©Kancelaria Sejmu

s. 1/36

2014-08-05

USTAWA

z dnia 1 lipca 2005 r.

o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek,

tkanek i narządów

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

1. Ustawa określa zasady:

1) pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, w tym komórek

krwiotwó

rczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej; tkanek i

narządów pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok;

2) testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek i tkanek

ludzkich.

2. Przepisó

w ustawy nie stosuje się do:

1) pobierania, przeszczepiania komórek rozrodczych, gonad, tkanek zarodko-

wych i płodowych oraz narządów rozrodczych lub ich części;

2) pobierania, przechowywania i dystrybucji krwi do celów jej przetaczania,

oddzielenia jej składników lub przetworzenia w leki.

3. Do pozwoleń, o których mowa w ustawie, w zakresie spraw w niej nieuregulo-

wanych, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Art. 2.

1. U

żyte w ustawie określenia oznaczają:
1) bank tkanek i komórek –

jednostkę organizacyjną prowadzącą działalność w

zakresie gromadzenia, przetwarzania, sterylizacji, przechowywania i dys-
trybucji tkanek i komórek. Jednostka tego rodzaju mo

że również pobierać

lub testować tkanki i komórki;

2) dawca –

żywego dawcę albo zwłoki ludzkie, od których pobiera się komór-

ki, tkanki lub narządy;

3) dawstwo – przekazywanie komó

rek, tkanek lub narządów ludzkich przezna-

czonych do zastosowania u ludzi;

Niniejsza ustawa wdra

ża przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/23/WE z dnia

31 marca 2004 r. w sprawie ustalenia norm jakości i bezpiecznego oddawania, pobierania, testowa-
nia, przetwarzania, konserwowania, przechowywania i dystrybucji tkanek i komórek ludzkich (Dz.
Urz. WE L 102 z 7.04.2004).

Opracowano na pod-
stawie: Dz. U. z 2005
r. Nr 169, poz. 1411,
z 2009 r. Nr 141, poz.
1149, z 2010 r. Nr
182, poz. 1228, z 2011
r. Nr 112, poz. 654, z
2014 r. poz. 1000.

©Kancelaria Sejmu

s. 2/36

2014-08-05

4) dystrybucja – transport i dostarczenie komó

rek, tkanek lub narządów prze-

znaczonych do zastosowania u ludzi;

5) istotne zdarzenie niepo

żądane – nieprzewidziane zdarzenie związane z po-

braniem, przetwarzaniem, testowaniem, przechowy

waniem, dystrybucją i

przeszczepianiem komó

rek, tkanek lub narządów prowadzące do przenie-

sienia się choroby zakaźnej, zagrożenia życia albo do śmierci, powodujące

uszkodzenie ciała, pogarszające stan zdrowia lub mogące powodować po-

trzebę

leczenia w szpitalu albo wydłużenie takiego leczenia;

6) istotna niepo

żądana reakcja – nieprzewidzianą reakcję organizmu dawcy lub

biorcy związaną z pobieraniem lub zastosowaniem u ludzi komórek, tkanek

lub narządów, powodującą zagrożenie życia albo śmierć, uszkodzenie ciała,

pogorszenie stanu zdrowia człowieka lub mogącą powodować

leczenie

szpitalu lub wydłużenie takiego leczenia lub przeniesienie choroby za-

kaźnej;

7) komórka –

najmniejszą strukturę morfologiczną i czynnościową organizmu

zdolną do podstawowych czynności życiowych, występującą pojedynczo

lub grupowo, niepowiązaną ze sobą tkanką łączną;

8) konserwowanie – u

życie czynników chemicznych, zmiany czynników śro-

dowiskowych lub innych czynników, podczas przetwarzania w celu zapo-
bie

żenia lub opóźnienia biologicznej lub fizycznej degradacji komórek, tka-

nek lub narządów;

8a) koordynacja pobrania i przeszczepienia –

uzgodnienia dotyczące czasu,

miejsca, sposobu pobrania, nadzoru nad przebiegiem tego procesu, sposobu
przekazania i transportu oraz

przyjęcia komórek, tkanek lub narządu w

podmiocie leczniczym w rozumieniu przepisó

w o działalności leczniczej

lub banku tkanek i komórek oraz ich dostarczenia do biorcy, przez upraw-
nionego pracownika;

8b) koordynator pobierania i przeszczepiania komórek,

tkanek i narządów –

uprawnionego i przeszkolonego pracownika organizującego koordynację
pobrania i przeszczepienia;

8c) kryteria akceptacji –

limity ilościowe i jakościowe, zakresy lub inne odpo-

wiednie pomiary pozwalające na zaakceptowanie wyników badań;

8d) krytyczny moment – etap procesu, warunki procesu, wymagane badania lub

inne istotne parametry lub elementy mające potencjalny wpływ na jakość
i

bezpieczeństwo bądź materiały mające bezpośrednio kontakt z komórka-

mi, tkankami lub narządem, które muszą być kontrolowane w oparciu o wy-
znaczone kryteria akceptacji;

narząd – wyodrębnioną i istotną część ludzkiego ciała, zbudowaną z róż-

nych tkanek, zdolną do utrzymywania swojej struktury, ukrwienia i możli-

wości pełnienia

autonomicznych funkcji fizjologicznych;

10) pobieranie –

czynności, w wyniku których komórki, tkanki lub narządy są

pozyskiwane w celach diagnostycznych, leczniczych, naukowych lub dy-
daktycznych;

11) przechowywanie – utrzymywanie komó

rek, tkanek lub narządów we wła-

ściwie kontrolowanych warunkach do chwili ich dystrybucji i zastosowania
u ludzi;

12) przetwarzanie –

wszelkie czynności związane z przygotowaniem, transpor-

towaniem, konserwowaniem i pakowaniem komó

rek, tkanek lub narządów

przeznaczonych do stosowania u ludzi;

©Kancelaria Sejmu

s. 3/36

2014-08-05

12a) standardowe procedury operacyjne –

pisemne instrukcje opisujące przebieg

określonych procesów wraz z charakterystyką wykorzystywanych materia-

łów i metod oraz oczekiwane wyniki tych procesów;

13) sterylizacja – zastosowanie odczynników chemicznych, czynników biolo-

gicznych i czynnikó

w fizycznych, mające na celu unieszkodliwienie pato-

genów w komórkach i tkankach;

13a) system zapewnienia jakości – strukturę organizacyjną, procedury, procesy

zasoby wpływające w sposób pośredni lub bezpośredni na osiągnięcie i

utrzym

anie wysokiej jakości;

14) testowanie –

czynności polegające na przeprowadzeniu badań mających na

celu określenie przydatności komórek, tkanek lub narządów do przeszcze-
pienia u ludzi;

15) tkanka – zespó

ł komórek o wyspecjalizowanych funkcjach powiązanych ze

sobą substancją międzykomórkową;

15a) walidacja procesu –

udokumentowane działanie mające na celu wykazanie,

że proces prowadzony w ustalonym zakresie parametrów przebiega sku-
tecznie i w sposó

b powtarzalny oraz spełnia ustalone kryteria akceptacji;

16) zastosowanie u ludzi – zastosowanie komó

rek, tkanek lub narządów dla

ludzkiego biorcy oraz zastosowanie pozaustrojowe;

17)

żywy dawca – osobę, od której pobierane są komórki, tkanki lub narząd.

2. Ilekroć w ustawie jest mowa o państwach członkowskich Unii Europejskiej ro-

zumie się przez to również państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodar-
czym.

Art. 3.

1. Za pobrane od dawcy komó

rki, tkanki lub narządy nie można żądać ani przyj-

ować zapłaty, innej korzyści majątkowej lub korzyści osobistej.

2. Zwrot kosztów pobrania, przechowywania, przetwarzania, sterylizacji, dystrybu-

cji i przeszczepiania komó

rek, tkanek lub narządów pobranych od dawcy nie jest

zapłatą i nie stanowi korzyści majątkowej lub osobistej w rozumieniu ust. 1.

3. Do kosztów pobrania komó

rek, tkanek i narządów zalicza się koszty:

1) koordynacji pobrania;
2) badań i wydania na ich podstawie opinii lekarskich;
3) identyfikacji potencjalnego dawcy;

4) kwalifikacji potencjalnego dawcy;
5) komisyjnego stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mó-

zgu w sposó

b określony w art. 9 ust. 4;

6) hospitalizacji potencjalnego dawcy, od stwierdzenia trwałego nieodwracal-

nego ustania czynności mózgu do pobrania narządu, wraz z czynnościami

polegającymi na podtrzymywaniu czynności narządów;

7) badań laboratoryjnych przed pobraniem komórek, tkanek lub narządów;
8) badań kwalifikujących narządy do przeszczepienia, po pobraniu od dawcy;
9) zabiegu pobrania komórek lub tkanek;

10) badań kwalifikujących komórki lub tkanki do przeszczepienia, po pobraniu

od dawcy;

11)

zabiegu pobrania narządów z uwzględnieniem kosztów ponoszonych przez

podmiot leczniczy, w którym:

©Kancelaria Sejmu

s. 4/36

2014-08-05

a) pobrano narząd lub narządy,
b) przeszczepiono pobrany narząd lub narządy.

4. Do kosztów pobrania szpiku, komórek krwiotwórczych krwi obwodowej i krwi

pępowinowej, poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1–4, 7 i 9, zalicza się
koszty:

1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w któ

rym ma być

dokonane pobranie szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej oraz
potencjalnego dawcy albo dawcy z tego podmiotu leczniczego;

2) pobytu dawcy w podmiocie leczniczym związanego z pobraniem szpiku i

komórek krwiotwórczych krwi obwodowej;

3) przechowywania i przetworzenia szpiku, komórek krwiotwórczych krwi

obwodowej i krwi pępowinowej;

4) transportu pobranego i przetworzonego szpiku, komórek krwiotwórczych

krwi obwodowej i krwi pępowinowej do podmiotu leczniczego, w którym

ma być dokonane przeszczepienie;

5) po

noszone przez ośrodek dawców szpiku w związku z udostępnianiem szpi-

ku, komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej.

5. Do kosztów pobrania komó

rek lub tkanek ze zwłok ludzkich, poza kosztami

określonymi w ust. 3 pkt 1–4, 7, 9 i 10, zalicza się koszty:

1) transportu komó

rek lub tkanek z podmiotu leczniczego, zakładu medycyny

sądowej, zakładu anatomii patologicznej uczelni medycznej i uniwersytetu z

wydziałem medycznym, instytutu badawczego, o którym mowa w art. 3
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96,

poz. 618), i zakładu pogrzebowego posiadającego salę sekcyjną do banku
tkanek i komórek;

2) osobowe, rzeczowe, ma

teriałowe i organizacyjne niezbędne do pobrania

komórek lub tkanek;

3) testowania, przetwarzania, konserwowania, sterylizacji, przechowywania

i dystrybucji komórek lub tkanek.

6. Do kosztów pobrania od

żywego dawcy regenerujących się komórek lub tkanek,

innych ni

ż szpik, komórki krwiotwórcze krwi obwodowej i krwi pępowinowej,

poza kosztami określonymi w ust. 3 pkt 1–4, 7 i 9, zalicza się koszty:

1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w któ

rym ma być

dokonane pobranie, lub do podmiotu leczniczego, w któ

rym ma być doko-

nane przeszczepienie oraz potencjalnego dawcy albo dawcy z tych podmio-
tów;

2) pobytu potencjalnego dawcy w podmiocie leczniczym związane z pobra-

niem;

3) przechowywania i przetworzenia pobranych komórek lub tkanek;

4) transportu z podmiotu leczniczego pobranych komórek lub tkanek do banku

tkanek i komórek;

5) hodowania pobranych komórek lub tkanek;

6) transportu pobranych komórek lub tkanek do podmiotu leczniczego, w któ-

rym ma być dokonane przeszczepienie;

7. Do kosztów pobr

ania narządu od żywego dawcy, poza kosztami określonymi

w ust. 3 pkt 1–

4, 7 i 11, zalicza się koszty:

1) transportu

żywego potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym

ma być dokonane pobranie lub do podmiotu leczniczego, w którym ma być

©Kancelaria Sejmu

s. 5/36

2014-08-05

dokonane przeszczepienie oraz

żywego potencjalnego dawcy albo żywego

dawcy z tych podmiotów;

2) przygotowania

żywego potencjalnego dawcy do pobrania;

transportu pobranego narządu do podmiotu leczniczego, w którym ma być

dokonane przeszczepienie;

4) leczenia

żywego dawcy po zabiegu pobrania narządu.

8. Do kosztó

w przeszczepienia narządów, szpiku, komórek krwiotwórczych krwi

obwodowej i krwi

pępowinowej zalicza się koszty:

1) koordynacji przeszczepienia;

2) transportu potencjalnego biorcy do podmiotu leczniczego, w któ

rym ma być

dokonane przeszczepienie;

3) identyfikacji i

kwalifikacji potencjalnego biorcy do przeszczepienia;

4) wykonania zabiegu przeszczepienia;

5) leczenia po zabiegu przeszczepienia, przez okres ustalony w przepisach o

świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

9. Zwrotu kosztó

w określonych w ust. 3 pkt 6, 7 i 11 lit. a, dokonuje Centrum Or-

ganizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” albo Na-
rodowy Fundusz Zdrowia na podstawie przepisów o

świadczeniach opieki

zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zwrotu kosztów dokonuje

się na podstawie faktury wystawionej przez podmiot leczniczy, który dokonał

pobrania narządu.

10. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 8 i 11 lit. b, dokonuje podmiot

leczniczy, któ

remu dostarczono w celu przeszczepienia narząd, na podstawie

faktury wystawionej przez podmiot leczniczy, któ

ry dokonał pobrania narządu.

11. Zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 3 pkt 9 oraz w ust. 5 i 6, dokonuje bank

tkanek i komórek na podstawie faktury wystawionej przez podmiot, o którym
mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 lub 3, któ

ry dokonał pobrania komórek lub tkanek.

12. Zwrotu podmiotowi leczniczemu kosztó

w określonych w:

1) ust. 3 pkt 1–5 – dokonuje Narodowy Fundusz Zdrowia,

2) ust. 4, 7 i 8 –

dokonuje Narodowy Fundusz Zdrowia albo minister właściwy

do spraw zdrowia

– w ramach umowy o

udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej zawartej na pod-

stawie przepisó

w o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków

publicznych.

13. Koszty, o któ

rych mowa w ust. 3 pkt 10, są kosztami działalności banku tkanek

i komórek.

14. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegó-

łowy sposób ustalania kosztów czynności związanych z pobieraniem, przecho-
wywaniem,

przetwarzaniem, sterylizacją i dystrybucją komórek, tkanek

narządów, uwzględniając procedury związane z wykonywaniem tych czynno-

ści.

Rozdział 2

Pobieranie komó

rek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich

Art. 4.

1. Komó

rki, tkanki i narządy mogą być pobierane ze zwłok ludzkich w celach dia-

gnostycznych, leczniczych, naukowych i dydaktycznych.

©Kancelaria Sejmu

s. 6/36

2014-08-05

2. Komó

rki, tkanki lub narządy ze zwłok ludzkich mogą być pobierane również w

czasie sekcji zwłok dokonywanej na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 5.

1. Pobrania komó

rek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich prze-

szczepienia mo

żna dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeci-

wu.

2. W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do

czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel usta-
wowy.

3. W przypadku małoletniego powyżej lat szesnastu sprzeciw może wyrazić rów-

nie

ż ten małoletni.

4. Przepisów ust. 1–

3 nie stosuje się w przypadku pobierania komórek, tkanek i na-

rządów w celu rozpoznania przyczyny zgonu i oceny w czasie sekcji zwłok po-

stępowania leczniczego.

Art. 6.

1. Sprzeciw wyra

ża się w formie:

1) wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i

narządów ze zwłok ludzkich;

oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we własnoręczny podpis;

oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świad-
ków, pisemnie przez nich potwierdzonego.

2. Przepisy ust. 1 stosuje się również do sprzeciwu wyrażanego przez przedstawi-

ciela ustawowego.

3. Sprzeciw jednego przedstawiciela ustawowego lub osoby, o której mowa w art. 5

ust. 3, jest skuteczny w stosunku do pozostałych.

4. Sprzeciw mo

że być cofnięty w każdym czasie w formach, o których mowa w ust.

Art. 7.

W celu rejestrowania, przechowywania i udostępniania wpisu, o którym mowa w

art. 6 ust. 1 pkt 1, oraz zgłoszeń o wykreślenie wpisu sprzeciwu, tworzy się cen-
tralny rejestr sprzeciwów na pobranie komó

rek, tkanek i narządów ze zwłok

ludzkich, zwany dalej „centralnym rejestrem sprzeciwów”.

2. O dokonaniu wpisu sprzeciwu w centralnym rejestrze sprzeciwów lub o jego

wykreśleniu niezwłocznie zawiadamia się przesyłką poleconą osobę, której
sprzeciw dotyczy, lub przedstawiciela ustawowego takiej osoby.

3. W centralnym rejestrze sprzeciwó

w zamieszcza się następujące dane osoby, któ-

rej sprzeciw dotyczy:

1) imię i nazwisko;
2) datę i miejsce urodzenia;
3) numer PESEL, je

żeli posiada;

4) adres i miejsce zamieszkania;
5) datę oraz miejscowość, w której sprzeciw albo jego cofnięcie zostały spo-

rządzone;

©Kancelaria Sejmu

s. 7/36

2014-08-05

6) datę wpłynięcia sprzeciwu albo datę wpłynięcia zgłoszenia o wykreślenie

wpisu sprzeciwu.

4. W przypadku, o którym mowa w art. 5 ust. 2, w centralnym rejestrze sprzeciwów

zamieszcza się również dane określone w ust. 3 pkt 1–3 dotyczące przedstawi-
ciela ustawowego.

5. Dane, o któ

rych mowa w ust. 3 i 4, przechowuje się przez okres 5 lat, licząc od

dnia śmierci osoby, której sprzeciw dotyczy, a po jego upływie – niszczy się w
sposób uniemo

żliwiający identyfikację tej osoby.

6. Informacji o tym, czy sprzeciw danej osoby jest umieszczony w centralnym reje-

strze sprzeciwó

w udziela się niezwłocznie po otrzymaniu pytania od lekarza

zamierzającego dokonać pobrania lub osoby przez niego upoważnionej.

7. Centralny rejestr sprzeciwów prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne

do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

8. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedli-

wości określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia centralnego reje-
stru sprzeciwów oraz sposób ustalania istnienia wpisu w tym rejestrze, uwz

ględ-

niając możliwość prowadzenia tego rejestru w formie elektronicznej.

Art. 8.

1. Je

żeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zgon nastąpił w wyniku czynu za-

bronionego stanowiącego przestępstwo, pobrania komórek, tkanek i narządów
mo

żna dokonać po uzyskaniu od właściwego prokuratora informacji, że nie wy-

ża sprzeciwu wobec zamiaru pobrania komórek, tkanek i narządów, a gdy po-

stępowanie jest prowadzone przeciwko nieletniemu – stanowiska sądu rodzinne-
go.

2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw

zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb uzyskania informacji
lub stanowiska, o któ

rych mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności po-

trzeby postępowania dowodowego oraz sposób postępowania w przypadkach
niecierp

iących zwłoki.

Art. 9.

1. Pobranie komó

rek, tkanek lub narządów do przeszczepienia jest dopuszczalne po

stwierdzeniu trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierci mó-
zgu).

2. Kryteria i sposó

b stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mó-

zgu ustalają powołani przez ministra właściwego do spraw zdrowia specjaliści

odpowiednich dziedzin medycyny przy uwzględnieniu aktualnej wiedzy me-
dycznej.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzien-

niku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, kryteria i sposób

stwierdzenia trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu.

Trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu stwierdza jednomyślnie, na pod-

stawie kryteriów, o których mowa w ust. 3, komisja z

łożona z trzech lekarzy,

posiadających specjalizację, w tym co najmniej jednego specjalisty w dziedzinie
anestezjologii i intensywnej terapii oraz jednego specjalisty w dziedzinie neuro-
logii lub neurochirurgii.

©Kancelaria Sejmu

s. 8/36

2014-08-05

Komisję, o której mowa w ust. 4, powołuje i wyznacza jej przewodniczącego

kierownik podmiotu leczniczego lub osoba przez niego upowa

żniona.

6. Lekarze wchodzący w skład komisji, o której mowa w ust. 4, nie mogą brać

udziału w postępowaniu obejmującym pobieranie i przeszczepianie komórek,
tkanek lu

b narządów od osoby zmarłej, u której dana komisja stwierdziła trwałe

nieodwracalne ustanie czynności mózgu.

Art. 9a.

1. Pobranie komó

rek, tkanek lub narządów do przeszczepienia jest dopuszczalne po

stwierdzeniu zgonu wskutek nieodwracalnego zatrzymania k

rążenia.

2. Lekarz stwierdzający zgon wskutek nieodwracalnego zatrzymania krążenia nie

że brać udziału w postępowaniu obejmującym pobieranie i przeszczepianie

komó

rek, tkanek lub narządów od osoby zmarłej, u której stwierdził zgon wsku-

tek nieodwracalnego

zatrzymania krążenia.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzien-

niku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, kryteria i sposób

stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia.

Art. 10.

Przed pobraniem komó

rek, tkanek lub narządów od osoby zmarłej lekarz lub osoba

przez niego upowa

żniona:

1) zasięgają informacji, czy nie został zgłoszony sprzeciw w formie określonej

w art. 6 ust. 1 pkt 1;

2) ustalają istnienie sprzeciwu wyrażonego w formach, o których mowa w art.

6 ust. 1 pkt 2 i 3, na podstawie dostępnych informacji lub dokumentów.

Art. 11.

Lekarz pobierający ze zwłok ludzkich komórki, tkanki lub narządy jest obowiązany

zapewnić nadanie zwłokom należytego wyglądu.

Rozdział 3

Pobieranie komórek, tkane

k lub narządów od żywych dawców

Art. 12.

1. Komó

rki, tkanki lub narządy mogą być pobierane od żywego dawcy w celu prze-

szczepienia innej osobie, przy zachowaniu następujących warunków:

1) pobranie następuje na rzecz krewnego w linii prostej, rodzeństwa, osoby

przysposobionej lub małżonka oraz, z zastrzeżeniem art. 13, na rzecz innej
osoby, je

żeli uzasadniają to szczególne względy osobiste;

2) w odniesieniu do pobrania szpiku lub innych regene

rujących się komórek

lub tkanek, pobranie mo

że nastąpić również na rzecz innej osoby niż wy-

mieniona w pkt 1;

3) zasadność i celowość pobrania i przeszczepienia komórek, tkanek lub narzą-

dó

w od określonego dawcy ustalają lekarze pobierający i przeszczepiający

je określonemu biorcy na podstawie aktualnego stanu wiedzy medycznej;

4) pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekarskimi ustalają-

cymi, czy ryzyko zabiegu nie wykracza poza przewidywane granice do-

©Kancelaria Sejmu

s. 9/36

2014-08-05

puszczalne dla tego rodzaju zabiegó

w i nie upośledzi w istotny sposób stanu

zdrowia dawcy;

5) kandydat na daw

cę został przed wyrażeniem zgody szczegółowo, pisemnie

poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku związanym z tym zabiegiem i o

dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdrowia w przyszłości

przez lekarza wykonującego zabieg oraz przez innego lekarza nie biorącego

bezpośredniego udziału w pobieraniu i przeszczepieniu komórek, tkanek lub

narządu;

6) kobieta ciężarna może być kandydatem na dawcę jedynie komórek i tkanek;

ryzyko, o któ

rym mowa w pkt 4 i 5, określa się w tym przypadku również

dla maj

ącego się urodzić dziecka przy udziale lekarza ginekologa-położnika

i neonatologa;

7) kandydat na dawcę ma pełną zdolność do czynności prawnych i wyraził do-

browolnie przed lekarzem pisemną zgodę na pobranie komórek, tkanek lub

narządu w celu ich przeszczepienia określonemu biorcy; wymóg określenia

biorcy przeszczepu nie dotyczy pobrania szpiku lub innej regenerującej się
komórki i tkanki;

8) kandydat na dawcę został przed wyrażeniem zgody uprzedzony o skutkach

dla biorcy wynikających z wycofania zgody na pobranie komórek, tkanek

lub narządu, związanych z ostatnią fazą przygotowania biorcy do dokonania
ich przeszczepienia;

9) kandydat na biorcę został poinformowany o ryzyku związanym z zabiegiem

pobrania komó

rek, tkanek lub narządu oraz o możliwych następstwach po-

brania dla stanu zdrowia dawcy, a tak

że wyraził zgodę na przyjęcie komó-

rek, tkanek lub narządu od tego dawcy; wymóg wyrażenia zgody na przyję-

cie przeszczepu od określonego dawcy nie dotyczy szpiku lub innych rege-

nerujących się komórek i tkanek.

2. W przypadku gdy zachodzi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, a nie-

bezpieczeństwa takiego nie można uniknąć w inny sposób niż przez dokonanie
przeszczepu szpiku lub komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej, dawcą na

rzecz rodzeństwa może być również małoletni, jeżeli nie spowoduje to dającego

się przewidzieć upośledzenia sprawności organizmu dawcy.

3. Pobranie szpiku lub komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej od małoletniego,

któ

ry nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, może być dokonane

za zgodą przedstawiciela ustawowego po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego,

właściwego ze względu na miejsce zamieszkania kandydata na dawcę. W przy-

padku gdy dawcą szpiku jest małoletni powyżej lat trzynastu, wymagana jest
tak

że jego zgoda.

4. Sąd orzeka na wniosek przedstawicieli ustawowych kandydata na dawcę, po wy-

słuchaniu małoletniego i zasięgnięciu opinii biegłego psychologa, a w przypad-

ku małoletniego powyżej lat szesnastu – również na jego wniosek. Do wniosku
nale

ży dołączyć orzeczenie lekarskie stwierdzające, że pobranie szpiku nie spo-

woduje dającego się przewidzieć upośledzenia organizmu dawcy.

5. Rozpoznanie wniosku, o któ

rym mowa w ust. 4, następuje w terminie 7 dni.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wyma-

gania zdrowotne, jakim powinien odpowiadać kandydat na dawcę, wykaz badań

lekarskich i pomocniczych badań diagnostycznych, jakim powinien podlegać

kandydat na dawcę komórek, tkanek lub narządu, oraz przeciwwskazania do od-
dania komórek, tkanek

lub narządu, uwzględniając stan zdrowia żywego dawcy.

©Kancelaria Sejmu

s. 10/36

2014-08-05

Art. 13.

1. Pobranie komó

rek, tkanek lub narządu od żywego dawcy na rzecz osoby nie bę-

dącej krewnym w linii prostej, rodzeństwem, osobą przysposobioną lub małżon-

kiem, wymaga zgody sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce za-

mieszkania lub pobytu dawcy, wydanego w postępowaniu nieprocesowym, po

wysłuchaniu wnioskodawcy oraz po zapoznaniu się z opinią Komisji Etycznej
Krajowej Rady Transplantacyjnej.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy pobrania szpiku i innych regene

rujących się komórek

lub tkanek.

3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek kandydata na dawcę. Do wniosku dołą-

cza się:

1) pisemną zgodę biorcy na pobranie komórek, tkanek lub narządu od tego

dawcy;

2) opinię Komisji Etycznej Krajowej Rady Transplantacyjnej;
3) orzeczenie kierownika zespołu lekarskiego mającego dokonać przeszczepie-

nia o zasadności i celowości wykonania zabiegu.

4. Rozpoznanie wniosku, o któ

rym mowa w ust. 3, następuje w terminie 7 dni.

Art. 14.

Postępowanie w sprawach, o których mowa w art. 12 ust. 3 oraz art. 13, jest wolne

od opłat sądowych.

Art. 15.

1. W celu nale

żytego monitorowania i oceny stanu zdrowia żywych dawców, od

któ

rych pobrano narząd do przeszczepienia, tworzy się centralny rejestr żywych

dawcó

w narządów, zwany dalej „rejestrem żywych dawców”.

2. W rejestrze

żywych dawców zamieszcza się następujące dane:

1) imię i nazwisko żywego dawcy;
2) datę i miejsce urodzenia żywego dawcy;
3) adres miejsca zamieszkania

żywego dawcy;

4) numer PESEL

żywego dawcy, jeżeli posiada;

5) datę i miejsce pobrania;
6) narząd, który uległ pobraniu;
7)

nazwę i adres podmiotu leczniczego, w którym dokonano pobrania;

8) imię i nazwisko lekarza, który dokonał pobrania;
9) inne informacje medyczne o istotnym znaczeniu.

3. Dane, o których mowa w ust. 2, podmiot leczniczy, w którym dokonano pobra-

nia, przekazuje niezwłocznie do rejestru żywych dawców.

4. Dane, o któ

rych mowa w ust. 2, udostępnia się ministrowi właściwemu do spraw

zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej.

5. Rejestr

żywych dawców prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do

Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

©Kancelaria Sejmu

s. 11/36

2014-08-05

Art. 16.

1. W celu umo

żliwienia dokonania przeszczepień szpiku, komórek krwiotwórczych

krwi obwodowej i krwi pępowinowej od dawców niespokrewnionych tworzy się
centralny rejestr niespokrewnionych potencjalnych dawcó

w szpiku i krwi pępo-

winowej, zwany dalej „rejestrem szpiku i krwi pępowinowej”.

1a. Rejestr szpiku i krwi pępowinowej jest bazą danych o potencjalnych dawcach

allogenicznego szpiku, komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępo-

winowej.

2. Rejestr szpiku i krwi pępowinowej składa się z dwóch części:

1) rejestru potencjalnych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych krwi ob-

wodowej;

2) rejestru krwi pępowinowej.

3. W rejestrze, o którym mowa w ust. 2

pkt 1, zamieszcza się następujące dane po-

tencjalnego dawcy szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej:

1) imię i nazwisko;
2) datę i miejsce urodzenia;
3) adres miejsca zamieszkania;

4) numer PESEL, je

żeli posiada;

5) informacje o antygenach zgodności tkankowej;
6) wskazanie podmiotu, któ

ry dokonał badania antygenów zgodności tkanko-

wej;

7) inne informacje medyczne o istotnym znaczeniu.

4. W rejestrze, o któ

rym mowa w ust. 2 pkt 2, zamieszcza się następujące dane:

1) oznaczenie pobranej pró

bki krwi pępowinowej;

2) datę i miejsce pobrania;
3) informacje o antygenach zgodności tkankowej;
4) wskazanie banku tkanek i komórek, w którym próbka jest przechowywana;

5) inne informacje medyczne o istotnym znaczeniu.

5. Dane, o których mowa w ust. 3 i 4, podmioty lecznicze i fundacje, o których

mowa w art. 16a ust. 1, lub banki tkanek i komó

rek przekazują niezwłocznie do

rejestru szpiku i krwi pępowinowej.

(utracił moc).

Rejestr szpiku i krwi pępowinowej prowadzi Centrum Organizacyjno-

Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

8. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób

prowadzenia rejestru, o któ

rym mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność oce-

ny wyników przeszczepienia oraz mo

żliwość prowadzenia rejestru w formie

elektronicznej.

Art. 16a.

Czynności polegające na pozyskiwaniu potencjalnych dawców allogenicznego
szpiku i komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej mogą wykonywać podmioty

lecznicze albo fundacje, zwane dalej „

ośrodkami dawców szpiku”, po uzyskaniu

pozwolenia ministra właściwego do spraw zdrowia.

2. Do zadań ośrodka dawców szpiku należy w szczególności:

Na podstawie wyroku TK z dn. 22.07.2014 r., sygn. akt K 25/13 (Dz. U. poz. 1000).

©Kancelaria Sejmu

s. 12/36

2014-08-05

1) pozyskiwanie potencjalnych dawców allogenicznego szpiku i komórek

krwiotwórczych krwi obwodowej;

2) badanie antygenó

w zgodności tkankowej lub zlecanie tego badania właści-

wym podmiotom;

3) przechowywanie danych, o których mowa w ust. 8, i ich aktualizacja

uwzględnieniem możliwości ich przechowywania w formie elektronicz-

nej;

4) organizowanie opieki nad dawcami szpiku i komórek krwiotwórczych krwi

obwodowej;

5) niezwłoczne przekazywanie danych o pozyskanych potencjalnych dawcach

szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej do rejestru szpiku i krwi

pępowinowej;

6) udostępnianie szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej krajowym

lub zagranic

znym ośrodkom przeszczepiającym szpik i komórki krwiotwór-

cze krwi obwodowej;

7) wspó

łpraca z innymi ośrodkami dawców szpiku i ośrodkami przeszczepiają-

cymi szpik i komórki krwiotwórcze krwi obwodowej.

3. Merytoryczny nadzó

r nad działalnością ośrodków dawców szpiku sprawuje kra-

jowy konsultant w dziedzinie hematologii w porozumieniu z krajowym konsul-
tantem w dziedzinie immunologii klinicznej.

4. Zadania, o któ

rych mowa w ust. 2, wykonują osoby, które posiadają wykształce-

nie medyczne, biologiczne lub biotechn

ologiczne i odbyły szkolenie, o którym

mowa w art. 40a ust. 1.

5. Zadanie, o któ

rym mowa w ust. 2 pkt 2, finansuje się również ze środków Cen-

trum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”,
na podstawie umowy.

6. Ośrodek dawców szpiku zawiera pisemną umowę w zakresie badań lekarskich i

antygenó

w zgodności tkankowej, których sam nie wykonuje, z podmiotem, któ-

rego działalność wpływa na jakość i bezpieczeństwo szpiku lub komórek krwio-
twórczych krwi obwodowej. Przepisy art. 31 ust. 2

i 3 stosuje się odpowiednio.

Ośrodek dawców szpiku zawiera pisemną umowę na pobieranie od potencjal-

nych dawców szpiku lub komórek krwiotwórczych krwi obwodowej z podmio-

tem leczniczym posiadającym pozwolenie na wykonywanie tych czynności.

Ośrodek dawców szpiku w zakresie wykonywania zadania, o którym mowa w

ust. 2 pkt 1, gromadzi dane potencjalnych dawców szpiku i komórek krwiotwór-
czych krwi obwodowej, któ

re obejmują:

imię i nazwisko;

datę i miejsce urodzenia;

3) adres miejsca zamieszkania;

4) numer PESEL, je

żeli posiada;

informacje o antygenach zgodności tkankowej;

6) wskazanie podmiotu, któ

ry dokonał badania antygenów zgodności tkanko-

wej;

7) inne informacje medyczne o istotnym znaczeniu.

9. Ośrodek dawców szpiku przechowuje dokumentację potencjalnych dawców

szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej przez co najmniej 30 lat od

dnia założenia dokumentacji potencjalnego dawcy szpiku i komórek krwiotwór-
czych krwi obwodowej, w sposób umo

żliwiający identyfikację potencjalnego

dawcy szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej.

©Kancelaria Sejmu

s. 13/36

2014-08-05

10. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposó

b organizacji ośrodka dawców szpiku,

2) sposób pozyskiwania i badania potencjalnych dawców szpiku i komórek

krwiotwórczych krwi obwodowej,

3) tryb badania antygenó

w zgodności tkankowej lub zlecania tego badania wła-

ściwym podmiotom,

4) sposó

b postępowania z dokumentacją potencjalnych dawców szpiku

i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej,

5) tryb udostępniania szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej,
6) warunki transportu pró

bek do badań potencjalnych dawców szpiku i komó-

rek krwiotwórczych krwi obwodowej,

7) sposób i warunki organizowania opieki nad dawcami szpiku lub komórek

krwiotwórczych krwi obwodowej,

8) tryb przekazywania danych, o których mowa w ust. 8, do rejestru szpiku

krwi pępowinowej,

9) standardowe procedury operacyjne obowiązujące w ośrodku dawców szpiku

–

uwzględniając w szczególności prawidłową realizację zadań, o których mowa

w ust. 2, oraz zapewnienie bezpi

eczeństwa dawców i biorców.

Art. 16b.

1. Ośrodek dawców szpiku uzyskuje pozwolenie, o którym mowa w art. 16a ust. 1,

żeli łącznie spełnia następujące warunki:

jest zlokalizowany w pomieszczeniach zabezpieczonych przed utratą danych

osobowych potencjalnych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych krwi
obwodowej;

kierownikiem ośrodka dawców szpiku jest lekarz specjalista w zakresie

transplantologii klinicznej, transfuzjologii klinicznej, hematologii lub onko-
logii i

hematologii dziecięcej;

3) posiada i stosuje standardowe procedury operacyjne, o których mowa w art.

16a ust. 10 pkt 9;

zatrudnia osoby o kwalifikacjach określonych w art. 16a ust. 4.

2. Pozwolenia, o któ

rym mowa w art. 16a ust. 1, minister właściwy do spraw zdro-

wia udziela na wniosek Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek, po

zaopiniowaniu przez Krajową Radę Transplantacyjną.

3. Do udzielenia pozwolenia, o któ

rym mowa w art. 16a ust. 1, stosuje się odpo-

wiednio przepisy art. 26 ust. 2, 4, 6 pkt 1 i 3–7, ust. 7 i 8 oraz art. 27 ust. 1–5.

Art. 16c.

W podmiotach leczniczych dokonujących przeszczepień narządów lub szpiku,

komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej mogą działać

ośrodki kwalifikujące do przeszczepienia, zwane dalej „ośrodkami kwalifikują-
cymi”.

Do zadań ośrodka kwalifikującego należy w szczególności:

1) rejestracja potencjalnych biorcó

w zgłoszonych przez podmioty lecznicze in-

ne ni

ż podmioty lecznicze, o których mowa w ust. 1, lub stacje dializ;

2) potwierdzanie zgłoszenia potencjalnego biorcy;
3) gromadzenie danych, o których mowa w art. 17 ust. 3.

©Kancelaria Sejmu

s. 14/36

2014-08-05

W ośrodku kwalifikującym, kierownik podmiotu leczniczego, o którym mowa w

ust. 1, wyznacza zespó

ł złożony z lekarzy odpowiedzialnych za kwalifikację po-

tencjalnych biorców do przeszczepienia, zwany dalej „

zespołem”.

4. W skład zespołu wchodzą co najmniej:

1) jeden lekarz specjalista z dziedziny transplantologii klinicznej;
2) jeden lekarz specjalista z dziedziny chirurgii albo chirurgii dziecięcej albo

hematologii albo chirurgii naczyń albo kardiochirurgii albo onkologii kli-

nicznej albo onkologii i hematologii dziecięcej albo urologii.

5. Do składu zespołu mogą być ponadto powoływani inni lekarze specjaliści, jak

równie

ż przedstawiciele innych dziedzin nauki.

Pracami zespołu kieruje wyznaczony przez kierownika podmiotu leczniczego, o

którym mowa w ust. 1, lekarz specjalista z dziedziny transplantologii klinicznej.

Do zadań zespołu należy:

1) ocena potencjalnych biorcó

w zakwalifikowanych wstępnie przez podmioty

lecznicze inne ni

ż podmioty lecznicze, o których mowa w ust. 1, lub stacje

dializ;

2) kwalifikowanie potencjalnego biorcy do zabiegu przeszczepienia;

3) przeprowadzanie konsultacji specjalistycznych u potencjalnych biorców w

przypadkach wymagających dodatkowych badań lub ich weryfikacji;

zlecanie wykonywania specjalistycznych badań kwalifikacyjnych, w szcze-

gó

lności:

a) typowania tkankowego,
b) poziomu przeciwciał,
c) konsultacji specjalistycznych i instrumentalnych badań.

8. Zadania, o których mowa w ust. 2, ust. 7 pkt 1–3 i pkt 4 lit. c, finansuje Narodo-

wy Fundusz Zdrowia w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowot-
nej, a zadania, o których mowa w ust. 7 pkt 4 lit. a i b – Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” na podstawie umowy.

9. Merytoryczny nadzó

r nad działalnością ośrodków kwalifikujących potencjalnych

biorcó

w narządów sprawuje krajowy konsultant w dziedzinie transplantologii

klinicznej, a ośrodków kwalifikujących potencjalnych biorców szpiku lub komó-
rek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej – krajowy konsultant

w dziedzinie hematologii.

10. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób

działania ośrodków kwalifikujących oraz sposób kwalifikacji potencjalnego
biorcy, z uwz

ględnieniem bezpieczeństwa zdrowotnego potencjalnych biorców i

prawidłowości wykonania zadań, o których mowa w ust. 2.

Art. 17.

Potencjalnego biorcę zakwalifikowanego do przeszczepienia szpiku, komórek

lub narządów zgłasza się na krajową listę osób oczekujących na przeszczepienie,

zwanej dalej „listą”.

Zgłoszenia danych, o których mowa w ust. 3, do listy, dokonuje lekarz kierujący

zespołem, o którym mowa w art. 16c ust. 3.

Zgłoszenie zawiera następujące dane:

1) imię i nazwisko potencjalnego biorcy;
2) datę i miejsce urodzenia potencjalnego biorcy;

©Kancelaria Sejmu

s. 15/36

2014-08-05

3) adres miejsca zamieszkania lub adres do korespondencji potencjalnego

biorcy;

4) numer PESEL potencjalnego biorcy, je

żeli posiada;

5) rozpoznanie lekarskie;
6) grupę krwi i Rh potencjalnego biorcy;
7) rodzaj planowanego przeszczepienia;
8) pilność przeszczepienia według aktualnie obowiązujących dla danego rodza-

ju przeszczepu kryteriów medycznych;

9) imię, nazwisko oraz miejsce wykonywania zawodu lekarza dokonującego

zgłoszenia;

10) inne informacje medyczne o istotnym znaczeniu.

Umieszczenie na liście jest warunkiem otrzymania przeszczepu.

Wyboru potencjalnego biorcy dokonuje się na podstawie kryteriów medycznych

określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 8.

6. Dane, o których mowa w u

st. 3, udostępnia się ministrowi właściwemu do spraw

zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej.

Listę prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji

„Poltransplant”.

Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób i tryb tworzenia i prowadzenia listy,

2) kryteria medyczne i sposób dokonywania wyboru potencjalnego biorcy,

3) sposób informowania potencjalnych biorcó

w o kolejności wpisu na listę

–

uwzględniając aktualny stan wiedzy medycznej i zachowanie równego dostępu

do zabiegu przeszczepienia oraz mo

żliwość prowadzenia listy w formie elektro-

nicznej.

Art. 18.

1. W celu nale

żytego monitorowania dokonywanych przeszczepień komórek, tka-

nek i narządów tworzy się krajowy rejestr przeszczepień, zwany dalej „rejestrem

przeszczepień”.

2. W rejestrze przeszczepień zamieszcza się następujące dane:

1) imię i nazwisko oraz adres miejsca zamieszkania biorcy przeszczepu;
2) datę i miejsce urodzenia biorcy przeszczepu;
3) numer PESEL biorcy przeszczepu, je

żeli posiada;

4) datę przeszczepienia;
5) rodzaj przeszczepionych komó

rek, tkanek lub narządów;

firmę i adres podmiotu leczniczego, w którym dokonano przeszczepienia;

7) informacje dotyczące przeżycia biorcy oraz przeszczepu w okresie 3 i 12

miesięcy, po przeszczepieniu, a następnie w odstępach co 12 miesięcy, aż
do utraty przeszczepu lub zgonu biorcy przeszczepu.

3. Dane, o których mowa w ust. 2, przekazuje podmiot leczniczy, który sprawuje

aktualnie opiekę nad biorcą przeszczepu.

4. Dane, o których mowa

w ust. 2, udostępnia się ministrowi właściwemu do spraw

zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej.

5. Rejestr przeszczepień prowadzi Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do

Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

©Kancelaria Sejmu

s. 16/36

2014-08-05

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób

prowadzenia rejestru, o któ

rym mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność oce-

ny wyników przeszczepienia oraz mo

żliwość prowadzenia rejestru w formie

elektronicznej.

Art. 19.

Dane osobowe dotyczące potencjalnego dawcy, dawcy, potencjalnego biorcy i

biorcy są objęte tajemnicą i podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o ta-

jemnicy zawodowej i służbowej oraz w przepisach dotyczących dokumentacji
medycznej prowadzonej przez podmioty lecznicze.

2. Je

żeli narząd ma być pobrany od żywego dawcy, przepis ust. 1 nie dotyczy

ujawnienia danych osobowych o dawcy i o biorcy odpowiednio tym osobom.

Rozdział 4

Szczególne rodzaje pobierania i przeszczepiania komó

rek, tkanek i narządów

Art. 20.

1. Dopuszcza się przeszczepienie w celach leczniczych ludziom komórek, tkanek

lub narządów pochodzących od zwierząt.

2. Przeszczepienie, o którym mowa w ust. 1, wymaga uzyskania pozytywnej opinii

Krajowej Rady Transplantacyjnej.

3. Do przeszczepienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje

się przepisy dotyczące eks-

perymentów medycznych.

Art. 21.

Komó

rki, tkanki lub narządy mogą być pozyskane w celu przeszczepienia z narzą-

dó

w lub ich części usuniętych z innych przyczyn niż w celu pobrania z nich komó-

rek, tkanek lub narządów, po uzyskaniu zgody na ich użycie od dawcy lub jego
przedstawiciela ustawowego.

Rozdział 5

Dawstwo komó

rek, tkanek i narządów lub ich części

Art. 22.

1. Dawcy szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek przysługuje tytuł

Dawca Przeszczepu.

Odznakę i legitymację potwierdzającą posiadanie tytułu Dawca Przeszczepu wy-

daje podmiot leczniczy, któ

ry pobrał szpik lub inne regenerujące się komórki lub

tkanki.

3. Dawcy Przeszczepu, któ

ry oddał szpik lub inne regenerujące się komórki i tkanki

więcej niż raz oraz dawcy narządu, przysługuje tytuł Zasłużony Dawca Prze-
szczepu.

4. Odznakę i legitymację, potwierdzającą posiadanie tytułu Zasłużonego Dawcy

Przeszczepu, wydaje minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek Centrum
Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

5. Wydatki związane z wydaniem legitymacji i odznak, o których mowa w ust. 2 i

4, są pokrywane z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister

właściwy do spraw zdrowia.

©Kancelaria Sejmu

s. 17/36

2014-08-05

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzory

legitymacji i odznaki oraz sposób i tryb nadawania odznaki „Dawca Przeszcze-

pu” i „Zasłużony Dawca Przeszczepu” wraz ze sposobem dokumentowania ilo-

ści pobrań dla celów nadania tej odznaki, uwzględniając dane gromadzone przez
Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltrans-
plant” oraz propagowanie dawstwa tkanek, komó

rek i narządów.

Art. 23.

1. Dawcy Przeszczepu i Zasłużonemu Dawcy Przeszczepu przysługują uprawnienia

do korzystania poza kolejnością z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej.

2. Dawcy szpiku lub komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej

oraz dawcy na-

rządu, który w związku z zabiegiem pobrania doznał uszkodzenia ciała lub roz-

stroju zdrowia, przysługuje odszkodowanie na podstawie przepisów Kodeksu
cywilnego.

Art. 24.

Podmioty podejmujące działania w zakresie propagowania dawstwa komórek, tkanek

lub narządów są obowiązane poinformować ministra właściwego do spraw zdrowia o

zakresie tych działań.

Rozdział 6

Banki tkanek i komórek

Art. 25.

W celu gromadzenia, przetwarzania, sterylizacji, przechowywania i dystrybucji tka-
nek i komó

rek przeznaczonych do przeszczepienia są tworzone banki tkanek i komó-

rek.

Art. 26.

1. Czynności, o których mowa w art. 25, są wykonywane przez bank tkanek i ko-

mó

rek po uzyskaniu pozwolenia ministra właściwego do spraw zdrowia na wy-

konywanie tych czynności.

2. Wniosek o uzyskanie pozwolenia, o którym mowa w ust. 1, bank tkanek i komó-

rek składa do Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek.

3. Pozwolenia, o któ

rym mowa w ust. 1, udziela minister właściwy do spraw zdro-

wia na wniosek Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek, po zaopi-

niowaniu przez Krajową Radę Transplantacyjną.

4. Pozwolenia, o któ

rym mowa w ust. 1, udziela się na okres pięciu lat.

5. Bank tkanek i komórek uzyskuje pozwolenie, o którym mowa w ust. 1, je

żeli

łącznie spełnia następujące warunki:

1) zatrudnia osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, w tym osobę odpo-

wiedzialną za przestrzeganie przez ten bank przepisów ustawy, a także za-
sad o

kreślonych w systemie zapewnienia jakości, o którym mowa w art. 29;

2) posiada pomieszczenia i urządzenia odpowiadające wymaganiom fachowym

i sanitarnym określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust.
7;

3) przedstawi projekt systemu

zapewnienia jakości, o którym mowa w art. 29.

6. Do wniosku, o któ

rym mowa w ust. 2, dołącza się:

©Kancelaria Sejmu

s. 18/36

2014-08-05

1) informację o liczbie pracowników i ich kwalifikacjach;
2) opinię właściwego państwowego inspektora sanitarnego o spełnianiu wyma-

gań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 7;

3) wykaz pomieszczeń i urządzeń;
4) strukturę organizacyjną banku tkanek i komórek;
5) zakresy czynności pracowników banku tkanek i komórek;
6) przewidywany zakres działalności banku tkanek i komórek;
7) wykaz podmiotów, którym bank tkanek i komó

rek będzie zlecał dokonywa-

nie czynności, o których mowa w art. 31, oraz szczegółowe określenie zle-

canych czynności wraz z kopiami umów zawartych z tymi podmiotami.

7. Do wniosku, o któ

rym mowa w ust. 2, dołącza się również imię i nazwisko oso-

by odpowiedzialnej, o któ

rej mowa w ust. 5 pkt 1, zwanej dalej „osobą odpo-

wiedzialną”.

8. W przypadku gdy osoba odpowiedzialna jest czasowo zastępowana przez inną

osobę, bank tkanek i komórek niezwłocznie przekazuje imię i nazwisko tej oso-
by do Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek i informuje o dacie

rozpoczęcia pełnienia obowiązków przez tą osobę.

Art. 27.

1. Banki tkanek i komó

rek informują niezwłocznie Krajowe Centrum Bankowania

Tkanek i Komórek o wszelkich zmianach danych, o których mowa w art. 26 ust.
5–8.

2. Minister właściwy do spraw zdrowia dokonuje oceny, czy:

1) bank tkanek i komó

rek ubiegający się o pozwolenie, o którym mowa w art.

26 ust. 1, spełnia warunki wymagane do jego uzyskania;

2) podmioty, o których mowa w

art. 26 ust. 6 pkt 7, spełniają w zakresie czyn-

ności określonych w umowie zawartej z bankiem tkanek i komórek wyma-

gania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 6 i 7.

3. Ocena, o której mowa w ust. 2, jest dokonywana na podstawie raportu pokon-

trolnego, sporządzonego po przeprowadzeniu kontroli w celu stwierdzenia, czy
bank tkanek i komó

rek ubiegający się o pozwolenie, o którym mowa w art. 26

ust. 1, spełnia warunki wymagane do jego uzyskania.

4. Minister właściwy do spraw zdrowia cofa pozwolenie, jeżeli:

1) bank tkanek i komó

rek przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania

pozwolenia, o którym mowa w art. 26 ust. 1;

2) bank tkanek i komórek uniemo

żliwia przeprowadzenie kontroli niezbędnej

do stwierdzenia, czy spełnia wymagania do realizacji zadań określonych

ustawą;

3) podmioty, o któ

rych mowa w art. 26 ust. 6 pkt 7, nie spełniają wymagań

określonych dla banków tkanek i komórek w przepisach wydanych na pod-
stawie art. 27 ust. 7 w

zakresie czynności określonych w umowie zawartej

z bankiem tkanek i komórek, lub

4) osoby zatrudnione w podmiotach, o których mowa w art. 26 ust. 6 pkt 7, nie

spełniają wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art.
27 ust. 6.

5. Udzielenie pozwolenia, odmowa udzielenia pozwolenia oraz cof

nięcie pozwole-

nia, o któ

rym mowa w art. 26 ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyj-

nej. Decyzja o cofnięciu pozwolenia podlega natychmiastowemu wykonaniu. W

©Kancelaria Sejmu

s. 19/36

2014-08-05

decyzji określa się sposób przekazania przechowywanych tkanek i komórek do
innego banku lub banków tkanek i komó

rek posiadających pozwolenie.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, kwalifi-

kacje wymagane od osób zatrudnionych w bankach tkanek i komórek wykonu-

jących bezpośrednio czynności związane z przetwarzaniem, przechowywaniem,

dystrybucją lub testowaniem tkanek i komórek ludzkich, mając na uwadze bez-

pieczeństwo dawców i biorców.

7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wyma-

gania fachowe i sanitarne dla banków tkanek i komó

rek, uwzględniając zakres

wykonywanych czynności i mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne daw-
ców i biorców.

Art. 28.

1. Kierownik banku tkanek i komó

rek wyznacza osobę odpowiedzialną.

2. Osoba, o której mowa w ust. 1, posiada co najmniej:

1) wykształcenie wyższe w dziedzinie nauk medycznych lub biologicznych;
2) dwuletnie doświadczenie zawodowe uzyskane w bankach tkanek i komórek

lub podmiotach, któ

rych przedmiotem działalności są czynności związane z

przetwarzaniem, konserwowaniem, przechowywaniem, dystrybucją, pobie-
raniem lub testowaniem tkanek i komórek ludzkich.

3. Do zakresu zadań osoby odpowiedzialnej należy:

1) zapewnienie przestrzegania:

a) wymogó

w dotyczących pobierania tkanek i komórek ludzkich,

b) kryterió

w doboru dotyczących dawcy tkanek i komórek,

wykonywania badań laboratoryjnych wymaganych w odniesieniu do
dawców,

d) procedur pobierania tkanek i komórek, a tak

że ich przyjmowania do

banku tkanek i komórek,

e) wymogó

w dotyczących przygotowania tkanek i komórek,

f) procedur przetwarzania, testowania, sterylizacji, przechowywania i dys-

trybucji tkanek i komórek,

g) wymogó

w dotyczących bezpośredniej dystrybucji określonych tkanek i

komórek do odbiorcy;

2) informowanie Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek o ka

ż-

dym przypadku zaistnienia istotnego zdarzenia niepo

żądanego lub istotnej

niepo

żądanej reakcji;

3) prowadzenie stałego monitorowania przestrzegania przez personel banku

tkanek i komó

rek systemu zapewnienia jakości;

przekazywanie niezbędnych danych do rejestru banków tkanek i komórek;

5) promocja honorowego dawstwa tkanek i komórek.

Art. 28a.

Bank tkanek i komó

rek jest obowiązany zapewnić pracownikom, których czynności

wpływają na jakość komórek i tkanek oraz na bezpieczeństwo dawców i biorców, w
tym osobie odpowiedzialnej, o

dbycie szkoleń, o których mowa w art. 40a ust. 1.

©Kancelaria Sejmu

s. 20/36

2014-08-05

Art. 29.

1. Bank tkanek i komórek opracowuje i wdra

ża system zapewnienia jakości okre-

ślający w szczególności sposób monitorowania stanu tkanek i komórek w drodze

między dawcą a biorcą oraz wszelkich wyrobów medycznych i materiałów ma-

jących bezpośrednio kontakt z tymi tkankami i komórkami.

2. System zapewnienia jakości obejmuje w szczególności następujące dokumenty:

1) standardowe procedury operacyjne;

2) wytyczne;
3) instrukcje postępowania;
4) formularze sprawozdawcze;

5) karty dawców;

6) informacje w sprawie miejsca przeznaczenia tkanek lub komórek.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wyma-

gania, jakie powinien spełniać system zapewnienia jakości, o którym mowa w
ust. 1, w szczegó

lności wymagania dla przechowywania tkanek i komórek, reje-

strowania danych dawcó

w oraz konieczność utworzenia standardowych proce-

dur operacyjnych, uwzględniając dokumenty, o których mowa w ust. 2.

Art. 30.

(uchylony).

Art. 31.

1. Bank tkanek i komó

rek zawiera pisemną umowę o współpracę w określonym za-

kresie z podmiotem, któ

rego działalność wpływa na jakość i bezpieczeństwo

tkanek i komórek przetworzonych we wspó

łpracy z tym podmiotem.

2. Bank tkanek i komó

rek jest obowiązany, przed zawarciem umowy, o której mo-

wa w ust. 1, zweryfikować przestrzeganie przez podmiot wymagań określonych

w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 6 i 7 oraz określonych w sys-

temie zapewnienia jakości, o którym mowa w art. 29.

3. Bank tkanek i komórek przechowuje, na potrzeby kontroli, o której mowa w art.

35, umowy wymienione w ust. 1.

Art. 32.

Bank tkanek i komó

rek jest obowiązany:

1) znakować, pakować tkanki i komórki oraz dokumentować te czynności;
2) zapewniać najwyższą jakość tkanek i komórek podczas dystrybucji;
3) zapewnić, aby wszystkie czynności związane z przechowywaniem tkanek i

komó

rek były przeprowadzane w warunkach kontrolowanych właściwych

dla ka

żdej czynności.

Art. 32a.

1. Bank tkanek i komó

rek zawiera umowę o przechowywanie komórek lub tkanek z

osobą, która te komórki lub tkanki oddała do przechowania.

2. Umowa, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczegó

lności określenie:

1) terminu, w któ

rym upływa okres, na jaki udzielone zostało pozwolenie, o

którym mowa w art. 26 ust. 1;

©Kancelaria Sejmu

s. 21/36

2014-08-05

2) banku lub banków tkanek i komó

rek posiadających pozwolenie, o którym

mowa w art. 26 ust. 1, do któ

rych zostaną przekazane przechowywane ko-

mó

rki lub tkanki w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przez

bank tkanek i komórek, w tym równie

ż w przypadku cofnięcia pozwolenia

przez ministra właściwego do spraw zdrowia.

3. Bank tkanek i komórek informuje osoby, któ

re oddały do przechowania komórki

lub tkanki w tym banku tkanek i komó

rek, o cofnięciu pozwolenia przez mini-

stra właściwego do spraw zdrowia.

Art. 33.

(uchylony).

Art. 34.

Bank tkanek i komó

rek jest obowiązany gromadzić i przechowywać dokumentację

dotyczącą przechowywanych i wydawanych tkanek i komórek przez co najmniej 30
lat od dnia ich wydania w celu przeszczepienia, w sposób umo

żliwiający identyfika-

cję dawców i biorców tkanek i komórek. Dokumentacja może być również przecho-
wywana w formie elektronicznej.

Art. 35.

1. Minister właściwy do spraw zdrowia przeprowadza kontrolę w:

1) bankach tkanek i komó

rek dotyczącą spełniania:

a) warunków wymaganych do uzyskania pozwolenia, o którym mowa w

art. 26 ust. 1, lub

wymagań określonych ustawą;

2) podmiotach, o których mowa w art. 26 ust. 6 pkt 7, doty

czącą:

a) spełniania wymagań określonych dla banków tkanek i komórek w prze-

pisach wydanych

na podstawie art. 27 ust. 7 w zakresie czynności okre-

ślonych w umowie zawartej z bankiem tkanek i komórek, lub

b) spełniania przez osoby zatrudnione w tych podmiotach wymagań okre-

ślonych w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 6,

c) spełniania wymagań dla banków tkanek i komórek określonych w prze-

pisach wydanych na podstawie art. 29 ust. 3;

3) podmiotach, o których mowa w art. 16a ust. 1 i art. 16c ust. 1 w zakresie

wymagań określonych ustawą.

2. Minister właściwy do spraw zdrowia może zlecić Krajowemu Centrum Banko-

wania Tkanek i Komó

rek wykonywanie zadań, o których mowa w ust. 1.

3. Kontrola przeprowadzana jest w ka

żdym przypadku zaistnienia podejrzenia

istotnej niepo

żądanej reakcji lub istotnego zdarzenia niepożądanego, jednak nie

rzadziej ni

ż raz na dwa lata.

4. Czynności kontrolne przeprowadzają upoważnieni pracownicy urzędu obsługu-

jącego ministra właściwego do spraw zdrowia albo w przypadku, o którym mo-
wa w ust. 2, pracownicy Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek,
na podstawie imiennego upowa

żnienia, zawierającego:

1) wskazanie podstawy prawnej;

2) oznaczenie organu kontroli;
3) datę i miejsce wystawienia;
4) imię i nazwisko upoważnionego pracownika;

©Kancelaria Sejmu

s. 22/36

2014-08-05

5) oznaczenie jednostki kontrolowanej;
6) wskazanie daty rozpoczęcia kontroli i przewidywanego terminu zakończenia

kontroli;

7) zakres kontroli;
8) podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowi-

ska lub funkcji;

9) pouczenie o prawach i obowiązkach jednostki kontrolowanej.

5. Upowa

żnieni pracownicy, o których mowa w ust. 4, zwani dalej „kontrolerami”,

mają prawo:

1) swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostki kontrolowanej;
2) wglądu do wszelkich dokumentów związanych z działalnością jednostki

kontrolowanej;

żądania od pracowników jednostki kontrolowanej udzielenia ustnych oraz

pisemnych wyjaśnień.

6. Kontroler przedstawia wyniki przeprowadzonej kontroli w protokole kontroli.

7. Protokó

ł kontroli wskazuje nieprawidłowości stwierdzone w funkcjonowaniu

jednostki kontrolowanej oraz zawiera zalecenia poko

ntrolne dotyczące usunięcia

stwierdzonych nieprawidłowości i termin ich usunięcia albo informuje o braku

nieprawidłowości.

8. W terminie 14 dni od dnia doręczenia protokołu kontroli jednostce kontrolowa-

nej przysługuje prawo wniesienia zastrzeżeń do ministra właściwego do spraw
zdrowia.

9. Minister właściwy do spraw zdrowia uwzględnia lub odrzuca zastrzeżenia w

terminie 14 dni od dnia ich wniesienia, przy czym stanowisko ministra właści-
wego do spraw zdrowia jest ostateczne.

10. W przypadku niewykonania prz

ez kontrolowaną jednostkę zaleceń pokontrol-

nych w wyznaczonym terminie minister właściwy do spraw zdrowia może cof-

nąć pozwolenie, o którym mowa w art. 26 ust. 1.

11. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb

przeprowadzania przez podmioty upowa

żnione na podstawie przepisów ustawy

kontroli:

1) banków tkanek i komórek,

2) podmiotów, o których mowa w art. 16a ust. 1, art. 26 ust. 6 pkt 7, art. 36 ust.

1 i art. 37 ust. 1, w zakresie działalności objętej pozwoleniami wydanymi na
podstawie przepisów ustawy,

3) ośrodków kwalifikujących, w zakresie spełnienia wymagań określonych

ustawą i przepisami wydanymi na podstawie art. 16c ust. 10

–

uwzględniając w szczególności sposób dokonywania poszczególnych czyn-

ności kontrolnych, ich zakres oraz dokumentację przebiegu kontroli, mając na

uwadze potrzebę zapewnienia sprawnego przeprowadzenia kontroli.

Rozdział 7

Postępowanie z komórkami, tkankami oraz narządami

Art. 36.

Postępowanie dotyczące komórek, tkanek i narządów polegające na:

1) pobieraniu komó

rek, tkanek i narządów od żywych dawców – może być

prowadzone wyłącznie w podmiotach leczniczych;

©Kancelaria Sejmu

s. 23/36

2014-08-05

2) pobieraniu narządów w celu przeszczepienia ze zwłok ludzkich – może być

prowadzone wyłącznie w podmiotach leczniczych;

3) pobieraniu komó

rek i tkanek ze zwłok ludzkich – może być prowadzone w

podmiotach leczniczych, zakładach medycyny sądowej, zakładach anatomii
patologicznej uczelni medycznych i uniwersytetó

w z wydziałem medycz-

nym, instytutach badawczych, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 30

kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, i zakładach pogrzebowych po-

siadających salę sekcyjną;

4) przechowywaniu narządów – może być prowadzone wyłącznie w podmio-

tach leczniczych wykonujących przeszczepienia;

5) przeszczepianiu – mo

że być prowadzone wyłącznie w podmiotach leczni-

czych.

1a. Czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5, mogą wykonywać podmioty

posiadające pozwolenie ministra właściwego do spraw zdrowia.

2. (uchylony).

3. Do udzielenia pozwolenia, o którym mowa w ust. 1a, stosuj

e się odpowiednio

przepisy art. 26 i art. 27 ust. 1–5, z tym

że zadania i czynności Krajowego Cen-

trum Bankowania Tkanek i Komórek wykonuje Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

4. Wniosek podmiotu, o którym mowa w ust

. 1 pkt 1, 4 i 5, o pozwolenie określa

przewidywany zakres procedur transplantacyjnych.

5. Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonują osoby o odpowiednich kwalifi-

kacjach zawodowych.

6. Minister właściwy do spraw zdrowia przed wydaniem pozwolenia na działal-

ność, o której mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5, zasięga opinii Krajowej Rady Trans-
plantacyjnej.

7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) kwalifikacje zawodowe osó

b pobierających komórki, tkanki i narządy oraz

osó

b dokonujących ich przeszczepienia, uwzględniając w szczególności le-

karzy specjalistó

w z następujących dziedzin medycyny: transplantologii kli-

nicznej, chirurgii, chirurgii dziecięcej, hematologii, onkologii klinicznej,
kardio

chirurgii, chirurgii naczyń, urologii, jak również lekarzy innych spe-

cjalności,

1a) kwalifikacje zawodowe koordynatorów pobierania i przeszczepiania komó-

rek, tkanek i narządów,

2) warunki, jakim powinny odpowiadać podmioty wymienione w ust. 1, w któ-

rych podejmowane będzie postępowanie polegające na pobieraniu, prze-
chowywaniu lub przeszczepianiu komó

rek, tkanek i narządów,

3) szczegó

łowe zasady współdziałania podmiotów, o których mowa w ust. 1, w

zakresie pobierania, przechowywania komó

rek, tkanek i narządów w celu

ich wykorzystania do przeszczepienia,

4) wymagania, jakim powinna odpowiadać dokumentacja medyczna dotycząca

pobierania komó

rek, tkanek i narządów, ich przechowywania i przeszcze-

piania

–

uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego bior-

ców i dawców komórek,

tkanek lub narządów.

©Kancelaria Sejmu

s. 24/36

2014-08-05

Art. 36a.

1. Na wniosek banku tkanek i komórek kierownik podmiotu, o którym mowa w art.

36 ust. 1 pkt 3, mo

że zorganizować zespół pobierający.

Kierownikiem zespołu pobierającego jest lekarz.

3. Do zadań zespołu pobierającego należy w szczególności:

1) organizowanie pobierania i pobieranie komó

rek i tkanek ze zwłok ludzkich;

2) przekazywanie pobranych komórek i tkanek do banków tkanek i komórek;

3) wspó

łpraca z lekarzami pobierającymi narządy w celu przeszczepienia.

4. Członkowie zespołu inni niż lekarz, o którym mowa w ust. 2, muszą posiadać

wykształcenie medyczne, biologiczne lub biotechnologiczne i odbyć szkolenie,
o którym mowa w art. 40a ust. 1.

5. Zadania zespołu pobierającego finansuje bank tkanek i komórek, na podstawie

umowy z podmiotami, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 3.

6. Merytoryczny nadzó

r nad działalnością zespołów pobierających sprawuje Kra-

jowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek.

Art. 37.

1. Postępowanie polegające na testowaniu komórek, tkanek i narządów może być

podejmowane wyłącznie w medycznym laboratorium diagnostycznym w rozu-
mieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej

(Dz. U. z 2004 r. Nr 144, poz. 1529), posiadającym pozwolenie ministra wła-

ściwego do spraw zdrowia na wykonywanie tych czynności.

2. Do pozwolenia, o któ

rym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art.

26 i art. 27 ust. 1–5.

3. Do kontroli spełniania przez laboratorium, o którym mowa w ust. 1, warunków,

wymaganych do uzyskania pozwolenia, o którym mowa w

ust. 1, stosuje się od-

powiednio przepisy art. 35 ust. 3–10.

Art. 37a.

1. Wywozu szpiku, komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej

z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ich przywozu na terytorium Rzeczypo-
spolitej Polskiej dokonuje

podmiot leczniczy wykonujący pobranie lub prze-

szczepienie szpiku, komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowi-

nowej za zgodą dyrektora Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw
Transplantacji „Poltransplant”.

2. Wywozu komórek lub tkanek pobran

ych ze zwłok ludzkich z terytorium Rze-

czypospolitej Polskiej i przywozu tych komórek lub tkanek na terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej dokonuje bank tkanek i komó

rek za zgodą dyrektora Kra-

jowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek.

3. Wywozu regenerujących się komórek lub tkanek innych niż komórki i tkanki

wymienione w ust. 2, z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przywozu tych
komórek lub tkanek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje bank tka-
nek i komó

rek za zgodą dyrektora Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i

Komórek.

Wywozu narządów ze zwłok ludzkich z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i

przywozu tych narządów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje

podmiot leczniczy, wykonujący pobranie lub przeszczepienie narządów ze

©Kancelaria Sejmu

s. 25/36

2014-08-05

zwłok ludzkich, za zgodą dyrektora Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego
do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

5. Zgody, o których mowa w ust. 1–

4, albo ich odmowy są wydawane niezwłocz-

nie, podmiotom wymienionym w tych przepisach, ka

żdorazowo w drodze decy-

zji administracyjnej, na wniosek, do któ

rego są dołączone informacje o spełnia-

niu wymagań określonych w ust. 8. Decyzjom tym nadaje się rygor natychmia-

stowej wykonalności.

6. Od decyzji dyrektora Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw

Transplantacji „Poltransplant” oraz dyrektora Krajowego Centrum Bankowania
Tkanek i Komó

rek przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw

zdrowia.

7. Zgody na wywóz komó

rek, tkanek lub narządu odmawia się w przypadku gdy na

liście znajduje się zgodny do przeszczepienia potencjalny biorca.

8. Podmioty, któ

re uzyskały zgody, o których mowa w ust. 1–4, są obowiązane za-

pewnić:

1) monitorowanie stanu wywo

żonych i przywożonych ludzkich komórek, tka-

nek i narządów w drodze między dawcą a biorcą;

2) jakość i bezpieczeństwo przywożonych i wywożonych komórek, tkanek i

narządów przeznaczonych do przeszczepienia.

9. Dane o wywozach i przywozach wymienionych w:

1) ust. 1 i 4 – gromadzi i przechowuje Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne

do Spraw Transplantacji „Poltransplant”;

2) ust. 2 i 3 – gromadzi i przechowuje Krajowe Centrum Bankowania Tkanek

i Komórek.

10. Dane, o któ

rych mowa w ust. 9, udostępnia się ministrowi właściwemu do spraw

zdrowia i Krajowej Radzie Transplantacyjnej.

11. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegó-

łowe warunki wywozu ludzkich komórek, tkanek i narządów z terytorium Rze-
czypospolitej Polskiej i przywozu tych komó

rek, tkanek i narządów na to teryto-

rium oraz sposób monitorowania stanu wywo

żonych i przywożonych ludzkich

komó

rek, tkanek i narządów w drodze między dawcą a biorcą, mając na wzglę-

dzie zapewnienie jakości i bezpieczeństwa, o których mowa w ust. 8 pkt 2, oraz

uwzględniając bezpieczeństwo zdrowotne biorcy.

Rozdział 7a

Znakowanie, monitorowanie oraz kryteria bezpieczeństwa

i jakości komórek, tkanek i narządów

Art. 37b.

1. Bank tkanek i komórek, podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt

1, 2 i 5, oraz medyczne laboratorium diagnostyczne, o którym mowa w art. 37

ust. 1, oznaczają komórki, tkanki lub narządy w sposób umożliwiający identyfi-

kację ich dawcy za pomocą niepowtarzalnego oznakowania.

2. Identyfikacja, o której mowa w ust. 1, zapewnia mo

żliwość określenia danych

dotyczących pobrania komórek, tkanek lub narządów, ich przyjęcia do banku
tkanek i komórek, podmiotu leczniczego, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1,
2 i 5, lub medycznego laboratorium diagnostycznego, o którym mowa w art. 37
ust. 1, oraz ich testowania, przetwarzania, sterylizacji, przechowywania i dystry-
bucji.

s. 26/36

2014-08-05

Art. 37c.

1. Bank tkanek i komórek, podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt

1, 2 i 5, oraz medyczne laboratorium diagnostyczne, o którym mowa w art. 37

ust. 1, są obowiązane:

1) stosować środki bezpieczeństwa i ochrony danych przed nieupoważnionymi

uzupełnieniami, usuwaniem informacji lub zmianami w dokumentacji me-
dycznej dawców oraz przed przekazywaniem informacji osobom nieupraw-
nionym;

2) stosować procedury rozstrzygania rozbieżności w danych;
3) zapewnić ochronę przed nieupoważnionym ujawnianiem danych, o których

mowa w art. 37b ust. 2, przy jednoczesnym zagwarantowaniu zdolności
monitorowania pobranych, testowanych, przetwarzanych, przechowywa-
nych i dystrybuowanych komó

rek, tkanek lub narządów.

2. Przez zdolność monitorowania, o której mowa w ust. 1 pkt 3, rozumie się:

1) zdolność lokalizowania i identyfikowania komórek, tkanek lub narządów na

dowolnym etapie od ich pobrania, w trakcie badania, przetwarzania i prze-
chowywania, do ich dystrybucji do biorcy lub utylizacji;

2) zdolność zidentyfikowania biorcy komórki, tkanki lub narządu;
3) mo

żliwości lokalizowania i identyfikowania wszelkich istotnych danych

związanych z wyrobami medycznymi oraz materiałami mającymi kontakt z
komó

rkami, tkankami lub narządami.

3. Bank tkanek i komórek, podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt

1, 2 i 5, oraz medyczne laboratorium diagnostyczne, o którym mowa w art. 37

ust. 1, są obowiązane ponadto do zapewnienia monitorowania:

1) pobranych, przetworzonych, przechowywanych lub dystrybuowanych ko-

mó

rek, tkanek lub narządów;

2) wyrobó

w medycznych i materiałów mających bezpośrednio kontakt z ko-

mó

rkami, tkankami lub narządami.

Art. 37d.

Bank tkanek i komórek, podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, 2 i
5, oraz medyczne laboratorium diagnostyczne, o któ

rym mowa w art. 37 ust. 1, są

obowiązane:

prowadzić walidację wszystkich procesów,

określać krytyczne momenty wszystkich procesów, które powinny być kon-
trolowane w oparciu o wyznaczone kryteria akceptacji,

3) pro

wadzić kwalifikację sprzętu, urządzeń technicznych i środowiska prze-

biegającego procesu rozumianą jako udokumentowane działanie mające na
celu wykazanie,

że to środowisko, sprzęt lub urządzenia są odpowiednio za-

instalowane i pracują właściwie

–

w celu zapewnienia jakości i bezpieczeństwa wymaganego dla danego typu

komó

rki, tkanki lub narządu oraz uzyskania oczekiwanych wyników.

Art. 37e.

Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

s. 27/36

2014-08-05

1) sposób tworzenia niepowtarzalnego oznakowania umo

żliwiającego identyfi-

kację dawcy komórek, tkanek lub narządów, oraz sposób oznaczania komó-

rek, tkanek lub narządów, za pomocą tego oznakowania,

2) szczegó

łowe wymagania w zakresie monitorowania, o którym mowa w art.

37c ust. 3

–

uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego bior-

ców.

Rozdział 8

Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltrans-

plant”, Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek

i Krajowa Rada Transplantacyjna

Art. 38.

1. Tworzy się Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji

„Poltransplant” z siedzibą w Warszawie.

2. Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”

jest jednostką budżetową podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.

3. Do

zadań Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji

„Poltransplant” nale

ży w szczególności:

1) koordynacja pobierania i przeszczepiania komó

rek, tkanek i narządów na te-

renie kraju;

2) prowadzenie centralnego rejestru sprzeciwów;

3) prowadzenie krajowej listy osó

b oczekujących na przeszczepienie;

4) prowadzenie rejestru przeszczepień;
5) prowadzenie rejestru

żywych dawców;

6) prowadzenie rejestru szpiku i krwi pępowinowej;
7) koordynacja poszukiwania niespokrewnionych dawców szpiku i krwi

pępo-

winowej ze wstępnym przeszukaniem rejestru szpiku i krwi pępowinowej;

8) prowadzenie działalności edukacyjnej mającej na celu upowszechnianie le-

czenia metodą przeszczepiania komórek, tkanek i narządów;

9) wspó

łpraca z innymi podmiotami krajowymi i zagranicznymi w dziedzinie

wymiany komó

rek, tkanek i narządów do przeszczepienia;

10)

zgłaszanie do ministra wniosków, o których mowa w art. 22 ust. 4;

11) przyjmowanie wniosków od jednostek, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt

1, 4 i 5;

12) organizowanie

szkoleń, o których mowa w art. 40a ust. 1, w zakresie pobie-

rania, przechowywania i przeszczepiania narządów oraz szpiku i komórek
krwiotwórczych krwi obwodowej;

13) prowadzenie listy osób, któ

re odbyły szkolenia, o których mowa w art. 40a

ust. 1, w zakres

ie pobierania, przechowywania i przeszczepiania narządów

oraz szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej;

14) przekazywanie danych, o których mowa w art. 16 ust. 3 i 4, do europejskich

światowych rejestrów szpiku i krwi pępowinowej.

4. Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”

jest kierowane przez dyrektora powoływanego i odwoływanego przez ministra

właściwego do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Transplan-
tacyjnej.

s. 28/36

2014-08-05

5. Minister właściwy do spraw zdrowia nadaje, w drodze zarządzenia, statut Cen-

trum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”,

określający jego szczegółową strukturę organizacyjną oraz szczegółowy zakres

zadań, uwzględniając bezpieczeństwo biorców oraz konieczność sprawnego wy-

konywania zadań, o których mowa w ust. 3.

Art. 39.

1. Tworzy się Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek z siedzibą w War-

szawie.

2. Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek jest jednost

ką budżetową pod-

ległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia.

3. Do zadań Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek należy w szcze-

gó

lności:

1) organizowanie wspó

łdziałania banków tkanek i komórek;

2) pełnienie funkcji referencyjnych i konsultacyjnych;
3) sprawowanie nadzoru i kontroli nad bankami tkanek i komórek pod wzgl

ę-

dem merytorycznym;

4) prowadzenie rejestru banków tkanek i komórek;
5) organizowanie szkoleń, o których mowa w art. 40a ust. 1, w zakresie pobie-

rania, gromadzenia, testowania, przetwarzania, sterylizacji, przechowywa-
nia i dystrybucji komórek i tkanek;

6) prowadzenie listy osób, któ

re odbyły szkolenia, o których mowa w art. 40a

ust. 1, w zakresie pobierania, gromadzenia, testowania, przetwarzania, ste-
rylizacji, przechowywania i dystrybucji komórek i tkanek;

7) sprawowanie nadzoru merytorycznego nad działalnością zespołów po-

bierających.

3a. Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek mo

że w ośrodkach dawców

szpiku refundować koszt wynagrodzenia osób, o których mowa w art. 16a ust. 4,
na podstawie umowy.

4. Krajowym Centrum Bankowania Tkanek i Komó

rek kieruje dyrektor powoływa-

ny i odwoływany przez ministra właściwego do spraw zdrowia, po zasięgnięciu
opinii Krajowej Rady Transplantacyjnej.

5. Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek mo

że wykonywać czynności,

o któ

rych mowa w art. 25, wyłącznie w celach naukowych i dydaktycznych, po

zaopiniowaniu przez Krajową Radę Transplantacyjną i uzyskaniu pozwolenia, o
któ

rym mowa w art. 26 ust. 1, ministra właściwego do spraw zdrowia.

6. Do wykonywania przez Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek czyn-

ności, o których mowa w art. 25, stosuje się przepisy rozdziału 6, z wyjątkiem

art. 26 ust. 2 i 3. Wniosek o uzyskanie pozwolenia składa się do ministra wła-

ściwego do spraw zdrowia.

7. Minister właściwy do spraw zdrowia nadaje, w drodze zarządzenia, statut Kra-

jowemu Centrum Bankowania Tkanek i Komó

rek, określający jego strukturę or-

ganizacyjną oraz szczegółowy zakres zadań, uwzględniając bezpieczeństwo
biorcó

w oraz konieczność sprawnego wykonywania zadań, o których mowa w

ust. 3.

Art. 40.

1. Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek prowadzi rejestr banków tka-

nek i komórek.

s. 29/36

2014-08-05

2. Rejestr jest jawny.
3. Do rejestru wpisuje się następujące dane dotyczące banku tkanek i komórek:

1) oznaczenie banku tkanek i komórek;
2) numer w ewidencji działalności gospodarczej, rejestrze przedsiębiorców al-

bo innym właściwym rejestrze;

3) adres;
4) zakres działalności.

4. Dane, o któ

rych mowa w ust. 3, udostępnia się również drogą elektroniczną.

5. Z rejestru udostępnia się również dane w nim zawarte w ramach sieci rejestrów

państw członkowskich Unii Europejskiej w sposób określony w porozumieniu z

Komisją Europejską.

Art. 40a.

1. Organizowanie szkoleń osób, których czynności bezpośrednio wpływają na ja-

kość komórek, tkanek lub narządów oraz bezpieczeństwo dawców i biorców,
prowadzi:

1) Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltrans-

plant”, dla koordynatorów pobierania i przeszczepiania komórek, tkanek i

narządów w zakresie pobierania, przechowywania i przeszczepiania narzą-
dów oraz szpiku, komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowi-

nowej;

2) Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komórek w zakresie pobierania,

gromadzenia, testowania, przetwarzania, sterylizacji, przechowywania i
dystrybucji komórek i tkanek oraz pozyskiwania szpiku, komórek krwio-
twó

rczych krwi obwodowej i krwi pępowinowej.

2. Szkolenia, o któ

rych mowa w ust. 1, prowadzi się w formie szkolenia:

wstępnego – dla osób nowo zatrudnionych;

2) ustawicznego, nie rzadziej ni

ż co 2 lata – dla wszystkich pracowników;

uaktualniającego – w przypadku zmian procedur lub rozwoju wiedzy nau-
kowej w zakresie pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek,
tkanek i

narządów.

3. Szkolenia, o któ

rych mowa w ust. 1, prowadzi się zgodnie z programem szkoleń

opracowanym przez podmioty, o których mowa w ust. 1, na podstawie ramowe-

go programu szkoleń określonego przepisami wydanymi na podstawie ust. 8.

4. Szkolenia, o których mowa w ust. 1,

mają na celu:

zdobycie umiejętności w realizowaniu wyznaczonych zadań;

2) zdobycie odpowiedniej wiedzy i zrozumienie procesów oraz zasad wyko-

nywanych zadań;

zrozumienie struktury organizacyjnej, systemu zapewnienia jakości i zasad

ochrony zdrowia i bezpieczeństwa jednostki, w której są zatrudnione;

4) zdoby

cie odpowiednich wiadomości o etycznych i prawnych aspektach wy-

konywanych zadań związanych z pobieraniem, gromadzeniem, testowa-

niem, przetwarzaniem, sterylizacją, przechowywaniem i dystrybucją komó-
rek, tkanek i

narządów.

5. Szkolenia, o których mowa w ust. 1, nale

ży udokumentować, a po ich zakończe-

niu uczestnictwo i wyniki potwierdzić zaświadczeniem.

6. Szkolenia, o któ

rych mowa w ust. 1, są nieodpłatne, a ich finansowanie następuje

ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właści-

s. 30/36

2014-08-05

wy do spraw zdrowia, przeznaczonych na finansowanie Krajowego Centrum
Bankowania Tkanek i Komórek oraz Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego
do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

7. Jednostki, w któ

rych odbywają się szkolenia, o których mowa w ust. 1, powinny

spełniać odpowiednie wymagania, w szczególności:

1) zapewnić bazę dydaktyczną dostosowaną do liczby osób uczestniczących w

szkoleniach;

2) zapewnić odpowiednią kadrę dydaktyczną;
3) zapewnić sprawną organizację szkolenia;
4) uwzględniać, przy opracowywaniu programu szkolenia, aktualną wiedzę,

osiągnięcia teorii i praktyki oraz zweryfikowane wyniki badań naukowych.

8. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, ramowe

programy szkoleń, o których mowa w ust. 1, sposób dokumentowania ich prze-
biegu, wzó

r zaświadczenia o odbytym szkoleniu oraz szczegółowe wymagania

wobec jednostek, w któ

rych odbywają się te szkolenia, uwzględniając koniecz-

ność osiągnięcia celów, o których mowa w ust. 4.

Art. 41.

1. Tworzy się Krajową Radę Transplantacyjną, zwaną dalej „Radą”, jako organ do-

radczy i opiniodawczy ministra właściwego do spraw zdrowia.

2. W skład Rady wchodzi nie więcej niż 31 członków, powoływanych na 4-letnią

kadencję przez ministra właściwego do spraw zdrowia, spośród specjalistów z
r

óżnych dziedzin nauki oraz przedstawiciel Naczelnej Izby Lekarskiej. Minister

właściwy do spraw zdrowia powołuje przewodniczącego Rady spośród jej

członków.

3. Członkom Rady przysługuje wynagrodzenie za udział w posiedzeniu Rady oraz

w posiedzeniu Komisji Etycznej.

4. Minister właściwy do spraw zdrowia odwołuje członka Rady przed upływem ka-

dencji w przypadku:

1) rezygnacji ze stanowiska;
2) utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek długo-

trwałej choroby;

3) nieusprawiedli

wionej nieobecności na 4 kolejnych posiedzeniach Rady;

4) prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne.

5. W przypadku odwołania członka Rady albo jego śmierci przed upływem kaden-

cji, minister właściwy do spraw zdrowia powołuje nowego członka na okres do

końca tej kadencji w trybie ust. 2, chyba że do końca kadencji pozostało mniej
ni

ż 3 miesiące.

6. Do zadań Rady należy w szczególności:

1) opiniowanie programów w zakresie pobierania, przechowywania i prze-

szczepiania komó

rek, tkanek i narządów;

2) opini

owanie działalności:

a) Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji

„Poltransplant”,

b) Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek;

3) prowadzenie działalności informacyjnej w zakresie pozyskiwania komórek,

tkanek i narządów w celu ratowania życia i zdrowia;

s. 31/36

2014-08-05

4) opiniowanie projektów aktów normatywnych w zakresie pobierania, prze-

chowywania i przeszczepiania komó

rek, tkanek i narządów;

5) wspó

łdziałanie z organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi i zagranicz-

nymi, których celem jest rozwój transplan

tologii, oraz z samorządem lekar-

skim;

6) opiniowanie wniosków, o których mowa w art. 26 ust. 2 i art. 36 ust. 4;

7) opiniowanie wniosków o przeprowadzenie przeszczepienia komórek, tkanek

i narządów pobranych od zwierząt;

8) opiniowanie:

a) s

pełnienia wymogów przepisów ustawy przez ubiegające się o pozwo-

lenia: banki tkanek i komórek, podmioty, o których mowa w art. 36 ust.
1 pkt 1, 4 i 5, oraz medyczne laboratoria diagnostyczne i podmioty ta-

kie pozwolenia dotychczas posiadające,

b) przestrzega

nia ustalonych procedur postępowania w zakresie pobiera-

nia, przechowywania i przeszczepiania komó

rek, tkanek i narządów

oraz spełniania warunków wymaganych w ustalonym systemie zapew-

nienia jakości – na podstawie zgłoszonych przez podmioty dokonujące
pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, tkanek i na-

rządów istotnych niepożądanych reakcji i istotnych zdarzeń niepożąda-
nych,

c) jakości świadczeń zdrowotnych udzielanych w zakresie pobierania,

przechowywania, przeszczepiania i dystrybucji komórek, tkanek i na-

rządów;

9) opracowywanie dla ministra właściwego do spraw zdrowia rocznych rapor-

tó

w dotyczących wyników przeszczepiania komórek, tkanek i narządów, na

podstawie materiałów udostępnionych przez Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”, Krajowe Centrum
Bankowania Tkanek i Komó

rek oraz inne instytucje związane z procedurą

pobierania i przeszczepiania komó

rek, tkanek i narządów.

7. W ramach Rady działa, powołana spośród członków Rady przez ministra wła-

ściwego do spraw zdrowia, 7-osobowa Komisja Etyczna, której zadaniem jest w
szczegó

lności wyrażanie opinii w sprawach określonych w art. 13 ust. 1.

8. Minister właściwy do spraw zdrowia nadaje, w drodze rozporządzenia, statut

Krajowej Radzie Transplantacyjnej,

określający szczegółowy zakres, organiza-

cję, tryb jej działania, w tym Komisji Etycznej, sposób wynagradzania członków
Rady oraz sposó

b i tryb udzielania opinii, uwzględniając konieczność sprawne-

go wypełniania zadań przez Radę.

Rozdział 9

Nadzór

Art. 42.

1. Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór nad stosowaniem przepi-

sów ustawy.

2. W ramach nadzoru, o któ

rym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdro-

wia w szczegó

lności:

1) uzyskuje lub

żąda informacji w formie sprawozdań z działalności Rady,

Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek oraz Centrum Organi-
zacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”;

s. 32/36

2014-08-05

2) kontroluje prowadzenie rejestrów i list, o których mowa w ustawie;

3) udziela i odmawia pozwolenia bankom tkanek i komórek, jednostkom,

o któ

rych mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, 4 i 5, ośrodkom dawców szpiku

laboratoriom oraz cofa te pozwolenia, po zasięgnięciu opinii Rady;

4) przeprowadza kontrole, o których mowa w ustawie, albo zleca ich przepro-

wadzanie;

5) udziela,

na wniosek Komisji Europejskiej lub właściwego organu innego

państwa członkowskiego Unii Europejskiej, informacji pisemnej na temat
wyników kontroli, o któ

rej mowa w art. 35, w zakresie zgodności z przepi-

sami dyrektywy 2004/23/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31
marca 2004 r.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia:

1) przedstawia Komisji Europejskiej, raz na 3 lata, sprawozdania:

a) z czynności podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakre-

sie propagowania dawstwa komó

rek, tkanek i narządów,

b) dotyczące sposobu realizacji przepisów tej dyrektywy na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej;

1a) przedstawia Komisji Europejskiej corocznie, w terminie do dnia 30 czerwca,

sprawozdanie roczne dotyczące powiadamiania o istotnych zdarzeniach nie-
po

żądanych i istotnych niepożądanych reakcjach w zakresie pobierania, te-

stowania, przetwarzania, sterylizacji, przechowywania, dystrybucji i prze-
szczepiania komórek i tkanek;

2) przeprowadza kontrolę, o której mowa w art. 35, na umotywowany pisemny

wniosek właściwego organu innego państwa członkowskiego Unii Europej-

skiej w przypadku wystąpienia istotnej niepożądanej reakcji lub istotnego
zdarzenia niepo

żądanego po przeszczepie;

3) udziela, na wniosek Komisji Europejskiej lub właściwego organu innego

państwa członkowskiego Unii Europejskiej, informacji pisemnej na temat
wyników kontroli, o której mowa w art. 35, przeprowadzonej na wniosek, o
którym mowa w pkt 2.

Rozdział 10

Przepisy karne

Art. 43.

Kto rozpowszechnia ogłoszenia o odpłatnym zbyciu, nabyciu lub o pośredniczeniu w

odpłatnym zbyciu lub nabyciu komórki, tkanki lub narządu w celu ich przeszczepie-

nia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności
do roku.

Art. 44.

1. Kto, w celu uzyskania korzyści majątkowej lub osobistej, nabywa lub zbywa cu-

dzą komórkę, tkankę lub narząd, pośredniczy w ich nabyciu lub zbyciu bądź bie-

rze udział w przeszczepianiu lub udostępnianiu pozyskanych wbrew przepisom
ustawy komó

rek, tkanek lub narządów, pochodzących od żywego dawcy lub ze

zwłok ludzkich,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat.

s. 33/36

2014-08-05

2. Je

żeli sprawca uczynił sobie z popełnienia przestępstwa określonego w ust. 1 sta-

łe źródło dochodu,

podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat.

Art. 45.

Kto, bez wymaganego p

ozwolenia, prowadzi działalność przewidzianą przepisami

ustawy dla banku tkanek i komórek,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wol-

ności do roku.

Art. 46.

Kto, bez wymaganego pozwolenia, pobiera komó

rkę, tkankę lub narząd w celu ich

przeszcze

pienia albo je przeszczepia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności

albo pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 46a.

Kto, bez wymaganej zgody wywozi z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
wwozi na to terytorium komó

rkę, tkankę lub narząd,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wol-

ności do lat 3.

Art. 46b.

Kto,

wbrew przepisom ustawy, nie zgłasza potencjalnych biorców narządów lub

szpiku lub komórek krwiotwó

rczych krwi obwodowej lub krwi pępowinowej na listę

albo dokonanych przeszczepień komórek, tkanek i narządów do rejestru przeszcze-

pień albo pozyskanych potencjalnych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych

krwi obwodowej do rejestru szpiku i krwi pępowinowej,

podlega grzywnie albo karze ograniczenia woln

ości.

Rozdział 11

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 47.

W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58, z pó

źn.

zm.

) w art. 19 w ust. 1 pkt 7 otrzymuje brzmienie:

„7)

określonych w art. 43–46 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu,
przechowywaniu i przeszczepianiu komó

rek, tkanek i narządów (Dz. U.

Nr 169, poz. 1411),”.

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 19,

poz. 185, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 731, Nr 113, poz. 984, Nr 115, poz. 996, Nr 153, poz. 1271,
Nr 176, poz. 1457 i Nr 200, poz. 1688, z 2003 r. Nr 90, poz. 844, Nr 113, poz. 1070, Nr 130, poz.
1188 i 1190, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1609, Nr 192, poz. 1873 i Nr 210, poz. 2036, z 2004
r. Nr 171, poz. 1800, Nr 179, poz. 1842, Nr 210, poz. 2135, Nr 273, poz. 2703 i Nr 277, poz. 2742
oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 70 i Nr 164, poz. 1365.

s. 34/36

2014-08-05

Art. 48.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowa-

nych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.

) wprowadza

się następujące zmiany:

1) w art. 43 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do świadczeniobiorców, któ-

rzy posiadają tytuł „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawią le-
gitym

ację „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”;

2) po art. 47 dodaje się art. 47a w brzmieniu:

„Art. 47a. 1.

Świadczeniobiorca będący żywym dawcą narządu w rozumieniu

przepisów ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przecho-
wywaniu i przeszczepianiu komórek, tka

nek i narządów (Dz. U.

Nr 169, poz. 1411) ma prawo do badań mających na celu monito-

rowanie jego stanu zdrowia przeprowadzanych przez zakład opie-
ki zdrowotnej, któ

ry dokonał pobrania narządu, co 12 miesięcy od

dnia pobrania narządu, nie dłużej jednak niż przez 10 lat.

2. Zakład opieki zdrowotnej, który dokonał pobrania narządu, prze-

kazuje niezwłocznie wyniki badań, o których mowa w ust. 1, do
rejestru

żywych dawców prowadzonego na podstawie przepisów

ustawy, o której mowa w ust. 1.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporzą-

dzenia, rodzaj i zakres badań żywych dawców narządu wykony-

wanych w ramach monitorowania ich stanu zdrowia, mając na

uwadze kontrolę ich stanu zdrowia związanego z oddaniem na-

rządu.”;

3) art. 61 otrzymuje brzmienie:

„

Art. 61. Ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne udzielone świadcze-

niobiorcy bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego

opłaca świadczeniobiorca, z wyjątkiem przypadków określonych
w art. 47a, 57 ust. 2 i art. 60.”.

Rozdział 12

Przepisy przejściowe, dostosowawcze i końcowe

Art. 49.

Do postępowań wszczętych na podstawie art. 7, 9 i 10 ustawy, o której mowa w art.

58, i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy
dotychczasowe.

Art. 50.

1. Krajowe Centrum Bankowania Tkanek i Komó

rek wstępuje we wszystkie prawa

i obowiązki Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek utworzonego
na podstawie dotychczasowych przepisów.

2. Mienie Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek utworzonego na

podstawie dotychczasowych przepisó

w staje się z dniem wejścia w życie usta-

Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz.
1110, Nr 138, poz. 1154, Nr 157, poz. 1314 i Nr 164, poz. 1366.

s. 35/36

2014-08-05

wy, z mocy prawa, mieniem Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komó-
rek.

3. Przejście praw i mienia Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek

utworzone na podstawie dotychczasowych przepisów na Krajowe Centrum Ban-
kowania Tkanek i Komó

rek następuje nieodpłatnie oraz jest wolne od podatków

i opłat.

4. Pracownicy Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek utworzonego

na podstawie dotychczasowych przepisó

w z dniem wejścia w życie ustawy stają

się, z mocy prawa, pracownikami Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i
Komórek.

Art. 51.

1. Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant”

wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki Centrum Organizacyjno-
Koordynacyjnego do Sp

raw Transplantacji „Poltransplant” działającego na pod-

stawie dotychczasowych przepisów.

2. Mienie Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Pol-

transplant” utworzonego na podstawie dotychczasowych przepisó

w staje się z

dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, mieniem Centrum Organizacyj-
no-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

3. Przejście praw i mienia Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw

Transplantacji „Poltransplant”, utworzonego na podstawie dotychczasowych
przepisów na Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji

„Poltransplant”, następuje nieodpłatnie oraz jest wolne od podatków i opłat.

4. Pracownicy Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji

„Poltransplant” utworzonego na podstawie dotychczasowych przepisów z dniem

wejścia w życie ustawy stają się, z mocy prawa, pracownikami Centrum Organi-
zacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”.

Art. 52.

1. Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie upowa

żnień zawar-

tych w ustawie zachowują moc przepisy dotychczasowe wydane na podstawie
art. 5 ust. 5, art. 6 ust. 2, art. 16 ust. 4, art. 17 ust. 5 i art. 18 ust. 3 ustawy wy-

mienionej w art. 58, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w

życie ustawy.

2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie art. 27 ust. 6 i 7, art.

29 ust. 3, art. 30 ust. 3 i art. 33 ustawy, przepisy wydane na podstawie art. 14

ust. 2 ustawy wymienionej w art. 58 zachowują moc nie dłużej jednak niż do
dnia 7 kwietnia 2007 r.

Art. 53.

Zakłady opieki zdrowotnej lub inne jednostki organizacyjne prowadzące na podsta-
wie przepisów dotychczasowych krajowe listy osó

b oczekujących na przeszczepienie

są obowiązane przekazać te listy nieodpłatnie w terminie 30 dni od dnia wejścia w

życie ustawy do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji
„Poltransplant”.

s. 36/36

2014-08-05

Art. 54.

Centralny rejestr zgłoszonych sprzeciwów prowadzony na podstawie dotychczaso-
wych przepisó

w staje się z dniem wejścia w życie ustawy centralnym rejestrem

sprzeciwów.

Art. 55.

Do dnia 31 grudnia 2006 r. gromadzenie, przetwarzanie i przechowywanie komórek i
tkanek przeznaczonych do przeszczepiania mo

że być prowadzone przez krajowe i

regionalne banki komórek i tkanek utworzone na podstawie dotychczasowych prze-
pisów.

Art. 56.

Do dnia 31 grudnia 2006 r. zakłady opieki zdrowotnej, które w dniu wejścia w życie

ustawy pobierały i przeszczepiały komórki, tkanki i narządy, mogą to wykonywać na
dotychczasowych zasadach.

Art. 57.

1. Pierwsze sprawozdanie, o któ

rym mowa w art. 42 ust. 3 pkt 1 lit. a, minister wła-

ściwy do spraw zdrowia przesyła do Komisji Europejskiej nie później niż do
dnia 7 kwietnia 2006 r.

2. Pierwsze sprawozdanie, o którym mowa w art. 42 ust. 3 pkt 1 lit. b, minist

er wła-

ściwy do spraw zdrowia przesyła do Komisji Europejskiej nie później niż do
dnia 7 kwietnia 2009 r.

Art. 58.

Traci moc ustawa z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu ko-
mó

rek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 138, poz. 682, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr

104, poz. 661 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268).

Art. 59.

Ustawa wchodzi w

życie z dniem 1 stycznia 2006 r., z tym że przepisy:

1) art. 22–35 ust. 1, 2 i 11 oraz art. 36 i 37,

2) art. 38 ust. 3 pkt 11, art. 39 ust. 6, art. 41 ust. 6 pkt 6 i pkt 8 lit. a, art. 42 ust.

2 pkt 3 i 5, art. 45 i 48

–

stosuje się od dnia 31 grudnia 2006 r.

Document Outline

1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane pobranie szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej oraz potencjalnego dawcy albo dawcy z tego podmiotu leczniczego;
1) transportu potencjalnego dawcy do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane pobranie, lub do podmiotu leczniczego, w którym ma być dokonane przeszczepienie oraz potencjalnego dawcy albo dawcy z tych podmiotów;
9. Zwrotu kosztów określonych w ust. 3 pkt 6, 7 i 11 lit. a, dokonuje Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” albo Narodowy Fundusz Zdrowia na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze ś...
1. Postępowanie dotyczące komórek, tkanek i narządów polegające na:
1. Bank tkanek i komórek, podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, 2 i 5, oraz medyczne laboratorium diagnostyczne, o którym mowa w art. 37 ust. 1, oznaczają komórki, tkanki lub narządy w sposób umożliwiający identyfikację ich dawcy za...

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, Ustawa z dnia 1995
prawo medyczne, Przeszczepianie komórek tkanek i narządów
099 Ustawa o pobieraniu przechowywaniu i przeszczepianiu kom rek tkanek i narzad w
USTAWA z dnia 7 lipca 2005 O działalnosci lobbingowej w procesie stanowienia prawa DU 2005 nr 169 po
Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości
Ustawa z dn 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
ustawa-z-dnia-29-lipca-2005-roku-o-przeciwdzialaniu-przemocy-w-rodzinie, dokumenty i różności
Ustawa o zapobieganiu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 roku
USTAWaz dnia 29 lipca 2005 r o obrocie instrumentami finansowymi
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r
Zgodnie z obowiązującą Ustawą z dnia 29 lipca 2005 r
USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r Prawo o szkolnictwie wyższym
D19240721 Ustawa z dnia 31 lipca 1924 r o pobieraniu od zaległości w podatkach bezpośrednich oraz w
POBIERANIE I PRZECHOWYWANIE MATERIAŁÓW DO BADAŃ wiRUSOLOGICZNYCH prezentacja

więcej podobnych podstron

USTAWA z dn 1 lipca 2005 o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów

Document Outline