Nagrody

Laureaci Nagrody Nobla z fizyki w latach 1939 - 1901

1939

Ernest O. Lawrence (USA) za skonstruowanie i udoskonalenie pierwszego cyklotronu.

1938

Enrico Fermi (Włochy) za wytworzenie w reakcjach z neutronami nowych pierwiastków
promieniotwórczych oraz za odkrycie jądrowych reakcji łańcuchowych, wywołanych powolnymi
neutronami.

1937

Clinton J. Davisson (USA), Sir George P. Thomson (Wielka Brytania) za doświadczalne wykazanie
falowej natury elektronów (dyfrakcja elektronów).

1936

Victor F. Hess (Austria) za stwierdzenie istnienia promieniowania kosmicznego i prace nad nim,
Carl D. Andersen (USA) za odkrycie pozytonu.

1935

Sir James Chadwick (Wielka Brytania) za odkrycie neutronu i w przybliżeniu określenie jego
masy.

1934

Nagrody nie przyznana

1933

Erwin Schrödinger (Austria) za prace nad matematycznym sformułowaniem mechaniki falowej
(równanie Schrödingera),
Paul A. M. Dirac (Wielka Brytania) za rozwinięcie teorii budowy atomu.

1932

Werner C. Heisenberg (Niemcy) za stworzenie podstaw mechaniki kwantowej.

1931

Nagrody nie przyznano

1930

Sir Chandrasekhara V. Raman (Indie) za odkrycie rozpraszania światła połączonego ze zmianą
długości fali (zjawisko Ramana).

1929

Louis V. de Broglle (Francja) za opisanie falowych właściwości cząstek.

1928

Sir Owen W, Richardson (Wielka Brytania) za podanie wzoru na zależność gęstości prądu
termoemisyjnego od temperatury emitującego metalu.

1927

Arthur

H.

Compton

(USA)

za

odkrycie

i

wyjaśnienie

rozpraszania

promieniowania

rentgenowskiego na elektronach (zjawisko Comptona),
Charles T. R. Wilson (Wielka Brytania) za skonstruowanie komory mgiełkowej do obserwacji
torów cząstek elementarnych (komora Wilsona).

1926

Jean B. Perrin (Francja) za badanie zjawiska sedymentacji i badanie nieciągłej struktury materii.

1925

James Franck (Niemcy), Gustaw L. Hertz (Niemcy) za badania wzbudzeń i jonizacji atomów w

Page 1 of 3

Laureaci Nagrody Nobla z fizyki w latach 1939 - 1901

2008-03-29

http://www.fizyka.net.pl/aktualnosci/aktualnosci_nn6.html

wyniku zderzeń z elektronami, których wyniki potwierdziły istnienie dyskretnych poziomów
energetycznych w atomach.

1924

Karl M. G. Siegbahn (Szwecja) za prace w dziedzinie spektroskopii rentgenowskiej, a w
szczególności za odkrycie serii M w widmach rentgenowskich oraz załamania promieni
rentgenowskich w pryzmacie.

1923

Robert A. Millikan (USA) za wyznaczenie wartości ładunku elektronu i potwierdzenie
doświadczenia prawa opisującego zjawisko fotoelektryczne, sformułowane przez Alberta
Einstaina.

1922

Niels H. D. Bohr (Dania) za teorię budowy atomu wodoru.

1921

Albert Einstein (Niemcy) za odkrycie praw zjawiska fotoelektrycznego i prace w zakresie fizyki
teoretycznej.

1920

Charles E. Guillaume (Francja) za odkrycie anomalii w stopach stalowo-niklowych, co umożliwiło
wykonanie precyzyjnych pomiarów wielkości fizycznych.

1919

Johannes Stark (Niemcy) za odkrycie zjawiska Dopplera w promieniach kanalikowych i
rozszczepienia linii widmowych w zewnętrznym polu elektrycznym (zjawisko Starka).

1918

Max K. E. L. Planck (Niemcy) w uznaniu zasług, jakie położył dla dalszego rozwoju, wprowadzając
pojęcie kwantu działania.

1917

Charles G. Barkla (Wielka Brytania) za badania nad rozpraszaniem i transmisją promieniowania
rentgenowskiego oraz za odkrycie rentgenowskiego promieniowania charakterystycznego.

1916

Nagrody nie przyznano

1915

Sir William H. Bragg, Sir William L. Bragg (Wielka Brytania) za badanie struktury kryształów za
pomocą promieni rentgenowskich (dyfrakcja na kryształach).

1914

Max F. T. von Laue (Niemcy) za odkrycie dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego na
kryształach.

1913

Heike Karnerlingh-Onnes (Holandia) za badania właściwości substancji w najniższych
temperaturach, co doprowadziło m.in. do skroplenia helu.

1912

Nils G. Dalén (Szwecja) za wynalezienie urządzenia do automatycznej regulacji dopływu gazu
zasilającego źródła światła w latarniach morskich i bojach, co wydatnie zwiększyło
bezpieczeństwo żeglugi.

1911

Wilhelm K. W. Wien (Niemcy) za ustalenie związku między temperaturą ciała doskonale czarnego
a położeniem maksimum natężenia w widmie jego promieniowania (prawo Wiena).

Page 2 of 3

Laureaci Nagrody Nobla z fizyki w latach 1939 - 1901

2008-03-29

http://www.fizyka.net.pl/aktualnosci/aktualnosci_nn6.html

1910

Johannes D. van der Waals (Holandia) za sformułowanie równania stanu gazu rzeczywistego
(równanie van der Waalsa).

1909

Guglielmo Marconi (Wiochy), Karl F. Braun (Niemcy) za prace w dziedzinie telegrafii
bezprzewodowej.

1908

Gabriel. Lippmann (Francja) za opracowanie metody reprodukcji barw, opartą na zjawisku
interferencji światła.

1907

Albert A. Michelson (USA) za skonstruowanie precyzyjnej aparatury optycznej (m.in.
interferometrów) oraz dokonane przy jej użyciu badania w dziedzinie spektroskopii i metrologii.

1906

Sir Joseph J. Thomson (Wielka Brytania) za teoretyczne i doświadczalne badania nad przepływem
prądu elektrycznego przez gazy i odkrycie swobodnych elektronów.

1905

Philipp E.A. Lenard (Niemcy) za badania promieni katodowych.

1904

John W. Strutt (Lord Raylelgh) (Wielka Brytania) za wyznaczenie gęstości kilku najważniejszych
gazów i odkrycie argonu.

1903

Antoine H. Becquerel (Francja) za odkrycie zjawiska promieniotwórczości naturalnej (badanie
luminescencji soli uranu),
Maria Skłodowska-Curie (Francja) i Pierre Curie (Francja) za badania promieniotwórczości oraz za
odkrycie polonu i radu.

1902

Hendrik A. Lorentz (Holandia), Pieter Zeeman (Holandia) za badania oddziaływania pola
magnetycznego na promieniowanie elektromagnetyczne i teoretyczne wyjaśnienie tego zjawiska
(zjawisko Zeemana).

1901

Wilhelm C. Roentgen (Niemcy) za odkrycie promieniowania elektromagnetycznego zwanego
promieniowaniem rentgenowskim (promieniowaniem X), którego wiele właściwości zbadał
wskazując sposób ich wykorzystania w medycynie i konstrukcję pierwszej lampy rentgenowskiej.

Nagrody

Page 3 of 3

Laureaci Nagrody Nobla z fizyki w latach 1939 - 1901

2008-03-29

http://www.fizyka.net.pl/aktualnosci/aktualnosci_nn6.html