Java cwiczenia praktyczne Wydanie IV

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani
za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych
lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce

Redaktor prowadzący: Ewelina Burska
Projekt okładki: Studio Gravite/Olsztyn
Obarek, Pokoński, Pazdrijowski, Zaprucki
Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock.

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail:

helion@helion.pl

WWW:

http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie/cwjav4
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-246-9662-8

Printed in Poland.

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Spis treĚci

WstØp

O ksiÈĝce

NarzÚdzia

Wersje Javy

Rozdziaā 1. Krótkie wprowadzenie

Instalacja JDK

Tryb tekstowy

Instalacja w systemie Windows

Instalacja w systemie Linux

Pierwszy program

B-kod, kompilacja i maszyna wirtualna

Java a C++

Obiektowy jÚzyk programowania

Struktura programu

Rozdziaā 2. Zmienne, operatory i instrukcje

Zmienne

Typy podstawowe

Deklarowanie zmiennych typów podstawowych

Nazewnictwo zmiennych

Typy odnoĂnikowe

Deklarowanie zmiennych typów odnoĂnikowych

Kup książkę

Poleć książkę

Java • Áwiczenia praktyczne

Operatory

Operatory arytmetyczne

Operatory bitowe

Operatory logiczne

Operatory przypisania

Operatory porównania (relacyjne)

Operator warunkowy

Priorytety operatorów

Instrukcje

Instrukcja warunkowa if…else

Instrukcja wyboru switch

PÚtla for

PÚtla while

PÚtla do…while

Rozszerzona pÚtla for

Rozdziaā 3. Tablice

Tworzenie tablic

Zapis i odczyt elementów

Operacje z uĝyciem pÚtli

Rozmiar tablicy

Rozdziaā 4. Obiekty i klasy

Metody

Konstruktory

Specyfikatory dostÚpu

Pakiety i typy klas

101

Dziedziczenie

102

Rozdziaā 5. Obsāuga bāØdów oraz wyjÄtki

109

BïÚdy w programach

109

Instrukcja try…catch

114

Zgïaszanie wyjÈtków

117

Hierarchia wyjÈtków

119

Rozdziaā 6. Operacje wejĚcia-wyjĚcia

123

WyĂwietlanie danych na ekranie

124

Wczytywanie danych z klawiatury

126

Nowe sposoby wprowadzania danych

135

Obsïuga konsoli

139

Operacje na plikach

145

Kup książkę

Poleć książkę

Spis treĖci

Rozdziaā 7. Aplety

153

Aplikacja a aplet

153

Pierwszy aplet

154

Jak to dziaïa?

157

Cykl ĝycia apletu

158

Kroje pisma (fonty)

158

Rysowanie grafiki

161

Kolory

168

WyĂwietlanie obrazów

172

Rozdziaā 8. Interakcja z uĻytkownikiem

179

Obsïuga myszy

180

Rysowanie figur (I)

183

Rysowanie figur (II)

188

Rysowanie figur (III)

190

Rozdziaā 9. Aplikacje z interfejsem graficznym

195

Tworzenie okna aplikacji

195

Budowanie menu

199

Wielopoziomowe menu

206

Okna dialogowe

209

Rozdziaā 10. Grafika i komponenty

215

Rysowanie elementów graficznych

215

Obsïuga komponentów

217

Przyciski JButton

218

Pola tekstowe JTextField

219

Pola tekstowe JTextArea

221

Etykiety JLabel

224

Pola wyboru JCheckBox

226

Listy rozwijane JComboBox

228

„Prawdziwa” aplikacja

230

Kup książkę

Poleć książkę

Java • Áwiczenia praktyczne

Kup książkę

Poleć książkę

WstØp

Chyba kaĝdy, kto interesuje siÚ informatykÈ, sïyszaï o Javie. Ten
stosunkowo mïody (w porównaniu z C++ czy Pascalem) jÚzyk pro-
gramowania wyjÈtkowo szybko zdobyï bardzo duĝÈ popularnoĂÊ i ak-
ceptacjÚ ze strony programistów na caïym Ăwiecie. PoczÈtkowo wiele
osób kojarzyïo JavÚ tylko z apletami zawartymi na stronach WWW.
To jednak tylko niewielka czÚĂÊ zastosowañ, która dziĂ straciïa juĝ
nieco na znaczeniu. Tak naprawdÚ jest to doskonaïy obiektowy jÚzyk
programowania, majÈcy róĝnorodne zastosowania — od krótkich
apletów do powaĝnych aplikacji. PoczÈtki byïy jednak zupeïnie inne.

ByÊ moĝe trudno w to obecnie uwierzyÊ, ale jÚzyk ten, pierwotnie
znany jako Oak (z ang. dÈb), miaï sïuĝyÊ jako narzÚdzie do sterowa-
nia tzw. urzÈdzeniami elektronicznymi powszechnego uĝytku, czyli
wszelkiego rodzaju telewizorami, magnetowidami, pralkami czy ku-
chenkami mikrofalowymi. Praktycznie — dowolnym urzÈdzeniem,
które posiadaïo mikroprocesor. I to pierwotne przeznaczenie nie jest
wspóïczeĂnie mniej istotne niĝ kiedyĂ. W dobie powszechnej kom-
puteryzacji i podïÈczania do sieci rozmaitych urzÈdzeñ (w tym takĝe
wspomnianych lodówek i pralek) takie zastosowanie wrÚcz zwiÚksza,
a nie zmniejsza atrakcyjnoĂÊ jÚzyka. StÈd teĝ wywodzi siÚ jedna z naj-
wiÚkszych zalet Javy — jej przenoĂnoĂÊ, czyli moĝliwoĂÊ uruchamiania
jednego programu na wielu róĝnych platformach. Skoro bowiem

Kup książkę

Poleć książkę

Java • Áwiczenia praktyczne

miaïa sïuĝyÊ do programowania dla tak wielu róĝnorodnych urzÈ-
dzeñ, musiaïa byï niezaleĝna od platformy sprzÚtowo-systemowej.
Ten sam program moĝna bÚdzie wiÚc uruchomiÊ, przynajmniej teore-
tycznie, zarówno na komputerze PC i Macintosh, jak i w Windowsie
oraz Uniksie.

Historia Oak rozpoczÚïa siÚ pod koniec 1990 roku. JÚzyk zostaï opra-
cowany jako czÚĂÊ projektu o nazwie Green, rozpoczÚtego przez Patricka
Naughtona, Mike’a Sheridana i Jamesa Goslinga w firmie Sun Micro-
systems. JÚzyk byï opracowany juĝ w 1991 roku, jednak do 1994 roku
nie udaïo siÚ go spopularyzowaÊ i prace nad projektem zostaïy zawie-
szone. Byï to jednak czas gwaïtownego rozwoju sieci Internet i oka-
zaïo siÚ, ĝe Oak doskonale sprawdzaïby siÚ w tak róĝnorodnym Ărodo-
wisku, jakim jest globalna sieÊ. W ten oto sposób w 1995 roku Ăwiatïo
dzienne ujrzaïa Java.

To, co staïo siÚ póěniej, zaskoczyïo chyba wszystkich, w tym samych
twórców jÚzyka. Java niewiarygodnie szybko zostaïa zaakceptowa-
na przez spoïecznoĂÊ internetowÈ i programistów na caïym Ăwiecie.
NiewÈtpliwie bardzo duĝy wpïyw miaïa tu umiejÚtnie prowadzona
kampania marketingowa producenta. Niemniej decydujÈce byïy z pew-
noĂciÈ wyjÈtkowe zalety tej technologii. Java to bardzo dobrze skon-
struowany jÚzyk programowania, który programistom zwykle przypada
do gustu juĝ przy pierwszym kontakcie. W kaĝdym razie o Javie
mówiÈ i piszÈ wszyscy, pojawiajÈ siÚ setki ksiÈĝek i stron interneto-
wych, powstajÈ w koñcu napisane w niej programy. Obecnie to juĝ
dojrzaïa, choÊ wciÈĝ rozwijana technologia, która wrosïa na dobre
w Ăwiat informatyki.

O ksiÄĻce

Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie nie wszystkich aspek-
tów programowania w Javie, ale jedynie pewnego wycinka tego za-
gadnienia. Omówione zostaïy podstawowe zasady programowania,
zamieszczono przykïady tworzenia apletów, czyli programów osa-
dzanych w stronach WWW, a takĝe zaprezentowano podstawy tworze-
nia aplikacji z graficznym interfejsem oraz operacje wejĂcia-wyjĂcia.
Niestety, ze wzglÚdu na ograniczonÈ iloĂÊ miejsca nie moĝna byïo
przedstawiÊ wielu ciekawych i bardziej zaawansowanych zagadnieñ,
dlatego teĝ bÚdzie to raczej wycieczka po programowaniu w Javie niĝ

Kup książkę

Poleć książkę

WstÔp

metodyczny kurs opisujÈcy caïoĂÊ zagadnienia. Jak jednak wskazuje
sam tytuï, ta publikacja to Êwiczenia, które majÈ pozwoliÊ na szybkie
zapoznanie siÚ z podstawowymi konstrukcjami jÚzyka, niezbÚdnymi
do rozpoczÚcia programowania. Niniejsze Êwiczenia bÚdÈ wiÚc za-
równo doskonaïym podrÚcznikiem dla osób, które by szybko chciaïy
zapoznaÊ siÚ ze strukturÈ jÚzyka, jak i uzupeïnieniem bardziej meto-
dycznego kursu, jakim jest np. publikacja Praktyczny kurs Java
(http://helion.pl/ksiazki/pkjav4.htm). Zagadnienia zaawansowane, np.
tworzenie aplikacji sieciowych lub bazodanowych, zostaïy teĝ przed-
stawione w publikacji Java. mwiczenia zaawansowane (http://helion.pl/
ksiazki/czjav2.htm).

NarzØdzia

Aby rozpoczÈÊ programowanie w Javie, niezbÚdne sÈ odpowiednie
narzÚdzia. Konkretnie — kompilator oraz maszyna wirtualna, która
interpretuje skompilowane programy. BÚdziemy opieraÊ siÚ tu na
pakiecie Java Development Kit (JDK). Moĝna skorzystaÊ z wersji sy-
gnowanej przez oficjalnego producenta Javy — firmÚ Oracle

— lub

rozwijanej na zasadach wolnego oprogramowania wersji OpenJDK. Wer-
sja oficjalna dostÚpna jest pod adresami http://www.oracle.com/java/ ,
http://java.sun.com (w tym przypadku nastÈpi przekierowanie do
domeny oracle.com) oraz http://www.java.com, a OpenJDK pod ad-
resem http://openjdk.java.net/. Najlepiej korzystaÊ z moĝliwie nowej
wersji JDK, tzn. 1.7 (7.0), 1.8 (8.0) lub wyĝszej (o ile taka bÚdzie do-
stÚpna), choÊ podstawowe przykïady bÚdÈ dziaïaÊ nawet na bardzo
wiekowej juĝ wersji 1.1.

Przy Êwiczeniach omawiajÈcych tworzenie apletów moĝna skorzystaÊ
z dowolnej przeglÈdarki internetowej obsïugujÈcej jÚzyk Java lub teĝ
dostÚpnej w JDK aplikacji appletviewer. WiÚkszoĂÊ obecnie dostÚp-
nych na rynku przeglÈdarek udostÚpnia JavÚ poprzez mechanizm
wtyczek, umoĝliwiajÈc zastosowanie najnowszych wersji JRE (ang.
Java Runtime Environment), czyli Ărodowiska uruchomieniowego. Na-
leĝy z tej moĝliwoĂci skorzystaÊ.

Pierwotny producent — Sun Microsystems — zostaï zakupiony przez Oracle
w 2009 roku. Tym samym obecnie to Oracle oficjalnie odpowiada
za rozwój Javy.

Kup książkę

Poleć książkę

Java • Áwiczenia praktyczne

Oprócz JDK bÚdzie potrzebny jedynie dowolny edytor tekstowy (ko-
rzystajÈcym ze Ărodowiska Windows moĝna poleciÊ np. doskonaïy
Notepad++) pozwalajÈcy na wpisywanie tekstu programów i zapi-
sywanie ich w plikach na dysku. Istnieje co prawda moĝliwoĂÊ uĝywa-
nia zintegrowanych Ărodowisk programistycznych, jednak dla osób
poczÈtkujÈcych lepszym zestawem byïby JDK i zwykïy edytor tek-
stowy (najlepiej programistyczny), tak aby najpierw poznaÊ dobrze
sam jÚzyk i jego wïaĂciwoĂci, a dopiero póěniej bardziej zaawanso-
wane narzÚdzia (oczywiĂcie jeĂli ktoĂ woli pracÚ w Ărodowiskach ta-
kich jak NetBeans czy Eclipse, moĝe ich równieĝ z powodzeniem
uĝywaÊ do nauki).

Wersje Javy

Pierwsza powszechnie wykorzystywana wersja Javy nosiïa numer 1.1
(JDK 1.1 i JRE 1.1). Stosunkowo szybko pojawiïa siÚ jednak kolejna
wersja, oznaczona numerem 1.2. Niosïa ona ze sobÈ na tyle znaczÈce
zmiany i usprawnienia, ĝe nadano jej nazwÚ Platforma Java 2 (ang.
Java 2 Platform). Tym samym wersja poprzednia zostaïa nazwana
PlatformÈ Java 1. W ramach projektu Java 2 powstaïy trzy wersje na-
rzÚdzi JDK i JRE: 1.2, 1.3 i 1.4, a kaĝda z nich miaïa od kilku do kil-
kunastu podwersji. Kolejnym krokiem w rozwoju projektu byïa wersja
1.5, która ze wzglÚdów czysto marketingowych zostaïa przemiano-
wana na 5.0. NastÚpnie pojawiïy siÚ wersje 6.0 (czyli 1.6), 7 (czyli
1.7) oraz 8 (czyli 1.8). Podczas przygotowywania materiaïów do niniej-
szej ksiÈĝki uĝywane byïy wersje 6, 7 i 8. JeĂli stosowano konstrukcje
jÚzyka dostÚpne wyïÈcznie w wersji 7 lub 8, byïo to oznaczane w opi-
sach przykïadów. Warto przy tym wspomnieÊ, ĝe wewnÚtrzna nume-
racja narzÚdzi (widoczna np. w opcjach kompilatora javac i narzÚdzia
uruchomieniowego java) wciÈĝ bazuje na wczeĂniejszej, logicznej
numeracji (czyli Java 6.0 jest toĝsama z Java 1.6, Java 7 to inaczej Java
1.7, a Java 8 to inaczej Java 1.8).

Kup książkę

Poleć książkę