Przyciski i programowanie

Działanie klawiatury jest następujące:
- Przyciski „1” – „8” są przyciskami szyb-
kiego wyboru zaprogramowanych napięć lub
prądów. To znaczy, że pod każdym z tych
przycisków jest przypisana przy programo-
waniu jakaś wartość prądu i napięcia. Naci-
śnięcie jednego z tych klawiszy wybiera od
razu przypisaną do danego klawisza wartość
napięcia lub prądu.
- Przycisk „R” różni się od przycisków
szybkiego wyboru tym, że jego nastawy są
zapamiętywane w pamięci EEPROM. Zasi-
lacz po włączeniu zawsze odczytuje napięcie
i prąd przypisany temu przyciskowi.
- Przycisk „UP-H” oraz „DW-H” zmieniają
(zwiększają lub zmniejszają) zgrubnie napię-
cie lub prąd. Zgrubna zmiana polega na tym,
że napięcie zmieniane jest z krokiem 1V, na-
tomiast prąd z krokiem 100mA.
- Przyciski „UP-L” oraz „DW-L” zmienia-
ją (zwiększają lub zmniejszają) dokładnie na-
pięcie lub prąd. Dokładna zmiana polega na
tym, że napięcie jest zmieniane z krokiem
100mV, natomiast prąd z krokiem 10mA.
- Przycisk „ON/OFF” służy do załączania
lub wyłączania napięcia doprowadzonego do
obciążenia. Przycisk ten wykorzystywany
jest także do zapamiętywania ustawień w try-
bie programowania przycisków szybkiego
wyboru.
- Przycisk „U/I” umożliwia wybór rodzaju
nastawy: Czy nastawa ma dotyczyć napięcia,
czy prądu. Stan przycisku „U/I” sygnalizowa-
ny jest znakiem „>” na wyświetlaczu LCD.
- „MODE”. Naciśnięcie go powoduje
przejście zasilacza w tryb pokazywania po-
boru prądu przez obciążenie.

Aby zaprogramować parametry (napięcia

i prądy) klawiszy szybkiego wyboru, należy
wyłączyć zasilacz i przycisnąć przycisk
„MODE”. Przy przyciśniętym przycisku na-
leży ponownie włączyć zasilanie i jesteśmy
już w trybie programowania klawiszy szyb-

kiego wyboru. Wartości napięć i prądów
można ustawić tak jak w przypadku normal-
nej obsługi. Każdą zmianę prądu lub napię-
cia, jaką chcemy, aby była zapamiętana
w EEPROM, należy zapamiętać, naciskając
przycisk „ON/OFF”. Ustawienia pozostałych
przycisków szybkiego wyboru można doko-
nać, naciskając odpowiedni przycisk „1 – 8”,
a następnie po ustawieniach napięcia i prądu
każde z nich należy zapamiętać, naciskając
przycisk „ON/OFF”.

Aby wyjść z trybu programowania, nale-

ży wyłączyć zasilanie. Po załączeniu zasila-
nia zasilacz jest gotowy do pracy z nowymi
ustawieniami przycisków szybkiego wyboru.

Oprogramowanie zasilacza zostało tak

napisane, by po każdym wyborze napięcia
przyciskiem szybkiego wyboru zasilacz
odłączał napięcie od obciążenia. Takie dzia-
łanie uchroni zasilany układ w przypadku
błędnego wyboru zaprogramowanego na-
pięcia. Po prawidłowym wyborze napięcia
należy ponownie załączyć napięcie do ob-
ciążenia przyciskiem „ON/OFF”. Obciąże-
nie jest odłączane tylko dla nastaw napięć
przypisanym przyciskom od „1” do „8”.
Przy wyborze prądu wspomnianymi przyci-
skami zasilacz nie odłącza dołączonego ob-
ciążenia.

Obsługa za pomocą

terminala

Sterowanie funkcjami zasilacza jest możliwe
nie tylko za pośrednictwem przycisków na
płycie zasilacza. Zasilaczem można sterować
z dowolnego terminala za pośrednictwem
kilku prostych komend, do których należą:
- Wysłanie znaku „p” powoduje zwrócenie
stanu ustawień zasilacza w

postaci:

„100:31:51:0”. Pierwsza liczba wskazuje na
wartość napięcia, która wynosi 10.0V (100
bez kropki), druga po dwukropku wskazuje
na wartość ustawionego prądu, który wynosi
310mA (31*10). Dla wartości 1 będzie to

10mA. Kolejna wartość wskazuje na pobór
prądu przez obciążenie, które wynosi 51mA
(przesyłana w mA). Ostatnia wartość wskazu-
je na stan przekaźnika wyjściowego. Jeżeli
„0”, to przekaźnik dołącza napięcie do obcią-
żenia, natomiast wartość „1” wskazuje na odłą-
czenie napięcia od obciążenia.
- Wysłanie znaku „o” jest równorzędne
z działaniem przycisku „ON/OFF”
- Wysłanie znaku „u” ustawia zasilacz w tryb
oczekiwania na podanie przez terminal napię-
cia. Zasilacz po wysłaniu tegoż znaku wyśle
znak „>”, który jest znakiem zachęty do
wprowadzenia wartości napięcia, które chce-
my uzyskać na wyjściu zasilacza. Wprowa-
dzoną wartość należy potwierdzić klawiszem
„enter”. Wprowadzane zakresy napięć po-
winny być z zakresu od 30 do 240 bez krop-
ki dziesiętnej. Np. wysłana wartość 35 będzie
odpowiadać napięciu 3.5V.
- Wysłanie znaku „i” jest podobne do zna-
ku „u”, z tym że dotyczy prądu. Podawane

16

Elektronika dla Wszystkich

Rys. 4

Rys. 5

CC

CC

yy

yy

ff

ff

rr

rr

oo

oo

w

w

w

w

yy

yy

zz

zz

aa

aa

ss

ss

ii

ii

ll

ll

aa

aa

cc

cc

zz

zz

2

2

6

6

7

7

4

4

c

c

z

z

ęę

ęę

śś

śś

ćć

ćć

22

22

wartości prądu powinny być z zakresu od 1
do 400, przy czym 1 to 10mA, a 400 to
4.00A, tak więc każda wpisana wartość jest
wielokrotnością 10mA.

Rysunek 4 przedstawia przykład wysła-

nych oraz odebranych danych, natomiast
rysunek 5 przedstawia sposób skonfiguro-
wania łącza RS232.

Do sterowania zasilaczem poprzez RS232

został napisany prosty program. Rysunek 6
przedstawia wygląd oferowanego programu
i jak widać jego interfejs jest bardzo podob-
ny do rozkładu przycisków na płycie zasila-
cza, dzięki czemu obsługa programu będzie
podobna do obsługi zasilacza przyciskami.
Aby wpisane wartości prądów i napięć były
przesłane do zasilacza, należy potwierdzać je
naciśnięciem klawisza „enter”. W programie
jest możliwość wpisywania wartości napięć
i prądów w postaci nie tylko bez, ale i z krop-
ką np. 5.5V lub 4A. Kliknięcie na tekście

„0mA” zmienia go na „A”, przez co możliwe
jest podawanie łatwiej i szybciej większych
wartości prądów niż w postaci np. 400
(bo 400*10mA=4A).

Ciąg dalszy na stronie 19.

17

Elektronika dla Wszystkich

Rys. 6

Wykaz elementów
Zasilacz

Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2kΩ 1%
R2,R7,R8,R12,R16,R18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ 1%
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .0,1Ω 5W
R4,R5,R10,R24,R28,R30,R32 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10kΩ
R6,R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9kΩ 1%
R13,R14,R29,R31,R33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ
R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4kΩ 1%
R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19kΩ 1%
R17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11kΩ 1%
R19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99kΩ 1%
R20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2kΩ
R21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6,8kΩ
R22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,2kΩ
R23 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22kΩ
R25,R26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220kΩ
R27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47kΩ
R34 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47Ω
R35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470Ω
P1,P2,P3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10kΩ (montażowy)
P4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ helitrim

Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4700µF/50V
C2,C3,C7,C9,C11,C12,C14,C17,C18,C19,C22,C24 . . . . . . . . . .100nF
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220pF
C5,C23,C26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47µF/16V
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470µF/25V
C8,C10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220µF/16V
C13,C15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33µF/16V
C16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7µF/16V
C20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF
C21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220nF

C25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/25V
C27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF

Półprzewodniki
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM723 DIP-14
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7812
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7805
U4,U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MAX504
U6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MAX1243
U7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PCF8574AP
U8,U9,U10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM358
U11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79L12
D1 – D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
B1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mostek B50C25000
B2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mostek 1A
T1,T4,T6,T7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC558
T3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BD249C
T5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BD139
T8,T9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BS107

Inne
S1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wyłącznik ON/OFF
PK1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RM82/12V
PK2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RM94/12V
TR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TST2*12V
TR2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TS15/34
M1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wentylator 12V
F1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo bezpiecznikowe oraz bezpiecznik 1A
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo zaciskane 10-pin oraz goldpiny
Obudowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Z17
Radiator

Wyświetlacz

Rezystory
R1,R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470Ω
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5,6kΩ
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100Ω
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10kΩ
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1kΩ (montażowy)
RT1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Termistor 22kΩ

Kondensatory
C1,C3,C4,C5-C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/25V
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C8,C9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33pF
C10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4,7µF/25V

Półprzewodniki
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89C4051
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PCF8574AP
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wyświetlacz LCD 1*16 z podświetleniem
U4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .AT24C04
U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MAX232
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED 3mm czerwona
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED 3mm zielona
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC558
X1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kwarc 11MHz

Inne
L1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Dławik 330µH
S1-S16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mikrostyki
Z1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo zaciskane 10-pin oraz goldpiny
Z2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo DB9/M
GN . . . . . . . . . . . .2 x gniazda bananowe koloru czerwonego oraz czarnego
GB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gniazdo bezpiecznikowe

Komplet ppodzespołów zz ppłytką jjest ddostępny ww sieci hhandlowej AAVT jjako kkit sszkolny AAVT-22674

Rys. 7 Schemat montażowy (skala1:2)

Rys. 8 Schemat montażowy (skala 1:2)

19

Elektronika dla Wszystkich

Kto chciałby wypróbować taki prosty

układ, powinien zastosować diodę LED2
z przezroczystą soczewką, żeby można było
dostrzec to znikome świecenie przy prądzie
diody rzędu 0,1mA.

Montaż i uruchomienie

Do tak prostego układu nie przewidziano płyt-
ki drukowanej. Wszyscy uczestnicy kursu mi-
kroprocesorowej Oślej łączki powinni wyko-
nać przynajmniej jednokanałowy tester we-
dług rysunku 1, choćby w postaci „pająka”, jak
na fotografii wstępnej. Aby dołączyć monitor
do badanej końcówki portu, warto wykorzy-
stać jedną końcówkę z listwy z gniazdkami.

Kto chce, może zmontować kilka, nawet

osiem, kanałów, by uzyskać prosty analizator
stanów.

Aby wstępnie sprawdzić działanie testera,

można wykorzystać programik MonPort.bas

z naszej strony internetowej. Należy dołą-
czyć wejście monitora (PORT) do punktu D0
(zacisk ARK lub dolna szpilka zwory J5), jak
pokazuje rysunek 4.

Piotr Górecki

Wykaz elementów

monitora jednokanałowego

R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220Ω
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3kΩ (2,2...6,8kΩ)
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100kΩ
LED1,LED2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .żółta 3mm
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548 lub podobny
D1...D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4001...7

(wspólne dla wszystkich kanałów)

Rys. 3

R

R

y

y

s

s

.

.

4

4

Rys. 2

Ciąg dalszy ze strony 17.

Przyciski szybkiego wyboru w programie są
tworzone wirtualnie, to znaczy, że mogą one
mieć wartości inne niż wartości przycisków
szybkiego wybierania znajdujące się w zasi-
laczu. Dzięki temu istnieje możliwość zwięk-
szenia liczby przycisków wyboru aż do 16.
Przyciskiem „MODE” można zmienić war-
tości wskazywane przez przyciski wyboru na
prąd lub napięcie. Aby program poprawnie
pracował, należy go skonfigurować. Konfi-
guracja będzie polegać na zmianie pliku te-
kstowego, w którym zawarty jest numer po-
rtu oraz napięcia i prądy przypisane wirtual-
nym przyciskom wyboru. Wygląd te-
go pliku konfiguracyjnego przedsta-
wia rysunek 9. Pierwsza wartość
wskazuje na numer portu i jeżeli bę-
dzie to COM1, to „1”, a jeżeli COM2,
to należy wpisać „2”. Pozostałe warto-
ści przypisywane są klawiszom od 1
do 8 w kolejności, w jakiej znajdują
się w tym pliku. Po wartościach na-
pięć podawane są wartości prądów.
Dla uniknięcia błędów, nowe wartości

ustawień należy
podawać w takiej
formie w jakiej
znajdują się w do-
łączonym pliku
„ustaw.txt”. Pro-
gramowy przy-
cisk „OUT” załą-
cza napięcie do
obciążenia, nato-
miast przycisk
„Power” jest wir-
tualnym wskaźni-
kiem zasilania,
który należy za-

wsze włączyć, by program zaczął działać. Na
rysunku 10 przedstawiam program dostoso-
wany do drugiej wersji programu zapisanego
w 89C4051, który jest odzwierciedleniem
płyty czołowej zasilacza.

Należy zauważyć, że w dołączonym pro-

gramie obsługi zasilacza pobierany prąd jest
wskazywany w drugiej linii, nie ma tam prze-
łącznika trybu wyświetlania. Napisany przeze
mnie program można udoskonalić. Jak było
wspomniane, program zawarty w 89C4051
napisany został w rewelacyjnym BASCOM-
ie, przy czym 4kb zawarte w mikrokontrole-
rze zostały wykorzystane całkowicie. Działa-
nie programu nie jest skomplikowane, gdyż
polega w znacznej części na obsłudze kla-
wiatury, komunikacji z RS232, przetworni-
kami i wyświetlaczem LCD.

Marcin Wiązania

P.S. Pliki programów oraz rysunki płytek

drukowanych można ściągnąć ze strony in-
ternetowej EdW.

Rys. 9

Rys. 10