grzejniki wodne, podgrzewacze wody, armatura, konstrukcje i zbrojenia
budowlane. Przyk%ad wykonania po%!cze" wyrównawczych dodatkowych (miejscowych)
w %azience przedstawiony jest na rysunku nr 9. W przypadku zastosowania w instalacjach
ciep%ej lub zimnej wody u&ytkowej, w miejsce rur metalowych, rur wykonanych z tworzyw
sztucznych, po%!czeniami wyrównawczymi nale&y obj!) wszelkiego rodzaju elementy
metalowe mog!ce mie) styczno#) z wod! w tych rurach, jak na przyk%ad baterie i krany.
!"
instalowanie gniazd wtyczkowych w strefie 3 lub w odleg%o#ci nie mniejszej ni& 0,60 m od
otworu drzwiowego prefabrykowanej kabiny natryskowej, przedstawionej na rysunku
nr'9.
!"
Gniazda te nale&y zabezpiecza) wy%!cznikami ochronnymi ró&nicowopr!dowymi
o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym ni& 30 mA albo zasila) indywidualnie
z transformatora separacyjnego lub napi$ciem nie przekraczaj!cym napi$cia dotykowego
dopuszczalnego d%ugotrwale,
Rys. '9. Prefabrykowana kabina natryskowa
!"
instalowanie przewodów wielo&y%owych izolowanych, w pow%oce izolacyjnej lub przewo-
dów jedno&y%owych w rurach z materia%u izolacyjnego,
!"
instalowanie puszek, rozga%$(ników i odga%$(ników oraz urz!dze" rozdzielczych
i sprz$tu %!czeniowego poza strefami 0; ' i 2,
!"
instalowanie w strefie ' jedynie elektrycznych podgrzewaczy wody, a w strefie 2 jedynie
opraw o#wietleniowych o II klasie ochronno#ci oraz elektrycznych podgrzewaczy wody,
!"
mo&liwo#) stosowania w strefie 0 napi$cia o warto#ci nie wi$kszej ni& '2 V. *ród%o
zasilania tego napi$cia powinno by) usytuowane poza t! stref!,
!"
mo&liwo#) zamontowania w pod%odze grzejników pod warunkiem pokrycia ich metalow!
siatk! lub blach!, obj$t! po%!czeniami wyrównawczymi dodatkowymi (miejscowymi),
!"
sprz$t i osprz$t powinny mie) stopie" ochrony nie mniejszy ni& IPX7 w strefie 0,
IPX5 w strefie ', IPX4 w strefie 2 (IPX5 w strefie 2 w %azienkach publicznych),
IPX' w strefie 3 (IPX5 w strefie 3 w %azienkach publicznych).
Baseny p$ywackie i inne
W wy"ej wymienionych pomieszczeniach wyró"nia si! trzy strefy:
!"
strefa 0 obejmuje wn$trza basenów, brodzików, fontann i kaskad wodnych,
!"
strefa # jest ograniczona p%aszczyznami: pionow! - przebiegaj!c! w odleg%o#ci 2 m
od kraw$dzi basenu oraz poziom! - przebiegaj!c! na wysoko#ci 2,5 m nad powierzchni!
terenu lub inn! powierzchni!, na której mog! przebywa) ludzie. Je&eli basen
wyposa&ony jest w wie&e, trampoliny, bloki startowe lub #lizgi, strefa ' obejmuje
przestrze" zawart! mi$dzy p%aszczyzn! pionow! otaczaj!c! te elementy w odleg%o#ci
',5m, a p%aszczyzn! poziom! przebiegaj!c! na wysoko#ci 2,5 m nad najwy&ej po%o&on!
powierzchni!, na której mog! przebywa) ludzie,
!"
strefa 2 jest ograniczona p%aszczyznami: pionow! - przebiegaj!c! w odleg%o#ci ',5 m na
zewn!trz od p%aszczyzny ograniczaj!cej stref$ ' oraz poziom! - przebiegaj!c!
na wysoko#ci 2,5 m nad powierzchni! terenu lub inn! powierzchni!, na której mog!
przebywa) ludzie. W przypadku fontann nie przewiduje si$ strefy 2.
Na rysunkach nr 20 i 2( przedstawiono wymiary wy"ej wymienionych stref, z
uwzgl!dnieniem $cian i sta'ych przegród oddzielaj#cych.
Rys. 20. Wymiary stref basenów p%ywackich i brodzików
Rys. 2'. Wymiary stref basenów ponad ziemi!
W pomieszczeniach tych obowi#zuj# nast!puj#ce podstawowe zasady w zakresie
ochrony przeciwpora"eniowej oraz instalowania sprz!tu, osprz!tu, przewodów i odbiorników,
a mianowicie:
!"
wykonanie po%!cze" wyrównawczych dodatkowych (miejscowych), %!cz!cych wszystkie
cz$#ci przewodz!ce obce z sob! oraz z przewodami ochronnymi. Dotyczy to takich
cz$#ci przewodz!cych obcych jak: metalowe konstrukcje basenów, brodzików i fontann
oraz wszelkiego rodzaju rury, baterie, krany, grzejniki wodne, podgrzewacze wody,
armatura, konstrukcje i zbrojenia budowlane,
!"
zastosowanie #rodków ochrony dla poszczególnych stref basenów p%ywackich i fontann
wed%ug zestawienia podanego w tablicy nr '0,
!"
dobór i monta& wyposa&enia elektrycznego w poszczególnych strefach basenów
p%ywackich i fontann wed%ug zestawienia podanego w tablicy nr ''.
Tablica '0. +rodki ochrony dla poszczególnych stref basenów p%ywackich i fontann
$rodki ochronne
Zasilanie
napi!ciem
nie
przekraczaj#cym
napi!cia
dotykowego
dopuszczalnego
d'ugotrwale o warto$ci:
Strefy
dla
pr#du
przemiennego
dla
pr#du sta'ego
Separacja
elektryczna.
Liczba
zasilanych
urz#dze%
z
obwodu
separowanego
Samoczynne
wy%!czenie zasi-
lania za pomoc!
wy%!cznika
ochronnego ró&-
nicowopr!do-
wego o znamio-
nowym ró&nico-
wym pr!dzie I n
Wymagania
wed'ug
nast!puj#cych
punktów PN-IEC
60364-7-702
Stopie% ochrony
wed'ug PN-IEC
60364-7-702
punkt 702.5(2.2
A
(2 V
30 V
Nie dotyczy
Nie dotyczy
702.47(.3.(
B
50
V
((2 V dla opraw
o$wietleniowych)
(20
V
(30 V dla opraw
o$wietleniowych)
(
I n 30 mA
702.47(.3.2
C
50 V
(20 V
'
I n 30 mA
702.47(.3.(
IPX8
A
(2 V
30 V
Nie dotyczy
702.47(.3.(
B
50 V
(20 V
(
I n 30 mA
702.47(.3.2
E
25 V
60 V
(
I n 30 mA
702.53
IPX5/4
A
50 V
(20 V
(
I n 30 mA
702.47(.3.3
B
Nie obowi#zuje Nie obowi#zuje Nie obowi#zuje Nie obowi#zuje
702.32
D
50 V
(20 V
(
I n 30 mA
702.53
IPX2/4/5
A - ogólnie
B- tylko fontanny
C - obwody zasilaj#ce urz#dzenia do stosowania wewn#trz basenów, gdy ludzie przebywaj# poza stref# 0
D - gniazda i '#czniki
E - gniazda i '#czniki dla ma'ych basenów p'ywackich
)ród'a napi!cia zasilaj#cego zainstalowane poza strefami 0; ( i 2.
Tablica ''. Dobór i monta& wyposa&enia elektrycznego w poszczególnych strefach basenów
p%ywackich i fontann
Wyszczególnienie
Dopuszczalne
wyposa"enie
w
strefie 0
Dopuszczalne
wyposa"enie w
strefie (
Dopuszczalne
wyposa"enie w
strefie 2
Wymagania wed'ug
nast!puj#cych
punktów
PN-IEC
60364-7-702
Uwagi
Instalacje
elektryczne
Instalacji nie nale"y wykonywa& w dost!pnych
metalowych os'onach. Niedost!pne metalowe os'ony
instalacji powinny by& przy'#czone do dodatkowego
po'#czenia wyrównawczego. Zaleca si!, aby przewody
by'y
u'o"one
w rurach z materia'u izolacyjnego.
702.522
Puszki '#czeniowe
Nie
Nie
Wyj#tek
sta-
nowi# obwody
wymienione
w uwagach
Tak
702.522.24
Dopuszcza si! monta"
puszek w strefie ( dla
obwodów
zasilanych
napi!ciem nie przekra-
czaj#cym napi!cia do-
tykowego dopuszczalnego
d'ugotrwale
Urz#dzenia
z wyj#tkiem gniazd
i '#czników
Nie
Nie
Tak
702.53
Gniazda i '#czniki
Nie
Tak
Patrz uwagi
Tak
Patrz uwagi
702.53
Szczególne
$rodki
ochrony w strefie 2. Dla
ma'ych basenów p'y-
wackich w strefie ( -
co najmniej (,25 m od
strefy 0 i co najmniej
0,3 m nad pod'og#
Inne urz#dzenia:
przewidzian
e
do
stosowania w
basenach
p%ywackich
Tak
Tak
Tak
702.55.(
Szczególne $rodki
elementy
grzewcze
umieszczone w
pod%odze
Nie zwi#zane
Tak
Tak
702.55.(
Zasilane napi!ciem nie
przekraczaj#cym napi!cia
dotykowego
do-
puszczalnego d'ugotrwale
lub obudowane uziemion#
siatk# metalow# albo
metalow#
os'on#
przy'#czon#
do
dodatkowego po'#czenia
wyrównawczego
o#wietlenie
podwodne
Tak
Nie dotyczy
Nie dotyczy
702.55.2
Szczególne wymagania
dla fontann Tak
Tak
Nie okre$la si! 702.55.3
Szczególne wymagania w
strefach 0 i (
sta%e
wyposa&enie
zainstalowane
w strefie '
Nie dotyczy
Tak
Nie dotyczy
702.55.4
Szczególne wymagania w
przypadku
opraw
o$wietleniowych.
Patrz poni"ej
o#wietlenie
zainstalowane
w strefie '
Nie dotyczy
Tak
Patrz uwagi
Nie dotyczy
702.55.4
Szczególne wymagania
Tereny budowy i rozbiórki
Zagospodarowanie elektroenergetyczne terenu budowy i rozbiórki, zapewniaj#ce sku-
teczn# ochron! przeciwpora"eniow# wymaga aby:
!"
napi$cie dotykowe dopuszczalne d%ugotrwale by%o ograniczone do warto#ci 25 V pr!du
przemiennego lub 60 V pr!du sta%ego,
!"
gniazda wtyczkowe by%y zabezpieczone wy%!cznikami ochronnymi ró&nicowopr!dowymi
o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym ni& 30 mA (jeden wy%!cznik powinien
zabezpiecza) nie wi$cej ni& 6 gniazd wtyczkowych) albo zasilane indywidualnie
z transformatora separacyjnego lub napi$ciem nie przekraczaj!cym napi$cia dotykowego
dopuszczalnego d%ugotrwale,
!"
do zasilania terenów budowy i rozbiórki by% stosowany uk%ad sieci TN-S lub TT,
!"
sprz$t i osprz$t instalacyjny by% o stopniu ochrony co najmniej IP44, a urz!dzenia roz-
dzielcze o stopniu ochrony co najmniej IP43,
!"
preferowane by%o stosowanie na terenach budowy i rozbiórki odbiorników, narz$dzi oraz
urz!dze" o II klasie ochronno#ci,
!"
ca%a instalacja i urz!dzenia elektryczne na terenie budowy i rozbiórki by%y zabezpieczone
wy%!cznikiem ochronnym ró&nicowopr!dowym selektywnym o znamionowym ró&nicowym
pr!dzie nie wi$kszym ni& 500 mA dla zapewnienia selektywnej wspó%pracy urz!dze"
zabezpieczaj!cych tak, jak to przedstawiono na rysunkach nr 22; 23 i 24.
Rys. 22
Schemat elektryczny rozdzielnicy dla terenu budowy i rozbiórki.
Zasilanie ze stacji transformatorowej w uk%adzie TN-C-S
Rys. 23
Schemat elektryczny rozdzielnicy dla terenu budowy i rozbiórki.
Zasilanie ze stacji transformatorowej w uk%adzie TN-S
Rys. 24
Schemat elektryczny rozdzielnicy dla terenu budowy i rozbiórki.
Zasilanie z sieci elektroenergetycznej niskiego napi$cia w uk%adzie TN-C / TT
Maj#c na uwadze wy"ej wymienione zasady, nale"y w zasilaniu i rozdziale energii
elektrycznej na terenie budowy i rozbiórki wyodr!bni& cztery strefy, jak to zosta'o
przedstawione poni"ej oraz pokazane na rysunku nr 25.
Oznaczenia: Urz!dzenia zasilaj!ce - stacje transformatorowe, zespo%y pr!dotwórcze,
przy%!cza, tablice zasilaj!ce; S - wy%!cznik ochronny ró&nicowopr!dowy
selektywny; RB - rozdzielnica budowlana; RD - rozdzielnica d(wigowa;
PP - przystawka pomiarowa
Rys. 25. Przyk%ad zagospodarowania elektroenergetycznego terenu budowy i rozbiórki
z podzia%em na strefy ochronne
Strefa I
Jest to strefa zasilania terenu budowy i rozbiórki energi# elektryczn# o napi!ciu do (
kV pr#du przemiennego wraz z urz#dzeniami rozdzielczymi, pomiarowymi,
zabezpieczaj#cymi i ochronnymi ca'ego terenu budowy i rozbiórki (zasilacz centralny).
Energia elektryczna do urz#dze% rozdzielczych nn mo"e by& dostarczana z:
!"
sieci elektroenergetycznej nn napowietrznej lub kablowej,
!"
stacji transformatorowej, której integraln! cz$#ci! s! urz!dzenia rozdzielcze nn,
!"
zespo%u pr!dotwórczego.
Strefa I powinna by& wydzielona i w przypadku zasilania lini# napowietrzn#,
zw'aszcza powy"ej ( kV, usytuowana na granicy terenu budowy i rozbiórki. Ogrodzenie
strefy I powinno ogranicza& dost!p osobom nieupowa"nionym, a wysoko$& ogrodzenia
powinna wynosi& co najmniej 2 m i wyró"nia& si! oznakowaniem odpowiednimi tablicami
ostrzegawczymi. Ochron! przed dotykiem bezpo$rednim powinna zapewni& izolacja
podstawowa i obudowy o stopniu ochrony co najmniej IP43.
Ochron! przed dotykiem po$rednim powinno zapewnia& samoczynne wy'#czenie
zasilania. Dla napi!cia 230/400 V samoczynne wy'#czenie zasilania powinno nast!powa& w
czasie krótszym ni" 0,2 s, wynikaj#cym z ograniczenia dla terenu budowy i rozbiórki napi!cia
dotykowego dopuszczalnego d'ugotrwale do warto$ci 25 V pr#du przemiennego i 60 V pr#du
sta'ego.
Celowe jest zabezpieczenie terenu budowy i rozbiórki wy'#cznikiem ochronnym
ró"nicowopr#dowym selektywnym o znamionowym ró"nicowym pr#dzie nie wi!kszym ni"
500 mA, zainstalowanym w linii zasilaj#cej urz#dzenia rozdzielcze nn. Wy'#cznik ten
zapewnia prawid'ow# ochron! przed dotykiem po$rednim nie tylko dla urz#dze%
rozdzielczych nn, ale równie" linii zasilaj#cych strefy II, obudów rozdzielnic strefy III i jest
rezerwowym urz#dzeniem ochronnym dla strefy IV.
Strefa II
Strefa ta obejmuje linie zasilaj#ce napowietrzne, kablowe lub przewody oponowe.
Ochron! przed dotykiem bezpo$rednim (podstawow#) w strefie II stanowi izolacja
przewodów i kabli, a przed dotykiem po$rednim (dodatkow#) wy'#cznik ochronny
ró"nicowopr#dowy selektywny zainstalowany w strefie I.
Linie powinny by& prowadzone mo"liwie najkrótszymi trasami, najlepiej bez
skrzy"owa% z drogami transportowymi. Linie zasilaj#ce powinny by& zabezpieczone przed
skutkami zwar& i przeci#"e% za pomoc# urz#dze% zabezpieczaj#cych. Zaleca si! prowadzenie
linii zasilaj#cych przewodami izolowanymi, przewodami oponowymi lub kablami
podwieszonymi na s'upach.
Strefa III
Strefa ta obejmuje rozdzielnice budowlane, d*wigowe i przystawki pomiarowe.
Ochron! przed dotykiem bezpo$rednim powinna zapewnia& izolacja podstawowa i obudowy
o stopniu ochrony co najmniej IP43. Ochron! przed dotykiem po$rednim powinno zapewnia&
samoczynne wy'#czenie zasilania w czasie nie przekraczaj#cym 0,2 s dla sieci 230/400 V.
Rozdzielnice powinny by& zabezpieczone przed skutkami zwar& i przeci#"e%.
Strefa IV
Strefa ta obejmuje odbiorniki o$wietleniowe, narz!dzia r!czne (ruchome), urz#dzenia
budowlane.
Dla tej strefy do ochrony przed dotykiem po$rednim mo"na wykorzystywa&:
!"
wy%!czniki ochronne ró&nicowopr!dowe o I
n
30 mA,
!"
transformatory separacyjne,
!"
napi$cie nie przekraczaj!ce napi$cia dotykowego dopuszczalnego d%ugotrwale
o warto#ci do 25 V pr!du przemiennego lub 60 V pr!du sta%ego,
!"
zastosowanie odbiorników, narz$dzi i urz!dze" o II klasie ochronno#ci.
Przed dotykiem bezpo$rednim chroni izolacja podstawowa i obudowy o stopniu
ochrony co najmniej IP44. Uzupe'nieniem ochrony przed dotykiem bezpo$rednim s#
wy'#czniki ochronne ró"nicowopr#dowe o I n 30 mA. Schemat kompleksowego systemu
ochrony przeciwpora"eniowej na terenie budowy i rozbiórki zestawiono w tablicy nr (2.
Tablica '2. Ochrona przeciwpora&eniowa na terenie budowy i rozbiórki
Ochrona przed dotykiem:
Strefa Urz#dzenia wchodz#ce
w sk'ad strefy
Równoczesna ochrona przed
dotykiem
bezpo$rednim
i po$rednim
bezpo$rednim
po$rednim
(
2
3
4
5
Izolacja podstawowa.
Obudowy o stopniu
ochrony co najmniej
IP43.
Samoczynne
wy'#czenie
zasilania w czasie
t
0,2 s.
I
Stacje transformato-
rowe.
Zespo'y pr#dotwórcze.
Przy'#cza.
Tablice zasilaj#ce.
-
Obs'uga urz#dze% tylko przez osoby uprawnione
Izolacja
przewodów
i kabli.
Samoczynne
wy'#czenie
zasilania
w
czasie
t 0,2s (mo"na realizowa&
za pomoc# wy'#cznika
ochronnego
ró"ni-
cowopr#dowego
selek-
tywnego, zainstalowanego
w strefie I).
II
Linie
napowietrzne
wykonywane:
przewodami
izolo-
wanymi,
kablami podwiesza-
nymi,
przewodami opono-
wymi.
-
Obs'uga urz#dze% tylko przez osoby uprawnione
III
Rozdzielnice:
budowlane,
d*wigowe,
przystawki
pomia-
rowe.
-
Izolacja podstawowa.
Obudowy o stopniu
ochrony co najmniej
IP43.
Wy'#cznik ochronny ró"-
nicowopr#dowy
selek-
tywny,
zainstalowany
w strefie I.
IV
Odbiorniki
o#wietle-
niowe.
Narz!dzia r!czne.
Urz#dzenia budowlane.
Obwody o napi!ciu nie
przekraczaj#cym
napi!cia
dotykowego dopuszczalnego
d'ugotrwale o warto$ci do 25
V pr#du przemiennego lub 60
V pr#du sta'ego.
Izolacja podstawowa.
Obudowy o stopniu
ochrony co najmniej
IP44.
Uzupe'nienie
ochrony
przy u"yciu wy'#cznika
ochronnego
ró"nicowopr#dowego
o I n 30 mA.
Wy'#cznik ochronny ró"-
nicowopr#dowy
o I n 30 mA.
Transformator separa-
cyjny.
Odbiorniki,
narz!dzia
i urz#dzenia o II klasie
ochronno$ci.
Gospodarstwa rolnicze i ogrodnicze
S# to pomieszczenia rolnicze i ogrodnicze, w których przebywaj# zwierz!ta hodowlane.
Dotyczy to takich pomieszcze% jak stajnie, obory, kurniki, chlewy, szklarnie, pomieszczenia
przygotowania paszy, spichlerze, stodo'y.
W pomieszczeniach tych oraz na zewn#trz tych pomieszcze% obowi#zuj# nast!puj#ce
podstawowe zasady w zakresie wykonywanych na sta'e instalacji elektrycznych,
a mianowicie:
!"
poczynaj!c od z%!cza instalacj$ elektryczn! nale&y wykona) w uk%adzie sieci TN-S lub
w szczególnie uzasadnionych przypadkach w uk%adzie sieci TT,
!"
nale&y wykona) po%!czenia wyrównawcze dodatkowe (miejscowe), %!cz!ce wszystkie
cz$#ci przewodz!ce obce z sob! oraz z przewodami ochronnymi. Dotyczy to takich
cz$#ci przewodz!cych obcych jak: metalowe konstrukcje pomieszcze", wszelkiego
rodzaju rury, baterie, krany, przegrody, ruszty, poid%a, kana%y, koryta, grzejniki wodne,
podgrzewacze wody, armatura i zbrojenia budowlane. Zaleca si$ zainstalowanie
w pod%odze wy&ej wymienionych pomieszcze" kraty metalowej po%!czonej z przewodem
ochronnym,
!"
napi$cie dotykowe dopuszczalne d%ugotrwale nale&y ograniczy) do warto#ci 25 V pr!du
przemiennego lub 60 V pr!du sta%ego,
!"
obwody zasilaj!ce gniazda wtyczkowe nale&y zabezpiecza) wy%!cznikami ochronnymi
ró&nicowopr!dowymi o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym ni& 30 mA.
Zaleca si$ równie& zabezpieczanie pozosta%ych obwodów odbiorczych wy&ej
wymienionymi wy%!cznikami,
!"
ochron$ pomieszcze" przed po&arami, wywo%anymi pr!dami doziemnymi, nale&y
zapewni) przez zainstalowanie na pocz!tku instalacji elektrycznej wy%!czników
ochronnych ró&nicowopr!dowych o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym
ni& 500 mA. Wy%!czniki te pe%ni! wówczas w instalacji elektrycznej funkcj$ ochrony przed
dotykiem po#rednim (jako elementy samoczynnego wy%!czenia zasilania) oraz funkcj$
ochrony przed po&arami,
!"
stopie" ochrony IP urz!dze" elektrycznych nale&y dobiera) w zale&no#ci od wp%ywów
#rodowiskowych w miejscu zainstalowania urz!dzenia, jednak nie mniejszy ni& IP35,
!"
urz!dzenia przeznaczone do awaryjnego %!czenia lub zatrzymania nale&y instalowa)
w miejscach niedost$pnych dla zwierz!t, a równocze#nie %atwo dost$pnych dla obs%ugi,
nawet w warunkach utrudnionych, powsta%ych na skutek paniki w#ród zwierz!t.
Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodz%cymi
Przestrzenie ograniczone powierzchniami przewodz#cymi s# to przestrzenie, w oto-
czeniu których znajduj# si! g'ównie metalowe lub przewodz#ce cz!$ci i wewn#trz których
dotkni!cie powierzchni# cia'a otaczaj#cych elementów przewodz#cych jest prawdopodobne, a
mo"liwo$& przerwania tego dotyku jest ograniczona.
Dotyczy to takich przestrzeni jak hydrofornie, wymiennikownie ciep'a, kot'ownie,
pralnie, kana'y rewizyjne itp. W przestrzeniach tych obowi#zuj# nast!puj#ce podstawowe
zasady w zakresie ochrony przeciwpora"eniowej, a mianowicie:
!"
narz$dzia r$czne i przeno#ne urz!dzenia pomiarowe nale&y zasila) napi$ciem nie
przekraczaj!cym napi$cia dotykowego dopuszczalnego d%ugotrwale lub indywidualnie
z transformatora separacyjnego. Zaleca si$ stosowanie urz!dze" o II klasie ochronno#ci.
Je&eli stosowane jest urz!dzenie o I klasie ochronno#ci, to powinno ono mie) co najmniej
uchwyt wykonany z materia%u izolacyjnego lub pokryty materia%em izolacyjnym,
!"
lampy r$czne nale&y zasila) napi$ciem nie przekraczaj!cym napi$cia dotykowego
dopuszczalnego d%ugotrwale,
!"
urz!dzenia zainstalowane na sta%e nale&y chroni) przez zastosowanie samoczynnego
wy%!czenia zasilania, wraz z wykonaniem po%!cze" wyrównawczych dodatkowych
(miejscowych) albo zasila) indywidualnie z transformatora separacyjnego lub napi$ciem
nie przekraczaj!cym napi$cia dotykowego dopuszczalnego d%ugotrwale,
!"
(ród%a napi$cia zasilaj!cego nale&y instalowa) na zewn!trz przestrzeni ograniczonych
powierzchniami przewodz!cymi,
!"
przy stosowaniu uziemie" funkcjonalnych niektórych urz!dze" zainstalowanych
na sta%e (np. aparatów pomiarowych i sterowniczych) nale&y wykona) po%!czenia
wyrównawcze dodatkowe (miejscowe), %!cz!ce wszystkie cz$#ci przewodz!ce dost$pne i
cz$#ci przewodz!ce obce z uziemieniem funkcjonalnym.
Urz%dzenia przetwarzania danych
S# to urz#dzenia sterowane elektrycznie, samodzielne lub zestawione w uk'ady, s'u"#ce
do gromadzenia, przetwarzania i przechowywania danych. Je"eli pr#d up'ywowy tych
urz#dze% jest wi!kszy ni" (0 mA, w celu ochrony przeciwpora"eniowej urz#dzenia powinny
by& przy'#czone do instalacji elektrycznej wed'ug jednego z trzech nast!puj#cych
podstawowych rozwi#za%:
a) uk%ady ochronne (uziemiaj!ce) o wysokiej niezawodno#ci, które powinny spe%nia)
nast$puj!ce wymagania:
je&eli zastosowano niezale&ne (osobne) przewody ochronne, przekrój pojedynczego
przewodu ochronnego nie powinien by) mniejszy ni& '0 mm
2
, a w przypadku
zastosowania dwóch równoleg%ych przewodów ochronnych, ka&dy z nich powinien
mie) przekrój nie mniejszy ni& 4 mm
2
i by) przy%!czony za pomoc! oddzielnych
zacisków,
je&eli &y%a przewodu ochronnego jest prowadzona w jednym przewodzie wielo&y%o-
wym z &y%ami przewodów zasilaj!cych, suma przekrojów wszystkich &y% nie powinna
by) mniejsza ni& '0 mm
2
.
b) sta'a kontrola ci#g'o$ci po'#cze% uziemionych przewodów ochronnych oraz zastosowany
$rodek lub $rodki, które w przypadku wyst#pienia przerwy w przewodzie ochronnym,
spowoduj# samoczynne wy'#czenie zasilania urz#dzenia,
c) zastosowanie transformatora dwuuzwojeniowego celem ograniczenia drogi przep'ywu
pr#du up'ywowego i zmniejszenie do minimum mo"liwo$ci przerwy na tej drodze. Zaleca
si!, aby obwód wtórny by' po'#czony w uk'adzie sieci TN, z tym "e do zastosowa%
specjalnych mo"e by& równie" u"ywany uk'ad sieci IT.
W przypadku przy'#czania urz#dze% do przetwarzania danych do uk'adu sieci TT
i zabezpieczenia obwodu przez wy'#cznik ochronny ró"nicowopr#dowy powinna by&
spe'niona nast!puj#ca zale"no$&:
A
R
2
L
U
2
n
I
u
I
gdzie:
I
u
') ca%kowity pr!d up%ywowy,
I
n
2) znamionowy ró&nicowy pr!d wy%!cznika ochronnego ró&nicowopr!dowego,
R
A
3) ca%kowita rezystancja uziomu i przewodu ochronnego, %!cz!cego cz$#ci
przewodz!ce dost$pne z uziomem,
U
L
4) napi$cie dotykowe dopuszczalne d%ugotrwale.
Cz!$ci przewodz#ce dost!pne urz#dze% do przetwarzania danych powinny by&
przy'#czone do g'ównej szyny uziemiaj#cej. Niniejsze wymaganie powinno by& równie"
stosowane do metalowych obudów urz#dze% o II lub III klasie ochronno$ci i do obwodów
FELV, je"eli s# uziemione ze wzgl!dów funkcjonalnych.
Kempingi i pojazdy wypoczynkowe
S# to kempingowe stanowiska postojowe, przyczepy i pojazdy turystyczne, przewo*ne
domki wypoczynkowe oraz domki ruchome. Na kempingowych stanowiskach postojowych
obowi#zuj# nast!puj#ce podstawowe zasady w zakresie ochrony przeciwpora"eniowej oraz
instalowania obwodów rozdzielczych, urz#dze% zasilaj#cych, gniazd wtyczkowych i sprz!tu
'#czeniowego, a mianowicie:
!"
urz!dzenie (wyposa&one w odpowiedni! ilo#) gniazd wtyczkowych ze stykiem
ochronnym) zasilaj!ce stanowisko (stanowiska) postojowe powinno by) usytuowane
w odleg%o#ci nie wi$kszej ni& 20 m od z%!cza odbiorczego pojazdu wypoczynkowego lub
namiotu, znajduj!cego si$ na tym stanowisku,
!"
gniazda wtyczkowe ze stykiem ochronnym, o pr!dzie znamionowym nie wi$kszym
ni& '6 A (w przypadkach wi$kszego obci!&enia mo&na stosowa) gniazda o pr!dzie
powy&ej '6 A) powinny by) instalowane w urz!dzeniu zasilaj!cym stanowisko postojowe
na wysoko#ci 0,8 ',5 m nad powierzchni! ziemi i wyposa&one w indywidualne zabez-
pieczenia przed skutkami pr!du przet$&eniowego oraz zabezpieczone wy%!cznikami
ochronnymi ró&nicowopr!dowymi o znamionowym ró&nicowym pr!dzie nie wi$kszym ni&
30 mA (jeden wy%!cznik powinien zabezpiecza) nie wi$cej ni& 6 gniazd wtyczkowych),
!"
obwody rozdzielcze powinny by) u%o&one w ziemi lub prowadzone napowietrznie poza
stanowiskami postojowymi i zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi. Wy&ej
wymienione obwody nale&y wykonywa) kablami, przewodami oponowymi lub przewodami
napowietrznymi izolowanymi,
!"
sprz$t %!cz!cy urz!dzenie zasilaj!ce ze z%!czem odbiorczym pojazdu wypoczynkowego
lub namiotu powinny stanowi): przeno#na wtyczka i gniazdo wtyczkowe ze stykiem
ochronnym, po%!czone przewodem oponowym o d%ugo#ci 25 m i przekroju dla pr!dów
znamionowych nie przekraczaj!cych:
(6 A:
2,5 mm
2
,
25 A:
4 mm
2
,
32 A:
6 mm
2
,
63 A:
(6 mm
2
,
(00 A: 35 mm
2
.
W pojazdach wypoczynkowych obowi#zuj# nast!puj#ce podstawowe zasady w
zakresie ochrony przeciwpora"eniowej oraz instalowania przewodów, sprz!tu, opraw
o$wietleniowych i urz#dze% rozdzielczych, a mianowicie:
!"
ochron$ przeciwpora&eniow! przed dotykiem po#rednim nale&y realizowa) przez
zastosowanie samoczynnego wy%!czenia zasilania wraz z wykonaniem po%!cze"
wyrównawczych dodatkowych (miejscowych). Przekrój przewodu u&ytego do wy&ej
wymienionych po%!cze" nie powinien by) mniejszy ni& 4 mm
2
,
!"
przewody wielo&y%owe gi$tkie izolowane, w pow%oce izolacyjnej typu OW lub przewody
jedno&y%owe gi$tkie typu LgY-750 lub sztywne wielodrutowe typu LY nale&y instalowa)
w sposób zapewniaj!cy ich ochron$ przed uszkodzeniami mechanicznymi (prowadzenie
przewodów w rurach z materia%u izolacyjnego lub na uchwytach izolacyjnych, stosowanie
tulejek lub pier#cieni uszczelniaj!cych przy przechodzeniu przez #cianki). Przekrój &y%
przewodów nie powinien by) mniejszy ni& ',5 mm
2
. Przewody ochronne jedno&y%owe
powinny by) izolowane tak jak przewody czynne. Po%!czenia przewodów powinny
znajdowa) si$ w specjalnie do tego celu przystosowanych skrzynkach (puszkach)
chroni!cych je przed uszkodzeniem. Nie nale&y umieszcza) przewodów w pobli&u lub w
pomieszczeniu (przedziale) przeznaczonym do umiejscowienia butli gazowej,
!"
z%!cze odbiorcze pojazdu wypoczynkowego nale&y instalowa) w %atwo dost$pnym miejscu
we wn$ce zamykanej pokryw! z zewn!trz pojazdu oraz tak wysoko jak to jest mo&liwe,
ale nie wy&ej jak ',8 m nad powierzchni! ziemi,
!"
instalacj$ wn$trzow! nale&y wyposa&y) w wy%!cznik g%ówny, wy%!czaj!cy wszystkie
przewody czynne. Wy%!cznik ten nale&y instalowa) w %atwo dost$pnym miejscu, wewn!trz
pojazdu wypoczynkowego,
!"
ka&dy obwód odbiorczy powinien by) zabezpieczony przed przet$&eniem za pomoc!
indywidualnego zabezpieczenia. Je&eli jest tylko jeden obwód odbiorczy urz!dzenie
zabezpieczaj!ce mo&e s%u&y) jednocze#nie jako wy%!cznik g%ówny,
!"
zastosowany sprz$t i osprz$t instalacyjny nie powinien mie) dost$pnych cz$#ci
metalowych. W przypadku instalowania wy&ej wymienionego sprz$tu i osprz$tu
w warunkach nara&enia na dzia%anie wilgoci powinien on by) wykonany lub os%oni$ty tak,
aby jego stopie" ochrony nie by% mniejszy ni& IP55.
Pomieszczenia wyposa!one w ogrzewacze do sauny
W wy"ej wymienionych pomieszczeniach rozró"nia si! cztery strefy:
!"
strefa #, w której nale&y instalowa) tylko urz!dzenia nale&!ce do ogrzewaczy sauny,
!"
strefa 2, w której nie ma specjalnych wymaga" dotycz!cych odporno#ci cieplnej urz!dze",
!"
strefa 3, w której urz!dzenia powinny mie) wytrzyma%o#) ciepln! co najmniej '25
o
C,
a izolacja przewodów powinna mie) wytrzyma%o#) ciepln! co najmniej '70
o
C,
!"
strefa 4, w której nale&y instalowa) tylko urz!dzenia steruj!ce ogrzewaczami sauny
(termostaty i wy%!czniki termiczne) i przewody nale&!ce do tych urz!dze". Wytrzyma%o#)
cieplna powinna by) taka, jaka jest wymagana w strefie 3.
Powy"sze strefy przedstawiono na rysunku nr 26.
Oznaczenia: b - skrzynka przy'#czowa
Rys. 26
Strefy wyst$puj!ce w pomieszczeniach wyposa&onych w ogrzewacze do sauny
W pomieszczeniach tych obowi!zuj! nast$puj!ce podstawowe zasady ochrony przeciw-
pora&eniowej oraz instalowania sprz$tu, osprz$tu, przewodów i urz!dze" elektrycznych,
a mianowicie:
!"
instalowanie wy%!cznie na zewn!trz pomieszcze" aparatury nie wbudowanej w ogrzewa-
cze sauny,
!"
nie instalowanie w pomieszczeniach gniazd wtyczkowych,
!"
instalowanie przewodów wielo&y%owych izolowanych, w pow%oce izolacyjnej lub przewo-
dów jedno&y%owych w rurach z materia%u izolacyjnego,
!"
instalowane urz!dzenia elektryczne powinny mie) stopie" ochrony nie mniejszy ni& IP24,
!"
urz!dzenia elektryczne nale&y chroni) przez zastosowanie samoczynnego wy%!czenia
zasilania, wraz z wykonaniem po%!cze" wyrównawczych dodatkowych (miejscowych) albo
zasila) indywidualnie z transformatora separacyjnego lub napi$ciem nie przekraczaj!cym
napi$cia dotykowego dopuszczalnego d%ugotrwale,
!"
(ród%a napi$cia zasilaj!cego nale&y instalowa) na zewn!trz pomieszcze".
Rozwi!zania i wyposa"enie instalacji elektrycznych
W instalacjach elektrycznych nale!y stosowa":
zasad! prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych równoleg"ych
do kraw!dzi #cian i stropów,
rozwi$zania zapewniaj$ce mo%liwo#& wymiany przewodów i kabli elektrycznych
bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku.
W zwi#zku z powy!szym nale!y preferowa" uk$adanie kabli i przewodów:
w rurach i listwach instalacyjnych,
w kana"ach instalacyjnych na#ciennych i pod"ogowych,
w korytkach,
na drabinkach, wspornikach i uchwytach
Wybór okre%lonego rozwi#zania zale!y w g$ównej mierze od potrzeb u!ytkowych,
rodzaju pomieszcze& i wymaganej w nich estetyki oraz zastosowanej konstrukcji budowlanej
obiektu:
odpowiedni$ ilo#& obwodów odbiorczych (w tym gniazd i wypustów o#wietleniowych)
dostosowanych do perspektywicznego zapotrzebowania u%ytkowników na moc i energi!
elektryczn$,
zasad! doboru urz$dze' zabezpieczaj$cych przed pr$dami zwarciowymi i pr$dami
przeci$%eniowymi oraz jako elementów samoczynnego wy"$czenia zasilania w ochronie
przed dotykiem po#rednim na podstawie charakterystyk czasowo-pr$dowych tych
urz$dze', z uwzgl!dnieniem selektywno#ci (wybiórczo#ci) ich dzia"ania,
%y"y przewodów elektrycznych o przekrojach do (0mm
2
wykonane wy"$cznie z miedzi,
g"ówne pionowe ci$gi instalacji elektrycznych w budynku wielorodzinnym, zamieszkania
zbiorowego i u%yteczno#ci publicznej prowadzone poza mieszkaniami i pomieszczeniami
u%ytkowymi w wydzielonych kana"ach lub szybach instalacyjnych,
obwody instalacji elektrycznych w budynku wielorodzinnym prowadzone w obr!bie
ka%dego mieszkania lub lokalu u%ytkowego,
w instalacji elektrycznej w mieszkaniu wyodr!bnione obwody:
o#wietlenia,
gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia,
gniazd wtyczkowych w "azience (w tym gniazdo wtyczkowe do pralki automatycznej),
gniazd wtyczkowych do urz$dze' odbiorczych w kuchni,
obwody do odbiorników wymagaj$cych indywidualnego zabezpieczenia
.
Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urz#dze& elektrycznych powinno zapewnia"
bezkolizyjno%" z innymi instalacjami (gazowymi, wodnymi, telekomunikacyjnymi, pioruno-
chronnymi) w zakresie odleg$o%ci i ich wzajemnego usytuowania.
Nale!y tu szczególnie zapewni" ochron' przed skutkami pr#dów indukowanych w we-
wn'trznych instalacjach przez pr#d piorunowy p$yn#cy w przewodach zewn'trznej instalacji
piorunochronnej.
Pr#d ten mo!e indukowa" w przewodz#cych p'tlach instalacji wewn'trznej, w wyniku
sprz'!e& magnetycznych, znaczne przepi'cia. Skutki dzia$ania tych pr#dów piorunowych
mo!na z$agodzi" poprzez zastosowanie po$#cze& wyrównawczych cz'%ci przewodz#cych
wewn'trznych i zewn'trznych oraz w$#czenie tam, gdzie to konieczne ograniczników
przepi'".