„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Dariusz Kierepka

Wykonywanie sprężystego odkształcania tkanek
322[12].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
lek. med. Ewa Rusiecka
lek. med. Konrad Szymczyk


Opracowanie redakcyjne:
mgr Dariusz Kierepka



Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[12].Z1.01
„Wykonywanie sprężystego odkształcania tkanek”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik masażysta.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

4

3. Cele kształcenia

5

4. Przykładowe scenariusze zajęć

6

5. Ćwiczenia

10

5.1. Zasady wykonywania masażu klasycznego

10

5. 1. 1. Ćwiczenia

10

5.2. Przygotowanie pacjenta/klienta do zabiegu

13

5. 2. 1. Ćwiczenia

13

5.3. Wpływ masażu klasycznego na poszczególne tkanki, narządy i układy

15

5. 3. 1. Ćwiczenia

15

5.4. Techniki masażu klasycznego

17

5. 4. 1. Ćwiczenia

17

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

18

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik masażysta.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ćwiczenie praktyczne,

−

metoda projektu,

−

metoda przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do
nich adresowanego.

Schemat układu jednostek modułowych

322[12].Z1.01

Wykonywanie sprężystego

odkształcania tkanek

322[12].Z1.02

Wykonywanie masażu

poszczególnych części ciała

322[12].Z1.03

Korzystanie z programów

komputerowych wspomagających

prace masażysty

322[12].Z1

Masaż klasyczny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się atlasem anatomii,

−

charakteryzować budowę i funkcje układów i narządów organizmu człowieka,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu anatomii i patologii,

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania masażu,

–

zanalizować przebieg i objawy zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu,

–

udzielać wsparcia emocjonalnego pacjentowi w sytuacji trudnej,

–

rozwiązywać i utrzymywać kontakt z pacjentem,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

określić lecznicze działanie masażu klasycznego na poszczególne narządy i układy,

–

nawiązać kontakt z pacjentem oraz przygotować go do współpracy podczas wykonywania
zabiegu,

–

przeprowadzić z pacjentem wywiad przed wykonaniem masażu,

–

uwzględnić wskazania i przeciwwskazania do wykonania masażu,

–

przygotować dokumentację zabiegu,

–

dobrać ułożenie pacjenta do masażu,

–

zastosować przybory ułatwiające ułożenie pacjenta w prawidłowej pozycji,

–

dobrać środek poślizgowy do wykonywanego zabiegu,

–

wykonać masaż zgodnie z obowiązującymi zasadami,

–

zastosować techniki masażu w odpowiedniej kolejności,

–

ułożyć dłonie w czasie masażu w zależności od stosowanej techniki i opracowywanej
części ciała,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik głaskania,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik rozcierania,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik ugniatania,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik oklepywania,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik wibracji,

–

wykonać masaż z zastosowaniem różnych technik wstrząsania,

–

sprawdzić reakcję organizmu pacjenta na zastosowany masaż,

–

wykonać gimnastykę bierną masowanej części ciała,

–

przygotować zestaw ćwiczeń do wykonania przez pacjenta po masażu,

–

zapewnić pacjentowi/klientowi bezpieczeństwo w czasie wykonywania zabiegu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Technik masażu 322[12]

Moduł:

Masaż klasyczny 322[12].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

sprężystego

odkształcania

tkanek

322[12].Z1.01

Temat: Techniki masażu klasycznego.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności stosowania technik masażu klasycznego.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dostosować stanowisko pracy do wykonania zabiegu masażu klasycznego,

−

określić techniki potrzebne do wykonania masażu klasycznego,

−

ułożyć pacjenta w prawidłowej pozycji ułożeniowej, zapewniającej pełne rozluźnienie

i zrelaksowanie,

−

pouczyć pacjenta na temat wykonywanego zabiegu,

−

zastosować płynnie i w prawidłowy sposób chwyty z poszczególnych technik masażu,

−

wykonać w odpowiednim tempie oraz z odpowiednią siłą techniki klasyczne,

−

wykonywać techniki w odpowiedniej kolejności zgodnie z wskazaniami,

−

określić wskazania i przeciwwskazania do stosowania poszczególnych technik.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponad zawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu,

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach 2 osobowych.

Czas:

6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

opisy technik potrzebnych do wykonania masażu klasycznego,

−

stanowiska do wykonania masażu klasycznego,

−

pytania prowadzące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego.
4. Podział uczniów na grupy.

Praca metodą tekstu przewodniego

Informacje wstępne

Pytania prowadzące:

1. Jakie techniki stosujemy w masażu klasycznym?
2. W jakim ułożeniu ma być pacjent w trakcie zabiegu?
3. Jakie zadanie mają poszczególne techniki masażu klasycznego?
4. Jaka jest kolejność wykonywania poszczególnych technik masażu?
5. Jakie są zasady stosowania masażu klasycznego?
6. Od czego zależy siła wykonywanych technik masażu klasycznego?
7. Jakie są przeciwwskazania do wykonywania poszczególnych technik?
8. Jaka jest liczba powtórzeń chwytu lub przez jaki czas wykonujemy dany chwyt?

Planowanie

Uczniowie określają:

1. W jaki sposób przygotować stanowisko do wykonania masażu klasycznego?
2. Jak należy ułożyć pacjenta by wykonać masaż danej części ciała?
3. Jakie pytania należy zadać pacjentowi w ramach wywiadu przed przystąpieniem do

wykonania masażu klasycznego?

Ustalenia
1. Uczniowie wykonując poszczególne chwyty z technik masażu klasycznego na sobie mogą

odbierać bodźce jakim podlega pacjent.

2. Uczniowie dostosowują stanowiska pracy, czyli stoły do masażu do własnych potrzeb

(wysokość stołu do masażu).

3. Uczniowie określają wpływ technik na tkanki.
4. Uczniowie nabywają umiejętność rozplanowania zabiegu w odpowiednim czasie.
5. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność ustaleń.

Wykonanie
1. Uczniowie po odpowiednim przygotowaniu metodycznym rozpoczynają prace w parach.
2. Uczniowie wykonują poszczególne chwyty zgodnie ze schematem.
3. Uczniowie zwracają uwagę na różnice w wykonaniu poszczególnych chwytów.

Sprawdzanie umiejętności
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonywanych technik i chwytów.
2. Po zakończonym zabiegu uczniowie otrzymują informacje od nauczyciela o poprawności

lub też o popełnianych błędach w trakcie wykonywania i otrzymują ewentualną korektę.

3. Uczniowie sprawdzają poprawność wykonywanego chwytu obserwując jak nauczyciel

wykonuje chwyty masażu klasycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które elementy w czasie wykonywania zabiegu

sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zajęcia, wskazać, jakie
umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Technik masażu 322[12]
Moduł:

Masaż klasyczny 322[12].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie

sprężystego

odkształcania

tkanek

322[12].Z1.01

Temat: Przygotowanie pacjenta/klienta do wykonania zabiegu.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności zastosowania pozycji ułożeniowch stosowanych

w masażu.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dostosować stanowisko pracy do wykonania zabiegu masażu klasycznego,

−

ułożyć pacjenta w prawidłowej pozycji ułożeniowej, zapewniającej pełne rozluźnienie
i zrelaksowanie,

−

zastosować odpowiednią do masażu danej części ciała pozycję ułożeniową,

−

zastosować odpowiednią pozycję ułożeniową do masażu w jednostkach chorobowych,

−

pouczyć pacjenta na temat wykonywanego zabiegu,

−

znać wskazania i przeciwwskazania do stosowania poszczególnych technik.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

pokaz,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach dwu osobowych

Czas:

3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do wykonania masażu klasycznego,

−

film dydaktyczny.

Przebieg zajęć:
1. Określenie tematu zajęć.
2. Prezentacja pomocy w postaci: wałków, półwałków, klinów, poduszek i innych kształtek

pomocnych w prawidłowym ułożeniu pacjenta.

3. Pokaz wykorzystania funkcji stołu do uzyskania pozycji złożeniowych.
4. Prezentacja filmu dydaktycznego.
5. Pokaz prawidłowych pozycji złożeniowych.
6. Podział na grupy dwu osobowe:

−

uczniowie układają pacjenta w prawidłowej pozycji,

−

dyskusja na temat prawidłowego wykorzystania przyborów,

−

samodzielne próby modyfikacji pozycji ułożenia pacjenta,

7. Praca w grupach z korekcją błędów przez nauczyciela.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta ewaluacyjna dotycząca realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady wykonywania masażu klasycznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z podanej listy schorzeń wybierz te, które są wskazaniami do masażu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien zaproponować arkusz ćwiczeniowy, w
którym będzie znajdowała się lista schorzeń, spośród których należy wybrać te, które są
wskazaniami do masażu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie listę podanych jednostek chorobowych,
2) zakreślić w kwadracie znakiem „x” obok tych, które są wskazaniami do masażu,
3) porównać wyniki z innymi grupami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

−

kartka formatu A4, na której znajduje się lista jednostek chorobowych, wśród których są
wskazania i przeciwwskazania do masażu,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Z podanej listy schorzeń wybierz wskazania do masażu z podziałem na wskazania

w chorobach poszczególnych narządów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia. Nauczyciel powinien zaproponować arkusz do ćwiczeń,
w którym będzie znajdowała się lista schorzeń, z których należy wybrać te, które są
wskazaniami do masażu w chorobach poszczególnych narządów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie listę jednostek chorobowych,
2) wypisać na kartkach A4 wskazania do masażu z podziałem na grupy będące wskazaniami

do masażu w schorzeniach poszczególnych narządów,

3) umieścić kartki na tablicy wykorzystując magnesy,
4) porównać z innymi grupami trafność wyboru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

czyste kartki formatu A4,

−

kartka formatu A4, na której znajduje się lista jednostek chorobowych, wśród których są
wskazania do masażu,

−

przybory do pisania,

−

tablica magnetyczna,

−

magnesy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5.2. Przygotowanie pacjenta/klienta do zabiegu

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przeprowadzonej obserwacji, określ nieprawidłowości w budowie ciała

swojego kolegi/koleżanki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) obejrzeć w pozycji stojącej swojego kolegę/koleżankę,
2) zanotować występujące nieprawidłowości,
3) przedstawić swoje spostrzeżenia i porównać wyniki z innymi grupami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartka formatu A4, na której znajdują się kontury sylwetki przodem, tyłem i bokiem,

−

przybory do pisania,

−

tablica magnetyczna,

−

magnesy.

Ćwiczenie 2

Ułóż zestaw pytań jakie należy zadać pacjentowi w celu przeprowadzenia wywiadu

i wypełnienia dokumentacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) ułożyć pytania i wskazać hipotetyczne odpowiedzi,
2) wypełnić dokumentację na otrzymanych formularzach, na podstawie wcześniej

opracowanych hipotetycznych odpowiedzi,

3) porównać wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Środki dydaktyczne:

−

kartki formatu A4,

−

formularze stosowane podczas wywiadu,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.3. Wpływ masażu klasycznego na poszczególne tkanki

narządy i układy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj wpływ masażu na różne rodzaje tkanki mięśniowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie materiał w poradniku dla ucznia dotyczący wpływu masażu na tkanki,
2) podzielić mazakiem kartkę na trzy części,
3) zatytułować następująco poszczególne części kartki:

−

tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana,

−

tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana mięśnia sercowego,

−

tkanka mięśniowa gładka.

4) scharakteryzować wpływ masażu na poszczególne tkanki,
5) przymocować prace magnesami na tablicy,
6) porównać efekty prac,
7) przedstawić i omówić swoje spostrzeżenia i wyniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartka formatu A3,

−

przybory do pisania,

−

tablica magnetyczna,

−

magnesy.

Ćwiczenie 2

Określ możliwości oddziaływania masażem na poszczególne układy organizmu człowieka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypisać rodzaje oddziaływań masażu na poszczególne układy,
2) uzupełnić tabele otrzymane od nauczyciela,
3) zaprezentować ćwiczenie wykorzystując tablice magnetyczną,
4) dokonać analizy prawidłowości ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

kartki formatu A4,

−

tabele oddziaływań na różne rodzaje układów,

−

przybory do pisania,

−

tablica magnetyczna,

−

magnesy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.4. Techniki masażu klasycznego

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rozcieranie technikami kolistą i spiralną różnych okolic ciała.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób wykonania rozcierania technikami: kolistą i spiralną,
2) wykonać rozcieranie koliste na różnych okolicach,
3) wykonać rozcieranie spiralne na różnych okolicach ciała,
4) wykonać rozcieranie spiralne naprzemienne oburącz,
5) podzielić się spostrzeżeniami i odczuciami w czasie wykonywania chwytów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do masażu,

−

prześcieradła,

−

wałki, kliny,

−

model do masażu lub inny uczeń,

−

środki do dezynfekcji i mycia rąk,

−

ręczniki.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ugniatania różnymi metodami.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposoby wykonania ugniatania,
2) wykonać ugniatanie podłużne jedną ręką,
3) wykonać ugniatanie podłużne oburącz,
4) wykonać ugniatanie poprzeczne,
5) wykonać ugniatanie pionowe – (uciski),
6) wykonać ugniatanie „esowate”,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

7) wykonać ugniatanie ze skręceniem,
8) wykonać „mieszenie”,
9) podzielić się spostrzeżeniami i odczuciami w czasie wykonywania chwytów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do masażu,

−

prześcieradła,

−

wałki, kliny,

−

model do masażu lub inny uczeń,

−

środki do dezynfekcji i mycia rąk,

−

ręczniki.

Ćwiczenie 3

Wykonaj oklepywania różnymi technikami.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposoby wykonania oklepywania różnymi technikami,
2) wykonać oklepywania opuszkami palców i delikatne „miotełkowe”,
3) wykonać oklepywania „miotełkowe”, „widelcowi”, słabe „półpiąstkowe”, „łóżeczkowe”

i „szczypanie”,

4) wykonać oklepywania „karatowe”, „piątkowe” i „grzbietowo-paliczkowe”,
5) podzielić się spostrzeżeniami i odczuciami w czasie wykonywania oklepywań,
6) zaobserwować różne odczyny po poszczególnych chwytach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do masażu,

−

prześcieradła,

−

wałki, kliny,

−

model do masażu (lub inny uczeń),

−

środki do dezynfekcji i mycia rąk,

−

ręczniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie sprężystego
odkształcania tkanek”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 12, 15, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. c, 5. b, 6. d, 7. d, 8. a, 9. a, 10. b, 11. a,
12. b, 13. d, 14. a, 15. b, 16. d, 17, d, 18. a, 19. d , 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Scharakteryzować czynniki, od których
zależy czas masażu

A

P

b

2

Określić podstawowe techniki masażu

A

P

c

3

Określić czas trwania zabiegu

A

P

b

4

Wyjaśnić zależności, od czego zależy
siła masażu

B

P

c

5

Rozpoznać wskazania
i przeciwwskazania do stosowania
masażu klasycznego

B

P

b

6

Rozpoznać wskazania
i przeciwwskazania do stosowania
masażu klasycznego

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

7

Dokonać podziału na środki poślizgowe
i wspomagające

B

P

d

8

Dokonać analizy informacji
dotyczących pacjenta

C

P

a

9

Określić sposób przeprowadzenia
badania dotykiem

B

P

a

10

Określić prawidłowe pozycje
ułożeniowe

B

P

b

11

Zanalizować zależności między składem
tkanek a ich właściwościami

B

P

a

12

Określić rodzaje wpływów masażem na
tkanki

C

PP

b

13

Określić czas niedotlenienia tkanek po
którym następują zmiany nieodwracalne
w tkankach

A

P

d

14

Określić czas niedotlenienia tkanek po
którym następują zmiany nieodwracalne
tkankach

B

P

a

15

Dokonać analizy czynników które
wspomagają powrót krwi żylnej

C

PP

b

16

Zanalizować wpływ pośredni masażu na
układ oddechowy

B

P

d

17

Zanalizować wpływ pośredni masażu na
układ pokarmowy

C

PP

d

18

Rozpoznać wskazania
i przeciwwskazania do wykonywania
masażu klasycznym

A

P

a

19

Określić znaczenie poszczególnych
technik masażu

A

P

d

20

Określić prawidłowe tempo
wykonywania technik masażu
klasycznego

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań.
5. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
6. Tylko jedna jest prawidłowa.
7. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X.

8. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową.

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Czas trwania masażu nie zależy od

a) rodzaju schorzenia.
b) rodzaju zastosowanego środka poślizgowego.
c) wielkości powierzchni masowanej.
d) aktualnego stanu zdrowia pacjenta.

2. Do podstawowych technik masażu nie należy

a) rozcieranie.
b) głaskanie.
c) szczypanie.
d) ugniatanie.

3. Masaż jednej części ciała nie powinien trwać krócej niż

a) 5 minut.
b) 10 minut.
c) 15 minut.
d) 20 minut.

4. Siła z jaką wykonywany jest masaż nie zależy od

a) wykonywanego przez pacjenta.
b) stanu zdrowia pacjenta.
c) karnacji pacjenta.
d) budowy ciała.

5. Wskazaniem do masażu całościowego jest

a) występowanie tętniaków.
b) stan wyczerpania u osób bez zmian organicznych.
c) choroba nowotworowa.
d) nie wyrównana wada serca.

6. Przeciwwskazaniem do wykonania masażu częściowego jest

a) gorączka.
b) choroba zakaźna.
c) zaawansowana miażdżyca.
d) III i IV stadium choroby Burgera.

7. Do środków poślizgowych zaliczamy

a) maść kamforową.
b) spirytus salicylowy.
c) mydło.
d) oliwę z pestek winogron.

8. W wywiadzie personalnym znajdą się informacje dotyczące

a) wieku, adresu zamieszkania, imienia i nazwiska.
b) płci, rodzaju schorzenia, miejsca zamieszkania.
c) wykonywanego zawodu, płci, wieku.
d) rozpoznania, chorób współistniejących, przebiegu leczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

9. Badanie dotykiem przeprowadza się opuszkami palców

a) I, II i III.
b) II i III.
c) II, III i IV.
d) III, IV i V.

10. W masażu klasycznym stosujemy pozycje ułożeniowe

a) siedzącą, stojącą, leżącą.
b) leżenie przodem oraz leżenie tyłem i na boku.
c) pochyloną, wiszącą, stabilną.
d) stabilną, labilną, komfortową.

11. W substancji międzykomórkowej wszystkich tkanek łącznych wyróżnia się

a) włókna kolagenowe (klejorodne).
b) włókna segmentowe.
c) włókna torebkowe
d) włókna zbite.

12. Wpływ masażu pośredni – konsensualny na tkankę mięśniową ma zastosowanie w przypadku,

gdy
a) masujemy receptory odpowiadające za tą strefę ciała.
b) kończyna wymagająca masażu nie jest dostępna.
c) nie możemy wykonać masażu stawu, a możemy przed nim i nad nim.
d) masujemy strefy w okolicach kręgosłupa.

13. Zmiany nieodwracalne po ustaniu krążenia w mięśniu sercowym zachodzą po

a) 4–5 minutach.
b) 10–20 minutach.
c) 20–30 minutach.
d) 1,5–2 godzinach.

14. Zmiany nieodwracalne po ustaniu krążenia w mięśniu sercowym zachodzą po

a) 4–5 minutach.
b) 10–20 minutach.
c) 20– 30 minutach.
d) 1,5–2 godzinach.

15. Do czynników, które ułatwiają ruch krwi (w naczyniach krwionośnych) w kierunku serca,

zaliczamy

a) ciśnienie hydrostatyczne.
b) pompę mięśniową.
c) ruchy perystaltyczne jelit.
d) pozycję stojącą.

16. Wpływ pośredni masażu na układ oddechowy nie odbywa się

a) za pośrednictwem układu krążenia.
b) na drodze odruchowej.
c) na drodze hormonalnej.
d) przez masaż klatki piersiowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

17. Wpływ bezpośredni masażu na układ pokarmowy odbywa się

a) za pośrednictwem układu krążenia,
b) na drodze odruchowej,
c) na drodze hormonalnej.
d) przez masaż narządów jamy brzusznej.

18. Wskazaniem do masażu częściowego w chorobach układu krążenia nie jest

a) I i II stadium choroby Burgera.
b) III i IV stadium choroby Burgera.
c) zespół żylakowy bez owrzodzeń.
d) obniżone ciśnienie krwi.

19. Głaskanie jest podstawową techniką w leczeniu:

a) przykurczy.
b) blizn.
c) zrostów pourazowych.
d) niedowładów i porażeń będących następstwem uszkodzenia ośrodkowego układu

nerwowego.

20. Ugniatania wykonujemy w tempie

a) 22–25 ruchów/minutę.
b) 40–50 ruchów/minutę.
c) 60–100 ruchów/minutę.
d) 100–300 ruchów/minutę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................

Wykonywanie sprężystego odkształcania tkanek

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie sprężystego
odkształcania tkanek”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12 , 13, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 9, 10, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. c, 7. d, 8. d, 9. c, 10. d, 11. a,
12. a, 13. b, 14. d, 15. c, 16. a, 17. d, 18. d, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić rodzaje środków wspomagających masaż

B

P

a

2

Określić wpływ masażu na tkanki

B

P

a

3

Wyjaśnić działanie układu krążenia na wątrobę
i nerki

A

P

b

4

Wyjaśnić działanie układu krążenia i mózgu

A

P

a

5

Wyjaśnić sposób regulacji krążenia

B

P

b

6

Wyjaśnić działanie układu moczowy

B

P

c

7

Określić podział techniki rozcieraania

A

p

d

8

Określić przeciwwskazania do rozcierań

B

P

d

9

Dokonać analizy wpływu masażu na tkanki

B

P

c

10 Dobrać technikę działającą pobudzająco na mięsień

C

PP

d

11

Określić zagrożenia związane z niewłaściwym
postępowaniem w wyborze techniki do masażu

C

PP

a

12

Wskazać schorzenia, w których można zastosować
wibracje

B

PP

b

13 Określić wpływ rozcierań na tkankę mięśniowa.

B

P

b

14

Określić oddziaływanie technik wyciskania na
organizm człowieka

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

15 Określić tempo rozcierania

B

P

c

16 Określić tempo techniki głaskania

A

P

a

17 Dokonać analizy oddziaływania oklepywania

B

P

d

18 Dobrać rodzaj techniki masażu

C

PP

d

19 Określić podstawową serię zabiegów

B

P

b

20

Rozpoznać wskazania i przeciwwskazania do
wykonywania masażu

A

P

c

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań.
5. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
6. Tylko jedna jest prawidłowa.
7. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X.

8. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie

zakreślić odpowiedź prawidłową.

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie zadania

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do środków wspomagających masaż zaliczamy

a) mydło.
b) oliwkę.
c) talk.
d) spirytus salicylowy.

2. Wskutek poprawy krążenia krwi i limfy doprowadzamy do lepszego odżywienia naskórka

poprzez warstwę
a) komórek kolczystych.
b) komórek sygnetowych.
c) komórek podstawnych.
d) komórek sześciennych.

3. Czynność wątroby i nerek po przerwania krążenia ustaje po

a) 4–5 minutach.
b) 10–20 minutach.
c) 20–30 minutach.
d) 1,5–2 godzinach.

4. Przerwanie dopływu krwi do komórek kory mózgowej powoduje ich ginięcie po

a) 4–5 minutach.
b) 10–20 minutach.
c) 20–30 minutach.
d) 1,5–2 godzinach.

5. Według teorii mechanicznej, mówiące o wpływie masażu na układ krążenia, ważną rolę

w regulacji krążenia odgrywa

a) ciśnienie hydrostatyczne
b) pompa mięśniowa.
c) ruchy perystaltyczne jelit.
d) pozycja stojąca.

6. Wpływ bezpośredni na układ moczowy wywieramy masażem opracowując

a) grzbiet na wysokości od Th 12 do L 5.
b) grzbiet na wysokości od Th 10 do S 2.
c) grzbiet na wysokości od Th 9 do L 2.
d) grzbiet na wysokości od L 1 do L 5.

7. W technice rozcierania wyróżnia się rozcieranie

a) płaskie i obejmujące.
b) jednorącz (małe powierzchnie) i oburącz (duże powierzchnie).
c) powierzchowne (łagodne) i głębokie (energiczne).
d) spiralne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

8. Rozcierań nie wykorzystuje się przy leczeniu

a) przykurczy.
b) blizn.
c) zrostów pourazowych.
d) skazy naczyniowej.

9. W leczeniu rwy kulszowej nie wykonujemy

a) głaskań podłużnych.
b) wibracji.
c) ugniatań poprzecznych.
d) ucisków punktowych.

10. Pobudzająco na mięsień działają

a) ugniatania poprzeczne.
b) ugniatania podłużne.
c) uciski jednoczesne.
d) delikatne i powolne „mieszenie.

11. Rozluźniająco na mięsień działają

a) uciski naprzemienne.
b) ugniatania „esowate”.
c) ugniatania ze skręceniem.
d) uciski jednoczesne.

12. Wibracje są wskazane w przypadku

a) rwy kulszowej.
b) porażenia spastycznego.
c) choroby Burgera.
d) choroby Raynauda.

13. Rozciągająco na włókna mięśniowe działają

a) uciski naprzemienne.
b) ugniatanie ze skręceniem.
c) ugniatanie podłużne.
d) uciski jednoczesne.

14. Wyciskania stosuje się w masażu

a) kontrlateralnym.
b) centryfugalnym.
c) segmentarnym
d) sportowym.

15. Rozcierania wykonujemy w tempie

a) 22–25 ruchów/minutę.
b) 40–50 ruchów/minutę.
c) 60–100 ruchów/minutę.
d) 100–300 ruchów/minutę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

16. Głaskania wykonujemy w tempie

a) 22–25 ruchów/minutę.
b) 40–50 ruchów/minutę.
c) 60–100 ruchów/minutę.
d) 100–300 ruchów/minutę.

17. Oklepywania wykonujemy w tempie

a) 22–25 uderzeń/minutę.
b) 40–50 uderzeń/minutę.
c) 60–100 uderzeń/minutę.
d) 100–300 uderzeń/minutę.

18. Rodzaj używanej techniki masażu nie zależy od

a) obwodu części masowanej.
b) powierzchni masowanej części ciała.
c) siły nacisku.
d) stanu zdrowia pacjenta.

19. Podstawowa seria zabiegów to

a) 8.
b) 10.
c) 12.
d) 15.

20. Masaż powłok brzusznych i narządów wewnętrznych można wykonywać

a)

bezpośrednio po posiłku.

b)

minimum godzinę po posiłku.

c)

minimum 2 godziny po posiłku.

d)

minimum 3 godziny po posiłku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................

Wykonywanie sprężystego odkształcania tkanek

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1. Magiera L.: Klasyczny masaż leczniczy. Wyd. II. Biostyl, Kraków 2004
2. Prochowicz Z.: Podstawy Masażu Leczniczego. Wyd. IV. PZWL. Warszawa, 2000
3. Walaszek R., Kasperczyk T., Magiera. L.: Diagnostyka w kinezyterapii i masażu. Wyd. I.

Biosport, Kraków 2007

4. Zborowski A.: Masaż klasyczny. Wyd. III. A–Z, Kraków 2003
5. http://e-masaz.pl/techniki.html

Literatura metodyczna:

1. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
2. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995