Marvin Zuckerman

Poszukiwanie wrażeń

Plan wykładu



Geneza konstruktu poszukiwanie wrażeń



Skala Poszukiwania Wrażeń (SSS)



Modele biologiczne SS



Korelaty SS



Alternatywny model pięcioczynnikowy
Zuckermana

Zachowanie podczas deprywacji
sensorycznej (Zuckerman, 1966)

Różne wzorce wzrokowych potencjałów
wywołanych

Bodźce słuchowe

SSS – Skala Poszukiwania Wrażeń



TAS – Poszukiwanie Przygód i Silnych

Wrażeń

◦

Fizyczne aktywności, ryzyko



ES – Poszukiwanie Przeżyć

◦

Wrażenia intelektualne (muzyka, sztuka,

podróże)



Dis – Rozhamowanie

◦

Poszukiwanie wrażeń poprzez innych ludzi



BS – Podatność na Nudę

◦

Niechęć do monotonnych aktywności

Czynniki demograficzne w SSS



Płeć:

◦

Mężczyźni mają wyższe wyniki we wszystkich
skalach oprócz ES (w różnych kulturach)

◦

Najsilniejsze różnice są na skali TAS i Dis



Wiek:

◦

Ogólne wyniki rosną w dzieciństwie

◦

W populacji dorosłych najwyższe są w okresie
dorastania i stopniowo maleją z wiekiem

Psychofarmakologiczny model ekstrawertyczności,
impulsywnego PW i neurotyczności

Poszukiwanie wrażeń i ryzykowny
styl jazdy

Jeżdżenie samochodem jest obiektywnie
ryzykownym zajęciem
Wypadki są częściej powodowane przez mężczyzn
i ujemnie skorelowane z wiekiem

Poszukiwanie wrażeń i uzależnienia



Trzy fazy motywacji w powstawaniu
uzależnień:

◦

Ciekawość

◦

Przyjemność

◦

Unikanie dyskomfortu



Poszukiwanie wrażeń jako predyktor
palenia papierosów, marihuany i picia
alkoholu u gimnazjalistów i licealistów
(Zuckerman, 2006)

Poszukiwanie wrażeń i seks



Osoby o wysokim SS miały:

◦

Większą liczbę partnerów

◦

Częstsze ryzykowne kontakty seksualne

◦

Rzadziej stosowały antykoncepcję

Cechy osobowości

Wzorce zachowania

Warunkowanie

Fizjologia

Biochemia

Neurobiologia

Geny

Kultura

Społeczeństwo

Sąsiedzi

Rodzina/

rówieśnicy

Uczenie

społeczne

Ewolucja

Wielka Piątka Zuckermana



Impulsywne Poszukiwanie Wrażeń

◦

Impulsywność oraz poszukiwanie wrażeń



Neurotyczność-Lęk



Agresywność-Wrogość



Uspołecznienie:

◦

Przyjęcia i przyjaciele oraz nietolerowanie

izolacji



Aktywność:

◦

Potrzeba ogólnej aktywności oraz aktywności

zawodowej