Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 1
Napisać program symulujący działanie sieci telefonicznej jak na rysunku.
Centrala
telefoniczna
...
Abonent
sieci
...
...
W sieci działa N central o określonej liczbie abonentów Ai (i"{1,...,N}). Centrale połączone
są każda z każdą. Abonent generuje dwa rodzaje połączeń: lokalne i międzystrefowe z
prawdopodobieństwem odpowiednio p i 1-p. Odstępy czasu pomiędzy kolejnymi
zgłoszeniami abonenta oraz czasy trwania rozmów są zmiennymi losowymi o zadanych
rozkładach odpowiednio Tz i Tr. Liczba jednoczesnych połączeń (kanałów) Kij (i"{1,...,N})
między poszczególnymi centralami oraz w ramach strefy są ograniczone i zadane.
Tz  zmienna losowa o rozkładzie wykładniczym ;
Tr  zmienna losowa o rozkładzie wykładniczym
p = 0,7;
Ai = i*5;
Kij = 2*i*j;
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwaną liczbę rozmów w sieci w danej chwili,
" oczekiwaną liczbę rozmów w ramach jednej strefy,
" oczekiwany stopień wykorzystania central (stosunek połączonych rozmów w danej
chwili do pojemności centrali),
" prawdopodobieństwo odmowy połączenia z powodu zajętości wszystkich kanałów.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 2
Napisać program symulujący ruch na skrzyżowaniu prostopadłych ulic z sygnalizacją
świetlną (zaproponować model działania sygnalizacji  najprostszy wariant to binarna
sygnalizacja dla prostopadłych kierunków ruchu, czas pomiędzy zmianą świateł jest stały i
wynosi ts). Przyjąć, że z samochody nadjeżdżają z każdego kierunku z tą samą
intensywnością, odstępy pomiędzy chwilami pojawienia się na skrzyżowaniu pojazdów są
zmiennymi losowymi o rozkładach wykładniczych, o różnych parametrach dla każdego z
kierunków. Pojemność skrzyżowania wynosi N samochodów (więcej nie może wjechać na
skrzyżowanie), czas przejazdu niezależnie od natężenia ruchu przez skrzyżowanie wynosi tp).
Kierowcy są niecierpliwi  jeżeli czas oczekiwania przekroczy wartość L zawracają i szukają
objazdu (rezygnują z przejazdu przez skrzyżowanie). L jest zmienną losową o rozkładzie
wykładniczym.
Przeprowadzić symulację dla kilku zestawów wartości parametrów.
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwaną liczbę samochodów oczekujących na wjazd na skrzyżowanie z każdego z
kierunków
" oczekiwany czas pokonania skrzyżowania
" prawdopodobieństwo przejazdu przez skrzyżowanie bez oczekiwania na zmianę
świateł
" oczekiwany czas czekania na zielone światło
" graniczne prawdopodobieństwo odstąpienia od próby przejazdy przez skrzyżowanie.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 3
Zasymulować funkcjonowanie pewnego oddziału banku. Oddział posiada N okienek obsługi
charakteryzujących się czasem obsługi o zadanym rozkładzie T (rozkład wykładniczy). Do
oddziału przybywają klienci o losowych odstępach czasu pomiędzy kolejnymi przybyciami
(zadane rozkłady wykładnicze).
W losowych chwilach pojawiają się awarie sprzętu komputerowego powodujące zamknięcia
okienka na pewien losowy czas (naprawa komputera). Czas zamknięcia okienka jest zmienną
losową o rozkładzie wykładniczym. Klient, który był obsługiwany w momencie awarii jest
przesuwany do innego okienka z najwyższym priorytetem. Po pierwszej obsłudze w danym
okienku sprawa klienta może wymagać (prawdopodobieństwo p) ponownej obsługi w innym
okienku (rozkład równomierny). Każdy klient jest niecierpliwy i po upływie określonego
(losowego  rozkład wykładniczy) czasu oczekiwania na rozpoczęcie obsługi rezygnuje z niej
i wychodzi z banku
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwaną liczbę klientów w oddziale oraz w kolejce,
" oczekiwany czas obsługi klienta,
" oczekiwany czas oczekiwania klienta w kolejce na rozpoczęcie obsługi,
" graniczne prawdopodobieństwo rezygnacji z obsługi przez klienta.
" Prawdopodobieństwo, że obsługa klienta zostanie przerwana z powodu awarii
komputera.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 4
Zasymulować działanie systemu rozproszonego przetwarzania zadań o schemacie jak na
rysunku.
stacja stacja
serwer
...
robocza 1 robocza N
Stacje robocze generują zadania N typów do wykonania przez serwer. Każdy typ zadania
charakteryzuje się różną złożonością czasową tzn. liczbą instrukcji (czas realizacji
pojedynczej instrukcji jest stały i zadany) oraz wielkością danych wejściowych i
wyjściowych, które przesyłane są wraz z zadaniem przez sieć. Komputery połączone są w
sieć o topologii magistrali. Sieć ma ograniczoną, zadaną przepustowość (ilość bytów na
jednostkę czasu). Serwer charakteryzuje się określoną mocą obliczeniową wyrażoną ilością
instrukcji na jednostkÄ™ czasu. Zadania sÄ… kolejkowane przez serwer (ograniczone bufor na
dane wejściowe oraz wyjściowe osobno) oraz przez stacje robocze w przypadku zatkania
serwera.
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwaną liczbę zadań do wykonania w systemie,
" oczekiwany czas realizacji zadania określonego typu,
" oczekiwaną zajętość magistrali,
" prawdopodobieństwo odrzucenia zadania przez serwer.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 5
Napisz program symulujący ruch drogowy na skrzyżowaniu typu rondo przedstawionym na
rysunku. Samochód może wjechać na rondo, jeżeli z jego lewej strony nie nadjeżdża żaden
inny samochód, na rondzie samochody nie mogą się wyprzedzać. Zjazd z ronda jest zawsze
możliwy.
Przyjmij, że każdy samochód porusza się ze stałą prędkością, (rozkład prędkości ma charakter
normalny). Napływ samochodów na każdej drodze dojazdowej do ronda ma charakter
procesu Poissona. Istnieje prawdopodobieństwo że samochód na rondzie zawróci i wyjedzie z
ronda tą samą drogą, którą przyjechał. Rozkład prawdopodobieństwa, że wybierze dowolny z
pozostałych trzech kierunków jest równomierny.
Na każdej z ćwiartek ronda mieści się N samochodów  samochód nie może wjechać na
rondo jeżeli w ćwiartce ronda na którą wjeżdża znajduje się już n samochodów.
Dla przyjętych parametrów rozkładu wyznacz estymatory wielkości:
" oczekiwany czas przejazdu przez rondo (włączając w to oczekiwanie na wjazd na
rondo)?
" oczekiwaną liczbę samochodów oczekujących na wjazd na rondo
" oczekiwaną liczbę samochodów na rondzie.
" prawdopodobieństwo wjazdu na rondo bez oczekiwania ?
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 6
Napisz program symulujący obsługę studentów na stołówce. Należy przyjąć, że w odstępach
czasu określonych rozkładem normalnym kuchnia przygotowuje N porcji. Czas obsługi
studenta jest zadany rozkładem normalnym. Po odebraniu posiłku student zajmuje jedno z M
miejsc na stołówce i konsumuje posiłek. Po ukończeniu zwalnia miejsce. Jeżeli nie ma miejsc
na stołówce, student nie pobiera dania.
W każdym z tych dwóch wariantów odstępy pomiędzy przychodzącymi studentami (grupami)
mają charakter zmiennej losowej o rozkładzie wykładniczym (dobierz odpowiedni
parametry!)
Dla przyjętego modelu wydawania posiłków wyznacz:
" oczekiwany czas jaki student spędza na stołówce.
" prawdopodobieństwo że nie będzie miał gdzie usiąść po pobraniu posiłku
" oczekiwaną długość kolejki po posiłek
" prawdopodobieństwo, że student czeka na posiłek ( kuchnia nie jest gotowa).
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 7
Napisać program symulujący funkcjonowanie złożonego systemu o strukturze
niezawodnościowej jak na rysunku:
2 4 6
1
3 5 7
Ei  element niezawodnościowy i-ty;
czas poprawnej pracy elementu Wi jest zm. los. o rozkładzie:
Wi  wykładniczy(i),
czas naprawy elementu Ri jest zm. los. o rozkładzie:
Ri  Erlanga(µi, ki).
Wymienione parametry wejściowe zadawane są przed rozpoczęciem symulacji. Wyniki
symulacji zachowywane sÄ… w pliku.
Program powinien umożliwić oszacowanie następujących charakterystyk:
" średni czas do pierwszej awarii systemu,
" graniczny średni czas naprawy systemu,
" graniczne prawdopodobieństwa zdatności systemu,
" prawdopodobieństwo awarii systemu w przedziale [t1, t2],
" prawdopodobieństwo zdatności systemu w chwili T,
" średnia liczba awarii systemu w przedziale [t1, t2],
" graniczna średnia liczba uszkodzonych elementów,
" prawdopodobieństwo zdatności systemu w przedziale [t1, t2].
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 8
Napisz program symulujący działanie systemu masowej obsługi o schemacie przedstawionym
na poniższym diagramie:
1-p
L1
M
p
T0
L2
Tn
strata
Li - długość kolejki
M - liczba gniazd obsługi (M=2);
p - prawdopodobieństwo opuszczenia systemu przez zgłoszenie(p=1)
Czasy napływu i obsługi zgłoszeń są zmiennymi losowymi:
Tn  czas między kolejnymi zgłoszeniami do systemu;
T0  czas obsługi zgłoszenia w gniez
dzie obsługi;
Tn  wykÅ‚adniczy(´)
T0  wykÅ‚adniczy(µ).
Zgłoszenia przybywają do systemu paczkami o losowym rozmiarze (rozkład równomierny);
Zgłoszenie, które nie może wejść do systemu jest tracone. Gniazdo obsługi pobiera zgłoszenia
z ustalonym priorytetem, tzn. najpierw obsługiwane są zgłoszenia z kolejki 2, jeżeli żadne nie
czeka wówczas z pobierane jest pierwsze z kolejki 1 (porządek kolejek  FIFO).
Zgłoszenia w kolejce nr 2 są zgłoszeniami niecierpliwymi  po upływie czasu Tw opuszczają
kolejkÄ™.
Program powinien umożliwić oszacowanie następujących charakterystyk granicznych
systemu:
" średni czas przebywania zgłoszenia w systemie,
" średnią liczbę zgłoszeń w systemie,
" prawdopodobieństwo nie obsłużenia zgłoszenia przez system,
" średnią liczbę zajętych kanałów obsługi
" prawdopodobieństwo że zgłoszenie które zostanie obsłużone w systemie przejdzie
dwa razy przez gniazdo obsługi.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 9
Napisać program symulujący działanie sieci ośrodka narciarskiego, którego schemat
przedstawiony jest na rysunku. Ośrodek posiada dwie stacje dolne  C oraz D, do których
przybywają narciarze w grupach. Liczba osób w grupie jest zmienną losową o rozkładzie
równomiernym w przedziale (1-5), odstępy pomiędzy pojawieniem się grup - zmienna losowa
o rozkładzie wykładniczym.
Czas przebywania grupy w ośrodku narciarskim jest zmienną losową o rozkładzie normalnym
(uciętym).
Strzałki symbolizują wyciągi narciarskie o określonej pojemności i czasie jazdy (wartości
parametrów wprowadzane przez użytkownika).
Czas zjazdu trasą ti jest zmienną losową o rozkładzie normalnym.
Algorytm wyboru tras przez narciarza jest następujący:
- narciarz wybiera trasy przejazdu w sposób losowy. W każdym miejscu, gdzie posiada
wybór, wybiera alternatywę w sposób losowy (wybór każdej z nich jest jednakowo
prawdopodobny).
- jeżeli czas oczekiwana na wjazd przekracza próg tolerancji, narciarz rezygnuje z jazdy na
nartach. Próg tolerancji jest określany jako procent czasu przeznaczonego na jazdę (globalny
parametr)
Oszacować następujące charakterystyki:
" Oczekiwane czasy czekania narciarzy w kolejkach do poszczególnych wyciągów
" średni czas oczekiwania w kolejce na wjazd wyciągiem
" prawdopodobieństwo rezygnacji.
" oczekiwaną liczbę narciarzy przebywających w ośrodku.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 10
Napisać program symulujący działanie portu przeładunkowego wg przedstawionych poniżej
założeń.
Do portu wpływają statki, przywożące ładunek  manewr podejścia do portu, w zależności od
kursu trwa losową długość czasu, przy czym rozkład zmiennej losowej oznaczającej czas
trwania manewrów jest zmienną losową o rozkładzie normalnym. Odstępy czasu pomiędzy
kolejnymi statkami przypływającymi do portu są zmiennymi losowymi o rozkładzie
wykładniczym.
W porcie funkcjonuje N nabrzeży przeładunkowych, do których kierują się statki. Jeżeli
wszystkie nabrzeża są zajęte, statek oczekuje w kolejce na zwolnienie nabrzeża.
Część ze statków posiada materiały o obniżonej trwałości, wymagające szybkiego
rozładunku. Są one obsługiwane priorytetowo (ale nie jest przerywany trwający rozładunek).
Prawdopodobieństwo, że napływający statek posiada taki ładunek wynosi p.
Czas rozładunku jest zmienną losową o rozkładzie wykładniczym.
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwany czas całej operacji rozładunku ( od manewrów portowych do
rozładunku).
" oczekiwana długość kolejki statków oczekujących na rozładunek
" oczekiwany czas oczekiwania na rozładunek
" prawdopodobieństwo że statek z materiałami o obniżonej trwałości zostanie
obsłużony natychmiast po podpłynięciu do nabrzeża
Zasymulować działanie poczty, w której po wejściu wydawane są numerki do N jednakowych
okienek obsługi. Klienci przychodzą na pocztę w odstępach czasu będących zmienną losową
o rozkładzie wykładniczym, po czym pobierają numerek, z którego dowiadują się ilu klientów
jest przed nimi.
Po zapoznaniu się z liczbą klientów oczekujących, klient dokonuje wyboru czy czeka, czy
wychodzi, przy czym prawdopodobieństwo że wychodzi jest rosnącą funkcją liczby
poprzedzających go klientów ( zaproponować odpowiednią funkcję).
W trakcie oczekiwania klient jest niecierpliwy - po upływie czasu L opuszcza kolejkę. Czas L
jest zmienną losową o rozkładzie wykładniczym.
Czas obsługi klienta w okienku jest zmienną losową o rozkładzie wykładniczym.
Oszacować parametry:
" oczekiwany czas na obsługę w okienku
" oczekiwaną liczbę rzeczywiście oczekujących klientów
" oczekiwaną liczbę poprzedzających klientów wg. systemu pobierania numerków.
" prawdopodobieństwo, że klient nie załatwi sprawy na poczcie.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 11
Napisać program symulujący pracę hipermarketu, w którym istnieje N stanowisk kasowych,
które otwierane są według potrzeb (jeżeli przynajmniej do jednej kasy kolejka jest większa
niż M osób, otwierana jest nowa kasa). Kasa jest zamykana, jeżeli przez okres T czasu nikogo
nie obsłużyła.
Do hipermarketu napływają klienci  odstęp czasu jest zmienną losową o rozkładzie
wykładniczym, czas zakupów  zmienną losową o rozkładzie normalnym.
Klient podchodzi do losowo wybranej kasy, przy czym obserwuje sąsiednie kasy -jeżeli do
sąsiedniej kasy oczekuje mniej osób przechodzi do niej (przyjąć próg różnicy w liczbie osób,
przy którym następuje zmiana oraz liczbę zmian).
Czas obsługi klienta w kasie jest zmienną losową o rozkładzie normalnym.
Oszacować następujące charakterystyki:
" Oczekiwany czas stania w kolejce do kasy
" OczekiwanÄ… liczbÄ™ otwartych kas
" Oczekiwaną liczbę klientów w hipermarkecie
" Prawdopodobieństwo, że kasa od otwarcia do zamknięcia będzie pracowała krócej niż
zadany czas.
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 12
W pewnej miejscowości turystycznej zainicjowano działanie linii autobusowej
 turystycznej , której cykliczna trasa składa się z N przystanków odległych od siebie o L.
Czas przejazdu całej trasy jest sumą czasów pokonania poszczególnych odcinków pomiędzy
przystankami, a te z kolei są zadane zmienną losową o rozkładzie normalnym z wartością
oczekiwanÄ… T.
Na każdym przystanku do autobusu mogą wsiadać i wysiadać pasażerowie, przy czym
pasażerowie wysiadający mają pierwszeństwo.
Pasażerowie napływają na przystanki w odstępach czasu zadanych rozkładem wykładniczym,
natomiast prawdopodobieństwo opuszczenia autobusu jest jednakowe dla wszystkich
przystanków i wynosi1/N.
Czas postoju na przystanku jest proporcjonalny do sumy pasażerów wsiadających i
wysiadajÄ…cych.
Autobus zabiera M pasażerów.
Oszacować następujące charakterystyki:
" oczekiwany czas oczekiwania na autobus
" prawdopodobieństwo, że uda się wsiąść do pierwszego autobusu jaki podjedzie
" prawdopodobieństwo, że uda się wsiąść najpóz
niej do k-tego autobusu jaki podjedzie.
" prawdopodobieństwo, że w czasie t któremuś z autobusów uda się dogonić
poprzednika.
" oczekiwanÄ… liczbÄ™ w kolejce do autobusu
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]
Metody symulacyjne, 2007
Zadanie laboratoryjne 13
Podczas remontu drogi została ona na odcinku N km zwężona do jednego pasa ruchu, na
którym ruch odbywa się wahadłowo.
Przyjmij, że pojazdy pojawiają się z dwóch kierunków ruchu w odstępach czasu zadanych
rozkładem wykładniczym o parametrach 1 oraz 2.
Każdy ze zbliżających się pojazdów porusza się z określoną prędkością, z którą w miarę
możliwości przebywa zwężony odcinek drogi (zakaz wyprzedzania). Rozkład prędkości
poruszania się pojazdów jest normalny, jednak ograniczony zarówno od dołu jak i od góry.
Przyjmujemy następująca strategię zmiany świateł:
- zmiana świateł w stałych odstępach czasu T (należy pamiętać, że z przeciwnego kierunku
może się zapalić zielone światło, dopiero po upłynięciu czasu, który pozwoli opuścić odcinek
drogi najwolniejszemu uczestnikowi ruchu).
Oszacować:
" średnią liczbę oczekujących na zmianę świateł samochodów.
" średni czas oczekiwania na przejazd.
" prawdopodobieństwo, że uda się przejechać bez oczekiwania na światłach ?
Jak ile zmienią się charakterystyki, jeżeli sygnalizacja zostanie wyposażona w czujnik, który
umożliwi detekcję opuszczenia zwężonego odcinka przez ostatni samochód ?
Jak zmienią się statystyki, jeżeli sygnalizacją będzie sterował automat, uruchamiający
wcześniejszą zmianę świateł w momencie gdy na wjazd oczekuje więcej niż M samochodów?
Zadanie zrealizować w języku MODSIM II
[e-mail]