66

A

by prawid≥owo dobraÊ wk≥adki
topikowe úredniego napiÍcia do
zabezpieczania urzπdzenia przed

przeciπøeniem, zwarciem lub nadmiernym
przyrostem temperatury potrzebna jest
znajomoúÊ ich danych katalogowych oraz
stwierdzenie, czy sπ one odpowiednie dla
danego urzπdzenia i sieci zasilajπcej. Ce-
lem niniejszego artyku≥u jest wyjaúnienie
uøytkownikom urzπdzeÒ elektroenerge-
tycznych niektÛrych zagadnieÒ zwiπza-
nych z eksploatacjπ i doborem wk≥adek to-
pikowych úredniego napiÍcia z wyzwala-
czem termicznym, szczegÛlnie wyrobÛw
firmy ETI Polam.

Zastosowanie

Bezpieczniki topikowe úredniego napiÍ-

cia VV Thermo stosowane sπ najczÍúciej
do zabezpieczania transformatorÛw w roz-
dzielnicach transformatorowych zasilajπ-
cych grupy odbiorcÛw, zak≥ady przemy-
s≥owe, osiedla mieszkaniowe itp. Bez-
pieczniki SN z racji swojego przeznacze-
nia ñ Charakterystyka niepe≥nozakresowa
ñ a, zabezpieczajπ transformatory w zasa-
dzie g≥Ûwnie przed zwarciami. Zabezpie-
czenie transformatorÛw od przeciπøeÒ od-
bywa siÍ po stronie niskiego napiÍcia ñ 0,4
kV najczÍúciej bezpiecznikami o charak-
terystyce gTr.

Roz≥πczniki bezpiecznikowe oraz roz-

dzielnice úredniego napiÍcia ñ szczegÛlnie
o budowie zamkniÍtej lub w izolacji sze-
úciofluorku siarki (SF6), naraøone sπ na
niedopuszczalne przyrosty temperatury,
ktÛrych ürÛd≥em moøe byÊ rÛwnieø bez-

piecznik w czasie d≥ugotrwa≥ego przeciπ-
øenia lub podwyøszona temperatura oto-
czenia roz≥πcznika lub rozdzielnicy.
Znacznie podwyøszona temperatura wypo-
saøenia wewnÍtrznego rozdzielnicy powo-
duje przyúpieszone starzenie siÍ jej mate-
ria≥Ûw izolacyjnych np. gumy, tworzyw
sztucznych, lakierÛw lub stykÛw metalo-
wych. Skraca to ich øywotnoúÊ oraz powo-
duje moøliwoúÊ wystπpienia zwarcia we-
wnÍtrznego.

Budowa

Aby uniknπÊ nadmiernego przyrostu

temperatury urzπdzeÒ wspÛ≥pracujπcych
z wk≥adkπ topikowπ SN opracowana zo-
sta≥a jej specjalna konstrukcja ñ VV Ther-
mo z wyzwalaczem termicznym sprzÍøo-
nym z wybijakiem o okreúlonej sile naci-
sku. Zadaniem wyzwalacza termicznego
jest uruchomienie wybijaka po przekrocze-
niu przez wk≥adkÍ pewnego poziomu tem-

marzec 2006

f i r m y , l u d z i e , p r o d u k t y

66

Bezpieczniki topikowe SN
VV Thermo
firmy ETI Polam

Roman Kłopock

W ofercie zabezpieczeÒ automatycznych i topikowych firmy ETI Polam znajdujπ siÍ m.in.

wk≥adki topikowe úredniego napiÍcia nowej konstrukcji o charakterystyce niepe≥nozakreso-

wej z wyzwalaczem termicznym. Ich symbolem katalogowym jest VV Thermo.

Wyzwalacz termiczny

Rys. 2. PrzekrÛj wk≥adki topikowej z wyzwalaczem termicznym

67

peratury, otwarcie roz≥πcznika, przerwanie
obwodu prπdowego i ograniczenie dalsze-
go nadmiernego wzrostu temperatury.

Wyzwalacz termiczny wk≥adki VV

Thermo wbudowany jest wewnπtrz wk≥ad-
ki w obudowÍ wybijaka. Jednπ z jego naj-
waøniejszych czÍúci jest pod≥uøna tulejka,
wykonana ze specjalnego tworzywa, ktÛre
staje siÍ plastyczne po osiπgniÍciu przez
wnÍtrze wk≥adki temperatury ok. 200

o

C.

Przejúcie tulejki w stan plastyczny po-

woduje, øe uwalnia siÍ z niej metalowy za-
czep, ktÛry podtrzymuje wybijak. Wybijak
za pomocπ sprÍøyny zostaje wypchniÍty
z odpowiedniπ si≥π na zewnπtrz wk≥adki
i powoduje uruchomienie mechanizmu
wy≥πczajπcego roz≥πcznik.

Z tej konstrukcji wynika, øe wyzwalacz

termiczny wk≥adki VV Thermo moøe za-
dzia≥aÊ nawet przy obciπøeniu wk≥adki
prπdem znamionowym In (nie powoduje
przepalenia elementu topikowego), jeúli
przekroczona zostanie dopuszczalna tem-
peratura zewnÍtrzna (korpusu) wk≥adki

ñ ok. 130

o

C. Naleøy zaznaczyÊ, øe krÛtko-

trwa≥e przeciπøenia wk≥adki nie powodujπ
zadzia≥anie wybijaka i nieprzewidzianej
przerwy w zasilaniu.

Charakterystyka

W ofercie firmy ETI Polam wystÍpujπ

dwa rodzaje wk≥adek topikowych VV
Thermo pod wzglÍdem si≥y nacisku wybi-
jaka:

ï

VV-D Thermo ñ 80 N,

ï

VV- E Thermo ñ 120 N

Wk≥adki VV Thermo majπ te same wy-

miary co wk≥adki standardowe ñ bez wy-
zwalacza termicznego VV-C i mogπ byÊ
stosowane w tych samych roz≥πcznikach.

Na rys. 6 pokazano charakterystykÍ ter-

micznπ wk≥adki VV-D Thermo ñ12 kV
ñ 40 A w funkcji czasu (min.) w warun-
kach podwyøszonej temperatury otoczenia
(ok. 40

o

C). CharakterystykÍ zdjÍto w 4-

ech punktach ñ na styku gÛrnym, na cen-
tralnej czÍúci ceramicznego korpusu, na
styku dolnym i na obudowie wk≥adki od-
dalonej ok. 25 cm od wk≥adki. Na charak-
terystyce tej moøna zauwaøyÊ (na wszyst-
kich przebiegach) ustalony punkt maksy-
malny temperatury wk≥adki, ktÛry jest
punktem zadzia≥ania wyzwalacza termicz-
nego w temperaturze ok. 130

o

C. Od tego

momentu prπd przez wk≥adkÍ topikowπ
przestaje p≥ynπÊ, ale jej temperatura nadal
roúnie do ok. 190

o

C z powodu akumulacji

ciep≥a we wnÍtrzu wk≥adki. Po tym okresie
zaczyna siÍ wych≥adzanie bezpiecznika
i opadanie jego temperatury, a tym samym
wspÛ≥pracujπcych z nim urzπdzeÒ.

W jednym z nastÍpnych artyku≥Ûw

przedstawione zostanπ zasady doboru bez-
piecznikÛw topikowych úredniego napiÍ-
cia do zabezpieczania takich urzπdzeÒ jak:
silniki, transformatory, baterie kondensa-
torÛw itp.

inø.

Roman K≥opocki

Autor jest pracownikiem

firmy ETI Polam w Pu≥tusku

f i r m y , l u d z i e , p r o d u k t y

67

Rys. 3. CzÍúci sk≥adowe wyzwalacza termicznego wk≥adki VV Thermo

Rys. 4 Tulejka termoplastyczna wyzwalacza ter-
micznego

Rys. 5. Charakterystyka dynamiczna wybijakÛw
wk≥adek VV Thermo ñ zaleønoúÊ si≥y nacisku wy-
bijaka w zaleønoúci od d≥ugoúci jego wysuniÍcia
z wk≥adki

Rys. 6. Charakterystyki temperaturowe wk≥adek VV Thermo

ETI-Polam Sp. z o.o.

06-100 Pu≥tusk

ul. Jana Paw≥a ll 18

tel. [phone]

fax [phone]

e-mail: [e-mail]

www.etipolam.com.pl