Koutny Ilona, Dávid Mária, Németh Szabolcs, Paweł Kornatowski (red.)

Magyar–lengyel kapcsolatok:

kontrasztív nyelvészeti, irodalmi és kulturális kutatás

Kontakty węgiersko-polskie:

kontrastywne badania językoznawcze, literackie i kulturalne

I., II. kötet – tom I, II

I. kötet – tom I: 2012. Poznań: ProDruk. 372 s. ISBN 978-83-61607-90-8

II. kötet – tom II: 2012. Poznań: ProDruk. 172 s. ISBN 978-83-61607-90-8

Mamy przyjemność zaprezentować Państwu dwutomowe opracowanie pt.

Magyar–lengyel kapcsolatok:

kontrasztív nyelvészeti, irodalmi és kulturális kutatás. Kontakty węgiersko-polskie: kontrastywne
badania językoznawcze, literackie i kulturalne

, wydane z okazji przypadającego w roku akademickim

2012/2013 jubileuszu 20-lecia filologii węgierskiej na UAM. Oba tomy obejmują zbiór 47 artykułów o tematyce
hungarystycznej autorstwa polskich hungarystów (w tym pracowników Zakładu Filologii Ugrofińskiej) oraz uznanych
węgierskich specjalistów w dziedzinie hungarystyki.

Poniżej prezentujemy spis artykułów zawartych w obu tomach oraz przedmowę w języku węgierskim i polskim.

Spis treści tomu I

Nyelvészet

Kontra Miklós: A magyarul beszélők néhány égető szociolingvisztikai problémája
Tátrai Szilárd: A metapragmatikai tudatosság jelzései a magyar nyelvben
Agnieszka Veres-Guśpiel: A tegező és nemtegező formák használata a magyar anyanyelvűek és magyarul tanuló

lengyelek körében

Koutny Ilona: Metakommunikáció és frazeológia. Kontrasztív vizsgálat
Henryk Jankowski: Nyelvi változások Budapesten
Vargáné Horváth Mária: Szláv eredetű családnevek a mai magyar családnévrendszerben
Ladányi Mária: A magyar szóképzési morfológia leírási kérdései – eltérő nyelvelméleti magyarázatok fényében

Paweł Kornatowski: Lexikaiak vagy grammatikaiak a magyar elliptálható morfémák?
Joanna Kozakiewicz: A moldvai csángó nyelvjárás néhány aspektusa

Nyelvtanítás

Szili Katalin: Arról, ami hiányzik a nyelvkönyveinkből, avagy a közös kulturális értékeinkről magyar-lengyel

viszonylatban

Czibere Mária: A magyar nyelv nagyító alatt, avagy kulturális konfliktusok a nyelvészetórán
Dávid Mária: Ünnepi műsorok a nyelvtanítás szolgálatában
Hegedűs Rita és Oszkó Beatrix: Naprakészen korszerű módszerek korlátozott feltételek között a magyar mint

idegen nyelv tanításában

Karolina Kaczmarek: Szövegelemzés az idegennyelv- és fordítástanításban
Németh Szabolcs: Hibaelemzés és hibajavítás a nyelvórán
Szita Szilvia: Utak a magyar nyelvhez
Masát Ádám: Lengyel hungarológus hallgatók ösztöndíjas részképzése Magyarországon
Fazekas Tiborc: A magyar nyelv tanítása ma külföldön, kétfokozatú egyetemi képzési rendszerben
Bartha Krisztina és Tóthné Szűcs Éva: Középiskolás nagyváradi és nyíregyházi tanulók olvasási szokásai

Irodalom

Horváth Kornélia: Líratörténeti hagyományvonalak a kortárs magyar költészetben
Žilka Tibor: Závada Pál Jadviga párnája című regényének elemzése
Lőrincz Csongor: Tanúságtétel, erőszak, archívum. Esterházy Péter: Javított kiadás
Elżbieta Szawerdo: Márai Sándor prózájának sikere Lengyelországban
Kinga Piotrowiak-Junkiert: „Írói identitás” Kertész Imre művészetében
Kulcsár-Szabó Zoltán: Idézet vége. Intertextualitás-fogalmak a magyar irodalomkritikában 1981 és 2007 körül
Gizińska Csilla: Sławomir Mrożek drámái magyar színpadokon
Piotr Kowalczyk: Tadeusz Różewicz Magyarországi lapok c. művében szereplő motívumok csoportosítása
Szathmáry-Kellermann Viktória: Van-e nőirodalom Magyarországon?
Anna Butrym: Tóth Krisztina – férfias női irodalom. A Vonalkód és a Hazaviszlek, jó? című prózakötetek elemzése
Szathmáry István: Történelem és műfaj között. Röviden az új magyar krimiről

Történelem

Marcin Grad: Az 1948. január 31-i magyar-lengyel Kulturális Egyezmény
Tischler János: 1966. Egy fordulatos esztendő a magyar-lengyel politikai kapcsolatokban
Németh Orsolya: A Szolidaritás és a lengyel események a hivatalos magyar sajtóban 1980-1983 között

Spis treści tomu II

Historia

Ryszard Grzesik: Czy przyjaźń polsko-węgierska ma „odwieczny” charakter?
László Kálmán Nagy: Polak, Węgier, dwa bratanki – dawniej i dziś. Jacy jesteśmy i jak nas widzą bratankowie
Imre Molnár: „Kierować się głosem sumienia i przykazaniem miłości bliźniego.” Biografia Jánosa Esterházyego w

świetle jego kontaktów z Polską

Pál Attila Illés: Odmienne drogi węgierskiego i polskiego Kościoła katolickiego po drugiej wojnie światowej
Csaba Gy. Kiss: Polska a Węgry. Przyczynki do historii naszych narodów w epoce dyktatury komunistycznej
Jarosław Giziński: Rewolucja Viktora Orbána

Literatura

Bogusław Bakuła: Komedia gorzkich pomyłek. Obraz węgierskiej transformacji w dramatach Györgya Spiró

Kwartet

i

Stłuczka

Weronika Kasprzak-Schalotte:

Cesarz pokoju

: błazen kapłanem

Patrícia Pászt: Historia przekładów i recepcji teatralnej polskich i węgierskich dramatów w ostatnim 20-leciu
Lajos Pálfalvi: Varga a Węgry. Podróże i opisy
Aleksandra Muga-Bartkowiak: Recepcja krytyczna historycznych filmów Márty Mészáros na Węgrzech

Językoznawstwo

Janusz Bańczerowski: Kilka uwag o polsko-węgierskich kontrastach językowych
Ilona Koutny: Kolory, które łączą

Előszó

Idén ünnepeljük a Magyar Szak fennállásának 20. évfordulóját a poznani Adam Mickiewicz Egyetemen (UAM). A

három lengyelországi magyar szak közül a legfiatalabb 1992 óta működik az UAM Nyelvészeti Intézetében, eredetileg
Hungarystyka, jelenleg Filologia Węgierska néven.

A beiratkozáskor magyarul még nem tudó diákok ötéves tanulmányaik során (2006-tól a bolognai rendszerű 3 éves

alapképzés + 2 éves mesterképzés keretében) felsőfokú (C1) nyelvtudásra tehetnek szert, elsajátíthatják a szükséges
nyelvészeti ismereteket, továbbá megismerhetik a magyar irodalmat, történelmet és kultúrát, egyszóval tájékozott
hungarológussá válhatnak, akik rendelkeznek mind elméleti, mind gyakorlati kompetenciával, meg tudják ítélni a
magyar kultúra helyét a világban, ill. képesek fordítani és tolmácsolni (a szak történetéről és programjáról l. Koutny –
Dávid 2004, Koutny 2010).

Jelen kiadványban – az ünnep tiszteletére – a

hungarológia tanulmányozását

szolgáló cikkekből nyújtunk át

egy csokrot lengyelországi hungarológusok és elismert magyar kollégák tollából. Ezekben az írásokban különös
hangsúlyt kapnak a

kortárs

magyar-lengyel kapcsolatok, valamint a nyelvészet, irodalom és a történelem területén

mutatkozó párhuzamok és különbségek

.

A kétkötetes munka (az első kötet a magyar, a második pedig a lengyel nyelvű cikkeket tartalmazza) a

Bibliotheca

Hungarica

sorozatban jelenik meg, melyet a szak első vezetője,

B

RENDEL

János

(1938–2010) alapított. Az Ő

emlékének is tisztelgünk ezzel a gyűjteménnyel.

Az első kötet anyagát 4 fejezetbe soroltuk. A

Nyelvészet

című fejezet 9 cikket tartalmaz a magyar

szociolingvisztika égető problémáit bemutató vitairattal indítva (K

ONTRA

Miklós) a moldvai csángók nyelvi helyzetének

tárgyalásáig (Joanna K

OZAKIEWICZ

). T

ÁTRAI

Szilárd elméleti pragmatikai cikkét Agnieszka V

ERES

-G

UŚPIEL

elemzése követi

a

magyarok és magyarul tanuló lengyelek

nyelvhasználati felméréséről, K

OUTNY

Ilona pedig a metakommunikáció és a

frazeológia kapcsolatát vizsgálja magyar és lengyel összevetésben. Henryk J

ANKOWSKI

személyes budapesti

élményeiről számol be bizonyos nyelvi változásokat illetően, V

ARGÁNÉ

H

ORVÁTH

Mária a szláv eredetű családneveket

elemzi a mai magyar családnévrendszerben. Két tanulmány a magyar morfológia problémáit feszegeti (L

ADÁNYI

Mária

és Paweł K

ORNATOWSKI

).

A

Nyelvtanítás

fejezet 10 cikke elsősorban a magyaroktatás kulturális vonatkozásait öleli fel. S

ZILI

Katalin a

magyar nyelvkönyveket vizsgálja a kulturális értékek szempontjából, C

ZIBERE

Mária a nyelvészetórán felmerülő

kulturális konfliktusokat, D

ÁVID

Mária pedig gyakorlati módszertani tanácsokat ad, hogyan lehet az ünnepi műsorokat

a nyelvtanítás szolgálatába állítani. H

EGEDŰS

Rita és O

SZKÓ

Beatrix a magyar mint idegen nyelv oktatásának korszerű

módszereibe enged bepillantást. Olvashatunk a szövegelemzés (Karolina K

ACZMAREK

)

és a hibaelemzés (N

ÉMETH

Szabolcs) nyelvtanításbeli alkalmazásáról, továbbá megismerhetjük a Magyaróra-honlap használatának lehetőségeit a
magyartanítás területén (S

ZITA

Szilvia).

M

ASÁT

Ádám a lengyel hungarológus hallgatók Balassi Intézetben folyó részképzésének jellemzőit összegzi, F

AZEKAS

Tiborc pedig a németországi egyetemi magyar nyelvtanítást mutatja be. B

ARTHA

Krisztina és T

ÓTHNÉ

S

ZŰCS

Éva a

nyíregyházi és a határon túli nagyváradi diákok olvasási szokásait mérték fel.

Az

Irodalom

fejezet 12 cikket tartalmaz a kortárs magyar költészettől kezdve (H

ORVÁTH

Kornélia) az új magyar

krimiig (S

ZATHMÁRY

István). Világhírű magyar írók műveinek elemzésére kerül sor különböző szempontokból: a Nobel-

díjas Kertész Imre írói identitását kutatja Kinga P

IOTROWIAK

-J

UNKIERT

,

Márai Sándor lengyelországi sikerét Elżbieta

S

ZAWERDO

, Esterházy Péter

Javított kiadás

át L

ŐRINCZ

Csongor, valamint Závada Pál

Jadviga párnája

c. regényét Ž

ILKA

Tibor. Olvashatunk a kortárs magyar irodalomkritikáról (K

ULCSÁR

-S

ZABÓ

Zoltán) és a női irodalomról (S

ZATHMÁRY

-

K

ELLERMANN

Viktória, ill. Anna B

UTRYM

tanulmányában), valamint két fiatal író gyermek- és ifjúkoráról a 80-as évek

Romániájában (Gregorz P

AKOWSKI

). Ketten világhírű lengyel írók alkotásainak magyar vonatkozásaival foglalkoznak:

G

IZIŃSKA

Csilla Sławomir Mrożek magyar színpadokon bemutatott drámáival, Piotr K

OWALCZYK

pedig Tadeusz Różewicz

Magyarországi lapok

c. művével.

A

Történelem

fejezet 3 cikke három XX. századi témát részletez: Marcin G

RAD

az 1948-as magyar–lengyel

Kulturális Egyezményt, T

ISCHLER

János az 1966-os magyar–lengyel politikai kapcsolatokat, végül N

ÉMETH

Orsolya a

Szolidaritás és a lengyel események 80-as évekbeli hivatalos magyar sajtóját.

A második – lengyel nyelvű – kötet 3 fejezetben tárja elénk a magyar–lengyel történelmi, irodalmi és

nyelvészeti kapcsolatokat. A

Történelem

fejezet 6 cikke a két állam kezdetétől a mai napig ível. Ryszard G

RZESIK

a

magyar–lengyel barátság évezredes történetének jár utána. N

AGY

László Kálmán ugyancsak a magyar–lengyel

barátság kérdését feszegeti, de abból a szempontból, hogy milyennek látják magukat a magyarok, és milyennek
látszanak a baráti lengyel nép szemében. M

OLNÁR

Imre – Esterházy János avatott kutatója – a politikus lengyel

kapcsolatait elemzi. A magyar katolikus egyház II. világháború utáni más útjáról I

LLÉS

Pál Attila ír. Ugyancsak az 1945

utáni korszakkal foglalkozik K

ISS

G

Y

.

Csaba, a magyar–lengyel kapcsolatok szempontjából. Jarosław G

IZIŃSKI

újságíró

aktuális témát boncol Orbán Viktor szerepének elemzésével.

Az

Irodalom

fejezet tanulmányai közül 4 a kortárs irodalommal, egy a filmművészettel foglalkozik. Bogusław

B

AKUŁA

Spiró Györgynek a

Kvartett

és

Koccanás

c. darabjai alapján a magyar rendszerváltást jellemzi, míg Weronika

K

ASPRZAK

-S

CHALOTTE

A békecsászár

c. drámáját elemzi. P

ÁSZT

Patrícia az utóbbi 20 év magyar és lengyel drámáinak

fordításait és azok lengyel és magyar fogadtatását tárgyalja. P

ÁLFALVI

Lajos Krzysztof Varga nagy vitát kiváltó,

magyarokról szóló könyvét vizsgálja meg közelebbről. Aleksandra M

UGA

-B

ARTKOWIAK

Mészáros Márta történelmi

filmjeinek magyarországi kritikai fogadtatását mutatja be.

A

Nyelvészet

fejezet mindkét cikke a magyar és a lengyel nyelvet veti össze: Janusz B

AŃCZEROWSKI

a két nyelvben

rejlő nyelvi világképet hasonlítja össze néhány területen kimutatva a lexikalizációban és konceptualizációban meglévő
különbségeket;

K

OUTNY

Ilona pedig a közös színek, azaz a piros és a fehér szimbolikáját, valamint a hozzájuk

kapcsolódó frazeológiát veszi górcső alá.

A kötetek anyagának nagyobbik része a 2011. március 23-25 között az UAM Finnugor Tanszéke által rendezett

tudományos ülésszak és hungarológiai műhely

keretében elhangzott előadásokon alapul. A

Lengyel–Magyar Barátság

Nap

jának megünneplésére (tavaly márc. 23-án) Poznańt választották helyszínül, és a rendezvény a két ország

köztársasági elnökeinek részvételével folyt a városban különböző programokkal színesítve. Az ezen alkalomból
összehívott hungarológusok feladata a magyar–lengyel kapcsolatok és a hungarológia sokoldalú tudományos
vetületének a bemutatása volt. A kép teljesebbé tétele érdekében további szerzőket is felkértünk.

A különleges napot az is emlékezetessé tette, hogy K

ISS

Róbert, a Magyar Köztársaság lengyelországi nagykövete

S

CHMITT

Pál köztársasági elnök nevében a Magyar Köztársasági Érdemrend lovagkeresztjét adta át Jerzy B

AŃCZEROWSKI

professzornak, a poznani Magyar Szak egyik alapítójának – aki közel egy évtizedig volt a szak vezetője – és Jolanta
J

ARMOŁOWICZ

műfordítónak, a Magyar Szak lelkes munkatársának, aki pályája során számos kortárs magyar drámát és

novellát ültetett át lengyel nyelvre. Az UAM rektora, a Modern Filológia Kar dékánja, valamint a Magyar Szak (Piotra
Ł

OBACZ

intézetigazgató és K

OUTNY

Ilona tanszékvezető személyében) Szent István-emlékérmet vehetett át.

A szerkesztők

Koutny Ilona – Dávid Mária 2004: A poznani Magyar Szak 10 éve. In: Koutny I. (szerk.):

Hungarológia: Nyelv és kultúra. Poznań: ProDruk. 25–36.

Koutny Ilona 2010: A poznani UAM Magyar Szakjának a bemutatása. In:

THL2 2010/1–2. 46–52.

Przedmowa

W bieżącym roku obchodzimy 20 rocznicę powstania filologii węgierskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza

w Poznaniu. Spośród trzech tego typu specjalności w Polsce najmłodsza działa w Instytucie Językoznawstwa UAM od
1992 r., funkcjonując początkowo pod nazwą hungarystyka, a obecnie jako filologia węgierska.

W trakcie pięcioletnich studiów (od 2006 r., zgodnie z tzw. systemem bolońskim, opartych na podziale na 3-letnie

studia licencjackie i 2-letnie studia magisterskie) studenci początkowo nieznający języka węgierskiego mają możliwość
osiągnięcia zaawansowanego (C1) poziomu biegłości językowej, uzyskania niezbędnej wiedzy językoznawczej, a także
poznania węgierskiej literatury, historii i kultury, inaczej ujmując – zostania profesjonalnymi hungarystami,
posiadającymi kompetencje zarówno teoretyczne, jak i praktyczne, potrafiącymi ocenić miejsce kultury węgierskiej w
świecie oraz wykonywać tłumaczenia tak pisemne, jak ustne (więcej o historii specjalności i realizowanym na niej
programie: Koutny – Dávid 2004, Koutny 2010).

W niniejszej publikacji, wydanej z okazji jubileuszu, przekazujemy Czytelnikowi zbiór artykułów o

tematyce

hungarystycznej

autorstwa polskich hungarystów oraz uznanych węgierskich specjalistów w dziedzinie

hungarystyki. Treść prezentowanych tekstów koncentruje się przede wszystkim na

współczesnych kontaktach

węgiersko-polskich oraz paralelach i różnicach w zakresie językoznawstwa, literatury i historii.

Dwutomowe opracowanie (pierwszy tom zawiera artykuły w języku węgierskim, drugi – w polskim) wydajemy w

ramach serii

Bibliotheca Hungarica

, której założycielem był pierwszy kierownik poznańskiej hungarystyki

János

B

RENDEL

(1938–2010). Niniejszy zbiór poświęcony jest również Jego pamięci.

Artykuły, które znalazły się w pierwszym tomie, zostały pogrupowane w 4 rozdziały. Rozdział

Językoznawstwo

obejmuje 9 artykułów. Otwiera go artykuł polemiczny, w którym Miklós K

ONTRA

prezentuje pilne

problemy socjolingwistyczne użytkowników języka węgierskiego, wieńczy zaś opis sytuacji językowej Czangów na
terenie historycznej Mołdawii autorstwa Joanny K

OZAKIEWICZ

. Po artykule Szilárda T

ÁTRAIEGO

z zakresu teorii

pragmatyki następuje prezentacja badań Agnieszki V

ERES

-G

UŚPIEL

nad użyciem węgierskich form adresatywnych przez

Węgrów i Polaków uczących się języka węgierskiego, a następnie porównanie powiązań między metakomunikacją i
frazeologią w języku węgierskim i polskim, dokonane przez Ilonę K

OUTNY

. Henryk J

ANKOWSKI

relacjonuje swoje

wrażenia z pobytu w Budapeszcie w kontekście wybranych zmian językowych, Mária

V

ARGÁNÉ

H

ORVÁTH

, z kolei,

przeprowadza analizę nazwisk pochodzenia słowiańskiego we współczesnym leksykonie nazwisk węgierskich. Mária
L

ADÁNYI

i Paweł K

ORNATOWSKI

poruszają w swoich artykułach problematykę węgierskiej morfologii.

Tematyka 10 artykułów znajdujących się w rozdziale

Glottodydaktyka

obejmuje przede wszystkim relacje

kulturowe w nauczaniu języka węgierskiego. Katalin S

ZILI

analizuje podręczniki do nauki języka węgierskiego z uwagi

na przekazywane przez nie wartości kulturowe, Mária C

ZIBERE

bada konflikty kulturowe zachodzące podczas zajęć z

językoznawstwa, Mária D

ÁVID

natomiast udziela praktycznych rad metodycznych dotyczących możliwości

wykorzystania obchodów świąt na zajęciach z nauki języka. Artykuł Rity H

EGEDŰS

i Beatrix O

SZKÓ

umożliwia wgląd we

współczesną metodykę nauczania języka węgierskiego jako obcego. Następnie Czytelnik ma możliwość uzyskania
wiedzy na temat zastosowania analizy tekstowej (Karolina K

ACZMAREK

)

oraz analizy błędów (Szabolcs N

ÉMETH

) w

nauczaniu języka, a także poznania możliwości, jakie oferuje uczącym języka węgierskiego strona internetowa

Magyaróra

(Szilvia S

ZITA

).

Ádám M

ASÁT

prezentuje charakterystykę kursów, które odbywają polscy studenci hungarystyki w Instytucie

Balassiego, Tiborc

F

AZEKAS

zaś porusza tematykę nauczania języka węgierskiego na niemieckich uniwersytetach. Na

koniec, Krisztina B

ARTHA

i Éva T

ÓTHNÉ

S

ZŰCS

opisują zwyczaje czytelnicze uczniów w znajdującej się obecnie poza

granicami Węgier Oradei.

Rozdział

Literatura

obejmuje 11 artykułów, które poruszają problematykę od współczesnej poezji węgierskiej

(Kornélia H

ORVÁTH

)

po najnowszy kryminał węgierski (István S

ZATHMÁRY

).

Kolejni autorzy dokonują różnorodnych

analiz dzieł światowej sławy pisarzy węgierskich: Kinga P

IOTROWIAK

-J

UNKIERT

bada tożsamość pisarską w twórczości

noblisty Imre Kertésza, Elżbieta S

ZAWERDO

– fenomen popularności Sándora Máraiego w Polsce, Csongor

L

ŐRINCZ

analizuje

Wydanie poprawione

Pétera Esterházyego, Tibor Ž

ILKA

zaś –

Poduszkę Jadwigi

Pála Závady. Ponadto, w

rozdziale tym mowa o współczesnej węgierskiej krytyce literackiej (Zoltán K

ULCSÁR

-S

ZABÓ

), literaturze kobiecej

(Viktória S

ZATHMÁRY

-K

ELLERMANN

,

Anna B

UTRYM

),

a także powieściach dwóch młodych pisarzy opisujących dzieciństwo

spędzone w Siedmiogrodzie w latach 80. (Grzegorz P

AKOWSKI

). Artykuły dwojga pozostałych autorów, z kolei, traktują

o twórczości światowej sławy pisarzy polskich, nawiązującej do tematyki węgierskiej: dramatów Sławomira Mrożka
wystawianych na węgierskich scenach w analizie Csilli G

IZIŃSKIEJ

oraz dzieła Tadeusza Różewicza pt.

Karty z Węgier

,

które stanowi przedmiot analizy Piotra K

OWALCZYKA

.

3 artykuły, które znalazły się w rozdziale

Historia

, nawiązują swoją tematyką do wydarzeń XX-wiecznych: Marcin

G

RAD

porusza kwestię polsko-węgierskiej Konwencji Kulturalnej z 1948 r., János T

ISCHLER

charakteryzuje węgiersko-

polskie kontakty polityczne w 1966 r., Orsolya N

ÉMETH

natomiast analizuje doniesienia oficjalnej prasy węgierskiej lat

80 na temat Solidarności i wydarzeń polskich.

Drugi tom, zawierający artykuły w języku polskim, składa się z 3 rozdziałów prezentujących węgiersko-polskie

kontakty historyczne, literackie i językoznawcze. Tematyka 6 artykułów w rozdziale

Historia

obejmuje czasy od

początków państwowości obu narodów aż po dzień dzisiejszy. Ryszard G

RZESIK

bada tysiącletnią historię przyjaźni

węgiersko-polskiej. László Kálmán N

AGY

również zgłębia kwestię przyjaźni węgiersko-polskiej, skupiając się jednak na

tym, jak postrzegają siebie Węgrzy i jakimi widzą ich polscy bratankowie. Imre M

OLNÁR

– wytrawny badacz biografii

Jánosa Esterházyego – dokonuje analizy kontaktów polityka z Polską. Odmienne losy węgierskiego i polskiego Kościoła
katolickiego po II wojnie światowej stanowią temat artykułu Pála Attili I

LLÉSA

. Lata powojenne są również obiektem

zainteresowania Csaby G

Y

.

K

ISSA

, który koncentruje się na ówczesnych kontaktach węgiersko-polskich. Jarosław

G

IZIŃSKI

, z zawodu dziennikarz, wnika w aktualne wydarzenia na Węgrzech z Viktorem Orbánem w roli głównej.

Spośród artykułów zawartych w rozdziale

Literatura

cztery traktują o literaturze współczesnej, jeden o

kinematografii. Bogusław B

AKUŁA

dokonuje charakterystyki okresu zmian ustrojowych na Węgrzech w oparciu o sztuki

Györgya Spiró pt.

Kwartet

i

Stłuczka

, Weronika K

ASPRZAK

-S

CHALOTTE

z kolei bada dramat

Cesarz pokoju

jego autorstwa.

Przedmiotem rozważań Patrícii P

ÁSZT

są wzajemne tłumaczenia oraz recepcja węgierskich i polskich dramatów

ostatniego 20-lecia. Lajos P

ÁLFALVI

dogłębnie analizuje kontrowersyjną książkę Krzysztofa Vargi nt. Węgrów.

Aleksandra M

UGA

-B

ARTKOWIAK

natomiast ukazuje krytyczny odbiór historycznych filmów Márty Mészáros na Węgrzech.

Tematyka obu artykułów znajdujących się w rozdziale

Językoznawstwo

koncentruje się wokół kontrastywnej

analizy języka węgierskiego i polskiego: Janusz B

AŃCZEROWSKI

porównuje językowe obrazy świata utrwalone w obu

językach ukazując różnice tkwiące w sposobach jego konceptualizacji i kategoryzacji. Ilona K

OUTNY

z kolei bierze pod

lupę symbolikę wspólnych barw obu narodów – czerwonej i białej – oraz związanej z nimi frazeologii.

Większość artykułów zawartych w obydwu tomach prezentuje treść referatów wygłoszonych w ramach

sesji

naukowej i warsztatów hungarologicznych

zorganizowanych w dniach 23–25 marca 2011 r. przez Zakład Filologii

Ugrofińskiej UAM. Jako miejsce obchodów

Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej

(23 marca 2011 r.) wybrano Poznań,

gdzie oficjalnym uroczystościom, w których uczestniczyli prezydenci obydwu krajów, towarzyszyły liczne wydarzenia
kulturalne. Zadaniem zaproszonych z tej okazji hungarystów było zaprezentowanie rezultatów wieloaspektowych
badań nad kontaktami węgiersko-polskimi oraz z zakresu ogólnie pojętej hungarystyki. Obrazu dopełniają artykuły
pozostałych autorów zaproszonych do współpracy.

Ten szczególny dzień był pamiętny również z uwagi na fakt, iż Róbert K

ISS

,

ambasador Republiki Węgierskiej w

Polsce, w imieniu prezydenta Pála S

CHMITTA

uhonorował Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej

prof. Jerzego B

AŃCZEROWSKIEGO

– współzałożyciela filologii węgierskiej w Poznaniu, który przez niemal dekadę pełnił

funkcję jej kierownika – oraz Jolantę J

ARMOŁOWICZ

–zatrudnioną w Zakładzie Filologii Ugrofińskiej tłumaczkę literatury

pięknej, autorkę licznych przekładów współczesnych dramatów i nowel węgierskich na język polski. Ponadto,
rektorowi UAM, Pani Dziekan Wydziału Neofilologii oraz filologii węgierskiej, reprezentowanej przez Dyrektor Instytutu
Językoznawstwa prof. Piotrę Łobacz i Kierownik Zakładu Filologii Ugrofińskiej prof. Ilonę Koutny, wręczono
pamiątkowy medal Świętego Stefana.

Redaktorzy

Koutny Ilona – Dávid Mária 2004: A poznani Magyar Szak 10 éve. In: Koutny Ilona (red.):

Hungarológia: Nyelv és kultúra. Poznań: ProDruk. 25–36.

Koutny Ilona 2010: A poznani UAM Magyar Szakjának a bemutatása. In:

THL2 2010/1–2. 46–52.