(Dz.U. Nr 199, poz. 1673 z póĨn. zmianami)
USTAWA
z dnia 30 paĨdziernika 2002 r.
o ubezpieczeniu spoáecznym z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
(Dz. U. z dnia 28 listopada 2002 r.)
Rozdziaá 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa okreĞla:
1) rodzaje ĞwiadczeĔ z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz warunki nabywania prawa do tych ĞwiadczeĔ;
2) zasady i tryb przyznawania ĞwiadczeĔ, ustalania ich wysokoĞci oraz zasady ich wypáaty;
3) zasady róĪnicowania stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie spoáeczne z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
zaleĪnoĞci od zagroĪeĔ zawodowych i ich skutków;
4) zasady finansowania prewencji wypadkowej.
Art. 2. UĪyte w ustawie okreĞlenia oznaczają:
1) "fundusz wypadkowy" - fundusz wyodrĊbniony w ramach Funduszu UbezpieczeĔ Spoáecznych, o którym mowa w przepisach ustawy z
dnia 13 paĨdziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26,
poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104,
poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110,
poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676,
Nr 155, poz. 1287 i Nr 169, poz. 1387), zwanych dalej "przepisami o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych";
2) "lekarz orzecznik" - lekarza orzecznika Zakáadu UbezpieczeĔ Spoáecznych;
2a) "komisja lekarska" - komisjĊ lekarską Zakáadu UbezpieczeĔ Spoáecznych;
3) okres ubezpieczenia wypadkowego - okres podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, a takĪe okres podlegania ubezpieczeniu
spoáecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu przed dniem 1 stycznia 1999 r.;
4) "páatnik skáadek" - páatnika skáadek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych;
5) "przeciĊtne wynagrodzenie" - przeciĊtne miesiĊczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogáaszane do celów
emerytalnych w Dzienniku UrzĊdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Gáównego UrzĊdu Statystycznego,
stosowane poczynając od drugiego kwartaáu kaĪdego roku przez okres jednego roku;
6) "ustawa o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia chorobowego" - ustawĊ z dnia 25 czerwca 1999 r. o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z
ubezpieczenia spoáecznego w razie choroby i macierzyĔstwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 53, poz. 633 oraz
z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791);
7) "ustawa o emeryturach i rentach z FUS" - ustawĊ z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu UbezpieczeĔ
Spoáecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r.
Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz.
924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676);
8) "rok skáadkowy" - okres obowiązywania stopy procentowej skáadek na ubezpieczenie wypadkowe naleĪnych za okres od dnia 1 kwietnia
danego roku do dnia 31 marca nastĊpnego roku;
9) "rejestr REGON" - krajowy rejestr urzĊdowy podmiotów gospodarki narodowej;
10) "rodzaj dziaáalnoĞci wedáug PKD" - rodzaj przewaĪającej dziaáalnoĞci zakodowanej wedáug Polskiej Klasyfikacji DziaáalnoĞci w rejestrze
REGON;
11) "ubezpieczony" - osobĊ fizyczną podlegającą ubezpieczeniu wypadkowemu, a takĪe osobĊ, która przed dniem 1 stycznia 1999 r.
podlegaáa ubezpieczeniu spoáecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyáączeniem osób podlegających ubezpieczeniu spoáecznemu
rolników;
12) "ubezpieczenie wypadkowe" - ubezpieczenie spoáeczne z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w rozumieniu przepisów o
systemie ubezpieczeĔ spoáecznych;
13) "uraz" - uszkodzenie tkanek ciaáa lub narządów czáowieka wskutek dziaáania czynnika zewnĊtrznego;
14) "Zakáad" - Zakáad UbezpieczeĔ Spoáecznych.
Art. 3. 1. Za wypadek przy pracy uwaĪa siĊ nagáe zdarzenie wywoáane przyczyną zewnĊtrzną powodujące uraz lub Ğmierü, które
nastąpiáo w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykáych czynnoĞci lub poleceĔ przeáoĪonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynnoĞci na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze miĊdzy siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania
obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
2. Na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do ĞwiadczeĔ okreĞlonych w ustawie, traktuje siĊ wypadek, któremu
pracownik ulegá:
1) w czasie podróĪy sáuĪbowej w okolicznoĞciach innych niĪ okreĞlone w ust. 1, chyba Īe wypadek spowodowany zostaá postĊpowaniem
pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadaĔ;
2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3) przy wykonywaniu zadaĔ zleconych przez dziaáające u pracodawcy organizacje związkowe.
3. Za wypadek przy pracy uwaĪa siĊ równieĪ nagáe zdarzenie wywoáane przyczyną zewnĊtrzną powodujące uraz lub Ğmierü, które
nastąpiáo w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytuáu podczas:
1) uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobĊ pobierającą stypendium sportowe;
2) wykonywania odpáatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolnoĞci lub tymczasowego
aresztowania;
3) peánienia mandatu posáa lub senatora, pobierającego uposaĪenie;
3a) sprawowania mandatu posáa do Parlamentu Europejskiego wybranego w Rzeczypospolitej Polskiej;
4) odbywania szkolenia, staĪu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobĊ pobierającą stypendium w okresie odbywania
tego szkolenia, staĪu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd
pracy lub przez inny podmiot kierujący;
5) wykonywania przez czáonka rolniczej spóádzielni produkcyjnej, spóádzielni kóáek rolniczych oraz przez inną osobĊ traktowaną na równi z
czáonkiem spóádzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych, pracy na rzecz tych spóádzielni;
6) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie usáug, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia;
7) wspóápracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie usáug, do której
zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia;
8) wykonywania zwykáych czynnoĞci związanych z prowadzeniem dziaáalnoĞci pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie
ubezpieczeĔ spoáecznych;
9) wykonywania zwykáych czynnoĞci związanych ze wspóápracą przy prowadzeniu dziaáalnoĞci pozarolniczej w rozumieniu przepisów o
systemie ubezpieczeĔ spoáecznych;
10) wykonywania przez osobĊ duchowną czynnoĞci religijnych lub czynnoĞci związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub
zakonnymi;
11) odbywania sáuĪby zastĊpczej;
12) nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez sáuchaczy pobierających stypendium;
13) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie usáug, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieáo, jeĪeli umowa taka zostaáa zawarta z pracodawcą, z którym
osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeĪeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracĊ na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w
stosunku pracy;
14) peánienia przez funkcjonariusza celnego obowiązków sáuĪbowych.
4. Za Ğmiertelny wypadek przy pracy uwaĪa siĊ wypadek, w wyniku którego nastąpiáa Ğmierü w okresie nieprzekraczającym 6 miesiĊcy
od dnia wypadku.
5. Za ciĊĪki wypadek przy pracy uwaĪa siĊ wypadek, w wyniku którego nastąpiáo ciĊĪkie uszkodzenie ciaáa, takie jak: utrata wzroku,
sáuchu, mowy, zdolnoĞci rozrodczej lub inne uszkodzenie ciaáa albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a takĪe
choroba nieuleczalna lub zagraĪająca Īyciu, trwaáa choroba psychiczna, caákowita lub czĊĞciowa niezdolnoĞü do pracy w zawodzie albo
trwaáe, istotne zeszpecenie lub znieksztaácenie ciaáa.
6. Za zbiorowy wypadek przy pracy uwaĪa siĊ wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia ulegáy co najmniej dwie osoby.
Art. 4. Za chorobĊ zawodową uwaĪa siĊ chorobĊ okreĞloną w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art. 237 § 1 pkt 2
Kodeksu pracy, jeĪeli zostaáa spowodowana dziaáaniem czynników szkodliwych dla zdrowia wystĊpujących w Ğrodowisku pracy lub sposobem
wykonywania pracy.
Art. 5. 1. Ustalenia okolicznoĞci i przyczyn wypadków przy pracy, o których mowa w art. 3 ust. 3, dokonuje w karcie wypadku:
1) podmiot wypáacający stypendium sportowe - w stosunku do pobierających te stypendia;
2) podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpáatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolnoĞci lub tymczasowego
aresztowania - w stosunku do wykonujących tĊ pracĊ na podstawie skierowania do pracy;
3) Kancelaria Sejmu w stosunku do posáów i posáów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Kancelaria
Senatu w stosunku do senatorów;
4) pracodawca, u którego osoba pobierająca stypendium odbywa staĪ, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie, lub
jednostka, w której osoba pobierająca stypendium odbywa szkolenie - w stosunku do osoby pobierającej stypendium w okresie
odbywania tego staĪu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy lub szkolenia na podstawie skierowania wydanego przez
powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący;
5) spóádzielnia produkcyjna, spóádzielnia kóáek rolniczych - w stosunku do czáonków tych spóádzielni oraz innych osób traktowanych na
równi z czáonkiem spóádzielni, w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych, wykonujących pracĊ na rzecz tych
spóádzielni;
6) podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie usáug,
do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia - w stosunku do wykonujących te umowy;
7) osoba wykonująca pracĊ na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie usáug, do której zgodnie z
Kodeksem cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia - w stosunku do wspóápracujących z tą osobą;
8) Zakáad - w stosunku do prowadzących pozarolniczą dziaáalnoĞü oraz wspóápracujących przy prowadzeniu takiej dziaáalnoĞci w
rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych;
9) (uchylony);
10) wáaĞciwa zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna - w stosunku do duchownych;
11) pracodawca, u którego poborowy odbywa sáuĪbĊ zastĊpczą - w stosunku do odbywających tĊ sáuĪbĊ;
12) Krajowa Szkoáa Administracji Publicznej - w stosunku do sáuchaczy tej szkoáy pobierających stypendium;
13) pracodawca - w stosunku do osób wykonujących pracĊ na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o Ğwiadczenie
usáug, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieáo, jeĪeli umowa taka zostaáa
zawarta z pracodawcą, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy;
14) podmiot, z którym zostaáa zawarta umowa agencyjna, umowa zlecenia lub umowa o Ğwiadczenie usáug, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje siĊ przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieáo - w stosunku do osób wykonujących umowĊ, jeĪeli w ramach
takiej umowy praca jest wykonywania na rzecz pracodawcy, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy;
15) podmiot, w którym funkcjonariusz celny peáni sáuĪbĊ - w stosunku do tych funkcjonariuszy.
2. Ustalenie okolicznoĞci i przyczyn wypadku przy pracy, jakiemu ulegá ubezpieczony bĊdący pracownikiem, a takĪe stwierdzenie
choroby zawodowej u pracownika nastĊpuje w trybie okreĞlonym przepisami Kodeksu pracy.
3. W sprawach zgáaszania i stwierdzania chorób zawodowych do ubezpieczonych wymienionych w art. 3 ust. 3 stosuje siĊ odpowiednio
przepisy Kodeksu pracy.
4. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego okreĞli, w drodze rozporządzenia, tryb uznawania zdarzenia, o którym mowa
w art. 3 ust. 3, za wypadek przy pracy, kwalifikacjĊ prawną zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzania, biorąc pod uwagĊ
koniecznoĞü zapewnienia jednolitoĞci obowiązujących rozwiązaĔ dotyczących ustalania okolicznoĞci i przyczyn tych wypadków.
Rozdziaá 2
Rodzaje ĞwiadczeĔ z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, warunki nabywania prawa do ĞwiadczeĔ, zasady i tryb ich
przyznawania, ustalania ich wysokoĞci oraz zasady ich wypáaty
Art. 6. 1. Z tytuáu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysáugują nastĊpujące Ğwiadczenia:
1) "zasiáek chorobowy" - dla ubezpieczonego, którego niezdolnoĞü do pracy spowodowana zostaáa wypadkiem przy pracy lub chorobą
zawodową;
2) "Ğwiadczenie rehabilitacyjne" - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiáku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze
leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolnoĞci do pracy;
3) "zasiáek wyrównawczy" - dla ubezpieczonego bĊdącego pracownikiem, którego wynagrodzenie ulegáo obniĪeniu wskutek staáego lub
dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu;
4) "jednorazowe odszkodowanie" - dla ubezpieczonego, który doznaá staáego lub dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu;
5) "jednorazowe odszkodowanie" - dla czáonków rodziny zmaráego ubezpieczonego lub rencisty;
6) "renta z tytuáu niezdolnoĞci do pracy" - dla ubezpieczonego, który staá siĊ niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej;
7) "renta szkoleniowa" - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowoĞü przekwalifikowania zawodowego ze wzglĊdu na
niezdolnoĞü do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;
8) "renta rodzinna" - dla czáonków rodziny zmaráego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytuáu wypadku przy pracy lub
choroby zawodowej;
9) "dodatek do renty rodzinnej" - dla sieroty zupeánej;
10) dodatek pielĊgnacyjny;
11) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepieĔ ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie
okreĞlonym ustawą.
2. Osobom:
1) prowadzącym pozarolniczą dziaáalnoĞü i osobom z nimi wspóápracującym,
2) duchownym bĊdącym páatnikami skáadek na wáasne ubezpieczenia oraz czáonkom ich rodzin Ğwiadczenia, o których mowa w ust. 1, nie
przysáugują w razie wystąpienia w dniu wypadku lub w dniu záoĪenia wniosku o przyznanie ĞwiadczeĔ z tytuáu choroby zawodowej
zadáuĪenia z tytuáu skáadek na ubezpieczenia spoáeczne na kwotĊ przekraczającą
6,60 zá do czasu spáaty caáoĞci zadáuĪenia, z zastrzeĪeniem art. 47 ust. 3.
3. Prawo do ĞwiadczeĔ, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5 i 11, przedawnia siĊ, jeĪeli zadáuĪenie, o którym mowa w ust. 2, nie
zostanie uregulowane w ciągu 6 miesiĊcy od dnia wypadku lub od dnia záoĪenia wniosku o przyznanie tych ĞwiadczeĔ z tytuáu choroby
zawodowej.
4. Osobom, o których mowa w ust. 2, Zakáad wypáaca Ğwiadczenia w ciągu 30 dni od wyjaĞnienia ostatniej okolicznoĞci niezbĊdnej do
ustalenia prawa do tych ĞwiadczeĔ, nie póĨniej jednak niĪ w ciągu 60 dni od spáaty caáoĞci zadáuĪenia.
Art. 7. Przy ustalaniu prawa do ĞwiadczeĔ wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, podstawy wymiaru i ich wysokoĞci, a takĪe przy ich
wypáacie, stosuje siĊ odpowiednio przepisy ustawy o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia chorobowego, z uwzglĊdnieniem przepisów
niniejszej ustawy.
Art. 8. 1. Zasiáek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysáuguje niezaleĪnie od okresu podlegania ubezpieczeniu.
2. Zasiáek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysáuguje od pierwszego dnia niezdolnoĞci do pracy spowodowanej wypadkiem
przy pracy lub chorobą zawodową, z zastrzeĪeniem ust. 3.
3. Zasiáek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysáuguje za okresy niezdolnoĞci do pracy spowodowanej wypadkiem przy
pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrĊbnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposaĪenia,
stypendium lub innego Ğwiadczenia przysáugującego za czas niezdolnoĞci do pracy.
4. Przepis ust. 3 stosuje siĊ odpowiednio do Ğwiadczenia rehabilitacyjnego.
Art. 9. 1. Zasiáek chorobowy i Ğwiadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysáugują w wysokoĞci 100% podstawy
wymiaru.
2. PodstawĊ wymiaru zasiáku i Ğwiadczenia, o których mowa w ust. 1, stanowi kwota bĊdąca podstawą wymiaru skáadek na
ubezpieczenie wypadkowe.
3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiáku chorobowego przysáugującego:
1) pracownikom - stosuje siĊ zasady okreĞlone w rozdziale 8 ustawy o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia chorobowego;
2) czáonkom rolniczych spóádzielni produkcyjnych i spóádzielni kóáek rolniczych, osobom odbywającym sáuĪbĊ zastĊpczą oraz osobom, o
których mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych - stosuje siĊ zasady okreĞlone w rozdziale 9 ustawy o
Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia chorobowego;
3) pozostaáym osobom - stosuje siĊ zasady okreĞlone w art. 46, 48, 51 i 52 ustawy o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia
chorobowego, z tym Īe przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzglĊdnia siĊ przychód stanowiący podstawĊ wymiaru skáadek na
ubezpieczenie wypadkowe po odliczeniu kwoty odpowiadającej 16,26% podstawy wymiaru skáadki na ubezpieczenie wypadkowe.
4. JeĪeli niezdolnoĞü do pracy ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, powstaáa w pierwszym miesiącu kalendarzowym
ubezpieczenia wypadkowego, podstawĊ wymiaru zasiáku chorobowego, z zastrzeĪeniem art. 8 ust. 3, stanowi:
1) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium sportowego - dla ubezpieczonych bĊdących stypendystami sportowymi,
2) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych bĊdących sáuchaczami Krajowej Szkoáy Administracji Publicznej,
3) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych bĊdących osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania
szkolenia, staĪu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostaáy skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny
podmiot kierujący;
4) (uchylony),
5) kwota otrzymanego za ten miesiąc uposaĪenia - dla ubezpieczonych bĊdących funkcjonariuszami celnymi - po odliczeniu kwoty, o
której mowa w ust. 3 pkt 3.
5. (uchylony).
Art. 10. Prawo do zasiáków i Ğwiadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i Ğwiadczenie to oraz zasiáki
wypáacają:
1) páatnicy skáadek, jeĪeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiáków w razie choroby i macierzyĔstwa i ich wypáaty;
2) Zakáad - w pozostaáych przypadkach.
Art. 11. 1. Ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznaá staáego lub dáugotrwaáego uszczerbku
na zdrowiu, przysáuguje jednorazowe odszkodowanie.
2. Za staáy uszczerbek na zdrowiu uwaĪa siĊ takie naruszenie sprawnoĞci organizmu, które powoduje upoĞledzenie czynnoĞci organizmu
nierokujące poprawy.
3. Za dáugotrwaáy uszczerbek na zdrowiu uwaĪa siĊ takie naruszenie sprawnoĞci organizmu, które powoduje upoĞledzenie czynnoĞci
organizmu na okres przekraczający 6 miesiĊcy, mogące ulec poprawie.
4. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje siĊ po
zakoĔczeniu leczenia i rehabilitacji.
5. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego w porozumieniu z ministrem wáaĞciwym do spraw zdrowia okreĞli, w drodze
rozporządzenia, szczegóáowe zasady orzekania o staáym lub dáugotrwaáym uszczerbku na zdrowiu oraz tryb postĊpowania przy ustalaniu tego
uszczerbku i wypáacaniu jednorazowego odszkodowania, kierując siĊ koniecznoĞcią zapewnienia ochrony interesów ubezpieczonego oraz
koniecznoĞcią przejrzystoĞci i sprawnoĞci postĊpowania w sprawie o jednorazowe odszkodowanie.
Art. 12. 1. Jednorazowe odszkodowanie przysáuguje w wysokoĞci
20% przeciĊ nego wynagrodzenia
za kaĪdy procent staáego lub
dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu, z zastrzeĪeniem art. 55 ust. 1.
t
2. JeĪeli wskutek pogorszenia siĊ stanu zdrowia staáy lub dáugotrwaáy uszczerbek na zdrowiu bĊdący nastĊpstwem wypadku przy pracy
lub choroby zawodowej, który byá podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania, ulegnie zwiĊkszeniu co najmniej o 10 punktów
procentowych, jednorazowe odszkodowanie zwiĊksza siĊ o 20% przeciĊtnego wynagrodzenia za kaĪdy procent uszczerbku na zdrowiu
przewyĪszający procent, wedáug którego ustalone byáo to odszkodowanie, z zastrzeĪeniem art. 55 ust. 2.
3. Jednorazowe odszkodowanie ulega zwiĊkszeniu o kwotĊ stanowiącą 3,5-krotnoĞü przeciĊtnego wynagrodzenia, jeĪeli w stosunku do
ubezpieczonego zostaáa orzeczona caákowita niezdolnoĞü do pracy oraz niezdolnoĞü do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy
lub choroby zawodowej.
4. Przepis ust. 3 stosuje siĊ odpowiednio, jeĪeli wskutek pogorszenia siĊ stanu zdrowia w nastĊpstwie wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej w stosunku do rencisty zostaáa orzeczona caákowita niezdolnoĞü do pracy oraz niezdolnoĞü do samodzielnej egzystencji.
5. Do ustalenia wysokoĞci jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w ust. 1-4, przyjmuje siĊ przeciĊtne wynagrodzenie
obowiązujące w dniu wydania decyzji, o której mowa w art. 15.
6. Kwoty jednorazowych odszkodowaĔ zaokrągla siĊ do peánych záotych.
Art. 13. 1. Czáonkom rodziny ubezpieczonego, który zmará wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysáuguje
jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysáuguje równieĪ w razie Ğmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
rencisty, który byá uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.
2. Czáonkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:
1) maáĪonek, z zastrzeĪeniem ust. 3;
2) dzieci wáasne, dzieci drugiego maáĪonka, dzieci przysposobione oraz przyjĊte na wychowanie i utrzymanie przed osiągniĊciem
peánoletnoĞci wnuki, rodzeĔstwo i inne dzieci, w tym równieĪ w ramach rodziny zastĊpczej, speániające w dniu Ğmierci ubezpieczonego
lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeĪeli w dniu Ğmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne
gospodarstwo domowe lub jeĪeli ubezpieczony lub rencista bezpoĞrednio przed Ğmiercią przyczyniaá siĊ do ich utrzymania albo jeĪeli
ustalone zostaáo wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.
3. Jednorazowe odszkodowanie nie przysáuguje maáĪonkowi w przypadku orzeczonej separacji.
Art. 14. 1. JeĪeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden czáonek rodziny zmaráego ubezpieczonego lub rencisty,
przysáuguje ono w wysokoĞci:
1) 18-krotnego przeciĊtnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są maáĪonek lub dziecko;
2) 9-krotnego przeciĊtnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny czáonek rodziny.
2. JeĪeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równoczeĞnie:
1) maáĪonek i jedno lub wiĊcej dzieci - odszkodowanie przysáuguje w wysokoĞci ustalonej w ust. 1 pkt 1, zwiĊkszonej o 3,5-krotne
przeciĊtne wynagrodzenie, na kaĪde dziecko;
2) dwoje lub wiĊcej dzieci - odszkodowanie przysáuguje w wysokoĞci okreĞlonej w ust. 1 pkt 1, zwiĊkszonej o 3,5-krotne przeciĊtne
wynagrodzenie, na drugie i kaĪde nastĊpne dziecko.
3. JeĪeli obok maáĪonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równoczeĞnie inni czáonkowie rodziny, kaĪdemu z
nich odszkodowanie przysáuguje w wysokoĞci 3,5-krotnego przeciĊtnego wynagrodzenia, niezaleĪnie od odszkodowania przysáugującego
maáĪonkowi lub dzieciom zgodnie z ust. 1 pkt 1 lub ust. 2.
4. JeĪeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko czáonkowie rodziny inni niĪ maáĪonek lub dzieci, odszkodowanie to
przysáuguje w wysokoĞci ustalonej wedáug zasad okreĞlonych w ust. 1 pkt 2, zwiĊkszonej o 3,5-krotne przeciĊtne wynagrodzenie, na
drugiego i kaĪdego nastĊpnego uprawnionego.
5. KwotĊ jednorazowego odszkodowania ustaloną zgodnie z ust. 2 lub 4 dzieli siĊ w równych czĊĞciach miĊdzy uprawnionych.
6. Do ustalania wysokoĞci jednorazowego odszkodowania przepisy art. 12 ust. 5 stosuje siĊ odpowiednio.
7. Jednorazowe odszkodowanie z tytuáu Ğmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmará wskutek wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej, pomniejsza siĊ o kwotĊ jednorazowego odszkodowania z tytuáu staáego lub dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu, wypáaconego
temu ubezpieczonemu lub renciĞcie.
8. KwotĊ jednorazowego odszkodowania zaokrągla siĊ do peánych záotych.
9. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego ogáasza w Dzienniku UrzĊdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski"
wysokoĞü kwot jednorazowych odszkodowaĔ, o których mowa w ust. 1-4 i art. 12.
Art. 15. 1. Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokoĞci nastĊpuje w drodze decyzji
Zakáadu.
2. DecyzjĊ, o której mowa w ust. 1, z zastrzeĪeniem art. 6 ust. 4, Zakáad wydaje w ciągu 14 dni od dnia:
1) otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej;
2) wyjaĞnienia ostatniej okolicznoĞci niezbĊdnej do wydania decyzji.
3. JeĪeli w wyniku decyzji zostaáo ustalone prawo do jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokoĞü, Zakáad dokonuje z urzĊdu
wypáaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.
4. Od decyzji przysáuguje odwoáanie w trybie i na zasadach okreĞlonych w przepisach o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych.
Art. 16. 1. Staáy lub dáugotrwaáy uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz
orzecznik lub komisja lekarska. W przypadku ustalania prawa do ĞwiadczeĔ, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 i 5-8, lekarz orzecznik lub
komisja lekarska ustala równieĪ niezdolnoĞü do pracy oraz jej związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, a takĪe związek
Ğmierci ubezpieczonego lub rencisty z takim wypadkiem lub chorobą.
2. Przy ustalaniu staáego lub dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
stosuje siĊ odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS dotyczące trybu orzekania o niezdolnoĞci do pracy.
Art. 17. 1. Przy ustalaniu prawa do renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty
rodzinnej dla sieroty zupeánej z tytuáu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokoĞci tych ĞwiadczeĔ oraz ich wypáaty stosuje siĊ
odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzglĊdnieniem przepisów niniejszej ustawy.
2. ĝwiadczenia, o których mowa w ust. 1, przysáugują niezaleĪnie od dáugoĞci okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez wzglĊdu na
datĊ powstania niezdolnoĞci do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru renty nie stosuje siĊ ograniczenia wskaĨnika wysokoĞci podstawy, o którym mowa w art. 15 ust. 5
ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
4. Prawo do renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, które ustaáo z powodu
ustąpienia niezdolnoĞci do pracy, przywraca siĊ w razie ponownego powstania tej niezdolnoĞci bez wzglĊdu na okres, jaki upáynąá od ustania
prawa do renty.
5. Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysáuguje uprawnionym czáonkom rodziny ubezpieczonego, który zmará wskutek
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
6. Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysáuguje równieĪ w razie Ğmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy.
7. Czáonkom rodziny rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego, który zmará z innych przyczyn niĪ wypadek przy
pracy lub choroba zawodowa, przysáugują Ğwiadczenia okreĞlone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS bez wzglĊdu na dáugoĞü okresu
uprawniającego do przyznania renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy na podstawie tych przepisów.
Art. 18. 1. Renta z tytuáu niezdolnoĞci do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego nie moĪe byü niĪsza niĪ:
1) 80% podstawy jej wymiaru - dla osoby caákowicie niezdolnej do pracy;
2) 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby czĊĞciowo niezdolnej do pracy;
3) 100% podstawy jej wymiaru - dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje siĊ w przypadku ustalenia podstawy wymiaru renty z uwzglĊdnieniem art. 17 ust. 3.
Art. 19. 1. JeĪeli do renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego jest uprawniona sierota zupeána, przysáuguje jej z tego
ubezpieczenia dodatek dla sieroty zupeánej na zasadach i w wysokoĞci okreĞlonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
2. Osobie uprawnionej do renty z ubezpieczenia wypadkowego przysáuguje dodatek pielĊgnacyjny na zasadach i w wysokoĞci
okreĞlonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 20. 1. Renty z ubezpieczenia wypadkowego, dodatek dla sieroty zupeánej oraz dodatek pielĊgnacyjny z tego ubezpieczenia
podlegają waloryzacji w terminach i na zasadach okreĞlonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
2. Renta z tytuáu niezdolnoĞci do pracy, renta szkoleniowa oraz renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego nie moĪe byü niĪsza niĪ
120% kwoty najniĪszej odpowiedniej renty ustalonej i podwyĪszonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 21. 1. ĝwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysáugują ubezpieczonemu, gdy wyáączną przyczyną wypadków, o których
mowa w art. 3, byáo udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony Īycia i zdrowia, spowodowane przez
niego umyĞlnie lub wskutek raĪącego niedbalstwa.
2. ĝwiadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysáugują równieĪ ubezpieczonemu, który, bĊdąc w stanie nietrzeĨwoĞci lub pod
wpáywem Ğrodków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczyniá siĊ w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
3. JeĪeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, Īe ubezpieczony znajdowaá siĊ w stanie nietrzeĨwoĞci, pod wpáywem Ğrodków
odurzających lub substancji psychotropowych, páatnik skáadek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbĊdne do ustalenia zawartoĞci
alkoholu, Ğrodków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddaü siĊ temu badaniu.
Odmowa poddania siĊ badaniu lub inne zachowanie uniemoĪliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do ĞwiadczeĔ,
chyba Īe ubezpieczony udowodni, Īe miaáy miejsce przyczyny, które uniemoĪliwiáy poddanie siĊ temu badaniu.
4. Koszty badaĔ, o których mowa w ust. 3, zwracane są kierującemu na te badania przez Zakáad, z zastrzeĪeniem ust. 5.
5. W przypadkach okreĞlonych w ust. 2 koszty badaĔ ponosi ubezpieczony.
6. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego okreĞli, w drodze rozporządzenia, sposób dokonywania rozliczeĔ kosztów, o
których mowa w ust. 4, tryb postĊpowania, rodzaje dokumentacji niezbĊdnej do tych rozliczeĔ oraz termin ich dokonania, biorąc pod uwagĊ
koniecznoĞü niezwáocznego uzyskania zwrotu poniesionych kosztów kierującemu na takie badania.
Art. 22. 1. Zakáad odmawia przyznania ĞwiadczeĔ z ubezpieczenia wypadkowego w przypadku:
1) nieprzedstawienia protokoáu powypadkowego lub karty wypadku;
2) nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy;
3) gdy protokóá powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne.
2. Odmowa przyznania ĞwiadczeĔ z powodów, o których mowa w ust. 1, nastĊpuje w drodze decyzji Zakáadu.
3. JeĪeli w protokole powypadkowym lub karcie wypadku są braki formalne, Zakáad niezwáocznie zwraca protokóá lub kartĊ wypadku w
celu ich uzupeánienia.
Art. 23. 1. Ze Ğrodków funduszu wypadkowego są pokrywane koszty skutków wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, związane
ze Ğwiadczeniami zdrowotnymi z zakresu stomatologii i szczepieĔ ochronnych, na które ubezpieczony zostaá skierowany przez lekarza
orzecznika na wniosek lekarza prowadzącego, nierefundowane na podstawie odrĊbnych przepisów.
2. Ze Ğrodków funduszu wypadkowego są pokrywane koszty wyrobów medycznych bĊdących przedmiotami ortopedycznymi w
wysokoĞci udziaáu wáasnego ubezpieczonego okreĞlonego w przepisach o Ğwiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze Ğrodków
publicznych.
Art. 23a. 1. ĝwiadczenia okreĞlone w art. 23 ust. 1 realizowane są przez placówki medyczne wybrane przez Zakáad.
2. Do zamówieĔ na realizacjĊ ĞwiadczeĔ, o których mowa w ust. 1, nie stosuje siĊ przepisów o zamówieniach publicznych. Szczegóáowe
zasady i tryb udzielania tych zamówieĔ okreĞli, w drodze rozporządzenia, minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego,
uwzglĊdniając równe traktowanie placówek medycznych.
Rozdziaá 3
Zbieg prawa do ĞwiadczeĔ
Art. 24. W razie zbiegu uprawnieĔ do ĞwiadczeĔ pieniĊĪnych z ubezpieczenia chorobowego z uprawnieniami do ĞwiadczeĔ, o których
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, z ubezpieczenia wypadkowego, ubezpieczonemu przysáuguje Ğwiadczenie z ubezpieczenia wypadkowego.
Art. 25. 1. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku rent przewidzianych w ustawie wypáaca siĊ rentĊ wyĪszą lub wybraną przez tĊ
osobĊ.
2. Przepisy ust. 1 stosuje siĊ odpowiednio w razie zbiegu u jednej osoby prawa do renty okreĞlonej w ustawie z prawem do renty
okreĞlonym w przepisach wymienionych w art. 61.
3. Osobie uprawnionej do renty na podstawie ustawy albo na podstawie przepisów wymienionych w art. 61, która jest równoczeĞnie
uprawniona do ĞwiadczeĔ o charakterze rentowym na podstawie odrĊbnych przepisów albo do uposaĪenia w stanie spoczynku przyznanego
z powodu choroby lub utraty siá albo uposaĪenia rodzinnego, wypáaca siĊ jedno Ğwiadczenie - wyĪsze lub przez nią wybrane.
4. Osobie uprawnionej do renty rodzinnej na podstawie ustawy albo na podstawie przepisów wymienionych w art. 61, która jest
równoczeĞnie uprawniona do uposaĪenia w stanie spoczynku przyznanego ze wzglĊdu na wiek, wypáaca siĊ jedno Ğwiadczenie - wyĪsze lub
przez nią wybrane.
Art. 26. 1. Osobie uprawnionej do renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie
odrĊbnych przepisów wypáaca siĊ, zaleĪnie od jej wyboru:
1) przysáugującą rentĊ powiĊkszoną o poáowĊ emerytury albo
2) emeryturĊ powiĊkszoną o poáowĊ renty.
2. Przepis ust. 1 stosuje siĊ odpowiednio do osoby, która nabyáa prawo do renty w zamian za gospodarstwo rolne przekazane na
wáasnoĞü PaĔstwa, oraz do osoby pobierającej uposaĪenie w stanie spoczynku przyznane ze wzglĊdu na wiek.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje siĊ, jeĪeli osoba uprawniona osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do ĞwiadczeĔ lub
zmniejszenie ich wysokoĞci okreĞlony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, niezaleĪnie od wysokoĞci tego przychodu.
4. Osobie, o której mowa w ust. 1 lub 2, przysáuguje jeden dodatek pielĊgnacyjny - z ubezpieczenia wypadkowego.
Rozdziaá 4
Zasady róĪnicowania stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
zaleĪnoĞci od zagroĪeĔ zawodowych i ich skutków
Art. 27. StopĊ procentową skáadki na ubezpieczenie wypadkowe ustala siĊ na rok skáadkowy.
Art. 28. 1. Stopa procentowa skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla páatnika skáadek zgáaszającego do ubezpieczenia wypadkowego
nie wiĊcej niĪ 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyĪszej stopy procentowej ustalonej na dany rok skáadkowy dla grup dziaáalnoĞci, zgodnie z
zasadami okreĞlonymi w art. 30.
2. StopĊ procentową skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla páatnika skáadek zgáaszającego do ubezpieczenia wypadkowego co
najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakáad jako iloczyn stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe okreĞlonej dla grupy
dziaáalnoĞci, do której naleĪy páatnik skáadek, i wskaĨnika korygującego ustalonego dla páatnika skáadek, z zastrzeĪeniem art. 33.
3. LiczbĊ ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala siĊ jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu
wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesiĊcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesiĊcy, przez które páatnik skáadek byá w
poprzednim roku kalendarzowym zgáoszony w Zakáadzie co najmniej 1 dzieĔ.
4. JeĪeli páatnik skáadek zgáaszany jest w Zakáadzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca nastĊpnego roku, liczbĊ
ubezpieczonych, o których mowa w ust. 3, ustala siĊ w oparciu o liczbĊ ubezpieczonych podlegających zgáoszeniu do ubezpieczenia
wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego páatnik skáadek zostaá zgáoszony w Zakáadzie.
Art. 29. 1. Páatnik skáadek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, naleĪy do grupy dziaáalnoĞci ustalonej dla jego rodzaju dziaáalnoĞci wedáug
PKD ujĊtego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku.
2. Páatnik skáadek zgáoszony w Zakáadzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca nastĊpnego roku naleĪy do grupy
dziaáalnoĞci ustalonej dla jego rodzaju dziaáalnoĞci wedáug PKD ujĊtego w rejestrze REGON w dniu, od którego páatnik skáadek jest w
Zakáadzie zgáoszony.
Art. 30. 1. StopĊ procentową skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy dziaáalnoĞci ustala siĊ w zaleĪnoĞci od kategorii ryzyka
ustalonej dla tej grupy.
2. KategoriĊ ryzyka dla grupy dziaáalnoĞci ustala siĊ w zaleĪnoĞci od ryzyka okreĞlonego wskaĨnikami czĊstoĞci:
1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogóáem;
2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy Ğmiertelnych i ciĊĪkich;
3) stwierdzonych chorób zawodowych;
4) zatrudnionych w warunkach zagroĪenia.
3. Wpáyw kaĪdego ze wskaĨników czĊstoĞci, o których mowa w ust. 2, na ustalenie kategorii ryzyka dla grupy dziaáalnoĞci jest równy.
4. KategoriĊ ryzyka dla grupy dziaáalnoĞci ustala siĊ w oparciu o dane Gáównego UrzĊdu Statystycznego za trzy ostatnie lata
kalendarzowe, dostĊpne w dniu 31 stycznia danego roku.
5. KategoriĊ ryzyka dla grup dziaáalnoĞci ustala siĊ na okres nie dáuĪszy niĪ 3 lata skáadkowe.
Art. 31. 1. WysokoĞü wskaĨnika korygującego, o którym mowa w art. 28 ust. 2, wynosi:
1) w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2009 r. - od 0,8 do 1,2;
2) od dnia 1 kwietnia 2009 r. - od 0,5 do 1,5.
2. WskaĨnik korygujący ustala siĊ na rok skáadkowy w zaleĪnoĞci od kategorii ryzyka ustalonej dla páatnika skáadek.
3. KategoriĊ ryzyka dla páatnika skáadek ustala siĊ w zaleĪnoĞci od ryzyka okreĞlonego wskaĨnikami czĊstoĞci:
1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogóáem;
2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy Ğmiertelnych i ciĊĪkich;
3) zatrudnionych w warunkach zagroĪenia.
4. Wpáyw wskaĨników czĊstoĞci okreĞlonych w ust. 3 pkt 1 i 2 na ustalenie kategorii ryzyka dla páatników skáadek jest równy, a
wskaĨnika czĊstoĞci okreĞlonego w ust. 3 pkt 3 - dwukrotnie wiĊkszy niĪ kaĪdego z tych dwóch wskaĨników.
5. KategoriĊ ryzyka dla páatnika skáadek ustala siĊ na podstawie danych, o których mowa w ust. 3, przekazanych przez páatnika skáadek
za trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe.
6. Dane, o których mowa w ust. 3, páatnik skáadek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w
informacji zawierającej w szczególnoĞci:
1) dane identyfikacyjne páatnika skáadek, okreĞlone w przepisach o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych;
2) rodzaj dziaáalnoĞci wedáug PKD;
3) liczbĊ ubezpieczonych zgáoszonych do ubezpieczenia wypadkowego;
4) adres páatnika skáadek.
7. InformacjĊ okreĞloną w ust. 6 przekazuje páatnik skáadek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, zgáoszony w Zakáadzie nieprzerwanie od
dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzieĔ w styczniu danego roku.
8. InformacjĊ, o której mowa w ust. 6, przekazuje siĊ w takiej samej formie, jaka obowiązuje páatnika skáadek w odniesieniu do
dokumentów okreĞlonych przepisami o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych.
9. KopiĊ informacji, o której mowa w ust. 6, i jej korekt páatnik skáadek jest zobowiązany przechowywaü przez okres 10 lat od dnia ich
przekazania do Zakáadu, w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego.
10. Páatnik skáadek jest zobowiązany do záoĪenia korekty informacji, o której mowa w ust. 6, w ciągu 7 dni od:
1) stwierdzenia nieprawidáowoĞci we wáasnym zakresie;
2) otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidáowoĞci przez Zakáad.
11. JeĪeli koniecznoĞü korekty danych podanych w informacji, o której mowa w ust. 6, wynika ze stwierdzenia nieprawidáowoĞci przez
Zakáad:
1) w decyzji - páatnik powinien záoĪyü korektĊ informacji nie póĨniej niĪ w terminie 7 dni od uprawomocnienia siĊ decyzji;
2) podczas kontroli - páatnik powinien záoĪyü korektĊ informacji nie póĨniej niĪ w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokoáu kontroli.
12. Zakáad moĪe sporządzaü z urzĊdu informacjĊ, o której mowa w ust. 6, lub korygowaü z urzĊdu báĊdy w niej stwierdzone.
Art. 32. 1. O wysokoĞci stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku skáadkowym Zakáad
zawiadamia páatnika skáadek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, nie póĨniej niĪ do dnia 20 kwietnia danego roku, z wyáączeniem przypadków
okreĞlonych w art. 33 ust. 1 i 2.
2. JeĪeli páatnik skáadek do dnia 30 kwietnia danego roku nie otrzyma zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, powinien zwróciü siĊ do
jednostki organizacyjnej Zakáadu wáaĞciwej ze wzglĊdu na swoją siedzibĊ o podanie wysokoĞci stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie
wypadkowe.
Art. 33. 1. Stopa procentowa skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla páatnika skáadek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, któremu
Zakáad nie ustaliá kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6, przez trzy kolejne,
ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa okreĞlona dla grupy dziaáalnoĞci, do której naleĪy.
2. JeĪeli przed upáywem terminu opáacania skáadek, okreĞlonego w przepisach o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych, páatnik skáadek, o
którym mowa w ust. 1, nie otrzyma z urzĊdu statystycznego zaĞwiadczenia o wpisie do rejestru REGON zawierającego informacjĊ o rodzaju
dziaáalnoĞci wedáug PKD, stopĊ procentową skáadki na ubezpieczenie wypadkowe ustala siĊ zaliczkowo w wysokoĞci okreĞlonej w art. 28 ust.
1. Po otrzymaniu zaĞwiadczenia páatnik skáadek obowiązany jest od początku roku skáadkowego skorygowaü stopĊ procentową skáadki do
wysokoĞci stopy procentowej okreĞlonej dla grupy dziaáalnoĞci, do której jest zaklasyfikowany.
3. Stopa procentowa skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla páatnika skáadek niepodlegającego wpisowi do rejestru REGON wynosi
50% najwyĪszej stopy procentowej ustalonej na dany rok skáadkowy dla grup dziaáalnoĞci zgodnie z zasadami okreĞlonymi w art. 30.
4. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego okreĞli, w drodze rozporządzenia:
1) grupy dziaáalnoĞci w oparciu o rodzaj dziaáalnoĞci PKD ujĊty w rejestrze REGON;
2) szczegóáowe zasady ustalania kategorii ryzyka w zaleĪnoĞci od wskaĨników czĊstoĞci, kategorie ryzyka oraz stopy procentowe skáadek
na ubezpieczenie wypadkowe dla grup dziaáalnoĞci;
3) szczegóáowe zasady ustalania kategorii ryzyka dla páatników skáadek w zaleĪnoĞci od wskaĨników czĊstoĞci;
4) szczegóáowe zasady ustalania wskaĨnika korygującego;
5) wzór informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6.
Art. 34. 1. JeĪeli páatnik skáadek nie przekaĪe danych lub przekaĪe nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje
zaniĪenie stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakáad ustala, w drodze decyzji, stopĊ procentową skáadki na caáy rok
skáadkowy w wysokoĞci 150% stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidáowych danych. Páatnik skáadek zobowiązany jest opáaciü
zalegáe skáadki wraz z odsetkami za zwáokĊ.
2. JeĪeli páatnik skáadek nie przekaĪe danych lub przekaĪe nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zawyĪenie
stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakáad ustala stopĊ procentową skáadki na caáy rok skáadkowy w wysokoĞci stopy
procentowej ustalonej na podstawie prawidáowych danych.
3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje siĊ odpowiednio do páatników skáadek, o których mowa w art. 28 ust. 1 i art. 33 ust. 1 i 2, którzy
nieprawidáowo ustalili liczbĊ ubezpieczonych lub grupĊ dziaáalnoĞci, przy czym, jeĪeli páatnik skáadek stwierdzi nieprawidáowoĞü, obowiązany
jest on ponownie ustaliü stopĊ procentową skáadki na ubezpieczenie wypadkowe we wáasnym zakresie.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, páatnik skáadek zobowiązany jest záoĪyü brakującą informacjĊ lub dokonaü korekty
nieprawidáowej informacji.
5. (uchylony).
Art. 35. JeĪeli w czasie kontroli przeprowadzanych u páatników skáadek inspektorzy pracy stwierdzą podanie nieprawidáowych danych, o
których mowa w art. 31 ust. 6, informują o tym Zakáad podając równoczeĞnie prawidáowe dane.
Art. 36. 1. Inspektor pracy moĪe wystąpiü do jednostki organizacyjnej Zakáadu wáaĞciwej ze wzglĊdu na siedzibĊ páatnika skáadek z
wnioskiem o podwyĪszenie páatnikowi skáadek, u którego w czasie dwóch kolejnych kontroli stwierdzono raĪące naruszenie przepisów
bezpieczeĔstwa i higieny pracy, o 100% stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe ustalanej na najbliĪszy rok skáadkowy.
2. DecyzjĊ w sprawie podwyĪszenia stopy procentowej skáadki na ubezpieczenie wypadkowe, o której mowa w ust. 1, wydaje Zakáad.
Rozdziaá 5
Zasady finansowania prewencji wypadkowej
Art. 37. 1. W ustawie budĪetowej okreĞla siĊ corocznie kwotĊ wydatków na prewencjĊ wypadkową w wysokoĞci do 1% naleĪnych
skáadek na ubezpieczenie wypadkowe przewidzianych w planie finansowym Funduszu UbezpieczeĔ Spoáecznych na dany rok budĪetowy.
2. ĝrodki, o których mowa w ust. 1, przeznacza siĊ na finansowanie dziaáalnoĞci związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy i
chorobom zawodowym, a w szczególnoĞci na:
1) analizy przyczyn i skutków wypadków przy pracy, a zwáaszcza wypadków Ğmiertelnych, ciĊĪkich i zbiorowych, oraz chorób zawodowych;
2) upowszechnianie wiedzy o zagroĪeniach powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz sposobach przeciwdziaáania tym
zagroĪeniom;
3) prowadzenie prac naukowo-badawczych mających na celu eliminacjĊ lub ograniczenie przyczyn powodujących wypadki przy pracy i
choroby zawodowe.
3. DziaáalnoĞü, o której mowa w ust. 2, prowadzi Zakáad.
Rozdziaá 6
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejĞciowe i koĔcowe
Art. 38. W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz.
205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732, Nr 113, poz. 984 i 985, Nr 156, poz. 1301 i Nr 166, poz. 1363) w art. 197 wprowadza siĊ nastĊpujące
zmiany:
1) skreĞla siĊ ust. 1-6;
2) w ust. 7 skreĞla siĊ pkt 2.
Art. 39. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z
1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28,
poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805 oraz z 2002 r. Nr
74, poz. 676 i Nr 135, poz. 1146) wprowadza siĊ nastĊpujące zmiany:
1) w art. 92 w § 1 w pkt 2 skreĞla siĊ wyrazy "wypadku przy pracy," oraz wyrazy "choroby zawodowej lub";
2) art. 2371 otrzymuje brzmienie:
"Art. 2371 § 1. Pracownikowi, który ulegá wypadkowi przy pracy lub zachorowaá na chorobĊ zawodową okreĞloną w wykazie, o którym
mowa w art. 237 § 1 pkt 2, przysáugują Ğwiadczenia z ubezpieczenia spoáecznego, okreĞlone w odrĊbnych przepisach.
§ 2. Pracownikowi, który ulegá wypadkowi przy pracy, przysáuguje od pracodawcy odszkodowanie za utratĊ lub uszkodzenie w związku
z wypadkiem przedmiotów osobistego uĪytku oraz przedmiotów niezbĊdnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub
uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartoĞci pieniĊĪnych.".
Art. 40. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeĔ pracowniczych w razie niewypáacalnoĞci pracodawcy (Dz. U. z 2002 r.
Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 1287) wprowadza siĊ nastĊpujące zmiany:
1) w art. 6:
a) w ust. 2 skreĞla siĊ pkt 1,
b) skreĞla siĊ ust. 3;
2) w art. 6a skreĞla siĊ ust. 1.
Art. 41. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziaáaniu bezrobociu (Dz. U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, Nr 42, poz.
475, Nr 89, poz. 973, Nr 100, poz. 1080, Nr 122, poz. 1323 i 1325, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1793 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr
74, poz. 675 i Nr 113, poz. 984) w art. 37c skreĞla siĊ ust. 2 i 3.
Art. 42. W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posáa i senatora (Dz. U. Nr 73, poz. 350 i Nr 137, poz. 638, z 1997 r.
Nr 28, poz. 153, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1080, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 52, poz.
527 i 528, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2001 r. Nr 94, poz. 1032 i Nr 138, poz. 1567 oraz z 2002 r. Nr 27, poz. 266) w art. 28 po ust. 2 dodaje
siĊ ust. 2a w brzmieniu:
"2a. ĝwiadczenia, o których mowa w ust. 2, dla posáa lub senatora niepobierającego uposaĪenia są finansowane z budĪetu paĔstwa.".
Art. 43. W ustawie z dnia 13 paĨdziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i
1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz.
1041, Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080,
Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz.
676, Nr 155, poz. 1287 i Nr 169, poz. 1387) wprowadza siĊ nastĊpujące zmiany:
1) w art. 22 w ust. 2 skreĞla siĊ pierwsze zdanie;
2) w art. 55 w pkt 4 na koĔcu dodaje siĊ wyrazy ", a takĪe koszty prewencji wypadkowej okreĞlone w odrĊbnych przepisach".
Art. 44. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu UbezpieczeĔ Spoáecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z
1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238,
Nr 9 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154,
poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) po art. 57 dodaje siĊ art. 57a i 57b w brzmieniu:
"Art. 57a. Warunek okreĞlony w art. 57 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolnoĞü do pracy jest
spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.
Art. 57b. 1. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uwaĪa siĊ nagáe zdarzenie wywoáane przyczyną zewnĊtrzną, które
nastąpiáo w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej dziaáalnoĞci stanowiącej tytuá ubezpieczenia rentowego,
jeĪeli droga ta byáa najkrótsza i nie zostaáa przerwana. JednakĪe uwaĪa siĊ, Īe wypadek nastąpiá w drodze do pracy lub z pracy,
mimo Īe droga zostaáa przerwana, jeĪeli przerwa byáa Īyciowo uzasadniona i jej czas nie przekraczaá granic potrzeby, a takĪe
wówczas, gdy droga, nie bĊdąc drogą najkrótszą, byáa dla ubezpieczonego, ze wzglĊdów komunikacyjnych, najdogodniejsza.
2. Za drogĊ do pracy lub z pracy uwaĪa siĊ oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu równieĪ drogĊ do miejsca lub z
miejsca:
1) innego zatrudnienia lub innej dziaáalnoĞci stanowiącej tytuá ubezpieczenia rentowego,
2) zwykáego wykonywania funkcji lub zadaĔ zawodowych albo spoáecznych,
3) zwykáego spoĪywania posiáków,
4) odbywania nauki lub studiów.
3. Ustalenia okolicznoĞci i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy dokonują w karcie wypadku w drodze do pracy lub z
pracy pracodawcy w stosunku do ubezpieczonych, bĊdących pracownikami, a w stosunku do pozostaáych ubezpieczonych
podmioty okreĞlone w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 30 paĨdziernika 2002 r. o ubezpieczeniu spoáecznym z tytuáu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673).
4. Minister wáaĞciwy do spraw zabezpieczenia spoáecznego okreĞli, w drodze rozporządzenia, szczegóáowe zasady, tryb
uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposób jego dokumentowania, wzór karty wypadku w drodze do
pracy lub z pracy oraz termin jej sporządzania, biorąc pod uwagĊ koniecznoĞü zapewnienia jednolitoĞci sposobu informowania o
zaistnieniu wypadku.".
Art. 45. W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych z ubezpieczenia spoáecznego w razie choroby i
macierzyĔstwa (Dz. U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 53, poz. 633 oraz z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791)
wprowadza siĊ nastĊpujące zmiany:
1) w art. 3 w pkt 4 kropkĊ zastĊpuje siĊ przecinkiem i dodaje pkt 5 w brzmieniu:
"5) wypadek w drodze do pracy lub z pracy - zdarzenie, które nastąpiáo w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej
dziaáalnoĞci stanowiącej tytuá ubezpieczenia chorobowego uznane za wypadek na zasadach okreĞlonych w przepisach o emeryturach i
rentach z FUS.";
2) skreĞla siĊ art. 5;
3) w art. 29 w ust. 4a wyraz "16" zastĊpuje siĊ wyrazem "14".
Art. 46. Do wniosków o jednorazowe odszkodowanie zgáoszonych przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy stosuje siĊ przepisy
obowiązujące w dniu wydania orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu lub stwierdzającego związek Ğmierci z wypadkiem albo chorobą
zawodową.
Art. 47. 1. Przepisy ustawy stosuje siĊ do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytuáu wypadku przy prowadzeniu dziaáalnoĞci
pozarolniczej lub wspóápracy przy jej prowadzeniu, który nastąpiá po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy, o ile
wniosek zostaá záoĪony w okresie 6 miesiĊcy od dnia wejĞcia w Īycie ustawy, z zastrzeĪeniem ust. 3.
2. Przepisy ustawy stosuje siĊ do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytuáu:
1) powstaáego po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy, uszczerbku na zdrowiu z tytuáu choroby zawodowej
pozostającej w związku z prowadzeniem dziaáalnoĞci pozarolniczej lub wspóápracą przy jej prowadzeniu,
2) Ğmierci ubezpieczonego lub rencisty po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy, pozostającej w związku z
chorobą, o której mowa w pkt 1- o ile wniosek zostaá záoĪony w okresie 6 miesiĊcy od dnia wejĞcia w Īycie ustawy, z zastrzeĪeniem ust.
3.
3. Osobom zgáaszającym wnioski zgodnie z ust. 1 lub 2 jednorazowe odszkodowanie nie przysáuguje w razie wystĊpowania w dniu
záoĪenia wniosku zadáuĪenia z tytuáu skáadek na ubezpieczenia spoáeczne na kwotĊ przekraczającą 2,00 zá i nieuregulowania tego zadáuĪenia
do dnia 30 czerwca 2003 r.
Art. 48. Od dnia wejĞcia w Īycie ustawy do dnia 31 marca 2003 r. wysokoĞü naleĪnego jednorazowego odszkodowania ustala siĊ w
oparciu o przepisy dotychczasowe.
Art. 48a. 1. Przepisy ustawy stosuje siĊ do wypadków funkcjonariuszy SáuĪby Celnej przy wykonywaniu obowiązków sáuĪbowych, które
nastąpiáy po dniu 31 grudnia 2002 r.
2. Przepisy ustawy stosuje siĊ do wniosków o Ğwiadczenia z tytuáu choroby zawodowej funkcjonariuszy SáuĪby Celnej zgáoszonych po
dniu 31 grudnia 2002 r.
Art. 49. 1. Wnioski o Ğwiadczenia z tytuáu wypadków w drodze do pracy lub z pracy, które miaáy miejsce przed dniem wejĞcia w Īycie
ustawy, podlegają rozpatrzeniu na podstawie przepisów dotychczasowych.
2. WysokoĞü jednorazowego odszkodowania z tytuáu Ğmierci lub uszczerbku na zdrowiu powstaáego w wyniku wypadków, o których
mowa w ust. 1, ustala siĊ w oparciu o stawki jednorazowego odszkodowania obowiązujące w grudniu 2002 r.
3. Wnioski o Ğwiadczenia z tytuáu wypadków w szczególnych okolicznoĞciach zaistniaáych przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy
rozpatruje siĊ na podstawie przepisów obowiązujących w dniu wypadku.
Art. 49a. 1. Przepisy ustawy stosuje siĊ do spraw o Ğwiadczenia z tytuáu wypadków przy pracy, które nastąpiáy począwszy od dnia 1
stycznia 2003 r. Dotyczy to takĪe ĞwiadczeĔ z tytuáu chorób zawodowych, jeĪeli uszczerbek na zdrowiu spowodowany taką chorobą zostaá
stwierdzony po dniu 31 grudnia 2002 r., z zastrzeĪeniem ust. 3.
2. Do spraw o Ğwiadczenia z tytuáu wypadków, które nastąpiáy przed dniem 1 stycznia 2003 r., oraz z tytuáu uszczerbku na zdrowiu
spowodowanego chorobą zawodową, a stwierdzonego przed tą datą, stosuje siĊ przepisy obowiązujące w dniu, w którym nastąpiá wypadek
lub w którym stwierdzono uszczerbek na zdrowiu spowodowany chorobą zawodową.
3. Do spraw o Ğwiadczenia z tytuáu uszczerbku na zdrowiu stwierdzonego po dniu 31 grudnia 2002 r., a spowodowanego chorobą
zawodową powstaáą w zatrudnieniu lub podczas prowadzenia pozarolniczej dziaáalnoĞci lub wspóápracy przy jej prowadzeniu, naraĪających
na tĊ chorobĊ, które ustaáo przed dniem 1 stycznia 2003 r., stosuje siĊ przepisy obowiązujące w dniu ustania tego zatrudnienia lub
dziaáalnoĞci (wspóápracy).
Art. 50. 1. Renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy, renty szkoleniowe oraz renty rodzinne, przyznane na podstawie przepisów
wymienionych w art. 61, stają siĊ rentami w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Ponowne ustalenie wysokoĞci ĞwiadczeĔ, o których mowa w ust. 1, z uwzglĊdnieniem zasady okreĞlonej w art. 17 ust. 3, nastĊpuje
na wniosek osoby uprawnionej.
3. Zakáad informuje osoby pobierające w dniu wejĞcia w Īycie ustawy renty z tytuáu niezdolnoĞci do pracy oraz renty rodzinne,
przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych - o obowiązujących od dnia 1 stycznia 2003 r. warunkach pobierania ĞwiadczeĔ w
związku z osiąganiem przychodów.
Art. 51. 1. Osobom, którym przed dniem wejĞcia w Īycie ustawy wypáacono jednorazowe odszkodowanie, a po tym dniu nastąpiáo
pogorszenie ich stanu zdrowia, bĊdące nastĊpstwem choroby zawodowej lub wypadku, z tytuáu którego wypáacono juĪ odszkodowanie,
zwiĊksza siĊ to odszkodowanie wedáug zasad okreĞlonych w art. 12 ust. 2-4.
2. Zakáad wypáaca kwotĊ, o którą nastąpiáo zwiĊkszenie jednorazowego odszkodowania.
Art. 52. 1. Czáonkom rodziny pozostaáym po:
1) renciĞcie pobierającym rentĊ z tytuáu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, którego Ğmierü nastąpiáa po wejĞciu w Īycie ustawy,
wskutek takiego wypadku,
2) renciĞcie pobierającym rentĊ z tytuáu wypadku w szczególnych okolicznoĞciach lub z tytuáu choroby zawodowej pozostającej w związku
ze szczególnymi okolicznoĞciami, którego Ğmierü nastąpiáa po wejĞciu w Īycie ustawy, wskutek takiego wypadku lub choroby
zawodowej, przysáuguje renta rodzinna na warunkach okreĞlonych w art. 17 i jednorazowe odszkodowanie na warunkach okreĞlonych
w art. 13 i 14.
2. Przy orzekaniu związku Ğmierci rencisty z wypadkiem lub chorobą zawodową przepis art. 16 stosuje siĊ odpowiednio.
Art. 53. 1. Pierwszy rok skáadkowy obejmuje skáadki na ubezpieczenie wypadkowe naleĪne za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia
31 marca 2004 r.
2. StopĊ procentową skáadek na ubezpieczenie wypadkowe dla páatnika skáadek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, naleĪnych za okres
od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., ustala siĊ w wysokoĞci stopy procentowej okreĞlonej dla grupy dziaáalnoĞci, do której
páatnik skáadek naleĪy.
3. InformacjĊ, o której mowa w art. 31 ust. 6, za:
1) 2003 r. - przekazuje siĊ do dnia 31 stycznia 2004 r.,
2) 2004 r. - przekazuje siĊ do dnia 31 stycznia 2005 r. w takiej samej formie, jaka obowiązuje páatnika skáadek w odniesieniu do
dokumentów okreĞlonych przepisami o systemie ubezpieczeĔ spoáecznych.
4. W przypadku skáadek na ubezpieczenie wypadkowe naleĪnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., páatnik
skáadek, który nieprawidáowo ustali liczbĊ ubezpieczonych lub grupĊ dziaáalnoĞci, co spowoduje:
1) zaniĪenie stopy procentowej skáadek - po stwierdzeniu nieprawidáowoĞci zobowiązany jest ponownie ustaliü stopĊ procentową na caáy
rok skáadkowy w oparciu o prawidáowe dane oraz opáaciü zalegáe skáadki wraz z odsetkami za zwáokĊ;
2) zawyĪenie stopy procentowej skáadek - po stwierdzeniu nieprawidáowoĞci zobowiązany jest ponownie ustaliü stopĊ procentową na caáy
rok skáadkowy w oparciu o prawidáowe dane.
5. (uchylony).
Art. 54. JeĪeli stopa procentowa skáadki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy dziaáalnoĞci, naleĪna za okres do dnia 31 marca 2007
r., ustalona zgodnie z zasadami okreĞlonymi w art. 30 ust. 1, jest niĪsza niĪ 25% najwyĪszej stopy procentowej ustalonej dla grup
dziaáalnoĞci na dany rok skáadkowy, stopĊ procentową dla tej grupy dziaáalnoĞci ustala siĊ w wysokoĞci 25% najwyĪszej stopy procentowej
dla grup dziaáalnoĞci.
Art. 55. 1. Jednorazowe odszkodowanie za kaĪdy procent staáego lub dáugotrwaáego uszczerbku na zdrowiu przysáuguje w wysokoĞci:
1) 16% przeciĊtnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2003 r. do dnia 31 marca 2004 r.;
2) 17% przeciĊtnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia 31 marca 2005 r.;
3) 18% przeciĊtnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2005 r. do dnia 31 marca 2006 r.;
4) 19% przeciĊtnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2007 r.
2. Przepisy ust. 1 stosuje siĊ odpowiednio do zwiĊkszenia jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 2.
Art. 56. 1. Ubezpieczeni bĊdący pracownikami lub czáonkowie rodzin pracowników, których roszczenie o jednorazowe odszkodowanie
nie zostaáo zaspokojone przez syndyka, likwidatora lub niewypáacalnego pracodawcĊ, mogą w terminie do dnia 30 czerwca 2003 r. wystąpiü
z pisemnym wnioskiem do kierownika Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych ĝwiadczeĔ Pracowniczych o wypáatĊ jednorazowego
odszkodowania.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawieraü okreĞlenie syndyka, likwidatora lub niewypáacalnego pracodawcy. Do wniosku
naleĪy doáączyü dokumenty potwierdzające prawo do jednorazowego odszkodowania i dokumenty potwierdzające przeprowadzenie
bezskutecznego postĊpowania zmierzającego do wyegzekwowania naleĪnoĞci albo dokumenty potwierdzające niezaspokojenie roszczenia w
postĊpowaniu likwidacyjnym lub upadáoĞciowym prowadzonym wobec niewypáacalnego pracodawcy.
3. Osoby nieposiadające orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo
orzeczenia stwierdzającego związek Ğmierci z tym wypadkiem lub chorobą skáadają do Zakáadu wniosek o jego ustalenie do dnia 30 czerwca
2003 r. Orzeczenie uzyskane w tym trybie jest podstawą roszczeĔ, o których mowa w ust. 1.
4. Do roszczeĔ, o których mowa w ust. 1, nie stosuje siĊ art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeĔ
pracowniczych w razie niewypáacalnoĞci pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088 i Nr 155, poz. 1287) oraz art. 291 § 1
Kodeksu pracy.
Art. 57. Ilekroü przepisy odsyáają do przepisów o Ğwiadczeniach z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, naleĪy przez to
rozumieü przepisy niniejszej ustawy.
Art. 58. W zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje siĊ odpowiednio przepisy ustawy o Ğwiadczeniach pieniĊĪnych w razie choroby i
macierzyĔstwa oraz ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 59. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy wykonawcze wydane na
podstawie ustawy, o której mowa w art. 61 pkt 2, jeĪeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.
Art. 60. Przepisy:
1) art. 34 ust. 3 stosuje siĊ poczynając od skáadek naleĪnych za okres od dnia 1 kwietnia 2006 r.;
2) art. 36 stosuje siĊ do kontroli przeprowadzonych u páatników skáadek nie wczeĞniej niĪ w dniu wejĞcia w Īycie ustawy.
Art. 61. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 27 wrzeĞnia 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 145, z 1986 r. Nr 42,
poz. 202, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100,
poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118);
2) ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r. o Ğwiadczeniach z tytuáu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz.
144, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 94, poz. 422, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 24, poz. 110 i
Nr 100, poz. 461, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 2002 r. Nr 78, poz. 713);
3) ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu spoáecznym osób wykonujących pracĊ na podstawie umowy agencyjnej lub umowy
zlecenia (Dz. U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 i Nr 128, poz. 617, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 137,
poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636);
4) dekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu spoáecznym czáonków rolniczych spóádzielni produkcyjnych i spóádzielni kóáek rolniczych
oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z
1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz.
636);
5) ustawa z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu spoáecznym osób prowadzących dziaáalnoĞü gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z
1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr
100, poz.
461 i Nr 124, poz. 585, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60,
poz. 636);
6) ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu spoáecznym duchownych (Dz. U. Nr 29, poz. 156, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r.
Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162,
poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636).
Art. 62. Ustawa wchodzi w Īycie z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem:
1) art. 45 pkt 3, art. 50 ust. 3 i art. 56, które wchodzą w Īycie z dniem ogáoszenia;
2) art. 40, który wchodzi w Īycie z dniem 1 paĨdziernika 2003 r.