Tytuł oryginału: The First 90 Days, Updated and Expanded. Proven Strategies for Getting
Up to Speed Faster and Smarter
Tłumaczenie: Arkadiusz Romanek
Projekt okładki: ULABUKA
ISBN: 978-83-283-0614-1
Original work copyright © 2013 Michael D. Watkins
Published by arrangement with Harvard Business Review Press.
The First 90 Days®, Accelaration CoachingTM, Rapid RewireTM, Transition RoadmapTM,
Transition Risk AssessmentTM, and Transition Heat MapTM, are trademarks of Genesis
Advisers.
Polish edition copyright © 2015 by Helion S.A.
All rights reserved.
All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by
any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any
information storage retrieval system, without permission from the Publisher.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności
za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie/pie90d
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail:
onepress@onepress.pl
WWW:
http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Printed in Poland.
Spis treĂci
O autorze 9
Przedmowa do 2. wydania w dziesiÈtÈ rocznicÚ 11
Wprowadzenie: Pierwsze 90 dni 19
Dlaczego etap zmiany stanowiska ma tak duĪe znaczenie.
Jak liderzy mogą sprawniej i skuteczniej przejmowaü
odpowiedzialnoĞü za kierowanie zespoáem. Budowanie
kompetencji związanych z rotacją na stanowiskach.
Ocena ryzyka etapu przejĞciowego na nowym stanowisku.
1. Przygotuj siÚ! 39
Dlaczego ludzie nie radzą sobie z mentalną zmianą po objĊciu
nowego stanowiska. Przygotowanie do rozpoczĊcia pracy
w nowej roli. Poznanie wyzwaĔ bĊdących konsekwencją
awansu i zatrudnienia w wyniku rekrutacji zewnĊtrznej.
Ocena preferencji i sáaboĞci.
2. Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy 67
Nauka jako proces inwestycyjny. Planowanie nauki.
Rozpoznawanie najlepszych Ĩródeá wiedzy. Wykorzystanie
usystematyzowanych metod przyspieszania nauki.
6
Pierwsze 90 dni
3. Dopasowanie strategii do okolicznoĂci 91
NiebezpieczeĔstwa związane z zastosowaniem metody
„jedynie sáusznego rozwiązania”. Ocena sytuacji w celu
stworzenia wáaĞciwej strategii. Model STARS w kontekĞcie
rodzajów zmian na stanowiskach. Wykorzystanie modelu
do analizy portfolio i kierowania zmianą.
4. Negocjowanie sukcesu 113
Budowanie produktywnych relacji z nowym szefem. Zasada
piĊciu rozmów. Definiowanie oczekiwaĔ. Zgoda w kwestii
oceny sytuacji. OsiągniĊcie porozumienia w sprawie
wspóápracy. Negocjowanie zasobów. Tworzenie planu 90 dni.
5. Zapewnij sobie pierwsze sukcesy 141
Unikanie typowych puáapek. Ustalanie najwyĪszych
priorytetów. Tworzenie przekonującej wizji. Praca na rzecz
wiarygodnoĞci osobistej. Pierwsze próby poprawy wydajnoĞci
organizacyjnej. Planowanie zmiany versus kolektywna nauka.
6. Synchronizacja i integracja 169
Rola lidera jako architekta organizacyjnego. Identyfikowanie
prawdziwych przyczyn sáabej wydajnoĞci. Synchronizacja
strategii, struktury, systemów, umiejĊtnoĞci i kultury.
7. Budowanie zespoïu 197
Odziedziczenie zespoáu i jego przebudowa. àagodzenie
konfliktu pomiĊdzy celami krótko- i dáugoterminowymi.
Równolegáe modyfikacje struktury organizacyjnej
i reorganizacja zespoáu. WdraĪanie nowych procesów.
8. Tworzenie koalicji 233
BáĊdy w koncepcji przewagi przez pozycjĊ w hierarchii
zawodowej podlegáoĞci. Identyfikowanie Ĩródeá kluczowego
wsparcia. Mapowanie sieci wpáywów i schematów zaleĪnoĞci.
Modyfikowanie wizji wspólnych interesów i ĞcieĪek dziaáaĔ.
Spis treĞci
7
9. JesteĂ swoim sterem… 257
Jak to siĊ dzieje, Īe liderzy wchodzą czasami na mieliznĊ.
Trzy filary samozarządzania. Tworzenie planu i narzucanie
sobie samodyscypliny. Tworzenie sieci wsparcia i grup
doradców.
10. Niech inni teĝ skorzystajÈ! 277
Dlaczego tak niewiele firm koncentruje siĊ na przyspieszaniu
adaptacji. Okazja do zinstytucjonalizowania wspólnego
modelu. Wykorzystanie modelu do przyspieszania rozwoju
zespoáu, wspierania utalentowanych liderów, integrowania
nowych nabytków w ramach organizacji i poprawienia
planów rotacji na stanowiskach.
Przypisy koñcowe 301
2
Przyspiesz proces
zdobywania nowej wiedzy
H R I S
H
A D L E Y
staá na czele dziaáu kontroli jakoĞci
w Dura Corporation, Ğredniej wielkoĞci firmie spe-
cjalizującej siĊ w usáugach informatycznych. Gdy jego
szef postanowiá któregoĞ dnia rozstaü siĊ z korporacją, aby jako
wiceprezes ds. operacyjnych w Phoenix Systems podjąü próbĊ po-
stawienia na nogi dewelopera oprogramowania, który borykaá siĊ
z róĪnego rodzaju problemami, zaproponowaá Chrisowi miejsce
w swoim nowym zespole w roli kierownika dziaáu kontroli jakoĞci
i testowania. Chris skwapliwie przystaá na tĊ propozycjĊ.
Dura Corporation zbudowaáa sobie mocną pozycjĊ na miĊdzy-
narodowym rynku dostawców oprogramowania. Chris doáączyá do
firmy tuĪ po studiach inĪynierskich i szybko awansowaá na stano-
wisko szefa dziaáu kontroli jakoĞci. Miaá zatem odpowiednie kwa-
lifikacje, ale podchodziá do zmiany pracodawcy doĞü ostroĪnie, po-
niewaĪ przyzwyczaiá siĊ do pracy z najnowszymi technologiami oraz
dobrze zmotywowanymi pracownikami. Przed podjĊciem nowej
pracy odwiedziá siedzibĊ Phoenix Systems i przekonaá siĊ, Īe czeka
go naprawdĊ duĪe wyzwanie. Byá jednak zdeterminowany i liczyá,
Īe uda mu siĊ wyprowadziü firmĊ z káopotów — poza tym miaá na-
dziejĊ na szybkie zmiany.
C
68
Pierwsze 90 dni
Wkrótce po objĊciu stanowiska poinformowaá swoich nowych
wspóápracowników, Īe jego zdaniem procesy wdroĪone w Phoenix
są po prostu anachroniczne. Nie kryá, Īe uwaĪa, iĪ model operacyj-
ny trzeba odtworzyü od podstaw, tak Īeby przypominaá „ten stoso-
wany w Dura Corporation”. Natychmiast sprowadziá zewnĊtrznych
konsultantów, a ci przygotowali druzgocący raport, w którym tech-
nologie testowania i systemy nazywano „antycznymi”, a kwalifikacje
pracowników uznano za „niewystarczające”. Konsultanci zalecali
gruntowną modyfikacjĊ procesów testowania produktu oraz doko-
nanie powaĪnych inwestycji w najnowsze technologie i szkolenia.
Chris udostĊpniá wnioski z raportu swoim bezpoĞrednim podwáad-
nym, zapowiadając szybkie wprowadzenie zmian, zaczynając od re-
organizacji zespoáów zajmujących siĊ testowaniem produktów.
Minąá miesiąc od wdroĪenia nowej struktury zespoáów, a efek-
tywnoĞü pracy zaczĊáa spadaü, co groziáo opóĨnieniem wprowadze-
nia na rynek jednego z kluczowych produktów firmy. Chris zebraá
swój zespóá i nakazaá menedĪerom, aby „natychmiast coĞ z tym zro-
bili”. Jednak problem nie zniknąá, a morale pracowników w dziale
operacyjnym zaczĊáo spadaü na áeb na szyjĊ.
Zaledwie po dwóch miesiącach na nowym stanowisku Chris mu-
siaá zebraü pierwszą burĊ od swojego szefa: „ZraziáeĞ juĪ do siebie
prawie wszystkich. Sprowadziáem ciĊ tutaj, ĪebyĞ poprawiá jakoĞü
pracy dziaáu, a nie rozpieprzaá go w drobny mak!”. Potem zasypaá
go gradem pytaĔ: „Ile czasu poĞwiĊciáeĞ, Īeby zrozumieü, jak pracu-
je dziaá? Czy wiedziaáeĞ, Īe ci ludzie od wielu lat proszą o pieniądze
na nowe inwestycje? Czy wiesz, czego dokonali, zanim tutaj przy-
szedáeĞ, z tymi zasobami, które mieli do swojej dyspozycji? Musisz
przestaü dziaáaü po omacku, a zacząü sáuchaü!”.
WstrząĞniĊty Chris przeprowadziá powaĪne rozmowy ze swoimi
menedĪerami, kierownikami i grupami pracowników. Dowiedziaá
siĊ wiele o kreatywnoĞci, jaką wykazali, radząc sobie mimo braku
inwestycji. Wreszcie usáyszaá szczerą opiniĊ na temat tego, co takiego
nie sprawdza siĊ w zaproponowanych przez niego nowych struktu-
rach. NastĊpnie zwoáaá zebranie caáej zaáogi i ogáosiá, Īe na podsta-
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
69
wie opinii, które zebraá, zamierza powaĪnie zmodyfikowaü przedsta-
wione przez niego wczeĞniej propozycje ukáadu struktury. Obiecaá
wszystkim, Īe zanim zostaną wprowadzone jakiekolwiek zmiany, za-
dba o wdroĪenie najnowszych technologii testowania oraz szkolenia.
Jaki báąd popeániá Chris? Podobnie jak wielu nowych liderów nie
zdobyá wystarczającej wiedzy o swojej nowej organizacji, w związ-
ku z czym juĪ na początku podjąá kilka niewáaĞciwych decyzji, które
podwaĪyáy jego wiarygodnoĞü.
Pierwszym warunkiem zakoĔczonej powodzeniem adaptacji
w nowym otoczeniu biznesowym jest moĪliwie szybkie zdobycie jak
najwiĊkszej wiedzy na temat nowej organizacji. WáaĞciwe techniki
zdobywania informacji pozwolą Ci zgromadziü dane, które mogą
okazaü siĊ kluczowe podczas tworzenia planu dziaáaĔ na najbliĪsze
90 dni. Musisz zatem zdobyü jak najwiĊkszą wiedzĊ, a potem jak
najszybciej przyswoiü sobie wszystkie informacje. SprawnoĞü i efek-
tywnoĞü opanowywania tej wiedzy mają ogromne znaczenie w pro-
cesie skracania czasu adaptacji i podatnoĞci na ciosy. PrĊdzej zi-
dentyfikujesz potencjalne, nieoczekiwane problemy, które mogą Ci
uniemoĪliwiü skuteczne dziaáanie. Im szybciej przyswoisz sobie pod-
stawową wiedzĊ, tym wczeĞniej zaczniesz podejmowaü dobre decy-
zje biznesowe.
Radzenie sobie z problemami
podczas uczenia siÚ
Kiedy nowy lider ponosi poraĪkĊ, prawie zawsze wynika to m.in.
z braku umiejĊtnoĞci przyswajania nowej wiedzy. Zaraz po przej-
Ğciu na nowe stanowisko masz wraĪenie, Īe dáawisz siĊ od nadmia-
ru danych. Masz sporo pracy i nie wiesz, na czym siĊ skupiü. Nad-
miar informacji moĪe sprawiü, Īe nie dostrzeĪesz najwaĪniejszych
sygnaáów. Byü moĪe za bardzo siĊ skupiasz na technicznej stronie
organizacji — produktach, klientach, technologiach i strategiach —
nie przywiązując wagi do poznania kultury i polityki firmy.
70
Pierwsze 90 dni
Co gorsza, okazuje siĊ, Īe zaskakująco niewielu menedĪerów uczy
siĊ systematycznej analizy funkcjonowania organizacji. Ci, którzy
mają tĊ umiejĊtnoĞü, niezmiennie rekrutują siĊ spoĞród profesjona-
listów gospodarowania zasobami ludzkimi albo starszych konsul-
tantów ds. zarządzania.
Kolejnym problemem jest brak planu uczenia siĊ. Zaplanowa-
nie procesu uczenia siĊ oznacza wczeĞniejsze ustalenie, jak brzmią
najwaĪniejsze pytania i najlepsze odpowiedzi. Niewielu nowych li-
derów poĞwiĊca swój czas, Īeby siĊ dobrze zastanowiü nad priory-
tetami procesu uczenia siĊ. Jeszcze mniej tworzy konkretny plan
uczenia siĊ w ramach przygotowaĔ do objĊcia nowego stanowiska.
W wielu przypadkach daje siĊ zaobserwowaü „niezdolnoĞü do
uczenia siĊ” — to paraliĪująca wewnĊtrzna blokada uniemoĪliwia-
jąca opanowywanie nowej wiedzy. Przykáadem moĪe byü niepodej-
mowanie przez Chrisa choüby prób zrozumienia historii organiza-
cji, w której siĊ znalazá. Podstawowe pytanie, które kaĪdy nowy lider
powinien zadaü, brzmi: „Jak to siĊ staáo, Īe znajdujemy siĊ tu, gdzie
jesteĞmy?”. JeĪeli tego nie zrobisz, bez ĞwiadomoĞci tego, kto i dla-
czego zdefiniowaá struktury lub procesy tak a nie inaczej, ryzykujesz
zniszczenie tego, co funkcjonuje. DziĊki wiedzy na temat historii
moĪesz podjąü Ğwiadomą decyzjĊ o wprowadzeniu dobrze przemy-
Ğlanych zmian. Albo uĞwiadomisz sobie, Īe najlepszym rozwiąza-
niem jest zostawienie wszystkiego bez zmian.
Tematem powiązanym z problemem braku umiejĊtnoĞci ucze-
nia siĊ (o czym byáa mowa we wprowadzeniu) jest przymus dziaáa-
nia. Podstawowym symptomem tego przymusu jest odczuwanie
pilnej potrzeby podejmowania dziaáaĔ. Efektywni liderzy potrafią
znaleĨü równowagĊ pomiĊdzy dziaáaniem (podejmowaniem dzia-
áaĔ na rzecz osiągniĊcia jakiegoĞ celu) a „cháoniĊciem organizacji”
(obserwacją otoczenia i wyciąganiem wniosków). Jednak jak prze-
konaá siĊ Chris Hadley, na etapie przejĞciowym w nowej pracy trud-
no jest po prostu „byü”. A presja związana z koniecznoĞcią „dziaáa-
nia” niemal zawsze wynika z wewnĊtrznych przekonaĔ lidera, a nie
z czynników zewnĊtrznych. Stanowi dowód braku pewnoĞci siebie
i wynika z potrzeby udowodnienia swojej wartoĞci. PamiĊtaj: oka-
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
71
zanie szczerej potrzeby uczenia siĊ i zrozumienia mechaniki zasta-
nych procesów przekáada siĊ na wzrost wiarygodnoĞci Ciebie jako
lidera oraz powiĊkszenie Twoich wpáywów.
JeĪeli zatem bywasz niespokojny lub zbyt zajĊty, aby poĞwiĊciü
czas na uczenie siĊ, moĪe wáaĞnie cierpisz na przypadáoĞü nazywa-
ną przymusem dziaáania. Nie wolno Ci tego ignorowaü, poniewaĪ
czĊsto stan, w którym jesteĞmy zbyt zajĊci, Īeby siĊ uczyü, sprawia,
Īe wpadamy w spiralĊ báĊdów, nieuchronnie zmierzając do poraĪ-
ki. JeĪeli nie zdobywasz wiedzy, postĊpując podobnie jak Chris, nie
skupiasz siĊ na tym, czego moĪesz siĊ dowiedzieü o swojej nowej
organizacji, áatwo bĊdzie Ci podjąü niewáaĞciwe pierwsze decyzje,
nadszarpnąü swoją wiarygodnoĞü, zraziü do siebie potencjalnych
sojuszników, sprawiü, Īe ludzie nie bĊdą chĊtnie dzieliü siĊ z Tobą
swoją wiedzą i waĪnymi informacjami. W efekcie zaczniesz podej-
mowaü jeszcze gorsze decyzje biznesowe. To báĊdne koáo, które moĪe
nieodwracalnie zniszczyü Twoją wiarygodnoĞü. StrzeĪ siĊ! MoĪesz
uznaü, Īe okolicznoĞci zmuszają CiĊ do podejmowania zdecydowa-
nych dziaáaĔ — i czasami, o czym mówimy w nastĊpnym rozdziale, to
wáaĞnie jest dobre postĊpowanie — ale przez niedostatecznie przygo-
towanie ryzykujesz tym, Īe nie dostrzeĪesz prawdziwych problemów.
Prawdopodobnie najbardziej destrukcyjną cechą przymusu dzia-
áania jest fakt, Īe nowi liderzy (tacy jak Chris przechodzący do Pho-
enix Systems) czasami pojawiają siĊ w firmie z gotową odpowiedzią.
Wygląda na to, Īe od razu wiedzą wszystko na temat problemów or-
ganizacyjnych, z którymi borykają siĊ ich nowi pracodawcy, i znają
odpowiedzi na wszystkie pytania. Zdobywszy doĞwiadczenie w or-
ganizacjach, w których wszystko „byáo robione jak trzeba”, nie zdają
sobie sprawy, Īe to, co w jednej kulturze organizacyjnej dziaáaáo zna-
komicie, w innej moĪe siĊ zupeánie nie sprawdziü. Chris przekonaá
siĊ na wáasnej skórze, Īe gotowe odpowiedzi, choü kuszące, zwiĊk-
szają ryzyko popeánienia powaĪnych báĊdów i mogą prowadziü do
zraĪenia do siebie innych ludzi. MenedĪerowi z naszej historyjki
wydawaáo siĊ, Īe wystarczy wykorzystaü wiedzĊ wyniesioną z Dura
Corporation, aby rozwiązaü problemy firmy Phoenix Systems.
72
Pierwsze 90 dni
Liderzy rozpoczynający swoje kariery w nowych organizacjach
muszą zatem skoncentrowaü siĊ na zdobywaniu wiedzy na temat
nowego otoczenia i przystosowywania siĊ do nowej kultury organi-
zacyjnej. W przeciwnym razie ryzykują odrzucenie — odpowiednik
odrzucenia organu podczas przeszczepu (jeĞli uznamy, Īe nowy pra-
cownik jest przeszczepianym organem). Nowi liderzy podejmują
dziaáania, które prowadzą do zaangaĪowania systemu immunolo-
gicznego organizacji, i stają siĊ ofiarą ataków, niczym ciaáo obce.
Nawet w sytuacjach takich jak restrukturyzacja, w których zostaáeĞ
przyjĊty do firmy wáaĞnie w konkretnym celu, aby wdroĪyü okre-
Ğlone rozwiązania, musisz poznaü kulturĊ biznesową i organizacjĊ
firmy, uwzglĊdniając te zmienne w swoich planach.
ZarzÈdzanie procesem uczenia siÚ
jak procesem inwestycyjnym
JeĪeli potraktujesz swoje wysiáki mające na celu jak najszybsze i jak
najlepsze przystosowanie siĊ do nowego otoczenia jak konkretną in-
westycjĊ — tj. uznając ograniczony czas i energiĊ za zasoby, którymi
naleĪy gospodarowaü oszczĊdnie — zyski bĊdą miaáy formĊ wiedzy
niezbĊdnej do podjĊcia wáaĞciwych dziaáaĔ. Ta wiedza pozwala
wczeĞniej podejmowaü lepsze decyzje, a tym samym pomoĪe Ci szyb-
ciej osiągnąü punkt rentownoĞci rozumiany w kategoriach momen-
tu w czasie, w którym Twoja wartoĞü dla organizacji przewyĪsza
poniesione przez nią koszty. Bohater naszej historii podjąáby inne
dziaáania, gdyby wiedziaá, Īe: (1) najwyĪsze kierownictwo Phoenix
Systems nigdy dotąd nie zdecydowaáo siĊ na wiĊksze inwestycje, mi-
mo usilnych staraĔ menedĪerów niĪszego szczebla; (2) mimo wszyst-
kich ograniczeĔ dziaá operacyjny firmy osiągaá znakomite wyniki
w zakresie kontroli jakoĞci i wydajnoĞci pracy; (3) pracownicy i ich
przeáoĪeni odczuwali uzasadnioną dumĊ ze swoich dokonaĔ.
Aby móc liczyü na jak najwiĊkszy zwrot z inwestycji w naukĊ, mu-
sisz z masy dostĊpnych informacji sprawnie wyáawiaü dane najistot-
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
73
niejsze. Aby wáaĞciwie wykorzystaü dostĊpne zasoby, trzeba, ĪebyĞ
najpierw okreĞliá, czego powinieneĞ siĊ nauczyü, ĪebyĞ mógá skupiü
siĊ na najwaĪniejszych kwestiach. Jak najwczeĞniej poĞwiĊü zatem
trochĊ czasu na przygotowanie programu nauki; wracaj do niego od
czasu do czasu, ulepszaj go i uzupeániaj. Wydajny proces uczenia
siĊ wymaga zidentyfikowania najlepszych Ĩródeá informacji, a na-
stĊpnie znalezienia sposobu na zdobycie maksimum wiedzy przy jak
najmniejszym nakáadzie Twojego cennego czasu. PodejĞcie Chrisa
do procesu zdobywania wiedzy nie miaáo nic wspólnego ani z efek-
tywnoĞcią, ani z wydajnoĞcią.
OkreĂlenie zakresu programu nauki
Co Chris mógáby zrobiü inaczej, gdyby dostaá drugą szansĊ i mógáby
zacząü jeszcze raz? Opracowaáby systematyczny plan nauki — pro-
ces zbierania i przetwarzania informacji, analizy, formuáowania hi-
potez i weryfikowania zaáoĪeĔ.
Punktem wyjĞcia jest przygotowanie programu nauki, który naj-
lepiej jest opracowaü jeszcze, zanim formalnie staniesz siĊ czĊĞcią
jakiejĞ organizacji. Taki plan pozwoli jasno zdefiniowaü Twoje prio-
rytety. Jakiej wiedzy potrzebujesz najbardziej? Na plan skáada siĊ
zestaw pytaĔ, które wskazują, w którym kierunku powinny iĞü Twoje
dociekania, albo zawiera hipotezy, których poprawnoĞü chcesz udo-
wodniü (lub ma oba te elementy). OczywiĞcie proces uczenia siĊ
w okresie przejĞciowym w nowej firmie ma charakter powtarzalny.
Na początku plan bĊdzie zawieraá gáównie pytania, ale wraz z po-
szerzaniem wiedzy zaczniesz stawiaü hipotezy na temat tego, co siĊ
dzieje i dlaczego. I coraz bardziej ten proces bĊdzie zmierzaá w kie-
runku tworzenia konkretnych hipotez i ich weryfikacji.
Jak przygotowaü wstĊpną listĊ pytaĔ? Zacznij od pytaĔ dotyczą-
cych przeszáoĞci, pytaĔ o teraĨniejszoĞü i o przyszáoĞü (patrz: ramki
„Pytania o przeszáoĞü”, „Pytania o teraĨniejszoĞü” i „Pytania o przy-
száoĞü”). Dlaczego niektóre rzeczy robi siĊ akurat tak a nie inaczej?
74
Pierwsze 90 dni
Czy powody, dla których coĞ zostaáo wprowadzone (np. jako reakcja
na zagroĪenie ze strony konkurencji), są jeszcze dziĞ istotne? Czy
warunki zmieniają siĊ w takim stopniu, Īeby w przyszáoĞci postąpiü
inaczej? Na kolejnych stronach znajdziesz przykáadowe pytania
w kaĪdej z tych trzech kategorii.
Pytania o przeszïoĂÊ
Wyniki
Jakie wyniki organizacja uzyskiwaïa w przeszïoĂci? Co myĂlÈ
pracownicy o tym, jak do tej pory radziïa sobie firma?
Jak ustalane byïy cele? Czy byïy niewystarczajÈco,
czy nadmiernie ambitne?
Czy stosowano jakieĂ zewnÚtrzne lub wewnÚtrzne mechanizmy
pomiaru i analizy wyników?
Jakie metody pomiaru stosowano w celu dokonania oceny?
Jakie zachowania promowano, a do jakich zniechÚcano?
Co siÚ dziaïo, gdy cele nie zostaïy osiÈgniÚte?
Przyczyny
Jeĝeli wyniki byïy dobre, to dziÚki czemu?
Jaki byï wzglÚdny udziaï w osiÈgniÚciu tych wyników strategii
organizacji, jej struktury, moĝliwoĂci technicznych, jej kultury
i polityki?
Jeĝeli wyniki byïy sïabe, to dlaczego? Czy wynikaïo to przede
wszystkim z kiepskiej organizacji firmy? Z jej struktury? MoĝliwoĂci
technicznych? Prowadzonej polityki?
Historia zmian
Jakie wysiïki podejmowano, aby zmieniÊ organizacjÚ?
Jaki byï ich efekt?
Kto odegraï istotnÈ rolÚ w ksztaïtowaniu organizacji?
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
75
Pytania dotyczÈce teraěniejszoĂci
Wizja i strategia
Jaka jest obecna wizja i strategia dziaïania organizacji?
Czy organizacja rzeczywiĂcie realizuje zaïoĝenia zdefiniowane
w strategii? Jeĝeli nie, to dlaczego? JeĂli tak, to czy ta strategia
zaprowadzi firmÚ w poĝÈdanym kierunku?
Ludzie
Który pracownik ma potencjaï i kto sobie nie radzi?
Komu moĝna ufaÊ, a komu ufaÊ nie naleĝy?
Kto ma wpïywy i dlaczego?
Procesy
Które procesy sÈ kluczowe?
Czy ich sprawnoĂÊ, niezawodnoĂÊ i terminowoĂÊ
sÈ wystarczajÈco dobre? JeĂli nie, to dlaczego?
Niebezpieczeñstwa
Jakie puïapki mogÈ na Ciebie czyhaÊ? Co moĝe zdezorganizowaÊ
Twoje plany?
Jakich politycznych i kulturowych bïÚdów nie wolno Ci popeïniÊ?
Pierwsze zwyciÚstwa
W którym obszarze (ludzie, relacje, procesy czy produkty) moĝesz
szybko osiÈgnÈÊ jakieĂ sukcesy?
Pytania dotyczÈce przyszïoĂci
Wyzwania i szanse
W których obszarach organizacja bÚdzie musiaïa siÚ zmierzyÊ
z powaĝnymi wyzwaniami w nadchodzÈcym roku? Co moĝna
zrobiÊ, aby siÚ na nie przygotowaÊ?
76
Pierwsze 90 dni
Jakie sÈ najbardziej obiecujÈce, niewykorzystane jeszcze
moĝliwoĂci? Co musiaïoby siÚ wydarzyÊ, ĝeby móc je wykorzystaÊ?
Bariery i zasoby
Jakie najpowaĝniejsze bariery przeszkadzajÈ we wprowadzeniu
zmian? Czy sÈ to bariery natury technicznej, politycznej czy
kulturowej?
Czy w organizacji dadzÈ siÚ zauwaĝyÊ jakieĂ elementy bliskie
ideaïowi lub czy znajdziesz jakieĂ doskonaïe zasoby, które moĝna
wykorzystaÊ?
Jakie nowe zdolnoĂci naleĝy rozwinÈÊ lub nabyÊ?
Kultura
Które elementy kultury organizacyjnej naleĝy zachowaÊ?
Które elementy naleĝy zmieniÊ?
Zastanawiając siĊ nad odpowiedziami na te pytania, pomyĞl o za-
gadnieniach natury technicznej, interpersonalnej, kulturowej i po-
litycznej
1
. Pytania związane z domeną techniczną mogą dotyczyü
kwestii nieznanych rynków, technologii, procesów i systemów. Te
z kategorii zagadnieĔ interpersonalnych mogą odnosiü siĊ do cech
Twojego szefa, wspóápracowników oraz bezpoĞrednich podwáadnych.
Zagadnienia z domeny kulturowej mogą dotyczyü norm, wartoĞci
i oczekiwanych zachowaĔ, które z caáą pewnoĞcią róĪnią siĊ od tych
znanych Ci z organizacji, z której przychodzisz, nawet jeĞli zmieniasz
stanowisko w ramach tej samej firmy. W kontekĞcie otoczenia poli-
tycznego musisz uĞwiadomiü sobie, jak wygląda organizacja cienia
— nieformalna konstrukcja, na którą skáadają siĊ procesy i sojusze
znajdujące siĊ w cieniu oficjalnych struktur, ale mające ogromny
wpáyw na to, co tak naprawdĊ dzieje siĊ w firmie. Domena politycz-
na jest waĪna, ale teĪ niezmiernie trudno rozáoĪyü ją na czynniki
pierwsze, poniewaĪ tych nieformalnych struktur nie widaü goáym
okiem, a ktoĞ niewtajemniczony, kto nie spĊdziá doĞü czasu wewnątrz
nich, od razu wpadnie w puáapkĊ, co moĪe uniemoĪliwiü stworze-
nie mu pewnego fundamentu wsparcia podczas procesu przejĞcia.
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
77
Identyfikacja najlepszych ěródeï wiedzy
WiedzĊ bĊdziesz zdobywaü, korzystając z róĪnych Ĩródeá „twardych”
danych, takich jak: raporty finansowe i operacyjne, plany strategicz-
ne i funkcjonalne, badania ankietowe pracowników, wycinki prasowe
czy raporty branĪowe. Aby jednak podejmowaü wáaĞciwe decyzje,
bĊdziesz teĪ potrzebowaá „miĊkkich” danych dotyczących strategii
organizacji, moĪliwoĞci technicznych, kultury i polityki. Jedynym
sposobem ich zdobycia są rozmowy z ludĨmi mającymi odpowied-
nią wiedzĊ w interesujących CiĊ dziedzinach.
Co moĪe zapewniü najlepszy zwrot z inwestycji w Twój proces
uczenia siĊ? Zidentyfikowanie obiecujących Ĩródeá wiedzy uczyni
ten proces kompletnym i bardziej wydajnym. PamiĊtaj, Īe musisz
siĊ zapoznaü z opinią kluczowych osób zarówno w organizacji, jak
i poza nią (patrz: rysunek 2.1). Rozmowy z osobami mającymi róĪ-
ne punkty widzenia wzbogacą Twoją ocenĊ sytuacji. UmoĪliwią Ci
przekáad miĊdzy zewnĊtrznymi realiami a wewnĊtrzną percepcją,
a takĪe miĊdzy osobami zajmującymi najwaĪniejsze stanowiska
w firmie a ludĨmi mającymi bezpoĞredni kontakt z klientem.
Najcenniejszymi zewnĊtrznymi Ĩródáami informacji prawdopo-
dobnie bĊdą:
z
Klienci. Jak klienci postrzegają Twoją organizacjĊ? Jak
wasi najlepsi klienci oceniają wasze produkty lub usáugi?
A obsáugĊ klienta? JeĞli organizacja ma klientów zewnĊtrz-
nych, to jak oceniają oni firmĊ w porównaniu z konkurencją?
z
Dostawcy. Dostawcy mogą przekazaü Ci swoje spostrze-
Īenia dotyczące organizacji, przyjmując w pewnym sensie
role klientów. MoĪesz równieĪ poznaü wady i zalety we-
wnĊtrznych systemów zarządzania procesami utrzymania
jakoĞci i zadowolenia klientów.
z
Dystrybutorzy. Od dystrybutorów masz szansĊ uzyskaü
informacje dotyczące procesów logistycznych produktu,
obsáugi klienta oraz praktyk i ofert konkurencji. MoĪesz
równieĪ poznaü potencjaá sieci dystrybucji.
78
Pierwsze 90 dni
R Y S U N E K 2 . 1 .
½ródïa wiedzy
z
NiezaleĪni analitycy. Analitycy mogą przygotowaü dla
Ciebie obiektywną ocenĊ strategii i potencjaáu Twojej firmy
i jej konkurentów. Analitycy Ğwietnie znają równieĪ wyma-
gania rynku i ekonomiczną sytuacjĊ w branĪy.
Niezastąpione wewnĊtrzne Ĩródáa informacji:
z
Ludzie z dziaáów badaĔ i rozwoju oraz operacji. To
wáaĞnie oni opracowują nowe produkty lub usáugi, a potem
mają duĪy wpáyw na proces produkcji. Te osoby mogą po-
móc Ci w poznaniu podstawowych procesów zachodzących
w firmie oraz w wyjaĞnieniu, w jaki sposób te procesy wpáy-
wają na kluczowych partnerów zewnĊtrznych. Ponadto
dziĊki nim dowiesz siĊ, jak pozostaáe komponenty organi-
zacji pomagają wspieraü lub niweczyü wysiáki tych znajdu-
jących siĊ na „pierwszej linii”.
z
Ludzie z dziaáu sprzedaĪy i zakupów. Ci ludzie — za-
równo przedstawiciele dziaáu obsáugi klienta, jak i pracow-
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
79
nicy dziaáu zakupów — kontaktują siĊ bezpoĞrednio z klien-
tami, dystrybutorami i dostawcami. CzĊsto to wáaĞnie oni
dysponują najĞwieĪszymi informacjami dotyczącymi tren-
dów i nadchodzących zmian na rynku.
z
Pracownicy umysáowi. Porozmawiaj z szefami i kluczo-
wymi przedstawicielami dziaáów finansów, prawnego i za-
sobów ludzkich. Ci ludzie mają specjalistyczną wiedzĊ na
temat wewnĊtrznego dziaáania organizacji.
z
Integratorzy. Integratorzy to osoby koordynujące lub
wspomagające interakcje miĊdzywydziaáowe, tacy jak: me-
nedĪerowie projektu, dyrektorzy fabryki czy menedĪerowie
produktu. Od nich moĪesz siĊ dowiedzieü, jak wyglądają po-
áączenia wewnątrz organizacji i jak zazĊbiają siĊ kwalifikacje
funkcjonalne. Mogą Ci pomóc odkryü prawdziwą hierarchiĊ
polityczną i pokazaü, gdzie siĊ rodzą wewnĊtrzne konflikty.
z
Naturalni historycy. Zwróü baczną uwagĊ na opinie we-
teranów lub tzw. naturalnych historyków — ludzi, którzy
są w organizacji od bardzo dawna i tym samym dysponują
bogatą wiedzą na temat ostatnich lat funkcjonowania fir-
my. To wáaĞnie dziĊki nim moĪesz poznaü „mitologiĊ firmy”
(najwaĪniejsze informacje dotyczące powstania firmy, tego,
przez co przeszáa) oraz Ĩródáa jej kultury i polityki.
JeĞli jesteĞ nowo zatrudnionym pracownikiem organizacji, duĪą
czĊĞü pracy moĪesz wykonaü jeszcze przed rzeczywistym objĊciem
obowiązków, przyspieszając proces przystosowania siĊ do nowych
warunków. MoĪesz zacząü od kwestii oczywistych (nie tylko podczas
samego procesu rekrutacyjnego), gromadząc i przetwarzając boga-
te zasoby danych dostĊpnych w internecie, wáącznie z informacja-
mi z „táa” i analiz organizacji, biografiami kluczowych postaci oraz
informacjami dostĊpnymi na dostĊpnej publicznie stronie interne-
towej. Ponadto bardzo ciekawe wnioski moĪna wyciągnąü z rozmów
z aktualnymi lub byáymi pracownikami firmy i w ten sposób stwo-
rzyü sobie jakieĞ wyobraĪenie o jej historii i kulturze.
80
Pierwsze 90 dni
PrzyjÚcie usystematyzowanych metod
uczenia siÚ
Gdy wiesz juĪ mniej wiĊcej, czego musisz siĊ dowiedzieü i gdzie szu-
kaü informacji — w raportach, rozmowach z ludĨmi mającymi duĪą
wiedzĊ, w Ĩródáach elektronicznych — nastĊpnym krokiem jest okre-
Ğlenie, jak powinien wyglądaü proces nauki.
Wielu menedĪerów ma skáonnoĞü do rzucania siĊ na gáĊboką wo-
dĊ i natychmiastowego organizowania spotkaĔ z ludĨmi. W ten spo-
sób zdobyábyĞ wiele miĊkkich danych, ale takie podejĞcie nie jest
zbyt efektywne. Dlaczego? PoniewaĪ na rozmowy przeznacza siĊ
duĪo czasu, a z powodu braku ustrukturyzowanej metodologii nie
bĊdziesz wiedzieü, jaką wagĊ przywiązywaü do obserwacji róĪnych
osób. Na Twoim osądzie mogą zawaĪyü opinie kilku pierwszych (lub
ostatnich) rozmówców. A niektórzy ludzie mogą chcieü rozmawiaü
z Tobą wczeĞniej wáaĞnie po to, aby na Ciebie wpáynąü.
Dlatego powinieneĞ rozwaĪyü zastosowanie przemyĞlanej meto-
dologii procesu nauki. Dla zilustrowania korzyĞci takiego podejĞcia
wyobraĨ sobie, Īe planujesz spotkanie z bezpoĞrednimi podwáad-
nymi, aby poznaü ich opinie na temat bieĪącej sytuacji firmy. Jak
zorganizujesz spotkanie? JeĞli zbierzesz ich wszystkich razem, mo-
Īesz popeániü báąd, poniewaĪ niektórzy pewnie nie bĊdą zbyt chĊt-
nie ujawniaü swoich poglądów na forum publicznym.
Alternatywą jest zorganizowanie sesji spotkaĔ indywidualnych.
OczywiĞcie takie rozwiązanie równieĪ ma swoje wady, gdyĪ trzeba
bĊdzie ustaliü kolejnoĞü spotkaĔ. MoĪesz siĊ spodziewaü, Īe ci, z któ-
rymi bĊdziesz rozmawiaü póĨniej, skontaktują siĊ z tymi, z którymi
spotkasz siĊ wczeĞniej, Īeby siĊ dowiedzieü, jak przebiegają spotka-
nia i co chcesz wiedzieü. W ten sposób nieĞwiadomie wpáyniesz na
zakres opinii, które do Ciebie dotrą. Ponadto musisz siĊ liczyü z tym,
Īe inni ludzie bĊdą interpretowaü Twoje wypowiedzi w sposób nie-
koniecznie zgodny z Twoimi oczekiwaniami.
ZaáóĪmy, Īe decydujesz siĊ spotkaü z kaĪdym z Twoich podwáad-
nych z osobna. Jaką ustalisz kolejnoĞü? Jaką moĪesz mieü pewnoĞü,
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
81
Īe pierwsze osoby nie bĊdą miaáy zbyt duĪego wpáywu na Twoje
osądy? W jednym z sugerowanych rozwiązaĔ przekonuje siĊ o ko-
niecznoĞci organizowania wszystkich spotkaĔ wedáug tego samego
scenariusza. MoĪesz zacząü od krótkich uwag o ogólnym charakte-
rze na temat siebie samego i Twojego podejĞcia, po których nastą-
pią pytania dotyczące Twojego rozmówcy (wyksztaácenie, rodzina
i zainteresowania), a nastĊpnie standardowy zestaw pytaĔ związa-
nych z opiniami na temat firmy. Takie dziaáanie przynosi dobre re-
zultaty, poniewaĪ uzyskane odpowiedzi da siĊ porównywaü. MoĪesz
je zestawiü i przeanalizowaü, wyciągając konkretne wnioski doty-
czące powtarzalnych i niepowtarzalnych zagadnieĔ. DziĊki zasto-
sowaniu siĊ do tej wskazówki moĪesz równieĪ zorientowaü siĊ, któ-
rzy pracownicy są bardziej otwarci, a którzy mają pewne problemy
z mówieniem wprost tego, co myĞlą.
Analizując nową organizacjĊ, zacznij od indywidualnych spotkaĔ
z bezpoĞrednimi podwáadnymi. (To przykáad metody tzw. przekro-
ju poziomego i rozmów z ludĨmi bĊdącymi na tym samym szczeblu
przedsiĊbiorstwa, a pracującymi w róĪnych dziaáach). Wszystkim
zadaj te same piĊü pytaĔ:
1. Jakie najwiĊksze wyzwania stoją (lub pojawią siĊ w najbliĪ-
szej przyszáoĞci) przed organizacją?
2. Dlaczego organizacja stoi (lub stanie) przed takimi wyzwa-
niami?
3. Jakie są najbardziej obiecujące, niewykorzystane jeszcze
szanse na rozwój organizacji?
4. Co musiaáoby siĊ wydarzyü, Īeby organizacja mogáa wyko-
rzystaü wspomniane okazje do rozwoju?
5. Na czym skupiábyĞ/skupiáabyĞ swoją uwagĊ, gdybyĞmy
mogli zamieniü siĊ miejscami?
Te piĊü pytaĔ, uwaga poĞwiĊcona rozmówcom oraz szczegóáo-
wa analiza z pewnoĞcią pozwolą Ci wyciągnąü interesujące wnioski.
PomyĞl, czego mógáby siĊ dowiedzieü Chris, gdyby znaá tĊ technikĊ.
82
Pierwsze 90 dni
Kiedy zadajesz wszystkim takie same pytania, jesteĞ w stanie ziden-
tyfikowaü wspólne i rozbieĪne poglądy i osądy, nie pozwalając, aby
pierwsi rozmówcy, ci najgáoĞniejsi albo najbardziej przekonujący,
mieli wpáyw na Twój osąd. To, jak ludzie odpowiadają na zadane
pytania, takĪe powie Ci duĪo o nowym zespole i jego polityce. Kto
odpowiada wprost, a kto wymijająco? Kto zmienia temat? Kto bie-
rze na siebie odpowiedzialnoĞü, a kto wskazuje palcem na innych?
Kto potrafi spojrzeü na pewne kwestie szerzej, a kto wydaje siĊ nie
widzieü nic poza czubkiem swojego nosa?
Kiedy juĪ przeanalizujesz wszystkie odpowiedzi, wyciągając jakieĞ
wnioski, definiując pytania i osądy, zwoáaj wszystkich bezpoĞred-
nich podwáadnych, przedstaw im swoje wraĪenia, zadaj nurtujące
CiĊ pytania i zaproĞ do dyskusji. DziĊki temu poznasz charakter
i dynamikĊ grupy, a jednoczeĞnie pokaĪesz wszystkim, Īe szybko
udaáo Ci siĊ zidentyfikowaü kluczowe problemy.
Nie musisz ĞciĞle przestrzegaü reguá przedstawionej wáaĞnie me-
tody. MoĪesz np. wynająü zewnĊtrznego konsultanta do przepro-
wadzenia analizy stanu organizacji i przedstawienia wniosków ca-
áemu Twojemu zespoáowi (patrz: ramka „Proces asymilacji nowych
liderów”). MoĪesz teĪ zaprosiü moderatora z wewnątrz. NajwaĪniej-
sze jest to, Īe nawet tak niepozorny plan dziaáaĔ, zwykáe podstawo-
we zaáoĪenia przewidujące uáoĪenie scenariusza rozmów i kolejno-
Ğci spotkaĔ — spotkania indywidualne, przeprowadzenie analizy,
a nastĊpnie spotkanie z caáą grupą — mogą znacznie przyspieszyü
przyswajanie informacji niezbĊdnych do dziaáania w nowym otocze-
niu. OczywiĞcie zadawane pytania powinny odpowiadaü charaktero-
wi grupy osób, z którymi siĊ spotkasz. JeĪeli np. spotykasz siĊ z pra-
cownikami dziaáu sprzedaĪy, moĪesz zapytaü: co nasi klienci mogą
otrzymaü od naszych konkurentów, czego nie znajdą w naszej ofercie?
Proces asymilacji nowych liderów
Przykïadem ustrukturyzowanej metody uczenia siÚ jest proces asymila-
cji nowych liderów wymyĂlony i wdroĝony po raz pierwszy w GE. W tym
procesie ilekroÊ menedĝer otrzymuje nowÈ istotnÈ funkcjÚ, przydziela mu
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
83
siÚ osobÚ wspomagajÈcÈ wdraĝanie zmian. Ta osoba najpierw rozmawia
z nowym liderem, aby przedstawiÊ mu podstawowe zaïoĝenia procesu.
Potem dochodzi do spotkania z bezpoĂrednimi podwïadnymi nowego li-
dera, podczas którego to spotkania prosi siÚ ich o odpowiedzi na róĝne
pytania. Na przykïad: co chcielibyĂcie wiedzieÊ o nowym liderze? Co on
powinien lub ona powinna dowiedzieÊ siÚ o was? O sytuacji firmy? Ogólne
wnioski sÈ nastÚpnie przekazywane nowemu liderowi bez wskazywania
autorów wypowiedzi. Proces koñczy siÚ spotkaniem nowego lidera z jego
podwïadnymi z udziaïem osoby wspomagajÈcej.
Innym przykáadem ustrukturyzowanego planu nauki jest model
SWOT
i
, który wspomaga analizĊ organizacji. Tego typu systemy sta-
ją siĊ skutecznymi narzĊdziami uáatwiającymi komunikacjĊ z klu-
czowymi interesariuszami — przeáoĪonymi, menedĪerami tego sa-
mego szczebla i bezpoĞrednimi podwáadnymi, optymalizując proces
dochodzenia do konsensusu w zakresie osądu sytuacji firmy. Inne
metody ustrukturyzowane sprawdzają siĊ w konkretnych okoliczno-
Ğciach. Niektóre z nich, opisane w tabeli 2.1, mogą zwiĊkszyü wydaj-
noĞü procesu uczenia siĊ, w zaleĪnoĞci od zajmowanej przez Ciebie
pozycji w hierarchii organizacji oraz typu biznesu. Skuteczni nowi
liderzy wykorzystują kombinacjĊ metod, dopasowując strategiĊ ucze-
nia siĊ do swojej sytuacji.
Tworzenie planu uczenia siÚ
Twój program pozwala Ci zdefiniowaü, czego bĊdziesz siĊ uczyü. Za
to plan zawiera informacje dotyczące konkretnych zajĊü w ramach
programu. Konwertuje cele na komplet dziaáaĔ — wskazując obiecu-
jące Ĩródáa wiedzy z wykorzystaniem metod systemowych — dziĊki
czemu moĪna przyspieszyü proces zdobywania istotnych informacji.
Plan zajĊü jest kluczową czĊĞcią planu 90-dniowego. W rzeczywi-
stoĞci, o czym bĊdzie jeszcze mowa w dalszej czĊĞci ksiąĪki, musisz
i
Od ang. strengths, weaknesses, opportunities, threats, tj. mocne strony,
sáaboĞci, okazje i zagroĪenia — przyp. táum.
TAB
ELA
2
.1.
Ustruk
turyzowane
metody uc
zenia
si
Ú
Metoda
Zastosowanie
Dla ko
go u
ĝyteczna
Bada
nia at
m
osfery
w organizacji
i zadowo
leni
a
pracowników
Po
zna
wan
ie ku
lt
ury i
m
oral
e. Wiel
e orga
niza
cji
przeprowadza regul
arnie tego typu bad
ani
a, wi
Úc baza
da
nych z wynikam
i m
oĝ
e ju
ĝ istn
ie
Ê. Je
ĝeli
ni
e,
za
st
an
ów
si
Ú na
d wprowa
dzeniem
reg
ul
arnych se
sji b
ad
ani
a opinii
pracowników.
U
ĝyt
eczna dl
a m
ened
ĝerów w
szystkich szczebli, je
ĝeli dost
Úpna
an
aliza
dot
yczy Twojej jed
no
st
ki lub
g
rupy.
U
ĝyteczn
oĂÊ
z
ale
ĝy od tego, jak b
ardzo
dok
ïad
ne s
È z
eb
rane
da
ne
i an
al
iza
. Za
kï
adamy równie
ĝ,
ĝe za
st
osow
an
o
rzeteln
È
meto
dÚ
badawcz
È, d
ane
zb
ieran
o w sp
osób
odpowiedzia
lny
i st
aran
nie je przean
alizowa
no
.
Ustru
ktu
ry
zo
wa
ne
rozmowy
z „wycinkami”
organizacji
lub
dz
ia
ïów
Zi
dent
yf
ik
ow
ani
e z
bi
eĝ
nych
i
ro
zbie
ĝn
ych
o
pin
ii na
tema
t
szans r
ozwoj
u i prob
lem
ów firm
y. Mo
ĝesz r
ozma
wia
Ê
z pra
co
wn
ika
mi tego
sa
mego
szczebl
a r
óĝ
nych wydzia
ïów
(w
ycinek horyzont
al
ny)
alb
o sch
odzi
Ê w dó
ï, poprzez
poszczególne szczeble (wyc
inek pionowy). Niezale
ĝnie o
d
tego, który wymiar wybierzes
z, zadawaj wszystkim te same
pyt
ania i szukaj r
óĝ
nic i
po
do
bie
ñstw w odpowiedziach.
Najbardziej u
ĝyteczn
y d
la
m
en
ed
ĝerów kieruj
Ècych grupami
zï
oĝ
onymi z pracowników ró
ĝnych dzia
ïów.
Mo
ĝe by
Ê u
ĝyteczn
y n
a
ni
ĝszych szczeblach
, je
ĝel
i wyd
zia
ï ma
po
wa
ĝne prob
lem
y.
G
ru
py
fo
ku
so
w
e
Sondowanie w po
szukiwan
iu prob
lemów a
bs
or
bu
jÈ
cych
kl
uc
zo
w
e
gr
up
y
pr
ac
ow
ni
cz
e,
takich jak kwestie morale
w
Ăr
ód
p
ra
co
w
n
ik
ów
p
rodukcji
lub
us
ïug
odawców. Z
eb
rani
e
gr
up osób
pracu
jÈ
cych
wsp
óln
ie po
zwo
li Ci zo
ba
czy
Ê,
jak si
Ú po
ro
zu
m
ie
w
aj
È or
az kt
o
pr
zejm
uje przywództ
w
o.
Wywo
ïanie dysk
usji przyczynia si
Ú do
zdob
ycia g
ïÚ
bszej
wied
zy.
Najbardziej u
ĝyteczn
y d
la
m
en
ed
ĝerów zarz
Èdz
aj
Ècych du
ĝymi
gr
upam
i pracowników spe
ïni
aj
Ècych p
odobn
È fu
nkcj
Ú, takich
jak mened
ĝerowie sprzeda
ĝy czy dyrektorzy fabryk.
Mo
ĝe by
Ê przydat
ny m
ened
ĝerom wy
ĝszych szczebli, licz
Ècych
na
to
, a
by szybko
u
zyska
Ê wiedz
Ú
na
tema
t o
pin
ii
kl
uc
zo
wy
ch
gr
up pracowniczych.
An
al
iza
kluczowych
decyzji
podejmowa
nych
w przesz
ïo
Ăci
Pozn
anie sc
hematów po
dejmowa
nia
decyzji,
ěróde
ï si
ïy
i wp
ïywów. Wyb
ierz niedawn
È wa
ĝn
È d
ecyzj
Ú i przeanalizuj,
jak z
osta
ïa p
od
jÚ
ta. Kto
wywiera
ï wp
ïyw na
po
szczeg
ólnyc
h
et
apach? P
orozm
awiaj z
za
ang
aĝ
owan
ymi w ten proces
lu
dě
mi, po
zn
aj
ich
o
pin
ie i
zwr
óÊ
uwag
Ú nie
ty
lko na
to
,
co m
ówi
È, ale i na to, czego
nie mówi
È.
Najbardziej u
ĝyteczne d
la
dy
rektor
ów o
ddzia
ïów firm
y lub
men
ed
ĝerów grup projektowych.
Metoda
Zastosowanie
Dla ko
go u
ĝyteczna
An
al
iza
pro
cesu
Zba
da
ni
e in
tera
kcji po
mi
Úd
zy wyd
zia
ïam
i i
fu
nkcj
am
i oraz
ocena
wydaj
no
Ăci procesu. Wybierz jeden w
aĝ
ny proces,
np. do
st
aw
Ú prod
uktów d
o klie
ntów lu
b dystrybutorów.
Wyzn
ac
z gru
pÚ
z
ïo
ĝon
È z
osó
b pe
ïni
Ècych ró
ĝne
funkcje,
ab
y sporz
Èdz
iïa m
ap
Ú proces
u
oraz zident
yfikow
aï
a w
Èskie
ga
rd
ïa i
p
rob
lem
y.
Najbardziej u
ĝyt
eczne d
la m
ene
dĝ
erów je
dn
ostek l
ub grup,
w których potrzebne jest
zintegrowanie pracy specjalistów
z ró
ĝn
ych
d
zied
zin
.
Mened
ĝerom
ni
ĝszego szczebla mo
ĝe po
mó
c zro
zu
mie
Ê,
ja
k ich
gru
py wpisu
jÈ
si
Ú w szersze procesy.
Wizyta
„w okopach”
i spot
kania
z osob
am
i
dy
sp
on
uj
Ècymi
du
ĝÈ
wie
dz
È na
tema
t sytu
acji
na rynk
u
Rozmowy z lud
ěmi, któ
rzy ma
jÈ
inf
orma
cje z pierwszej
rÚ
ki
i
zn
aj
È produ
kt
od p
ods
zewki. Je
Ăli w
ybierz
esz
si
Ú
do
fa
bryki,
bÚ
dziesz mó
gï
po
ro
zma
wia
Ê szczerze i otwarcie
z pra
co
wn
ika
mi o
dp
ow
ied
zia
ln
ymi za
pro
du
kcj
Ú. Spotka
nia
z p
rac
ow
ni
kam
i dz
ia
ïu p
ro
du
kc
ji i
dzi
aï
u sprz
ed
aĝ
y
po
mo
gÈ
Ci
ocen
iÊ
mo
ĝliwo
Ăci techniczne. Na
sp
otkania
ch
z
kl
ie
n
ta
m
i po
zn
as
z o
pi
n
ie
u
ĝy
tko
w
n
ik
ów
i d
zi
Úki
tym
opin
io
m by
Ê mo
ĝe uda
C
i si
Ú zide
ntyfikowa
Ê prob
lem
y
i szanse.
Najbardziej u
ĝyt
eczne d
la
m
ene
dĝ
erów je
dn
ostek biznesowych.
Projekty
pi
lot
aĝ
owe
Uzyskanie wiedzy o
m
oĝ
liwo
Ăciach tech
nicznych, k
ulturze
i polityce firmy. Chocia
ĝ ta wiedza nie je
st podst
awowym
celem projektów pilota
ĝowych,
wiele mo
ĝesz si
Ú na
uczy
Ê
na po
dst
awie t
eg
o, j
ak org
anizacja
lub
g
rupa z
areag
uje
na Two
jÈ
in
icja
tyw
Ú.
U
ĝyt
eczne dla m
ene
dĝ
erów wszystkich szczebli. Rozmiar
pro
jektó
w, ich
wp
ïyw b
Údzie si
Ú oczywi
Ăcie zwi
Úksza
ï
wra
z ze wzro
stem o
dp
owied
zia
ln
oĂ
ci mened
ĝera.
86
Pierwsze 90 dni
mieü ĞwiadomoĞü, Īe w ciągu najbliĪszych 30 dni po objĊciu nowe-
go stanowiska Twoim podstawowym celem powinno byü opanowy-
wanie nowej wiedzy.
Kluczowym elementem planu przyswajania nowej wiedzy jest
cykliczny proces, w którym zbierasz informacje, analizujesz je i se-
lekcjonujesz, tworzysz hipotezy i je weryfikujesz, pracując nad tym,
aby posiąĞü jak najwiĊkszą wiedzĊ na temat swojej nowej organiza-
cji. OczywiĞcie zakres poszukiwanych informacji moĪe byü róĪny
w zaleĪnoĞci od sytuacji, w której siĊ znajdujesz. MoĪesz zacząü od
uwaĪnego przeĞledzenia szablonu planu zamieszczonego poniĪej
(patrz: „Szablon planu nauki”). W rozdziale 3. zajmiemy siĊ bardziej
drobiazgową analizą typów zmian i wrócimy do tematu zagadnieĔ,
które musisz opanowaü, i do odpowiedniego czasu nauki.
Szablon planu nauki
Przed rozpoczÚciem pracy dla organizacji
Zapoznaj siÚ ze wszystkimi dostÚpnymi materiaïami traktujÈcymi
o strategii dziaïañ organizacji, jej strukturze, wynikach
i powiÈzanych z niÈ postaciach.
Poszukaj niezaleĝnych analiz na temat wyników organizacji.
Dowiedz siÚ, jak oceniajÈ firmÚ ludzie z zewnÈtrz, bezstronni
eksperci. Jeĝeli jesteĂ menedĝerem niĝszego szczebla,
porozmawiaj z luděmi, którzy majÈ kontakt z Twoim nowym
pracodawcÈ (np. z dostawcami czy klientami).
Znajdě zewnÚtrznych obserwatorów, którzy dobrze znajÈ
organizacjÚ, takich jak: byli pracownicy, osoby, które niedawno
odeszïy na emerytury, ludzie, którzy robili interesy z TwojÈ nowÈ
firmÈ. Zadawaj im otwarte pytania o historiÚ, politykÚ i kulturÚ
organizacji. JeĂli to moĝliwe, porozmawiaj z Twoim poprzednikiem
na zajmowanym stanowisku.
Porozmawiaj ze swoim nowym szefem.
Kiedy zaczniesz zdobywaÊ wiedzÚ na temat swojej nowej
organizacji, zapisz swoje pierwsze wraĝenia, a potem zdefiniuj
pierwsze hipotezy.
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
87
Przygotuj wstÚpny zestaw pytañ nadajÈcych kierunek dociekaniu,
które przeprowadzisz, gdy rozpoczniesz pracÚ w organizacji.
Tuĝ po rozpoczÚciu pracy
Przejrzyj szczegóïowy plan operacyjny, dane dotyczÈce wyników
i pracowników.
Spotkaj siÚ z kaĝdym z Twoich bezpoĂrednich podwïadnych na
rozmowÚ w cztery oczy i poproĂ o odpowiedzi na przygotowane
wczeĂniej pytania. Poznasz zbieĝne i rozbieĝne opinie, dowiesz
siÚ, jakimi luděmi sÈ Twoi podwïadni.
Oceñ, jak wyglÈda sprawnoĂÊ kluczowych „interfejsów”
organizacji. Przekonasz siÚ, jak ludzie ze sprzedaĝy, zakupów,
przedstawiciele dziaïu obsïugi klienta i inni widzÈ wspóïpracÚ
organizacji z zewnÚtrznymi partnerami. Usïyszysz takĝe
o problemach, których inni nie widzÈ.
Zbadaj caïoĂciowÈ spójnoĂÊ wizji strategicznej (tj. od szczebla
najwyĝszego do najniĝszego). Zapytaj ludzi na górze, jak wedïug
nich wyglÈda wizja i strategia firmy. Potem sprawdě, jak gïÚboko
te koncepcje przeniknÚïy w dóï hierarchii organizacyjnej. DziÚki
temu zorientujesz siÚ, w jaki sposób Twój poprzednik radziï sobie
z promowaniem wizji i strategii na niĝszych poziomach hierarchii
organizacji.
Sprawdě poziom ĂwiadomoĂci wyzwañ i szans rozwoju wĂród
pracowników. Zacznij od wypytania ludzi „na linii frontu” o ich
opinie na temat perspektywicznych obszarów i wyzwañ stojÈcych
przed firmÈ. NastÚpnie przesuwaj siÚ w górÚ hierarchii sïuĝbowej.
Dowiesz siÚ, jak dobrze menedĝerowie na szczytach wïadzy radzÈ
sobie z wyczuwaniem pulsu organizacji.
Uaktualnij swoje pytania i hipotezy.
Spotkaj siÚ ze swoim przeïoĝonym, aby porozmawiaÊ na temat
Twoich hipotez i odkryÊ.
Przed koñcem pierwszego miesiÈca
Zbierz swój zespóï, aby przekazaÊ swoje pierwsze wnioski. Twoje
oceny zostanÈ potwierdzone lub zakwestionowane, a Ty dowiesz
siÚ wiÚcej o grupie i jej dynamice.
88
Pierwsze 90 dni
Teraz przeanalizuj kluczowe „interfejsy” na styku organizacji
z otoczeniem. Dowiesz siÚ, jak osoby z zewnÈtrz (dostawcy,
klienci, dystrybutorzy i in.) postrzegajÈ TwojÈ organizacjÚ, jakie
widzÈ jej sïabe i mocne strony.
Dokonaj analizy kilku kluczowych procesów. Zorganizuj spotkanie
z przedstawicielami najwaĝniejszych grup, aby przygotowaÊ
schemat wybranych procesów i poddaÊ je analizie. Uzyskasz
informacje dotyczÈce wydajnoĂci, jakoĂci i niezawodnoĂci.
Spotkaj siÚ z kluczowymi integratorami. Zapoznasz siÚ z sytuacjÈ
na „interfejsach” obszarów funkcjonalnych. Jakie problemy
dostrzegajÈ (których nie wiedzieli inni)? Szukaj naturalnych
historyków. ZasypiÈ CiÚ informacjami na temat historii, kultury
i polityki organizacji, sÈ teĝ Twoimi potencjalnymi sprzymierzeñcami,
poniewaĝ majÈ duĝe wpïywy w firmie.
Uaktualnij listÚ swoich pytañ i hipotez.
Spotkaj siÚ ze swoim przeïoĝonym, aby ponownie porozmawiaÊ
o swoich hipotezach i odkryciach.
Uzyskiwanie pomocy
OdpowiedzialnoĞü za przyspieszenie procesu zdobywania nowej
wiedzy spada na Twoje barki — jako lidera. Jednak dziĊki pomocy
innych ludzi proces uczenia siĊ moĪe staü siĊ o wiele mniej bolesnym
doĞwiadczeniem. Twoi przeáoĪeni, menedĪerowie tego samego szcze-
bla, a nawet Twoi podwáadni mogą pomóc Ci w jak najszybszym zdo-
bywaniu niezbĊdnej wiedzy. Jednak aby móc liczyü na ich pomoc,
musisz jasno i otwarcie powiedzieü, czego od nich oczekujesz i co
próbujesz zrobiü. Przede wszystkim pamiĊtaj o tym, Īe musisz po-
prosiü o pomoc, i nie udawaj, Īe masz nad wszystkim kontrolĊ i wiesz
wszystko, mimo Īe doáączyáeĞ do zespoáu zaledwie przed chwilą.
Uzyskanie wsparcia podczas procesu uczenia siĊ nowej organi-
zacji jest waĪne zwáaszcza w scenariuszu, w którym mamy do czy-
nienia z przejĞciem lidera z jednej do drugiej jednostki — niezaleĪ-
nie od tego, czy chodzi o przejĞcie z zewnątrz, tj. z jednej firmy do
Przyspiesz proces zdobywania nowej wiedzy
89
drugiej (zmiana pracodawcy), czy o przesuniĊcie z jednego dziaáu
do drugiego w ramach tej samej firmy. Jak juĪ wspominaáem, przej-
Ğcie w ramach struktur tej samej organizacji uwaĪa siĊ tylko o mniej
wiĊcej 1/3 (30%) áatwiejsze w porównaniu z doáączeniem do orga-
nizacji z zewnątrz. W kaĪdym przypadku prawdopodobnie znaj-
dziesz siĊ w Ğrodowisku o odmiennej kulturze i w nowej roli bĊdzie
Ci brakowaü kontaktów o charakterze politycznym. JeĞli Twój no-
wy pracodawca opracowaá efektywny system uáatwiający wdraĪa-
nie siĊ nowych pracowników, ten system powinien byü dla Ciebie
pomocą w zakresie poznawania kultury firmy i przyspieszyü proces
identyfikacji i nawiązania poprawnych relacji z kluczowymi intere-
sariuszami. JeĞli tak siĊ nie dzieje, poproĞ o pomoc w tej kwestii.
Podsumowanie
Twoje priorytety i strategie uczenia siĊ niewątpliwie bĊdą modyfi-
kowane w miarĊ Twojego oswajania siĊ z nowym Ğrodowiskiem.
Gdy zaczniesz czĊĞciej rozmawiaü ze swoim nowym przeáoĪonym,
dostrzegaü obszary, w których áatwo moĪna siĊgnąü po pierwsze
zwyciĊstwa lub stworzyü istotne koalicje, wówczas najwaĪniejsze
bĊdzie dalsze poszerzanie swojej wiedzy. Dlatego od czasu do czasu
wracaj do tego rozdziaáu, aby upewniü siĊ, Īe bazujesz na popraw-
nym programie, i tworzyü nowe plany nauki.
LISTA KONTROLNA:
PRZYSPIESZ ZDOBYWANIE NOWEJ WIEDZY
1. Czy jesteĞ skuteczny w zdobywaniu wiedzy dotyczącej swojej
nowej organizacji? Czy padasz czasem ofiarą przymusu
dziaáania? Albo posiadania „gotowych odpowiedzi”? JeĪeli
tak, jak moĪesz tego uniknąü?
2. Jak wygląda Twój program uczenia siĊ? Przygotuj listĊ
pierwszych zagadnieĔ i pytaĔ, bazując na swojej aktual-
90
Pierwsze 90 dni
nej wiedzy. JeĪeli zacząáeĞ juĪ formuáowaü hipotezy doty-
czące pierwszych wątpliwoĞci, jak one wyglądają i jak je
zweryfikujesz?
3. Kto Twoim zdaniem udzieli Ci najbardziej kompleksowych,
najbardziej treĞciwych odpowiedzi na Twoje pytania?
4. Jak moĪesz zwiĊkszyü efektywnoĞü procesu uczenia siĊ?
Z jakich metod ustrukturyzowania procesu moĪesz skorzy-
staü, aby uzyskaü najlepsze wyniki przy ekonomicznym go-
spodarowaniu zasobami czasu i energii?
5. Z czyjego wsparcia moĪesz skorzystaü, aby przyspieszyü
proces uczenia siĊ? Jak najlepiej je wykorzystaü?
6. Zacznij przygotowywaü wáasny plan nauki na podstawie
odpowiedzi na pytania z tej listy kontrolnej.