NA RYNKU

ELEKTRONIKI

r

7

TESTERY OKABLOWANIA

STRUKTURALNEGO LAN

Przy uruchamianiu nowo

wykonanych instalacji

LAN, jak te¿ przy

konserwacji i naprawach

instalacji ju¿

eksploatowanych

wykorzystuje siê

testery LAN.

Z

nani producenci przyrz¹dów po-

miarowych oferuj¹ szereg teste-

rów zarówno prostych w obs³u-

dze i z podstawowymi funkcjami,

jak równie¿ bogato wyposa¿onych w wie-

le zaawansowanych funkcji.

W artykule zamieszczono zestawienia

stosunkowo tanich, prostych testerów (ta-

blica 1), a tak¿e bardziej skomplikowa-

nych nale¿¹cych do œredniej klasy cenowej

(tablica 2). Pominiêto najdro¿sze bardzo

rozbudowane testery.

Do najbardziej poszukiwanych nale¿¹ sto-

sunkowo proste testery umo¿liwiaj¹ce

sprawdzenie d³ugoœci kabla oraz sporz¹-

dzenie tzw. mapy par. Wygl¹dem i roz-

miarami obudowy przypominaj¹ one typo-

we multimetry cyfrowe.

Centralnym elementem ka¿dego testera

jest mo¿liwie du¿y, wielofunkcyjny wyœwie-

tlacz ciek³okrystaliczny wspomagany w

niektórych testerach kilkoma diodami LED.

Bardzo przydatne jest podœwietlenie wy-

œwietlacza umo¿liwiaj¹ce wykonywanie

pomiarów przy niewystarczaj¹cym oœwie-

tleniu.

Wyœwietlacz wskazuje jednoczeœnie na

kilku polach wyniki pomiaru d³ugoœci kabla,

prêdkoœci propagacji, a tak¿e wyniki te-

stu mapy par kolejno dla ka¿dej pary.

W bardziej zaawansowanych testerach

LAN maj¹cych funkcje oscyloskopowe

mo¿na na wyœwietlaczu otrzymaæ nawet

mapê w postaci schematu do³¹czeñ jedno-

czeœnie wszystkich par.

Gniazda pomiarowe testera, bêd¹ce jedno-

czeœnie wyjœciem generatora i wejœciem

uk³adu pomiarowego, ³¹czy siê z jednym

koñcem badanej linii. Drugi koniec linii (za-

le¿nie od wybranej funkcji) pozostawia siê

nie zakoñczony lub do³¹cza siê do niego

odpowiedni terminator.

Typy testowanych kabli

Wspó³czesne testery kabli s¹ przystosowa-

ne do sprawdzania typowych kabli UTP,

FTP i STP wykonanych w postaci skrêtki

i zakoñczonych w instalacjach z³¹czem

RJ-45. Niektóre z tych testerów umo¿li-

wiaj¹ ponadto sprawdzanie kabli koncen-

trycznych zakoñczonych z³¹czem BNC.

Producenci dostarczaj¹ wraz z testerami

ró¿nego typu przewody i przejœciówki (ad-

aptery) pozwalaj¹ce u¿ytkownikowi teste-

ra na ”poradzenie sobie” z ka¿dym typem

instalacji.

Do podstawowych parametrów ka¿dego

testowanego kabla nale¿y impedancja cha-

rakterystyczna oraz prêdkoœæ rozchodze-

nia siê (propagacji) sygna³u w kablu. Wy-

ra¿a siê j¹ w procentach prêdkoœci œwiat³a

i oznacza symbolem V.O.P. Przed ka¿-

dym pomiarem u¿ytkownik musi wprowa-

dziæ wartoœæ impedancji oraz prêdkoœci.

Wiêkszoœæ testerów automatycznie wy-

krywa wartoϾ impedancji charakterystycz-

nej do³¹czonego kabla, w innych wartoœæ

impedancji nale¿y wprowadziæ samodziel-

nie naciskaj¹c odpowiedni przycisk. S¹

te¿ testery przystosowane tylko do jednej

wartoœci impedancji: 100

Ω

. W najlepszej

sytuacji jest u¿ytkownik, którego przyrz¹d

jest wyposa¿ony w bibliotekê kabli (mie-

szcz¹cej nawet kilkadziesi¹t typów), wybie-

ra tylko typ kabla.

Podobnych zabiegów wymaga wprowa-

dzenie prêdkoœci propagacji. Mo¿na j¹

wprowadziæ z klawiatury lub wybraæ z pa-

miêci. W przypadkach, gdy jest konieczne

uzyskanie bardzo dok³adnych wyników

pomiaru d³ugoœci kabla, wartoœæ prêdkoœci

propagacji mo¿na osi¹gn¹æ testuj¹c sa-

modzielnie wykonan¹ próbkê w postaci

odcinka kabla o dok³adnie znanej d³ugoœci

(kilku metrów).

Prêdkoœæ propagacji zale¿y nie tylko od ty-

pu kabla. Mo¿e ona byæ ró¿na równie¿

dla odcinków kabla tego samego typu. Za-

le¿y m.in. od stopnia skrêcenia skrêtki. Pe-

wien wp³yw na prêdkoœæ propagacji ma

te¿ stopieñ wype³nienia przestrzeni miêdzy

poszczególnymi ¿y³ami kabla przez dielek-

tryk. Mniejsze lub niedok³adne wype³nienie

kabla dielektrykiem powoduje zwiêkszenie

prêdkoœci propagacji.

Ochrona przed uszkodzeniem

Warunkiem koniecznym ka¿dego pomiaru

i sprawdzenia wykonywanego za pomoc¹

testera LAN jest od³¹czenie od niego wszy-

stkich urz¹dzeñ tj. brak napiêcia w linii. Nie-

które testery automatycznie wykrywaj¹ obe-

cnoœæ napiêcia, maj¹ te¿ odpowiednie za-

bezpieczenia uk³adów wejœciowych przed

uszkodzeniem (np. do 250 V).

Pamiêæ typów kabli

Pamiêæ ta, zapisana fabrycznie, zawiera

dane dotycz¹ce ró¿nego typu kabli. W pro-

stych testerach, jest to oznaczenie kabla

i prêdkoœæ propagacji. W dro¿szych teste-

rach, lepiej wyposa¿onych w funkcje po-

miarowe dochodzi jeszcze: czas opóŸnienia

propagacji, t³umiennoœæ, t³umiennoœæ odbi-

cia, przenik zbli¿ny (NEXT) i przenik zdalny

(Remote NEXT).

Niezale¿nie od pamiêci z danymi kabli zapi-

sanymi fabrycznie, tester mo¿e byæ wyposa-

¿ony w tzw. pamiêæ u¿ytkownika, w której

operator testera mo¿e zapisaæ samodzielnie

uzyskane wartoœci parametrów kabli i przy-

wo³aæ je w dowolnym momencie.

Pomiar d³ugoœci kabla

D³ugoœæ kabla jest podstawowym parame-

trem sprawdzanym przez tester LAN. Przy

pomiarze tego typu wykorzystuje siê meto-

dê reflektometryczn¹. Generator umieszczo-

ny wewn¹trz przyrz¹du wytwarza sygna³,

który w przypadku nieuszkodzonego kabla

przebywa odleg³oœæ do przeciwleg³ego koñ-

ca i z powrotem. W przypadku kabla uszko-

dzonego, którego ¿y³y s¹ zwarte lub rozwar-

te wynik pomiaru d³ugoœci jest równy odle-

g³oœci do miejsca uszkodzenia.

D³ugoœæ kabla tester oblicza ze wzoru:

l = t . 3 . 10

8

. V.O.P

w którym:

l _ d³ugoœæ kabla w metrach,

3 . 10

8

– prêdkoœæ œwiat³a w m/s,

V.O.P –prêdkoœæ propagacji wyra¿ona

w procentach prêdkoœci œwiat³a,

t _ czas propagacji równy po³owie czasu

zmierzonego.

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2003

Mapa par

Ta bardzo u¿yteczna funkcja

s³u¿y do sprawdzenia popraw-

noœci do³¹czenia oraz uszko-

dzeñ poszczególnych par oraz

¿y³. Do realizacji tej funkcji

niezbêdne jest, aby przeciwleg³y

koniec kabla by³ zakoñczony

tzw. terminatorem mapy par lub

identyfikatorem (producenci sto-

suj¹ ró¿ne okreœlenia). Spraw-

dzenie mapy par jest czêsto po-

³¹czone ze wskazaniem d³ugo-

œci kabla. Na wyœwietlaczu po-

jawiaj¹ siê kolejno numery

sprawdzanych par (np. 1-2, 3-6,

4-5, 7-8) oraz odpowiadaj¹ca

im wartoœæ d³ugoœci danej pary

lub komunikat o uszkodzeniu.

Jest te¿ wyœwietlany numer

identyfikatora.

Za pomoc¹ funkcji mapy par

mo¿na sprawdziæ, czy i które

pary s¹ zwarte, rozwarte, skrzy-

¿owane lub rozdzielone, a ¿y³y

par zamienione miejscami.

Identyfikacja kabli

w wi¹zce

Do identyfikacji poszczególnych

kabli w wi¹zce s³u¿¹ tzw. identy-

fikatory. Ka¿dy z nich ma przypi-

sany numer identyfikacyjny. Przy

identyfikowaniu przewodów, do

jednego koñca wybranego kabla

wi¹zki do³¹cza siê tester, z dru-

giej strony zaœ do wszystkich

kabli w wi¹zce do³¹cza siê iden-

tyfikatory. St¹d te¿ liczba identy-

fikatorów, którymi dysponuje

u¿ytkownik powinna byæ jak naj-

wiêksza.

Sprawdzanie trasy

kabla

Do realizacji tej funkcji wyko-

rzystuje siê osobny generator

wytwarzaj¹cy sygna³ o czêstotli-

woœci ok. 1 kHz i napiêciu np.

5 Vp-p wspó³pracuj¹cy ze spe-

cjaln¹ sond¹. Wyjœcie generato-

ra ³¹czy siê z wejœciem linii, a na-

stêpnie przesuwa siê sondê

wzd³u¿ trasy kabla ws³uchuj¹c

siê w wysokoœæ dŸwiêku wytwa-

rzanego przez sondê.

T

a b i c a 1.

ELF

A, DigiLab,

Assmann

Zasilanie testerów

Testery LAN jako przyrz¹dy przenoœne s¹ za-

silane z baterii (najczêœciej z baterii 6F22).

Koniecznoœæ wymiany zu¿ytej baterii na no-

w¹ tester sygnalizuje u¿ytkownikowi wyœwie-

tleniem stosowanego symbolu lub komunika-

tu. Czas ”¿ycia” baterii przed³u¿a funkcja

automatycznego wy³¹czenia zasilania (po

kilku minutach bezczynnoœci operatora).

Wyposa¿enie

Dostarczane testery s¹ wyposa¿one fa-

brycznie w: przewody pomiarowe zakoñ-

czone po obu koñcach wtykami RJ-45

i BNC (zale¿nie od typu testera), jeden

identyfikator (terminator), futera³ oraz spe-

cjalne adaptery np. przewód zakoñczony

z jednej strony z³¹czem BNC a z drugiej

chwytakami krokodylowymi.

(r)

n

9

T a b l i c a 2.

Firma AMPIRE wzbogaci³a swoj¹ ofertê o nowy, kolorowy wy-

œwietlacz ciek³okrystaliczny typu STN. Wyœwietlacz o oznacze-

niu AR-09664CCJQW zaprojektowano z myœl¹ o zastosowa-

niu w popularnym sprzêcie przenoœnym, w tym te¿ w telefo-

nach komórkowych. Nowy wyœwietlacz wykonany technik¹

COG (Chip On Glass _ uk³ad scalony na szkle) jest matryc¹

punktow¹ o przek¹tnej 1 cala i rozdzielczoœci 96 x 64 pikse-

le, podœwietlan¹ bia³ymi diodami LED. Wspó³pracuje z nim

kontroler HD66768 umieszczony na elastycznej p³ytce druko-

wanej (Flexible Print Board) tworz¹cej wraz z matryc¹ zinte-

growany modu³. Wyœwietlacz pracuje w konfiguracji transre-

fleksyjnej, w pe³nym trybie 64000 kolorów i jest sterowany sy-

gna³em impulsowym o wspó³czynniku wype³nienia równym

1/64, ze wstêpn¹ polaryzacj¹ 1/9. Wœród zaawansowanych

trybów pracy wyœwietlacza na szczególn¹ uwagê zas³uguje

funkcja Partial Display, której zadaniem jest zredukowanie po-

boru mocy przez ograniczenie u¿ytecznego obszaru wyœwie-

tlania. Przesy³anie danych do wyœwietlacza odbywa siê za po-

œrednictwem interfejsu MPU: równoleg³ego _ oœmiobitowego

i szeregowego trój- lub czteroliniowego. Poza typowymi funk-

cjami graficznymi i tekstowymi kontroler wyœwietlacza

HD66768 umo¿liwia: realizacjê przewijania zawartoœci ekra-

nu, prze³¹czanie kierunku przewijania, korzystanie z funkcji

oszczêdzania zu¿ycia energii oraz programowanie przez

u¿ytkownika kompensacji wp³ywu temperatury na parametry

wyœwietlania.

Nowy wyœwietlacz oferuje firma GAMMA,

e-mail: info

@

gamma.pl, tel: [phone],

fax.: [phone]

(lh)

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 9/2003

NOWY, KOLOROWY WYŒWIETLACZ LCD