PROFESOR FELIKS KONECZNY
Wpisany przez Piotr Sławiński
Prof. Feliks Koneczny
(1862-1949
)
1 / 3
PROFESOR FELIKS KONECZNY
Wpisany przez Piotr Sławiński
Dziesiątego lutego minęła 62 rocznica śmierci Feliksa Konecznego - wielkiego polskiego
uczonego i patrioty. Wielki geniusz rodu ludzkiego. Takim mianem ochrzcił Feliksa
Konecznego włoski miesięcznik „Humanitas”. W określeniu tym nie ma najmniejszej przesady,
bo bez wątpienia nasz uczony należy do najbardziej genialnych umysłów w historii. Siląc się na
porównania możemy go postawić na równi z M. Kopernikiem lub największymi filozofami.
Urodził się 1 listopada 1862 r. w Krakowie, gdzie ukończył gimnazjum i Uniwersytet
Jagielloński. W roku 1888 uzyskał doktorat na wydziale filozofii. W 1890 wydelegowany przez
Polską Akademię Umiejętności prowadził badania archiwów watykańskich. W latach
1891-1897 pracował przy prezydium Akademii Umiejętności.
W 1897 roku podjął pracę w bibliotece jagiellońskiej, gdzie doszedł do stanowiska
kustosza. W 1920 roku otrzymał habilitację z dziejów Europy Wschodniej. Tego samego roku
został mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, w
październiku został profesorem zwyczajnym. W Wilnie spędził 9 lat. W październiku 1929 roku
został usunięty z katedry uniwersyteckiej i przeniesiony na emeryturę. Powrócił do Krakowa. W
1945 prof. Feliks Koneczny, mający wówczas 83 lata, powołany został na katedrę
uniwersytecką w Krakowie. Aż do końca życia mimo osłabienia i schorowania był w pełni
aktywny, pisząc książki i artykuły w prasie katolickiej.
Feliks Koneczny był historykiem i filozofem w historii. Ukoronowaniem jego wielkiego
dorobku naukowego jest „nauka porównawcza o cywilizacjach”. Przez zastosowanie
nowatorskich metod badawczych odkrył to, czego przez stulecia nie byli w stanie zgłębić
filozofowie i historycy. Dzięki Feliksowi Konecznemu procesy zachodzące w historii stały się
zrozumiałe, a prawa nimi powodujące sklasyfikowane.
Za swoją nieprzeciętność naszemu geniuszowi przyszło zapłacić wysoką cenę. Nauka
Feliksa Konecznego okazała się bowiem bardzo niebezpieczna dla ludzi manipulujących
społeczeństwami i narodami. W okresie międzywojennym władze sanacyjne odebrały mu
katedrę i skierowały na przymusową emeryturę. Podczas okupacji niszczono jego książki i
zamordowano synów. Za komuny, mimo że przyjęto go na Uniwersytet Jagielloński, zabroniono
mu wykładać, a dorobek naukowy obłożono cenzurą. Po 1989 okazało się, że dokonania
Feliksa Konecznego nadal są niebezpiecznie aktualne.
Feliks Koneczny był żarliwym katolikiem, miłośnikiem kultury polskiej i cywilizacji łacińskiej.
To m.in. jemu zawdzięczamy wspaniale ukształtowaną młodzież i inteligencję XX- lecia
2 / 3
PROFESOR FELIKS KONECZNY
Wpisany przez Piotr Sławiński
międzywojennego. Bez wątpienia należał też do tych ludzi, których można by określić „kołami
ratunkowymi” rzuconymi przez Boga Polsce. Dopóty nauka Feliksa Konecznego będzie na
cenzurowanym, dopóty Polacy będą cierpieć. Tą krótką notę biograficzną zakończmy kilkoma
cytatami Feliksa Konecznego.
„Głupiejemy i dziczejemy, ponieważ odrzuciliśmy hegomonię etyki nad wszystkimi
kategoriami bytu. Staczamy się do stanu acywilizacyjnego”.
„Dla cywilizacji łacińskiej największym zagrożeniem są zrzeszenia ponadnarodowe, a
wszelkie działania niszczące państwa narodowe są ciosem w jej serce”.
„Jeśli nie mamy zginąć marnie i zapaść się w niższości, jedyną radą na wszelkie
nasze kryzysy byłby nawrót do cywilizacji łacińskiej, do czystej cywilizacji łacińskiej”.
Piotr Sławiński
3 / 3